(evens
11
1
WOLS&’s
Laat steeds üw Haar
bij een vakman behandelen
en U zult er tevreden over zijn.
Gemeente Bolsward
DAMES!!
Officieel Orgaan der
Nieuwsblad voor
Dinsdag 26 April 1927
No. 32
66ste Jaargang
Krite „BOALSERT”.
Schetsen uit het Volksleven.
PRINSES JULIANA.
G. MONSMA, Kapper,
BOLSWARD.
Een gedenkwaardige dag.
1909 - 30 APRIL - 1927.
WEEKAGENDA.
Verstopping
g-y-
h
te Nanking is geëindigd,
BUITENLAND
ƒ5
Abonnementsprijs binnen
den raijon, franco per post
15 ct. per maand; daar
buiten 2,50 per jaar.
Nadruk verboden.
1909 - 30 APRIL - 1927.
I
Blanke Boekweitgorl
6). Gedonderd.
5). Bijstroompje van de Tjonger.
Aanbevelend,
- DIPLOMA DEN HAAG. -
7). Donkerbroek.
OP FORSIIK:
3e OPFIïRING FEN DE REVUE
„ALD EN NU”,
OP TONGERSDEI 28 APRIL,
da jouns 8 ure, yn ’e Doeie.
TAGONGSPRIIS 50 sinten p. persoan
stêdsbilesting.
Foar in TROUD PEAR ek 50 sinten
stêdsbilesting.
Kaerten to krijen by de Widd. Aukema.
Plakbisprekken fen 12—1 ure.
DOUSJEN NEI1!
De dag, waarop Prinses Juliana meerderja
rig zal worden, zal een gedenkwaardige zijn
voor Vorstenhuis en Vaderland. Vooral ook,
omdat op dien dag in de Residentie zal worden
onthuld het monument ter herdenking van Ju
liana van Stolberg, de Stammoeder der Oranjes
en wier naam onze Prtnses draagt. Uit de ge
schiedenis van de Peetmoeder onzer Prinses
herinneren wij ons, hoe Zij daar als tweede
echtgenoote van Willem den Oude en moeder
van een talrijk gezin eenmaal het middelpunt
was van den huiselijken kring. Wie heeft Haar
niet eens afgebeeld gezien in een der gezellige
vertrekken, waarin huiselijke godsdienstoefe
ningen werden gehouden, op den Dillenburg;
wie heeft niet gehoord of gelezen van Hare
briefwisseling met Hare zonen, vooral met
Prins Willem, die Irjter werd genaamd den
Vader des Vaderlands; hetgeen hij misschien
niet ware geworden zonder een Juliana van
Stolberg als moeder. Ja, in alles betoonde Zij
zich de hooge, edele, maar ook vooral de vro
me vrouw en moeder. De woorden van Schiller
zijn mede op haar volkomen van toepassing,
waar deze de Moeder en zulks niet ten on
rechte stelt als het middelpunt van het hui
selijk leven en zich volkomen inleeft in haar
soms zeer gewone taak. Waarlijk, deze Moeder
was een voorbeeld voor alle Nederlandsche
Moeders, in heden en toekomst. Zij heeft Hare
kinderen bekwaamd en geleid tot de taak, die
hen wachtte, en dat was in die tijden een ui
terst moeilijke, daar moesten zware offers
voor gebracht worden. Doch ’t ging om hooge
belangen, om het kostelijk niet genoeg te
waardeeren kleinood der vrijheid, en daarvoor
bleek niets te zwaar. In het huisgezin dus lag
toen en ligt nog altijd het zwaartepunt der mo-
reele opvoeding; vandaar uit trekt de jeugd
de wijde wereld in en verovert hare plaats in
de maatschappij; doch al is zij verre van huis
en haar verwijderd, al zijn zelfs vader en moe
der niet meer in het land der levenden, de her
innering aan den huiselijken kring kan voor het
heele leven een zegenrijken invloed oefenen.
