Het leven wordt goedkooper.
'iU
HOFSTtDE
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Een medische wenk
aan de ouders.
H. E. EVERTS
Woensdag 1 Juli 1931
No. 51
27^ Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
IR
Grootzand 18, SNEEK, Telei. 332
BRILLEN
BREUKBANDEN
Uit den Omtrek
St Anthonius-Ziekenhuis te Sneek.
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
or
en
:r-
Harlingen III.
Bolsward I.
Franeker L
Bolsward IL
Franeker II.
Bolsward III.
Franeker III.
uit
Bolsward L
be
wed-
Franeker I.
Harlingen
II.
Franeker II.
Harlingen III.
Franeker III.
Harlingen I.
Harlingen I.
P
Bolsward II.
Harlingen II.
S
Bolsward III.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
en
uit
jn-
en
oo
en
1913
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1929
1930
1930
1930
1931
1931
100
304
292
182
160
151
156
155
145
148
149
142
117
135
131
126
107
105
104
103
100
296
252
187
160
143
156
155
144
153
157
149
119
149
134
127
111
108
106
105
f Op de Nationale Vakwedstrijden
te Nijmegen werd de beschuit van den
heer D. Harkema wederom met een
verguld zilveren medaille bekroond.
Zwemschool Bolsward.
Temperatuur van het water bedraagt
20 gr. C.
100
100
100
100
100
100
Eindexamen 5-jarige R. H. B. S.
Sneek.
Geslaagd voor het eindexamen: M. C.
O. Eerdmans, P. A. Nawijn, A. O. Ra-
dema allen te Bolsward en P. Bonnema
te Makkum.
8-8-0-8-8-8-6-8 54.
0-0-8-2-4-4-8-2 28.
L. Tigchelaar
Van der Plaats
A. Koster
tegen
P. Oord
C. de Way
K. v. d. Heide
P. Oord
C. de Way
K. v. d. Heide
,nd
loo
Zie
r hi
Ziji
ger
ee-
ollt
:inf
ide
hac
ne-
ich
;eri
ak
w
iur
ir-
:en
1.
nd,
tse
len
i
t Zaterdag j.l. speelde de Bolsward-
sche polo-club „De Waterratten” een
wedstrijd in Sneek tegen de adspiranten
der Sneeker polo-club „Neptunes”, wel
ke wedstrijd eindigde met gelijk spel
3—3.
ver. „M.E.T.O.” was zeer veel animo.
De prijzen werden behaald voor de
jongens door:
lste prijs: A. Dalstra en K. Kingma.
2de prijs: Joh. de Haas en M. Spoel
stra.
Voor de ouderen:
lste prijs: B. Wolthuizen, K. van der
Heide en M. Bijlsma.
2de prijs: D. van der Meer, D. Ykema
en D. Wiersma.
3de prijs: P. de Haas, F. Brandenburg
en J. Hoitsma.
KIMSWERD. Per autobus werd door
de „Damesclub” alhier een reisje ge
maakt.
Na eerst een bezoek te hebben ge
bracht aan Comwerderzand, ging de
tocht verder naar het schoone Gaaster-
land en vandaar naar Oranjewoud.
Het gezelschap had een hoogst genot
volle dag.
heid, dat joowel bij stijging als bij da
ling der groothandelprijzen, de klein
handel zeer geleidelijk volgt.
Jammer genoeg ontbreken hier alge-
meene opgaven van die prijzen over de
geheele linie en juist in het jaar dat ons
het meest interreseert, n.l. voor den
oorlog.
Ook het genoemde bureau voor de
statistiek geeft slechts eenige cijfers, die
de mogelijkheid van vergelijking bieden
n.l. de indexcijfers van de prijzen der
voornaamste levensmiddelen in Den
Haag. Deze
Brood
Gruttersw.
Melk, kaas
Vleesch
Vetten
Aardappelen
Nu mogen we
f Geslaagd voor acte Boekhouden
v. d. Vereen, v. Leeraren onze plaatsge-
nooten mej. B. Wouters en de heer P.
Elzinga.
IJ. Kuperus
J. Althof
R. Kuperus
tegen
D. v. d. Meer
D. Wiersma
A. Nieuwenhuis
O. Vellinga
N. Staalstra
L. Seerden
tegen
W. Bosma
S. de Jong
S. Frijling
W. Fortuin
G. de Boer
M. van Smeden
157
156
133
108
181
cijfers geen
WONSERADEEL, 26 Juni. Een boven
deze gemeente circelend vliegtuig trok
de aandacht door zijn bijzonder eigen
aardige bewegingen.
