en
'I
AUTO’S te huur
billijk tarief
C. J. v. DIEPEN
il
'T
ii
4
BOLSWARD.
i
i’ W
persoons
Harlingerstraat. Tel. 31
■P T
A
Eiken avond nieuw programma op Oud-Bolsward.
de Tentoonstelling niet.
’1
k
Hierna was het woord aan den heer
I i
T I
De plechtigheid waarvoor wij hier te
zamen gekomen zijn heeft ten doel de
opening van de Nederlandsche Bakkerij-
Tentoonstelling, een tentoonstelling, wel
ke pleegt verbonden te worden aan de
jaarlijksche algemeene ledenvergadering
van den Nederlandschen Bakkersbond.
De plaatselijke afdeeling van dien
Bond heeft die gewoonte getrouw willen
blijven en de leiding van de tentoonstel
ling opgedragen aan de plaatselijke ver-
eeniging ter bevordering van Handel en
Nijverheid, die, versterkt met eenige le
den van den Bakkersbond als uitvoerend
comité optreedt.
Het resultaat van de werkzaamheden
van dit uitvoerend comité zal dus aan-
viering niet op zich zelf.
Zij is onafscheidelijk
de N. E. B. A. T., ja, wa
Hierna neemt Burgemeester Praam-
sma het woord.
Wij allen kennen in ons leven van die
hoogtepunten, waarop blijheid en dank
baarheid onze harten vervult, waarbij
we ons gedrongen gevoelen daarvan ge
tuigenis af te leggen.
Zoo gaat het op dit oogenbük mij als
ten zullen zijn in het belang van onze
gemeente, die ons allen zoo na aan het
hart ligt.
En thans verzoek Ik U, Mijnheer de
Burgemeester, deze feestweek te willen
openen.
H
•}li,
Een luid applaus beloonde ook dezen
spreker.
Het woord werd thans gevoerd door
den heer Steensma als eerevoorzitter
van de afdeeling Bolsward van den
Frieschen Bakkersbond.
De heer Steensma spreekt alsvolgt:
'K1
Dames en Heeren.
Nu onze N. E. B. A. T. na maandenlan
ge voorbereiding, door haren Bescherm
heer is geopeiKl verklaard, is voor ons
allen een heugelijk oogenblik aangebro
ken.
Het eerste woord, hetwelk ik ha deze
stonds aan het publiek worden getoond.
En al is dit resultaat nog voor onze
oogen verborgen „groote gebeurtenissen
werpen hun schaduw vooruit" en zoo is
het ook hier gegaan.
Zooveel is er wel al publiek geworden
dat wij weten, dat de pogingen, om hier
iets bijzonders, iets groots, tot stand te
brengen, geslaagd zijn. Ik behoef de hee
ren die zich zooveel moeite daarvoor ge
troost hebben zeker niet uitdrukkelijk te
verzekeren, dat ik mij daarin van harte
verheug. Immers daaruit blijkt, dat het
oudste en voornaamste bedrijf van voed
selbereiding nog de onverflauwde be
langstelling geniet en ondanks zijn eeu
wenoud bestaan niet alleen nog geene
sporen van ouderdomsverzwakking ver
toont, maar zich bij voortduring aan de
veranderende omstandigheden weet aan
te passen. Wanneer gevraagd werd naar
bewijs voor de belangrijke plaats, die
het bakkersbedrijf door vele eeuwen heen
in het volksleven heeft ingenomen en nog
steeds bekleedt, zou het voldoende zijn te
wijzen op de bemoeiingen die de overheid
zich steeds met dat bedrijf heeft getroost
en de zorg waarmede zij dat nog altijd
gadeslaat.
