miiiiiiiihiiiii
llllllllllllllllll
AUTO
VERHUUR
BORTER, Gaiioastraai, smeek
C.V.8. VEEKOEKJES
MET SUIKER
D. F. J. HOFSTEDE
OROOTZAND 18 - SNEEK
Soiled Adres voor Brillen
De Bolswardsche Courant en Westergoo
DE JUISTE TIJD.
W. VAN DER WERFF
23^£ Jaargang
Woensdag 25 Januari 1928
No, 7
BUITENLAND.
Een mechanische hel?
ZO CENT PER KM.
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
A
9
4
A. V.
wwAJjaiü»*
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
iWXMURCrS-
LEVERTRAAN
Aanleg Waterleiding.
Op uitnoodiging van H.H. Voogden van
het Weeshuis alhier, is door den heer P.
van der Heide en de Firma T. S. van der
Zee, prijsopgave verstrekt voor het aan
leggen der waterleiding met sanitaire
voor het Weeshuis en het Gymnastiek
lokaal.
De aanleg Is opgedragen aan den heer
P. van der Helde, die het laagst had In
geschreven.
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten by het Bureau
voor oplaagcontrOLe.
drukke wereldverkeer, hetwelk zoo ge
makkelijk als in een draaikolk meesleurt
en naar de diepte voert, vanwaar uit
geen terugkeer meer mogelijk is. En hoe
dichter men komt in de nabijheid van de
plaats waar het hart dezer geweldige be
weging klopt, hoe grooter het gevaar is,
van te worden mede gevoerd, waarheen
men niet wil.
DAArom is ’t zoo noodig voor elk, dat hij
zorgt voor de noodige rust en de onmis
bare stilte, om te komen tot bezinning en
bewaard te worder voor dat vreeselijke
hetwelk allen tot n stukje van een ma
chine maakt, en hef leven dreigt verloren
te doen gaan in een mechanische hel.
1
Het Britsche Rijk.
Het Theemsdal wordt met een nieuwe
overstrooming bedreigd. Sedert Zater
dag is de Theems boven Teddington
steeds steigende. De overlaat in Tedding
ton Iaat thans per 24 uur 4400 millioen
gallons water over. Door regenval in het
westelijk gedeelte van het Theemsdal is
eenige vrees voor een nieuwe overstroo
ming niet ongegrond.
Te Manchester heeft een groote brand
gewoed. Twee groote katoenfabrieken
zijn afgebrand, een derde fabriek werd
zwaar beschadigd. Bij deze branden gin
gen 120.000 spindels verloren, terwijl de
aangerichte schade op ongeveer 2.400.000
gulden geschat wordt.
Voetbal
Zondag j.l. speelde C. A. B. II te Lem
mer voor de competitie F. V. B., tegen
Lemmer II en wist deze te kloppen met
5—2.
Met rust was de stand 21 In het
voordeel van C. A. B. II. Wiersma was
in dezen wedstrijd wel zeer productief, -
daar hij niet minder dan 4 goals voor zijn
.rekening wist te nemen, terwijl Huisman
1 doelpunt wist te maken, zoodat onze
stadgenooten welverdiend wonnen.
NIEUWE 0-PERS.
WAGENS. Ê3
Een goed HORLOGE voor matigen prijs
Het adres voor reparatie
in doozenvan 25 K.G.
GOEDKOOP en BEST1
„Eenmaal geprobéerd blijft
gebruiker.”
Verkrijgbaar aao onze fabriek te Sneek.
Te Bolsward bij G. J0RR1TSMA.
GROOTE RITTEN
SPECIALE PRIJS!
Official Ford Dealer
BOLSWARD
Voor het op 21 December J.l. te Leeu
warden gehouden examen voor de Ver-
eenigfng van Leeraren, slaagde o.m. voor
Engelsch, mej. H. Vergnes aldaar, die
hare opleiding genoot bij den heer F. E.
Lammere, alhier.
Duitschland.
In de autoherstelinrichting van de fir
ma Schulz <S Co. te Kiel, brak de vorige
week een brand uit, die, was de brand
weer niet zoo snel bij de hand geweest,
verschrikkelijke gevolgen had kunnen
hebben. Bij hare komst stond de brand
weer voor een middelmatig grooten
brand, dien zij vrij spoedig meester was.
Bij het opruimingswerk kwam men
echter tot de ontdekking, met een ge
vaarlijke brandstichting te doen te heb
ben, meldt de „Tel."
