s
Officieel Orgaan
der Gemeente Boisward
Fa. D. H. VAN WIEREN
-,u
biisgroente li
PB
Een Fietstocht
maken met Paschen???
Vosr de Paaschdagen
Dr. Kola’s
H. MULDER
ten
i, Boisward
tjrosiiter!
'I
I
J. NAWIJN
BOLSWARD - Telefoon 80
11
pei
FRUIT.
NOTEN.
EIEREN.
'r
1
Heeren
iu
No. 25
Woensdag 31 Maart 1926
65ste Jaargang
'.'K
IK>.
I
;pond 30| I
R. TEEREN8TRA Jr.
Gezond heidsschoen
335
ct. j
Vraagt introductiekaarten bij Uwen Handelaar of bij Statema’s Automobielbedrijf te Leeuwarden, welke op aanvraag
L gratis verkrijgbaar zijn en tevens toegang geven tot de Studebakerfilm, welke vertoond wordt in het Cinema-Palace, op
WOENSDAG 31 MAART van 35 uur, waar de fabricatie van de Studebaker vanaf ruw materiaal tot de complete
automobiel wordt afgebeeld.
>§ste Jaargang
lil
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
I
Uit Boisward.
ijiaand gevangenisstraf geeischt.
ml
ct.'
r
i
t
Advertenties: 8 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Advertenties, voorkomende in dit blad, worden gratis geplaatst in
„Wonseradeel”, „Hennaarderadeel”, Makkumer- en Workumer Courant.
r .2de
ijvie
Spinazie
Witlof r
Rabarber per bos
Wantoestanden in 'tjopvoedings*
gesticht „De Glindhorst.”
Voor de Utrechtschajrechtbank is, wegens
mishandeling van onder zgn toezicht staande
verpleegden tegen deu gewezen directeur
Ds. 8. J. Vogelaar, 81 jaar oud, één
i
3ÉAD
Bakkerstentoonstelling.
Onlange is reeds door een onser
plaatselgke bladen medegedeeld, dat de
Bolswardsche Bakkersvereeniging plan had
gedurende de feestweek in Saptember alhier
eene Bakkerstentoonstelling te organiseeren.
W^j kunnen thans mededeelen, dat deze
Prgs heden
n
- F
Advertenties 10 ct^per
•ègel. Bij meerdere, pfeat-
;ipg^n eeher,zelfde adver-
entic reductie. Bij contract
lanmerkèljjke korting? -
‘ne pijptabak is
zien dat bij andere meisjes in *t gezicht sloeg.
Soms nam hij van zijn huis een zweep mee.
Dit meisje had twee weken lang blauwe
lidteekens op gezicht, rug, schouders en
borst gehad tengevolge van *t slaan met
da zweep.
Zg had een brief erover naar huis ge
schreven, doch deze brief was door een
moeder van ’t gesticht in den bijbel van
het meisje gevonden en aan den predikant
gegeven. Die had het meisje toen bij zich
laten komen en haar berispt, dat zij zulke
brieven naar huis schreef. De brief was
toen niet verzonden.
De predikant zeide, zich hiervan niets
te herinneren.
had, leed het meisje aan
aandoeningen, had koorts
moest. Het meisje was
doende gekleed geweest.
Dit blad verschijnt des Woensdags en Zaterdags. Abonnementsprijs buiten
de raijon, franco per post, f 2,50 per jaar. - Redactie en Administratie:
J. MULDER, v/h. Firma B. Cuperus Az., Boisward, Tel. No. 4
zij daaruit begrepen had, dat ze werden
afgeranseld.
Een 24 jarig meisje, eenige jaren op de
«Glinthorst" in verpleging geweest, ge
tuigde hierna, dat er bepaald op zedelijk
gebied zeer ernstige wantoestanden ge
durende haar verblijf in de stichting
heerschten.
De predikant zeide hierop, niet te kunnen
begrijpen, dat verscheidene onzedeljjke
daden zich hadden kunnen afspelen.
«Liefde is slim”, zeide de president.
Ook andere oude verpleegden legden ver
zwarende verklaringen af.
Een 20-jarig meisje, was op *t kantoor
van Dominee door hem met de honden
zweep geslagenomdat ze met een
jongen was weggeloopen. Ze had ook ge-
Uit verdere verklaringen van dit meisje,
bleek, dat het moreele peil in de stichting
inderdaad bedroevend laag was.
Een volgend meisje verklaarde op haar
eigen kamertje, onder vier oogen, door den
dominee geslagen en geknepen te zgn, toen
tij een keer na afloop van de kerk
met een jongen met wien zij, volgens goed
vinden van den dominee, verkeering had,
een eindje had omgeloopen.