Duidt het spraakgebruik ook niet iets
dat onontbeerlijk wordt geacht als
„broodnoodig”? Alles wat kan strekken
om de bereiding van dat onontbeerlijk
volksvoedsel te verbeteren met behulp
van de moderne 'techniek en in overeen
stemming te brengen en te houden met
de nieuwe inzichten die de wetenschap
schenkt, verdienen daarom in hooge mate
de belangstelling en toejuiching van hen
die de belangen der volksvoeding ter
harte gaan. Er zijn b.v. op deze tentoon
stelling twee volledige bakkerijen in wer
king gesteld op de meest moderne wijze
ingericht, waar de nieuwste machines
I. 1
I
Dat zij nijverheid en handel ir
ten goede moge komen; dat e
vierd mag worden op gepaste
als we dat gewoon zijn, opdat
weer de klanken klinken: „Het
als voorheen goed en aan
Bolsward!”
Hiermede verklaar ik de
voor geopend.
vulling zien gaan. Een bakkerij Tentoon
stelling in grooten stijl te Bolsward.
Wat il/ebbep wij er vaak over ge
sproken in onze knusse bakkersvergade
ringen, wanneer de ouderen onder ons
vertelden van de Tentoonstelling in ’89.
En nu... dit alles werkelijkheid.
Dames en Heeren, in de allereerste
plaats willen wij voor ons uiting geven
aan onze dankbaarheid jegens U allen
strijden waaraan honderden bakkers uit
het geheele land deelnemen wordt de
eerzucht der vaklieden geprikkeld om te
laten zien hoe zij in de praktijk hebben
geprofiteerd van al het nieuwe dat in hun
vak naar voren is gekomen. Het behoeft
geen uitvoerig betoog, dat eene tentoon
stelling aldus opgevat, medewerkt tot
het op hooger peil brengen van het bak
kersbedrijf dat in zijn ruimsten zin ge
nomen en het is prijzenswaardig in den
Bakkersbond, dat deze zijn jaarlijksch
hoogtij gebruikt om de vakkennis zijner
leden te verhoogen. De Bond geeft daar
bij blijk het juiste inzicht te bezitten, dat
bij de bevordering van de belangen zij
ner leden ook die van de cliëntele niet
vergeten mogen worden.
Geeft daarom het slagen van de ten
toonstelling overvloedig stof tot verheu
ging uit vakoogpunt, als ik het zoo mag
noemen, niet minder acht ik het te
waardeeren, dat zulks kan plaats heb
ben in een stad als Bolsward van niet
meer dan 7000 zielen. Een stad te wier
nadeele buiten haar schuld zoovele ver
anderingen hare werking hebben doen
gevoelen sedert den tijd, waarin zij een
der eerste leden was in het roemruchte
Hansa-verbond der Middeleeuwen.
Zij heeft metterdaad tot de hare ge
maakt de spreuk van ’t oude Zeeuwsche
wapen „al worstelend blijf ik boven”.
Het werk vereischt om de tentoonstel
ling te organiseeren en deze te doen sla
gen, is gedaan door ingezetenen dezer
stad. Het niet onaanzienlijk bedrag als
waarborgfonds vereischt, werd hier bij
eengebracht.
Zie dat is een teeken dat er in Bols-
ward’s ingezetenen nog levensmoed en
levenswil zitten, dat hier, wanneer het
om het stadsbelang gaat, nog het oude
spreekwoord „Eendracht maakt Macht”
wordt gehuldigd, dat liefde tot de eigen
stad in staat is tot groote dingen.
Een der grootste mannen in onze his
torie schreef eens na het overwinnen van
groote moeilijkheden aan zijne lastge
vers „aanschouwt wat een goede cou-
ragie vermach”. Een stad die bij wat ma
terieel verloren is gegaan nog over zoo
veel geestkracht bij hare burgers kan be-
km
Nederlandsche Bakkerij-Tentóonstelling
een aanvang kan nemen Wij hebben ons
allen hartelijk verheugd in de groote be
langstelling die de Commissaris der Ko
ningin van dep aanvang af in ons werk
heeft gesteld én wij zij er zeker van dat
zijn belangstelling in niet geringe mate
heeft bijgedragen, om in ruimen kring de
aandacht op de N. E. B. A. T. te vesti
gen.
