I.
I
1
I
J
HOFSTEDE
De Bolswardsche Courant en Westergoo
L
o
j
!5
Woensdag 3 Juni 1931
No. 43
HONGER.
o
Uit den Onttrek
;Un
ilm
Official Ford Dealer
Bolsward - Telef. 86
BRILLEN
BREUKBANDEN
BUIKGORDELS
Stadsnieuws.
en
is.
iet opne-
als spreker
10 cent de K M.
en
en
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
brengt nog
het bestuur
Eindexamen Rijksziuvelscliool.
Het eindexamen aan de Rljkszuivel-
school alhier, tot welk examen ook wor
den toegelaten zij, die niet als leerling
zijn ingeschreven zal plaats hebben op
22, 23, 24, 25, 26, 29 en 30 Juni en 1,2,
3 en 4 Juli a.s.
Het notariaat te Roordahuizum.
Bij Koninklijk besluit is benoemd tot
notaris te Roordahuizum de heer W. O.
Gramser, cand.-notaris alhier.
Hennaarderadeel
WOMMELS, 30 Mei. In de heden ge
houden vergadering van den Raad dezer
gemeente waren aanwezig 10 leden.
Medegedeeld werd dat de rijksuitkee-
ring, aandeel jaarwedden Burgemeester
en Secretaris was bepaald op f 3000.
en de uitkeering per inwoner voorloopig
was vastgesteld op f 8.4799 en in totaal
op f40712.08, De raming was f39500.
Verder was ingekomen een adres van
den Bond van Mobilisatie-lnvaliden en
van hunne nabestaanden, houdende ver
zoek medewerking te verleenen tot het
verkrijgen van een af doende wettelijke
regeling van deze invaliden.
Door B. en W. werd voorgesteld dit
stuk voor kennisgeving aan te nemen.
Na eenige discussie werd besloten zich
uit te spreken voor de totstandkoming
van zoodanige rijksregeling.
Terzijde werd gelegd een verzoek van
MAKKUM. De heer J. Mensink alhier,
heeft zijn bakkerij verkocht aan den heer
S. Dooper van Bakhuizen.
WITMARSUM, 31-1-’31. Een fiets
club van een 20-tal broeders en zusters,
leden van de Doopsgezinde Kerk te
Harlingen, arriveerde hier om 3 uur on
der leiding van hun leeraar Ds. Broer,
om een bezoek te brengen bij het monu
ment van Menno Simons, dat in het
laatste jaar geheel gerestaureerd is, en
er nu weer keurig uitziet. Ds. Broer
schetste in korte woorden de beteekenis
van dezen tocht, en bracht in herinne
ring wat 4 eeuwen geleden op deze his
torische grond voorviel. Daarna werd
het D.O. Bondslied gezongen en in da
Doopsgezinde Pastorie werd een kopje
thee gedronken en de kerk met het por
tret van Menno Simons, bezichtigd. De
reis terug ging over Pingjum om ook
een der eerste vermanings aldaar ie
zien. Jammer voor de bedevaartgangers
dat het zonnetje niet hunne reis be
scheen.
MAKKUM. Benoemd tot tijdelijk hoofd
der openbare school te Exmorra, mej. R.
Deelstra, tijd, onderwijzeres aan de o. 1.
school alhier en in haar plaats tot tijd,
onderwijzeres benoemd mevr. Tichelaar-
Kramer, alhier woonachtig.
iet
E-
N.
"g
nt
fld
8,
;i-
ijk
Wij leeren het UI!
NIEUWE WAGENS
Hengelsport.
Reeds meer dan een week voor de le
Juni staan bij de hengelsportwinkels de
bossen bamboestokken te wachten op
koopers. De ouderen monsteren met ken-
nersbtik de grootte, de taaiheid enz.,
terwijl de jeugd bewonderend opziet
naar de heel lange „angelstokken” van
wel 50 cent en duurder.
Reeds Zaterdag j.l. het was nog niet
1 Juni dus, in de verboden tijd hebben
verschillende jeugdige visschers het ge
waagd het nog niet wettelijk toegestane
vischje te verschalken.
Dit schijnt verbazend aanstekelijk ge
werkt te hebben op de jeugd, tenminste
gister (Maandag) was het druk in het
water tusschen Groote en Kleine Markt
Zoo kwam dus de machine allerwege,
in het groot en in het kleine, van ijzer
en staal, om met een ijver en toewijding
bij dag en bij nacht te werken, blijkbaar
zonder vermoeiing en zonder slijtage,
maar waardoor de menschenkrachten
over-compleet werden en men het voor
een zeer groot deel voortaan buiten hen
doen kan.
