poen
IA
in
e
ibh
C.V.8. VEEKOEKJES
MET SUIKER
1
Tandarts NUK
De Bolswardsche Courant en Westergoo
D. F. J. HOFSTEDE
GROOTZAND 18 - SNEEK
Uit den Omtrek.
BUITENLAND.
Stadsnieuws.
10
MODERNE TALEN
»0
Woensdag 5 October 1927
Jaargang
No. 61
volen
4
Eau
1
I
Dir. F. E. LAMMERS
Schildwijk 10 - BOLSWARD
Inlichtingen Zaterdags
in doozen van 25 K. G.
GOEDKOOP en BEST
„Eenmaal geprobeerd blijft U
gebruiker”.
Verkrijgbaar aan onze fabriekte Sneek.
Te Bolsward bij G. J0RR1TSMA.
PRAISWAvanVALKEMBURC/S- i
Ie 4T ••iLEVERTRAMI I
Speciaal Adres voor Breukbanden,
Buikgordels en Kunstledematen.
BOLSWARD
is wegens ongesteldheid
tot nadere aankondiging
niet te consulteeren.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
0
5
0
0
PlEEUWARDEri-
5
5
3
M
3
I
I
I
i
I
Parfumerie Joyzelly, Haarlem.
N.”
en
Opwekkend
en
vérfrisschend
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland 2 ct.
Buitenland 4 ct.
H
t De buurtvereeniging Nieuwmarkt-
Rijkstraat-Wipstraat zal Donderdag a.s.
’s avonds 8>/2 uur, een feestelijke verga
dering houden in het café van den heer
H. Bakker.
t De Onderlinge Spiegelglasverzekering, al
hier, zal hare jaarlijksche algemeene verga
dering houden op Donderdag 6 Oct. a.s., ’s
avonds &A uur, in café „De Nieuwe Aanleg”
van Mej. de Wed. J. M. Görtz, aan de Nieuw-
markt.
Behalve de gewone werkzaamheden komt
op de agenda voor het bedanken van het be
stuurslid, den heer K. Falkena Bz. Voor het
vervullen van die vacature worden door het
bestuur aanbevolen de heeren: D. Banning,
J. de Haan en H. R. Kingma Het bestuur
dringt aan op trouwe opkomst der leden.
f Naar wij vernemen heeft Ds. Prins
met ingang van 1 Januari emeritaat aan
gevraagd.
staande
Gez. 86.
Advertentiön per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontróle.
48
(^ransch - Duitsch - Engelsch - Spaansch)
TALENSCHOOL
ns,
Vereenigde Staten.
Omtrent den tornado, die de vorige
week St. Louis heeft geteisterd, worden
nog de volgende bijzonderheden gemeld.
Het aantal dooden bedraagt thans
reeds bijna honderd, terwijl er eenige
honderden gewond werden.
De tornado ging vergezeld van een
gerommel dat volgde op een onheilspel
lende stilte. De lucht was gevuld met
stukken van weggevaagde schoorsteenen
en afgerukte daken. Er volgde een stort
regen. Ontstelde ooggetuigen verklaar
den dat er volledige duisternis heerschte;
de aarde scheen heen en weer te worden
geschud. Het reddingswerk moest met
behulp van lantaarns geschieden. Alle
verkeer staat stil. De politie staat mach
teloos tegenover den toestand.. De gou
verneur heeft een beroep gedaan op de
militaire macht van den staat om de ei
gendommen te beschermen.
In het westen den stad werden 2500
huizen vernield of ernstig beschadigd.
Onder de dooden zijn 2 politie-beambten,
die door het instorten van muren gedood
werden. Straten, parken en boulevards
zijn versperd door boomen, telefoon- en
trampalen.
De bladen schatten dat er in het geheel
5000 huizen ingestort of beschadigd zijn.
De schade aan de huizen wordt op 75
millioen dollars geraamd.
Volgens de laatste berichten is het aantal
gevallen van kinderverlamming in de omge
ving van Leipzig met vier toegenomen.
Ook in andere plaatsen heeft men verschil
lende gevallen geconstateerd, o.a. vier te
Kempten in Beieren en eveneens vier te Dant-
zig.
