m
fel
tevens
d&adxti
Dr. EECEN,
I
jh
‘1
KWATTAW
VOUtMELK KEEPEN
Slechts één merk kan aan de spits staan
Dat s KWATTA
«ouoeuke mm tb
in uitsluitend prima kwaliteiten
Fa. Th. H. VAN DER MEDLEN,
WOUDA’s
MEEL
Oproeplngskaarten stemming.
I
I
Officieel Orgaan der -4^ Gemeente Bolsward
66ste Jaargang
iren
WOLLEN KOUSEN
(ook Llama)
Dinsdag 29 Maart 1927
S.
Officieële Advertentie.
WEEKAGENDA.
il
I
I
end.
waarin
I
BUITENLAND.
JA.
ge-
Fornuizen
PLATTELANDERSBOND.
Gascomforen
Petroleumstellen
I
Abonnementsprijs binnen
den raijon, franco per post
15 ct. per maand; daar
buiten f 2,50 per jaar.
to’s)
ntie.
ver-
.nje-
itjes
i op
lar-
29 Maart—30 Maart
30 Maart31 Maart
31 Maart1 April
LICHT OP VOOR FIETSEN.
6.56 nam.5.13 vm.
6.58 nam.5.11 vm.
6.59 nam.5.08 vm.
rikaan gedood zijn en dat er nog twee gewon
den zijn.
Vast is komen te staan, dat te Nanking ook
twee Fransche paters zijn gedood.
Amerika heeft order gegeven nog een con
tingent van 1500 matrozen naar China te zen
den. Ook Japan zendt versterking van troepen.
ana
ssie
1 en
leze
pen
!er)
ge-
der
uit
en
an-
aan
en
Zij
de
en
en
3U-
lel-
en
eer
erd
eid
ine
jen
te-
in-
Jet
ien
ig-
OOR-, NEUS-, KEELARTS,
LEEUWARDEN,
heeft de practyk hervat.
I
J
1
I
I
El
1
Ir]
r'
Advertenties 10. ct. per
regel. Bij meerdere plaat
singen eener zelfde adver
tentie reductie. Bij contract
aanmerkelijke korting.
ent-
:ges
ge-
hun
ten
ind,
kin-
zul-
ver-
eest
ssie
nde
igs-
het
Mr.
>lie-
Ho-
jlo-
Zee.
■oor I
/er
ven
aan j
gen
dien'er niet onverwijld tot een daadwerkelijke
actie zou worden overgegaan, het leven van de
overige Amerikaansche en Britsche onderdanen
verloren zou zijn. Hij adviseerde het bombar
dement der militaire punten.
Een dergelijke actie werd door den Britschen
en Amerikaanschen bevelhebber in Sjanghai
goedgekeurd en er werd een laatste waarschu
wing aan den Kantonneeschen bevelhebber ge
zonden.
Om 6 uur Vrijdagavond werd meegedeeld,
dat Giles gewond was en dat captain Spear en
het geheele consulaire personeel, met inbegrip
der gewonde marinesoldaten door de Kanton-
neezen waren uitgeleverd, en dat de drastische
actie was uitgesteld.
Zaterdag zijn te Sjanghai 140 vluchtelingen,
meest vrouwen en kinderen, uit Nanking aan
gekomen; zij vertellen van hun vreeselijk we
dervaren en voegen er bij: „De marine heeft
ons gered; zonder haar zouden alle buitenlan
ders vermoord zijn. Slechts het bombardement
der oorlogsschepen heeft ons gered en aan den
door ontrukt.
Geen enkel huis van een buitenlander is aan
het schrikbewind der Zuidelijken ontkomen.
De bewoners werden er uit gedreven en geslaT
gen, hun eigendommen werden gestolen en de
huizen vernield. Tal van buitenlanders geloo-
ven, dat daar de aanval op de buitenlanders
zoo stelselmatig was, deze van te voren moet
zijn voorbereid.
De toestand te Nanking blijft gespannen,
hoewel alle Amerikanen en Britten, behalve
twee Britsch-lndische politiebeambten, in vei
ligheid zijn.
Gemeld wordt nog, dat de hoofdopzichter
der haven van Nanking, Hubert, en een Ame-
Donderdagmiddag orti 4 uur werd de toe
stand critiek. Toen werd vanaf de oorlogssche
pen waargenomen, dat een geweldige menigte
waaronder zich ook vele soldaten bevonden,
naar den Socony-heuvel oprukte.