In schier alle vakken en bedrijven.
Noem maar één vak op waar de mensch
feitelijk onmisbaar is en nog dezer da
gen hoorden wij gewagen van het geval
dat ergens een schrijver noodig was
voor een loon van hoogstens f70 f 80
per maand, waarvoor zich een kleine
tirootzand 18, SNEEK, Telef. 332
m,
irg
)r.
rie
mi
lur
en het eerste gedeelte Dijlakker. Bij
groepen van 5 en 6 zaten de jeugdige
hengelaars naast elkaar en te begrijpen
valt het dat er voor elk niet een hoe
veelheid visch te vangen was. Zoo nu
en dan werd een vischje opgehaald en
dit prikkelde weer de ijver der omzitten-
den om juist op datzelfde plekje te pro-
beeren.
Een enkele keer geeft deze handeling
dan wel eens aanleiding tot onderling
krakeel. Het zal met die vischwoede bij
onze jeugd wel gaan zooals met alle
kinderspelen, een weinig tijd met volle
ambitie en dan zoeken ze gauw weer
wat anders.
honderd sollicitanten hadden gepresen
teerd, waaronder mannen van naam en
met tal van akten en diploma’s.
Waar moet dat heen?
Alleen in Amerika loopen op het
oogenblik 7 millioen werkloozen rond,
waaronder tal van onderlegde vakmen-
schen en men behoeft niet eens te vra
gen hoe het in landen als Engeland,
Frankrijk en Duitschland gesteld is om
eigen land maar buiten beschouwing te
laten. Waar moet dat in de toekomst
heen?
Het werkloozenvraagstuk is een pro
bleem geworden waar de regeeringen
mee vastloopen en de grootste denkers
mannen als Ford en Deterding zitten er
mee.
Wij komen hier ook niet uit door
loonsverlaging of inkrimping van den
arbeidsdag. Nog minder met verlenging
van den werktijd, valt hier heil te ver
richten, evenmin als van een revolutio
nair streven om daardoor tot betere toe
standen te geraken. Zal dan een nieuwe
wereldoorlog, die millioenen menschen-
levens komt te kosten, en de wereld tot
een ruïne maakt, het lichtpunt moeten
worden in de heerschende duisternis?
Dat wij daarvoor bewaard mogen blij
ven en de steen der wijzen gevonden,
die de wereld opricht en redt uit hare
benauwing en verlegenheid.
ARUM, 1 Juni. De verbouw van de
burgerhuizing tegenover het tramstation
alhier, eigen aan mevrouw de wed. S.
Buwalda, bij uitnoodiging aanbesteed, is
gegund aan J. van Wieren alhier voor
f7200.
KORT VERSLAG van de Raadsvergade
ring op Donderdag 28 Mei 1931,
des nam. 7 uur.
WORKUM. De notulen van de vorige
vergadering worden na eenige kleine
wijzigingen vastgesteld. Op voorstel van
den heer De Roest wordt besloten, om
er bij de Regeering op aan te dringen,
dat er voor de mobilisatieslachtoffers
spoedig een afdoende wettelijke rijks
regeling tot stand komt.
Tot huisbewaarder in het Stadswees
huis wordt benoemd U. Sterk, no. 2 van
de voordracht. -
Aan de Vereeniging voor Gerefor
meerd schoolonderwijs wordt medewer
king verleend voor de aanschaffing van
5 nieuwe schoolbanken.
Een verzoek van E. IJ. Zijlstra, pach
ter van de zeesluis, groene strand etc.,
om pachtvermindering over 1930 wordt
afgewezen.
Besloten wordt een bedrag van f300
gedurende 3 jaren uit de gemeentekas
beschikbaar te stellen voor de ophef
fing van den tol op de Groote- of Mid-
denlaan onder beding, dat de weg Wor-
kumKoudum in een behoorlijke staat
van onderhoud blijft verkeeren.
Burgemeester en Wethouders deelen
den Raad mee, dat tengevolge van de
wijziging in de regeling van de bijdragen
uit het wegenfonds en van de provincie
voor de verbetering van wegen, de ge
meente Workum voor de verbetering
van den weg WorkumBolsward het
dubbele moet betalen dan oorspronkelijk
werd vastgesteld, n.l. inplaats van ruim
f 25000.— thans f 50.000.—.
Burgemeester en Wethouders vragen
de Raad, of desondanks op handhaving
en uitvoering van de reeds ingezonden
plannen wordt prijs gesteld.
Na een vrij uitvoerige discussie wordt
ten slotte met 6 tegen 5 stemmen be
sloten deze vraag bevestigend te beant
woorden.