De «moeders* van het gesticht sloegen
ook veel en bij het minste of geringste,
zeide zg.
«Nu, dat geloof ik niet*, zei dominee,
«misschien een klapje.*
«Nee, moeder Boete (die deed haar naam
geen eer aan, merkte de president even
later op) sloeg hard.*
Weer een ander, vroeger verpleegd meisje,
dat ook ua’t vertrek van verd. in de in
richting was geweest, kwam getuigen hoe
ernstig de mishandelingen door den dominee
steeds waren. Sinds hij ia weggegaan, wordt
Denk er dan om, dat er
iets fijns op de boterham
wordt meegenomen.
Ga dan ZATERDAG even naar
TEERENSTRA’s Yethandel,
SCHILDWIJK 4,
want daar krijgt men altijd
VERSCHE waar.
Beleefd aanbevelend,
P.S. Tweede Paaschdag den ge-
heelen dag geopend.
Aan hetzelfde adres een Meeren
en een Damesrijwiel te koop.
Een voorwaardeljjke veroordeeling te
vragen, acht spreker eenvoudig belacbeljjk
en een hooge geldboete zou een straf zgn
die niet zwaar genoeg is, daarom eischt
spreker, rekening houdend met een blanco
strafregister, een gevangenisstraf voor den
-tijd van eene maand.
Een der eertijds verpleegde meisjes ver
klaarde, dat de verhouding tusschen dominee
en pleegkinderen over het algemeen «matig”
wat en zeide, eens met een stok over rug
en armen geslagen te zijn, n.l. door den
directeur (den dominé). Drie weken later
had de dokter nog blauwe plekken op haar
arm geconstateerd. Slaan was dagelgksch
werk op de Glindhorst. er ging geen dag
voorbij °f ei v>eleu klappen. Ook de z.g.n.
pleegouders (het gesticht was n.l. in
«families” ingedeeld) ontzagen zich niet te
ranselen. Een kind van ll/2 jaar, dat wel
eens ondeugend was, werd vaak als straf
in den kelder gestopt. Getuige was dan
ook eenmaal het gesticht ontvlucht.
Een vroegere dienstbode van de stichting
verklaarde, dat er bepaalde ougewenschte
toestanden op het gebied van den omgang
tusschen de jongens en meisjes van het
gesticht heerschten. Zij zeide voorts, een
maal gehoord te hebben, dat eenige jongens,
die bij Dominéé in de kamer kwamen,
hadden geschreeuwd en geroepen, zoodat
voorloopige plannen een meer vasteren vorm
gekregen hebben en dat genoemde ver-
eeuiging waarvcbgnlgk in medewerking
met andere middenstandsvereenigingen hier
ter stede binnenkort een programma voor
de Tentoonstelling zal ontwerpen. Verder
bericht men ons, dat in eene Woensdag
te Leeuwarden gehouden vergadering van
den Prov. Frisschen Bakkersbond besloten
is om een Bondsdag en Vakwedstrijden
gedurende de Tentoonstelling te Boisward
te houden en ook dat het Bestuur van
onzen geachten Burgemeester de toezegging
verklaarde, Sjouke, voordat zg weg was
geloopen, omdat hij meende dat zg met
andere meisjes zgn vrouw had uitgelachen,
geslagen te hebben.
Daartoe had hg bevoegdheid van dominee
Vogelaar, die hem zelfs gelast had te slaan,
ais de kinderen niet goedschiks gehoorzamen
wilden.
Op de vraag of de cel leeg moest zgn
als er bezoek kwam inhet gesticht antwoordde
deze getuige niet duidelgk, zoodat rechter
v. Brakel hem op heftigen toon toevoegde
«U staat hier te draaien, ik wil precies
weten, hoe ’t gegaan is.”
Sjouke werd er bggehaald en zeide op
den dag dat de heer v. Rtppard uit den
Haag was overgekomen, nog in de cel
gezeten te hebben.
Daar deze waschbaas bg het gesprek
tusschen het meisje en den heer v. Rappard
aanwezig was geweest, gaven de rechters
er tegenover dezen getuige hun groote
verbazing over te kennen, dat hg (de wasch-
baas) den heer v. R. niet verteld had, hoe
onmenschelgk het verblgf in de koude
cel moest geweest zgn,
De vrouw van v. Ravestein, als getuige,
zeide, dat het meisje na drie weken opge
sloten te zgn geweest, waarbg zg alleen
om zich *s morgens te wasrehen, naar
buiten werd gelaten, op dokters voorschrift
in een verwarmde kamer was gebracht.
Over de niet nader te deflnieeren gebeur
tenissen in het gesticht wilde deze vrouw
zich aanvankelgk niet uitlaten, slechts na
er op gewezen te zgn, dat zij onder eede
stond en moest verklaren wat zij wist,
zeide zg zich niet te kunnen herinneren,
dat een der verpleegden moeder had moeten
worden.
