in en on de Boerderij. De- Jong’s Nieuwsblad van WOENSDW19 NOVEMBER 1930 TWEcDE BLAD. Gemengd Nieuws. "“NIEMEUER'S VOOR FIJNPROEVERS HEEREN BAAI De vtvinder een schilder. f 1.087.541/2 van het Algemeen I HET MIDIEL TEGEN MOND- EN KLAUWZEER. f48.120.961/2 f47.033.51 art. 101, le en 9e lid, der Lager onder wijswet 1920 ten behoeve van bijzondere scholen over 1927. 19. Idem tot vermindering van de aan besturen van bijzondere lagere scholen toegekende vergoeding van instandhou- dingskosten over 1925, 1926 en 1927 tot het bedrag der over dat tijdvak werkelijk gemaakte kosten (driejaarlijksche afre kening ex. art. 101, 8e lid, der Lager 0.1- derwijswet 1920). Van deze beide punten waarover al- De vrouw had toch gelijk. In een dorp onder den rook van Roer mond heeft zich dezer dagen het vólgen de afgespeeld, vertelt de N. K. Man en vrouw zijn in hun tuin bezig met het tellen der peren op hun leiboo- men tegen den zuidelijken muurgevel. Hij telt er 44, zij maar 40. Over dit verschil in tellen ontspint zich een vrij heftig ver schil van meening. Den volgenden morgen wi! hij het aan tal peren nog eens precies vaststellen. Doch dit hoefde niet, ze waren ver dwenen. De plukker had een briefje aan een der boomen gespijkerd met de mede- deeling: „De vrouw had gelijk, het waren er 40.” De aardverschuiving te Lyoo. Vliegtuig gevallen. Terwijl het opruimingswerk op het fooneel der aardverschuiving geregeld wordt voortgezet, stijgen ongeveer elk half uur vliegtuigen op om het terrein nauwlettend te inspecteeren, teneinde na te gaan of er ook teekenen zijn, die er op wijzen, dat een nieuwe aardverschui ving kan worden verwacht, en fotogra- vliegtuigen is naar men zich herinnert, een paar dagen geleden naar omlaag gestort, en thans is, naar gemeld wordt, opnieuw een vliegtuig bij het fotogra- feeren verongelukt. Het vloog gelukkig op geringe hoog te, het toestel werd weliswaar zwaar •beschadigd, doch de beide vliegers kwa men er met lichte kwetsuren af. Het gevaar voor het Chazeux-hospi- taal is nog steeds niet geweken. Dezer dagen heeft men het eerste lijk van een brandweerman onder het puin gevonden. OPENBARE VERGADERING van den Raad der gemeente Wonsera- deel op Zaterdag 15 Nov. te Witmarsum. Wethouder Weerstra opent de verga dering met gebed, doet mededeeling dat de Burgemeester wegens ziekte verhin derd is. Z.Ed. vertoeft voor een operatie openbare school te Exmorra. Met 14 stemmen tegen 1 blanco wordt de eenige sollicitant, de heer M. Hake- mulder te Schiedam benoemd. 19b. Voorstel B. en W. tot onder- handsche aanbesteding van de baggeflng bijgevoegd dossier eenig oordeel is te vellen en welk dossier we om de plaats ruimte niet kunnen opnemen, vermelden we, dat, behoudens een kleine schermut seling over het toekennen van vergoe ding voor vakonderwijs, niet veel opmer kingen werden gemaakt. Alles wordt zonder hoofdelijke stem ming aangenomen met een bemerking van den heer Terpstra tegen pas. 4. Thans worden nog behandeld de vra gen, gesteld door den heer Elzinga. De landbouw- en dijksverzwarings- werken zullen spoedig eindigen. Een meer dan gewone werkloosheid is in on ze gemeente dan te verwachten. Hebben B. en W. ook plannen in voorbereiding om de werkgelegenheid gedurende de komende maanden te verruimen? De Voorzitter antwoordt, dat B. en W. steeds een open oog hebben de werk loosheid te bestrijden. Wanneer men de baggerwerken in de Hartwrdervaart an derszins in eigen beheer in dit geval met de beugel zou laten uitvoeren, zou dit een belangrijk grooter offer aan de ge meente kosten. Wanneer B. en W. plannen kunnen worden voorgelegd die de werkloosheid kunnen bestrijden, zullen ze te alle tijde die plannen serieus onderzoeken. Verschillende