Sterfgevallen zijn tot heden niet meer vóór
gekomen.
Groot-Brittanië.
Over geheel Brittanië heeft Zondag een
hevigen storm gewoed, die vooral in Schot
land groote schade heeft aangericht.
Boven Greenock ging de storm vergezeld
van een wolkbreuk. Tachtig huizen over
stroomden. De sneltrein Glasgow-Londen is
ternauwernood aan een ernstige ramp ont
snapt. Een boom werd door den storm over
de rails geslingerd even voor de trein pas
seerde. Gelukkig werd het feit opgemerkt en
kon de boom nog juist op tijd verwijderd
worden. Op enkele plaatsen zijn menschen-
levens te betreuren. Het peil van de Theems
is enorm gestegen.
Op tal van plaatsen is de oogst, die reeds
deerlijk beschadigd was, geheel vernield. Dui
zenden stuks pluimvee zijn verdronken. Tal
van wegen staan onder water, zoodat o.a.
een aantal autobusdiensten moesten worden
gestaakt. Bij Carlisle was het spoorwegver
keer tijdelijk gestremd door een kleine ver
zakking tengevolge van den regen. In het En
gelsch Kanaal veroorzaakte de storm vertra
ging voor verschillende booten; tal van sche
pen moesten de havens binnenvluchten.
Zware zeeën sloegen over de pieren van de
badplaatsen aan de Zuidkust.
Rusland.
In November vieren de Russische com
munisten het 10-jarig bestaan der sovjet
republiek. Tien jaar lang hebben de re
geerders te Moskou zich thans weten te
handhaven, tien jaar lang hebben zij het
reusachtige rijk met krasse en wreede
middelen weten te beheerschen. De ge
schiedenis van dit regiem, zou, indien zij
was geboekstaafd, velen met ontzetting
en tegelijk ook met verbazing en verwon
dering vervullen, want alle beroeringen
België.
Te Brussel ziet men met spanning de a.s.
blijde gebeurtenis in het paleis van het
Kroonprinselijk echtpaar tegemoet. In het be
gin dezer maand verwacht prinses Astrid, de
hertogin van Brabant, haar eerste kind, een
feit dat bijzondere beteekenis heeft omdat,
indien het een jongen is, deze ééns, over vele
jaren, den Belgischen troon zal bestijgen.
De zoon van Kroonprins Leopold en
men hoopt dat het een zoon zal zijn zal
den titel van Prins van België, hertog van
Henegouwen dragen. Als zou een precedent
in de geschiedenis van België zich hernieu
wen, daar er reeds eenmaal een hertog van
Henegouwen is geweest: de zoon van Leo
pold II. Toen Leopold I regeerde, was de
latere Leopold II nog Kroonprins en Hertog
van Brabant, en hij had een zoon, de Hertog
van Henegouwen, die eens LeopoldIII had
moeten worden, doch in 1869 op zeer jeug
digen leeftijd (tien jaren) overleed.
Het te verwachten prinsje zal Albert hee-
ten, naar zijn grootvader Koning Albert Is de
nieuwgeborene een meisje, dan zal zij Elisa
beth, paar de Koningin, worden genoemd.
Ofschoon prinses Astrid niet Katholiek is,
zal de doop volgens de Katholieke ritus ge
schieden in de St. Jacobskerk, naast het Ko
ninklijk paleis. Kardinaal Van Roey, aarts
bisschop van Mechelen, zal de plechtigheid
verrichten. Burgemeester Max zal de acte van
den burgerlijken stand opstellen, terwijl Paul
Hymans, de minister van justitie, de speciale
akte zal opstellen, waarbij de koninklijke
hoedanigheid van prins of prinses wordt
vastgesteld.
Frankrijk.
Poincaré heeft in de financieele commissie
van de Kamer verklaard, dat de onderhande-
lingen zijn hervat over de Fransche schulden
aan Amerika en dat het parlement op de
hoogte zal worden gehouden van de beslis
singen die genomen worden, voordat de En-
gelsche overeenkomst in Maart 1928 en de
Amerikaansche overeenkomst in Juni 1928
hernieuwd zullen worden.