Gedurenden den winter werd een meisje
Jrie weken lang opgesloten gehouden in
msü zoogenaamde isoleercel, waarin slechts
aanwezig was een stoel en een nachtpot,
tonder voldoende dekking en zonder dat
hg zich gedurende dien tgd van haar toe
stand heeft op de hoogte gesteld, waarbg
de beklaagde verklaarde dat hg wel aldus
Ruim voorzien van
Spinazie, Witlof, Rabarber,
Radijs, Bloemkool, Snij-sla.
per pand 14 ct.
er op «de Glindhorst* nooit meer geslagen.
Een andere getuige, een meisje, dat thans
nog op «de Glindhorst* vertoeft en in 1922
in de stichting was opgenomen, zeide, door
de hand, de zweep en de stok geslagen te
zgn. ’t Kind was 14 jaar, toen zg in het
bijzgn van de andere meisjes mishandeld
werd en met haar hoofd tegen een kast
gegooid. Ze had toen wel straf verdiend.
«Thans*, zoo verklaarde 't kind, «wordt
er nooit meer geslagen. We worden gestraft
door opsluiting, ieder op zgn eigen kamertje
(als dit ten minste op slot kan), maar nie
mand wordt meer in 't cachot gestopt.
Van de jongens verklaarden eenige ge
slagen te zgn. Anderen dat zg liefderijk
waren opgevoed. Een jongen verzekerde
niets van onzedelijkheid af te weten.
1
néthe t
Wilt gij gemakkelijk
en prettig loopen?
Draagt dan
Het ideaal voor
gevoelige voeten
Verkrijgbaar bij
Kerkstraat BOLSWARD
Toen de ambtenaar uit Den Haag kwam,
was zij uit de cel gelaten, doch had toen
niet alles durven vertellen uit vrees voor
straf door dien waschbaas, die bg dit onder
houd aanwezig was.
Het meisje verklaarde voorts, dat zg na
in het gesticht terug te zijn gebracht on-
middelijk, zonder zelfs door ds. Vogelaar
te zgn gehoord en zonder dat men iets
tegen haar gezegd had, in de cel was
gesloten. De dominee was nooit bg haar
komen kgken.
Dat er zeer verkeerde en onzedelgke
dingen af en toe op het gesticht gebeurd
waren, moest zg toegeven.
Adriaan v. Ravestein, in 1923 en '24
waschbaas uit het gesticht, die het gezag
had uit te oefenen over de gestrafte kinderen,
Is’
Spercieboonen,
j le soort 50
Spercieböonen,
t 2e soort 45
dijvic .'"j
s" en „da Faan
’pgtcieboorlen,
■9' ,1e soort 32
>percieboonen,
soort' 28
u 28
35
- 55.,;/
- 40'r,
onze
2
it ze,
ijérte hsrityj
nt per fle§ch,
Vel (Aid,
I
25
Is” en „de Faam\
Hetzelfde werd verklaard door getuige
Bakker, die bovendien zeide ds. Vogelaar
is altgd een vader voor mg geweest.
Een «vader* van een gesticht uit
IJmuiden, verklaarde dat een zgner pleeg
zoons slechts lof voor den gewezen directeur
had, terwgl de laatste getuige décharge,
een smid uit Leiden, die 2X/S jaar op «de
Glinthorst* was geweest, verzekerde dat
in zgn tgd allen den directeur graag mochten
Igden.
In zijn requisitoir deelde de ambtenaar
van het O. M., Jhr. M. Calcoen, o. a. nog
mede, dat ook de pleegvaders niet allen
deugden. Zoo was er een bg. die nota bene
uit de ouderlgke macht over zgn eigen
kinderen was ontzet; dat is, zeide «preker,
zich tot beklaagde wendende, uw schuld,
maar ook de schuld van uw bestuur. Een
andere pleegvader bleek veroordeeld te zgn
wegens het plegen van ontucht met een
aan zijn zorgen toe vertrouwd kind, terwgl
er voorts pleegvaders waren, die 's avonds
hun huis en de verpleegden onbewaakt
achterlieten.
Ook ontbrak de contidle op de stichting
ten eenenmale, zoodat de zedelgk gezonken
kinderen alle gelegenheid hadden de anderen
aan te steken. Van den nieuwen directeur
heeft spreker niets dan goeds gehoord,
maar ook onder diens directie zgn er helaas
nog feiten van immoteelen aard gebeurd,
zoodat ingrgpende veranderingen op «De
Glindhorst* noodig zgn en men volgens
spreker het eerst moet breken met het
coeducatie-systeem. Spreker betreurt het
dit alles te moeten zeggen, maar niet hg
wil de stichting in discrediet brengen, doch
het bestuur zelf heeft dit gedaan.