Een haastige beraadslaging tusschen den
commandant van den Engelschen kruiser
„Emerald” en de commandanten der Ameri
kaansche torpedojagers leidde tot ’t besluit om
de Europeesche vluchtelingen te beschermen
door een gordijn van kartetsvuur, ten einde
de Kantpnneezen, die nooit een granaatvuur
hadden meegemaakt, te doen afdeinzen.
Gebruik makende van het respijt trachtten
de Europeanen te ontkomen door de bochtige
nauwe straten, naar den eenigen uitgang, die
toegang verleende tot de Bund. Daar vonden
zij juist gelande Engelsche en Amerikaansche
matrozen, die hun terugtocht dekten. Voor zoo
ver bekend, vielen bij dat alles geen dooden
en gewonden.
Vanaf dat moment was alle communicatie
met de Engelsche en Japansche consulaten ver
broken.
Vele geruchten meldden, dat de Engelsche
consul om het leven was gekomen, tezamen
met kapitein ter zee Spear en zijn escorte, en
dat de Japansche consul was vermoord. Die1
geruchten bleken gelukkig onjuist te zijn, doch
wel was dr. Williams, vice-president der uni-
versiteit, op straat in koelen bloede vermoord.
Donderdagmiddag, nadat de schepen een
doeltreffende versperring hadden gevormd,
zond de commandant der Kantonneezen een af
gezant naar de „Emerald” met verzoek het
bombardement te staken. De hoofdofficieren
der Britsche en Amerikaansche schepen ant
woordden dat hij zelf diende te komen om den
F
J 3
Rede K. Tamminga.
WITMARSUM, 28 Maart. Deze politieke
vergadering, welke op de bovenzaal van het
hotel Meijer werd gehouden, was door een
groot aanral belangstellenden bezocht.
Nadat de voorzitter, de heer A. Kooistra, alle
aanwezigen had welkom geheeten, verleende
deze het woord aan het Statenlid K. Tamminga
te Deinum, die het onderwerp „De taak der
Prov. Staten”, inleidde.
Spreker mérkte op, dat zoo voor en na ver
schillende politici in verband met de a.s. Sta
tenverkiezingen inlichtingen over hun program
aan het publiek verstrekken, maar buitendien
ook nog andere zaken naar voren brengen.
Zoo had spreker eens den heer Groenewout
(V.B.) gehoord, die nogal tegen de S.D.A.P.
en den Vrijz. Dem. Bond ageerde en daarbij
het punt ontwapening herhaaldelijk ter sprake
bracht. Spr. wil echter geen aanvallen doen
op andere politieke partijen en spreekt den
wensch uit, dat na zijn rede in een vriendelijk
gesprek een gedachtenwisseling en opbouwen
de critiek zal worden gehoord.
In een goede huishouding spelen de finan
ciën een belangrijke rol, zegt spr. Dit is nu
ook het geval in de Prov. Staten. Hier is de
huishouding aanmerkelijk duurder geworden.
Spreker toont dit aan met cijfers, welke z.i. een
opvoedkundige waarde hebben. Vergeleken
worden de opbrengsten van de opcenten voor
o.a. de vermogens-, de personeele- en de
grondbelasting in- den laatsten tijd, met die
van voor eenige jaren.
Deze inkomsten zijn in de laatste jaren aan
zienlijk grqoter geworden, maar daar tegen
over staan ook veel hoogere uitgaven. Opmer
kelijk is het echter, dat uitgaven ten behoeve
van den landbouw en de veeteelt, zijn terug
gebracht van ƒ23.397 in 1913 tot ƒ11.700 in
1927, terwijl de uitgaven voor pensionneering
en verzekering van Prov. ambtenaren stegen
van 11.138 tot ƒ81.150.
Ten deele stemmen deze cijfers den heer T.
verheugend, want het is een teeken, dat het
boerenbedrijf zich zelf beter kan helpen dan
vroeger en dat in de pensioenneering belang
rijke verbeteringen zijn aangebracht. Het wordt
echter tijd, dat de belastingbetalers van deze
zaken meer te weten komen en hun duidelijk
wordt gemaakt wat er met hun belastingpen-
ningen gebeurt.
Spr. behandelt nu het Prov. Electr. Bedrijf.
