GROOTE ZOMER-ÜITUEHKOOP
P. S. BAKKER
1
C.V.S VEEKOEKJES
MET SUIKER
in doozen van 25 K. G
GOEDKOOP en BESTI
„Eenmaal geprobeerd blyft U
gebruiker.”
Dr. HINGST
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
23512 Jaargang
Woensdag 18 Juli 1928
No. 55
REIZEN.
B U I T E N L A ND.
bt vnnnTrr.
NIEÜWESTAD -o- LEEUWARDEN
Gekleede zwart zijden Mantels en Japonnen
vindt U bij ons in prachtige kwaliteiten en in zeer gedistingeerde
modellen.
'^o«.
HUID-ARTS - SNEEK
is van 21 tot 31 JULI
afwezig.
Stadsnieuws.
A
en
A
Parfumerie Joyzelle, Haarlem.
»i
’s avonds als het donker werd,
tenvaart”
deed denken, ’t Was een
aij
s!
Opwekkend
en
verfrisschend
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
Kleeding Naar Maat
To1 de vacanties nog
uiterst lage prijzen I
Italië.
Ondanks de invoering van prijzen voor
groote gezinnen, de perscampagne voor
een verhooging van het kinderental, en de
aangekondigde strenge maatregelen te
genover jonggezellen, beweegt het ge
boortecijfer in Italië zich in dalende lijn.
Volgens de jongste statistiek is hei
coëfficiënt van de geboorten in den loop
van twintig jaren van gemiddeld 35 per
duizend tot op 27 per duizend gedaald.
Alle steden, met Rome aan het hoofd,
toonen een groote vermindering.
Vereen!gde Staten.
Volgens den correspondent te Was
hington van de „New York Times” meent
het departement van buitenlandsche za
ken dat het anti-oorlogspact einde Oc
tober te Parijs zal worden onderteekend,
indien de besprekingen een normaal ver
loop hebben.
Er Is nog niet besloten of Kellogg de
plechtigheid zal kunnen bijwonen.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontröle.
Frankrijk.
Ter gelegenheid van den Nationalen
Feestdag werd Zaterdagmorgen te Parijs
een militaire revue gehouden in tegen
woordigheid van president Doumergue,
de ministers van oorlog en marine, het
corps diplomatique en de buitenlandsche
militaire attaché’s.
De defileerende troepen werden toege-
juichd. President Doumergue wenschte
generaal Gouroud geluk met de schitte
rende houding der troepen.
Vliegtuigen vlogen tijdens de plechtig
heid boven de Place de l’Etoile.
T
Tengevolge van de groote hitte waren
er twee uiteinden van rails tegen elkaar
opgedrongen en daardoor verwrongen.
Door de oplettendheid van een contróle-
ploeg echter werd dit nog bijtijds ont
dekt. De trein zou anders zeker ontspoord
zijn. Daar de hitte blijft aanhouden is de
contróle op de Duitsche spoorwegen ver
dubbeld.
Lloyd George heeft In een rede te
Aylesbury critiek geoefend op de uitga
ven der regeering voor de bewapening.
Vóór den oorlog, zeide hij gaven wij 70
millioen per jaar uit voor de bewapening
en dit jaar 114 millioen, wat een schan
de was Er bestond slechts weinig gevaar
dat de landen gedurende de tegenwoor
dige generatie weer met elkaar in oor
log zouden komen, waarom moest er dan
zooveel worden uitgegeven? Dat was een
krankzinnigheid. Door te bezuinigen op
de bewapening kon men Europa voorgaan
op den weg naar den vrede. Dat zou be
ter zijn dan te trachten kwijnende indu
strieën te doen herleven door gelden uit
de belastingen en daarmee den uitdro
genden handel te besproeien.
len
fan
in
;en
er-
ve-
en-
>m-
?ot-
/an
oen
de
len
cel
les
sen.
>ld-
!D
Verkrijgbaar aan onze fabriek te Sneek.
Te Bolsward bij W. FOLKERTS
m
-f
Engeland.
De reden van de vertraging, die het
Engelsche antwoord op. de nota aan Kel
logg ondervindt, moet, naar Reuter meent
te weten, worden toegeschreven aan het
feit, dat Sir Cecil Hurst, de rechtskundi
ge raadsman van het Foreign Office, zich
niet te Londen bevindt. Cecil Hurst is
naar Berlijn en Genève vertrokken, waar
hij het Engelsche standpunt vergelijkt
met dat van zijn Fransche en Duitsche
collega’s wat betreft de interpretatie, toe
te kennen aan de Amerikaansche mede-
deelingen.
