pels
m.
las
3
JA
UAH BEU WEER OE 8RUIH
heerenveen
E
Smilde’s Rundvet
„NATÜRA”
is verlaagd
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Kalverziekte.
ia
ïrk
len
MminlsiralieKantoor
HET GEZAG.
Woensdag 19 Maart 1930
No 22.
tten
tar
ik-
Stadsnieuws.
dA
J'
Firma GEBR. SMILDE
Uit den Omtrek.
25g*g Jaargang
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Telefoon No. 12
en
a.s.
irlofl
is bi.
Uitslag verkoopingen.
ES
ionen,
jes.
50 cl
55 cti
70 c(.
70
30 ct.
24 ct.
50 ct.
20 ct.
20 ct.
tis.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l‘/a ct.
Buitenland 2H ct.
recht komen, die niet meer willen buigen
voor de wettige overheid. Dit wreekt
zich reeds in het persoonlijke leven, zie
maar naar de kinderen die zich aan het
ouderlijk gezag ontworstelen, dit wreekt
zich ook in het gemeenschapsleven.
Daarom hebben wij eerbied voor en
handhaven wij met kracht, het over ons
gestelde gezag. Dankbaar voor zijn be
zit en veilig onder zijne hoede.
t Naar wij vernemen zijn benoemd
tot Vader en Moeder in ’t Algemeen
Stadsarmenhuis (Hendrik Nannesstich-
ting) alhier, de heer S. Punter en echt-
genoote, thans Vader en Moeder in het
Weeshuis te Landsmeer en voordien Va
der en Moeder in ’t Armenhuis te Sneek.
Concert TA.V.E.N.U.
Op Paaschmaandag ’s middags 3 uur
stelt de zangvereeniging T.A.V.E.N.U.
uit Leeuwarden dir. R. Metzlar zich
voor om, (behoudens toestemming van
h.h. Kerkvoogden) in de Groote Kerk
te Bolsward een uitvoering van Ge
wijde Muziek te geven met medewer
king van Mej. Doe .Haasdijk. Op het
programma komt voor Psalm 24 van A.
Alt welke zal worden uitgevoerd voor
Koor, Solo-alt, groot en klein Orgel
alsmede harp of piano.
Geef Uw kalveren in het eerste
drinken één lepel JELLEMA’s Kal-
verdrank en U voorkomt Kalver
ziekte Kosten 20 ets per kalf
MAKKUM, 14 Maart. De afd. „Mak-
kum en Omstreken” van het Groene
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Aangesloten bij het Bureau
voor oplaagcontróle.
te zeggen had; toen het geld heerschapn
pij voerde; toen de Staatsbetrekkingen
'en de geheele ambtenarij feitelijk een
baantjesjagerij was waarbij de gunste
lingen, of partijgenooten werden bevoor
deeld en niet in de eerste plaats gelet
werd op geschiktheid en capaciteit. Het
was de tijd van de heerendiensten en van
de patriciërs, en van de grondbezitters,
kortom van het kapitaal.
Toen is er veel en menigmaal gezon
digd, wreed en ruw en zwaar. Tegenover
den kleinen man en de weerlooze vrouw,
welke niets hadden dan hun arbeids
kracht en hun lijf. Toen heeft het gezag
gespeeld met zijn macht en zijn invloed
tegenover den mindere, die niets te zeg
gen had, en niets in te brengen had, en
niets te commandeeren had. Die hoog
stens tandenknarsend, met gesloten lip
pen en fonkelend oog en in stilte gebal-
den vuist, wachten ging op het uur der
wraak en soms in vertwijfeling met ver
geten van zich zelf op eenzame plaatsen
en andere wegen de hand uit stak om
zich zelf de macht of de vrijheid of het
recht te geven, hem met geweld onthou
den.
