D. F. J. HOFSTEDE
GROOTZAND 18 - SNEEK
Solied Adres voor Brillen
De Bolswardsche Courant en Westergoo
C.V.S VEEKOEKJES
MET SUIKER
BUITENLAND.
ONZE ARBEID.
Stadsnieuws.
MODERNE TALEN
Woensdag 19 October 1927
22^ Jaargang
No. 65
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
en
N
ar be.
Blink
ur Ds.
uur dj.
s. Van
pijker-
Spij-
Is. Van
Parfumerie Joyzelly, Haarlem.
AvanVALKEHBURG'S-
in der
ur ds.
LEEUWARDEFf-
J. van
A. W.
nam.
stig op
Kos-
igens
Eel-
n der
nam.
nam.
lam.
nam.
het
ard
Opwekkend
en
rerfrisschend
5. De
z. en
)1
)3
)5
)7
van
it.
Eike-
md. 8
ur ds.
deer!”
Nam,
Tjerk-
■oene-
ur ds.
erling.
r ds.
r ds.
9.30
5.15
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland 2 ct.
Buitenland 4 ct.
Tevens moet gebleken zijn, dat de
weezen maar al te vaak geranseld wer
den.
De „R. Z.” eischt, dat de verantwoor
delijke directeur van het weeshuis on
middellijk zal worden ontslagen.
Advertentiën per regel:
Weensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcentröle.
;o’g es
week
Smit
;r van
Ver-
ierk-
Vm.
J. G.
S. J.
pred.
Vm,
ds. J.
(Fransch - Duitsch - Engelsch - Spaanscb)
TALENSCHOOL
Dir. F. E. LAMMERS
Schildw^k 10 - BOLSWARD
Inlichtingen Zaterdags
r. C. J.
ezen.
szen.
Is. Te
TA.),
er Tj.
TA.),
s. De
Smit
>7 v.n,
>8
hier in het gedrang zijn, maar bovenal
omdat daardoor de onderlinge verhou
dingen hunne juiste afmeting kunnen
krijgen en elk moet leeren tevreden en
getrouw te zijn op de plaats die hij in
neemt. De heer zoowel als de knecht, en
de knecht zoowel als zijn heer; de vrouw
zoowel als haar dienstmaagd, en deze
aan haar gelijk.
O, wat zou het voor heel het wereld
leven op alle terrein een zegen zijn, als
de arbeid, als alle arbeid van hoofd en
hand, van lichaam en geest in dit licht
werd bezien en uit dit oogpunt werd on
dernomen.
Hiertoe mede te werken is de taak van
elk die niet vruchteloos wil leven.
Arbeiden is een zegen.
Maar als wij dat zoo uitspreken, dan
willen wij niet vergeten dat er misschien
zijn, die daar zoo maar niet aanstonds
mede instemmen. Daar zijn menschen die
den arbeid heelemaal niet als een zegen
beschouwen, doch veeleer als een vloek.
Zij stemmen in met wat wel eens als een
grap gezegd wordt, dat werken voor de
dommen is. Volgens sommigen hunner
behoort het arbeiden bij ons niet thuis.
De paradijstoestand waarvan zij droo-
men, zou deze zijn, dat niemand een hand
behoefde uit te steken; dat alle dingen
van zelf kwamen, zooals in tooversprook-
jes wel eens wordt voorgesteld, bijv,
door het drukken op eene knop, of indien
deze inspanning ook nog te groot mocht
zijn, dan enkel door een wensch of be
geerte kenbaar te maken, en waarop het
dan was: „Tafeltje, dek je”, ’t Land van
de gebraden varkens en ganzen, en de
heerlijke rijstenbrij-berg met suiker en
pijpkaneel.