Door het geheele atelier liep een lont
van werk, gedrenkt In olie en benzol. De
geheele ruimte was met een centimeter-
dikke laag benzine bedekt en dwars door
die brandstof had de lont het vuur moe
ten leiden. Verder waren twee vaten car
bid aangeboord. Door blind toeval is
het vuur niet dadelijk deze richting op
gegaan. Was de lont In brand gevlogen,
dan was een explosie gevolgd, waar de
twee jongste -Berhjnsche ontploffingen
kinderspel bij waren. De vernietiging van
het gebouw had tegelijk alle sporen der
brandstichting ultgewischt.
Nader onderzoek toonde nog aan, dat
alle voorradige benzine- en benzol-vaten
waren leeggegoten. Voorshands zijn alle
drie in de werkplaats werkzame em-
ployé’s in hechtenis genomen.
Naar uit Maagdenburg wordt bericht,,
is in de Zaterdag aldaar gehouden be-
stuurszitting van den Bond van Midden-
Duitsche metaalindustrieelen mei alge-
meene stemmen besloten alle metaalbe
werkers in Midden-Duitschland uit te
sluiten en wel met ingang van Dinsdag
en in Anhalt met ingang van Maandag j.l.
WITMARSUM, 21 Jan. De vleesch-
keuringswet heeft heel wat veranderin
gen voor de slagers in het leven geroe
pen. De een na den ander moet zijn win
kel of andere inrichtingen'naar de bepa
lingen dier wet zien in te richten, wil hij
niet met de justitie in aanraking komen.
Zoo ook wordt hedenavond de nieuwe
slagerij van den heer A. Dijkstra bij de
brug geopend. Prachtig en keurig ziet
alles er uit, geheel modern en naar de
eischen des tijds ingericht Al de wanden
zijn opgemaakt met fijne witte tegels
met bandversiering, daarbij nog voorzien
van waterleiding en electriciteit, de ge
heele stand ziet er prachtig uit en het
geheel is een kijkje waard. We wenschen
den ondernemer dan ook een voortdurend
succes toe.'Ook timmerman en schilder
hebben alle eer van hun werk.
Dezer dagen las ik ergens een belang
rijk artikel over den tijd dien wij beleven
en de vraagstukken die zich daarbij, in
tegenstelling van voorheen, aan ons
voordoen. Eerlijk gezegd, hebben beide
onderwerpen ons stil gemaakt en tot na
denken gebracht. Omdat zij zoo waar,
maar ia hun waarheid zoo geweldig en
zoo vreeselijk waren. Vooral waren het
een paar zinsneden die mij vasthielden.
De eerste was deze: „Wij zijn stukjes
to eene machine geworden, en ons
„eigen” leven dreigt verloren te gaan in
een mechanische hel.”
Is dat niet iets ontzettends, dat de
moeite waard is om onder de oogen te
worden gezien?
Enkele jaren geleden sprak men van
den fabrieksarbeider dat hij in vele ge
vallen een „verlengstuk” van de machine
was. In onze dagen past dit beeld niet
meer, maar geldt het, voor allen, zonder
onderscheid, dat zij een stukje in een
machine geworden zijn. Géén verlengstuk
meer dat er aan toegevoegd is en er óók
bij behoort, maar een onderdeel van het
mechanisch geheel; een atoom in het
menschenkluwen, dat in eindeloos ge-
wir-war zich, beweegt, dat telkens van
gedaante verandert, dat rustloos bezig
is zijn kennen en kunnen tot steeds hoo-
ger prestaties op te voeren met dit ge-
vaar, dat de persoonlijkheid daardoor
verloren gaat om tenslotte onder te gaan
In wat de schrijver noemde „de mecha
nische hel”. En het was mij, alsof ik een
oogenblik gedwongen werd het drukke
wereldgedoe rondom mij gade te slaan,
en zelf daarbij te worden uitgeschakeld.
Onwillekeurig gleden de blikken over het
woelige levenstooneel, hetwelk als in
een film aan het oog voorbij gleed.
Van alle zijden zag en hoofde il^ het
motorgeronk, te land en te water, en in
de lucht en in rustlóoze vaart vlogen de
auto’s en toeterden de hoorns om ruimte
te geven aan het voortvliegende leVen.
Want er was haast, groote haast bij allen-
Wie niet mee deed in deze jacht werd
eenvoudig aan kant gezet en niet meer
geteld, wie wél mee deed, en dat zijn
allen, die in den strijd om het bestaan
zich een plaats hebben te veroveren, of
de veroverde ruimte willen trachten te
behouden en te verbreeden, zij gingen
zóó op in hun bedrijf, dat ternauwernood
voor iets anders meer tijd en gelegenheid
bestond, en al weer dat woord in schril
le kleuren voor mij verrees: „Wij zijn
stukjes in een machine geworden, en ons
eigen leven dreigt verloren te gaan in een
mechanische hel”.