Wie dit in het oog houdt en daarbij
niet vergeet dat er een wrekende gerech
tigheid is, waardoor de geheele wereld
geschiedenis een wereldgericht toont te
zijn, al is daarmede niet gezegd, dat elke
misdaad aanstonds in het openbaar
wordt gestraft, die zich in den loop der
tijden veel verklaard, en niet het minst
in de vernedering en de onttrooning van
velen, die eens zoo onbeperkt schenen te
heerschen.
Het geldt trouwens van alle macht en
gezag, hetwelk misbruik maakt van zijn
invloed, dat de gevolgen daarvan niet
uitblijven. Voor den Staat niet, en voor
de maatschappij niet en ook voor het ge
zinsleven niet. Wanneer bijvoorbeeld een
huisvader het gezag dat hij heeft te heb
ben en hem rechtvaardig toekomt, zou
gaan gebruiken om te tiraniseeren, die
zal later, in de opvoeding der kinderen,
als deze groot geworden zijn, daarvan
voor zich zelf de nadeelige gevolgen ge
waar worden.
rard
weer
bij
ig
;en
na
5
VOETBAL.
R. Z. S. I—C. A. B. I: 2-7.
Door de leerlinger der Rijkszuivel-
school werd Zondag een vriendschappe-
lijken wedstrijd tegen C. A. B. gespeeld,
wat de lachspieren van het niet in groe
ten getale opgekomen publiek fbms in
beweging bracht, doordat het veld nogal
glad was, door de gevallen regen, zoo-
dat verschillende spelers soms buitelin
gen maakten.
Voorloopig wisten de R. Z. S.’ers hun
doel voor doorboring te behoeden, waar
bij de R. Z. S.-keeper zijn talenten deed
tonen. Spoedig moest hij echter zwich
ten voor een schot van Van der Hauw,
welke deze middag goed op dreef was.
Voor de rust wisten de C. A. B.ers nog
3 doelpunten hieraan toe te voegen, ter
wijl de R. Z. S.’ers de achterstand tot
4-1 wisten te verkleinen.
Na de rust werd het een spel van kal
en muis, waarbij de R. Z. S.ers als de
muis fungeerden. Het spelgehalte der R.
Z. S.ers was nu echter beter als voor de
rust. C. A. B. wist nog 3 punten aan de
score toe te voegen, terwijl de R. Z. S.ers
1 maal uit een penalty doelpunten.
Scheidsrechter was de heer A. Feen-
stra, welke bij deze uiterst vriendschap-
pelijken wedstrijd al een zeer gemakke
lijke taak had.
eo
f
weer
teit)
1
I
Benoemd.
Naar wij vernemen is de heer J. W.
Mobach, onderwijzer aan de Rehoboth-
school alhier met ingang van 1. Augustus
a.s. benoemd bij het Chr. onderwijs in
Djocja (N.O.I.).
De heer Mobach gaat reeds 21 Juni
met het s.s. „Indrapoera” naar Indië ver
trekken.
Waar de heer Mobach geen onbekende
was in het vereenigingsleven in Bols
ward zullen velen hem noode zien ver
trekken. Onze beste wenschen vergezel
len hem in zijn nieuwe werkkring.
Prijs nu 45 ct. p. pond
Heerenveen Rotterdam Brussel
T. H. Kingma. f
Makkum. In den ouderdom van bijna
92 jaar is de heer T. H. Kingma alhier,
Zondagochtend overleden.
De overledene was eertijds mede-op-
richter van de kassiersfirma Gebroeders
Kingma, gevestigd te Bolsward en
Makkum, welke firma een halve eeuw
heeft bestaan en in 1919 ontbonden
werd. Direct na de ontbinding werd de
N.V. Kingma’s Bank opgericht, waar-:
van de overledene president-commissa-
ris was.
In tal van vereenigingen te Makkum
had hij als bestuurslid zitting. Ook was
de heer Kingma oud-dijkgraaf van
Wonseradeel’s Zuiderzeedijken en oud-
voorzitter van de Onderlinge Brand-
assurantie Achlum. Bovendien had hij
meer dan 75 jaar een werkzaam aan
deel in de olieslagerij, welke door zijn
grootouders was opgericht.
