PURO
WOUDA's
De Bolswardsche Courant en Westergoo
1
(K
D. F. J. HOFSTEDE
GROOTZAND 18, SNEEK.
MODERNE TALEN
Stadsnieuws.
BUITENLAND.
No. 39
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLS WARD
Cau 3e^f^neJojZ€LLC
1
Huismoeders!
Speciaal Adres voor Breukbaiden,
Buikgordels en Kunstledematen
Woensdag 20 Juli 1927
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Jaargang
Ar
en
den
700 gewond, onder wie
I 'f
Parfumerie Joyzelly, Haarlem.
I
16
Doos30-60,Tube 80 et.Bij Apoth.en Drogisten.
Opwekkend
en
verfriaschend
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct,
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
De familie Scharmatt.
De familie Scharmatt te Schattendorf
“heeft de wijk genomen naar Hongaarsch
gebied, uit vrees voor wraak.
f 1380
- 1314
- 1252
-1198
- 1068
- 1023
- 900
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontrOle.
(Fransch - Duitsch - Engelsch - Spaansch)
TALENSCHOOL
Oir. F. E. LAMMERS
Schildwjjk 10 - BOLSW1RD
Inlichtingen Zaterdags
ParekTarwebtoem
1.
2.
Een mooi succes.
De turnvereenigingen „Lycurgus” en
„Wilhelmina”, leider de heer E. State-
ma, hebben Zaterdag j.l. met veel suc
ces deelgenomen aan de sportdemon-
straties te Sneek.
Twee eerste en drie tweede prijzen
werden gewonnen.
(Voor verdere bijzonderheden ver
wijzen we naar de rubriek Sport).
Gemeente
Juli 1927.
Bestek no. 1. Brug en walmuren te
Tjerkwerd is afgelast.
Bestek no. 2. Het maken van 26 M.
gewapend betonwalmuur te Idsegahui-
zen.
Inschrijvers:
K. en J. Schippers, Workum
Sj. en Q. Groot, Makkum
R. en P. Feenstra, Bolsward
A. de Jong en Co., Workum
J. S. Kuipers, Zurich
C. Broersma en Co., Workum
Th. Draaisma, Piaam
Laagste inschrijver gegund.
richten” en de „Reichspost” het ontgel
den, omdat deze het vonnis der Gezwo
renen rechtvaardigden. Op tal van
plaatsen kwam het tot bloedige botsin
gen. Reeds staat vast, dat 40 personen
zijn gedood en 700 gewond, onder wie
13 agenten.
Algemeene staking.
Het bestuur van de Oostenrijksche
Socialistische Partij heeft voor Weenen
en omgeving de algemeene werkstaking
afgekondigd. De tram-, post-, telefoon-
en telegrafie-beambten verklaarden zich
hiermee solidair.
Er verschijnen behalve de „Arbeiter
Zeitung” geen nieuwsbladen meer.
Het geheele verkeer binnen de Oos
tenrijksche grenzen staat stil.
Bondskanselier Seipel heeft geconfe
reerd met de socialistische afgevaardig
den om maatregelen te treffen, dat de
wanordelijkheden in de volgende dagen
gestaakt worden.
Postduiv ennieuws.
Wedvlucht Deventer 95 K.M.
Alhoewel het Zondag geen bijzonder
mooi weer was, hebben de jonge duiven
over het algemeen toch uitstekend ge
vlogen. De algemeene verwachting was,
dat ze niet vóór 10 uur 15 min. 10 uur
30 min. hier zouden zijn. Het is echter
heel anders uitgekomen, daar vóór tien
uur de 10 prijzen reeds verdiend waren.
Precies 8 uur werden de duiven ge
lost met zwaarbewolkte lucht en Z.-W.
wind.
De eerste duif werd hier geconsta
teerd om 9 uur 53 min. 37 sec. Snel
heid 50 K.M. per uur.
De uitslag is als volgt:
1ste prijs W. Hoekstra, aank. duif
9 uur, 53 min., 37 sec.
2de prijs W. Hoekstra, aankomst duif
9 uur, 53 min., 37 sec.
3de prijs W. Hoekstra, aankomst duif
9 uur, 54 min., 9 sec.
4de prijs W. Hoekstra, aankomst duif
9 uur, 54 min., 9 sect
5de prijs W. Hoekstra, aankomst duif
9 uur, 54 min., 34 sec.
6de prijs H. Hefmanides, aankomst
duif 9 uur, 54 min., 35 sec.
7de prijs H. Hermanides, aankomst
duif 9 uur, 54 min., 35 sec.
8ste prijs Ruyter, aankomst duif, 9
uur, 54 min., 36 sec.