Ook Prinses Juliana heeft reeds den goeden
en zegenrijken invloed in vorenbedoelden zin
ondervonden en thans, de kinderschoenen ont
wassen, begint zij al aanstonds goede werken
te helpen bevorderen en steunen.
De a.s. collecte voor ’t Drentsche Veenkind,
waaraan deze jeugdige vorstin haar naam heeft
willen verbinden, spreekt voor hare edele ge
voelens voldoende en geeft ons alle hoop, dat
ook Zij zal treden in de voetsporen Harer
groote voorzaten en niet het minst van Hare
Peetmoeder, Juliana van Stolberg. Eere Hare
nagedachtenis.
De staat van beleg in Littauen verscherpt.
Door den militairen commandant is een de
creet gepubliceerd, krachtens hetwelk het weer
verboden is zich te Kowno des avonds na een
bepaald uur op straat te vertoonen.
Tengevolge van de verzachting der bepalin
gen op 16 April j.l. legden de communisten
groote activiteit aan den dag. Door hen werden
manifesten verspreid, waarin de bevolking
werd aangespoord het huidig bewind ten val
te brengen en een radenregeering naar Rus
sisch voorbeeld uit te roepen.
De Litausche regeering hoopt, dat door het
weder van kracht worden der strenge bepa
lingen aan de agiatie der communisten paal
en perk zal worden gesteld.
China.
De extremisten te Canton, die zich nog niet
gewonnen willen geven, hebben getracht de
anti-communistische demonstratie, die Zater
dag gehouden zou worden, te gebruiken als
aanleiding om den commandant van het gar
nizoen te Canton te verdrijven. Het plan was
een rood leger te vormen van 100.000 man,
waarvoor alle roode vakbonden een bepaald
aantal manschappen moesten bijdragen. Dit le
ger zou dan moeten samenwerken met de roo
de boeren, die een guerilla voeren in den om
trek, terwijl een aanval zou moeten worden ge-
of moeilijke en onregelmatige stoelgang
regelt men vlug zonder kramp of pijn met
Mijnhardt’s Laxeertabletten
Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 cent.
Zal de aanstaande geboortedag van Prinses
Juliana een bijzonder karakter dragen, daar H.
K. H. meerderjarig zal worden, nog om een
andere reden zal deze dag een gedenkwaardige
zijn voor Vorstenhuis en Vaderland. Het ligt
n.l. in de bedoeling, op 30 April in de Residen
tie te onthullen een monument ter herdenking
van Juliana van Stolberg, de Stammoeder der
Oranje’s, die zoo ontzaglijk veel heeft gedaan
voor de staatkundige en godsdienstige vrijheid
van ons voorgeslacht, waarvan wij nog op den
huidigen dag de vruchten mogen plukken. H.
K. H. Prinses Juliana draagt den naam dezer
Hooge Vrouwe en het is daarom des te treffen
der, dat door het Comité bepaald is, dat de
onthulling van bedoeld monument zal samen
vallen met den achttienden geboortedag onzer
Prinses, na vooraf allen nationaal-voelenden
Nederlanders de gelegenheid te hebben gebo
den een steentje bij te dragen in den vorm van
een grooter of kleiner geldelijk offer, en waar
bij onze Oost zich mede niet onbetuigd liet.
Gelijk bekend, werd het gedenkteeken ver
vaardigd door den beeldhouwer Ingen Housz
en zal, volgens de beschrijving, de hoofdfiguur
staan in een soort nis, op een voetstuk, omge
ven door Hare vijf zonen, die iets lager zijn
geplaatst. Juliana van Stolberg heeft hare han
den uitgestrekt, als omvat Zij de omgeving,
waarin zich Hare zonen bevinden en beheerscht
alzoo de compositie, gelijk Hare persoonlijk
heid eenmaal Hare omgeving beheerschte.
