H J. J. G. S. F ALKENA.
r
I
ill
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Vrijzinnig-Democraten
en Geestverwanten!
I'
i l:
Woensdag 22 April 1931
DE SCHOONMAAK.
Uit den Omtrek.
HEVEA LUiWJW
ijzersterk
Stadsnieuws.
27|2 Jaargang
No. 32
en
•A
lichtloopend
ARUM, 20 April, in de heden gehou-
Ad ver te ntiön per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tnsschen de tekst dubb. prys.
de grooten dergenen die er geweest wa
ren en die nog bestonden.
f De nationale driekleur, wapperend
uit de verschillende openbare gebouwen
en een rondegang van ons Sted. Muziek
corps zijn de traditioneele kenteekenen
van een verjaardag van een der leden
van het Kon. Huis.
Deze rondegang van het muziekkorps
werd meteen benut om de jubileerende
Jan Ringnalda een serenade te brengen.
Een en ander bracht heel wat jong
volk op de been.
f Door de Vereen, voor EvangeH-
satie is alhier beroepen ds. J. van Kuiken
te Exmorra.
f248.81,
f 2992.09,
Ha
aan
den
liek
een,
het
wil
de
van
lin-
hikt
zen
ing
rde
en-
de
he-
08
le
de
de
Ie-
In*
aar
en,
de
net
uit
in*
ch*
ko
ok*
Aa*
rer-
bra
ing
ok-
iran
lek
ar-
ven
>tig
ene
tie-
der
nen
isa-
en
W
den
po-
ge-
aki
er
uit
:oo
:ns
ijn
nd
de
;en
le*
ib*
arl
de
del
■er*
>in-
Irid
iwe
na,
:er-
an«
uer
ten
ien
aar
en;
ien
ila,
ren
il
e*
n*
te.
eft
o-
e-
w.
il
lit
■M
11-
een
on-
zij,
ijze
den
or-
ten,
rige
■nee
de
gen
Zij
:ar-
ukt.
ene
ken
ge
ko
lde-
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
f De belangstelling voor Bordini,
Vrijdagavond j.l. in De Doele was niet
zoo groot als de vorige keer.
We hebben van de vorige uitvoering
een meer uitvoerig verslag gegeven,
zoodat we nu kunnen volstaan met de
vermelding dat het publiek ook nu we
der met groote belangstelling de ver
schillende experimenten van den heer
Bordini volgde.
Was het contact met het publiek bij
het begin van den avond niet onverdeeld
gunstig, al spoedig werd dit beter en
werden zeer sterke staaltjes van hyp
nose vertoond.
f De tegenwoordige tijd vraagt voor
bijna elk onderdeel in den handel een ge
specialiseerd bedrijf.
De heer K. Miedema alhier heeft ge
meend, dat ook de handel in oliën en
vetten onder die rubriek te rangschik
ken valt.
De Zuid-Hollandsche oliehandel, als
vertegenwoordiger van de Havoline Oil
Co. heeft aan genoemde firma de alleen
vertegenwoordiging voor Friesland van
de Havolineproducten verleend.
In het ruime, zeer goed gelegen pak
huis aan de Kade bij de Sneekerpoort
heeft deze firma een collectie oliën op
geslagen, die zelfs de meest verwende
automobilist zal kunnen bevredigen.
Naast de bekende Havolineolie, een
fijne kwaliteitsolie, die zelfs bij 20 gra
den onder nul of 120 Loven, niet rea
geert, is er de goedkoopere olie als de
Upoline en Pallas.
Ook voert deze firma carboiineum,
teer, wagensmeer en een speciaal soort
vaseline.
Een keurige en handige verpakking
zorgt er voor dat ook de kleinere hoe
veelheden verkoopelijk zijn.
De pliej verpakt in blfikken busten,
welke voorzien zijn van patentsluiting,
worden onder firmanaam geleverd.
We wenschen den heer Miedema veel
succes met deze nieuwe handel.