Tot veler verbazing en bewondering
was deze vliegtuig-acrooatiek noodig
voor het maken van luchtreclame. Ge
durende een 'betrekkelijk nog al langen
jijd kon men tegen het firmament lezen
de naam van een reeds vrij bekend ver-
bruiksartikel.
KIMSWERD, 29 Juni. De werkman
Tj. Hoekstra alhier, had het ongeluk
met een zak aardappelen te vallen, met
als gevolg een gebroken been.
Verschijnt Dinsdags-
yrijdagsavonds.
HUIDARTS,
Spanjaardslaan 124, Leeuwarden
houdt vanaf 1 Juli
eiken Woensdag Spreekuur
van 8.30—11.30 v.m. in het
Het Woensdagmiddag-Spreek-
uur te Leeuwarden wordt dan
van 2—3 uur nam. gehouden.
f Bij de Zaterdagmiddag gehouden
Jongenskaatspartij te Stiens is de eerste
prijs behaald door: Mooiman te Har
lingen, Langerak te Franeker en Falkena
te Bolsward.
Zooals men ziet een drie steden-par-
tuur.
Koning der partij werd onze stadge
noot KI. Falkena.
f Voor de Potjeskaatspartij op Zon
dag j.l., uitgeschreven door de Kaats-
KIMSWERD. J.l. Zondag werd hier
een kaatswedstrijd gehouden onder in
gezetenen.
Het mooie zomerweer begunstigde de
wedstrijd bijzonder. Er werden dan ook
zeer interessante partijen gespeeld.
Van de 19 deelnemende parturen wer
den ten slotte winnaars:
lste prijs: C. Harkema, W. de Boer en
K. Kuipers.
2de prijs: Sj. Politiek, O. Dijkstra en
J. Bouma,
3de prijs: O. Stellingwerf, J. Postma
en J. Kamstra.
De prijzen waren luxe voorwerpen.
WITMARSUM, 28 Juni. Heden, Zon
dagmiddag had onder begunstiging van
schitterend weer de openlucht samen
komst van „Kerk en Vrede” plaats.
De plaatselijke predikant, Ds. Los,
sprak in zijn openingswoord zijn vreug
de uit over de groote opkomst, n.l. een
400-tal menschen waaronder velen uit
andere plaatsen.
Mej. Da. van der Ban uit Stavoren
sprak over „Vrede” en deed uitkomen
hoe we met een uitwendige vrede niet
klaar waren, maar slechts als we elkan
der in Christus’ kracht leeren vergeven.
Ds. Vink van Bolsward had als on
derwerp: „Dappere ongehoorzaamheid”
en liet zien hoe men nooit het recht,
door onrecht, d. 1. door oorlog, kan ver
dedigen, meer dan het recht is de liefde
en die moet regeeren, ook als de Staat
soms anders gebiedt
Met een opwekkend slotwoord sloot
ds. Ruitenberg te Pingjum deze welge
slaagde bijeenkomst en bracht ook dank
aan beide koren, het kerkelijke koor te
Bolsward en de zangvereeniging „Excel
sior” alhier, voor hunne medewerking en
mooie afwisseling. Eveneens werd een
woord van dank gebracht aan den eige
naar van het land, de heer S. Kooistra
alhier.
Gelukkig dat er bij al het klagen en
zuchten over crisis en malaise er nog
één ding is waarover bijna alle men-
schen zich kunnen verblijden en wel
over het feit, dat ons levensonderhoud
iets goedkooper begint te worden.
Hoe dikwijls denken onze huismoeders
nu nog aan de prijzen van voor den oor
log, hoewel velen onder ons niet meer
zullen weten, dat men toen voor een
gulden heel wat meer kon doen dan te
genwoordig.
Enkele optimistische profeten hadden
ons eenige jaren geleden wel voorspeld
dat die topprijzen niet zoo lang meer
zouden duren en de prijzen van ver
schillende levensmiddelen spoedig 'niet
veel hooger meer zou zijn dan in dan
goeden ouden tijd maar dat was
zoo moeilijk te gelooven.
Inderdaad lijkt het er op dat die pro
feten voor een groot deel gelijk zullen
krijgen. Het verschil in den groothandel
is maar zeer miniem.
De cijfers die op geregelde tijden ver
strekt worden door het bureau voor de
statistiek, vertellen het ons duidelijk.
