HOFSTEDE
örootzand 18, SNEEK, Telef. 332
Dr. A. A. EECEN,
OOR-, NEUS-, KEELARTS
is afwezig Zaterdag 1 Aug.
tot en met Zaterdag 15 Aug.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Woensdag 29 Juli 1931
27= Jaargang
No. 39
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Onder de menschen.
Official Ford Dealer
Bolsward - Telef. 86
BRILLEN
BREUKBANDEN
BUIKGORDELS
Uit den Omtrek
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
n.
en
10 cent de K.M.
l!
„Vox.
en
Bedrijven
I
t
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
2
1
6
Kunstmes'thandel
Melkproductenfabriek
Meubelfabrieken
Mosterdmaalderij
Schaatsenfabriek
Scheepstimmerwerf
Schoenmakerijen
Schoolgebouwen
Slagerijen en vethan-
del
Smederijen
Timmerwerkplaatsen
Verfwarenfabriek
V ruchtensappenf abriek
Wagenmakerijen
Watergemaal
Steenfabriek
Totaal
bruto
7
2
1
7
1
6
6
5
5
f 9555.
- 9279.
- 10321
- 8492
- 10520
- 8174
f De Vereen, voor Evangelisatie al
hier, heeft Vrijdagavond in hare verga
dering besloten tot evangelist te beroe
pen Dr. J. J. Woldendorp, Pred bij de
Ned. Herv. Kerk te Stedum.
2. —
3. —
5.—
8
7
1
3
2
1
1
270.30
bedroeg
13.50
9.50
1.—
23.—
1.50
5.25
13.—
3.75
4.40
10.50
7.30
46.50
1.50
4.25
5.—
2.—
15.—
Aantal
P.K.
3.55
41.10
1.—
15.—
10—
0.90
6.50
2—
12.30
1.—
Wij ieeren het U11
NIEUWE WAGENS
MAKKUM, 24 Juli. Een emotievolle
avond is de avond op bovengenoemde
datum geweest voor onze plaatsgenoo-
ten.
Ongeveer 5 uur hoorde men in het
Noordwesten reeds de donder rommelen
en vanuit die richting kwam de lucht
Autogarages
Bakkerijen
Bierbottelarijen
Boekdrukkerijen
Boerderijen
Café’s
Confectie-ateliers
Distilleerderijen
Gasfabriek
Glasslijperijen
Inrichtingen voor wel
dadige doeleinden
Julianapark
Kerkgebouwen
Koffiebranderijen en
Zwemschool Bolsward.
De temperatuur van het water be
draagt 18 gr. C.
Zwemmen
Onder leiding van onze badmeester,
de heer H Postema, vertrokken j.l. Za
terdag n.m. 25 dezer, per bus 10 dames
en 8 heeren, leden van onze Bad- en
Zweminrichting, om deel te nemen aan
het jaarlijks te houden afstandzwemmen
over de Groote Wielen bij Leeuwarden.
Dat voor deze overtocht steeds meer
belangstelling bestaat, blijkt dat er
thans 260 deelnemers uit vele provinciën
voor uitkwamen.
In afdeelingen van 50 werd de tocht
ingezet.
Zoo’n tocht stelt de deelnemers niet
alleen in de gelegenheid om hun uithou
dingsvermogen, maar ook hun vaardig
heid te toetsen.
Als herinnering voor het volbrengen
van deze tocht ontvingen de dames:
Antje Koopmans, Grietje Statema,
Richtje j Conradi, Antje Roorda, Feijkje
Scheffer, Olga Bijlsma, IJbeltje Wouters,
Sipkje Rijpkema, Janny Frijling en Hilly
Haagsma ieder een broche; de heeren
Klaas Brandenburg, Piet Brandenburg,
Max Bas, H. Bas, Jeen Meijer, Dirk van
der Gaast, Wietze van de Witte
Ruurd Jorritsma ieder een dasspeld.
Nieuwe aanwinst voor de
Gemeente-Reiniging.
Hedenmorgen woonden we een de
monstratie bij die gehouden werd door
de gemeente-arbeiders bij de reinigings
dienst.
Deze was verrijkt met de aanwinst
van een „Vulcan” selbstsauger, die de
beerputten leegzuigt. De proef werd ge
nomen in het R.K. gesticht naast de St.
Franciscuskerk alhier.
Aanwezig waren verschillende autori
teiten zooals de Ed. Acht. Heer Burg,
meester S. J. Praamsma, de wethouder
Lunter en eenige raadsleden.