Deze levensbeschouwing of dit levens-
verlangen hoe moeten we het zeggen
is niet nieuw, ’t Is een kenmerk van
schier alle heidensche volkeren en het
meest bjj die, welke op een lage trap van
ontwikkeling staan, dat zij deze mee-
ning zijn toegedaan, ’t Werken wordt een
schande geacht en waar er toch arbeid
verricht moet worden om in de nood
zakelijkste levensbehoeften te voorzien,
al is dat leven dan ook verder zoo primi
tief mogelijk ingericht, daar lAAt men
dezen doen door de vrouw die immers bij
de natuurvolken altijd een zeer onder
geschikte plaats innam. Zij moest het
land maar bewerken en voor het koren
zorgen en de kleeding voorzien. De man
nen gingen visschen eri jagen en dobbe
len en gerstebier drinken, terwijl de vrou
wen het huis hadden te verzorgen, door
inspannenden arbeid te verrichten, niet
zelden met de kleine kinderen in eenen
bundel samengebonden op den rug. Zij
was slavin van haren heer, die beefde
voor zijn stem, die had te gehoorzamen
zijn bevel, die van het vroege morgen
lof het late avonduur had te doen wat hij
beval en bij de minste overtreding of on
willigheid kon worden wegggezonden om
door elk te worden geminacht. De man
nen waren tirannen en leefden ten koste
hunner vrouwen, die zij gebruikten, ge
lijk een boer zijn os of zijn paard voor
zijn ploeg.
’t Christendom heeft hierin voor heel
de wereld verandering gebracht, ’t Heeft
den arbeid geadeld en daarmede deze
verheven, al wordt ook hier nog wel eene
eenzijdige beschouwing aangetroffen,
volgens welke het werken uit den booze
zou zijn. We denken bijzonder aan de
middeleeuwen en aan het kluizenaars
en kloosterleven.
Ook in onzen tijd worden er nog wel ge
vonden die er voor den mensch iets ver
nederends inzien, dat hij de handen uit
den mouw steekt en deze misschien vuil
Duitschland.
Het Duitsche spoorwegpersoneel is
zeer ontevreden over het feit, dat de on-
derhandelingen over de geëische loons-
verhooging niet den minsten voortgang
maken.
Uit alle deelen des rijks komen be
richten over vergaderingen, waar het
opgewonden is toegegaan en waarin het
beleid van de vakvereenigingen scherp
is gecritiseerd.
In ettelijke districten is reeds met sta
king gedreigd. Slechts met de grootste
moeite is men er in geslaagd het spoor
wegpersoneel te Koningsbergen, dat het
werk onmiddellijk wilde neerleggen, van
dit voornemen af te brengen.
Het bestuur van den algemeenen
bond van* spoorwegpersoneel heeft met
het oog op de opgewonden stemming,
die onder het spoorwegpersoneel
heerscht, een petitie aan de rijksregee-
ring gezonden om bespoediging van de
onderhandelingen.
De staking in de bruinkolenmijnen fc
begonnen. Volgens een telegram van het
W. B. is het tot dusver in het betrokken
district Merseburg nergens tot inciden
ten gekomen. Het heet, dat alles rustig
is. De verzorging van de Leunawerke is
verzekerd, daar de betrokken mijnwer
kers de gewenschte verhooging is toe
gezegd. In verschillende andere mijnen
staakt ongeveer 90 pCt van de mijn
werkers, ook daar waar de z.g. econtf-
misch vredelievende vakvereenigingen
sterk vertegenwoordigd zijn.
De stakingsleiders beweren, dat he
den het werk in het geheels Midden-
Duitsch bruinkölengebied totaal zal stil
liggen. Men rekent in het algemee» op
een totaal aantal stakers van 50 tot
60.000.
Bazar.
Voor den bazar der kaatsvereeniging
„Bolsward” is npg in ontvangst geno
men:
Gebr. Wolke een beeld.
Fa. J. C. Boldoot, Amsterdam, Eau
de Cologne.
Fa. S. H. Taconis, Heerenveen, tabak.
Miss Blanche sigaretten en reclame-
artikelen, door bemiddeling van de Fa.
K. Falkena.
Fa. Kareis, Groningen, thee.
Zeepfabriek „Het Klaverblad” te Haar
lem, reclame-artikelen, vertegenwoor
digd door de Fa. Y. J. van Hettema alhier.
