Aiscneid meester H. j. de ihsser.
■op
Stalen
Gezondheidsmatrassen
vanaf f10
ZIBTEHmnns mEUBELUJIIIKELS
I
I
S
H
i
i
I
a
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
JURRES
1
23^1 Jaargang
JAPOHHEHnIMAAT
SAMENWERKING.
BUITENLAND.
Bil
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
Woensdag 3 October 1928
No. 77
MuituLUjaame
en
A
heer De Visser hunne ontwikkeling heb-
Frankrijk.
Een reservist te Toulon ontving per
en de ernst der tijden noopte ons, om de
aandacht eens te gaan vestigen, waar dit
eenigszins mogelijk is op samenwerking.
vele dingen zich te bezinnen om gemeen
schappelijk met anderen op te komen
voor groote belangen, met aan kant zet
ting van wat nu nog verdeelt en eigen
leven ondermijnt?
Daarvoor zal moeten worden geofferd.
Daarvoor zal elk die van goeden wille
is, iets van het zijne moeten afstaan wat
evenwel voor zoover het tijdelijk goed
betreft, heelemaal niet erg is, en waar
door oneindig meer terug gegeven wordt
’t Is maar een raad, waarover wij ons
heeleihaal geen illusies vormen dat hij
zal worden opgevolgd omdat dit niet in
de lijn van onze natuur en van ons volks-
A dve r t e n t i n per regel:
Weensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontrOle.
Verschijnt Dinsdags-
Vrydagsavonds.
zoowel in eenvoudige
als gekleede modellen
steeds met apart cachet
Prijzen f45 en hooger
2 persoons
Duitschland.
Te Hamburg heeft bij het herstellen
van een gaspijp een ernstig ongeluk
plaats gehad, waarbij vier personen
werden gedood.
Vijf arbeiders waren bezig met het
dichtmaken van pijpen, die in ’t grond
water lagen. Vier van hen, die in de
pijpen gekropen waren gaven spoedig
geen teeken van leven meer. De brand
weer werd gewaarschuwd. Vier brand
weerlieden, voorzien van gasmaskers,
begaven zich in de pijpen, maar moes
ten onmiddellijk daaruit terugkeeren.
Intusschen had men de pijpen afge
sneden zoodat men de vier verongelukte
arbeiders te voorschijn kon halen. Po
gingen om de levensgeesten op te wek
ken waren tevergeefs.
De brandweerlieden hadden ook ern
stige gevolgen ondervonden van ’t ver
stikkende gas. Een onderzoek naar de
aard van het doodende gas is inmiddels
gelast.
Misschien is er in ons land geen enke- in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd,
le provincie, waarin het vereenigingsle-
ven zoo sterk tot ontwikkeling geko
men is dan juist in ons gewest. Eener-
zijds als gevplg van de activiteit wel
ke in Friesland allerwege wordt aange
troffen, en waarvoor men zeker dank
baar zijn mag, al is hier ook een scha
duwzijde laan verbonden, ^velke aan-
maant om voorzichtig te zijn en met
wijs beleid te handelen. Anderzijds als
uitvloeisel van ons bizonder volkskarak-
ter, waardoor nog meer dan elders het
„verdeel en heersch” tot openbaring
komt.
Het is bekend dat ons Nederlandsche
lAvArsVALKErtBUKG'S-
post een circulaire, waarop een door een
bolsjewistisch candidaat bij de jongste
verkiezingen onderteekend manifest
stond afgedrukt, tegen het leger en de
vloot gericht.
Toen hij het blaadje omsloeg zag hij
een officieele oproep om zich in ver
band met zijn dienst bij de gendarmerie
te melden.