heeren zeggen hun mee- ning over deze kwestie. Het resultaat is dat de uitvoering der baggerwerken in de Hartwerder en Idsegahuizumervaart voorloopig wordt aangehouden. Justitioneel onderzoek. De justitie heeft een gerechtelijk on derzoek ingesteld naar de oorzaak van den dood van den 17-jarigen boeren knecht J. Boonstra uit Makkinga, die dood achter de paarden in den stal is gevonden. Toen de veehouder Punter, in wiens dienst Boonstra was, kijken ging waar zijn knecht bleef, vond hij dezen met een bloedende hoofdwonde in den paarden stal liggen. In zijn hand hield hij een hamer omklemd. Vermoedelijk heeft Boonstra van een der paarden een trap gekregen, waar door hij is gedood. Een buitenkansje. Men schrijft uit Amersfoort: Met het oog op het a.s. Sint Nicolaas- feest stelde de firma Vroom en Drees- mann te Amsterdam honderd sigaren aanstekers ter beschikking van de Can- tinecommissie (Infanteriekazernes) te Amersfoort voor de Amsterdamsche sol daten. Dat een dergelijke verrassing door den troep op prijs wordt gesteld behoeft ze ker geen betoog, Eindelijkis het dan zoover gekomen, dat er een rnstig onderzoek wordt inge steld naarde werking van het voorbe- hoedmiddf tegen mond- en klauwzeer „Matafto” Dr. Frekel, de pas benoemde directeur van het taatsveeartsenijkundig Onder- zoek-Instuut, vertoeft op het oogen- blik in Sanje. Hier left ook de heer Van den Berg, de expltant van het middel, zijn zetel opgeslaen. In een onder zijn leiding staandabriekje worden de 90.000 dosis vervaaligd, die Ide Spaansche regee- ring fcft besteld. Indien de omstandig- hedenneewerken, kan nu in Spanje blij ken, „Matafto” aan de verwachtingen beanioordt. In,Het Volk” vertelt de heer Mans- holtvie de werkelijke uitvinder is van „Mflfto”. Het is wijlen de heer Julianus vatder Toom, schilder en behanger te M^sen aan de Vecht. ij is eenige jaren geleden vrij arm ge- sfven, zonder van zijn uitvinding noe- nnswaard profijt te hebben getrokken. Je heer Van der Toom hield ook eeni- koeien. Toen zij, omstreeks 1920 door ond- en klauwzeer werden aangetast, on hij op een middel om de genezing e bevorderen. Hierbij ging hij uit van iet gebruik, dat in sommige streken van het land wel gemaakt wordt van weeg- breeblad en blaren weg te trekken. Het mond- en klauwzeer openbaart zich ook door blaren: „de blaar” heet het vaak in boerenmond. Welnu, redeneerde Van der Toom, als het blad van de weegbree bij den mensch blaren geneest, dan zal de met (tong)- blaar bezochte koe er ook baat bij vin den. Hij gaf zijn besten een aftreksel van weebreeblad in... en zij werden be- ter. Van der Toom had „Matafto” in zijn eenvoudige samenstelling gevonden. Wel was de bewijskracht van zijn proef min der groot, dan hij zich in zijn optimisme voorstelde. Want millioenen koeien ge nezen van de blaar zonder met het over al langs den weg groeiend onkruid be handeld te zijn, slechts een kleine min derheid sterft. Soms krijgen de koeien de ziekte in hevigen graad, soms zijn de verschijnselen van onschuldigen aard. Dienovereenkomstig verliepen ook de proeven, die hij in de buurt van zijn woonplaats nam, verschillend. Sommi gen meeriden, dat „Matafto” toch wel geholpen had, anderen verklaarden het middel volkomen waardeloos. De heer Van der Toom schilderde in die dagen voor den heer D. W. van Wulfften Palthe, toen woonachtig te Hen gelo. De heer Palthe hield van der Toom voor, dat hij bij een goede exploitatie van zijn middel rijk moest worden. Hij bracht hem daartoe in verbinding met zijn zoon, chem. Ir. A. van Wulfften Palthe, die in het naburige Zuilen een zeepfabriekje dreef met den heer J. van den Berg Hzn. De beide zeepfabrikanten gingen nu ook proeven nemen met „Ma- iafto” en toen zij vonden, dat er wel wat in zat, verklaarden zij zich bereid het geval ter hand te nemen. De exploitatie zou behoorlijk worden opgezet. Er werd een nieuwe fabriek gebouwd „Vanor” te Hilversum, met een maatschappelijk kapitaal van f400.000, waarvan f40.000 geplaatst en f 28000 volgestort. Als di recteuren traden op de heeren A. van Wulfften Palthe, J. van den Berg Hzn. en A. W. Vervloet uit Rotterdam, terwijl commissaris o.m. was mr. Ch. de Wilde te Utrecht. De heer J. van den Berg Hzn. was de man met het beste zakeninstinct in dit gezelschap. Hij maakte Van der Toom duidelijk, dat een geneesmiddel, door een schilder uitgevonden, weinig vertrouwen zou wekken. De naam Van dén Berg apothekers-assistent en practisch chemi cus, kon een meer geëigend cachet aan de zaak geven. Daarbij was Van den Berg in Zuld-Afrika geweest. De mede- deeiing dat hij het recept van de zoeloe- kaffers had gekregen, zou alle zoekers naar de samenstelling op een dwaalspoor brengen. Om het nu nog wat moeilijker te maken, moesten er een paar „mar- keermiddelen” aan worden toegevoegd. Zoo geraakte Julianus van der Toom op den achtergrond en verscheen de heer Van den Berg op het eerste plan. Het zal thans moeten blijken of het middel werkelijk de groote geneeskrach tige werking bezit, die sommigen er aan ttoeschrijven. Mocht dit inderdaad zoo zijn, dan zal Matafto een zegen blijken voor den veestapel en zullen jaarlijks millioenen bespaard worden. van de Hartwerder en Idsegahuizumer- vaart. In verband met de vragen door den heer Elzinga gesteld, welke vragen ver band houden met deze aanbesteding, wordt dit punt eveneens aangehouden tot na afloop der agenda. Volgnummer 6. De verdeeling van den Raad in afdeelingen voor het onderzoek der begroetingen had tot resultaat: le afd. de heeren: S. Brune, D. Ste- ringa, M. Reitsma, Bergsma en Terpstra. 2e afd. de heeren: M. v. Althuis, W. leen na volledige kennisneming van het Postma, B. Elzinga, H. W. H. K. de Jong. 3de afd. de heeren: Joh. Tichelaar, Ypeij, Tichelaar (Makkum), Brandsma. De Voorzitter stelt voor dat de centrale rapporten over de gemeentebegrooting voor 7 Dec. moeten zijn ingekomen. 7. De rekening van het algemeen Armbestuur over 1929 met een totaal inkomsten van uitgaven van De heer Postma vraagt of de voor waarde waaronder in de vorige besloten zitting de bijdrage is toegekend is ver vuld? Spreker staat eenigszins sceptisch tegenover de totstandkoming van de nieuwe lijn Heerenveen-Zurich. Ook de heer Ypeij ziet niet met veel optimisme dit nieuwe plan tegemoet. Evenzoo de heer De Jong die iets meer voelt voor de actie Workum tot behoud van den veerdienst Stavoren-Enkhuizen. Andere leden zijn evenwel van mee ning, dat men de mogelijkheid van slagen niet reeds in den beginne moet verijde len. Ook de Voorzitter beveelt met aan drang aan de gevraagde bijdrage te ver- leenen. We hebben in besloten zitting die bijdrage toegestaan en we kunnen nu niet weer terug krabbelen. Uit de bespreking beluisteren we, dat de gevraagde voorwaarde was het bou wen van een station in Wonseradeel. In stemming gebracht wordt het voor stel 10 aangenomen met 12 tegen 2 stem men. Het voorstel 11 wordt voor kennis geving aangenomen. 12. Idem van het bestuur der Veree- niging tot stichting en instandhouding vart' scholen met den Bijbel te Wons, houdende verzoek op grond van het be paalde bij artikel 72 der Lager onderwijs wet 1920 medewerking te verleenen tot aanschaffing van verschillende leermid delen. Burgemeester en Wethouders stellen voor de gevraagd medewerking te ver leenen. Aldus besloten. 