I H. J. CALF I
HEEREN-BAAI PAARS-MERK
J. B. v. d. OEVER Zn.
Beginnen wij met onze Jaarlijksche
C.V.S. VEEKOEKJES
MET SUIKER
in doozen van 25 K G
GOEDKOOP en BESTI
„Eenmaal geprobeerd blijft U
gebruiker.”
De Bolswardsche Courant en Westergoo
No. 21
BOUQETJE
Probeert
tnaarjeens
WOENSDAG
Stadsnieuws.
23^ Jaargang
Woensdag 14 Maart 1928
Eaude^^ncJojzcJLLe,
VREDE
BUITENLAND.
MAART
van 50ct.per1/2 pond
ilwpyp stoppen met eert,
DEHeerenbaai
die in kwalded nunsiejts
gelij/cisaan andere
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
BREUKBANDEN fl
I BUIKCORSETS
H RECHTHOUDERS
ELASTIEKEN KOUSEN H
Wijde Noorderhorne 5, SNEEK
Reparatie Inrichting
Speciaal ingericht voor
MAATWERK
Parfumerie Joyzelle, Haarlem.
i
ALLES VOOR 'N KRATS
Opwekkend
en
verfrisschend
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeid fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeid per looper 40 ct. p. kwartaal.
Frankrijk.
De Senaat heeft de wet op den één-
jarigen dienstplicht aangenomen, Ingaan
de 1 November 1930, indien aan zekere
voorwaarden wordt voldaan.
Uit Lyon wordt gemeld:
Tijdens een vergadering, belegd door
de vereeniging „Vrienden der Sovjets”,
losten anarchisten èen dertigtal revolver-
een beweging om de doodstraf weer in
te voeren. Het op de zaak betrekking
hebbende grondwetsartikel werd in zoo
verre gewijzigd, dat alleen voor politie
ke misdrijven de doodstraf werd verbo
den. Toen hoofdzakelijk argrarische en
katholieke kantons, zoo herinnert de cor
respondent te Genève van het „Berl.
Tag.”, hebben van de hierdoor geboden
gelegenheid om de doodstraf te behou
den voor andere misdrijven, gebruik ge
maakt.
Tegenover de stemmen der meerder
heid, die aandrong op afschaffing in het
nieuwe wetboek, stond een katholieke
minderheid, die toepassing in bepaalde
in de wet genoemde gevallen wenschte.
Bondsraad Hëberlin verklaarde, dat de
geheele regeering eenstemming tegen de
doodstraf ia.
schoten op het podium. Er ontstond een
paniek. Zes personen werden gewond,
van wie twee ernstig.
Zwitserland.
De Zwitsersche Nationale Raad heeft
met 144 tegen 31 stemmen een voorstel,
om in het nieuwe wetboek van strafrecht
de doodstraf op te nemen, verworpen.
Reeds in 1874 werd de doodstraf voor
geheel Zwitserland afgeschaft. Als re
actie op een aantal misdaden ontstond
De film „Dawn”, waarover reeds zoo
veel is geschreven, is de vorige week on
der zeer groote belangstelling te Brus
sel vertoond.
O.m. waren de minister van binnen-
landsche zaken en prof. Carnoy aanwe
zig.
Afgezien van enkele wat theatrale epi
sodes in den aanvang, maakt de film,
vooral in de slotscène, een enormen in
druk, speciaal dank zij het zeer sobere
spel van miss Thomdyke. De tragiek
vloeit uit de feiten zelf, zonder eenige
aandikking voort, zoodat zelfs de Bel
gen ten slotte zouden kunnen vergeten
met Duitschers te doen te hebben. De
Duitsche officieren en soldaten zijn men-
schen. Telkens en telkens leggen zij hu
mane gevoelens aan den dag. „Dawn”
kan worden gekenschetst als de strijd der
menschelijke gevoelens tegen 't noodlot.
De eindindruk is er dan ook geen van
haat, wel zeer scherp een indruk van
noodlot en meewarigheid.
N.V.DOUWE EGBERTS TABAKSFABRIEKEN
OPGERICHT 1753
.IMTHeeren-Baai is dus thans verkryg baar in pryzen
van 50<-f fnt f.L25per'/2 nourl,
Het Britsche Rijk.
