II» f
Speciale expositietent - Bakkerij in werking annex Lunchroom
Waartoe dient de N.E.B.A.T.?
II
I
tl
OUD BOLSWARD’s MARKTPLEIN
geheel in den bouwtrant omstreeks het Jaar 1500 opgezet.
1
Bolswards oude Gebouwen.
Naar den eisch des tijds, modern ingerichte consumptietent
Mi
Zeer ruime en schitterend ingerichte Expositietenten
met veel nieuwe machinerieën en bakkerjjproducten
Dagelijks Vakwedstrijden
VOETBALMATCH
VEEKEURING
VUURWERK
I'.
I
hl
f
H. EISMA.
Aan den Lezer!
De opzet van een Tentoonstelling,
looals Bolsward dit jaar van 7 tot 12
Juli organiseert, eischt een enorme voor
bereiding ook en vooral op het terrein
der reclame.
Het spreekt vanzelf dat een Hoofd-
Comité, aangewezen de groote lijnen aan
te geven, niet kan zorgen voor al de vele
bijkomende werken en dus voor verschil
lende onderdeden der Tentoonstelling
is aangewezen op de hulp van Sub-Co-
mité’s, wier taak het is die bepaalde on
derdeden te bestudeeren en tot uitvoe
ring te brengen.
Ook de Reclame-Commissie heeft in
dit verband een zeer omvangrijke taak,
omdat het ten slotte haar werk is, door
een doelmatige en inslaande reclame de
vreemdeling naar Bolsward te trekken.
Met de uitgifte van dit eerste Tentoon-
stelingsnummer wordt een der reclame
objecten voor onze groote Tentoonstel
ling Ingeluid.
Wij stellen ons voor ongeveer 4 4 5
maal vóór de Tentoonstelling dit speciale
blad ilt te geven.
Venchillende vooraanstaande burgers
van Bilsward en daarbuiten verklaarden
zich op onze aanvrage onmiddellijk be
reid vior deze nummers korte artikelen
betreffende Bolsward en zijn Tentoon
stelling te schrijven, waarvoor nu reeds
onzen dank.
Mogen de duizenden exemplaren, di
over geheel Friesland en daarbuiten ver
spreid nllen worden aan het door de
Commissie beoogde doel beantwoorden.
DE RECLAME-COMMISSIE.
de tentoonstelling!
Een tentoonstelling geeft nuchtere
werkelijkheid, waar andere reclame, in
woord en beeld, vaak snorkerig en bom
bastisch is. Voor humbug is op een ten
toonstelling geen plaats: men brengt er
het artikel zelf. Ophemelarij baat hier
niet. Het publiek ziet het artikel voor
zich, het neemt de geëxposeerde voor
werpen in handen, het laat zich de za
ken demonstreeren. Nergens beter dan
op een tentoonstelling kunnen de koo-
pers zich een idee vormen van wat de
verkoopers aanbieden.
Men heeft gemeend dat de tentoonstel-
Marktstraat 13,
BOLSWARD.
Gedurende de tentoonstellings-week verschillende festiviteiten in de stad, o.a.
Groote HINDEROPTOCHT, volgens geheel nieuw plan
OPENLUCHTSPELEN
CONCERTEN
HARDDRAVERIJ
enz. enz.
deze
40
U
Zie-
e
Op een aangrenzend terrein
-- Het amusements-terrein - vol leven en jool -
n
i.
llngen hun tijd gehad hebben. Maar de
feiten bewijzen ons het tegendeel.
Het in vele opzichten zoo verarmde
Duitschland, dat vóór den grooten oor
log de eene tentoonstelling na de andere
hield, dat zijn Aga, zijn Iguka, zijn Bugra
kende, heeft dadelijk na den oorlog hei
organiseeren van groote „Ausstellungen”
weer ter hand genomen. De uitnemend
geslaagde Pressa ligt nog in veler geheu
gen.