De reservist wist niet hoe hij het had:
was de circulaire van de communisti
sche propaganda afkomstig, of was het
een officieel stuk der gendarmerie. Hij
begaf zich naar het bureau der gendar
merie en vernam ’daar dat, teneinde pa-
karakter ligt, maar het algemeen belang pier te sparen, in den laatsten tijd de
achterzijde van circulaires, tijdens een
huiszoeking bij communisten gevonden,
voor de gendarmerie diende om mede-
deelingen op te doen drukken. s
Na een zegenrijken arbeid van bijna
38 jaren gaat de heer H. J. de Visser,
Hoofd der Chr. School voor Volksonder
wijs, alhier, het onderwjjs en onze stad
verlaten.
Zaterdag heeft het afscheid plaats ge
had.
Te elf uur had In een der lokalen van
het nieuwe schoolgebouw het officieele
afscheid plaats. Behalve het bestuur der
School voor Chr. Volksonderwijs waren
aanwezig: het Dagelijksch Bestuur on
zer Gemeente, de Inspecteur van het on
derwijs, de Plaatselijke Commissie van
Schooltoezicht, eenige collega’s van den
scheidenden hoofdonderwijzer, alsmede
het onderwijzend personeel der school.
Als alten hebben plaats genomen, deelt
de heer Jobs, de Boer, voorzitter van het
bestuur der school, mede, dat een schrij
ven is ontvangen van den heer P. Groe-
neveld te Sneek, Inspecteur van Chr.
Volksonderwijs, meldende, dat hij tot zijn
spijt verhinderd is hier aanwezig te zijn,
doch van heeler harte wenscht, dat het
aftredend hoofd na moeilijke en eervolle
loopbaan nog lang zal mogen genieten
van een welverdiende rust en het zijn
opvolger gegeven worde het werk in
denzelfden geest voort te zetten.
Van den heer S. Andela, schoolarts,
was eveneens een schrijven van verhin
dering ontvangen, waarin deze naast ’n
hartelijke afscheidsgroet en betuiging
van hoogachting, verzoekt aan „meester
De Visser” de beste wenschen voor zijn
verder leven over te brengen.
Hierna richt de heer De Boer een
woord van welkom tot allen die gehoor
hebben gegeven aan de uitnoodiging van
het bestuur om hier hedenmorgen af
scheid te nemen van het Hoofd der
School.
De heer De Visser zélf, zegt Spreker,
wenschte niets liever dan met de stille
trom te vertrekken. Het bestuur der
school meende echter, dat zulks niet ging
maar dat aan Autoriteiten gelegenheid
moest worden gegeven afscheid van hel
Hoofd der School te kunnen nemen. Wij
meenen in den geest van den heer De
Visser te handelen, wanneer we heden
kort zijn, temeer waar we Maandag
avond de gelegenheid zullen hebben den
heer De Visser nogmaals toe te spreken.
Wij zullen ook niet trachten zijne ver
diensten uit te meten, dat is trouwens
ook niet noodig. Wij kennen allen den
heer De Visser en hebben de vruchten
van zijn onderwijs gezien. Vruchten van
het lager onderwijs, bijna 38 jaren lang
gegeven. Bovendien heeft de heer De
Visser 28 jaren lang gestaan aan het
hoofd eener. bloeiende Normaalschool,
waarop in dien tijd ongeveer 150 onder
wijzers zijn gekweekt en de laatste 9
jaren stond Z.Ed. aan het hoofd der
M.U.L.O.-School en hebben vele leerlin
gen daaraan hunne maatschappelijke po
sitie te danken.
Wij durven niet te benaderen het getal
dergenen, die aan hét onderwijs van den
eel is, en zijn beginsel niet licht prijs
geeft, of voor een appel en een ei ver
koopt. Ook, dat dit beginsel of standpunt
hoe men dit dan ook noemen wil, meer
malen zoo op de spits gedreven, is, dat
het klove en scheidsmuur werd tusschen
allen die zich daarmede niet konden ver-
eenigen, om niet zelden, tal van scheu
ringen, zelfs binnenlandsche oorlogen,
of heftige familie-veetes tengevolge te
hebben, waardoor soms de innigste ban
den des bloeds zelfs verbroken werden.
