EDELWEI
ZEEPPOEDER
1X1^
PER PAK
De Bolswardsche Courant en Westergoo
TIEN JAAR LATER.
MET CADEAU
Woensdag 14 November 1928
No. 8?
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
BUITENLAND.
en
A
k LEEUWARDCrt-
Ingezonden Mededeeiingen
3
b
I
van
Uitslag 2 5.
□och
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l'/2 ct.
Buitenland 4 ct.
strin-
i tiid
zich
vele,
in de
j toe
araat
at in
ge-
ligde
ij de
iran-
cthe-
hej
de
zoo-
oep-
emd,
uit,
f ja-
Verscbijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Frankrijk.
Doordat Poincaré een nieuw ministe
rie heeft samengesteld, is de ministercri
sis weer opgelost. De vraag is echter of
het kabinet een lang leven zal hebben.
Poincaré zelf is premier zonder porte
feuille geworden; Chéron heeft die van
financiën van hem overgenomen, terwijl
Briand minister van buitenlandsche za
ken is gebleven.
Het is de eerste maal, sinds vele jaren
dat een minister-president niet aan het
hoofd van een departement staat.
De radicaal-Socialisten hebben geen
zetel in het nieuwe kabinet willen aan
vaarden.
Verplaatst.
Bij resolutie van den Minister van Fi
nanciën is de heer D. Yntema, assistent
der directe belastingen alhier, met in
gang van 1 December a.s., verplaatst
naar Eindhoven.
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontröle.
Stan-
:al in
nder-
con-
k ra-
ipac-
zou
rgen,
5 van
reeds
jsch-
n een
dat
i zal
>chen
cpos-
punt.
s op
i ge
kelijk
:en te
Voor
para-
der
zijn,
innen
een
ertijd
zal
in de
wor-
alle
n ra-
i uit-
tmo-
e van
:n te-
waar
Rijkspostspaarbank.
Opgave betreffende het postkantoor
Bolsward over de maand October 1928.
Aan bovengenoemd kantoor werd, in
den loop der maand, op spaarbankboek
jes ingelegd f4916.05
en terugbetaald f4418.83
uvas
len,
de
de"
■den
tans
ndi-
J"g,
00”.
inde
vik-
irste
ster
ven,
loop
iden
hal!
intal
:hre-
leeft
VOETBAL.
C. A. B. IILemmer II.
Op een goed bespeelbaar terrein
ka
de
de-
het
er-
hen
ge-
te
ip bij
pro-
jrptie
door
r op
en ol
n.
roote
>uden
geen
nu er
n van
kan
zaak
De Rijkszuivelschool blijft hier ter stede
gevestigd.
Wij kunnen onze stadgenooten de heu
gelijke tijding mededeelen, dat de minis
ter den post op de begrooting voor de
verplaatsing van de Rijkszuivelschool
van hier naar Leeuwarden heeft inge
trokken.
De Rijkszuivelschool blijft dus voor on
ze stad behouden!
Wij gevoelen ons verplicht bij dezen
een eere-saluut te brengen aan onzen
burgemeester, den heer S. J. Praamsma,
voor alles wat Z.Ed. Achtbare heeft ge
daan om de verplaatsing der school naar
Leeuwarden te voorkomen.
Van verschillende zijde, zooWel in als
buiten onze stad, ontving Z.Ed. Achtbare
dezer dagen talrijke felicitaties met de
zen gunstigen uitslag op zijn pogen.
In ons blad van Zaterdag a.s. hopen
wij op deze zaak nader terug de komen.
Het Britsche Rijk.
Reuter meldt uit Dublin:
Zaterdagnacht zijn bommen ontploft
bij de standbeelden van koning George II
en koning Willem III. De wandaden wer
den bedreven door extremistische repu
blikeinen die trachten de viering van
den wapenstilstand te verstoren. De po
litie ontwikkelde groote bedrijvigheid
maar er werden geen aanhoudingen ver
richt.