En in Duitschland weet men wel wat
zakendoen is en waar het zakenleven
belang bij heeft. Trouwens in andere lan
den ziet men ook groote tentoonstellin
gen verrijzen. En in ons eigen land heb
ben de Nenijto, de Ibex, de Ita, de Ne-
lanto en andere tentoonstellingen bewe
zen, dat handel en industrie de tentoon
stellingen niet kunnen missen.
De Utrechtsche jaarbeurs neemt tel
kens in omvang toe. Aalsmeer trekt van
heinde en verre de vreemdelingen, die
van bloemenweelde houden; Enkhuizeri
slaat op de groote trom voor de vissche-
rijtentoonsteljing, die gen succes be
looft te worden; Utrecht en Tilburg zijn
voor andere tentoonstellingen' druk in
actie en het is dus volkomen verklaar-
12 Juli Bolsward te bezoeken, zal zich
over dat voornemen nimmer beklagen.
Bolsward roept U, vreemdelingen, al
len op! Bolsward in feestkleed. Bols
ward, de stad der tentoonstellingen, der
folkloristische spelen, der beroemde
Friesche oudhedenl
1
Heel de Bolswardsche bevolking werkt
samen om hier aan de vreemdelingen
eens iets te laten zien, waarvoor men
waarlijk niet naar het centrum des lands
behoeft te reizen.
Waarom zou men in Friesland geen
Bakkerij-tentoonstelling houden?
Het bakkersbedrijf is uit zijn aard een
kleinbedrijf. Het leent zich niet tot uit
oefening in groote fabrieken. Elk dorp,
ja bijna elk gehucht, heeft zijn bakker.
Electriciteit en waterleiding maken het
mogelijk, dat ook in de kleinste plaatsen
het bedrijf tot in de perfectie wordt uit
geoefend. De groote leveranciers, de
l
handelaars in meel, gist en andere bak
kerswaren, de fabrikanten van machines
(inz-, hebben evenveel belang bij een
bakkerijtentoonstelling in het Noorden
als in het centrum of in het Zuiden van
ons land. Daar komt bij, dat het bak
kersbedrijf in Friesland op hoog peil
staat.
Daarom is er alle reden om in Fries
land een bakkerijtentoonstelling’te hou
den.
Maar bovenal bestaat daarvoor reden
te Bolsward.
Hier beschikt men over groote erva
ring op dit gebied. Voor 40 jaar werd
de eerste bakkerijtentoonstelling van
eenige beteekenis ook te Bolsward ge
houden. Na dien tijd is er met groot
succes aan andere tentoonstellingen ge
werkt en inmiddels heeft Bolsward een
welverdienden roep gekregen van een
uitnemend organisatievermogen wat be
treft het ontvangen en het aangenaam
bezig houden van vreemdelingen.
Ook nu weer wordt er hard gewerkt
aan allerlei speciale attracties.
Alle vreemdelingen zullen te Bols
ward welkom zijn. De tentoonstelling zal
tot in zeer wijden omtrek de aandacht
Bolsward is oud. Men noemt het jaar
715 als stichtingsjaar.
Bolsward is oud. We hopen niet, dat
onze gasten straks van ons zullen gaan
met de herinnering aan een verouderde
plaats. We strijden er tegen niet te ver
ouderen. En we vertrouwen dat het
uiterlijk van ons stedeke, de bewijzen
af legt dat we in dien strijd niet bepaald
ongelukkig zijn.
Maar nochtans Bolsward is oud. En
het is onze trotsch. Het is een merk
waardig kenmerk van onze moderne tij
den, dat het oude in hoog aanzien staat.
We bouwen wel vliegmachines en duik-
booten en we luisteren naar gramo-
phoon en radio, maar we genieten toch
in het eerbiedwaardige en oude, dat het
voorgeslacht ons naliet. We stoffeeren
onze salon met een oude pulpitrum en
onze hal met een eerbiedwaardig kabi
net. Omdat ze zoo mooi zijn? Och, dik
wijls alleen, omdat ze zoo oud zijn. Als
de posten maar molmen, dan komt de
vraag naar lijn en verhouding voor me
nigeen op de tweede plaats.