Als uitgangspunt wordt hier genomen
het jaar 1913, Het algemeene indexcijfer
van 28 artikelen, dat in 1913, 100 was,
was nu April j.l. 103.
Bij het jaar voor de oorlog vergeleken
dus een zeer kleine stijging van 3%.
Van de 28 voedingsmiddelen was het
cijfer van 100 in 1913, 108 in April j.l.
Dat wil dus zeggen dat als we in de
kleinhandel dezelfde daling hadden als
in den groothandel, het leven weinig
duurder zou zijn dan kort voor den oor
log. We willen in bijgaande lijst eens
doen zien de merkwaardige stijging en
raling van de groothandelsprijzen in de
jaren 1913 tot Maart 1931.
een enorm verschil maken met de cij
fers van 1913. Ook zien we na 1919 een
gedurige schommeling. Pas in 1929 is
een constante daling merkbaar, die zich
tot de laatste maand geregeld voortzet.
Wat de groote massa van het publiek
echter meer interesseert, zijn de klein
handelsprijzen. Datgene wat de klant
voor de winkelgoederen betaalt in ver
gelijking met voor den oorlog.
Deze kwestie is minder eenvoudig.
In de tijden dat de groote schomme.-
lingen voorkomen, gaapt er een klove
tusschen de prijzen in groot en klein
handel. Het is van algemeene bekend-
Dec.
Jan.
Febr.
Dec.
Jan.
Febr.
Maart 1931
Hieruit zien we dat de geweldige top-
cijfers in het eerste jaar na den oorlog
De eerste rij achter de jaartallen geeft
de algemeene indexcijfers aan van 28
artikelen, de tweede rij de prijshervou-
ding van 28 verschillende voedingsmid
delen.
levensmiddelen
prijzen dateeren uit de
maanden JanuariJuli 1914, dus nog
voor het uitbreken van den wereldoor
log.
ARUM, 26 Juni. Gisteren had een
fietstocht plaats, georganiseerd door de
afdeelingen „Arum” en „Achlum” van
de J. V. O.
Als einddoel was Zwartewegsend ge
kozen. O.m. werd een bezoek gebracht
aan het mooie „Vijversburg”.
Voor jonge menschen gaat van zulk
een tocht in groepsverband groote be
koring uit. Het was dan ook voor beide
afdeelingen een genotvolle dag.
Juni 1914 Juni 1930 Febr. 1931
181
102
150
150
130
163
deze
absoluut vaste conclusie trekken. Toch
geven zij voldoende houvast om verge
lijkingen te maken ten opzichte van de
levensduurte voorheen en thans.
Wanneer men in bovengenoemd staat
je de cijfers van 1914 en 1931 vergelijkt,
dan blijkt dat enkele belangrijke voe
dingsmiddelen als brood, melk, kaas,
aardappelen nog meer dan 50% staan
boven de prijzen van voor den oorlog.
Ook vleesch en eieren noteeren
nog ongeveer 25% boven de oude prij
zen, terwijl de groothandelprijzen, zoo
als uit eerstgenoemd staatje blijkt,
slechts 6 punten daar boven uitgaan.
Wanneer dus een conclusie getrokken
zou worden, dan blijkt dat de prijzen
in de kleinhandel de daling der groot
handelprijzen langzaam volgen. Dan
blijkt daaruit dat enkele levensbehoef
ten gedurende de afgeloopen periode
bijna maandelijks goedkooper zijn ge
worden, doch dat het leven nog altijd
heal wat duurder is dan voor den oorlog.
Ook andere factoren werken hiertoe
samen. De menschen van tegenwoordig
hebben ook meer behoeftenbehoef
ten die ’t leven ontegenzeggelijk duur
der maken, b.v.: de woning, kleeding,
meubilair, eenvoudige genotmiddelen,
cultureele behoeften, zooals een krant,
een boek, hygiënische behoeften, zooals
waterleiding. Kortom allemaal dingen,
die zooals we in eigen kring kunnen
waarnemen, het leven belangrijk duur
der maken dan voor den oorlog. En dan
spreken we nog niet eens van de hooge
belastingen en al die sociale wetten die
ons geld kosten.
Om uit de enorme daling der groot
handelprijzen te concludeeren, dat het
leven ongeveer gelijk gaat worden als
voor den oorlog, is onjuist.
Hoogstens kunnen we zeggen, dat het
leven iets goedkooper is geworden, dat
er een voortgaande neiging is tot prijs
daling en dat is dan in dezen tijd van
crisis en malaise ten minste een hoop
gevend verschijnsel.
f In een gisteravond gehouden ver
gadering van stemgerechtigde leden der
Geref. Kerk alhier is beroepen Ds. Zwart
van Nijemirdum.