Vooruitgang.
Een straatorgel dreunde zijn be
kende en niet-bekende melodieën door
de Maandagmorgenstilte. Ook op an
dere dagen in de week worden we nog
al eens vergast op een der gelijke mu
zikale prestatie. Het interieur om en bij
het orgel is bijna altijd gelijk, de cen-
tenophalende echtgenoote en kinderen
en de orgeldraaiende eigenaar.
Vanmorgen was het een beetje anders.
Het financieele gedeelte was gelijk,
maar de baas zelf was een practische
vent. Inplaats van het groote rad met
kruk voor handbeweging, stond hier op
den wagen naast het orgel een motor
met een benzinereservoir. Een druk op
de knop en daar ging het spul. In ge
lijkmatig tempo draaide de eene deun
na de andere, onderwijl de spullebaas
rustig z’n sigaretje kon rooken.
Wat een reusachtig perspectief is hier
voor oude afgedankte auto’s.
Gek was het, men had elkaar jaar op
jaar beloofd, dat het alles zijn tijd ge
had heeft en nu haast ook wel eens een
einde aan al die prullerij gemaakt kon
worden, welke aan vroeger jaren herin
nerde, aan die brieven, sommige met een
rose bandje,, omdat „hm” nu ja het deed
denken aan de tijd van verliefd zijn, en
nog zooveel meer, maar dat is nu alles
voorbij, en voor goed ook voorbij, zoo
dat men er nu om glimlachen kan, en
toen, maar toen heeft men elkaar {luist
rend toegevoegd: Nog een jaartje. Want
daar was toch ook nog zooveel dier
baars aan verbonden en als dan later de
kinderen eens groot waren geworden,
enfin, men kon niet alles zeggen wat
men dacht, maar wanneer de kinderen
eenmaal groot geworden waren, en zelf
een huishouden kregen, en persoonlijk
aan het hoofd van het gezin kwamen te
staan, als Pietje, of Klaske, of Anna, of
Pier, of Jouke, zelf aan het hoofd van
het gezin kwamen te staan en eigen
schoorsteen begon te rooken en men zeil
verantwoordelijk werd, dan kwam van
zelf de vraag boven hoe het nu verder
moest, en men eigen huishouden zou in
richten, en eigen schoorsteen zou doen
rooken, en toen, maar toen maakte
men zijn illusies, en zijn toekomstplan
nen, en zijn luchtkasteelen en zijn hooge
idealen met al die pracht-dingen daarbij
en toen had men vrede in zijn weg, en
lust in zijn werk, en hoop voor zijn toe
komst, en verwachtingen van den dag
van morgen, en toen bouwde men aan
zijn toekomstig huis.
Welneen, het behoefde niet rijk te zijn
en niet weelderig, en niet prachtig, al
zou het natuurlijk moeten wezen, over
eenkomstig de eischen van dezen tijd,
naar de nieuw-modische opvattingen
van ons geslacht. En ’t moest nieuwer-
wetsch zijn, pluche of moquette, en
eikenhout en naar de stijl van deze da
gen, maar dan had men ook iets, dat
aan de eischen voldeed, en waarin men
elk ontvangen kan, overeenkomstig de
hedendaagsche begeerten en naar de
eischen en opvattingen van deze dagen.
En toen is men maar weer begonnen
met te poetsen en te schuren, en te wrij
ven en al de kracht van zijn lichaam te
leggen op de boenwhs of de luiwagen
of de „sjipkop” om maar kort te gaan
toen is opnieuw het huis als met beze
men gekeerd, niettegenstaande al dat
gecremeneer en die velerlei jeremiades
van de huisgenooten en toen is dat huis
als vernieuwd en verjongd, zoodat het
wel nieuw geworden lijkt, en u tegen-
blinkt in al den glans van de vernieuw
de gloed.
Want het is schoonmaak geweest en
ten slotte vinden toch allen, dat het dan
ook wat anders moet zijn. Met een nieu
we fleur en een nieuwe kleur en een
nieuwe glans.