Nog een beperkt aantal loten ver
krijgbaar.
Degenen die van plan zijn goederen
of handwerk in te leveren ontvangen nog
een circulaire omtrent den inleverings-
dag.
Zooals wel te verwachten vras, is de
staking van het brouwerijpersoneel bij
gelegd. Maandag is het werk in alle
Berlijnsche brouwerijen weer hervat.
Ook de staking der 20.000 Berlijn
sche houtbewerkers is beëindigd. Zoo
wel de werkgevers als de werknemers
hebben verklaard, de arbitrale beslissing
te willen aanvaarden.
Door- de communistische raadsfractie
te Keulen werd eenigen tijd geleden
ernstige klachten geuit over bestaande
opvoedings-methoden in het weeshuis
te Keulen-Sülz.
Ofschoon men algemeen dacht aan
communistische overdrijving, werd toch
een commissie van onderzoek ingesteld.
Het onderzoek is thans afgeloopen en
volgens de „Rheinische Z.” is gebleken,
dat de beweringen van de communisten
in hoofdzaak juist waren (de man van
de „Krankf. Z.” voegt hieraan toe, dat
deze mededeeling van de „R. Z.” ter be-
voegder plaatse bij navraag niet is te
gengesproken). Zoo moet o.m. zijn
vastgesteld, dat de kerker in het wees
huis nog niet eens voldoet aan de
eischen, welke aan dergelijke inrichtin
gen in Pruisische gevangenissen worden
gesteld. De vensters zijn sterk getra
lied; zij ontvangen licht door een smal-
len koker, die bovendien nog met een
klep is voorzien.
In deze duistere ruimte bevindt, zich
niets anders dan een krib, een stoel en
een closetemmer. Gestrafte kinderen
moesten soms een week in dit hol door
brengen; het eten werd hun evenals in
een gevangeniscel door een kleine ope
ning in de deur toegereikt.
Het Britsche Rijk.
Ofschoon het Briteche Vakvereeni-
gingscongres besloot de gemengde
B ritsch-Russische vakvereenigingscom-
missie te ontbinden, en ofschoon het
congres der Arbeiderspartij het voorstel
verwierp om ter gelegenheid van den
tienden jaardag der bolsjewistische re
volutie een delegatie naar Rusland te
zenden, zijn verschillende vooraan
staande leden der „minderheidsgroep”
zoowel van het Vakvereenigingscongres
als van de Arbeiderspartij, bezig steun
te verleenen aan de uitzending van een
uitgebreide delegatie der Briteche arbei
ders naar het rijk der Sovjets wanneer
dit de volgende maand de revolutie van
1917 herdenkt.
In tal van deelen des lands zijn bij
eenkomsten belegd, waar de gedele
geerden, die van de groep deel zullen
uitmaken, zullen worden aangewezen.
Londen en Manchester zullen er o.a. elk
zeven benoemen, Zuid-Wales en Glas
gow zes, enz. Zoo hoopt men een dele
gatie te kunnen samenstellen, waarin
alle bedrijven, alsmede de kunst en de
wetenschap, vertegenwoordigd zijn.
De delegatie zal vijftig leden tellen en
een maand wegblijven.
Zaterdag werd op den oever van de
Clyde te Glasgow een vreeselijk ver
minkt vrouwenlijk gevonden.
Het lijkt was in een beddelaken ge
pakt, dat aan de zijkanten was toege
naaid. Bij onderzoek bleek, dat enkele
deelen van het lichaam ontbraken en dat
aan de linkerhand de ringvinger ont
brak. De vrouw had reeds grijzend haar
en wordt op 56 jaar geschat. Er bevond
zich een diepe wonde aan het hoofd en
slagen over neus, mond en kaken. Er
zijn aanwijzingen, dat de moordenaar
getracht heeft het lijk te verbranden. De
oever, waar het lijk gevonden werd,
had de laatste dagen onder water ge-
Een aantal geleerden van naam en
vooraanstaande deskundigen op velerlei
gebied hebben een vereeniging opge-
rich ter bevordering van den socialisti-
schen opbouw der Sovjet-Unie.