Een derde onploffing deed de voorstad
Ballsbridge op haar grondvesten schud
den bij een mislukte poging om de fon
tein ter herdenking van het bezoek van
ARUM. Ds. H. Piersma te Sleen
heeft bedankt voor het beroep naar de
Geref. Kerk alhier.
massa van Hem niet is gediend.
Men weet wél hoe het moet; men
weet wél wat noodig is, maar men weet
niet den weg om daartoe te komen. Om
dat men Hem niet kent, die onze vrede
is.
Als de Christenvolkeren, Hém kenden,
en hoorden, en volgden, dan zou het
vrede zijn. Hier ligt de waarborg voor
een gelukkige, vredevolle toekomst.
Maar of de natiën dit willen aanvaar
den, tien jaar na den wapenstilstand, en
tien jaar na het vruchteloos zoeken voor
een vaste basis, waarop blank en bruin,
Noord en Zuid en Oost en West elkan
der de hand der vriendschap kunnen
reiken?
Wij zouden het zoo wenschen, maar
wij vreezen met beving.
Derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald f 497.22
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 4.
[DRAlSljlAvANVALKEHBURG'S-J
Ie J ••iLEVERTRAAtl -j
Wij leven in herdenkingsdagen, en
gaan met onze gedachten tien jaar in
het verledene terug. Op m’n tafel liggen
een aantal courantenuitknipsels waarin
de gebeurtenissen van 1 en 11 Novem
ber 1918, die met verrassende snelheid
elkander opvolgden, beschreven wor
den, en daarnaast verschillende afbeel
dingen en platen die de feiten van die
dagen aan de vergetelheid zoeken te
ontrukken. Zélf zien wij ons in den
geest nog staan voor het raam van een
boekhandel, waar per bulletin bekend
gemaakt werd dat op 11 November, ’s
voormiddags te elf uur de wapenstil
stand een aanvang nam, wat door elf
kanonschoten op de slagvelden bekend
werd gemaakt.
Natuurlijk kunnen wij ook in óns blad
van die geweldige dingen niet zwijgen.
Want het was iets geweldigs, waardoor
een zucht van verlichting aan de borst
ontsnapte, en onze arme, stukgeschoten
wereld, gelegenheid kreeg om weer op
adem te komen, en wat ons toen vooral
zoo verwonderde, het was dat slechts
een énkele burger aan zijn blijdschap
uiting gaf door het uitsteken van de
driekleur. Of men niet voldoende nog
tot zich kon laten doordringen welk een
zegen het zou zijn, dat daar ginds in de
verte aan het bloedvergieten een einde
kwam? Of men nog vreesde, dat het
een „verzinsel” was, gelijk in de oor
logsjaren wel eens méér dingen wereld
kundig gemaakt werden, die achteraf
klinkklare leugen bleken te zijn, een
verzinsel om het groote publiek te mis
leiden, en uit politieke oogpunten in
drukken te vestigen die misschien waar
de konden hebben? Of dat men onder
de^ indruk der tijden totaal ongevoelig
en ook onverschillig was geworden voor
hetgeen op het groote wereldtooneel
plaats greep? Hoe het zij, in den begin
ne was bij het groote publiek althans
niet dat enthousiasme over het staken
der vijandelijkheden welke wij hadden
verwacht, en we herinneren ons nog
heel goed, dat men onze persoonlijke
uitgelatenheid over dit telegrafisch be
richt met bewondering aankeek, als iets,
nu ja, dat nu eenmaal hoort bij een
optimist, die gaarne de zonkant van het
leven ziet.