Nadat de buigzame slangen ter leng
te van 32 M. gelegd waren, werd de
ketel luchtledig gemaakt.
Dit geschiedde door een handpomp,
die een glas met gasoline leeg zoog. De
gasoline werd verspreid door een
sproeier (in den ketel). Toen het glas
leeg was, werd boven in de ketel een
brandende lucifer geworpen, die een
explosie veroorzaakte.
Daarna werd de toevoer naar de ke
tel geopend en de zuiging begon.
De eerste proef gelukte niet geheel,
maar daarna werd een tweede aange
wend. Wanneer de vulling zonder stoor
nis gebeurt (zooals bijv, met water)
kan de ketel in 45 seconden gevuld zijn.
Als vermoedelijke oorzaak van de
eerste mislukking werd opgegeven, dat
de buizen niet goed genoeg gesloten
geweest waren, of dat de gasoline deels
verbrand was. Door het laatste kan er
dan geen goede ontploffing komen.
Bolsward blijft niet achteraan, maar
doet mee aan de wonderen der tech
niek.
stadgenoote Mej. Jacoba R. Terhenne,
thans te Oegstgeest, leerlinge det
Kweekschool voor Bewaarschoolhoude-
ressen te Leiden.
en veiligheidsmaatregelen, nog wel met
meerdere aante vullen.
Het is te begrijpen, dat een mensch
gaarne wil weten waar de belastingpen-
ningen blijven. Wij hebben dan ook me
nig gemeenteraadslid ontmoet, die,
wanneer hij op zijn kiesvereeniging een
causerie hield over de gemeentebegroo-
ting, hij daarbij een dankbaar gehoor
aantrof, omdat velen wel eens een blik
willen werpen in huun gemeentehuis
houding.
Belasting is dwang, omdat anders de
staatsmachine niet in ’t spoor kan wor
den gehouden. Werd dit element uitge
schakeld dan begon het op een offer te
gelijken en zou blijken dat slechts en
kele groote vaderlanders daartoe het
hunne gingen bijdragen.
Velen ófferen bijv, liever aan Bachus
waarbij een deel indirecte belasting is
ingesloten, dan dat daarvan een klein
deel directe belasting wordt betaald,
terwijl hun gezin mede profiteert en
eigen lichaam wordt gespaard.
Belasting moet dwang zijn omdat
vrijwillige heffing alles hopenloos in de
war zou sturen. Het eigen ik der men
schen zou vooral op dit terrein staan
boven het gebod der naastenliefde.
De sombere stemming in het belas
tingkantoor is ons inziens reeds daar
van een bewijs, omdat slechts een en
keling voor zijn buurman wil weten,
hoeveel zijn zuiver inkomen is. Zonder
cijnsplicht zal het echter niet kunnen
gaan, want dan wordt iedere staat, on
verschillig met welke regeeringsvorm,
„een chaos”.
t Te Rotterdam slaagde voor de acte
Nuttige Handwerken onze vroegere
POSTDUIVENNIEUWS.
Zondag 18 Juli hadden de drie wed
vluchten plaats vanaf Bordeaux, afstand
1020 K. M., Maastricht 240 K. M., beide
met oude en Zwolle als beginvlucht met
Jongeduiven.
Dat er niet veel duiven voor Bor
deaux waren, was wel te verwachten,
gezien de afstand welke niet in 1 dag
kon worden gevlogen. 5 stuk werden
Dinsdagavond voor de vlucht Ingekorfd.
Zaterdagmorgen werden ze gelost om
6.30. De eerste duif uit Bolsward arri
veerde reeds Zondagmorgen om 11.20.10
eigen aan Y. de Vries, wat zeker een
prachtige prestatie is daar het op den
dag van lossing slecht weer was.
Dinsdagavond bereikte de eerste duif
van Th. de Jong om 7.35.5 haar hok en
Donderdagmorgen om 11.37.15 werd
No. 2 van dezelfde eigenaar geconsta
teerd, waarmede in Bolsward 3 van de
5 verzonden duiven deze afstand heb
ben afgelegd.
Uit Friesland werden ongeveer 44
duiven naar Bordeaux verzonden.
Zondags bereikten slechts 5 stuks
haar hok. De eerste in Joure om 6.30
’s-morgens. De tweede te Leeuwarden
om 9 uur, dan volgt Bolsward als No.
3. Terwijl Sneek met 19 verzonden dui
ven Zondags geen enkele terugzag.