De nieuwe organisatie publiceert een
manifest, waarin zij verklaart, dat zij
de beginselen der Sovjet steunt en dat
zij de cultureele en economische ontwik
keling des lands wenscht te bevorderen.
waarin opgenomen 7
staan, doch Zaterdag daalde de rivier
en is de bundel zichtbaar geworden. Het
kan naar schatting twee dagen geleden
in de rivier zijn geworpen. De identiteit
van het slachtoffer is nog niet vastge
steld.
Rusland.
Uit Moskou wordt gemeld, dat Zater
dag in het Taurische paleis te Leningrad
de jubileumsvergadering van het cen
traal pitvoerend comité is geopend.
Daarmee zijn de feestelijkheden ter ge
legenheid van het tienjarig bestaan der
Sovjet-republiek, die de geheele maand
zullen duren, ingeluid.
Alle ochtendbladen wijzen er in hun
hoofdartikelen op dat, al is ook het so
cialistisch ideaal nog niet verwezenlijkt,
er toch geen mensch ter we.reld aan zal
durven twijfelen,dat de Russische ar
beidersklasse haar eigen heer en mees
ter is en dat het geraamte van de socia
listische maatschappij gereed is. Alleen
Trotzky en zijn aanhangers wagen het
van een kapitalistische ontaarding van
de Russische revolutie te spreken. Daar
om is er ook voor'hen geen plaats meer
in de Sovjetwereld.
Ter gelegenheid van het jubileum zijn
aan talrijke geleerden, onder wie prof.
Feodorow, de vroegere lijfarts van de
tsarewitsj, titels verleend.
Trotzki Zinwjew en Ewdokimow zijn
aan het October-station te Leningrad
aangekomen. Toen de drie oppositiele
den den wagen verlieten, brachten hun
aanhangers een driewerf hoera op hen
uit. De arbeiders echter, die ter verwel
koming van de leden van het uitvoerend
comité waren verschenen, bewaarden
een ijzig stilzwijgen. Ewdokimow pro
beerde nog in de auto staande het volk
toe te spreken, maar er werd zoo geflo
ten en gejoeld, dat hij zijn poging moest
opgeven.
Frankrijk.
Verwacht werdt dat de Fransche re-
geering geen bezwaar maken zal tegen
de aanwijzing van Dovgalewesky als
Sovjet-gezant te Parijs, al is de beslis
sing nog aangehouden wegens afwe
zigheid van Briand. Wel vertelt de
„Echo de Paris” dat zijn gezantschap
te Stockholm samenviel met een sterke
uitbreiding van de bolsjewistische pro
paganda aldaar en dat hij de ergste
mannen van de Tsjeka tot medewerkers
had, maar bepaalde feiten tegen hem
worden niet genoemd,
Dovgalewesky is ingenieur, die als
student in 1905 naar Siberië verbannen,
ontsnapte en zijn studies voltpoide in
België en Frankrijk. Hier werd hij als
ingenieur aan een fabriek verbonden,
waar hij uitmuntend voldeed. Lenin be
noemde hem tot commissaris van post
en telegrafie, waar zijn reorganisatie-
arbeid ook zeer goed moet zijn geweest.
Op het postcongres te Parijs in 1925,
vertegenwoordigde hij Rusland en
maakte een gunstigen indruk. Daarom
verheugen zich de niet per se antibolsje-
wistische bladen over de keus van dezen
schranderen technicus, die niet van
dichtbij in de propaganda van de derde
internationale of in de terreur gemei/gd
zou zijn geweest.
Rechts oordeelt men, dat alle Mos-
kou-gezanten een pot nat zijn en waar
schuwt men den nieuwen gezant, dat hij
zich koest heeft te houden, wil hij niet
op zijn beurt de laan uitgaan.