Thans zijn er tien jaren over deze ge
beurtenis verstreken en met nuchteren
blik schouwen wij terug in het verle
dene. Onwillekeurig dwalen mijn oogen
over de platen voor mij. Eerst de af
beelding, voorstellende hoe Keizer Wil
helm den 10 November 1918, ’s voor
middags om half acht de Nederlandsche
grens bij Eysden passeert, om binnen
ons land de rust voor het hol van zijnen
voet te zoeken, en daarbij dus tevens af
stand heeft gedaan van den troon. Dan
een plaat, waarop het salonrijtuig 2419
D van de Compagnie des Wagons Lits,
in het bosch van Compiegne te zien is,
waar maarschalk Foch met de Duitsche
onderhandelaars den wapenstilstand
sloot. En treffend is welk een uitdruk
king van ernst te lezen staat op aller
gelaat, en men blijkbaar onder den in
druk is van deze historische momenten.
En weer doemen ze op voor onzen
geest, de elkander zoo snel opvolgende
berichten in die dagen. Hoe ex-keizer
Wilhelm een toevlucht zocht, en nadat
met onze Regeerirtg geconfereerd was,
deze vond op het slot van Graaf Bentink
te Middachten, een vriend van de Ho-
henzollerns. Hoe een lange trein met
allerlei kostbaarheden reeds vooraf was
gegaan. Hoe de geheele hofhouding en
het gevolg van den onttroonden mo
narch, bestaande uit een vijftigtal per
sonen, hier onderdak zocht. Welke voor-
zichtigheidsmaatregelen onzerzijds hier
genomen werden om niet in conflict te
komen met de andere Mogendheden, en
hoe ingewikkeld deze kwestie was. ’t
Was een spannende tijd, vol emoties, en
vol verwachtingen, en ook vól interna
tionale gevaren, en wellicht dat het volk
nooit te weten komt, hoe onze Regee-
ringsmannen dag en nacht in de weer
waren en te vergaderen hadden, en
overleggen moesten om zich niet rechts
of links te stooten en onze neutraliteit,
tot hiertoe zoo kostelijk bewaard, in
Duitschland.
Zooals te verwachten was, is de uit
spraak, dat de slachtoffers van de uit
sluiting in de metaalindustrie geen recht
op werkloozensteun hebben, in hooger
beroep te Dusseldorf bevestigd.
De gevolgen van het conflict in de
ijzerindustrie nemen steeds grooter om
vang.
De Vereinigte Stahlwerke hebben vre-
lof tot stopzetting aangevraagd voor bun
hoogovenbedrijf te Ruhrort, de staalgie
terij en een hunner pletterijen te Meide-
rich.
Deze bedrijven, waarin totaal meer dan
1200 arbeiders werkzaam izijn, zullen
ook na de opheffing der uitsluiting niet
meer worden geopend.
In de havens van Duisburg en Ruhrort
is aan de erts- en ijzerkaden een stopzet
ting ontstaan, doordat de aangekomen
schepen met staafijzer en rails hun la
ding niet kunnen lossen. Het ertsvervoer
ligt volkomen stil, daar de vaartuigen in
Rotterdam blijven liggen.
Ook in den mijnbouw laat het con
flict zich gelden. Verschillende mijneige
naars hebben de werkuren al beperkt.
Vooral de steden Dusseldorf en Essen
lijden zeer onder de uitsluiting. De uit
gaven van het stedelijk bestuur van Dus
seldorf voor onderstand aan de uitge
slotenen wordt geschat op pl.m. 700.000
Mark per week.
Het aantal uitgesloten arbeiders be
draagt in Dusseldorf 34000, die met hun
gezinnen een totaalcijfer van 80 tot
85000 ondersteuningsbehoeftigen geven.
De gemeenteraad heeft besloten, naar
aanleiding van den ernstigen economi-
schen toestand der stad alle openbare
feestelijkheden af zte zeggen. De leden
van den gemeenteraad zullen zich ook in
hun particuliere leven van bijwonen of
geven van partijen enz. onthouden.
Ook de raad van Essen heeft besloten
dat van gemeentewege steun zal worden
verleend aan de uitgeslotenen. Deze week
zal daarmede worden begonnen.
Gelukkig dat ook pogingen worden
aangewend tot verzoening der partijen.