Spreker heeft lang overwogen of hg ook
niet den pleegvader Ravestein zou dagvaar
den. Hg is echter tot de overtuiging ge
komen, dat de schuld van de pleegvaders
voor het grootste deel rust op den directeur,
die hem niet zelfs recht, maar zelfs last
gaf er op los té ranselen.
De ergste feiten, namelgk de onzedelijk
heden, konden ds. Vogelaar slechts moreel
ten laste worden gelegd. Resten dus de
mishandelingen.
Spreker is geen tegenstander van tucht
en ook in sommige gevallen niet van
kaslijding, doch het slaan met een koorden
zweep, zooals in twee gevallen bewezen is,
noemt spreker geen kastgding meer, maar
ernstige mishandeling en dat een vader
van een onontwikkeld gezin zgn kind slaat,
acht spreker veel verklaarbaarder dan dat
iemand, die directeur en bovendien predikant
ie met een koorden zweep rondloopt.
De drie weken opsluiting van het meisje
Sjouke noemt spreker eenvoudig ten hemel
schreiend, temeer daar hg minstens driemaal
gewaarschuwd is en hg haar dus niet kan
vergeten zgn.
15 ct.
40 ct.
15 ct.
Bloemkool per stuk 40 50
Radgs per bos 10 ct.
BUkgroeiiten „DE FAAM".
45, 50, 55.
Halve blikken 80, 85.
Uitgewogen uit de bus:
Spinazie, Andijvie, Sog- en Slaboonen,
Gedroogde Groenten,
Boetekool, Roode Kool, Savoge Kool,
Worteltjes per pak 20 ct.
Sngboonen per pak 85 ct.
Spercieboonen per pak 25 85 ct.
Pracht Amerikaansche Appelen,
per stuk 812 ct.
Sinaasappelen 2l/g tot 8 ct.
Zure Bellefleur 1518 ct. per pond.
Steeds voorzien van prachtige
Franscbe Druiven.
Sinaasappelen uit het Heilige Land,
bgna zoo groot als Cocosnoten, zonder pit.
Groote Noten 2540.
Hazelnoten 4560.
Versohe Kipeieren vanaf 5i/2 ct. enz. enz.
Aanbevelend,
Dijkstraat 39, BOLSWARD
Telef. 112.
;c>n' deze’vtereslit- opmerkt
te r de n w»!fJ
id'^f er geei
Volgens het Hbl. verklaarde het meisje
u.m. in November 1928 te zgn weggeloopen
omdat zg mishandeld was door v. Ravestein,
den waschbaas die o.a. over de gestraften
te waken had. Zg was 4 weken weggeweest,
in geselschap van een mannelgken ver
pleegde en na haar terugkomst in begin
Dec. onmiddellijk in de koude cel, die
volgens haar schatting nog geen 2 meter
in het vierkant was, opgesloten.
*s Avonds kreeg zg een stroozak en aan
vankelgk één deken, doch kon niet warm
worden. Pas na eenige dagen had men
naar een soldatenjas en *s avonds wat meer
dekens gegeven, zg was door het voort
durend verblgf in het hok, dat niet veel
meer dan een kast was, slap en ziek gaan
worden eu had veel pgn geledenook het
aten was onvoldoende geweest, doch dit
had wel een beetje aan haarzelf gelegen,
1 j i uniat zg eten geweigerd had.
45
50
- 100
80
60
fl
"I
(jcoltel Kamj j
handelen moest, omdat er vrees bestond
dat het meisje met geweld zou worden
ontvoerd. Overigens heeft hg den dag van
haar opsluiting de voogden opgebeld en
verzocht maatregelen te willen nemen om
haar naar Zeist over te brengen, daarop
was echter geen antwoord ontvangen. Verder
erkende hg de aan hem toevertrouwde
kinderen wel eens met een zweep te hebben
geslagen, waarbij de president de opmerking
maakte dat hg dus niet zonder reden in
het gesticht «Jan klap” werd genoemd.
Volgens verklaring van den gestichtsarts,
die het meisje buiten de cel onderzocht
rheumatische
en naar bsd
volgens hem onvol
Bolswardsche Courant
GAZELLE RIJWIELEN
B
r
Sngsla g
8
t
1
1
S9
I
n
y
e
k
d
r
t
u
g ----,
-
-
r
r
J pen kwartje.
- 22’
20
Bezoekt de Automobieltentoonstelling te Leeuwarden
Vanaf 30 Maart tot en met 3 April in de ZALEN SCHAAF, Breedstraat.
'g
NT
■nerkj