Met vrij korte tusschenpoozen luidde
acht maal de brandklok in het dorpje
Le Bugue in Dordogne. De eerste zeven
keer hadden de vlammen het begrepen
op de boerderijen van de familie Emery,
eerst toen kozen zij een ander slacht
offer. Waaraan dankte de familie Eme
ry deze bezoeking? Anonyme brieven
zinspeelden op een zekeren Maris, die
tenslotte gearresteerd werd.
Een voortgezet onderzoek leidde er
echter toe Maris weer te laten loopen,
en daarvoor in de plaats de hand te leg
gen op de lieftallige 17-jarige dochter
der familie Emery, Elina geheeten en
haar even jongen „verloofde” André
Lostes.
Elina toch bleek de anonieme brieven
geschreven en André voor de brandjes
gezorgd te hebben.
Waarom? Wel Maris dong eveneens
naar de hand der jonge dochter. Dus
„Wij laten Maris achter slot en grendel
zetten, en dan trouwen wij samen I” zoo
overwogen zijn in de „boosheid” hunner
jonge harten.
in donzen van 25 K.G
GOEDKOOP en BEST1
.Eenmaal geprobeerd blijft U
gebruiker.” x
Verkrijgbaar aan onie fabriek te Sneek.
Te Bolsward bij G. JORRITSMA.
gaat maken. Zelfs meenen sommigen
dat het de vroomheid bevordert, wan
neer men aan dat ijdel wereldgedoe niet
deelneemt en in stille medidatie, in de
afzondering zich verdiept in de onoplos
bare levensproblemen. Natuurlijk ten
koste van de werkkracht van anderen,
die voor hunnen disch hebben te zorgen
en hunne kleeding moeten bereiden.
Tegenover deze ziekelijke uitwassen
meenen wij met vrijmoedigheid de stel
ling té mogen handhaven en te kunnen
verdedigen, dat arbeiden een zegen is.
Voor het persoonlijk leven; het huiselijk
leven; het gemeenschapsleven.
Voor het persoonlijk leven. Door den
arbeid worden de gaven en krachten van
lichaam en geest geoefend en komen zij
tot ontwikkeling. Rust, roest, maar arbeid
staalt. Onze zenuwen en spieren, ons hart
en onze longen, onze hersens en onze
spijsvertering,, kortom héél onze consti
tutie komt in de beste conditie, door ge
stagen arbeid.
’t Zou gelukkig zijn wanneer heel veel
menschen met vrij wat ingebeelde kwa
len, waar de doktoren weinig anders aan
kunnen doen dan een onschuldig drankje
voorschrijven, dét begrepen. Dat zij maar
eens begonnen te werken. Desnoods eerst
piano aan, maar toch werken. Mede
daardoor is onze tijd zoo onrustbarend
rijk aan geesteskranken, omdat er niet
geregeld gewerkt wordt. „Geregeld” ge
werkt. D.i. „rustig”, met overleg, zonder
overdrijving en overspanning, doch te
vens, zonder verlies van onnut besteede
kracht. Zulk arbeiden werkt gunstig'op
het denken, ’t Verdrijft allerlei nare, be
nauwende, booze, slechte overdenkingen
en geeft voldoening aan hoofd, en hart,
’t Bekende woord: Ledigheid is des dui
vels oorkussen”, zal wel door niemand
worden tegen gesproken, en menigeen
zou voor heel veel kwaad, hetwelk hem
misschien voor altijd in het ongeluk ge
bracht heeft, bewaard gebleven zijn, ak
met eerlijken arbeid in de levensbehoef
ten was voorzien. Wie schouwt niet me
nigmaal met ontzetting hoe allerlei jonge,
flinke krachten, door de werkeloosheid
daartoe gedreven, langs ’s heeren stra
ten slenteren, zonder te weten wat te
moeten uitvoeren en daardoor komen tot
het spreken van een taal of het doen van
daden waar een fatsoenlijk mensch zich
voor schaamt, ’t Zou bewezen kunnen
worden dat onder degenen die een hoo-
gen leeftijd bereiken het percentage groot
is van hen, die veel werk hebben gedaan
hetzij met hun handen of met hun hoofd
en daarmede is tevens gezegd, dat wer
ken gezond is.