Ingezonden Mededeelingen
j- ’t Komt gelukkig niet dikwijls voor
dat het brandalarmsysteem in den nacht
in werking is, maar wanneer dit gebeurt
blijkt ook, hoe goed geoutilleerd onze den ingelandenvergadering van het Wa-
Bolswardsche brandwees is.
In den nacht van Zondag op Maan- I rekening
dag, ongeveer half 3 klonk het alarm
signaal bij de verschillende brandmees
ters.
Bij. onderzoek bleek dat een begin
van brand was uitgebroken in het huis
op de hoek Schildwijk-Achter de Sme
den, bewoond door mej. Reekers, da
meskapster.
De bewoonsters, wakker geworden
door een sterke brandlucht, bemerkten
dat de trap naar het benedenhuis door
een geweldige rookmassa was versperd.
In allerijl werd toen de vlucht genomen
naar den zolder en door het stukslaan
van een ruit en schreeuwen de omwo
nenden op het gevaar opmerkzaam ge
maakt. Spoedig waren buren ter plaatse
die met veel moeite een ladder tegen hel
nog al hooge huis plaatsten en op deze
manier de beide dames langs de ladder
in veiligheid brachten. Zeer spoedig was
de motorspuit gearriveerd die direct met
3 stralen het vuur aantastte. Het gevaar
voor een uitslaande brand was dan ook
gauw geweken.
De brand is vermoedelijk ontstaan m
de keuken bij een gascomfoor maar ze-
wil staatspensioen, maar met behoud
van het invaliditeitsfonds, wat onrede
lijk is en bevoordeelt een bepaalde groep
van het volk.
Dan is er nog de militaire politiek.
De V. D. streeft naar internationale
ontwapening.
Ons Nederl. leger heeft ons in 1914
eVpnmiln |doar zijn 'kracht (buiten den
oorlog doen houden en in een nieuwen
oorlog zal dit nog veel minder gaan.
Onze verdedigingsmiddelen zijn onvol
doende, ons geschut, onze vliegdiênst,
onze munitie het is alles niets, bovendien
zal de sterkte van ons legertje nooit met
eenig succes een 50 K.M. lange verde
digingslijn kunnen bezetten.
Daarom is het antwoord van de V. D.
op de vraag kunnen wij in Nederland
nog een weermacht handhaven, beslist
ontkennend.
Met een opwekking tot de aanwezigen
om bij de komende Statenverkiezing te
stemmen op de V. D. besluit spreker
zijn rede.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen, werd door een der aanwezigen
gebruik gemaakt. Deze vraag luidt: acht
de spreker een parlementaire regeering
het beste?
Spreker beantwoordt dit volmondig
met ja.
Een parlementaire regeering steunt op
de meerderheid, verandert die meerder
heid, dan valt daardoor de regeering en
krijgt men wisselwerking.
Een regeeringsstelsel niet steunend op
de partijen, zal op den duur voeren naar
revolutie.
De voorzitter sluit hierna met harte
lijke woorden van dank aan den spreker
die onmiddellijk bereid was naar Bols-
ward te komen en wie we hier zeker een
tot weerziens toeroepen en ook dank
brengende aan de belangstellenden.
tersohap de „Arumef polder” werd de
j over 1930-31 vastgesteld in
ontvang op f5085.35 in uitgaaf op
f4970.83. Voordeelig saldo f 114.52. De
begrooting voor 1931-32 in ontvang op
f5084.12, in uitgaaf op f5054.29, waar
schijnlijk saldo f29.83.
De heer T. F. Bruinsma werd herbe
noemd als bestuurslid. Tot leden van de
cofrimissie voor het nazien der rekening
over het volgende jaar werden benoemd
de heeren J. S. Buwalda, O. Jongma en
L. J. Schaper, tot hunne plaatsvervan
gers de heeren S. Pars Sr., W. Dijkstra
en G. Hoitinga.