De honderden weefsels en de tallooze kwaliteiten, die daarin
weer voorkomen, maken het U onmogelijk zelf te oordeelen
over „duur” of „goedkoop”.
Waar nog bij komt, dat het goedkoope op 't eerste gezicht
soms veel overeenkomst heeft met het duurdere In het dragen
merkt U pas het verschil
Koopen van Kleeding is een Vertrouwens-kwestiel
De prijzen zijn laag. Zóó laag, dat U werkelijk eens moest
overwegen Uwe garderobe met zoo iets fijns aan te vullen.
ZIET ONZE HOEK-ETALAGEI
Duitschland.
Door tot heden nog onbekende oorzaak
had Zaterdagmorgen in een van de fa-
briekslokalen van de kruitfabriek te Has
sloch een ontploffing plaats, waardoor
spoedig het geheele oude gedeelte det
fabriek in vlammen stond.
De pastoor van Schollbrunn, die, toen
het ongeluk bekend werd, onmiddelijk
naar de plaats van het ongeval snelde,
werd ernstig gewond.
Volgens een V. D. bericht heeft de di
rectie van de kruitfabriek medegedeeld,
dat tot nu toe drie dooden en een zwaar
gewonde als slachtoffers van de ontplof
fing geborgen zijn. Het aantal licht ge
wonden kon' tot dusver nog niet vastge
steld worden, daar de in de fabriek aan
wezige arbeiders onmiddellijk na het uit
breken van den brand de fabriek hebben
verlaten.
Ook de oorzaak van den brand kon
nog niet met zekerheid worden vastge
steld.
Juist twee jaar geleden is deze kruit
fabriek ook al door een ontploffing vol
komen vernield.
Volgens een Wolfbericht zou het aan
tal dooden vier bedragen, dat der zwaar
gewonden acht en dat der licht gekwet
sten 16.
Het personeel bedroeg ca. 130 man.
Door de ontploffing werden alle ven
sterruiten in de omgeving verbrijzeld.
Uit Bentheim wordt gemeld, dat de
D-trein no. 171 NederlandBerlijn aan
een groot gevaar is ontsnapt.
Wanneer men verre reizen doet,
Dan kan men veel verhalen.
Zoo begint een oud rijmpje, en niet
één, die dit zal willen tegenspreken.
Wanneer ten minste daarbij het opmer
kingsvermogen niet ontbreekt, en men
zijn oogen en ooren in den vreemde de
kost weet te geven.
Wij leven in een tijd van reizen. Wie
achter ons, waarin dit vooral ten plat-1 te doen v00r Hnnen- of provisiekast, oi
telande en inzonderheid m ons land en i
ons gewest iets bijzonders was. Onze ou
ders en groot- en overgrootouders waren
buitengewoon heemvast en dachten er in
doorsnee niet aan om op reis te gaan,
’t Werk hield „thuis”, precies 365 dagen
in het jaar, en was het niet het werk,
elders, soms ver over de grenzen, zijn
muzikale gaven en talenten ten beste te
geven, maar onze volksaard is altijd an
ders geweest. Wij bleven liefst zoo lang
mogelijk bij moeders pappot. Wij gingen
niet verder, dan zoo ver, dat we steeds
de dorpstoren in het zicht hielden. Waai
wij geboren waren en opgevoed en groot
gebracht, daar meenden we ook dat ons
graf moest wezen. Hadden we ook op
school niet leeren zingen van dat „dier
baar plekje grond, waar eens de wieg op
stond, ons Vaderland?” En was dat va
derland eigenlijk wel grooter dan de
dorpskom, of hoogstens de l
waartoe deze behoorde? Ja, daar waren
uitzonderingen. Jongelui, die „onder
dienst” waren geweest, heelemaal in As
sen of Amersfoort, of Utrecht, of bij de
Groene Jagers in Den Haag, ’t Was me
een onderneming en een afscheid meteen
toen zij uittrokken voor den tijd van an
derhalf jaar of nog langer. En ’t was een
gebeurtenis als zij dan een paar maal in
’t jaar of soms ook nog vaker, in hun
mooi pakje thuis kwamen. Dat wist dan
het geheele dorp, allen liepen uit om hen
te zien en te groeten en de hand te druk
ken. Wel, wel, wat waren dat kerels! En
wat hadden ze iets te vertellen! Kleine
dingen. Rariteiten, grappen en kwink
slagen en óók nog wel eens iets anders
van dat wonderlijke, vrije, ruwe soldaten
leven in kazerne en cantine, niet zelden
in gezelschap van verdacht allooi. Wat
wisten zij wonderen te verhalen van het
groote stadsleven en van de bierhallen,
en van de soldatenkroegen, en van de
zen en dien, die voor clown speelden en
bij de troepen, op marsch en op de brits
de vroolijkheid er in hielden. Wat pareer
den zij in de dorpsstraten, te midden van
de dorpsschoonen in hunne uniform, die
niet mocht worden afgelegd en verwis
seld met het burgerkleed, omdat de veld
wachter dan het recht had proces-ver-
baal te maken. Sommigen hunner waren
zelfs in weinige maanden hun moedertaal
vergeten, en spraken echt „Amster-
damsch” of „Hoog-Haerlemmerdijks”. Is
uit die dagen niet afkomstig de bekende
grap van dien boerenknecht, die voor het
eerst met zijn ransel op den rug thuis
komend aan een voorbijganger vroeg of
hij hem den weg ook wijzen kon van
„Engelorium naar Marseille” (van Enge-
lum naar Marssum) een vraag, die met
open mond deed aanstaren, vanwege
zooveel wijsheid en kennis?