In de wandelgangen van de Kamer wordt
gezegd, dat Poincaré bereid zou zijn de
schulden in een kleiner aantal jaren af te be
talen, door grootere annuïteiten aan te bie
den, op voorwaarde evenwel, dat de hoofd
som der schulden verlaagd wordt.
j- Aan de Maandagavond gehouden schut
jaspartij in het café „Het Park”, vain den
heer S. J. Oosterbaan, namen 50 personen
deel.
De eerste prijs werd gewonnen door A.
Westbroek en D. v. d. Zee; de tweede prijs
door P. de Jong en D. Adema. De eerste
troostprijs door Jac. de Jong en P. Draaisma,
de tweede troostprijs door Bern, de Jong en
G. de Jong.
Als eereprijs werd aan J. de Haas een moc-
cataart overhandigd.
De schutjasclub „Ons genoegen” kan met
voldoening op deze partij terug zien. Het was
voor deelnemers en bezoekers een recht ge-
zelligen avond. Velen hebben zich dan ook
als lid van de club laten inschrijven.
f In een der schoollokalen in de Kerkstraat
alhier geeft de Bakkerijleeraar, de heer Bak
ker van Leeuwarden geregeld wekelijks vak
onderwijs aan bakkersjongens uit Bolsward
eh omliggende plaatsen, welk onderwijs met
klimmende belangstelling door de vele deel
nemers gevolgd wordt.
Daartoe uitgenoodigd door het Bestuur der
plaatselijke Bakkersvereeniging werden de
lessen voor dit vakonderwijs gistermiddag
bijgewoond door onzen Burgemeester, den
Ed-Achtb. heer S. J. Praamsma, die in de
pauze te kennen gaf dat hij er zich over ver
heugde, dat door de Bakkersvereeniging het
initiatief genomen was voor het houden van
dezen belangrijken vakcursus.
Z. Ed. Achtb. verklaarde met heel veel ge
noegen de lessen te hebben gevolgd en sprak
als zijne overtuiging uit, dat het vakonderwijs
zooals dit door den heer Bakker gegeven
wordt, rijke vruchten zal moeten afwerpen.
Spr. gaf aan de leerlingen den raad om voor
al hun uiterste best te doen en wenschte hun
leermeester bij voortduring liefde en ambitie
voor het vakonderwijs toe.
De heer Landskroon, voorzitter van de
Bakkersvereeniging, betuigde den Burge
meester dank voor diens blijk van belang
stelling en sprak de wensch uit, dat Z.Ed.
Achtb. steeds voldoening moge hebben van
zijn loffelijk pogen om de bakkers ter wille,
te zijn bij hun streven naar meer vakkennis.
Ook de heer Bakker dankte den Burge
meester voor zijne belangstelling en betoon
de welwillendheid.
De oorzaak, van het spoorwegongeluk bij
Mechelen, waarbij 74 personen gekwetst wer
den, van wie zes heel ernstig, zou gezocht
moeten worden in wissels en remmen.
Tóen de boemeltrein uit Mechelen een wis
sel, die ongeveer 200 M. verder ligt, bijna
gepasseerd was, sloeg deze terug. Daardoor
liepen de laatste twee rijtuigen in een ver
keerde richting, de koppeling ging stuk en
de wagons versperden den weg voor den
trein die juist uit Brussel aankwam. De ma
chinist van den trein zag ’t gevaar, remde,
maar de remmen werkten niet snel genoeg.
De ramp was niet te vermijden en de twee
wagons werden zwaar beschadigd.
conflicten, tegenstand en vijandelijke ac
tie van het buitenland ten spijt, weten de
sovjet-machthebbers het hoofd boven
water te houden. Ondanks de financieele
ontreddering, het in stand houden van ’n
streng gedisciplineerd rood leger, schijnt
Moskou toch nog altijd zijn regeerings-
lichamen te kunnen laten functionneeren.