Op voorstel van het bestuur werd be
sloten tot het verwijderen van een z.g.
barte.
In de vergadering van de bijzondere
ligger werd de rekening over 1930-31
vastgesteld in ontvang op f3822.82, in
uitgaaf op f3574.01, voordeelig saldo
de begrooting in ontvang op
in uitgaaf op f2985, waar
schijnlijk saldo f7.09.
Tot leden en plaatsvervangende leden
van de commissie voor het nazien der
rekening over a.s. jaar werden benoemd
dezelfde heeren als bij den bemalings-
kring. In de geldleening van 1916 werd
uitgeloot no. 9.
Openbare vergadering van den Vrijz.
Democratischen Bond op Maandag
avond in het Volksgebouw.
De belangstelling in de politiek schijnt
bij de verschillende partijen in Bolsward
niet groot te zijn. De eenigste politieke
rede, die we voor de Statenverkiezing
meemaakten, was bovengenoemde ver
gadering, die wel zeer slecht bezocht
was, ongeveer een 25-tal belangstellen
den.
Voorzitter U. de Boer opent de verga
dering en spreekt zijn teleurstelling uit
over de slechte opkomst, die gedeeltelijk
ook op rekening van de heerschend§
griep gesteld mag worden.
Hierdoor zijn ook twee bestuursleden
niet aanwezig.
Een tweede teleurstelling is, dat on
verwachts bericht is binnen gekomen
van de spreekster van hedenavond, me
vrouw Bakker-Nort die door een drin
gende vergadering verhinderd was te
komen.
Inplaats hiervan is het hoofdbestuurs
lid mr. Kalma uit Assen bereid gevon
den hier te komen spreken.
De heer Kalma begint met te zeggen,
rat hoewel de vrouwenkleeding hem niet
siert en dus groot verschil in secte met
de spreekster die hier zou optreden, er
inzake het beginsel geen verschil is.
De reis naar Friesland is voor spreker
in zooverre aangenaam, omdat deze
oude herinneringen wakker roept. Spre
ker zal deze avond enkele beginselpun-
ten van de Vrijz. Dem. partij behande
len, temeer omdat ook bij de Prov. Sta-
WITMARSUM, 18-4-’31. Het paar-
dencircus Charles Mark arriveerde hier
op j.l. Donderdagmiddag en gaf des
avonds en de volgende dag een paar
voorstellingen. l^!t bezoek was niet tal
rijk, toch waren allen tevreden over de
prestaties op dat gebied. Van hier ver
trok men naar Cornwerderzand.
Wat opvallend is? Veel meer dan men
ooit geweten heeft en gedacht heeft en
gedroomd heeft, maar dat men overal
zoo’n rommel heeft en zoo ontzaggelijk
veel bezit. Aan hóut en papier en porce-
lein en weet ik veel. Kostbare stukken,
waar indertijd veel aan uitgegeven werd
en een mooie beeltenis genoemd mocht
worden en, sprekend op een der voor
ouders geleek en bepaald ook veel geld
heeft gekost.
’t Was een mirakel hoe mooi het is,
en welk een effect het maakte op muur
of in schoorsteenmantelstuk, of voor de
haard, en bovenal hoe verzot de familie
daar eens op geweest is, vanwege de
herinneringen welke daaraan verbonden
waren of de traditie of het geluk uit vroe
ger jaren bezeten had, of de talloos ve
le blijde, ook wel droeve herinneringen
welke daaraan verbonden waren.
Daar was dit portret van den vader
of de moeder, of de overleden zuster of
nog bloeienden leeftijd, met dat mooie
goudgele versiersel waaraan tal van
feestelijke gelegenheden verbonden wa
ren, of die ring, niet te vergeten aan de
voorste vinger van den linkerhand. Ja,
en dan nog die vele gedachtenissen uit
de kinderjaren maar die altijd zoo dier
baar en kostbaar waren en nog oorzaak
konden zijn, dat van kleine Janneman
tranen konden worden geschreid, om
dat zij gebeurtenissen opwekten die aan
vroeger jaren herinnerden.