Ook een woord van dank aan de leden
van de Bolswardsche Bakkersvereeni-
ging en haar eerevoorzitter, voor het ini
tiatief dat in deze zaak van hen is uit
gegaan; en aan den Nederlandschen,
zoowel als aan den Fr. Bakkersbond
voor de loyale medewerking, die wij in
zoo ruime mate hebben mogen ondervin
den. Men moet met bewondering ver
vuld zijn voor alles wat er van de Neder
landsche bakkers en banketbakkers uit
gaat. Geen tweede ambacht is er in ons
land aan te wijzen, waarvan de vakge-
nooten zooveel ambitie, zooveel' liefde
voor hun vak aan den dag leggen. Tel-
kèn jare opnieuw organiseeren zij ten
toonstellingen, soms zelfs tweemaal in
een jaar, en zij geven daarmee blijk, dat
zij hun vak op hoog peil wenschen te
houden en dat zij hooge eischen stellen
aan de bereiding van het beste volks
voedsel.
Hartelijk dank ook niet minder aan de
exposanten, die het risico hebben aange
durfd, om met veel moeite en kosten uit
te komen op een tentoonstelling in een
kleine plaats.
Zij geven ons een zeer hoog idee van
hunne prestaties en ik wil de hoop uit
spreken, dat zij te Bolsward niet teleur
gesteld zullen worden, doch juist door
deze N. E. B. A. T. nieuwe uitbreiding
aan hunne zaken kunnen geven.
Voorts dank aan allen die ons hebben
geholpen om van deze tentoonstelling te
maken wat zij geworden is. Moge hun
ne medewerking bekroond worden door
een schitterend succes.
Natuurlijk hebben wij bij het organi
seeren onzer tentoonstelling ook wel met
moeite te worstelen gehad, niet het minst
wegens den druk der tijdsomstandighe
den, de economische depresie. Er is een
en Nijverheid, leden var^ Hoofd- en sub-
comité’s en speciaal aan U mijnheer de
Voorzitter, die door Uw wijs beleid heel
BOLSWARDS BURGERIJ wist te mobili-
seeren voor de uitvoering onzer stoute
Tentbonstellingsplannen.
Ook willen we onzen dank richten tot
U H.H. Bestuurseden van den Nederland
schen Bakkersbond die ons van den be
ginne af aan Uw volle medewerking ver
leend hebt.
Als oud-voorzitter van den Prov. Frie
schen Bakkersbond acht ik mij wel be
voegd uw moeilijke arbeid in de vakbe
weging te beoordeelen en ik verzeker U
dat, hoewel ik niet meer tot de uwen
behoor, waardeering heb voor Uw aller
streven om Uw vak tot hooger peil op
te voeren.
Meermalen bewonder ik Uwe taaie
volharding wanneer ge bij z.g. brood-
oorlogen telkens weer wordt opgeroepen
om Uw vak voor ondergang te behoe
den, en het publiek tegen de noodlottige
gevolgen van een dergelijken strijd te be
schermen.
Moge deze Tentoonstelling waarbij ge
regeld demonstraties gegeven zullen
worden van de wijze waarop ’t bakkers
bedrijf in den tegenwoordigen tijd uit
geoefend moet worden er toe bijdragen
dat het publiek met meerdere waardee
ring Uw moeilijk werk gaat beoordeelen
en de prettige sfeer van saamhoorigheid
en samenwerking waarin we ons allen
thans bevinden haar invloed laten gelden
op aller streven, opdat de Tentoonstel
ling moge slagen in alle opzichten ook
betreffende het doel dat wij vakmenschen
er mede beoogen.
tijd geweest, dat ik mijzelf wel eens ern
stig heb afgevraagd, of wij met het or
ganiseeren van de N. E. B. A. T. niet wat
al te hoog hebben gereikt, of wij niet iets
gingen ondernemen dat lag boven onze
kracht, boven hetgeen in een plaats als
Bolsward uitvoerbaar is. Maar.ais ik dan
in de vergaderingen om mij heen zag de
mannen met een trek van vastberaden
heid op het gelaat, als Ik bemerkte de
geestdrift en de volharding van de mij
omringende leden, dan verdween mijn
vrees en vol vertrouwen kon ik weer me
dewerken aan ons grootsch doel.