Een commissie, bestaande uit vier mi
nisters, heeft de vorige week te Londen
een deputatie van mijnwerkers uit Zuid-
Wales ontvangen, die wees op den bui
tengewoon dreigenden toestand in het
mijngebied aldaar. Het stilleggen van nog
meer mijnen was op handen, waardoor
de werkloosheid dreigde een vorm aan
te nemen, die zeer nadeelig zou zijn voor
den algemeenen economischen toestand.
De steenkool-productie van Zuid-Wales
was van 56.800.000 ton in 1913 terugge-
loopen tot 47.000.000 ton in het vorige
jaar, en het aantal arbeiders van 233.000
tot 188.000. De grootste belemmering
voor het intreden van een beteren toe
stand achten de arbeiders de zeer hooge
plaatselijke belastingen, die sedert 1913
met meer dan 300 gestegen zijn.' Het
totale verlies door de mijn-industrie in
Zuid-Wales geleden gedurende het vori
ge jaar, wordt geschat op 44.000.000,
terwijl de gemiddelde werkloosheid 53
is.
België.
Uit Brussel wordt gemeld, dat de Bel
gische koningen koningin op 16 April
met prins Karei en prinses Marie José
naar Kopenhagen zullen gaan. De reis
zal per vliegtuig in één etappe geschie
den.
Advertentie Ji per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontróle.
'N AARDIG
VOOR
NATUURLIJK BIJ
GROOTE DIJLAKKER
Openbare Leeszaal en Bibliotheek.
Over de maand Februari werd de In-
richtig door 40 dames en 261 heeren be
zocht en zijn er 806 deelen uitgereikt.
We kunnen met blijdschap een aan-
merkelijken vooruitgang constateeren,
wat zeker een gevolg is van de mooie
collectie boeken, die zoo langzamerhand
is verkregen.
Verkrijgbaar aan onze fabriek te Sneek.
Te Bolsward bij 6. JORRITSMA.
1Gld per pond-20d per ons-lOdper'Aon»
%eénom cte/uva&Pett'f
Evenals Mussolini in Italië, maakt
graaf Westarp in Duitschland zich bij
zonder bezorgd over den stand van het
bevolkingsvraagstuk. Hij heeft bij den
Rijksdag een interpellatie ingediend met
de vraag wat de rijksregeering denkt te
doen om door een gezonde en werkzaam
bevolkingspolitiek de dreigende gevaren
te bezweren.
Dan spreekt alleen het beest in zijn brute
kracht en Is voor zijn Invloed en geweld
niets en niemand veilig. Als men zich'
dat maar algemeen bewust blijft.
Wanneer wij ons niet vergissen stelt
ook de Volkenbond hier te leur. Niet dat
wij aanstonds zulke hooggestemde ver
wachtingen van deze hadden, doch de
Invloed van dit machtig orgaan zou naar
wij heimelijk hoopten toch zoo overwe
gend zijn, dat het, gezien den wereld-
nood, en den drang der massa naar blij-
venden vrede, met de gewichtige punten
die aan de orde zijn, n.l. arbitrage, vei
ligheid, ontwapening, meer haast zou
maken met de afhandeling dezer urgente
zaken. Thans heeft het er alles van dat
hier komt een schuiven op de lange baan
een verdagen naar een onbekend ver
schiet. Het is verblijdend dat er onder de
afgevaardigden zijn, en ook die van
Nederland hooren daartoe, dié de ver
antwoordelijkheid dezer verdaging niet
voor hunne rekening nemen. Reeds daar
uit •spreekt óók de overtuiging dat dit
niet noodig en nog veel minder verdedig
baar is.
Of men werkelijk geen vrede wil? Ge
lijk dat wel altijd zoo blijven zhl heeft
elk op zijn wijze een zeer ernstige reden
voor ziin optreden, ook waar men de be
handeling der wereldomvattende belan
gen tracht uit te stellen, en treedt de een
hier anders op dan de ander. Dezer dagen
gaven de bladen bijv, melding van een
dat men het daarheen stuurt en ook de
gevolgen van zulk een gruiselement lij
ken ons erger dan wellicht door velen
gedacht wordt.
Evenmin zouden wij bij de vredespo
gingen en de vredesidealen alleen het ge
voel willen laten spreken, omdat de we
reld door gevoelsargumenten niet gere
geerd kan worden en men rekening heelt
te houden met de geestesgesteldheid
eener onvolkomen weréld, welke in de
beide gevallen als vertegenwoordigers
van een regiem, duidelijk tot openbaring
komt. Doch waar naar wij meenen, in
deze geweldige tijden, nooit te veel de
aandacht op gevestigd kan worden het
is op de schreeuw der volken om besten
diging van den wereldvrede en het ver
langen der natiën om een rustige ontwik
keling zijner kracht.