Daar is heel onze geschiedenis, vooral
uit vroeger eeuwen, vol van; dat wordt
bewezen door menige breuk in het fa
milieleven en onder degenen die deze re
gelen lezen zullen niet velen gevonden
worden, die hiervan nog nooit hebben
gehoord, of zelfs de gevolgen ondervon
den hebben.
Voor hun persoonlijk leven, hun huise
lijk leven, hun kerkelijk of maatschap
pelijk leven, in de jammerlijke verwijde
ring van degenen die anders, om meni
gerlei oorzaak bij elkaar hoorden, op el
kander waren aangelegd, maar ten ge
volge van dit of dat uiteen gingen.
Natuurlijk alles ter wille van zijn be
ginsel. Omdat men nu eenmaal meende
dat het zoo moest. Omdat het een con-
cientiezaak werd. Omdat het geloof, of
de overtuiging dit mee bracht. Omdat
men nu eenmaal de dingen zoo, en niet
anders zag, en geen plan had, ook geen
begeerte, om hierin verandering te bren
gen.
In tijd van nood zullen zij elkander
zoeken en vinden. Op een begrafenis
geeft men elkander de hand, en vraagt
België.
Achter het fort Hoboken bij de kazer
nes te Antwerpen is Vrijdag een mu-
nitiedepöt ontploft.
Een gelijktijdig door het militair en
het civiel parket ingesteld onderzoek in
zake deze ontploffing constateert ern
stige feiten.
Men vond in de nabijheid van de
verwoeste barakken een geheel ver
brand naftablik en niet ver daar van
daan een stuk lont tusschen de over
blijfselen van het munitiedepot.
Men constateerde eveneens sporen,
die er op wezen, dat misdadige opzet in
het spel was.
Het onderzoek duurt voort.
In October 1914 werden verscheidene
inwoners van Hasselt door de Dult-
schers gefusileerd, doch men wist tot
dusver niet waar zij waren begraven.
Thans heeft een boer, die graafwerk
verrichtte in de nabijheid van een put,
vier geraamten gevonden met enkele
overblijfselen van kleeren, waardoor
kon vastgesteld worden, dat het de lij
ken van vier terechtgestelde burgers
waren.
Spanje.
Tusschen Bacja en Javalquinto heeft
een botsing plaats gehad tusschen een
exprestrein, die uit Andalusië kwam, en
een sneltrein, die naar Algeciras ging.
De twee locomotieven werden bijna ge
heel vernield. Een wagon der eerste
klass werd aan splinters geslagen. Acht
lijken werden te voorschijn gehaald.
Negentien personen werden gewond
van wie zeven ernstig.
Bij den aanleg van een spoorweg van
Saragossa naar Caminera stortte een
tunnel in. Acht lijken werden uit de
puinhoopen te voorschijn gehaald. Het
reddingswerk wordt ijverig voortgezet
tot het te voorschijn halen van nog an
dere arbeiders.
ben te danken.
Eenigszins tragisch doet het aan te be
denken, dat zoo lang in de kleine school
aan het Schildwijk, dikwijls opgepropt
met leerlingen, moest worden gewerkt
en dat eerst aan het einde der jaren als
Hoofd, de heer De Visser in deze nieuwe
school zijn krachten kon geven. Dit nieu
we schoolgebouw was het misschien ook
welke Z.Ed. deed besluiten een jaar
langer te blijven dan voor pensionneering
noodig was, waarbij nog kwam dat
meester noode van zijn werk kon schei
den.
Maar de jaren vlieden daar henen en
wij met hen. En de spreukendichter zegl
niet ten onrechte, er Is een tijd van ko
men en van gaan.
Mijnheer De Visser. Het zal U wee
moedig stemmen, maar voor U is de tijd
van gaan gekomen. Gelukkig, Gij kunt
op een welbesteed leven terug zien.