Op de aan te leggen buisleiding van
de waterleiding zullen een 44-tal brand-
dat het gewenscht is de financieele com
missie niet altijd door dezelfde perso
nen te laten vervullen. Er moeten veel
meer leden van het financieel bejheer
der vereeniging kennis kunnen nemen.
De voorzitter bestrijdt deze meening,
de boekhouding is zeer gecompliceerd,
zoodat het moeilijk is, telken jare andere
leden dit werk te laten verrichten.
In zooverre wordt thans aan den
wensch van den heer Ypeij voldaan, dat
er een 4de lid aan die Commissie zal
worden toegevoegd.
Op een vraag van mevrouw Beek
huis geeft hierna de afgevaardigde
eenige indrukken weer van zijn reis naar
Appelscha. De bijzonder mooie ligging
van het sanatorium maakt een reisje
naar Appelscha tot een genot. De tuinen
bij het sanatorium worden door de pa
tiënten zelve bewerkt, die arbeid heefl
een zeer praktische uitwerking op de
patiënten.
Het nu volgend punt 7, verkiezing 3
bestuursleden wegens vertrek van de
heeren Oosterbaan en Ds. Loor, en pe
riodiek aftreden van mevrouw Beekhuis-
Kranenburg.
In de vacature S. J. Oosterbaan wordt
gekozen de heer W. Ph. Hendriks. In
de vacature Ds. Loor de heer A. J. Osin-
ga, terwijl mevr. Beekhuis eveneens met
op 1 na algemeene stemmen wordt her
benoemd.
Als afgevaardigden naar de Algemee
ne vergadering worden benoemd de
heeren Hendriks en Hazenberg.
Tot leden der financieele commissie
worden benoemd de heer P. D. van der
Klei en P. D. van der Wal.
Bij de rondvraag bespreekt de voor
zitter de gedachte van het bestuur dit
jaar wat nieuwe leden te winnen, hier
voor zal een circulaire worden verspreid
waarop door het bestuur antwoord zal
worden gehaald.
Voor het volgend seizoen zal getracht
worden een dokter uit Heerenveen, spe
cialist in t.b.c.-bestrijding,
hier te krijgen.
De heer Van der Klei
een woord van dank aan
voor het vele werk in het belang der ver
eeniging verricht, waarna de waam.
voorzitter de vergadering onder dank
voor de amicale besprekingen sluit.
J. Huitema en S. Rollema te Wommels
om verlaging van huur van de bij hen
in gebruik zijnde armvoogdijlanden,
omdat het verzoek op ongezegeld pa
pier was gesteld, doch anders ook niet
bij den Raad behoorde te worden inge
diend.
Aan het Gereformeerd Gymnasium te
Leeuwarden werd een subsidie verleend
van f 129.66.
Voor het onderzoek der Armvoogdij-
rekening en over 1930 werd een Com
missie benoemd, bestaande uit de hee
ren: Feitsma, Hijlkema en Wijnstra.
In verband met de wijziging van art.
124 der Gemeentewet werd m
men van boeken en kas van den ge
meenteontvanger inplaats van aan een
ambtenaar opgedragen aan een des
kundige. (Verificatiebureau Ver. Ned.
Gem).
In de plaats van de radzaal werd te
Wommels als stemlokaal aangewezen
een lokaal der openbare lagere school
aldaar
Herbenoemd werd tot Keurings-vee-
arts, de heer Th. Bosma, veearts te
Wommels, en tot lid der Commissie tot
wering van schoolverzuim de heer J.
Postma, hoofd der bijzondere school te
Kubaard.
Verder werd de huur van de v.m. on-
derwijzerswoning te Baijum verlaagd
van f 180 op f 150.
Het tijdvak waarin uitsluitend land-
bouwverlof kan worden gegeven was
van 26 Juni tot en met 23 Juli.
Na eenige discussie werd thans het
tijdvak vastgesteld van 5 Juni tot en met
2 Juli
Door B. en W. werd voorgesteld om
het grasgewas der bermen wederom pu
bliek te verpachten.
Na ruime gedachtenwisseling werd
dit voorstel verworpen en B. en W. uit-
genoodigd om met een andere wijze
van verhuring te komen, b.v. op taxatie
of iets dergelijks.
Besloten werd voorts om met het Be
stuur van het St. Antonius ziekenhuis te
Sneek een overeenkomst aan te gaan in
zake den bouw en de exploitatie van
een paviljoen voor lijders aan besmette
lijke ziekten, overeenkomstig de voor
waarden door het gemeentebestuur van
Sneek aangegeven, mits ook de overige
gemeenten daarbij betrokken hunne me
dewerking verleenen.