Een mechanische hel. Boven ons straks,
als de luchtlijnén elkander kruisen, gelijk
thans de wegen van het spoornet. Rond
om ons, waar nu reeds op den publieken
weg ternauwernood nog plaats is voor
den wandelaar omdat het snelverkeer bij
dag en bij avond, tot diep in den nacht,
die wegen in beslag neemt. Ach, mis
schien ook in de woning, die voorheen
nog een „tehuis” was, waar men rusten
kon en in de gezelligheid van het familie
leven het herstel der krachten gevonden
werd, verbruikt in de dagtaak, of de
Vereenigde Staten.
'De president van de Amerikaansche
Federatie van den Arbeid, de heer Green,
verklaart dat de partij der georganiseer
de arbeiders aan de twee grootste poli
tieke partijen zal verzoeken in het pro
gram voor hun verkiezingscampagne op
te nemen de toelating van het gebruik
van bier met een alcoholgehalte van
2.75
De Federatie van den Arbeid vraagt
dus een bier-program.
Frankrijk.
Met 410 tegen 23 stemmen (de socia
listen onthielden zich van stemming)
heeft de Fransche Kamer aangenomen
het wetsontwerp op de recruteering van
het leger. In dat ontwerp wordt o.a. be
paald, dat met Ingang van 1 November
1930 de militaire diensttijd van één jaar
zal worden ingevoerd, wanneer aan be
paalde voorwaarden zal zijn voldaan.
Die voorwaarden zijn:
lo. de aanwerving van een aantal be-
roeps-militairen voldoende om het to
tale effectief hiervan van 72.000 op
106.000 te brengen;
2o. Aanwerving van 15.000 militaire
geëmployeerden;
3o. Aanwerving van een aantal vaste
civiele geëmployeerden voldoende om het
effectief dezer geëmployeerden in het
moederland op 30.000 te brengen;
4o. Aanwerving van een voldoend
aantal mobiele republikeinsche garden
om het effectief der mobiele republikein
sche garde te brengen op 15.000.
Mocht op 1 November 1930 aan deze
voorwaarden niet zijn voldaan, dan wordt
de invoering van den één-jarigen dienst
tijd automatisch uitgesteld.
Concert van het S. O. L-Strijkkwartet
Maandag 23 Januari heeft in ,)De
Doele” het Departement Bolsward der
Maatschappij tot Nut van het Algemeen
haar leden gratis en niet-leden tegen een
matigen toegangsprijs een zeer mooien,
muzikalen avond verschaft.
De heer G. C. Eisma opende en heette
het publiek, dat de zaal matig vulde,
hartelijk welkom.
Toen was het woord, als ik me zoo
mag uitdrukken, aan het S. O. L.-Strijk-
kwartet van het Symphonic Orchest te
Leeuwarden.
Het tooneel, waarop de executanten
hadden pjaats genomen, maakte een zeer
gezelligen indruk, de zaal met haar keu
rige verlichting niet minder. Het kwartet
bestaande uit de heeren Panbakker en
Wolthoff, viool, Sterk, alt en Kueter,
cello, heeft zich van zeer aangename zij
de doen kennen.
Het samenspel was zeer goed, de toon
der verschillende instrumenten mooi rond
wel verzorgd, de voordracht zeer be
schaafd.
Van de drie quartetten van Haydn, Mo
zart en Beethoven die we te hooren kre
gen, beviel ons de uitvoering van dat
van Mozart het beste. In het slot van ’t
Allegro was het samenspel niet heel cor
rect, dit werd echter ten volle hersteld in
den mooien samenklank van het Andan
tino, dat vooral in' zijn ragfijn slot het
gehoor wist te boeien. Larghetto van
Anton Doörack werd prachtig gespeeld;
wat een heerlijke sfeer van zachte wee
moed werd hier geschapen, in het mid
den afgewisseld door een vleugje blij
heid; dit was een van de mooiste num
mers. In Sarabanda van Blumenfeld
muntte de mooie volronde toon van het
geheel bijzonder uit, terwijl in Nocturne
van Borodino cello en alt zeer mooi naar
voren traden. Ook het slotnummer: Vari
aties op het Oostenrijksch Volkslied,
deed de toehoorders genieten, wat wel
bleek uit het daverend applaus, waaraan
geen einde scheen te komen en waaruit
duidelijk bleek, dat men nog gaarne een
„toetje” had gehad.
In het slotwoord zei de heer Eisma niet
te veel, toen hij ook namens het publiek
hulde en dank bracht voor de genotvolle
uren, het kwartet een goede toekomst
wenschte en een hartelijk tot weerziens
toeriep.