9de prijs W. Hoekstra, aankomst duif
9 uur, 54 min., 53 sec.
10de prijs I. Pietersma, aankomst
duif 9 uur, 55 min. 19 sec.
•Nos. 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 18, 19,
20, 21, 22, 23 en 24 werden de heeren:
Lammertsma, Ruyter (2 st.), Scheltinga
(4 st.), Gerritsma (2 st.), Pietersma,
Falkena (2 st.) en N. Boersma.
De Wedvlucht op Jemelle (België)
wordt gehouden op 31 *Juli en niet op 30
Juli.
Voor deze vlucht zijn de volgende
prijzen uitgeloofd:
1ste prijs een taart, geschonken door
den heer Posthuma.
2de prijs: Een Gulden, uitgeloofd
door de vereeniging.
3de prijs: Een Gulden, uitgeloofd
door den heer Doesburg.
4de prijs: Een medaille, uitgeloofd
door den heer W. Hoekstra.
Wie van de leden of n/ef-leden voegt
hier nog een prijsje aan toe?
Zondag a.s. wedvlucht vanaf Lochem
115 K.M. met jonge duiven. Inkorven
Vrijdagavond tusschen 8 en 9 uur bij
den heer Witteveen.
3.
Nadere berichten.
De geruchteh, dat de politie het eerst op
de volksmenigte zou hebben geschoten,
wordt thans met groote stelligheid tegenge
sproken. Gebleken is, dat een aantal com
munisten het demonstreerende publiek op
zweepte tot het in brand steken van de ge
bouwen en bij alle incidenten de leiding had.
De Russische „Prawda” heeft een hoofd
artikel gepubliceerd, waarin verklaard wordt,
dat het Oostenrijksche proletariaat zoo spoe
dig mogelijk zijn sociaal-democratische lei
ders moet afschudden, daar deze de grootste
hinderpaal op den weg naar de overwinning
vormen.
De regeering is thans den toestand vrijwel
meester. De algemeene staking is opgeheven,
zoodat in de bedrijven het werk is hervat.
Maandag om 24 uur zouden de treinen
weer rijden. Maandagmorgen kwam het in
de buitenwijken opnieuw tot botsingen tus
schen arbeiders en de politie. Verscheidene
personen werden gewond, ook vielen er weer
dooden.
Maandagmiddag heeft weer een langdurige
bespreking plaats gehad tusschen bondskan
selier Seipel en de soc. dem. afgevaardigden.
De sociaal-democraten eischen, dat een re
organisatie van het kabinet zal plaats heb
ben, waarvan Dr. Seipel nog niet wil weten.
Het vrijsprekende vonnis in de strafzaak te
gen de moordenaars te Schattendorf, hetwelk
aanleiding had gegeven tot de demonstraties
is vernietigd.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, over de 1ste helft der maand
Juli 1927 aan het Postkantoor
te Bolsward.
Brieven binnenland.
Bosma Gerrit, Haulerwijk.
N.V. Margarine Verkoop Combi
natie Oss.
Raad van Arbeid Sneek.
Geweigerd om de port.
GRATIS: 2 halve ponden
Jurgens Margarine en 1
Kwattareep bij het koopen
voor 30 cent
(Zie advertentie van BRANDSMA’s
WINKEL)
Uit den Omtrek.
Uitslag aanbestedingen.
Gemeente Wonseradeel van
der per spoor via Leeuwarden naar
Holwerd, waar de postboot gereed lag
om de passagiers naar het eiland te
brengen. Dat de kinderen onder de
prettige leiding van de onderwijzers eet]
paar pleizierige dagjes in die mooie
streek hebben doorgebracht, laat zich
licht begrijpen.
Maandagavond keerde ’t gezelschap
in de Heimat terug.
Schoolreisjes.
Vrijdag j.l. hebben 12 jongens en 13
meisjes van school no. I (Kerkstraat)
een autotochtje gemaakt onder leiding
van het onderwijzend personeel.
Eerst werd op de veemarkt te Leeu
warden een kijkje genomen, waarna een
zuivelfabriek werd bezichtigd.
Het spreekt vanzelf, dat ook de 01-
dehove niet op het reisplan ontbrak.
Over Hardegarijp en Bergum ging de
tocht naar Drachten, waar een warmen
maaltijd werd genuttigd. Ook werd ge
stopt in Olterterp, waar eenigen tijd in
de bosschen werd gewandeld.
Via Beetsterzwaag, Gorredijk en
Knijpe bereikte men Oranjewoud. In de
bosschen van fiet hotel Tjaarda werd de
hooge belvedère beklommen, terwijl in
het doolhof, de grot en den speeltuin de
kinderen zich flink geamuseerd hebben.