Voor de C. A. B.ers was het een goede
oefening voof de te houden kampioens
wedstrijd, welke nog tegen Frisia te
Leeuwarden hoogstwaarschijnlijk
Zondag gespeeld moet worden.
WITMARSUM, 17-3-’3O. Een van
de oudste gehuchten, op 20 minuten
afstand van onze plaats, genaamd
„Vieldens” of zooals men het uitspreekt
„Filens”, bestond voor 1852 nog vol
gens oude teekeningen uit drie boere-
plaatsen, waarvan een wegens de aan
leg van een nieuwe kunstweg Witmar-
sum-Bolsward werd afgebroken en we
der opnieuw opgebouwd in de richting
van den nieuwen weg. De destijds be
staande brug over de Bolswarder vaart
bii het langerek werd eveneens afge
broken, waarvan men nog de oude pa-
ien kan zien. Op dit moment wordt
daar weder een oude plaats afgebroken
en enkele honderden meter verder op
nieuw opgebouwd, maar komt nu on
der het dorp Schettens te staan. Nie
mand weet juist de ouderdom van deze
plaats, maar een oude dakpan wijst het
jaartal aan van 1711, dus meer dan 2
eeuwen oud en behoort thans an Baro
nesse Van Lijnden te ’s-Gravenhage.
Volgens overlevering moet deze plaats
de naam hebben gehad van „Aylva-
State”. Ónmogelijk is dit niet, want de
naam Aylva-State is en bestaat hier nog
en komt zelfs voor in de „Roos van De-
kama” van Van Lennep 1296. Vele be
zittingen van de 13e t.m. de 15e en 17e
eeuw moeten hebben behoord tot en bij
Aylva-State. Achter de groote tuin van
het alhier bestaande heerenhuis ligt een
stuk weiland, dat de naam heeft van
de Hertekamp en vroeger ook bij de
State heeft behoord.
Wie kan ons meer inlichtingen ge
ven?
MAKKUM. De arbeider H. Elgersma
alhier, werkzaam bij de M. U. Z. het
Cornwerderzand, sprong, om een ver
moedelijk ongeluk te voorkomen, van
een lorrie of kipkar af, doch raakte
daardoor onder een der wielen, hetwelk
ten gevolge had, dat een zijner beenen
werd stuk gereden.
Hij is direct naar het ziekenhuis te
Sneek vervoerd.
Echter is daarmede het gezag zelf niet
veroordeeld, integendeel. Het gezag is
noodig. Voor den enkeling, maar ook
voor de massa. Voor den kleinen en ne-
derigen man, maar ook voor den vorst
op zijn troon en voor hen die in hoog
aanzien zijn.
Voor den Staat in het groot en niet
minder binnen de muren van het gezins
leven. Waar geen gezag is, daar heerscht
in het eind de knoet, en de tiranie, en
de macht van den sterke, en het gruw
zaamst onrecht. Wee, wee het land,
waar het gezag wordt ondermijnd en
geen eerbied meer bestaat voor de over
heid en de geordende machten.
In een land als Rusland wordt open
baar waar dat op uit loopt. Daar
heerschte het gezag tiraniek tot de volks
macht in massa opstond en dit smoren
deed in het bloed van de Tzarenfamilie,
waarom tevens daarbij het gezag naar
een andere zijde te verplaatsen, waar
door de volksellende nog grooter en het
despotisme der roode terreur ondragelij
ker werd dan de knoet van het Tzaren-
dom.
Meermalen hebben zich In het groot
en in het klein dergelijke gebeurtenissen
afgespeeld, allen als bewijs voor de
waarheid dat de overheid het zwaard
niet tevergeefs draagt, maar zij van hoo-
ger oorsprong is.
men zich verbazen moet over de vrij
moedigheid waarmede dit geschiedt, en
over de mogelijkheid dat dit kan in een
geordende staat waar men toch (geluk
kig) nog aan wet en regel gebonden is.