In Moskou worden reuachtige voorbe
reidselen getroffen voor het te vieren 10-
jarig bestaan. Bij die plechtigheid wor
den ongeveer 1500 buitenlandsche gasten
verwacht. De meeste hunner zijn uitge
noodigd door het algemeen bestuur van
het verbond van communistische vak
verenigingen. Er komen 60 gasten uit
Duitschland, 60 uit Engeland, 50 uit Ame
rika, 30 uit Frankrijk, 30 uit Zuid-Ame-
rika, 10 uit Britsch-Indië, 10 uit Zuid-
Afrika, enz. De vereeniging voor de cul
turele betrekkingen tusschen de sovjet
unie en het 'buitenland heeft 60 vertegen
woordigers van kunsten en wetenschap
pen uitgenoodigd, voorts worden 80 ver
tegenwoordigers van de liga der ver
drukte volken verwacht; zij komen uit
Arabië, Egypte, Nederlandsch-Indië en
andere staten.
Voorts verwacht men nog vertegen
woordigers van de esperantistenorgani
saties, van de communistische sportver-
eenigingen, de oud-gedienden en de
vrijdenkers. In enkele buitenlandsche ste
den zooals Berlijn, Parijs, Angora en
NewLYork zullen herinneringstentoon-
stellingen worden georgansieerd.
Klasse C
n
M
SNEEK. Donderdagavond .had de in
wijding plaats van het nieuwe gebouw
van de Vereeniging tot bevordering van
Chr. belangen aan den Westersingel al
hier.
De inwijdingsrede werd uitgesproken
door ds. W. A. te Winkel, voorzitter der
vereeniging. Spr. gaf een beknopt histo
risch overzicht, waarin hij dank bracht
aan den arbeid van dr. G. A. Wumkes,
den heer .Huisman en architect de Jong.
Namens het bestuur der vereeniging
richtte spr. woorden van dank tot het
college van B. en W., de kerkeraden uit
de omgeving, de ring-predikanten, de
kerkvoogdijen, den aannemer, den ge-
meente-architect, de afgevaardigden van
de plaatselijke Christelijke vereenigingen,
de organist, den heer Van Manen, den
concierge en ten slotte aan ds. Honders,
zijn a.s. collega voor diehs aanwezig
heid.
Daarna voerden tal van personen het
woord en brachten hunne gelukwenschen
over.
Wethouder Blok sprak namens het da-
gelijksch bestuur der gemeente; ds. Hon
ders in zijn hoedanigheid als a.s. herder
en leeraar; ds. Oskam, namens de kerke
raden van Goinga, Gauw en Offingawier;
ds. Karres namens den kerkeraad van
Oosthem c.a.; ds. Lovink namens den
kerkeraad van Scharnegoutum; de heer
Klaibeda als voorzitter van de vereeni
ging van Rechtz. Hervormden; de heer
Halie namens tal van Chr. vereenigin
gen. De heer Plat bood den voorzitter
een hamer aan. De heer Halie het bestuur
een 8-tal zetels, met een groen tafelkleed
en een klok voor de bestuurskamer.
Voorts een 4-tal loopers en een klok voor
de groote zaal.
Ds. te Winkel richtte zich in een kort
slotwoord inzonderheid nog tot burge
meester De Hoop, die inmiddels ter ver
gadering was gekomen, den commissa
ris van politie, de sprekers, de collega’s
en ds. Honders.
Nadat het kerkkoor nog eenige liede
ren ten gehoore had gebracht, ging ds.
te Winkel voor in dankgebed, waarna
gezamenlijk gezongen werd
Uitslag verkooping.
Bij de ten overstaan van notaris F.
J. Bruinsma te Bolsward gehouden finale
toewijzing van eene Sate en Landen op
Hinkeschar onder Ferwoude, groot
352/10 X 36% are, in huur bij den heer
Cornelis M. Bruinsma, werd kooper de
heer Gerlof Lycklama A Nijeholt, veehou
der onder Allingawier, voor de som van
f 22565.95.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor liet Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. P. kwartaal.
Duitschland.
Zonda gis in Duitschland, en vooral na
tuurlijk in Berlijn, Hindenburgs 80sten ver
jaardag gevierd.
Van bijzondere demonstraties leest men in
de berichten niet; wel hebben de communis
ten getracht hier en daar relletjes te ver
oorzaken, hetgeen hun ech'er niet is gelukt.
Toch zijn er dien dag in het geheel nog 300
communisten ingerekend.