Wij willen niet trachten bij het af-
scheidnemen op uw gevoel te werken oi
U het hart week te maken, wij willen
alleen nog en dan weet ik, zegt Spre
ker, In den geest van al de bestuursleden
te spreken U van harte toewenschen,
dat God de Almachtige, in wiens hand
ons leven is, U nog vele gezonde jaren
moge geven om te genieten van het pen
sioen, in de schoone dreven waarheen U
zich begeeft.
Mijnheer De Visser, leeft nog lang en
gelukkig met uw echtgenoote en gezin
In Doetinchem, dat is de wensch van het
bestuur der school voor Chr. Volksonder
wijs te Bolsward, die het ook te allen
tijde zal blijven waardeeren, dat hij
steeds zoo vriendschappelijk met U kon
samenwerken.
Na deze toespraak worden de aanwe
zigen onthaald op een eenvoudige tracta-
tie, rondgediend door de onderwijzeres
sen der school.
Daarna is het woord aan den burge
meester, den heer S. J. Praamsma.
ZijnEd.achtbare zegt, dat het een aan
gename taak is hier namens het Dage-
Üjksch Bestuur te mogen spreken.
Vele herinneringen komen naar voren,
wanneer Spreker terugdenkt aan de ve-
len, die in het tijdvak van een kleine 40
jaar in het belang onzer stad zijn werk
zaam geweest, het leven hebben verla
ten.
Spreker herinnert zich nog zeer goed,
dat de heer De Visser als jongeman naai
hier kwam, bezield met den wensch goed
onderwijs te geven en in al die jaren
welke achter ons liggen op voorbeeldige
wijze zijn taak heeft vervuld.
Het Dagelijksch Bestuur heeft altijd
met genoegen een bezoek gebracht aan
uwe school, waar goed onderwijs, ook
op godsdienstig terrein, werd gegeven
en U altijd een voorbeeldig onderwijzer
was.
Het Dagelijksch Bestuur zegt U daar
voor hartelijk dank.
Spreker hoopt van harte, dat de heer
De Visser, na zijn beteekenisvollen
staat van dienst nog vele jaren van rust
mag geriieten^ en richt daarna eenige
woorden van waardeering en hoogach
ting tot diens echtgenoote en dochter en
drukt er zijn spijt over uit, dat hun zoons
hier niet aanwezig konden zijn.
Namens B. en W. richt Spreker hierna
een hartelijk woord van welkom tot het
nieuw benoemde Hoofd der School, den
heer R. J. Ebens, wijst dezen op de toe
standen der vroegere school, waarbij toch
prachtige resultaten van het onderwijs
zijn verkregen en op diens schoone taak
in dit nieuwe en ruime schoolgebouw on
derwijs te mogen geven en wenscht hem
Gods zegen op zijn werken.
De heer Brons, inspecteur van het on
derwijs, hierna het woord verkrijgende,
brengt dank voor de ontvangen uitnoodi
ging en zegt, dat het hem gespeten zou
hebben bij dit afscheid niet aanwezig te
kunnen zijn.
Spreker sluit zich geheel aan bij de
waardeerende woorden van den voorzit
ter en den Burgemeester, die daarbij heb
ben gewezen op den beteekenisvollen
staat van dienst. Bij zijn bezoeken aan
de school van den heer De Visser heeft
Spreker ervaren, dat deze geheel opging
in het onderwijs en er altijd een aange
name verstandhouding heerschte tus.
schen het Hoofd en het onderwijzend per
soneel, wat school en werk ten goede is
gekomen.
Vele oud-leerlingen zullen op dezen
dag met dankbare herinnering terugden
ken aan uw onderwijs.
Spreker hoopt van harte, dat de heer
De Visser nog vele jaren In rust mag
doorbrengen.
Daar Spreker wellicht niet tegenwoor
dig kan zijn bij de officieele installatie
van het nieuw benoemde Hoofd, richt hij
thans gaarne eenige woorden tot dezen.