Wij Bolswarders bieden onze gasten
ook oude en eerbiedwaardige dingen.
Of het ook dingen zijn, die we laten
zien, omdat ze eenmaal oud zijn. Een
oude deur is nog niet mooi, omdat ze
oud is en een oud huis moet niet met
ven. Als ons raadhuis splinternieuw
was en onze statige Martini een jeugdig
bouwwerk of onze onovertroffen Broe-
rekerk pas uit de vorige eeuw, dan zou
den ze evenzeer den toeschouwer im-
poneeren. Omdat ze alle drie het ken
merk der ware schoonheid dragen.
Maar ziet, ze zijn niet jong. Ons raad
huis staat nu al ruim 300 jaren. En
daarvoor stond op dezelfde plaats reeds
250 jaar lang een raadhuis met waag
en beurs. Heeft er daarvoor reeds een
ander gestaan? Immers, toen in 1616
het oude stadhuis werd afgebroken, om
het tegenwoordige te kunnen bouwen,
was het reeds het jaar 901 sinds de
stichting van Bolsward.
Heusch, geachte
bezoeker, wan
neer ge staat voor
ons mooie stad
huis, dan staat
ge op histori-
schen bodem.
Dan moge iets
soortgelijks Uw
ziel ontroeren,als
Napoleon, toen
hij tegen zijn sol
daten zeide:,,Be
denkt mannen,
dat van
pyramiden
eeuwen op
nederzien.” I
daar, de beko
ring van het
oude.
Het spreekt ons
vanmenschendie
leefden en gingen. Maar, we wezen er
reeds op, niet als een haveloos boek met
gele verkreukelde bladen is ons monu-
menteele raadhuis, ’t Is niet een tanige
oude, die zich met poederkwast en lip
penstift een imitatie-jeugd-aanzien
poogt te geven. Integendeel, het is als
een krachtig man in den bloei van den
middelbaren leeftijd. De molmgaten ont
breken en zoolang Bolsward hart houdt
voor zijn kunstgewrochten, hopen we
de molmgaten er wel uit te houden ook.
De beroemde tand des tijds laten we er
niet aan knagen. De bouwmeester zelf
leerde ons: Fortuna patienta victa, het
noodlot wordt door het geduld over
wonnen. Als ons geduld maar blijft, dan
„verduren de muren der uren geweld.”
En let eens op of ze het niet goed ver
duren.
De grijsaard onder onze oude ge
bouwen :s onze verheven Martini. Reeds
meer dan 5 eeuwen overziet hij de
vruchtbare kontreijen. In de drie meter
dikke muren gaat ge langs een wentel
trap met 54 treden naar boven en na
andermaal 54 treden hebt ge het eiken
gebindtewerk bereikt. Daarboven han
gen de eeuwenoude klokken, een viertal
allen oud en thans weer geheel in orde.
De groenste is de mannenklok. Deze
kolossale klok heeft een omtrek van
5.10, een middellijn van li.68 en een
hoogte van 1.35 Meter. Zij weegt 3100
Kilo. Zij was gebarsten en is vorig jaar
omgesmolten en opnieuw in de oor
spronkelijke maat en vorm hergoten
door de Firma A. H. van Bergen, klok
kengieterij te Heiligerlee. Dit werk
strekt die Firma tot eer. Zij doet nu
weer geregelde dienst als voorheen, het
zij alleen of in koor met een of meer der
andere klokken. Gelukkig hoeft ge niet
zoo hoog tc klimmen om de schoonheid
van den ouden Martini te waardeeren.