13. Alsvoren van het bestuur der Vereeniging tot stichting en instandhou ding van scholen met den Bijbel te Idse- gahuizum en Piaam, gevestigd te Idse- gahuizum, om medewerking tot veran dering van het schoolgebouw door het aanbrengen van een electrische verlich ting daarvan. B. en W. stellen ook hiervoor de ge vraagde medewerking te verleenen. Aldus besloten. 14. Alsvoren van het bestuur der bijzondere lagere (R.K.) school te Mak kum om medewerking tot verandering van inrichting van ’t schoolgebouw door het aansluiten van dat gebouw aan de waterleiding. Ook hier adviseeren B. en W. gunsti ge beschikking. Aldus besloten. 15. Processenverbaal van opneming van boeken en kas bij den gemeente ontvanger op 15 September 1930. Burgemeester en Wethouders stellen voor deze processen-verbaal voor ken nisgeving aan te nemen. 16. Adres van S. Roorda te Allinga- wier en C. Roedema te Makkum, hou dende verzoek om v^rhooging hunner belooning als brugwachter. Burgemeester en Wethouders stellen voor dit adres te behandelen tegelijk met de gemeentebegrooting voor 1931. 17. Adres van het bestuur van den Nederlandschen Bond van Pexsoneel in overheidsdienst houdende verzoek een uitspraak te doen inzake het tusschen dien bond en den Raad van Beheer en de Directie der N.V. Intercommunale Wa terleiding, gerezen geschil omtrent de regeling van de aoridsvoorwaarden van het pesoneel dier Vennootschap. Onder verwijzing naar het aan de leden toegezonden praeadvies geven B. en W. in overweging de behandeling van neververmeld adres aan te houden. Aldus besloten. 18. Adres van Th. Kroontje te Hich- tum, houdende verzoek om te besluiten dat de kosten van zijn verpleging in het St. Antonius-Ziekenhuis te Sneek tot het volle bedrag voor rekening van het Al gemeen Armbestuur worden genomen. Burgemeester en Wethouders stellen voor adressant te berichten, dat de Ge meenteraad onbevoegd is op zijn verzoek een beschikking te nemen. Uit de besprekingen bemerken we, dat deze kwestie onderwijl reeds is opge lost. Aldus besloten. 19. Adres van het bestuur der ge westelijke afdeeling Franeker e. o. van den Chr. Boeren- en Tuindersbond in Nederland houdende verzoek om bij eventueele stichting van een lagere land bouwschool te Franeker een jaarlijksche bijdrage uit de gemeentekas te verleenen van ten hoogste f 20, voor eiken leerling, die uit Wonseradeel gemelde school be zoeken mocht. Burgemeester en Wethouders advisee ren aan adressant te berichten, dat, in dien te zijner tijd leerlingen uit Wonse radeel de school mochten bezoeken, ee i desbetreffend verzoek, vergezeld van een exploitatierekening van de school in overweging zou kunnen worden geno men. Aldus besloten. 20. Begrooting Armbestuur voor 1931. Burgemeester en Wethouders advisee ren deze begrooting te behandelen tege lijk met de gemeentebegrooting voor 1931. Aldus besloten. Batig saldo wordt goedgekeurd. 8. Door het overlijden van den heer F. Reidsma te Parrega is een vacature ontstaan in de schattingcommissie. Ter vervulling van de bestaande vacature worden door B. en W. aanbevolen de heeren: D. W. de Jong te Parrega. E. Reitsma te Tjerkwerd. Met 9 tegen 6 stemmen wordt de heer D. W. de Jong benoemd. 9. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot toekenning van een te gemoetkoming aan den Keuringsveearts hoofd van dienst, in de extra-kosten van vervoer, in verband met de verrichte keu ringen tijdens de vacature van hulpkeur- meester. Zonder stemming aldus besloten. De tegemoetkoming zal bedragen f 200 10. Benoeming van een wegwerker ter voorloopige standplaats Zurich. 11. Benoeming van een dorpsreiniger ter voorloopige standplaats Wons. In besloten vegadering worden uitge breide besprekingen gehouden. Na heropening der openbare zitting wordt gestemd met hef resultaat, dat in de vacature wegwerker wordt benoemd Dirk Faber te Pingjum, met 10 stemmen, op Hidde Lemstra te Makkum waren 5 stemmen uitgebracht. In de vacature dorpsreiniger te Wons wordt benoemd R. Reinsma te Wons met 13 stemmen, tegen 2 stemmen op K. de Groot te Witmarsum. 