Het Evangelisch sociale congres, de
Chr. Sociale Bond en de Commissie voor
de Stockholmsche wereldconferentie,
hebben een gemeenschappelijke resolutie
gepubliceerd, waarin zij verklaren, te be
treuren, dat de strijd in de industrie uit
gebroken is op een tijdstip, dat Duitsch
land tegenover zijn buitenlandsche
schuldeischers eensgezind moet zijn,
wanneer het bij de komende onderhan-
delingen economisch draagbare voor
waarden wil bereiken.
„Wij roepen de economische kringen,
die bij den strijd betrokken zijn, met na
druk op, den strijd te doen eindigen door
verzoening en eensgezindheid”.
In dit verband adviseeren wij back
Roode, Overigens hiet onverdienstielijk
spelende, niet voortdurend mee terug te
loopen, doch veel vlugger in te grijpen;
een goed voorhoedespeler wacht niet af
tot hij wordt aangevallen. Wij vertrou
wen, dat hij deze fout, die reeds eerder
door ons werd geconstateerd, zal trach
ten te herstellen, hetgeen zeer zeker zijn
spel ten goede komt
Door deze tegenvaller niet ontmoedigd
blijven de roodwitten voortdurend aan
vallen; de Lemster keeper maakt thans
beter indruk dan in de 1ste helft, al is
zijn wegwerken nog verre van correct.
Ook de.Lemster achterhoede speelt een
vrij goeden wedstrijd.
Het schijnt echter, dat de over het al
gemeen veel grooter afmetingen der gas
ten een geduchte handicap vormen voor
het steeds goed spelende kleine en jon
ge duo in de Bolswarder voorhoede;
evenwel maken de gasten absoluut'geen
misbruik van hunne zwaardere lichaams
bouw.
Ten slotte weet de rechtsbinnen een
voorzet van links fraai in te koppen en
daardoor den achterstand te verkleinen.
Nogmaals wordt (alles er op gezet,
doch zonder resultaat. Diverse mooie
kansen voor de gelijkmaker worden niet
benut; ook de Lemster voorhoede mist in
j t x de laatste minuten een juweeltje van een
Edward VII in de lucht te doen vliegen. |{ans
Einde komt alzoo met 21 voor de
gasten, die met deze overwinning (het
vertoonde spel aan weerskanten in aan
merking genomen) meer kregen dan hun
toekwam.
Lemmer II is een sympathieke, aardige
ploeg, zonder bepaalde uitblinkers.
AchdoethC. A. B. I.
C. A. B. I speelde Zondag te Leeuwar
den tegen Achdoeth aldaar, van welken
wedstrijd hier een kort verslag volgt.
De eerste helft speelt C. A. B. tegen
zon en wind in, zoodat Achdoeth het
meest aanvallend is. Door goed verde
digen van C. A. B. blijven echter goals
voorloopig uit. Wel weten de onzen eeni-
ge goede tegenbezoeken te brengen,
maar de verdediging der Leeuwarders is
te goed om eenige kans te krijgen.
Tot tweemaal toe ontkomt ’t C. A. B.-
doel wonder boven wonder aan doorbo
ring, ja zelfs een vrije trap binnen de
beruchte lijnen leverde geen succes voor
Achdoeth. Nadat Jaap voor C. A. B. nog
een doelpunt wist te voorkomen, dooi
corner te trappen, gelukt het Achdoeth
eindelijk met een goed schot de leiding
te nemen, welk doelpunt zeker wel ver
diend was. Vrij spoedig komt dan de
rust met 10 voor de Leeuwarders.
Na de thee zijn echter de bordjes ver
hangen. C. A. B. is dan doorloopend
sterker, veel te sterk zelfs. Doelpunten
blijven voorloopig uit, daar de Achdoeth-
backs een goeden kijk hebben om de
C. A. B.-spelers doorloopend buitenspel
te zetten, waardoor menig doelpunt ver
loren ging.
Na 20 minuten spelen valt C. A. B. een
strafschop ten deel, welke door Jan in
geschoten wordt. Dit gaf nieuwen moed
en binnen vijf minuten was de achter
stand 10 omgezet in een 31 voor
sprong.