Vanwaar toch die haat en afschuw van
het gezag?
En nu willen wij beginnen met te be
kennen, dat daarvoor meermalen aan
leiding gegeven is. Daar is een tijd ge
weest, waarin het gezag zich soms gel
den liet op een wijze die alle perken te
buiten ging. In de dagen van de slavernij
ten tijde van het lijfeigenschap; ook nog
wel eeuwen later toen het kapitaal alles
Meermalen wordt er over geklaagd,
dat het een kenmerk van onzen tijd is,
dat men zoo weinig eerbied voor het ge
zag heeft.
Ongetwijfeld is dit mede een gevolg
van den eigenaardigen, heerschenden
geest onzer dagen, door welken vele
banden worden verscheurd en eerbied
voor ouders en opvoeders en overheid
door velen beschouwd wordt als een
verouderd begrip, waarvan men, dank
zij de vrijere opvattingen der laatste tij
den, en de ontketening van vele, eeuwen
oude banden zich ontworsteld gevoelt.
Men wil de vrijheid in den zin van los
bandigheid. Men wil los zijn van alle
traditie en zeden. Men wil „zich zelf”
wezen. Men wenscht aan niemands lei
band te loopen. Men is eigen heer en
meester. De tijd van het knechtschap is
voorbij. De macht van het geld of van
de positie is gebroken. De democratie
heeft de afstanden weggenomen. Men is
kameraad van elkander, waarbij de een
niets meer is en beteekent dan den an-
her, en daarbij elk zich zelf het naast.
Reeds in de kinderjaren moet dat de
jeugd worden ingeprent. Het is ouder-
wetsch dat kinderen thuis met twee
woorden spreken en bijvoorbeeld bij al
les „ja vader’’ of „ja moeder”, of „als
’t u blieft vader en moeder” zeggen. Het
Nieuwste is dat de ouders door de eigen
kinderen worden aangesproken met „jij”
of „jou”. Dat klinkt zoo leuk en zoo
oorspronkelijk, en zoo zelfstandig, en zoo
kameraadschappelijk. Want die kinderen
moeten vroeg ieeren heel de wereld te
bezien in dit licht, dat alle menschen ge
lijk zijn, en zij zich straks met kracht en
energie en opgeheven hoofd een weg
door die wereld hebben te slaan, voor
niemand en niets bang en zander vrees
voor anderen. Want vrees is een slechte
leidsvrouwe en altijd oorzaak geweest
dat velen het niet ver brachten in de we
reld. Zij hadden geen druf, en zij hadden
geen durf omdat zij te hoog bij anderen
opzagen, of door deze met geweld in
bedwang gehouden werden. Omdat zij
zich als hun meerdere gevoelden en die
meerderheid soms met een ijzeren scep
ter deden uitkomen. Die tijd is voorbij.
Daaraan heeft de sociale worsteling der
laatste tientallen jaren voor altijd een
einde gemaakt en zoo is men „zich zelf”
geworden.
Gezag? Waartoe het gezag? Gezag is
uit den booze. Gezag is een systeem
van verouderde begrippen. Gezag past
niet meer in de lijst van onzen verlichten,
vrijen tijd en wie dit nog mocht willen
uitoefenen, verdient uit de samenleving
verwijderd te worden. Daarom „Weg
met het gezag en leve de vrijheid!”
Ziedaar in het kort de levensbeschou
wing van velen als gevolg van de revo
lutionaire geestesstroom, zooals deze
zich in woord en geschrift door alle lan
den een bedding zoekt, en ook in alle
landen aanhangers vindt. Wie geen
vreemdeling is in de literatuur en hetgeen
van de spreektribunes voor de volksmas
sa verkondigd wordt, heeft overvloedig
gelegenheid deze en dergelijke stemmen
te beluisteren, met al de consequenties
welke daaruit voortvloeien. Niet zelden
wordt deze leer in publieke vergaderin-
Eiken Donderdag van 11
tot 1 uur te spreken Sociëteit
,DE DOELE”, Bolsward.