Die in herinnering brachten dat flu-
weelen jurkje, of dat fijn geborduurde
schortje, of dat keurige buisje, hetwelk
zoo beelderig stond, of die fijne krulle
tjes uit de kinderjaren of die mooie
schoentjes die het zoo echt deden bij de
Pinksterpronk om maar niet te spreken
van dat vele andere, hetwelk indertijd
groote weelde vertegenwoordigde en op
groote prijs werd gesteld en ongetwijfeld
tegen geen groote waarde werd inge
ruild en altijd maar weer aan tal van
herinneringen opwekken en levendig
houden, waardoor de band bewaard
bleef, jaren lang bewaard bleef, welke er
bestond tusschen ouders en kinderen, ’t
voor- en het nageslacht, de kleintjes en
Wij leven in een tijd van de groote
schoonmaak. Dat wil zeggen dat het ge-
heele huis als met bezemen gekeerd
wordt; dat er, vooral voor de mannen
ternauwernood een plaatsje te vinden is,
voor het hol van hunnen voet en dat in
de keuken, op de trap, op de slaapka
mer en in het woonvertrek de dienstbo
de, of de werkvrouw of nieuw gerequi-
reerde krachten ons met stoffer en blik
met luiwagen en emmer tegen komt om
te zorgen, dat alles wat beenen kan ma
ken „haast je rep je” een heenkomen
zoekt te krijgen waar men zich veilig
voelt.
Het is. in één woord een heibel van
kom sa, en het laat zich begrijpen, dat
menigeen vooral onder het sterkere ge
slacht zoogenaamd uit het humeur is.
Is me dat ook een rommel in huis?
Niets meer op zijn plaats. Alles uit de
voegen. Overal vuiligheid en nattigheid
en wanorde en het lijkt waarlijk wel,
dat elk zich heer en meester maakt om
de grootst mogelijke disharmonie te
scheppen en de dingen op hun kop te
plaatsen, ’t Heeft er veel van dat het
„boeldag” is, of men met elkander be
sloten heeft, alles zoo gek mogelijk te
doen en het heele huisgezin in de war
te sturen. Zoo ordelijk en geregeld en
keurig netjes het de overige dagen van
het jaar is, zoo is thans de boel door el
kaar en als overgegeven aan de grootst
mogelijke ongezelligheid. En dat is nu
maar geen praatje, waarbij aan vreemde
lingen de opperheerschappij is overge
dragen, zoodat zij thans alles schijnen
te zeggen te hebben, maar dat is een
feit; dat is klinkklare werkelijkheid; dat
Is overeenkomstig de waarheid en ter
wijl ik dit schrijf staat in mijn eigen wo
ning, waar ik tot hiertoe heer en mees
ter meende te zijn, alles onderst-boven,
dat beteekent: „waar het niet behoort en
geheel misplaatst alles schots en scheef
en zonder eenige symmetrie en smaak en
geheel overeenkomstig het inzicht van
de werkvrouw, die er niets van weet en
een leven en drukte in huis heeft, welke
hooren en zien zou doen vergaan en
waarbij tegen de muren en planken en
kasten, en trappen geklapt en geslagen
wordt, zoodat onwillekeurig de vraag
boven komt, of men misschien inspectie
wil houden of alles nog wel soliede is.
Met het oog op mogelijke gebeurlijkhe
den in huis, boven en beneden en achter
en voor.
i
1
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Telefoon No. 12
ten de beginselkwestie zeer dikwijls naar
voren komt.
De staat heeft een opbouwende taak
te vervullen, dat is de opvatting die de
Vrijz. Dem. wil uitdragen, maar dat op
bouwen is alleen mogelijk door een
hechte en sterke organisatie. Enkele
punten wil spreker meer speciaal onder
de aandacht van zijn gehoor brengen.
Ten eerste het belastingstelsel.