C. A. B. weet dan nog tweemaal te
scoren, waar tegenover Achdoeth nog ’n
tweede goal weet te maken, zoodat C. A.
B. verdiend met 52 won en tevens haar
vijfde overwinning boekte.
Bij C. A. B. waren H. Huisman en H.
de Vries uitstekend. Over het algemeen
is er wel eens technisch beter gespeeld.
Invaller Tolsma kan op een goeden wed
strijd terugzien.
waarin opgenomen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
Sint Maarten.
Dit jaar viel de herdenkingsdag van
St. Maarten op Zondag.
Hoewel ook in den avond van dien dag
eenige kinderen met lampions liepen, is
Maandagavond het St. Maartenfeest meer
algemeen gevierd.
Een groote schare kinderen, voorzien
van lampions, waarin een brandende
kaars, bewoog zich door de stad, voor
namelijk langs Marktstraat en Appel
markt, Onder het zingen van de bekende
St. Maartenversjes.
Deze wandeling door de stad is voor
de kleine kinderen steeds een groot ge
noegen, terwijl de vele lichtjes der lam
pions van allerlei vorm en kleur een fan
tastisch schouwspel opleveren, dat nog
wordt verhoogd door de weerspiegeling
ervan in het water der grachtjes.
Den geheelen avond heerschte er een
gezellige drukte op straat. Jammer, dat
weer enkele grootere jongens zich schul
dig maakten aan het stoken van vuurtjes
zoodat de politie genoodzaakt was een
paar maal handelend op te treden.
Uitslag 1 2.
en
onder flinke belangstelling gaf scheids
rechter Feenstra het aanvangssignaal.
Vrij spoedig weten de gasten de lei
ding te nemen. Ofschoon de aanvallen
vpn C. A. B. II voortdurend talrijker
worden, weet haar voorhoede dit geringe
overwicht niet in doelpunten uit te druk
ken.
Rust 'gaat derhalve in met 10 voor
Lemmer II.
Tijdens de pauze verschijnt C. A. B. I
op het terrein; het publiek toont uitbun
dig hare groote vreugde, wanneer blijkt
dat de eerstgemelde uitslag tegen Ach
doeth (01) den stand met rust betrof.
Ook thans hadden onze roodwitten in
de 2de helft de overwinning weten te
behalen met den eindstand 52 en alzoo
2 kostbare puntjes veroverd.
s
Na de thee vrijwel hetzelfde spel.
Ook thans zijn onze stadgenooten in
de meerderheid, doch terwijl ieder de
gelijkmaker verwacht, maakt de Lemster
voorhoede gebruik van een misverstand
in de Bolswarder achterhoede en wordt
keeper De Boer voor de 2de maal ge
passeerd.
Jaargang
„Nooit meer!” Wij zijn thans tien
jaar verder. Tien jaar van wapenstil
stand is het tien jaar van vrede? En
met dankbaarheid wijzen wij er op dat
dit althans eene nalatenschap van de
volkerenslachting is geweest, dat meer
dan ooit aan het vraagstuk van den
vrede de aandacht wordt gewijd. Onder
hoog en laag, bij arm en rijk, door Vor
sten en diplomaten en regeeringsperso-
nen, en door de breede volksscharen,
die snakken naar een voortdurend rustig
samenleven. Zal er iets van komen? Zal
het mogelijk zijn?
En wij denken onwillekeurig aan de
oorlogstoerustingen die allerwege ge
maakt worden waarbij de nieuwste uit
vindingen van chemie en de techniek
zullen moeten dienst doen, om door een
maximum van kracht en in een mini
mum van tijd gansche landstreken te
verdelgen en te verwoesten. En wij den
ken aan de vele moeilijkheden welke tel
kens aan alle pogingen om tot een blij-
venden vrede onder de volkeren te ko
men, in den weg worden gelegd. En wij
letten op de beroeringen in de samen
leving bij de menschen onderling, waar
het een verbijten en een vereten van el
kander is, zoodra men op eenigerlei
wijze van elkander verschilt en afwijk!
op een of and«r levensterrein.