Tevens werd door den Kerkeraad me
degedeeld, dat het plan, een nieuwe pas
torie te bouwen, vasten vorm heeft aan
genomen.
en met de stand 6-2 is deze partij door
Bolsward gewonnen.
Cijfers:
Bolsward6-8-8-8-8-2-0-4-8-8 e= 60.
Harlingen 8-2-4-4-2-8-8-8~4-2 50.
Het partuur Bolsward 2 kan het in
het nu volgende spel tegen het Harlin-
ger partuur niet bolwerken.
Harlingen loopt uit tot spel
waarna Bolsward 2 maal op 6-6 een
eerst verdient, maar verder kon men
ook niet komen. Deze partij wint Harlin
gen 1 gemakkelijk.
Thans een partij tusschen Franeker 1
en Harlingen 2.
Franeker partuur is in het eerste deel
der partij overwegend sterker en loopt
uit tot 2j£ spel om spel.
Dan begint Harlingen langzamerhand
de goeie vorm te vinden. Het wordt ach
ter elkaar zelfs 2]£ spel gelijk. Een zeer
spannende partij dus, waarbij zooals
men dat noemt fül gekaatst wordt.
Bij den stand 6-4 wint Harlingen deze
partij met een mooie bovenslag. Cijfers:
Harlingen: 4-6-8-6-6-6-8-8-8-8-8 76.
Franeker 8-86-8-8-8-2-2-6-6-4 66. tegen
Zooals men ziet een geweldig aantal
punten.
„Laat Uw kinderen niet alles slik
ken Er wordt tegenwoordig veel
van dat scherpe, bittere goedje
aangeboden, onder den naam van
„pepermunt”.
Laat U door zulk goedkoop snoep
goed niet van de wijs brengen I
Het laboratorium Dr. E. Pannen
borg en Dr. H. J. Doornbosch te
Groningen oefent voortdurende
controle uit op de echte, medici
nale VS-pepermunt. Dit wil dus
zeggen, dat U de kinderen voor
versnapering VS-pepermunt moet
I geven en geen andere.
De partij tusschen Franeker 2 en Har-
II lingen 3 heeft eveneens een zeer span
nend verloop. Het eerste bordje er..
eerste spel is voor Franeker. Maar Hier
na zorgt ook Harlingen spoedig voor
de gelijkmaker. Het wordt 3-2 voor Fra
neker, daarna 3-3. Met een mooie bo
venslag maakt Harlingen 2 spel. Het
volgende eerst is weer voor Franeker,
zoodat de stand weer gelijk 2 spel is.
Met een geweldige bovenslag maakt
Harlingen op 6-4 de 2>/2 spel, maar ook
Franeker slaat er nu geducht op los. Re
sultaat 5-5. Bij den eindstand 6-2 ver
liest Franeker door een buitenslag.
Cijfers:
Harlingen: 4-4-8-8-2-8-8-6-8-2-8 66.
Franeker 8-8-6-Ö-8-4-6-8-4-8-2 68.
In deze partij munten zeer bijzonder
uit de Harlinger Van der Plaats en de
Franeker Staalstra.
De laatste partij was weinig interes?
sant. Met schoone telegraaf werd Fra
neker 3 door Harlingen 1 er afgespeeld.
De competitiestand is nu na dezen
wedstrijd:
Harlingen 12 gewonnen.
Bolsward 9 gewonnen.
Franeker 6 gewonnen.
Zaterdag 4 Juli wordt weer een
strijd te Harlingen gehouden.
De competitielijst ziet er als volgt uit:
IJ. Kuperus
J. Althof
R. Kuperus
tegen
S. Bos
H. Bogaard
D. v. d. Heide
O. Vellinga
N. Staalstra
L. Seerden
tegen
L. Tigchelaar
Van der Plaats
A. Koster
W. Fortuin
G. de Boer
M. van Smeden
tegen
A. Tigchelaar
P. Helfrich
J. van Dijk
A. Tigchelaar
P. Helfrich
J. van Dijk
tegen
D. v. d. Meer
D. Wiersma
A. Nieuwenhuis
S. Bos
H. Bogaard
D. v. d. Heide
tegen
W. Bosma
S. de Jong
S. Frijling
KAATSEN.
De stedenwedstrijd Harllngen-Bolsward-
Franeker.