12. Voorstel B. en W. tot onbewoon- baarverklaring van een woning te Mak kum, eigen aan Ynze Ydema en be woond door H. Elgersma. Deze woning is niet meer geschikt voor bewoning en noodzakelijk geachte verbeteringen worden door den eigenaar niet aangebracht. De heer Ypeij vraagt wat is hier nu de bedoeling van B. en W. die onbewoon- baarverklaring ook werkelijk uit te voe ren of het geval behandelen zooals we hier in Witmarsum al sedert geruimen tijd kunnen zien. Wanneer B. en W. toe zegging kunnen geven dat hier ook wer kelijk het besluit zal worden uitgevoerd zal spreker pas zijn stem kaunnen geven. De heer Reitsma heeft zich persoonlijk ovtertuigd van den toestand van deze woning. Er zijn in den laatsten tijd ver beteringen aangebracht. Ook andere sprekers bepleiten een meer soepeler toe passing der wet. De openbare zitting wordt alweer ge schorst. Een der leden had belangrijke mededeelingen te doen. Na heropening der zitting besluit men overeenkomstig het prae-advles. 13. Voorstel van B. en W. om de ge- meentewoning te Arum voor 1 Mei 1930 bewoond door het hoofd der school de heer J. Faber, thans te verhuren voor f300 ’s jaars aan zijn opvolger de heer J. Wilkeshuis. Aldus besloten, 14. Voorstel B. en W. tot het slui ten van een geldleening, groot f 40.000 met de Nutsspaarbank departement Arum-Achlum-Kimswerd en Witmarsu.n- Pingjum. De rente zal bedragen 4J^ de jaar lijksche aflossing f 2000. 15. Idem tot het verkoopen van een stukje berm van den weg nabij Ferwou- de aan de provincie voor den bouw van een transformatorstation. De koopsom bedraagt f 30. Aldus besloten. 16. Voorstel van B. en W. tot hel verleenen van niet-eervol ontslag aan Sj. Munniksma uit zijn betrekking als dorps reiniger te Pingjum. De heer Ypeij stelt voor alleen ontslag te geven. Waar het misdrijf niet gepleegd is in dienst der gemeente, heeft de wijze van ontslag met het misrijf geen ver band. Ook andere heeren zijn van dit zelfde gevoelen. Een amendement van den heer Tiche laar, ondersteund door den heer Ypeij fische opnemingen te maken. Een dezer om de woorden „niet eervol” te laten vervallen, wordt in stemming gebracht en verworpen met 8 stemmen tegen. Het voorstel van B. en W. wordt daar na zonder stemming aangenomen. 17. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot verzilvering van inschrij vingen op het Grootboek der Nationale Schuld ten behoeve van het vervenigs- fonds. Aldus besloten. 18. Idem tot vaststelling der vergoe ding van instandhoudingskosten en voor gegeven vakonderwijs, bedoeld in in Amsterdam. De resultaten van het on derzoek zijn spreker nog niet bekend. Meegedeeld wordt dat de heer Elzinga aan B. en W. eenige vragen heeft ge steld die na afloop van de agenda nog heden zullen behandeld worden. De notulen der vorige vergadering worden onder een opmerking van den heer Ypeij over het heiwerk aan de nieuw verbouwde school te Witmarsum goedgekeurd. Ingekomen stukken. 1. Schrijven van het Dagelijksch Be stuur van de Aartsdiocesanen Boeren- en Tuindersbond, gevestigd te Arnhem, houdende verzoek om afschaffing van de heffing van opcenten op de grondbelas- ting voor ongebouwde eigendommen. Burgemeester en Wethouders stellen voor op dit verzoek afwijzend te be schikken. De heer Bergsma vraagt voorlezing 1 van dit schrijven. De Voorzitter ontraadt hiermede te be ginnen, de tijd zal te kort blijken. Meerdere leden zijn voor voorlezing, dus wordt het adres gelezen. De heer Bergsma vaagt op welk mo- tief B. en W. afwijzend beschikt heb ben. 1 De Voorzitter antwoordt, dat de ge meente in deze moeilijke tijden die in- 1 komsten niet kan missen. 