Ge kunt gerust gelijkvloers blijven. En
meer dan een klimpartij naar bovea,
raad ik een gang naar het inwendige
van de kerk aan. Ge kunt er genieten
van de heerlijkste houtsnijkunst. In de
kunstbode van 1879 schreef Victor de
Stuers: Bolsward was eertijds het cen
trum van Friesland’s artistiek leven.”
Wie onze oude Martinikerk bestu-
deerend bekijkt, kan niet anders dan
zijn uiting beamen. Helaas, ja helaas,
wansmaak heeft misschien heel wat
kleurige tafereelen onder de witte kalk
verborgen. Of was het geen wansmaak?
Was het liefderijke zorg, die de kleu
rige muurschilderingen weg deed schui
len onder de beschuttende kalklaag?
1
Voor het zakenleven is reclame onmis
baar. Een fabrikant, die met toenemend
succes zijn artikelen er in wil brengen,
een koepman die streeft naar verhooging
van omzet, kortom ieder die zijn zaken
vooruit wil brengen, zal reclame moeten
maken.
Reclame maken Is op tal van wijzen
mogelijk. Het algemeen gebruikelijke
middel is: adverteeren. Het is een uitne
mend rr.lddel en al wie bij Industrie en
handel geïnteresseerd is, schijnt op den
duur gunstige ervaringen bij het adver
teeren op te doen. Want de advertentie
kolommen van de meeste bladen breiden
zich voortdurend uit en ’t aantal bladen
waarin men adverteeren kan, neemt ge
regeld toe. Beviel het adverteeren niet,
dan zou men veeleer inkrimping zien;
maar de gestadige toeneming van het
adverteeren is het beste bewijs, dat het
zakenleven er groote waarde aan toe
kent, mits er maar niet luk raak, zonder
«nig systeem geadverteerd wordt.
Ook andere reclamemiddelen staan aan
het zakenleven ten dienste. De grootste
industrieën en handelshuizen hebben
zelfs personen aangesteld, wier eenige
taak het is, allerlei wijzen van reclame
uit te denken en die dus al hun vernuft
gebruiken, zich hierin te speciallseeren.
Men, maakt reclame door regelmatige
verspreiding van pakkende drukwerken,
waarbij meer en meer het Engelsche fol-
lo'v-up-systeem, (het zenden van druk
werken op regelmatige tijden aan dezelf
de personen) wordt toegepast. Men ver
spreidt aardige gebruiksartikelen, be
drukt met firmanajnen,, men roept de
eerste kunstenaars te hulp om de recla
me te verlevendigen, men beschildert
muurvlakten, men werkt met lichtrecla
mes In felle kleuren boven de daken, men
maakt gebruik van de bioscoop, zelfs
van de vliegmachine, die groote letters
van rook In het luchtruim schrijft, men
stelt de radio in dienst van de reclame,
kortom overal waar maar publiek komt,
tracht men de aandacht van de menschen
een oogenblik voor een enkel handels-
artikel in beslag te nemen.
Maar naast al die middelen van re
clame, naast de advertenties in de bla
den, naast de beschildering van muren
vragen. Maar daarnaast komen nog de
attracties van het schilderachtige oud-
Bolsward, van twee openluchtspelen, van
optochten, versieringen, vuurwerk, mu
ziekfeesten, enz.
en theaterdoeken, naast de hulp van ra
dio, bioscoop of vliegmachine, naast het
vurige lampenschrift tegen den donkeren
avondhemel, wordt er nog één zeer
machtig middel als waardevol erkend en
baar, dat een tentoonstelling in het
Noorden des lands in alle opzichten be
looft te worden
een groot succes.
De N. E. B. A. T. te Bolsward wordt
alle geweld worden gespaard voor
breekijzer en houweel, omdat het
oud is.
Bolsward kan zijn gasten oude din
gen laten zien, die moeten blijven, om-
I1,
nederiandsche DakheriiMonsleliing
van 7 tot en met 12 Juli 1930
“te BOLSWARD
3.
I
i||
*1
.’ii