Ook de pogingen, die men van communis
tische zijde gedaan had om stakingen uit te
lokken, mislukten. Het trampersoneel, dat
men sterk bewerkt had, was voltallig opge
komen en den geheelen dag reden de ver
sierde trams door de stad. Ook de staking
van het personeel der café’s en restaurants,
die men had willen laten uitbreken, werd af-
gewimpeld. Slechts de werklieden van de
bierbrouwerijen staakten, maar van gebrek
aan bier was niets te bespeuren.
De Berl. verslaggever van „De Crt.” seint:
„In het algemeen kan men zeggen, dat de
tachtigste verjaardag van president Hinden
burg het eerste groote nationale feest is, dat
sedert oorlog en revolutie door geheel
Duitschland, zonder onderscheid van partij,
gevierd is. Duidelijk trad aan den dag, welk
een door en door populaire figuur de presi
dent der republiek is. De geheele stad droeg
het stempel der feestelijkheden. Nog nooit is
er in de laatste zeven jaar in Berlijn zoo druk
gevlagd als heden. Ieder eerde den president
op zijn manier. De oude rijksvlag was over-
heerschend, maar ook het zwart-rood-goud
was flink vertegenwoordigd. Daarnaast zag
men de vlaggen van alle Duitsche landen en
in het bijzonder hadden de vele Beiersche
brouwerijen voor reusachtige blauw-witte
vlaggen gezorgd.
„Zoo hingen zij alle kris en kras door el
kaar en het was een uitzondering, als een
huis geen verschillende vlaggen vertoonde.
Overal, oSk in de volksbuurten, waren por
tretten van den president, met bloemen ver
sierd, ten toon gehangen.”
Dezelfde corr. deelt mede, dat onder de of-
ficiëele persoonlijkheden die Hindenburg kwa
men gelukwenschen, de heer Loebe, presi
dent van den Rijksdag, de eenige was, die
het woord „republiek” gebruikte.
Indien dat juist is, moeten er toch velen,
daaronder in de eerste plaats de leden der
rijksregeering, wel een erg zwakke houding
aangenomen hebben.
Men zal zich nog wel herinneren, dat de
werkgevers in de Midden-Duitsche bruinko-
len-industrie geweigerd hebben de loonen
der mijnwerkers te verhoogen.
Bij een proef-referendum over de vraag
of het werk onder deze omstandigheden al
dan niet zou worden voortgezet, heeft tach
tig procent van de mijnwerkers zich vóór
staking verklaard. Het bestuur van de mijn-
werkersorganisatie heeft daaruit zijn conse
quenties getrokken en financieele maatrege
len voor een groote staking genomen.
t In „de Doele” zullen eerstdaags de
bekende films Ben Hur en De Groote
Parade worden vertoond, welke maan
den lang in de groote steden steeds over-
volle zalen trokken.
Men zie de advertentie In dit blad.
Naar de „Voss. Ztg.” meldt, is een bedrag
van 2/2 millioen Mark voor het stakingsfonds
liquide gemaakt.
Als de staking inderdaad geproclameerd
wordt, zal zij waarschijnlijk van zeer langen
duur zijn.
Een schitterend bewijs voor het nut
van vakorganisatie.
Dezer dagen is te Utrecht een Bakkers-
vakwedstrijd gehouden, zoo groot als er
tot nog toe nimmer in ons land werd
uitgeschreven.
De wereldbekende Beschuit Geldfa
briek „De Zeelandia” te Zierikzee, welke
steeds meer afnemers vindt voor hare su
perieure pcpducten niet alleen in ons
land, maar ook zelfs in het buitenland
dankt dit succes mede aan de vakwed-
strijden, die in den loop der jaren door
haar uitgeschreven werden. Meestal droe
gen deze wedstrijden een plaatselijk of
provinciaal karakter, slechts een heel en
kele keer werd een landelijke wedstrijd
uitgeschreven, omdat hierbij zich steeds
moeilijkheden voordeden, die bijna niet,
in elk geval zeer moeilijk te overwinnen
waren. Het groote verschil dat er be
staat tusschen wittebrood zooals dit in
de groote steden van ons land gevraagd
wordt, met dat wat in de provinciën ge
wild is, maakte voor de meest bekwame
juryleden ’n juiste uitspraak haast niet
mogelijk. Men moest wel rekening houden
met welke eischen er in de respectieve
lijke streken van ons land aan „goed
brood” gesteld worden. Evenzoo was dit
het geval met het artikel „Beschuit”,
voor welker bereiding de bakker zich
den tijd moet gunnen, omdat hiervoor
veel geduld gevraagd wordt.