Maastricht werd gelost om 7 uur. De
eerste duif arriveerde om 11.7, eigenaar
Y. de Vries.
De verdere uitslag is als volgt 2.6.8.9de
D. Bangma 35.7.11de, Y. de Vries, 10de
Th. de Jong
Dif was de laaste wedvlucht der oude
duiven, tweede tour.
Het Kampioenschap werd behaald
door den heer Y. de Vries, terwijl D.
Bangma als 2e op hem volgde.
Tenslotte de eerste vlucht met jonge
duiven vanaf Zwolle. 77 stuks werden
verzonden en op een dergelijke kleine
afstand gaat het er om wie zijn duiven
het eerst te pakken heeft, daar jonge
duiven gaarne een beetje op het dak blij
ven zitten.
Bij het openen der klokken bleek het
dat er 32 waren geklokt.
De eerste 10 prijzen waren de volgen
de: No. 1 A. de Vries, 2 en 6 D. Bang
ma, 3, 5, 7, 10 Y. de Vries, 4 D. Hoeben,
8 D. Ruiter en 9 A. Bangma.
Zondag j.l. werd met jonge duiven
gevlogen vanaf Zutfen. Om 8 uur gelost,
arriveerde de eerste duif om 10.10.1. Ei
genaar Y. de Vries De uitslag is verder
als volgt: 2.3.7.Ö. Y. de Vries, 4.5 Th.
de Jong, 6 P. v. d. Zee, 8 C. Lammert-
sma, 10 D. Bangma.
A.s. Zondag wodt gevlogen vanaf Die-
ren-Doesburg afstand 120 K. M.. Inkor
ven Vrijdagavond 7 uur precies, in Café
„De Groene Weide” van v. d. Werf.
Aan
Gas- en
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
een dikke portefeuille te voorschijn,
waaruit verscheidene van die zelfde
soort biljetten, als wij allen hadden te
voorschijn kwamen, die de man hij
was vrachtrijder voor zijn clientèle
moest betalen.
Zijn woorden hadden de stilte ver
broken en van het eene eind tot het an
dere van het gebouw geklonken. Ze ga
ven ons de moed direct daarop tot hem
de opmerking te maken: „U is hier de
eenigste, die nog wat verdient.”
Eindelijk was het onze beurt en wij
deden net als de anderen die voor ons
waren geholpen, wij noemden het be
drag dat wij wenschten te betalen en
gaven ons biljet over. Vervolgens kwam
de beurs te voorschijn en wij telden het
genoemde bedrag neer, hetgeen door
den ambtenaar werd opgestreken.
We waren klaar, verlieten daarna
door de vestibule het gebouw en ston
den op straat in de frissche lucht. Het
was ons daar te kalm geweest, dan nog
liever op straat te midden van ’t straat
gewoel. Het was precies alsof de men
schen daarbinnen zich niet durfden uit
leven.
Wat is eigenlijk belasting en het
kortste antwoord hierop moet zijn, be
lasting is een gedwongen opbrengst
van gelden door de overheid binnen
haar gebied van de inwoners geheven
ter voorziening in de algemeene be
hoeften.
De dwang is er dus bij, gelijk ieder
op zijn aanslagbiljet kan lezen, waar
men verwittigd wordt te betalen en bij
verzuim wordt vervolgd. Gelukkig is bij
dit alles nog een lichtzijde, het gaat
voor de algemeene behoeften. Niet dus
voor de ambtenaren om te verdeelen of
voor de vriendjes van een minister, die
met een kruiwagen wat kunnen opha
len.
Maar wie belasting zegt, moet daar
aan toevoegen „voor 't algemeen”. Er
zijn vele algemeene behoeften als on-
De uitslag van de aanbesteding
verbouwing der Rijkszuivelschool alhier
is als volgt:
C. Lammertsma
L. van der Veen
D. Feenstra
Hollander en De Boer
R. F. Feenstra
H. Jorritsma
allen alhier.
Begrooting f 8300.
134
Het bruto winstsaldo
f 13.897.62 Hiervan blijft na af
schrijving van f 4888.28J/2, betaling aan
de gemeente van f 4355.221/2 aan rente,
nog over 'n netto-winst van f 4654.111^
Conform de Beheersvordering zal met
dit winstsaldo worden gehandeld.
een pakhuis
oude-juffrouw meteen
hondje; een dienstmeisje die nog vlug
een mantel over hare witte schort had
geslagen, toen zij haar keuken verliet en
al deze menschen wachtten en zwegen
alsof zij in de grootste gelatenheid hun
vonnis aanhoorden of ondergingen.