Reeds voor 1913 gevoelde men in Friesland
groote behoefte voor electrisch licht en kracht.
In plaatsen als Oosterwolde, Luinjeberd, enz.
waren reeds eigen centrales. In 1916 besloten
de Prov. Staten zonder hoofdelijke stemming
voor een P. E. B. Dit bedrijf leverde echter
geen winst, maar verlies, doch geen der par
tijen trof voor de oprichting een verwijt, maar
ook viel geen der partijen lof ten deel. Het was
enkel de heer Fokkema, die zijn waarschuwen
de stem deed hooren en een warm voorstan
der bleek te zijn voor het particulier initiatief
in dezen, dat hij beter achtfe, dan een oprich
ting door de Prov .Staten. Spr. heeft niet geïn
formeerd ,wat wel de politieke richting was
toestand te bespreken, doch niet later dan tien
uur. Hij verscheen evenwel niet. De marine-
commandanten verkeerden toen in een moei
lijke positie, daar, ofschoon de meerderheid der
buitenlanders in veiligheid was, tien Britten en
ongeveer honderd Amerikanen naar ver
luidde zendelingen met hun gezinnen ergens
in de stad verbleven. Hun lot was echter niet
bekend. Bovendien waren er de Britsche con
sul, van wien men wist dat hij gewond was
en de Japansche consul, wiens lot onzeker was.
Het was onmogelijk om voldoende strijdkrach
ten van de schepen te doen landen om de om
muurde stad te bestormen en het was eveneens
onmogelijk de militaire punten in de duister
nis te beschieten.
Vandaar dat dus het ultimatum aan den
commandant der Kanonneezen werd gezonden,
waarin hem werd bevolen al de nog restende
buitenlanders Vrijdagochtend om tien uur <e
bevrijden, daar anders de bevelhebbers drasti
sche maatregelen zouden nemen.
Tijdens den geheelen duur dezer gebeurte
nissen werden de oorlogsschepen door de Kan-
tonneesche troepen aan beide zijden der rivier
beschoten, waarbij op de „Emerald” een ma-
trods werd gedood, ’s Ochtends was nog geen
antwoord ontvangen op het ultimatum en er
waren geen buienlanders uitgeleverd. Admiraal
Hough verscheen om het bevel over de Ameri
kaansche strijdkrachten over te nemen, en de
Amerikaansche admiraal was zóó zeer getrof
fen door den ernst van den toestand, dat hij
den Amerikaanschen bevelhebber te Sjanghai
telegrafeerde dat hij van oordeel was, dat, in-
worden door ons zeer net en met sterk garen
aangebreid.
Beleefd aanbevelend,
De Jong en Hornstra, Workum.
China.
De toestand is te Sjanghai en Nanking zeer
ernstig. Omtrent de dramatische gebeurtenissen
te Nanking ontfeenen we aan het „Hbl.” o.m.:
Volgens de mededeelingen van den specialen
correspondent der „Daily Telegraph” Bartlett,
moesten alle vreemdelingen in de stad bijeen
komen in het Internationale Export-gebouw
aan de Bund, buiten de wallen, vanwaar zij
zonder moeilijkheden naar de schepen zouden
kunnen worden overgebracht. Echter: in de
verwarring, volgende op het binnenrukken van
de Zuidelijken, kon slechts een deel der vreem
delingen genoemd gebouw bereiken. De rest
begaf zich naar het gebouw der Standard Oil
Comp., gelegen op een heuvel binnen de muren
en zichtbaar vanaf de oorlogsschepen op de
rivier.
Toen de Noordelijken hun aftocht begonnen,
kwamen de rteds lang in de stad verborgen
Zuidelijken te voorschijn om te plunderen en
de vreemdelingen aan te vallen. Giles, de En
gelsche consul-generaal, werd klaarblijkelijk
reeds gewond bij den eersten stormloop op het
consulaats-gebouw, dat beschermd werd door
zes mariniers van den kruiser „Emerald”. Even
na den eersten aanval dezer Kantonneezen ge-
wapenden rukte het Zuidelijke leger de stad
binnen. De daartoe behoorende soldaten ge
hoorzaamden niet langer aan hunne officieren
doch plunderden alle winkels mitsgaders de
Amerikaansche en Japansche consulaten.