Het i^tge^ochste zomerweer begun
stigde deze zeer mooie kaatswedstrijd.
Misschien is de gedachte competitie
wedstrijden nog niet genoegzaam door
gedrongen in de kaatswereld om een
zeer groote belangstelling te ontwikke
len. Ons lijkt deze vorm in de kaats-
sport een stap in de goede richting, een
poging het wedstrijdelement op hooger
plan te brengen, de beoefening van de
sport om de sport.
Het karakter der competitiewedstrij
den is door de vriendschappelijke geest
zeei sympathiek en de spanning ont
breekt geenszins. Met animo en geest
drift wordt er gespeeld. We zien daarom
met belangstelling de nog komende wed
strijden tegemoet.
Ruim 2 uur wordt onder leiding van
scheidsrechter Oosterbaan begonnen in
twee perken.
Franeker 2 tegen Bolsward 3.
Bolsward zet zeer goed in. Het eerste
bordje wordt met 6-2 veroverd. Ook
het spel op 6-6 door een kwaadslag van
Franeker, dan wint Franeker op 6-4 een
eerst en doordat Bol ward een beetje
knoeit aan den opslag wordt het 1 spel
gelijk. Bij het nu volgdKde 0-0 laat Bols-
ward de opgeslagen bal zitten, zoodat
Franeker 1 y2 spel tegen Bolsward 1 spel
noteert. Franeker komt er nu beter in en
i verovert achtereenvolgens op 6-4 de 2
spel, op 6-6 de 2J/2 spel en op 6-6 de
i partij. Franeker wint derhalve met de
volgende cijfers:
Franeker 2 2-6-8-848-8-8-8 56.
Bolsward 3 8-8-4-2-6-4-Ö-6 44.
De 2de partij wordt gespeeld tusschen
Franeker 1 en Bolsward 2.
Franeker pakt direct goed aan en
weet met 6-0 het eerste bordje te win
nen. Op 6-6 maakt Bolsward gelijk,
eveneens het volgende spel op 6-6. Fra
neker maakt dan het spel gelijk en wint
ook het volgende eerst. Bolsward haalt
dan flink op en maakt achtereenvolgens
iy2 en 2 spel. Ook Franeker weert zich
geducht, zoodat de stand wordt 5-5, het
wordt nu 6-2 voor Bolsward, daarna
6-4, zelfs 6-6, waarna Franeker met een
brute slag verliest. Een partij waarin
zeer goed gekaatst werd, al was de op
slag voor beide partijen een beetje on
vast.
De derde partij gaat tusschen Frane
ker 3 en Bolsward 1.
Bolsward, dat direct goed speelt, loopt
uit tot 1 spel. Hierna slaat Van der H. 3
maal buiten, waardoor dit eerst komt
aan Franeker, daarna weer 6-2 voor
Bolsward, dat met een mooie bovenslag
de stand brengt op 1 y2 spel om 1 eerst.
Eveneens maakt Bolsward zeer gemak
kelijk de 2 spel. De stand wordt hierna
5- 1 waarna Franeker door een buiten
slag van Bolsward op 6-6 het eerste spel
krijgt.
Deze partij wordt daarna gemakkelijk
door Bolsward gewonnen op 5-2 en 6-2.
Cijfers:
Bolsward:
Franeker:
Een eveneens weinig interessante par
tij is die tusschen Bolsward 3 Harlin
gen 2. Hier is het Bolsward die tegen
het sterkere spel van dit Harlinger par
tuur niet op kan en met schoone tele
graaf naar huis moet.
De nu volgende partij tusschen Har
lingen 3 en Bolsward 1 is weer vol
leven en afwisseling.
Al direct bij het begin 6-6 wint Har
lingen met een kwaadslag van Bolsward
het eerste bordje, waarna Bolsward met
een bovenslag op 6-2 voor de gelijkma
ker zorgt. Hierna wint op 6-4 Bolsward
het spel en maakt op de stand 6-4 \y2
spel en op 6-2 2 spel.
Daarna wint Harlingen door een voor
slag van Bolsward op 6-4 één spel. Met
6- 0 1 y2 spel en met 6-4 2 spel gelijk.
Er zit spanning in deze partij. Het
perkspel is bij beide partijen zeer goed.
Het volgende eerst is nu voor Bolsward
-r
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l'/a et.
Buitenland 2H et.
!f.
a-
en
Bi
SOL1ED ADRES VOOR
EN
BUIKGORDELS
81
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
i --