Toen wij binnenkwamen, waren ver
schillende personen ons bij name be
kend, wij knikten vriendelijk, doch kre
gen ternauwernood een klein knikje te
rug. En het was precies alsof de aan
wezige atmosfeer ook op ons direct in
vloed uitoefende. Daar was echter nog
een punt van overeenkomst, allen had
den in hun bezit een groot biljet, het
welk de een uit zijn kiel, een ander uit
de binnenzak, een derde uit zijn porte
feuille, een vierde uit het taschje, nog
een ander uit zijn beurs tooverde. Dat
biljet bracht ons op deze plaats, dat bil
jet werd door den man achter het loket
aangenomen, zorgvuldig nagezien en
aangeteekend en aan de betrokken per
soon teruggereikt.
Waar wij waren? Wij waren met al
die haastige menschen in onze dagen
van de twintigste eeuw, van zijn vlieg
tuigen, propellertreinen en snelheidsre
cords met nog veel meer, terecht ge
komen op het belastingkantoor, waar
alles en allen kalm waren. Wij kwamen
met de anderen om onze belastingpen-
ningen te betalen, zooals dit geregeld
was volgens de aangifte of volgens ’t’
knijp- en piepsysteem, gelijk dit soms
wordt genoemd.
Na ons trad een man binnen in een
blauwe kiel op klompen loopende. Pas
had hij de deur gesloten of hij slaakte
een zucht, toen hij meer tot zich zelf,
dan tot de anderen sprak: „Nog krek
as fan ’e moam, wat is dat un lest.”
Meteen haalde hij uit de binnenzak van
zijn vest, dat hij onder zijn kiel droeg
Gas- en Electriciteitsbedrijf der
Gemeente Bolsward.
het jaarverslag 1930 van het
Electriciteitsbedrijf der Ge
meente Bolsward ontleenen we het vol
gende:
Algemeen overzicht Gasfabriek.
Het betaald gekregen gas steeg met
5.437 kub. M. Het gasverlies daalde met
33.808 kub. M.
Dit gunstig resultaat wordt toege
schreven aan de vernieuwingen aan het
hoofdbuizennet en de dienstleidingen,
welke ook weer in 1930 plaats vonden.
Voor de toepassing van gas voor ver
warming en industrie werd weer de
noodige propaganda gemaakt.
Van 712 Juli was hier de Ned.
Bakkerij Tentoonstelling (N.E.B.A.T.).
Op deze tentoonstelling kwam dit be
drijf uit in een mooien stand met de
nieuwste toestellen, o.a. ook met een
gasbanketbakkersoven en een hotel-
gasfornuis in vol bedrijf.
De verkoop der bijproducten kan Theehandel
het zachte weer in aanmerking geno
men bevredigend genoemd worden.
De kolen werden regelmatig aange
voerd en waren over het algemeen van
zeer goede kwaliteit.
De technische en financieele uitkom
sten van het bedrijf kunnen gunstig
genoemd worden.
Dcor commissie en directeur werden
nog enkele verbouwde gasfabrieken be
zichtigd.
Op 26 November besloot de Raad
over te gaan tot het verbouwen van de
gasfabriek. Deze verbouwing zal in
1931 plaats vinden.
De ovens vereischten voordurend op
lettendheid, daar kluizen, montuur, en
verankering in geen besten staat meer
verkeeren. Vooral de oude retortmonden
vroegen veel onderhoud.
De aangevoerde kolen kostten, met
inbegrip van vrachten en losloonen
f38.767.43, of per ton f 12.72 (tegen
f 12.49 in 1929, f 13.— in 1928 en
f 14.16 in 1927) franco in de loods.
Een kleine hoeveelheid uitgezonderd,
werden de benoodigde kolen gekocht
door bemiddeling van de commissie tot
gemeenschap pel ij ken kolenaankoop in
de 3 Noordelijke provinciën.
Gasproductie.
De gedistilleerde 3.217.000 K.G. ko
len brachten volgens den stationsmeter
op 1. 093.730 kub. M. koolgas of per
100 K.G. 34,— kub. M.
De grootste gasproductie per etmaal
was 4160 kub. M. op 9 Jan.; de klein
ste 1420 kub. M. op 18 Mei in normaal
bedrijf. Op 17 Juni was de productie
niet grooter dan 1280 kub. M„ daar
toen het bedrijf eenige uren stil lag we
gens buizenschoonmaak.
Gemiddeld werd per etmaal gemaakt
2992 kub. M., tegen 3059 kub. M. in
1929; 2912 kub. M. in 1928.