Deze edele Vrouw heeft zich als het ware
geuit door Hare zonen, waarvan het meeren-
deel voor de zaak der vrijheid van de Neder
landen het leven heeft gelaten. Moge daarom
het monument aan het tegenwoordige en toe
komstige geslacht duidelijk doen zien de be-
teekenis van de groote en edele inspiraties tot
de heldendaden, door de Oranjevorsten ver
richt, en blijve het tot in lengte van dagen een
gedenkteeken, waarop door den eenvoudigsten
Nederlander met trots kan worden gewezen.
Hoeveel tronen zijn in de laatste jaren om-
vergewórpen, of wankelen op hunne grondves
ten? Hoe rotsvast die der Oranje’s nog staat,
hebben ons de Novemberdagen van 1918 ruim
schoots bewezen, en hoe treurig verdeeld en
versnipperd ons volk soms moge zijn, er is één
groote band, die het samenbindt, dat is de
band der liefde voor ons oude Vorstenhuis.
Neen, we zijn nog niet vergeten, wat eens Ni-
colaas Beets zoo prachtig heeft gezegd:
„Blijf é'én, blijf één, mijn Nederland,
Blijf één en ongeschonden;
Geen Staatspartij, geen Godsdiensttwist,
Verscheure door geweld of list,
Wat God heeft saamgebonden.”
om dan te eindigen met dat onovertroffen:
„Schraag als een éénig man den troon.
En meng geen wanklank in den toon,
Van ’t oud’ Oranje Boven!”
DE BLAUWE.
(Slot).
De grasverkooping had op de gebruikelij
ke wijze haar verloop en de olde man had
weer hetzelfde stuk gekregen van verleden
jaar. maar nu voor zes gulden. En daarbij
hing hij nogal van het weer af: het stuk was
nu zoo nat, dat het op klompen nauwelijks
te begaan was. ’t Lag met „den kop” op het
Grootdiep (E), maar heelemaal kon men het
niet overloopenhet zou wel wat afzak
ken, het had nu al zoolang geregend. Als
het weer opzette, dan kon hij er een mooi
toppien hui van krijgen. Duur, ja, dat was
het: maar verleden jaar hadden ze er nogal
voor 5 van verkocht: de beide jongens, die
getrouwd waren en een paar schapen door
den winter moesten helpen, hadden met mooi
daan op de politie-stations en enkele andere
gebouwen.
De commandant had evenwel maatregelen
genomen en alle extremisten, die pamfletten
verspreidden, werden gearresteerd. De rooden
trachtten daarna een algemeene staking uit te
roepen en zij slaagden er in het spoorwegver
keer stil te leggen evenals de drukkerijen van
de nieuwsbladen.
Een zeeliedenstaking kon evenwel worden
voorkomen, schrijft de „Tel.” De commandant
heeft in het geheim twaalf der voornaamste
raddraaiers laten onthoofden evenals zeven
verspreiders van pamfletten van wie twee
vrouwen, die hem den geheelen weg naar de
executie-plaats vervloekten. Twee arrestanten
werden vrijgelaten op grond van hun jeugd.
Te Sjanghai is in de laatste dagen de pro
paganda der gematigden veel krachtiger ge
worden. Tsjang-Kai-sjek heeft een circulaire
doen verspreiden, waarin hij belooft het com
munisme te onderdrukken en de orde te hand
haven. Telegrammen waarin hem steun wordt
beloofd zijn ontvangen uit Canton en Swatau
waar de communistische agitatoren krachtig
worden onderdrukt.
De leiders der Kwomintang hebben een diner
aangeboden aan de Chineesche journalisten te
Sjanghai. Hierbij werd uiteengezet, dat Soen
Jat-sen orospronkelijk de communisten in de
partij had toegelaten o.a. ter wille van hun
streven naar algemeene lotsverbetering der ar
beiders. De communisten evenwel zijn ontrouw
geworden aan de drie beginselen van Soen
Zij trachtten de heerschappij in de partij te
voeren en aan China ideeën op te dringen, die
het land vreemd zijn.