Spreker hoopt, dat hij bij zijn verdere
misschien naar eikaars welstand, maar
zoo in het gewone leven, als er niets bi-
zonders is, leeft men naast elkaar, om el
kander ternauwernood te groeten, en
nog veel minder gemeenschap met elkan
der te hebben. Men behoort immers tot
een andere kerk, een andere richting, een
andere partij, een anderen stand, en om
dat men op verschillend standpunt staat
is er evenmin toenadering tot elkaar als
bij de pyramiden van Egypte, of de mo
numenten op onze kerkhoven.
Wie is hier de schuldige? Natuurlijk
niemand. Of in elk geval de andere. Wie
heeft hier het recht, of het „gelijk” of
de waarheid op zijne zijde? Natuurlijk
allen. Of in elk geval die het hardste
roept, of het sterkste is.
En wat is hiervan het gevolg? Maar
wat anders, dan krachtverbreking, en
geldverspilling en liefde-verkoeling, en
harten-verharding. Wat anders, dan dat
degenen, die elkaar zoo brood noodig
hebben, door verdachtmaking en verkil
ling zoo ver van elkander af leven, dat
de een ternauwernood van den ander
weet, en dat op menigerlei gebied een
kommervol bestaan geleden wordt. Tot
schade van het persoonlijk leven en van
het gemeenschapsleven.
Natuurlijk gaat dit uit heilige overtui
ging, wij nemen gaarne aan, met de
beste en reinste bedoelingen, omdat men
meent dat dit moet, om echter daarbij te
vergeten, hoevelen men afstoot, en per
soonlijk de liefde-warmte der gemeen
schap mist.
’t Spreekt vanzelf dat niemand heer
schappij heeft te oefenen over eens an
ders meening of opvatting en inzicht.
Wanneer het gaat om belangrijke, gees
telijke goederen, die het zieleleven raken
dan behoort hier eene vrijheid van be
weging te zijn, en heeft niemand het
recht, om noch door zijn macht, noch
door zijn geld, noch door zijn positie
een ander te dwingen om te doen of te
laten, te gelooven of niet te gelooven wat
door dezen persoonlijk wordt voorge
staan, en elke poging daartoe Is tiran
nie.
Ook daardoor is in ons land menig
maal een strijd ontbrandt, waarbij wel is
waar niet immer met geestelijke wapenen
gestreden werd, en ook wel eens onhei
lig vuur op het altaar kwam, als uit
vloeisel van de onvolkomene menschelij-
ke natuur, maar waarvan de aanleiden
de oorzaak was dat men aangetast werd
in wat men als een kostbaar kleinood wil-’
de houden en bewaren. Hier zij een ieder
en wat men voor zich zelf opeischt, heeft
men ook een ander te gunnen.
Alleen is het wel zaak om ernstig te
onderzoeken niet het minst in onzen tijd,
of niet getracht moet worden bijeen te
brengen wat bij elkaar hoort, en met op
zij zetten van ondergeschikte dingen,
waar die niet zelden aanleiding tot ver
wijdering geven, de eenheid te bewa
ren. Wat zouden door meerdere samen
werking op menigerlei gebied prachtige
resultaten te bereiken zijn, en wat gaat
men niet zelden om allerlei kleinigheden,
uiteen. Wat zit daar dikwerf, een hoog
moed, een eerzucht, een eigenbelang, een
volk over het algemeen nogal principi- jaloezie, een gelddorst, misschien ook wel
een eigengerechtigheid achter. Of ook,
wat is menigeen vast gehecht in zijn
denkbeelden, welke door anderen van
dezelfde beginselen al lang zijn losgela
ten.
Natuurlijk zullen er altijd zijn die hun
eigen reden hebben om hiermede niet
accoord te gaan. Men meent dat dit een
verdoezelen van zijn beginsel is. Men
acht het veel flinker om te zeggen altijd
in alles zich zelf te blijven. Men vindt
het kerelswerk om desnoods alleen te
staan, en zijn kracht in zijn isolement te
zoeken. En om niet verkeerd begrepen te
worden zij het nog eens gezegd dat er
omstandigheden kunnen komen dat men
zegt: „Hier sta'ik, ik kan niet anders”.