Vooral de pers heeft hier eene hooge
roeping met allen, die op eenigerlei wijze
invloed uitoefenen op den gang der zaken
in het volksleven.
Waarom ook wij meenden onze stem
hierover te moeten laten hooren.
Duitschland.
Uit Cartrop-Bauxel wordt gemeld:
De politie is er in geslaagd een wijd
vertakte roovers-, moordenaars- en in-
brekersbende onschadelijk te maken, wel
ke sedert maanden het Westfaalsche in
dustriegebied en de omgeving van Mun
ster onveilig maakte. De bende heeft tal
rijke zware misdaden gepleegd. In een
bosch werd een geheime bergplaats ont
dekt met inbrekerswerktuigen en een
grooten voorraad gestolen goed, o.a.
150.000 mark in waarde-papier, een kof
fer met tafelzilver, een kistje met horlo
ges, goud en zilverwerk.
Tot dusver zijn tien prsonen gearre
steerd en er zullen nog wel meer worden
aangetroffen.
waarin opgenomen
onderhoud door een medewerker van het
Parijsche „Journal” gehouden met Mus
solini, de man die feitelijk heel Italië re
geert en tot op dit oogenblik het volk in
zijne hand schijnt te kunnen kneeden als
was.
Bedoelde journalist werd door Mus
solini gevraagd wat men in Frankrijk
dacht over Duitschland. Het antwoord
van den Franschman'was dat een deel
van de intellectueele elite ietwat germa-
niseerend deed. Hij sprak van een zekeren
Oostenwind die door de vele leidende of
zoogenaamd leidende kringen ging
waaien. M.a.w. dat daar dus een toena
dering gevonden w;erd tot Duitschland,
om met deze overwonnen natie op goe
den voet te leven. Daarbij trok, volgens
genoemde correspondent, Mussolini een
duidelijk afkeurend gezicht. „En de mas
sa,” vroeg hij, „wat zegt die van dit
streven?” Het antwoord was: „Zij ne
geert het.” De Franschen zijn niet haat
dragend, maar zij vergeten den oorlog
niet, waaraan zij telkens weer worden
herinnerd door zoovele ruïnes, zooveel
verminkten en zooveel rouw.
Toen klaarde het gelaat van Musso
lini op en sprak hij: „Aha, dat zie ik lie
ver. Het gevoel, dat beweegt het volk;
het hart veel meer 'dan de hersenen. Het
gevoel is de groote kracht. Het be-
heerscht alles, sleept alles mee. De volken
worden door hun gevoel geleid 1”
Wat voor beteekenis zulk een uitspraak
van zulk een werelddwinger, die despo
tische macht ontwikkelt, beteekent, kan
afgeleid worden uit een rede dezer dagen
door dezen zelfden man gehouden, over
de kwestie met Zuid-Tirol. Hij begon
de Italiaansche Kamer te verzekeren, dat
dit de laatste maal was, dat hij in eene
rede, zijne meening over Zuid-Tirol zou
zeggen en dat de volgende keer daden
zouden spreken. Bij deze woorden juichte
heel de Kamer den Duce toe, die daarop
met een heele serie maatregelen kwam,
welke hij tegen genoemde provincie
denkt te nemen, zooals het verbieden van
Duitsche bladen, het ontslaan van
Duitsch sprekende ambtenaren, enz. en
toen hij aan ’t einde zijner rede gekomen
was, jubelde de Kamer en zong men het
Piavelied.
Uit zulk een rede en hetgeen daarop
volgde spreekt duidelijk, met welk een
„hetze” de volkerenhaat wordt onder
houden en alle betere gevoelens die toch
een mensch nooit tot schande strekken,
kunstmatig worden onderdrukt Wij dur
ven hier wel eene voorspelling wagen.
Het is deze, dat de Italiaansche gewelde
naar vroeg of laat, gelijk elke dictator,
ondervinden zal aan den lijve, dat hij
wind heeft gezaaid, daarom storm zal
oogsten, en zelf door deze ontketende
machten van het bruut geweld zal wor
den neergeslagen. Als een Cesar, een
Alexander de Groote een Napoleon zal
hij ervaren, dat alles, wat met geweld
zich zoekt staande te houden, door zijn
eigen aanbidders van het voetstuk wordt
geslagen.