Zij moeten daarom nu onderdrukt en uitge
dreven worden.
Het plunderen te Nanking is geëindigd,
waarschijnlijk omdat er niets meer te plunderen
viel.
Advertenties 10 per
regel. Bij meerdere plaat
singen eener zelfde ad ^r_
tentie reótféi? Bij cor t
aanmerkelijke korting’
dat er in den uitersten nood plotseling red
ding opdaagt, en een onverwachte wending
in de handeling zich voordoet en dat ten slot
te de donkere toekomst plaats maakt voor
een gelukkige uitkomst.
Hier niet alzoo. We schrijven hier ook
geen roman, maar werkelijkheid. Er is niets
van den voorgestelden hooioogst terecht ge
komen. Weggespoeld, verwaterd, deels ver
rot heeft de huurder er een paar vrachtjes
weggehaald het land moest toch schoon,
dat als voederwaarde er gerust had kunnen
blijven liggen. Als zoovele, was deze hooi
oogst voor onze nijvere luitjes totaal mislukt,
en zij had ze zoo gaarne willen houden,
de „blauwe” in haar achterhuis; maar het
kon niet. Toen het zomervoeder haar beslag
had gekregen hoe pijnlijk het ook voor de
oudjes was ze moest weg. Hun boer had
gezegd: „het treft nog al goed: de beesten
zijn duur", maar nu er zonder! Haar „blau
we”, die nu de vrouw zoo menigmaal met
haar groote oogen had aangestaard, als ze
„griende” van een handvol voer; hun „blau
we”, die niet anders dan door haar gemol
ken wenschte te worden, door haar gevoe
derd en somwijlen gestreeld werd, als ze zoo
gretig haar voederbak aansprak, die „blau
we” moest worden verkocht. En dan?
IH.
De koeien waren duur, had buurman ge
zegd. Maar daar hoorden onze oudjes niet
naar. Het beest missende hooioogst mis
luktgeld in de kast voor een paar big
gies, maar voor een koe het hooi te koopen....
en het was weer zoo gauw Meie.„. en waar
was hooi te krijgen, nu er zooveel „omko
men” was. 't Kon onmogelijk om de „blau
we” te houden.
Ze waren duur. „Maar honderd en veertig
is ook niet weinig meer”, had de koopman
gezegd. Het was de tweede maal dat de
man er om kwam. „Honderd en veertig,
daar heb je wat voor te zeggen” luidde het
nog eens uit dienzelfden mond „en nu moet
je het maar weten!”
Man en vrouw zagen elkaar bedroefd aan.
In gewone tijden vonden ze het een heele
som, als ze eens moesten verkoopen om wat
geld over te houdenja, dan lachte die
som hen toe. Met een klein hoofdknikje, dat
zooveel beteekende als: sla maar toe, ging de
vrouw in huis en toen de man binnenkwam
was de „blauwe” verkocht voor 140 en een
rijksdaalder.
'k Mot er morgen mit noar Broek zei
de man na een lange pauze, doar had' i nog
'n pear stoan, dy sollen oek mit..,.. ’k leuf,
i wol er mit noa Swol.
't Eten en drinken ging dien dag bij hooi
en bij gras; 't wol niet sakken, zei de vrouw
zoo vaak als ze een beet in den mond stak,
en de „blauwe”, het goedige dier had het
dien dag nog zoo best, als ze het ooit gehad
had ’n galgemaal van de vrouw. En 't
dier wist niet waarom ze zoo’n extra voertje
kreeg en waarom de vrouw haar zoo vaak
met de hand beklopte en waarom ze zoo mid
den in de week nog eens expresselijk werd
gerost en gepoetst.