1 Het voorstel van B. en W. wordt aan genomen. 2. Verslag der N.V. Intercommunale 1 Waterleiding, gebied Leeuwarden, over 1929. Burgemeester en Wethouders stellen 1 voor dit schrijven voor kennisgeving aan te nemen. Behoudens een opmerking van den heer De Jong, buiten het verslag om- i gaande, aldus besloten. 3. Schrijven van W. Nieuwland, thans j te Arum, houdende mededeeling, dat hij i de benoeming tot dorpsreiniger aldaar aanneemt. Burgemeester en Wethouders stellen voor dit schrijving voor kennnisgeving aan te nemen. Aldus besloten. 4. Idem van J. Dijkstra te Longer- houw, houdende verzoek aan hem, krachtens art. 13 der Lager onderwijswet 1920 een tegemoetkoming uit de ge meentekas toe te kennen in de kosten, verbonden aan het bezoeken van de bij zondere (Christelijke) school voor u. 1. o. te Bolsward door zijn dochter Baukje. B. en W. achen dit verzoek billijk en stellen voor adressant in het genot re stellen van een tegemoetkoming tot een bedrag van f 15 per jaar. Aldus besloten. 5. Adres van het hoofdbestuur der Provinciale Friesche Vereeniging „Het Groene Kruis”, gevestigd te Leeuwarden houdende verzoek om toekenning tot we deropzegging van een subsidie, berekend naar 1 cent per inwoner ter tegemoetko ming in de kosten voor bescherming van zuigelingen en de opleiding van bakers. Met het oog op den financieelen toe stand der gemeente geven Burgemeester en Wethouders in overweging op het verzoek afwijzend te beschikken. Aldus besloten. 6. Idem van het bestuur der veree niging tot instandhouding der bewaar school te Pingjum, houdende verzoek om toekenning van een subsidie uit de ge meentekas voor 1931, tot een bedrag van f280. 7. Alsvoren van het bestuur van het Departement Makkum der Mij. tot Nut van het Algemeen” om een subsidie van f750 ten behoeve van de bewaarschool aldaar. 8. Alsvoren van de Commissie tot in standhouding der bewaarschool te Wit marsum om een subsidie van 'f450. Burgemeester en Wethouders stellen voor deze adressen te behandelen tege lijk met de gemeentebegrooting voor 1931. Aldus besloten. 9. Verzoek van B. van Seventer te Kornwerderzand, om aan hem krachtens art. 13 der Lager Onderwijswet 1920 een tegemoetkoming uit de gemeentekas in de kosten, verbonden aan het bezoeken van de bijzondere school voor uitgebreid lager onderwijs (Prinses Julianaschool) te Harlingen, door zijn dochter Anna. B. en W., van oordeel dat het billijk is nu deze leerlinge dagelijks van een autobus gebruik moet maken, hier een tegemoetkoming van f 20 te verleenen. Aldus besloten. 10. Schrijven van het Comité voor den aanleg van een spoorweg Heeren- veen-afsluitdijk (Jer Zuiderzee, houdende verzoek om toekenning van een bijdrage groot f800 in de kosten, verbonden aan het ontwerpen van een plan voor den aanleg van een zoodanigen spoorweg. Onder verwijzing naar het aan de le den toegezonden prae-advies stellen B. en W. voor de gevraagde bijdrage te verleenen. 11. Idem van de gemeentebesturen van Enkhuizen en Workum houdende verzoek deel te nemen aan een te voeren actie ter voorkoming van de opheffing van den veerdienst Stavoren-Enkhuizen. In verband met het advies onder volg- no. 10 genoemd, geven Burgemeester en Wethouders in overweging nevenvermeld 19a. Benoeming van een hoofd der schrijven voor kennisgeving aan te 'ne men. Deze 2 punten worden in de bespre king gecombineerd. Verschillende leden verklaren zich tegen het verleenen der bijdrage. Ingezonden Mededeelingen 10-18 cents per half ons Friese he s 1 I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1930 | | pagina 5