De grootste maandproductie bedroeg
113.225 kub. M. (Jan.). De kleinste
derwijs, onderhoud wegen, straten, wal- maandproductie bedroeg 66.890 kub.
len, bruggen en vaarwaters, brandweer [m. Deze cijfers waren in 1929 resp.
2 113.220 kub. M. (Dec.) en 67.500
kub. M. (Juni).
Gasproductie per inwoner 158.8 kub.
M. tegen 160 kub. M. in 1929; 151.9
kub. M. in 1928 (berekend naar het
aantal inwoners op 31 Dec.).
Het bruto winstsaldo bedroeg dit jaar
f30.113.59/2
Hiervan blijft na afschrijving van
f 10.400.betaling aan de Gemeente
van rente ad f 3022.02’/^ en recognito
ad f 5000.(voor het hebben van bui
zen in de straten) nog over: een netto
winst van f 11.691.57. Voorgesteld
wordt dit winstsaldo overeenkomstig de
beheersverordening te voegen bij de re
serve.
Algemeen overzicht Electriciteits
bedrijf.
De stroomverkoop steeg aanzienlijk.
De financieele uitkomsten zijn we
derom gunstiger dan die over 1929. De
winst bedroeg f 4654.11 y2 tegenover
f 2449.651/2 in het vorige jaar.
Het bedrijf is thans de moeilijke jaren
te boven.
Het gunstige resultaat over 1930 be
haald, heeft weer aanleiding gegeven
tot stroomprijsverlaging, welke op 1
Jan. 1931 inging.
Gedurende de N.E.B.A.T.-week
kwam ook het G. E. B. met de nieuw
ste toestellen in een fraaien stand op de
tentoonstelling uit.
De prijzen bedroegen:
Volgens enkel tarief (IA) 37 cent per
Volgens dubbel tarief (IB) 40 cent
per K.W.U. (in speruren) Volgens dub
bel tarief (IB) 25 cent per K.W.U.
(daarbuiten).
Volgens gemengd tarief (IC) 25 cent
per K.W.U., benevens een vastrecht, af
hankelijk van het aantal lichtpunten.
Op 31 Dec. bedroeg het aantal ver
bruikers 382 onder verdeeld in 297
voor licht en 85 voor licht en kracht.
Het aantal verbruikers vermeerderde
met 26.
Motoren waren geplaatst in:
Aantal
mot.
3
21
1
7
6
3
4
1
3
1
Wij stonden „en file” te wachten,
tot het onze beurt wis. Kalm als altijd,
hamen wij onze logenooten eens op,
die met ons hetzelfd: voorrecht te beurt
viel en die evenals wij door den man
aan de andere zijde van het loket moes
ten worden geholpm.
’t Was er zeer vil in de kleine wacht
kamer, waar aller medewerkten om de
geregelde volgoïde te houden, waar
niemand een wcord sprak, waar som
migen gluurdei naar den ambtenaar
achter het traliiwerk, andere door het
raam in de achergelegen tuin, nog an
deren het geboiw opnamen in zijn om
vang, doch alen dit gemeen hadden,
dat ieder op jijn beurt paste.
Onze gedachten gingen een vergelij
king maker met het loket van een
spoorstation Daar, haastige nerveuse
menschen de staan te trippelen tot het
hun eindeljk gelukt is een plaatskaar
tje te benachtigen. Daar dampende,
puffende öcomotieven, waarvan elk ge
luid der Jtoomfluit het publiek nog ze-
nuwachtger maakt. Daar laatkomers
met göote koffers, die precies het
laatste nippertje weten, vlug hun abon-
nemen. laten zien en hijgend in een cou
pé neaploffen. Daar haast, reuze haast
en hiir kalmte, bijna een ijzige kalmte.
Wat een geweldig contrast.
Varen deze menschen dan allen zul
ke talme menschen? We gingen ze op-
neiaen, daar was een slagersjongen met
eei witte kiel en wie de goocheltoeren
vm zulke knapen ziet, wanneer ze met
v.iegende vaart op hun fiets door het
publiek rijden, weet dat het type kalm
nu juist niet hun deel is. We zagen een
schipper in zijn blauwe trui en man
chester broek, verder een veehouder
die in de hoofing was en die het zon
nige weer aandreef om weer thuis te
komen. Ook deze beiden even kalm als
de anderen.
Een kantoorjongen;
knecht, een
12
UI.U1M
SOL1ED ADRES ZOOR
- EN -
Huur eenwagen
en sliiur zeil
Leesgeld fr. p. p. per half j>ar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
DE JONG s NIEUWSBL A
waarin opgenomen