Toch had het voor velen hunner dit
voor, dat zij daardoor breeder blik op
Na de demonstratie volgde nog een
Estafetteloop door heeren om den zilve
ren wisselbeker, waaraan door negen
ploegen van vier personen werd deelge
nomen, die van de 320 M. lange baan elk
dus 80 M. moesten afleggen.
De tijd waarin de baan werd afgelegd
is als volgt:
S. G. V. 38% sec., Lycurgus I 42 sec.,
Tonevido I 43 sec., C. A. B. I 43% sec.,
C. A. B. II 44% sec., Lycurgus II 45%
sec., S. G. V. II 45% sec., Tonevido II
47% sec., en Lycurgus III 48 sec.
De zilveren wisselbeker, thans in het
bezit van Lycurgus, welke om eigendom
te worden driemaal achtereen of in to
taal vijfmaal gewonnen dient te worden,
plus vier draagmedailles van verguld zil
ver, werd dus gewonnen door S. G. V. te
Sneek, terwijl de tweede prijs, een zeve
ren medaille werd behaald door Lycur
gus alhier.
Direct na afloop werden de prijzen met
een toepasselijk woord uitgereikt door
den heer W. M. Brandenburg, die den
prijswinnaars geluk wenschte met het
behaalde succes en zijn spijt uitsprak over
het weinige bezoek aan deze demonstra
tie.
Demonstratie.
Vanwege de afdeeling Bolsward van
den Ned. Bond voor Lichamelijke Opvoe
ding, werd Zaterdagmiddag op het Sport
terrein alhier een Demonstratie gehouden
waaraan, onder leiding van den heer E.
Statema, werd deelgenomen door de le
den en adspirant-leden van de gymnas-
tiekvereeniging „Lycurgus-Wilhelmina”
de leden van de Chr. Gymnastiekvereeni-
ging „Durate-Tonevido”, benevens leer
lingen der scholen en Volksklasse.
Vooraf had een optocht plaats waar
bij vanaf de Nieuwmarkt langs verschil
lende straten gemarcheerd werd naar ‘t
Sportterrein.
Daar aangekomen werd direct begon
nen met eenige welgeslaagde vrije ofenin-
gen, uitgevoerd door jongens en meisjes
L. S. en meisjes Volksklasse. Ook de drie
daarop volgende nummers van het pro
gramma, n.l. slingerbal, wedloop met bal
en oefeningen met riet, resp. uitgevoerd
door adsp. jongens, jongens I en meisjes
III, kwamen goed tot hun recht.
Bijzonder in den smaak vielen de
knotsoefeningen, uitgevoerd door dames
Durate, die dan ook een luid applaus ver
wierven.
De estafetteloop met keerpunt door de
jongens II, meisjes II en III, waarbij de
deelnemers elkander vurig bekampten,
werd met belangstelling gevolgd.
Iets nieuws voor de meesten van het
publiek waren de daarop volgende oefe
ningen systeem-Niels Bukh, bestaande uit
54 gedeelten elk van 8 tellen, uitgevoerd
door de heeren-Lycurgus-Tonevido. Deze
zware oefeningen, die zeer correct wer
den uitgevoerd, oogstten een luiden, wel
verdienden bijval.
Grensbal door meisjes mulo en touw
trekken door jongens II waren een paar
aardige nummers, zoowel voor de deel
nemers als het publiek.