Daarna reed het gezelschap over
Heerenveen, Joure en Spannenburg weer
naar Bolsward terug, waar ze tegen
half negen aankwamen.
Een leerling heeft ons op het hart ge
drukt ook te vermelden, ‘dat in Oude-
haske de lof van den „Hasker baerch”
werd bezongen. Of de jongen het be-
roemdé beest er nog heeft zien hangen,
heeft hij ons niet verteld.
Het was een heel gezellige dag!
De openbare U. L. O. vertrok Zater
dagmorgen j.l. voor een driedaagsch
verblijf op Ameland.
Per tram ging het naar Sneek en ver-
De slachtoffers.
Het aantal dooden is gestegen tot 82, welk
aantal zeker nog grooter zal worden, daar
onder de honderden gewonden velen zijn
wier toestand hopeloos is.
De begrafenis van de slachtoffers van Vrij
dag j.l. heeft Woensdag plaats. Voor hen zal
op het kerkhof een afzonderlijke plaats wor
den uitgekozen, waar een gedenkteeken met
de namen van alle gevallenen zal worden op
gericht. Tijdens de begrafenis zal omstreeks
twee uur nam. het werk in alle Weensche be
drijven gedurende vijftien minuten worden
stopgezet.
De teraardebestelling heeft plaats op kos
ten van de stad Weenen.
gehecht, zoodat -dikwijls van
„schoolslag” werd afgeweken.
Gezien het aantal reeds uitgereikte
diploma’s blijkt wel, dat onze jonge
zweminrichting groot succes heeft.
Binnenkort zal, indien de temperatuur
'van het water goed blijft, afstand-
zwemmen over 2000 M. plaats hebben,
waarvoor diploma’s en herinneringsme-
daijles zullen worden uitgereikt.
De uitgeschreven estafette-wedstrijd
om een wisselbeker, welke op 23 Juli
a.s. zou plaats hebben, is voorloopig
uitgesteld.
Autorit ouden van dagen.
Het benoodigde aantal auto’s is thans
beschikbaar. Ijs en weder dienende is
de autotocht vastgesteld op Zaterdag
middag 30 Juli.
Nadere bijzonderheden zullen aan
autobezitters en belanghebbenden nog
worden medegedeeld.
Ontvangen giften: Na onze vorige
verantwoording kwamen nog binnen: J.
J. H. f 10; D. H. f5; N. N. f2; N. N.
f 2.50; N. N. f 5; Tj. de Jong, gebakjes,
Runia, sigaren; Falkena, sigaren; Wed.
Aukema, sigaren.
De geldmiddelen vloeien nog niet
te ruim, wie nog iets wenscht bij te dra
gen, kan dat nog deze week doen aan
het adres Sïrreau De Jongs Nieuwsblad.
Geslaagd.
Geslaagd aan de Industrie- en
Huishoudschool te Leeuwarden voor Di
ploma Hulp in de Huishouding, Mej. H.
Scheffer alhier.
Over aardbeien, klompen en glasruiten.
’t Groenteknechtje E. reed Maandag
middag met een kar aardbeien; iets wat
meer gebeurt.
Een jongen, bemerkend dat er zoo’n
heerlijke vrucht buiten een mandje was
gevallen in de kar, kon de verleiding
niet weerstaan engriste haar weg.
Onzen werknemer, opkomend voor
den eigendommen van z’n patroon,
maakte kort recht: hij schopte namelijk
één zijner klompen den jongen achterna.
Maar o wee pijlsnel schoot ’t ding
z’n doel voorbij en kwam na een der
groote etalage-ruiten van den heer L.
v. d. W. te hebben verbrijzeld, tusschen
de uitverkoop-artikelen terecht.
Natuurlijk was er van de zijde van ’t
onthutste publiek dadelijk gretige be
langstelling.
Gelukkig, dat we hier in Bolsward ’n
Onderlinge Spiegelglasverzekering heb
ben.
R. K. Hongaarsch Kindertransport.
Morgen komt het eerste transport
R. K. Hongaartjes in Friesland aan.
Hier ter stede arriveeren er 's avonds
drie. Intusschen hebben zich nog een
10-tal pleegouders aangeboden om
straks voor den tijd van drie maanden
zoo’n kind te herbergen.
Eventueele aanvragen- kan men ten
allen tijde richten aan Mevr. Van Span
ningDe WolT, correspondente alhier.
ARUM, 15 Juli. Gisteren maakten
de leerlingen der Bijzondere School met
hun onderwijzers en eenige ouders een
uitstapje naar Oranjewoud.