Inrichten, bijhouden en controleeren
van Boekhoudingen Belastingzaken
Verscbjjnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. P- Per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
ARUM, 15 Maart. Ten overstaan van
notaris F. J. Bruinsma te Bolswardn
werd heden de sate en landen genaamd
„Veldzicht” finaal geveild.
Eigenaar werd van:
Perc. 1 (de boerenhuizinge) W.
Dijkstra te Arum voor f 4010.
Perc. II Th. Visser te Franeker voor
f 859 per 36% are.
Perc. Ill W. Dijkstra te Arum voor
f1011 per 36% are.
Perc. IV S. Pars en Sch. Hardenberg
te Arum voor f 869 per 36% are.
Perc. V KI. Elzinga te Poppingawier
voor f 836 per 36% are.
Perc. VI W. Dijkstra te Arum voor
f 767 per 36% are.
Perc. VII S. Pars en Sch. Harden
berg te Arum voor f 773 per 36% are.
Perc. VIII J. Goinga te Kimswerd
voor f711 per 36% are.
Perc. IX B. Wassenaar te Franeker
voor f 719 per 36% are.
Perc- X S. Pars en Sch. Hardenberg
te Arum Voor f 689 per 36% are.
Perc. XI J. Ozinga te Deinum voor
f 924 per 36% are.
Perc. XII (2 arbeidershuizen samen)
J. v. Abbema te Arum voor f 922 per
36% are.
Perc. XIII W. v. d. Velde te Sneek
voor 667 per 36% are.
Finaal:
Ten overstaan van notaris S. van der
Burg te Makkum van een sate en landen
en perceelen weiland bij het Houw onder
Cornwerd, samen 16 perceelen.
Van perc. 14 en 613 (de stelphui-
zing en 52.9 pdm. land) werden koo-
pers d« heeren J. van Popta en J. Bou-
ma, beiden te Makkum, die reeds mede-
eigenaren waren, samen voor de som
van f35889.05
Provisioneel:
Van diverse woon -en winkelhuizen,
bergplaatsen en opslagterreln, alles te
Makkum.
Hoogste bieders waren op:
Perc. 1 (timmerwerkplaats) de heet
David Visser te Makkum voor f 1625.
Perc. 2 (opslagterrein) de heer D.
Reitsma te Makkum voor f850.
Perc. 3 (woonhuis, bergplaats en erf)
de heer F. de Zwart te Workum voor
2891.
Perc. 4 (opslagterreln) de heer D.
Reitsma voornoemd voor f652.
Perc. 5 (idem) F. W. de Boer te Mak
kum voor f552.
Perc. 6 (idem) dezelfde voor f502.
Perc. 7 (idem) D. Reitsma, voornoemd
voor f550.
Perc. 8 (winkelhuizing) de heer W. F.
de Boer te Makkum voor f 1500.
Perc. 9 (woonhuis) de heer H. S. Mie-
dema voor f2160.
Perc. 10 (pakhuis) de heer C. A. Dijk
stra te Workum, voor f891.
Perc. 11 (hok met bleek) de heer A.
Bakker te Makkum, voor f 506.
Perc. 12 (koopmanshuizing) de heer
F. W. de Boer, voornoemd voor f 3077.
Perc. 13 (woning), de heer H. S. Mie-
dema, voornoemd, voor f507.
En hier komen wij bij den rechtsgrond
van het gezag.
Ten slotte zetelt deze nip’t bij ;den
mensch of bij de massa, of bij een volk.