Ook de heer Stoop kreeg een welver
diend pluimpje voor de prettige stemming
die hij mede in „De Doelezaal” getooverd
had.
.Nog werd medegedeeld, dat Maandag
20 Februari de heer Alt zal optreden
met „De vliegende Hollander” en „Cava-
léria Rusticana”.
ARUM, 20 Jan. Benoemd tot wijk
verpleegster voor Arum c.a., Zr. I. van
de Vegte, verpleegster in het Diacones
senhuis te Leeuwarden.
R. K. Jongenspatronaat
Zondagavond jongstleden vierde het
Patronaat „St Antonius” zijn jaarfeest,
dat bestond in een kerkelijke oefening
vooraf en een avondfeest in ’t Vincen-
tiusgebouw.
Dr. S. Andela opende met een wel-
komswoord en sprak z’n vreugde uit
over de flinke opkomst, ook van de ou
ders der beschermelingen.
De heer S. S- van Hettema bracht jaar
verslag uit, waardoor men omtrent het
werken van het Patronaat een goede idee
kreeg.
Pater Eickholt, Moderator, sprak de
jongens op kernachtige wijze toe, ze op
wekkende om toch steeds vóór alles
trouwe bezoekers te blijven van de we-
kelijksche samenkomsten, waar het nut
tige met ’t aangename wordt geboden,
’t Voetbalspel op zichzelf niet verkeerd
mag nooit leiden tot plichtsverzuim!
Dan reikte Hij den scheidende jongens
(18-jarigen) *elk een diploma uit, als
bewijs voor trouw bezoek en goed
drag.* Hij hoopte, dat hetzelve In hun
verder leven steeds aangename herinne
ringen mocht opwekken en ze de ontvan
gen lessen in praktijk zullen brengen.
Ook Pastoor Duinisveld kwam nog aan
het woord en roerde eenige practische
punten aan.
Na dit officieele gedeelte was aan de
orde: opvoering van het blijspel „Russen
en Russen”, dat door de jongens kranig
werd gespeeld.
koestering plaats greep, waardoor de
verkilling van het harde, ruwe leven be
ter kon worden verduurd, doeh waar nu
al tic stemmen en klanken uit deh aether
worden opgevangen, die ook de stilte
van de woonkamer wegnemen, en het
„tot-zich-zelven.” komen bemoeilijken.
Eenerzijds een wonder van techniek,
maar ook aan den anderen kant zoo ge
vaarlijk om het kostbaarste bezit een vei
lige, rustige, weldadige stilte, prijs te ge
ven en op te offeren aan het geroeze
moes eener jachtende wereld, de mecha
nische bel.
Ligt er werkelijk in het woord van dien
schrijver, niet de eerste de beste, geen
ernstige vingerwijzing om zich te bezin
nen, om nA te denken, óm zich zelf te
worden, en toe te zien, dat men in deze
wilde, wanhopige worsteling niet geheel
en al ten ondergaat?
En de vraag drong zich op: „Als het
in dit tempo voortgaat (en er is niet veel
kans dat in de eerstkomende tijden de
stroom van het leven langzamer zal gaan
vloeien) waar moet dit dan op uitloopen?
Zal het Worden een vreeselijk» déraille
ment van het wereldmechanisme’, waarbij
de stukken die de machine vormden uit-
een worden geslagen om gebroken en
verminkt en misvormd her en der te wor
den heengeworpen, om dan door degenen
die de catastrophe mochten overleven, uit
de chaos te worden bijeen gezocht en
dan van nieuws aan te beginnen, in ma
tiger gang, zooals die machine, na de
paniek langzaam voortkruipt over den
herstelden weg als om zich te vergewis
sen of het kan? Of zal door de nieuwste
vindingen, de spanning eveneens tot in
het oneindige kunnen worden verhoogd,
desnoods ten koste van innerlijke waar
den, maar om daardoor toch den tijd uit
te dienen die toegemeten werd?
En dAn het Andere, hetwelk ik las.
geschreven door een vrouw, maar geheel
passend in ditzelfde raam van onzen tijd.
Ook zij heeft het over de veranderde
toestanden van heden, bij vroeger en
schrijft o.a. over de vele vraagstukken
voor welke de vrouw van de 20e eeuw
zich ziet geplaatst. Zij heeft het eerst
over het moderne meisje met haar siga
ret en haar jongenskop je en hare zorg
voor de lippen en de nagels en hare
kleeding zonder zakken en haar grooter
of kleiner taschje, al naar dat de mode
voorschrijft en over de corsagebloem op
den bonten mantel (niet bontmantel) en
de slobkousen en de enkel zijden kousen
in passende kleuren. En over het huwelijk
met een man die veel geld heeft en weer
verlaten wordt als hij niet meer bevalt,
liefde, daar kan je immers niet van le
ven, en over een auto en reizen en win
tersport.