Bij de door dé dames en adsp.-Wilhel-
mina, uitgevoerde stokoefeningen werd
regelmatig en correct gewerkt.
De sprongen op de Tremplln spring-
tafel, uitgevoerd door heeren-Lycurgus-
Tonevido en voor de aanwezigen iets
nieuws, hadden aller aandacht en wer
den goed uitgevoerd, hetgeen eveneens
't geval was met de oefeningen van de
plaats door meisjes en dames-Wilhel-
mina-Durate en de door de meisjes I uit
gevoerde oefeningen op banken
Als laatste nummer kregen we oefe
ningen op de brug, uitgevoerd door da-
mes-Wilhelmina-Durate, welke prachtig
geslaagde oefeningen werden besloten
met een fraai geformeerde groep en een
spontaan applaus verwierven.
Enkele kleine fouten daargelaten is de
ze demonstratie, wat de uitvoering van
de verschillende nummers van het pro
gramma betreft, uitstekend geslaagd en
heeft bewezen, dat het gymnastiek-on-
derwijs hier ter stede bij den heer E.
Statema in goede handen is.
Te betreuren is het dan ook, dat er van
de zijde van het publiek zoo weinig be
langstelling was, waardoor het doel van
zulk een demonstratie niet tot zijn recht
komt.
Waar het beoefenen der gymnastiek
onder goede leiding zoo heilzaam is voor
de lichamelijke opvoeding had men voor
al van de zijde der ouders meer belang
stelling mogen verwachten.
De zeer laag gestelde entree van 10 ct
per persoon, behoefde toch waarlijk voor
niemand een beletsel te zijn.
’t Is te hopen, dat een volgende demon
stratie een drukker bezoek zal ten deel
vallen.
die over en door alles heen vloog, en
slechts door twee smalle streepen ijzei
het handwerk te bekwamen, ook wel om 1 in de richting geleid werd, toe te ver-
- trouwen en die het deden, moesten voor
al bij behouden aankomst aanstonds aan
de achter gebleven berichten, dat zij zon
der ongelukken waren gearriveerd. Zoo
hebben de ouderen onder ons het nog
gekend, en bij het lezen dezer regelen
zullen velen hunner uit eigen jeugdleven
zich tal van gebeurtenissen herinneren
welke hierop betrekking hebben en de
tegenstelling tusschen toen en nu, sterk
doet uitkomen.
Want de gedaante der wereld is sinds
dien veranderd. Door het toenemend ver
keer en de uitbreiding van het stoomwe-
griëtenij zen, weldra gevolgd door dat der electri-
f citeit en de daarmede nauw verband
houdende ontwikkeling van de techniek,
is de wereld in dat opzicht uit hare voe
gen gelicht; zijn de afstanden zoo goed
als weggenomen, is de verst afgelegen
plaats uit haar isolement verlost; vliegen
wij thans in enkele uren van het Noor
den naar het Zuiden; vormen zelfs de
landgrenzen geen scheidsmuren meer, en
is het eigenlijk voor een eenigszins ont
wikkeld mensch haast noodzakelijk ge
worden dat hij zeggen kan, een tochtje
langs den Rijn te hebben gemaakt, of in
Keulen en Bonn, of aan het meer van Ge
nève of op de Alpen in Zwitserland te
zijn geweest, of in Parijs te hebben ge
wandeld, of in Brussel te hebben gedi
neerd of op een buitenlandsche badplaats
zijn vermaak te hebben gezocht. Wat? U
bent nog nooit in het buitenland ge
weest? Hoogstens misschien naar Val
kenburg of Bergen aan Zee, of Zandvoort
of Amsterdam? En dat in onzen tijd van
treinen en trammen en bussen en booten
en vliegmachines en van de telegraaf en
de telefoon en de radio. Hoe is het mo
gelijk I
Toch meenen wij dat het eene groote
vergissing is, wanneer men meent dat
enkel in de verte te zoeken is, wat het
oog bekoren kan en de kennis vermeerde
ren en den blik verruimen, ’t Is misschien
juist een schaduwzijde van het vlugge
reizen, dat zooveel schoons en merk
waardigs voor het oog verborgen blijft.