In Bolsward met zijn rijke stichtingen
wordt wat betreft de personeele belas
ting dit niet zoo gevoeld als in Assen.
Voor bepaalde groepen der bevolking
wordt deze belasting schrikbaren hoog,
daarom wil de Vrijz. Dem. nog eens her
ziening van de personeele belasting.
Het democratische stelsel brengt mee
een wisseling tusschen democratische en
behoudene politiek, daarom is noodig,
dat we weer krijgen een parlementaire
regeering, steunende op de meerderheid.
Het V. D.beginsel is de gelijkmaking
van maatschappelijke ontwikkelingsvoor-
waarden.
De stichter van het democratische be
ginsel is geweest Thorbecke.
Vóór dat Thorbecke zijn stempel op
onze politiek drukte, was in ons land
geen vrijheid van drukpers mogelijk.
Wanneer thans de Vrijheidsbond ver
klaart, dat dit niet doelt op de radio, dan
is dit niet de geest van Thorbecke.
Ook het vereenigingsrecht is een uit
vloeisel van het democratische beginsel,
eveneens de woningwet en de pachtwet,
maar niet een wet zooals de Vrijheids
bond die wil, die de pachtprijs wil vrij
laten.
Verschillende onderdeden der pacht
wet worden door den spreker becriti-
seerd, en ook wordt even stil gestaan bij
de tarwewet, die 9 millioen zal kosten,
maar waarvan de boeren maar 4 milllr
oen zullen krijgen, terwijl het overige
deel verdwijnt in de zakken van diverse
commissies. 11
Een ander punt is de schoolstrijd.
Het is altijd zoo geweest, dat alles van
liberale huize groote liefde had voor de
openbare school. Toen evenwel de ge
lijkstelling gekomen is kwam er een wij
ziging in de houding van den Vrijheids
bond. Deze groep der beter gesitueerden
gaat thans, wanneer het openbaar on
derwijs niet naar hun zin is, eveneens
bijzondere scholen oprichten.
Een voorbeeld uit Assen maakt deze
bewering duidelijk.
De V. D. daarentegen beschouwt nog
altijd de openbare school de school voor
het volkskind voor een groot gedeelte ’t
eenige onderwijs wat het kind meekrijgt
voor zijn later leven. Bijna op elk terrein
botsen de beginselen van de V. D. met
die van den Vrijheidsbond, ook op het
financieele terrein. De belastingen moe
ten worden gedragen door die groepen
die ook kunnen betalen.
Men ziet in de afgeloopen jaren, dat
door de vroegere,coalitie groepen en ook
door den Vrijheidsbond de directe be
lastingen steeds gaan in stijgende lijn.
Dit is niet het principe van de V. D.
Deze ageeren nog steeds bijv, voor af
schaffing van de vleeschaccijns, teneinde
daardoor het vleesch te doen worden ’n
volksvoedsel.
Spreker wil ook enkele woorden wij
den aan de vraag: hoe staat gde V. D.
tegenover het socialisme?
Het beantwoorden is iets moeilijk,
omdat men nooit precies weet tegen
welke vorm van 't socialisme men strijdt,
het oude socialisme van Domela, of het
parlementaire van Troelstra.
In het aanwijzen van onze maatschap
pelijke fouten kunnen we als V. D. met
het socialisme meegaan, maar het socia
listische einddoel, afschaffing van het
privaat eigendom, kan door de V. D.
niet gedeeld worden.
De V. D. wenschen een algemeen
staatspensioen. Dit beperkt staatspensi
oen is mogelijk wanneer de Regeering
niet meer jaarlijks 20 millioen stort in kerheid kon de bewoonster daaromtrent
het invaliditeitsfonds, ook de S. D. A. P. niet geven.
IM
in
lin*
van
op
l’t
lil
Leengeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2 -; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
Uw lijst is a.s. Woensdag
No. 12
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland P/a ct.
Buitenland 2H ct.
1
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