Den volgenden morgen maakten vader en
zoon zch gereed om „blauwe” af te leveren,
't Smeugeltien kwam weer in den brand en
de tabaksdoos (als hij eens papiergeld ont
ving en dat sol wel) werd gevuld en de
vrouw gaf hem 't beursien met wat klein
geld en liet er als gewoonlijk, wanneer de
man wegging, op volgen: fersichtig heur!
Maar het ging in alles niet zoo fleurig in zijn
werk, niet met zoo’n opgeruimd gemoed als
toen hij de huilandshuur naar Oosterwolde
bracht. Die natte zomer had hem wat be
rokkend. Ak’lig was ’t.
De „blauwe" werd van stal genomen of
liever „uit” zijn stal, het hoorntouw nog wat
extra bevestigd, door den knaap een stokje
of gard opgesneden uit den wal en daar ging
men den tocht ondernemen. Zoover moeder
tje meeliep ging het naar wensch, maar toei
deze staan bleef om zoo meteen in huis te
rug te keeren een paar maal zich met c
voorschoot de oogen uitwreef, toen verko
de „blauwe” ook niet meer te loopen.
oude man hing aan het touw, de knaap sl(
het dier, dat er ten leste van de gard
overbleef, dan hetgeen hij in de hand
BOLSWARD.
DINSDAG 26 APRIL:
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie 8 uur, „den
Hof van Holland”.
Chr. Muziekclub „Absit Invidia”. Gewone repetitie,
8 uur ’s av. in de school aan de Hid Herostraat.
WOENSDAG 27 APRIL:
Schaakclub „Westergoo”. Speelavond. Aanvang
73/< uur op de bovenzaal van „De Doeie”.
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie 8 uur
n.m. in ’t Wilhelminagebouw.
DONDERDAG 28 APRIL:
Krite „Boalsert”. Opfiering fen „Aid en Nij”, de
jouns 8 üre yn 'e Doeie.
Zangver. „Harmonie”. Repetitie 8 uur n.m. café
Slippens.
Gymnastiekver. „Lycurgus-Wilhelmlna”. Oefenen.
Dames 8-9 uur. Heeren 9-10 uur.
Zangver. „Blauwe Vaan”. Repetitie ’s av. 8 uur
in café „Voorwaarts’.
VRIJDAG 29 APRIL:
Stedelijk Muziekkorps. Repetitie 8 uur n.m. in de
Muziekschool.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie ’s av. 8 uur in de
Geref. school „Rehoboth” Hengstepad.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s av. 8 uur in café Slippens.
Vrijzinnig Kerkkoor „Bolsward”. Repetitie in het
Wilhelminagebouw, ’s avonds 8 uur.
Zangver. „Voorwaarts”. Repetitie ’s av. 8 uur, in
„De Doeie”.
ZATERDAG 30 APRIL:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht ’s av.
van 6—7 uur in „Ons Gebouw".
waarin opgenomen: „WONSERADEEL", „HENNAARDERADEEL”, MAKKUMER- en WORKUMER COURANT en YLSTER NIEUWSBLAD
Redactie en Administratie: J. MULDER, v/h. FIRMA B. CUPERUS Az., Dij kst raat 19, BOLSWARD
praten wat „los” gekregenen het hooi
voerde best, kortom de oude man was er
wonderwel mede in zijn schikals het maar
droogde en dat zol 't wel.
Dagen aan dagen regen! Wel klaarde de
lucht een weinig op en leek het haast, als
zou het weer „opzetten”, maar dan kwamen
er weer buien, die de beste voornemens en
plannen zoo in een enkel oogenblik wegna
men. Het wachtte dag uit dag in op beter
weer, het gras moest er ook noodig af èn
om de voorwaarden èn om het gewas zelf.
Het zakte bij tusschenpoozen aardig, maar
als er nu maar niet meer bij kwam, dan zou
hij toch op de hoogte kunnen beginnen, later
zou het lagere gedeelte worden gemaaid.