Bijde rondvraag vestigt de heer
Hoekstra de aandacht van B. en W. er
op dat te Rien geregeld geklaagd wordt
over de onbevaarbaarheid van de Ker-
kevaart en beveelt aan deze spoedig
onder handen te doen nemen, waarop de
voorzitter mededeelt dat eerst de Iten-
servaart onder handen is genomen en
dat daarna de Kerkevaart aan de beurt
zal komen.
Jaarvergadering van de afd. Bolsward
van de Ver. tot exploitatie van het
Friesch Volkssanatorium te
Appelscha,
op Maandag 1 Juni in „Ons Gebouw.”
Toen te half negen de waarn .voorzit
ter, de heer Pannekoek Loois de verga
dering opende, waren er behalve 3 be
stuursleden, 3 leden van de pers en 5
leden der vereen, aanwezig.
De Voorzitter brengt in zijn openings
woord dank aan de vertrokken bestuurs
leden de heeren S. J. Oosterbaan en Ds.
Loor, inzonderheid aan den heer Oos
terbaan die een der oprichters geweest
is van de vereen, en steeds de belangen
van het sanatorium gediend heeft.
Notulen der vorige vergadering wor
den gelezen en onder dankzegging aan
de secretaresse, mevrouw Beekhuis,
goedgekeurd.
Uit het jaarverslag stippen we aan:
Er zijn 209 gewone leden en 2 veree-
nigingsleden. Inkomsten bedroegen dit
jaar f554, de uitgaven f217. De totale
inkomsten met inbegrip van het saldo
vorig jaar bedragen f 1249. Thans is nog
in kas f1031. Er is dit jaar slechts één
patiënt verpleegd.
Bij de opening van het nieuwe Groene
Kruisgebouw is deze vereen, een klok
aangeboden.
De Commissie die de rekening van
den penningmeester heeft nagezien, rap
porteerde bij monde van den heer P. D.
van der Wal dat alles in de beste orde
was bevonden en een woord van dank
zeer zeker op zijn plaats is.
Uit het verslag van de algemeene ver
gadering te Appelscha memoreeren we:
Het sanatorium is de steun van alle
Friezen dringend noodig. Uitbreiding
van het aantal afdeelingen is zeer ge
wenscht. Door een der afgevaardigden
wordt de opmerking gemaakt, dat de
verplichte afdracht aan het Hoofdbe
stuur voor zijn afd. zeer moeilijk is. De
voorzitter antwoordt, dat deze afdracht
verplichtend is gesteld om de verpleeg-
prijs zoo laag mogelijk te houden.
De heer Ypeij maakt de opmerking
MAKKUM. Door eenige personen al
hier is een salonstoomboot aangeschaft
met de bedoeling daarmede pleiziertoch-
ten te ondernemen op de Zuiderzee.
Hoofdzakelijk voorzoover mogelijk
tochten naar de Zuiderzeewerken. De
boot draagt de naam „Minister Lely”
onder wiens bewind destijds het ontwerp
„Droogmaking van de Zuiderzee” is
aangenomen.
VOETBAL.
Veteranen C. A. B.Sneek: 0 0.
Het was een goede gedachte van het
C. A. B.-bestuur om tot sluiting van het
voetbalseizoen de veteranen van C. A. B.
ook eens in de gelegenheid te stellen hun
prestaties te laten zien.
Voor dat doel waren de Sneek-vete-
ranen uitgenoodigd.
Om 2 uur stelden beide elftallen zich
onder leiding van scheidsrechter W. Ph.
Hendriks op.
Het begin van de Sneekers is heel
goed, de voorhoede combineerde heel
aardig, maar verder dan de backs bren
gen ze het echter niet. En wanneer De
Haan al eens op doel schiet, is Kooiker
in laatste instantie voor hem een strui
kelblok.
Wanneer C. A. B. ten aanval trekt
zien we Posthuma over het doel schie
ten. Hetzelfde lot ondergaan schoten
van G. Dijkstra en J. Knol.
Rust breekt aan met 0-0.
Na de rust is het spelbeeld een ge
trouwe copie van de eerste helft, daar
het een strijd is tusschen de beide verde
digingen.
De regen deed in de tweede helft ook
nog door de gladheid van het terrein
verschillende spelers soms buitelingen
maken, wat dan de lachlust van het pu
bliek opwekte.
Even voor het einde werd nog een
mooie aanval door Sneek ondernomen,
wat C. A. B. bijna een doelpunt kostte.