Het zij mij vergund op dit gewichtige'
oogenblik een dronk te wijden aan het
welslagen van de N. E. B. A. T. Moge
zij worden een even groot succes, als te
Bolsward in 1889 de eerste Bakkerij
Tentoonstelling is geweest, die thans nog
leeft in de heugenis van velen die toen
daaraan hebben meegewerkt.
Het Bolsward in heden wil niet min
der zijn dan het Bolsward van 1889.
Dames en Heeren! Wij hebben ernstig
ons best gedaan om van de N. E. B. A. T.
iets goeds te maken. Ik stel U dan ook
voor op haar welslagen te drinken.
Leve de N. E. B. A. T.
De Kinderoptccht
Precies op tijd ging gistermiddag4
groote gecostumeerde kinderopto®
van het beginpunt. Een kleurige fleurige
stoet, waarbij heel veel mooie c»
tuumpjes vielen op te merken.
Er was door de meeste ouders vee
werk gemaakt om iets moois tot stand
te brengen.
Op het oordeel der Jury willen we niet
vooruitloopen door een speciale be
schrijving. We komen hierop dus nader
terug- jJ
De kinderen moeten er om denken
Woensdagmiddag 2 uur aanwezig h
zijn bij de Hollandia-fabriek. De jury «I
alsdan haar oordeel over de vers®-
lende costuums vastleggen.
Allen dus op tijd present
(Zie vervolg 2e blad).
Na afloop van deze officier
wordt een rondegang met m
de stad gemaakt. Reeds hee
schen zijn op de been
reeds een gezellige drukte in
Om half één komen op f
bijeen het Eere-Comité, Uit1
mité en Permanent Feest-Con
missieleden en een groot aanl
stellenden. In de verte kom
vroolijke tonen van een mu
gestoken in Oud-Bolswardsc
de Burgemeester van Oud-
N. E. Batsma met pages e
Burgemeesteren, winkeliers
Bolsward met hunne dames,
en hun vrouwen en een vendel pieke-
niers aangemarcheerd om voor het stad
huis de sleutels van de oude stad in ont
vangst te nemen.
Een groote menigte is thans voor het
stadhuis vereenigd.
Wanneer de sleutels aan de pages
zijn overhandigd, spreekt Burgemeester
Praamsma enkele woorden tot de Bur
gemeester van Oud-Bolsward.
„Ter ontsluiting van Oud-Bolsward
worden thans aan U, mijnheer N. E.
Batsma, de sleutels overhandigd, de
sleutels die nog altijd beschouwd wor
den als een groote waarde. Wij vertrou
wen dat gij in Uwe stad deze week de
sleutels zult bewaren als een symbool
van onze waardigheid, dat gij zult
feestvieren met gepaste blijmoedigheid.”
Hierna maakt de stoet zich op we
derom een rondegang door de stad te
maken. Voorafgagaan door de Oud-Bols-
warder schare wordt een korte ron
degang gemaakt die eindigt op het N. E.
B. A. T.-terrein.
In de groot consumptietent, die weldra
geheel gevuld wordt met alle commissie
leden, verschillende dames en standhou
ders, neemt allereerst de heer Eisma het
woord, het verzoek richtende tot den
heer Commissaris der Koningin in
Friesland, Beschermheer der Tentoon
stelling, deze Tentoonstelling wel te
willen openen.