Echter kan het ook nog Iets anders
wezen, hetwelk tegenhoudt om den we
reldvrede bestendigd te krijgen. Raema-
kers heeft dat treffend in beeld gebracht
door den vredesengel af te beelden in
smeekende houding voor de stoere, zich
zelf, bewuste gestalte van John Buil, ge
wapend met een wandelstok als een
knots de beenen stevig geplant in een
paar rijlaarsen. En dan zegt hij: „In het
belang der geheele menschheid moet
ieder land toch bereid zijn iets van zijne
souvereine rechten te offeren, John”.
Maar dan is het antwoord van Engelands
woordvoerder: „Natuurlijk, maar ik toch
zeker nietl”
M.a.w» men wil het vredeslied wel zin
gen, onder één beding, dat men zelf geen
offers heeft te brengen en zijne begeerte
naar macht of naar geld, naar eer of
naar roem, den vrijen teugel geven kan.
Wat van zulk een diplomatiek optre
den de gevolgen zullen worden?
Nog een Andere plaat heeft dezelfde
teekenaar ontworpen. Deze stelt het ulti
matum der in hare verwachtingen telkens
weer teleurgestelde menschheid voor. Op
den voorgrond staat een geweldfg man
met gespierde armen en het schootsvel
voor, ’t Zwaard rust bij hem in de schede,
doch in zijn handen houdt hij een gewel
dige beukhamer omklemd, terwijl zijn
hard gelaat verraadt dat de ure der be
slissing gekomen is. Achter hem sta?”
twee verschrikte kamerdienaren, die hem
met open mond aanstaren, doch van wel
ke de man uit het volk geen nota neemt.
Alleen vraagt hij: „Woont hier de diplo
maat, die den vredeswil der volken be
driegen wil?” En staat dan blijkbaar ge
reed alles kort en klein te slaan. Boven
de afbeelding staat de vraag: „Stuurt
men het daarheen?”
’t Komt ons niet erg wenschelijk voor,
I
Wanneer wij goed zien, dan heerscht
onder de volken van Europa, en ook daar
i buiten, een zekere spanning. Bij de vele
gewichtige vraagstukken die van nabij
het economische leven raken, en waar
de welvaart der natiën nauw mede ver-
j bonden is, komt de telkens openbaar
I wordende vrees, dat niettegenstaande de
vreeselijke verwoestingen door den jong-
sten wereldkrijg aangericht, men binnen
afzienbaren tijd opnieuw den oorlogs-
fakkel zal zien ontbranden met dusda
nige gevolgen, waarbij die van den vo-
I rigen oorlog nog maar een peuleschil
I zou zijn. Vermoedelijk geen dagen en
weken en maandenlange loopgraven-
I strijd, maar een helsche verwoesting uit
de lucht waardoor in een minimum van
tijd gansche steden en landstreken zullen
zijn uitgemoord. Wel is waar zijn er,
i die deze pessimistische beschouwing
niet deelen en nog altijd zich vleien met
de hoop, dat men in de toonaangevende
regeeringskringen te verstandig zal zijn
Kom opnieuw deze hel te ontbranden,
maar zij die zoo luchthartig over de ern
stige verschijnselen aan den politieken he
mel heen huppelen of hunne oogen hier
voor sluiten, toonen al zeer weinig ernst
te maken met hetgeen de werkelijkheid
geeft te aanschouwen. De zonder rusten
voortgezette proefnemingen in labora
toriums om met de nieuwste uitvindingen
van de techniek telkens nieuwe spring
stoffen te vervaardigen waarvan de eene
in hare uitwerking al vreeselijker is dan
de andere en de na-ijver onder de volke
ren om hierbij de eerste en de sterkste te
zijn pm van al het andere oorlogsmate
riaal te land en ter zee maar niet te spre
ken, toont in voldoende mate wat te
wachten staat en hoe hoog men dergelij
ke optimistische beschouwingen heeft aan
te slaan. Wanneer, gelijk voor enkele
jaren, onder allerlei invloeden de harts
tochten ontketend worden, blijft er van
het fatsoen niets over en wordt de mo
raal eenvoudig het zwijgen opgelegd.
JE JONG s NIEUWSBLAD
BLOEMEN
WEEK
o
14
w