Wat wil de Plattelandersbond? Het is niet
een partij van „boeren”, zooals den Plattelan
ders wel eens verweten wordt. Spr. stelt de
Plattel. Statenleden voor en deelt mede, dat het
lid Bokma reeds jarenlang geen boer meer is,
maar met energie en beleid, verschillende zui
velfabrieken dirigeerde. De heer Kooistra is
rustend boer en de spreker zelf is voor den
handel groot gebracht. De secr. van den Plat
telandersbond is een onderwijzer. Wij willen,
zegt spr., het platteland meer invloed geven.
We willen niet den twist, door platteland en
stad tegenover elkaar te stellen, maar' we wil
len den vrede tusschen stad en land, welke
door de oude politieke partijen is verstoord.
Toepassing van de woonplaatsaftrek (clas
sificatie) voor ambtenaren in dienst van het
Rijk, waarbij een ambtenaar bij het Onderwijs,
Spoorwegdienst, Postwezen, enz. ten plattelan-
de minder salaris ontvangt dan in de stad, is
onbillijk. Men vraagt wel dezelfde examens,
bekwaamheden, toewijding, enz., terwijl boven-
1
De Burgemeester van Bolsward brengt
ter kennis van de in vaartuigen wonende
kiezers, dat indien de oproepingskaart voor
de stemming van de Leden van de Provin
ciale Staten niet mocht worden ontvangen,
deze alsnog op den dag der stemming (6 April)
aan het bureau Bevolking ten stadhuize kan
worden afgehaald.
De Burgemeester voornoemd,
S. J. PRAAMSMA.
Bolsward, 28 Maart 1927.
van den heer Fokkema, mogelijk is hij Vrij
heidsbonden
De heer Tamminga zegt nu met nadruk, dat
hij de oude politieke partijen haat. Het P. E. B.
dat we nu bezwaarlijk meer kunnen missen,
leverde echter andere uitkomsten, dan waarop
gerekend was; immers men ging uit van de
gedachte dat in 12 jaren de 41 gemeenten van
het vasteland der Provincie van electriciteit
zouden zijn voorzien en dat daartoe noodig was
een bedrag van ƒ4.050.000, zegge 4 millioen
50.000 gulden. In de eerste 10 jaren zou met
verlies worden gewerkt. Het He jaar zou
39.155 gld. winst brengen en het 12e bedrijfs-
jaar 135.522 gld. De resultaten waren 'echter
anders. Niet ruim 4 millioen, maar meer dan
15 millioen zijn reeds verslonden, en nog is niet
de heele Provincie voorzien van electrisch licht
en kracht.
Wel heeft de oorlog (dure materialen) daar
op invloed gehad, maar toch is z.i. niet de
noodige zuinigheid betracht en wordt door die
cijfers, het beleid van de mannen, die aan het
roer stonden, in een ongunstig daglicht gesteld.
Tenslotte zij nog vermeld dat in 1919 door
de Provincie 40 pondemaat land bij Schenken
schans is aangekocht a 3000 p. p., dat achter
af niet noodig bleek. Renteverlies was hiervan
het gevolg.
De Zeewerende waterschappen. Deze heb
ben een andere strekking dan de boezemwater-
schappen. De finantieele regeling, betreffende
eerstgenóemde waterschappen, is niet zooals
het behoort. Er is in den loop der tijden ver
andering gekomen in de kaart van Friesland;
door aanslikking en droogmaking ontstonden
groote complexen land.
Alle bewoners van onze provincie hebben
belang bij een goede zeewering. Het is niet op
historische rechtsgronden te rechtvaardigen,
dat sommige gemeenten niet of zeer weinig in
de kosten hiervoor bijdragen, terwijl op andere
gemeenten de last veel zwaarder drukt. Het is
moeilijk een alleszins bevredigende oplossing
(te-vinden?. maar de finantieele regeling' ven
thans is niet de juiste.
De boezemwaterschappen. De oprichting
van de waterschappen is een taak van de Prov.
Staten. Het is goed, dat deze functie in han
den is gelegd van de overheid, maar er kon
toch wel meer rekening worden gehouden met
dë wenschen der ingelanden. Is het niet meer
malen gebeurd te Remswoude, Oosterhemmen
bijv., dat meer dan de helft der ingelanden
tegen oprichten was, dit toch doorging, zonder
dat de Statenleden op een 4 of 5 na, zich met
de subsidie in de betrokken streek op de hoog
te stelden en de bezwaren der ingelanden on
derzochten?