De heer Commissaris der Koningin
spreekt als volgt:
Mijnheer de Voorzitterl
Het is niet voor de eerste maal, dat
U, als voorzitter van onze Permanente
Feestcommissie, tot mij komt, om de
feestdagen, ja thans zelfs de feestweek
te willen openen. Gaarne wensch ik U
daarin ter wille te zijn.
Aangenaam was het mij Uwe kalme en
waardig afgelegde verklaring, dat gij met
Uwe medeleden er weer naar hebt ge
streefd om een feestprogramma te ont
werpen aan welks uitvoering elk, zonder
aanstoot, kan deelnemen.
Bij ervaring weten wij dat voorberei
ding van groote plannen door Uwe com
missie bevorderd in zich dragen en waar
borgen een goede uitvoering. Wij ach
ten ons gelukkig in Bolsward te bezitten
een Permanente Feestcommissie, die
steeds toont een open oog te hebben
voor de belangen onzer stad en harer in
gezetenen; die de uitersten weet te ver
mijden, door hier iets te geven en daar
Iets te nemen, allen samen te binden voor
eenzelfde zaak, voor den bloei onzer
oude stad.
Hierin stemt ge volkomen overeen met
het dagelijksch bestuur der gemeente, als
welker tolk ik thans tot U spreek.
Wij weten, dat er reeds veel door U
is gedaan en dat onder uw leiding de
sub-commissies zich uitstekend van hun
taak hebben gekweten.
Bolsward’s middenstand heeft zijn
beste beentje voorgezet, om
toonen, dat hij meegaat met
Hij legt kijkers een aanta
voor, die tot koopen dwingen.
-
schikken, mag door moeilijke tijden ge
drukt en benard worden, maar zij zal
zich staande kunnen houden en ook naar
ik van harte wensch ten slotte mogen
getuigen: „aanschouwt wat een goede
couragie vermach”.
Wanneer ik dan voorbarig, maar ik
durf deze verantwoordelijkheid wel aan,
aen Bakkersbond en het comité van uit
voering gelukwensch met het succes dat
hun streven bekroont dan voeg ik daar
bij een niet minder hartelijken geluk
wensch aan de stad Bolsward, omdat zij
blijk heeft gegeven nog in het bezit te
zijn van burgers die zich dien eerenaam
in den ouderwetsch degelijken zin waar
dig maken.
En hierbij verklaar ik deze tentoonstel
ling voor geopend.
Moge haar verder succes geëvenredigd
zijn aan de zorg en moeite die a,an hare
totstandkoming zijn besteed en allen die
daaraan medegewerkt hebben, wier na
men ik uit vrees onvolledig te worden
niet zal noemen, genieten van de vol
doening die wèl ‘volbrachte arbeid
schenkt.
1
,r'
Na de rede, die met een luid applaus
werd begroet wordt het Wilhelmus in
gezet en door alle aanwezigen staande
meegezongen. Eveneens het Friesch
Volkslied.
De Voorzitter van het Uitvoerend
Comité, dè heer Eisma spreekt dan als
volgt:
1 rr 11
1 i
Fred C. Stahle, Voorzitter van den \J
derlandschen Bakkersbond. Deze Sn I
ker dankt het Comité voor het voorrei
hier te mogen wezen, dankt ook I
heer Commissaris voor diens •welkom,’I
woord. Dat op de Tentoonstelling J
openingswoord gesproken wordt do I
den heer Commissaris der Koninsinl
acht spreker een gelukkig feit DeS|
langstelling der Regeering voor de bakI
kers is groot, somtijds wel wat altèl
groot. Velen spreken wel eens J
wensch uit dat de belangstelling ijl
nog vriendelijker behoeft te wezen I
Men kan daaromtrent van meen™
verschillen.