Dit is waarschijnlijk dan ook de reden,
dat de bakker uit het grootbedrijf bij
eventueele wedstrijden het vast moet af
leggen tegen de collega’s uit het klein
bedrijf en de speciale beschuitbakkers.
De Friesche bakkers, meest allemaal
beoefenaars van het z.g. kleinbedrijf,
wisten in de laatste jaren bij wedstrijden
altijd weer de prijzen in te palmen, waar
door de aardigheid voor de Hollandsche
bakkers van vakwedstrijden begon af te
nemen en de comité’s voor tentoonstel
lingen en vakwedstrijden zich wel ge
noodzaakt zagen bij wedstrijden als
maatregel in te voeren, dat er meegedon
gen kon worden in twee afdeelingen, t.w.
voor Friesche en Hollandsche beschuit.
In den regel werd daarbij aan Holland
sche bakkers wel toegestaan mede te
dingen in de afdeeling Friesche beschuit,
terwijl voor de afdeeling Hollandsche be
schuit de Friesche bakkers wegens meer
dere bekwaamheid buitengesloten wer
den.
Zoo gebeurde het ook dezer dagen te
Utrecht waarbij bovendien nog voor de
inzenders in de afdeeling Friesche be
schuit de bepaling gemaakt werd, dat
vroegere prijswinnaars in eene afzonder
lijke klasse ingedeeld zouden worden.
Ook eenige Bolswarder bakkers gaven
zich op voor deze vakwedstrijden, waar
aan door duizenden bakkers uit ons land
en uit het buitenland deelgenomen is,
met het succes, dat ze allemaal met hun
ne producten eene bekroning behaalden.
Waaraan dit schitterend succes moet
worden toegeschreven?
Zeker in de allereerste plaats aan de
goede collegiale verstandhouding, welke
er bestaat tusschen de bakkers hier ter
stede, waardoor het hen mogelijk was,
reeds tweemaal achtereenvolgens eene
vakcursus te kunnen volgen. Zelfs is on
langs op initiatief van het wakkere Af-
deelingsbestuur, met medewerking van
Burgemeester, Gemeentebestuur en het
Bestuur van den Prov. Frieschen Bak-
kersbond eene Bakkersvakschool ge
opend voor jongelieden, waarvoor de
belangstelling steeds toeneemt. De emi
nente Bakkerij-leeraar, de heer Bakker
van Leeuwarden, heeft te Bolsward alle
eer van zijn werk, maar ongetwijfeld zal
het succes, door de Bolswardsche bak
kers te Utrecht behaald ’n succes,,'dat
zetker zonder prettige samenwerking en
onderlinge wedijver niet verkregen zou
zijn de liefde voor het vakonderwijs
ten goede komen.
Bovendien is daarmede zeker wel het
meest schitterende bewijs geleverd van
het nut eener goed georganiseerde vak-
vereeniging.
Hierbij volgen de namen der prijs
winnaars:
Klasse D (beschuit) P. U. J. Landskroon
(reeds eerder bekroond).
(beschuit), D. Harkema.
C. Ruiter.
I. de Vries.
S. I. Faber.
E. Laagland.
W. Yntema.
Klasse E (wittebrood), E. F. de Jong.
D. Harkema.
Afdeeling „Ter opluistering” Tarwe
brood (Bruinbrood volgens voorschrift
van ds. Allingson) E. Laagland.
BURGWERD, 28 Sept. Heden werd
alhier de Floralia-dag gehouden ten huize
van den kastelein C. Bijlsma. Hoewel
deze bloemententoonstelling al wat laat
in den herfst plaats vond was er toch nog
een mooie collectie bloemen en planten
aanwezig.
Da prijzen werden toegekend aan:
DE JONGNIEUWSBLAD
waarin opgenomen