Tot Heerenveen ging de reis per
tram, tetwijl vandaar de tocht te voet
werd voortgezet. Het weer werkte erg
mee om den dag te doen slagen.
De kinderen hebben genoten van de
verschillende genoegens, die de speel
tuin bij hotel Tjaarda biedt, terwijl ook
de bosschen en het schoone vergezicht
vanaf de Belvedère hun veel te genie
ten gaven.
Toen de schare ’s avonds half tien in
Arum terugkeerde stonden vele ouders
bij het tramstation hun kinderen op te
wachten. Dat deze vele opgewonden
verhalen hadden te doen, valt te begrij
pen. Zoo’n schoolreisje is iets, dal
steeds levendig in het geheugen be
waard blijft.
Het was Zaterdagmiddag een ge
zellige drukte bij de badinrichting.
De oorzaak hiervan was, dat het ijve
rige bestuur van deze zoo nuttige instel
ling een demonstratie had georgani
seerd voor het redden van drenkelingen.
Toen dan ook de deur geopend werd,
was het een dringen van belang om toch
maar zoo gauw mogelijk een goed
plaatsje te bemachtigen. Als redder
fungeerde de heer Boermans, die eerst
een duidelijke uiteenzetting gaf van de
wijze, waarop een drenkeling uit het
water moet worden gehaald. De spreker
werd hierbij af en toe geassisteerd door
den badmeester en beiden gaven dan ’t
aandachtig luisterende en toekijkende
publiek theoretisch aanschouwend on
derwijs over het „reddingsvraagstuk”
op het droge, waarna de heer B. het op
wekken van levensgeesten bij drenke
lingen besprak.
Na deze theoretische lessen volgde
de practijk, waarvoor mej. G. Verkou-
teren zich gekleed te water begaf en
welke drenkelinge door den heer Boer
mans op verschillende manieren werd
gered volgens alle regelen der kunst, ’t
Spreekt vanzelf, dat dikwijls de lachlust
van het publiek werd opgewekt, als red
der en drenkelinge in het water spar
telden en de laatste na een innige om
helzing ondergedompeld werd en losliet
om zich daarna weer met den moed der
wanhoop vast te klampen aan haar red
der, hetgeen dezen een: „Neen juffrouw
zóó doet een drenkeling niet!” ontlokte.
Nadat mej. V. eenige malen van een
wissen dood gered was, werden de le7
vensgeesten bij een ander vrijwillig
slachtoffer opgewekt door Dr. Ten Kate
die ook de practijk en de theorie liet
samengaan. Een derde „verdronkene”
werd door middel van een zuurstofap
paraat, welk toestel door den heer Jans
bediend werd, uit den schijndood tot
bewustzijn gebracht.
Na afloop van de demonstraties
bracht de heer Dr. Beekhuis aan red
ders en drenkelingen een woord van
dank voor hun welwillende medewer
king, terwijl spr. tevens wees op de
plicht van de ouders om hun kinderen
het zwemmen te laten leeren.
De gevolge
Toen hevr'sPre^en^e vonnis van de
Rechtban! dr Gezworenen Vrijdag
morgen Jike’d werd, door de berich
ten in d ootendbladen, werd de ge
heele areidrsklasse meT haat en woe
de bezild. -r zou geprotesteerd wor
den! Fe tuns stopten, de metaalbe
werker vdieten de fabrieken en be
legde: V'gaderingen. Des morgens
halft^n tyond zich voor het gemeente
huisen ft parlementsgeoouw een dui-
zem koUge menigte, welke een depu
tatie na binnen zond om te protestee-
rer teg1 zoo’n klassen-rechtspraak.
De poie treedt op.
peeling verscheen een escorte be-
jedepoütie, die met de blanke sabel op
de inigte inhakte en met revolvers
schL zonder dat daarvoor aanleiding
wa daar het publiek zich kalm ge-
drg- Een aantal personen werden ge-
did en gewond.
Jit ontactische optreden had tot ge-
yg, dat het publiek, in de meaning
rkeerdende, uat uit ’t paleis van justi-
geschoten werd, dit gebouw binnen-
rong en de kasten met al wat er in was
mver haalde en in brand stak.
Het was de brandweer onmogelijk om
het vuur te blusschen, want de ver
woedde menigte liet ze zelfs niet door.
Een afdeeling politie, welke de brand
weer te hulp kwam, werd ontwapend.
Verder moesten de gebouwen van 2
dagbladen, de „Wiener neueste Nach-
Diploma-Z w emmen
Vrijdagmiddag j.l. had aan de bad
en zweminrichting het afleggen van
zwemproeven plaats, waaraan door 16
dames en 19 heeren werd deelgenomen.