De wedstrijd eindigde echter zooals
deze was begonnen met 0-0.
Bij Sneek speelden Poëisz, De Haan
en Hartkamp een goede partij, terwijl
bij C. A. B. behalve de achterhoede, Van
Buren en Van den Oever uitblonken.
Een der meest algemeen bekende
spreekwoorden waartegen weinig te
zeggen valt en dan ook meestal aller be
vestiging en instemming heeft, is het
spreekwoord: „Honger is een scherp
zwaard.’’
Zelfs zijn daar voor en na vele varia
ties opgemaakt en wij herinneren in dit
verband alleen maar aan het bekende:
„Honger maakt rauwe boonen zoet!”
Vooral de tijden die achter ons liggen
dienen daarvoor als bewijs, maar ook
de laatste jaren tellen wel ter dege mee.
Daar is een tijd geweest, zeg een halve
eeuw geleden, toen in bepaalde kringen
armoede geleden werd en menig gezin
wegens broodgebrek ’s avonds zonder
eten naar bed ging, of moeder haat
kroost met een broodkorst of een stuk
koolraap, of een rauwe wortel naar hef
vlieringkamertje stuurde. Men had nu
eenmaal niet anders.
De voorraad was uitgeput, de spinde
was ledig en menig gezin uit die dagen
zal zich wellicht herinneren, hoe het
ouderhart bloedend de kleintjes naar bed
stuurde. Of er dan werkelijk niets aan te
doen was en totaal alle middelen om in
den heerschenden nood te voorzien, wa
ren uitgeput?
Wij zouden dat niet durven beweren,
maar ongetwijfeld was het wel een tijd
waarin geleden werd, lang en bang en
zwaar en het zou ons niets geen moeite
kosten om tal van voorbeelden uit het
leven aan te halen die zouden kunnen
bewijzen, hoe spoedig het kleine volkje
op eigen beenen kwam te staan en aan
eigen lot waren overgegeven. Hadden
zij voldoende capaciteiten om op eigen
wieken te drijven en zich een weg door
het leven te slaan, des te beter voor hen
zelf en een verlichting voor de huishou
ding, maar in de meeste gevallen waren
dit uitzonderingen waarop niet kon wor
den vertrouwd. Wat vooral in de kinder
jaren van die dagen is geleden valt
moeilijk te zeggen, doch ternauwernood
behoeft opgemerkt, dat velen het zwaar
hadden en ongetwijfeld zou menigeen
daar nog van kunnen getuigen, als ge
volg van de malaise en de doodende
concurrentie en het gebrek aan door
zicht, te veel om op te noemen.
Sindsdien is er veel veranderd, niet
het minst als gevolg van de gewijzigde
toestanden op de arbeidsmarkt en in het
bedrijfsleven. De machine deed haar in
tocht op allerlei gebied en in allerlei
werk. Op den akker, in de fabriek, in de
werkplaats, allerwege, en natuurlijk ble
ven de gevolgen niet uit. Voor de man
nen niet en ook niet voor de vrouwen.
Weldra werden kinderkrachten geëx
ploiteerd en elk kon hierbij gebruikt
worden.
Van den morgen tot den avond, draai
de de machine en snorde het wiel en nie
mand die werken wilde, behoefde ledig
aan de markt te staan. Het was de tijd
geworden van aanpakken door jong en
oud, man en vrouw, dienstbaar en vrije,
intellectueel ontwikkelden, en voor de
domme die tot in het oneindige stelsel
matig dezelfde beweging met hand of
voet had te doen, zonder dat daar ook
maar een oogenblik bij gedacht behoefde
te worden. Het eenigste waarvoor men
te zorgen had was, dat men met zijn
handen of voeten of vingers of lichaam
bleef buiten verboden plaatsen, en niet
in aanraking kwam met de machinerie
die onbarmhartig doordraaide en geen
gevoel had voor pijn en geen medelijden
kende.
ARUM, 1 Juni. Het dempen van de
in vervallen staat zijnde sloot, tusschen
het N.O. gedeelte van ons dorp en de
proeftuin, nadert zijn voltooiing.
Dat deze onooglijke, onfrissche wa-
terlossing vervangen wordt door een
flinke rioleering is zoowel uit aesthetisch
als hygiënisch oogmerk toe te juichen.
27= Jaargang
waarin opgenomen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
i.
L
I
Huureen wagen
en stuur zeil
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. o. kwartaal.
■M
i
nd,
af.
lil. II. H.IM
SOL1ED ADRES VOOR
- EN
ir-
DËJONGs NIEUWSBLAD