Het gezag is van Boven. Het gezag is
Goddelijk. Het gezag is van Hem, in
Wiens hand in de eerste plaats de teu
gels liggen van het wereldbestuur en die
verder aan de menschenkinderen, vol
gens wet en regel, naar natuurlijken aan
leg of bizondere leidingen elk een over
heid geeft, die .gehoorzaamd dient te
worden.
Dit is de grondslag van het gezins-
gen verkondigd op een wijze, waarbij leven en van het maatschappelijk leven
en van hef staatkundig leven, kortom
van heel de samenleving. Waar hierme
de, naar de gestelde ordinanties en over
eenkomstig de verleende macht, wijs en
rechtvaardig gerekend wordt, daar
wordt een stil en gerust leven geleid.
Daar zijn het gouden teugels die leiding
geven, zonder pijn te doen en in vrede,
vergenoegd doen leven, elk op de plaats
en de omgeving waar hij gesteld is. Maar
die dit gezag ontkend en ondermijnt om
naar eigen goeddunken een overheer-
schende macht te vormen, die toch ook
weer op hare beurt zal gaan trachten
„gezag” uit te oefenen, die zal ook er
varen op welken heilloozen weg allen te-
Kruis, hield hedenavond hare aigemeene
jaarvergadering, die op de gebruikelijke
wijze werd geopend door den voorz.,
de heer A. L. de Vries, die wegens vaca
ture van het secretariaat, de notulen
voorleest, die onveranderd worden
goedgekeurd.
Er werd medegedeeld dat er onge
veer 100 stuks wandbordjes waren ge
plaatst, uitgevoerd in Makkumer aarde
werk, voorstellende het werk van het
Gr. Kruis:
Door den heer J. Schouwerwou, pen-
ningm. werd rekening enverantwoor-
ding gedaan; de inkomsten bedroegen
f4261.91, de uitgaven f3220.23, saldo
dus f 1041.68.
Door de heeren H. B. Amels en H. S.
Miedema werd het boek nagezien en bij
monde van eerstgenoemde als in orde
verklaard.
Een voorstel van het bestuur om van
het saldo f 800 te bestemmen voor een
fonds tot stichting van een Wijkgebouw
werd aangenomen. Dat het saldo dit
maal oogenschijnlijk flink groot is,
heeft tot oorzaak dat er dit jaar weinig
benoodigdheden zijn aangeschaft.
Door Mej. Bosma, wijkverpleegster,
zijn in het afgeloopepn jaar 5361 zie
kenbezoeken af gelegd, waaronder 818
voor t.b.c. Er hebben 300 uitkeeringen
plaats gehad van verplegingsartikelen,
en 16 patiënten zijn behandeld onder de
bestraling met de hoogtezon.
De begrooting voor het volgend jaar
is vastgesteld op f 2577.68. Indien mo
gelijk, moet de contributie worden
verhoogd, ten behoeve van aanschaf
fing van magazijnbenoodigdheden. Bij
de bestuursverkiezing werd bij de pe
riodieke aftreding de heer J. Schouwer
wou bij acclamatie herkozen, en in de
vacature voor den heer Pickée die in
Febr. is vertrokken, werd gekozen de
heer J. R. Steensma. Beiden namen de
benoeming aan. De Voorz. sprak nog
eenige woorden van waardeering aan
het adres van den heer Pickee, voor al
les wat deze had gedaan in het belang
der Vereeniging.
Daarna werd nog een zoogenaamde
Amerikaansche verkooping gehouden
van een als boven omschreven wand
bord, ’t welk f 10.50 opbracht. De voor
zitter bracht ook nog woorden van dank
aan het adres van een vroegere plaats
genoot de hr. E. P. H. Kingma te Apel
doorn, voor de betoonde medewerking
op financieel gebied, ten bate der afd.
Makkum, waarna de verg, werd geslo
ten.
waarin opgenomen
:e"
I
I
18
I
.1
IIr
DE JONG s NIEUWSBLAD