Maar men vergete niet, dat dit laatste
in den gewonen regel slechts in de aller
hoogste aangelegenheden geldt, niet
voor tallooze dingen die het stoffelijke
leven betreffen, en waar helaas ook zoo
veel verscheurdheid gevonden wordt.
Onze tijd heeft zoo broodnoodig be
hoefte aan samenwerking van allen die
het goede willen zoeken voor huisgezin
en staat en maatschappij, om kort te
gaan voor heel het leven op velerlei ge
bied waarvan men zelf de vruchten mede
genieten zal.
En door aanraking en omgang, komt
waardeering en vertrouwen en diepgang
en ontwikkeling en meer een medeleven
met den naaste.
Wij gaan de drukke wintermaanden
weer tegen, met hunne campagne voor
velerlei belangen en leuzen, en elk zal
straks weer strijden voor het zijne; zou
het misschien niet eens goed zijn over
waarin opgenomen
Het Britsche Rijk.
De gemeenteraad van Edmonton bij
Londen, die een meerderheid van leden
der arbeiderspartij heeft, heeft, naar de
„Evening Standard” meldt, een motie
aangenomen, waarbij aan het gemeen-
tepersoneel verboden wordt in eigen
tijd voor anderen te werken. Onder dit
besluit zou eventueel een onderwijzer
vallen, die beroepsvoetballer is gewor
den. Degenen, die het besluit overtreden
zullen op staanden voet worden ontsla
gen. Een man, die tijdens zijn vacantie-
week voor een ander werkte, is zelfs al
ontslagen.
Er schijnt nog maar één ander geval
te zijn, waarin een raad aan zijn perso
neel heeft verboden in zijn vrijen tijd te
werken, n.l. te Barrow-in-Furness.
Daar gaat men echter voorstellen het
besluit in dien zin te herzien, dat het
personeel in eigen tijd mag werken voor
zoover hun eigenlijke werk voor de ge
meente er niet door in het gedrang
komt.
Nu de vacanties weer achter den rug
zijn en de avonden langer worden, ont-
waakt meteen het Vereenigingsleven, en
komt de eene convocatie na de andere
de deur binnen. Want wij zijn rijk aan
Vereenigingen en corporaties en bonden
en clubs, en kransjes, die werken op al
lerlei levensterrein. Onder kleinen en
grooten jongen en ouden, mannen
en vrouwen, jongelingen en jonge
dochters, arbeiders en boeren, en fabri
kanten, dienstbaren en vrijen, dominees
en dokters, en allerlei vakmenschen, ge
zonden en zieken, neutralen en Christe-
lijken, en degenen die er zich op beroe
men heelemaal geen godsdienst te heb
ben. Kerkelijk, staatkundig, maatschap
pelijk, coöperatief, federatief, exclusief,
kleur bij kleur, kerk bij kerk, stand bij
stand, om vooral niet te vergeten wat
ook nog op het gebied van onderwijs
verbindt, of scheidt, de hoofden en har
ten bezig houdt, den tijd in beslag neemt,
en talloos velen gedurende de avond
uren uit den kring haalt tot nut van het
algemeen.
Vertelde ons onlangs niet een huisva
der dat hij „dertien avonden onderdak”
was, waarmede dan bedoeld werd, dat
hij bij een vergadering was betrokken,
en een ander, dat hij maar even zitting
had in 40, zegge veertig besturen, waar
hij verschillende functies bekleedde?
DE JONG s NIEU WSB
r
«Ml
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l*/a et.
Buitenland 4 ct.
Nieuwestad 63
Tel.992 Leeuwarden
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
LEEUWARDEN GRONINGEN
Voorstreek 7 O. Ebbingestr. 31
u