Bovendien werkt de arbeid ook gun-'
het humeur en het karakter,
vooral wanneer men door zijn arbeid in
eene passende omgeving komt Terwijl
de rust van den avond aan den huiselij-
ken haard en de slaap van het nachtelijk
uur, nooit heerlijker en dierbaarder en
verkwikkender is, dan na voleinde dag
taak, en om als toerusting te dienen
voor den dag van morgen.
Daarom is de arbeid ook een zegen
voor het huiselijk leven. Niet alleen om
dat daardoor verdiend wordt, wat voor
het levensonderhoud noodig is en dus het
huis wordt gebouwd, maar niet minder
omdat daardoor de onderlinge band tus
schen de leden van het gezin ’t meest en
het nauwst wordt bewaard. Als elk is op
zijn plaats waar hij hoort, om daar te
woekeren met de gaven en krachten die
hij ontving en daardoor het beste te le
veren wat hij kan. Dat geeft voldoening
en brengt na voleinden arbeid in blij
moedige stemming thuis. Natuurlijk doen
zich hierbij vaak allerlei moeilijkheden
voor, ’t Werk gelukt altijd niet even
goed; de stof laat zich niet altijd even
gemakkelijk behandelen; we stuiten op
tegenstand, op onwil, op onmacht; we
moeten omgaan met menschen van an
dere levensbeschouwing, misschien wel
met een onaangenaam humeur; onze
arbeid, met alle inspanning geleverd,
wordt niet steeds gewaardeerd; we krij
gen misschien wel eens een uitbrandei
als we meenden een pluimpje verdiend
te hebben, enz. enz. Want de wereld
waarin wij leven en waartoe wij zelf -
behooren is nu eenmaal niet volmaakt,
en als een levend organisme brengt zij
ons met allerlei toestanden' in aanraking
waar hij het meeste profijt van trekt, die
zich het beste daarbij weet aan te pas
sen. ’t Zal een huisgezin moeten goed
gaan waar iets van dit alles gevonden
wordt en hoe meer in getrouwheid ge
werkt wordt, hoe grooter de zegen’ is
die men thuis brengt en uitdeelt.
Uitdeelt, ook voor de gemeenschap.
Waarom de arbeid ook een zegen is voor
het gemeenschapsleven. Al weer, niet
omdat daardoor de welvaart van het
maatschappelijk leven wordt bevorderd
al kan dat ook niet ontkend en evenmin
gemist worden en dus stoffelijke waarden
België.
Een staking van dokwerkers in de ha
ven van Brugge, welke een paar dagen
geleden uitbrak, is thans algemeen. Uit
solidariteit hebben de dokwerkers te
Zeebrugge, Oostende, Gent en Antwer
pen, die niet staken, geweigerd de thans
te Brugge liggende schepen te lossen.
Gendarmerie en politie is op de been. De
stakers behooren tot de socialistische en
christen-democratische syndicaten,
Naar aanleiding van den oproep van
koning Albert, ter gelegenheid van de
feestelijkheden bij den hondersten ver
jaardag van de stichting der Cockerill-
fabrieken tot de bevolking om de weten-
schappelijke laboratoria financieel te
steunen, hebben de Luiksche industrieelen
reeds nagenoeg twintig mlllioen franc
bijeengebracht. De voorzitter van den
hotelhoudersbond, de heer Maquet, zegde
bereids een millioen toe. Verwacht wordt,
dat de geldinzameling over het gansche
land honderd millioen zal opbrengen.
Het Vlaamsch Economisch Verbond
houdt Zaterdag 22 en Zondag 23 dezer
te Antwerpen zijn jaarlijksch congres. Als
sprekers zullen op de verschillende ver
gaderingen optreden dr. Fr. Van Cauwe-
laert, burgemeester van Antwerpen, het
Kamerlid H. Vos, dr. M. Poelmans en de
heer Pira.
A. W.
ir ds.
ir ds.
i
ir ds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaa.r.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
geen
DE JONG s NIEUWSBLAD
n
N
i wijzi-
aange-