Hoevelen zouden er niet zijn die misschien
weten te vertellen van hun bergbeklim
men in den vreemde of hunne bezoeken
aan de winkelstraten of de musea’s van
steden als Berlijn en Brussel en Parijs en
Londen, maar die geen oog hebben voor
het eenig mooie Friesche landschap met
zijn afwisseling van greide en bouw, van
bosch en meer, van boekweit en haver en
rogge, en de groenende aardappelvelden
en van het koolzaad en vlas, met de
waarin opgenomen
groeiende papavers daar tusschen, en op
den achtergrond, verscholen in het ge
boomte het rustige dorpskerkje, met die
stille begraafplaats der dooden daar om
heen, of... of die nog nimmer bezochten
het Friesch museum binnen eigen gewes
telijke grenzen of de andere bijzonder
heden die eigen provincie biedt
Het komt ons voor dat het een eisch
van het leven is, bizonder ook voor de
jongeren om te gaan reizen, doch in
eenen adem zouden we daaraan willen
toevoegen: om te „leeren” reizen. D.w.z.
om zoo uit te gaan, dat men leert
op te merken om wat mee te ne
men en rijker terug te keeren dan men
ging. Want het groote genot van eene
reis bestaat niet in het „verre” uitgaan
of in het vluchtig zien van veel, of in het
stuk slaan van groote sommen gelds, nog
veel minder in het doen in den vreemde
van wat men thuis niet zou willen of dur
ven, maar wel het rustig genieten van
wat natuur en kunst aanbiedt. Een fiets-
of wandeltocht geeft hier gewoonlijk
méér, dan het jachten met auto of trein.
Wie zoo gaat reizen, wordt geestelijk
verfrischt. Wat het bad is voor het
lichaam, is zulk een tocht voor den geest
en de vrucht van zulk reizen blijft voor
het leven niet uit.
het leven kregen, en in den vreemde din
gen op deden, die binnen de kring van
eigen dorp of gemeente niet te verkrijgen
waren .Velen hunner kregen daardoor te
vens een andere levensbestemming; na
men voor goed afscheid van huis en haard
of schop en spade, om hun fortuin zoo-
als zij dat noemden ergens anders te zoe
ken, en te begrijpen dat de wereld nog
een weinig grooter was en meer bood
dan binnen den engen gezichtskring die
tot hiertoe yzerd waargenomen.
We denken hier aan de enkelingen of
de families die den moed hadden naar
Amerika te gaan om in het verre Wes
ten hun geluk te beproeven. Dat was een
hard stuk voor velen, omdat het zooveel
beteekende als een afscheid nemen voor
het leven, en in menige familieleven kwam
een breuk, we(ke onherstelbaar werd.
Men was zóó gewoon aan het partriar-
chale leven, dat het zelfs voor sommigen
een misdaad leek, hiermede te breken.
Was het geen hoogmoed, geen jagen naar
levensgrootheid, geen ijdel begeeren om
weg te komen onder het juk of het toe
zicht van het vaderlijk gezag, dat men
zoo haakte naar den vreemde, en hetgeen
dóór te genieten viel?
Ongetwijfeld werkten de slechte ver
bindingen dier dagen, en de gebrekkige
reisgelegenheden dit conservatisme ge
weldig in de hand, ’t Was nog de tijd
van de modderwegen en de trekschuit, en
de omnibus en de petroleumlamp en de
zwavelstok en de slaapmuts. Eens, hoog
stens twee keer per jaar naar de naast-
gaëVnu ^ët*öp" reis? Daar'ligt“ een tijd bjj
- om het vee van de hand te doen of nieuw
aan te koopen, dat was het eenige uit
stapje van die dagen waar over dagen
en weken tevoren gesproken werd. En
toen, ook in onze provincie de spoorwe
gen kwamen en de nieuwe lijn van Leeu-
ni uci jam vu waö „tl .„ei „vu warden naar Stavoren met Holland op
hetwelk dit deed, dan de familieomstan- ZÜ vlugst verbinden ging, was dat al
digheden, of de gewoonte, of de desit- weer een gebeurtenis, die de menschen
late toestand van de beurs. Wie niet deed uitloopen naar de halte s en de sta-
moest, zooals bijv, een koopman, een.tions om dat mirakel te zien, hetwelk
schipper, en vooral iemand die de „bui- 1 vooral ’s avonds als het donker werd,
had bleef thuis. Het Duitsche aan een geweldig zwart monster met vu-
volk was in dat opzicht een heel ander fri8e ,0°ge" *?eed denken, t Was een
volk. Dat ging, vaak al heel vroeg, met t waaghalzerij zich aan zoo n spoortrein,
de knapzak op den rug, de vreemde we
reld in om arbeid te zoeken, of zich in
DE JONG s NIEUWSBLAD
W