Toen het verzoek kwam om den
Tentoonstelling in Bolsward te houden
is door het Bondsbestuur spontaan hui
medewerking toegezegd, wetende dn
hier in Bolsward nijvere menschen maiI
ook menschen met durf wonen, die een
eens begonnen zaak door taaie wils,
kracht tot uitvoering brengen. Het
sultaat van die stoere werkkracht kan
straks door elk onbevooroordeel
Bondslid beoordeeld worden. Reeds nu
wenscht spreker het Uitvoerend Conritê
geluk, in het bijzonder de Voorzitter,de
heer Eisma. Spreker uit de wensch’datl
deze Tentoonstelling in elk opzicht
moge slagen.
Hierna wordt het woord verleend aan
onzen Burgemeester, de heer Praam
sma. Het is spreker een bijzonder p.
noegen op dezen dag Burgemeester van
Bolsward te zijn. Daar zijn in het leven
van eiken Burgemeester momenten vu
teleurstellingen en vreugde. Een dagals
vandaag is er een van vreugde. Au
hoogere autoriteiten viel vandaag deeer
te beurt deze Tentoonstelling te openen.
Spreker richt een hartelijk dankwoord
aan den heer Commissaris der Koning
in, ook voor alles wat steeds door Z.L
voor Bolsward wordt gedaan. De belan
gen van onze goede stad zijn bij du
heer Commissaris in goede handen.
De opzet dezer Tentoonstelling btek
eerst bijna een te zware taak maar dank
zij de medewerking der geheele burger^
zijn al die bezwaren ondervangen. Eu
verheugend feit is thans ook dat deze
Tentoonstelling reeds op de eerste dig
gereed is. Dank brengt spreker aan den]
heer H. Eisma die met z’n staf van wer
kers iets grootsch heeft tot stand ge
bracht. U, mijnheer Eisma mogen w
noemen de Generaal die zijn troepen
aanvoert.
Deze rede werd eveneens met luid ap
plaus begroet.
Onder de vroolijke tonen van het
strijkje verlaten we de ruime consump-
tietent, teneinde tegenwoordig te zijn ijl
deopening van Oud-Bolsward.
Wanneer de hooge autoriteiten hun
plaats op het terrein rondom ei
langen tafel hebben ingenomen, de pie
keniers zich aan den overkant hebbel
opgesteld, spreekt de Burgemeester va
Oud-Bolsward N. E. Batsma.
Hoogmogende Heeren. Wij magistr»
ten der oude Hanzestad heetten U wek
welkom. Wij heeten allen welkom dit
hier komen feestvieren in vroolijke stem-
ming, hartelijk spontaan en netja
Gastvrijheid en eensgezindheid zij
steeds kenmerken geweest van ona
oude stad, laat ook thans die gastvrij
heid haar hoogtepunt bereiken door II
aan te bieden het echte Bolswarder ge
bak, de oliebol, dat de edelste der jonk
vrouwen, ooit uit het oud Bolswardsdi
geslacht voortgekomen, u deze heerlijke
spijze aanbiede. Aan de comité-ledffl
werden thans eenige oliebollen aange
boden.
Het vendel Piekeniers voerde tal
een kleine klucht op, Gijs Gaper, eei
leuk moment uit de oud Bolswardsche
geschiedenis evenals de oud Friesche
bestuursleden van de Vereeniging Handel gewoonte, het knoop trekken. Verschil
lende heeren waren onderwijl een kijkji
gaan nemen bij de verschillende winkel
tjes, hierover later meer.
h
ip >1 -
J Lr I
i
oud-
Eere-Voorzitter van de Bolswardsche
Bakkersvereeniging en ik veronderstel
van alle plaatselijke bakkers met mij nu
”+nntste wenschen in ver-
opening wil uitspreken, is een woord van
hartelijken dank. Dank aan onzen Be-
’•>-u,„Ord is overge-
onruikt en op allerlei wijze is
I
i.
1
I
'I
i' I
i.
ll
I
1
ii?
i
j!
01
i
I
.11 j
X
4 en 6
1
Hi 4 n1
i
I
'f
F
W 'bs
1*1
-“TQ-Fp