En wij vreezen.
Wij vreezen bovenal, omdat hetgeen
uit den mensch zélf op komt zoo oor-
logsgezind en zoo weinig vredelievend
is. En omdat de Eene, Wiens naam is
Vredevorst, en die door Zijn almachtig
woord, en Zijn machtigen invloed vrede
gebiedt en vrede geeft, zoo weinig aan
het woord gelaten wordt, en de groote
Want daar was méér, en een derde
plaat voor mij, dient daarvoor als be
wijs- v
Toen ex-keizer Wilhelm met de zij
nen onze grens passeerde, was het, om
beladen te zijn met den vloek, en den
haat van een groot deel zijner natie. En
ik zie ze, die benden dreigende en
schreeuwende en schreiende mannen en
vrouwen en kinderen, uit alle kringen
en standen, die met opgeheven vuist of
geweerkolf hem achterna jagen, om
hem, den eens zoo grooten monarch a!
de verwenschingen, die zij maar kunnen
bedenken na te zenden, voor dat hij de
wereld in een zee van bloed en tranen
gedompeld had, en nu, na vier bloedja-
ren, zijn heil zoekt in de vlücht. Want
zoo werd immers gezegd, en geschre
ven, en verweten. En zoo zijn er nu na
tien jaren wellicht nog, die uitsluitend
den ex-keizer gaan verwijten, wat weer
een noodwendig gevolg moet worden
geacht van het toen heerschend regiem
waarvoor niet enkel één persoon of één
familie aansprakelijk kan worden ge
steld. En het getuigt zoowel van trouwe
liefde aan zijn gewezen Vorst, als van
eigen, hoogstaand karakter, als Rijks-
president Von Hindenburg hier in her
innering brengt eene verklaring, den 27
Juli 1919 door dezen in vereeniging met
nog enkele andere vooraanstaande per
sonen afgelegd, waaruit „onwederleg-
baar” blijkt (wij citeeren het woord van
Von Hindenburg) dat het besluit van
den Keizer (om te vluchten naar Ne
derland) ingevolge de door mij en an
deren gegeven raad eerst na kwellenden,
innerlijken strijd werd genomen en uit
gevoerd, zulks ten einde eene voorzet
ting van den oorlog, of het uitbreken
van een burgeroorlog te voorkomen, en
aldus aan het vaderland nood en ellende
te besparen.”
Het is zeker met h.et oog op veler ver
bittering en de vele leugens die hier
omtrent worden uitgezonden, ook wel
de moeite waard, aan dit onverdacht ge
tuigenis een oogenblik de aandacht te
wijden.
Ten slotte nog eene plaat. Zij stelt
het slagveld voor op 11 Nov. 1918, ’s
voorm. 11 uur. Het gedonder van het
geschut heeft aangekondigd dat de
vijandelijkheden een einde hebben ge
nomen. Op den voorgrond liggen de
overblijfselen van een menschelijk ge
raamte. Een ruwe krijger, met al de tee-
kenen van ontbering en lijden in gelaat
en kleeding, staaf te midden van deze
ellende, heeft zijn geweer weggewor
pen, benevens zijn helm, en terwijl hij
in diepe aandoening de handen smee-
kend vooruit, en hef hoofd ten hemel
heft, roept hij uit: „Nooit meer!” En
terzelfder tijd verschijnt vlak aan zijn
voet uit de loopgraven, een andere krij
ger, die wellicht tot hiertoe zijn vijand
was, en zwaait in kinderlijke blijdschap
met zijn stormhoed. Terwijl het is alsof
vanuit de sneeuwvelden een gewonde
soldaat zich met üioeite tracht op te
heffen om te zien wat de oorzaak dezer
blijdschap is.
iW.
1QM
fewrWinó
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
14 cent
DE JONG s NIEUWSBLAD