En zoover kwam het. De oude ging op een
morgen heel vroeg, nadat er in de beide
laatste dagen weinig regen, maar veel zon
neschijn en een stevige wind de hoop op een
behoorlijken oogst had verlevendigd, belast
en beladen te maaien. Zijn vrouw had er
voor gezorgd, dat er geen gebrek aan de
noodige verkwikking was, als het uur van
schaften aanbrak, want de dag was lang.
En werkelijk maakte hij hem ook nog langer,
dan de vrouw verwachtte, en hij zelf het
ging hem zoo naar den vleesche; het was
schoon land, een goede hoeveelheid voor de
zeisen voor eigen stal! Laat kwam hij
thuis; de koffie had zoolang staan pruttelen
op de komfoor en zij had zoo vaak al eens
uitgezien,... men kon het nooit weten, daar
zoo alleen in het veld.... het gebeurde meer,
het had nog al even rommeld jpaar
zoodra hij zat, waren alle zwarigheden over
wonnen en was de vraag hoe liekt 't? al
gauw over haar lippen.
't Weer vrouw, 't weer! Alles best,
alles naar wensch, maar..... 't weer.
Men ging vroeg te bed. De „blauwe” was
haar avondvoer met milde hand toegemeten
en morgen was het weer vroeg „dag.”
’t Moest er nu maar zoo gauw mogelijk af
en zoo ging het dag uit dag in tot de
vier hoeken van het land schoon waren. Het
had evenwel moeite gekost; het water was
hem meer dan eens over de klompen geloo-
pen en natte voeten, och, hij kon er zoc
slecht tegen. Dochals het hooi maar goed
binnen kwam. Hij had zijn veldketel al eens
met een topje gevuld en het de „blauwe”
voorgeworpen en het beest „griende” toen
het op was.
Morgen of overmorgen moest hij dan met
zijn jongen er heen om met de huiinge te be
ginnen. ’t Werd morgen, overmorgen al
tijd regen. Nog eens morgen, overmorgen
nog regen. Men ging eens kijken op een dro
gen morgen, ieder met een hark op den
schouderhet kon nooit kwaadmis
schien konden ze het wat naar de hoogte op
halen dan lag het toch wat geschikter om
te rijpen. Illusie! Hoog en laag het was ééne
watermassa. Zij konden bij den ingang blij
ven staan, de vlakten overzien, zwijgend een
poos staren maar er iets aan doen, dat kon
den zij niet. Het was niet mogelijk de hooi-
hark in beweging te brengen om het gering
ste halmpje „onder slag” te krijgen. Trooste
loos en met een bezwaard gemoed gingen ze
samen dan ook weer naar huis, waar moeder
de vrouw hen bij den vonder reeds opwacht
te, toen zij ze van verre had zien aankomen
en daardoor al in den waan was gebracht,
dat het werken voor hen niet mogelijk was
geweest.
Er heerschte droefenis in de woning.
Eiken dag werd het nog minder. Regen
vlagen met harden wind joeg de maden diep
onder water. En ontzonk aan den ouden man
zelfs den moed om nog eens te gaan kijker
hoe het er met het hooi voorstond. De laat
ste maal dat ze er waren, hadden ze de kou
sen uitgetrokken om blootsvoets nog wat op
het droge te halen, maar de oude had den
nacht daarop zoo geweldig gehoest, dat d
vrouw uit het bed was gegaan en hem een
trekseltje vlierthee had toegediend, waardoor
het ergste hoesten was bekomen, maar kort-
aemig was hij gebleven en daarom was dar
ook besloten om een beteren tijd voor den
hooioogst af te wachten en kwam die
niet... het had er wel vaker ongunstig voor
gestaan. Men kon nu toch niets anders doen
hopenhopen op droogte en zonneschijn.
In romans en novellen gebeurt het vaak,
•i
Westelijk Friesland
bolswardsche courant