Zij, die aan de gestelde bekwaamhe
den voldeden, ontvingen een diploma,
dat hun het recht geeft om in de Snee-
kervaart, tusschen de geplaatste borden
te zwemmen.
Het diploma werd daarvoor uitge
reikt aan de dames: Neeltje Kreeft,
Sjoerdje Ruiter, Hendrikje Roode,
Hieke Kroon, Antje Ruiter, Jantje de
Boer, Geertruida Verkouteren, Richtje
Conradi, Olga Bijlsma, Tietje Statema,
Annie Stoop, Marie de Boer, Klaske
Falkena, Griet Statema, Klaasje State
ma, Mevrouw A. StatemaOkkinga en
de heeren:
Sake Schaper, Dirk Horjes, Fokke
Huigens, Jan Wouters, Valentijn ten
Brink, Pieter van der Woude, Jan
Haagsma, Izak van Goslinga, Ulke
Hiddema, Jan Huigens Piet Visser, F.
Stormer, Piet Elzinga, Ale Radelaar en
Siebrand Frijling
De prestaties in het zwemmen met
prachtigen schoolslag der dames bleken
uitmuntend, waaruit men zoo best kon
vernemen, dat het door den badmeester
gegeven onderricht uitmuntend was.
Aan het zwemmen der heeren was te
zien, dat enkelen van hen aan de ont
vangen lessen minder waarde hadden
Het bloedbad te Weenen.
Betoogingen tegen het Fascism^
Het voorppel.
Het was op den 30en Januari j.l dat
de Republikeinsche Schutzband opeen
sociaal-democratische vergaderin; te
Schattendorf bijeen was geweest, n ’n
afd. van den Schutzbund door hetlorp
trok, toen uit een van de huizen geweer
schoten op de betoogers werden plost
door rechts-radicalen. Een 8-jarigjon-
getje, Joseph Grossing werd in he hart
getroffen en stortte doodelijk gtvond
ter aarde. Den 34-jarigen socialisMat-
thias Csmorits trof het doodelijkschot
in het achterhoofd.
Den tweeden Februari, der dag,
waarop de twee vermoorden weren be^
graven, demonstreerde het gehee Oos
tenrijksche proletariaat. Des rorgens
om elf uur, toen de ter aardeb'telling
een aanvang nam, werd een poststa
king van 15 minuten gehoude welke
werd aangekondigd door het flten van
alle locomotieven en fabrie’sirenes.
Alle werk stond totaal stil. Ger tram of
trein reed meer en de telefrfsten en
telegrafisten staakten eveneenhet werk
De begrafenis werd door mduizen-
den bij gewoond. De roode tfndels en
de afdeelingen van den -hutzbund
brachten den laatsten groet.
Het proces tegen de moordoars.
Het proces tegen defascistische
moordenaars begon Woe»dag 6 Juli
j.l. en heeft een week ged*rd.
De verdachten wared°sef Schar
matt de zoon van een c-houder, zijn
broeder Hyronimus en n zekere Jo
hann Pinter, allen t Schattendorf
woonachtig. De veraten hadden
reeds lang bekend degelijke scho
ten te hebben gelost, rar verontschul
digden zich door te zëen, dat zij niet
de bedoeling hadden 1 iemand te doo
den.
De getuigenverkl;ngen waren zon
der uitzondering ir*e^ nadeel van de
beschuldigden. Eeran de getuigen, de
burgemeester vaPchattendorf, legde
tegen de verd. zeegwarende verkla
ringen af en zeiddat vooral Jozef een
zeer lastig perse1 was.
De procureiéeneraal verzocht de
jury om de veraten schuldig te ver
klaren, maar^e heeren van de jury
die zich van geheele proces niets
aan haddenietor'<ken, zaten wat te
praten en te ;hen en spraken tenslotte
de beschulddei zelfs vrij.
ARUM, 15 Juli. Hedenavond verga
derde de geheelonthoudersvereeniging
in het lokaal der Ned. Herv. Kerk. Een
nieuw lid was tot de afdeeling toege
treden.
Tot afgevaardigde naar de Algemee
ne Vergadering te Deventer werd be
noemd de heer E. van Gorkum, terwijl
de afdeeling door den heer B. Elzinga
op de vergadering van Zondag 17 Juli
te Leeuwarden vertegenwoordigd zal
zijn.
Mej. L. Bruinsma las een stuk voor
uit „De Gouden Poort”, dat bij de aan
wezigen wel in den smaak viel.
I
NG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
DE 4
t