Het toezicht op de gemeentebesturen wordt
uitgeoefend door de Ged. Staten. Deze laatste
moeten de raadsbesluiten goedkeuren. De leden
van de Gedeputeerde Staten worden gesalari
eerd. Spr. staat even stil bij de samenstelling
van de Prov. Staten, welke z.i. niet is, zooals
ze moest wezen (er zijn te veel burgemeesters
wethouders, raadsleden, onderwijzers, enz. in).
Spr. noemt speciaal de A.R. fractie, welke,
volgens zijn bewering, niet is samengesteld
volgens den wensch van de A.R. kiezers. Een
steen des aanstoots is voor den heer T. ook,
dat de A.R., de S. D. A. P. en de R. K. achter
de schermen zouden hebben onderhandeld om
de Gedeputeerden-zetels te verdeelen. Met cij
fers haalt spr. nogmaals ahn, dat er een vrij
groot deel van de Statenleden ambtenaar is.
Dit beteekent voor de burgemeesters, wethou
ders en raadsleden, dat ze direct of indirect
op zich zelf toezien. Wat betreft de onderwij
zers en andere ambtenaren in de Staten, deze
menschen moesten hun krachten maar wijden
aan den tak van dienst, waarvoor ze zijn aan
gesteld en waarvoor ze een goed salaris ge
nieten.
Spr. behandelt nu de samenstelling van de
andere partijen om aan te toonen, dat de
ambtenaren te veel invloed uitoefenen in ons
provinciaal bestuur.
Emaille en Aluminium
BOLSWARD.
DINSDAG 29 MAART:
Openbare leeszaal en bibliotheek. Jaarvergadering
’s avonds 8 uur in de leeszaal.
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie 8 uur, „den
Hof van Holland”.
Chr. Muziekclub „Absit Invidia”. Gewone repetitie,
8 uur ’s av. in de school aan de Hid Herostraat.
WOENSDAG 30 MAART:
's Avonds half zeven repetitie van alle mede
werkenden in „De Kabouters van Berg Jokjo”
in „de Doele”8 uur repetitie van „Theevisite
in het Poppehuis” in „de Doele”.
Schaakclub „Westergoo”. Speelavond. Aanvang
uur op de bovenzaal van „De Doele”.
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie 8 uur
n.m. in 't Wilhelminagebouw.
DONDERDAG 31 MAART:
Zangver. „Harmonie”. Repetitie 8 uur n.m. café
Slippens.
Gymnastiekver. „Lycurgus-Wilhelmina”. Oefenen.
Dames 8-9 uur. Heeren 9-10 uur.
Zangver. „Blauwe Vaan”. Repetitie ’s av. 8 uur
in café „Voorwaarts’.
VRIJDAG 1 APRIL:
Stedelijk Muziekkorps. Repetitie 8 uur n.m. in de
Muziekschool.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie ’s av. 8 uur in de
Geref. school „Rehoboth” Hengstepad.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s av. 8 uur in café Slippens
Vrijzinnig Kerkkoor „Bolsward”. Repetitie in het
Wilhelminagebouw, ’s avonds 8 uur.
Zangver. „Voorwaarts”. Repetitie ’s av. 8 uur, in
„De Doele”.
ZATERDAG 2 APRIL:
Onderling Ziekenfonds. Contributie afdracht 's av.
van 6—7 uur in „Ons Gebouw”.
Bolswardsche Burgerwacht. Schietoefening op de
schietbaan te Sneek van 4-6 uur.
MAANDAG 4 APRIL:
Damclub „Bolsward.” Gelegenheid tot dammen in
het Wilhelminagebouw. Aanvang 's av. 7 uur.
f
tegen zeer concurreerende prijzen.
afd. BOLSWARD,
DIJKSTRAAT 9-11 - TELEFOON No. 5
BPverh’ouwd
Adres
-5
t»!
4
II
f
BOLSWARDSCHE COURANT
Nieuwsblad voor Si Westelijk Friesland
opgenomen: „WONSERADEEL", „HENNAARDERADEEL", MAKKUMER- en WORKUMER COURANT en YLSTER NIEUWSBLAD
Redactie en Administratie: J. MULDER, v/h. FIRMA B. CUPERUS Az., Dijkstraat 19, BOLSWARD