En dan heeft ze het over de moderne
vrouw van onzen tijd, maar met har
problemen. Hoe zij met haar tijd en haar
geld zal uitkomen. Of zij zich aan kan
toor- of maatschappelijk werk zal wijden,
of zij zal gaan studeeren in talen, of die
in het buitenland zal leeren, en zoo ja,
wAAr dan. Zal zij hare dochter zenden
naar de uit-de-mode geraakte-vkostschool
en na het verkrijgen van de akte als on
derwijzeres direct geld laten verdienen,
aangenomen dat het solliciteeren succes
heeft, of zal zij gaan naar een school voor
vrouwenarbeid? En in geval er geen mid
delen zijn om zich deze weelde te ver
oorloven, zal zij het meisje dan sturen in
en atelier, of een fabriek, of een dienstje?
En het kind van het platteland wil naar
de stad, waar het denkt dat de- kansen
om vooruit te komen, beter zijn en de
jonge dames, die de H. B. S. of de „M.
U. L. O.” of ’t „gym.” afloopen, overwe
gen of zij naar een gemeentelijke of rijks-
betrekking zullen staan of zich voor een
beroep zullen bekwamen, of van het le
ven zullen genieten.
En de huismoeder heeft het er over of
zij een dienstmeisje zal nemen of een
werkvrouw. En de jonge moeder tobt
over haar kleinen, of zij deze zal zenden
naar een Montessorie of een Fröbel
school en de vrouw vart de wereld die
de eene vergadering na dé andere af-*
loopt, peinst voor welken arbeid te zul
len bedanken, omdat het haar „heusch
te machtiig” wordt.
In dezen geest gaat bedoelde schrijf
ster door en zegt dat voor de lichtzin
nigste het leven juist door al deze proble
men een last dreigt te worden, en schrijft
daaraan mede toe het groote aantal over-
spannenen en zenuwzieken van onze da
gen. Bij wie dus ook het persoonlijke le
ven ten onder ging in den wilden wed
loop van onzen tijd, waarbij elk een stuk
van de machine is geworden en dreigt
onder te gaan in een mechanische hel.
Het is zeker niet overbodig bij deze
geweldige dingen, waarin zooveel waar
heid ligt, den vinger eens te leggen. Wie
heeft in zijp persoonlijk leven nog nooit
gevoeld, die sterke zuigkracht van dat
Bazar Ned. Ver. tot Afecfa. van Alcoh.
Dranken.
De eerste goederen voor onzen te hou
den Bazar kwamen reeds in ons bezit,
o.m. van de navolgende personen en
firma’s:
J. Wielinga, vischhandel, toezegging.
H. Bosma, vischhandel, toezegging.
Coöp. „Ons Belang”, toezegging.
J. Wijma, Schildwijk, doos zeep.
A. Zuidema, schoenhandel, 2 paar sier-
klompjes.
J. F. Repko. galanteriën, beeld en vaas.
H. Brenninkmeijer, Sneek, kleedje.
Kareis Theehandel, Groningen, Recla-
me-artikelen.
Zeepfabriek „Het Klaverblad”, Haar
lem, Reclame-artikelen.
Stijfselfabriek „De Bijenkorf”, Koog
a.d. Zaan, Pudding, enz.
De Groot, Workum, Sigaren.
Johs. Mol, Leeuwarden, toezegging ta
bak.
N. N., eenige goederen.
Mej. L. Ferwerda, Kleedje.
D. Bangma, Goedkcope Winkel, thee
servies.
Jacob Mol, een leesboek
Y. Ykema, een theewanner.
J. Grunstra, een étui met lepeltjes.
Namen waar geen plaatsnaam bij staat,
zijn te Bolsward.
Door de bekende firma Van Nelle zal
gratis Thee en Koffie worden geschonken
tevens nog toezegging van thee, koffie en
tabak, vertegenw. F. K. Mobach.
/TARSAVON
ClTCV7 fiAARWASCHMIDOEL
v
TARSAVON COMaWY -HAARLEM
-Sy OEXPOHEERO)
||P 7^ RE’ KL003 tEERZEEPPREPARAAT
VÖKRUGBAAftinFLESSCHEN
VER3CH1LLTHDC GROOTTE.
A. CKMMD MXDCC. TMKH «1XM.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
