Het sparen in crisistijd.
a
Y
Y
I messen en Scharen 1
ook in etui.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Slagerij A. SWART
E
l HOFSTEDE,
2
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek.
28— Jaargang
Woensdag !4 December 1932
No. 98
en
A
1
Arum.
I.
1.
2.
x
:-
Witmarsum.
:r
>f
Pingjum.
n.
E-
U
an
Reuzel 20 ct. per pond
IN
Groote keuze alle soorten
GROOTZA>D - SNEEK Jg
-
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
JONG®
I
I
i
it
K
J,
Dit no bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland P/s ct.
Buitenland 2H ct.
Advertentiön per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer. 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
f Onze stadgenoote, mej. F. Siersma
werd dezer dagen benoemd tot onder
wijzeres in de Nuttige Handwerken te
Hijdaard.
Tot gemachtigde in het kiescollege der
Ned. Herv, gemeente alhier is gekozen
de heer H. J. de Boer, zulks in de plaats
van den heer K. Wolthuizen.
Benoemd tot Hoofd der Lhr. School
alhier is benoemd de heer J. de Boer te
Minnertsga.
n
it
Tl
n
Rijkspostspaarbank.
.Opgave betreffende het postkantoor
Bolsward over de maand
November 1932.
Aan bovengenoemd kantoor werd in
den loop der maand op spaarbankboek
jes ingelegd f7.503.19
en terugbetaald -6.133.13
d
k
I-
e
d
e
!-
1.
d
ie
:r
:t
n
P
d
!S
i,
8,
fl
n
n
n
8
ti
GESNEDEN
GESNEDEN
GESNEDEN
GESNEDEN
GESNEDEN
BOLSWARD TELEF 56
Diploma Eerste Nederl. Slagersvakschool
te Utrecht
Wist U, dat w(j al deze
fijne VLEESCHWAREN
reeds met stijgend succes
verkochten voor
18 cent per ons?
ROLLADE
PEKELVLEESCH
ROSBEAF
HAM
DROGE WORST
De FIJNSTE KALFSLAPJES
kosten 35 ct. per pond
KALFSGEHAKT 30 ct. per pond
Betaal niet meer dan noodig is.
Onze meeste aanbeveling
Jubileum.
Donderdag 15 Dec. zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat onze vroegere stadgenoot
Ds. J. H. Lammertsma van Appingedam
werd bevestigd in het ambt van Dienaai
des Woords.
Ds. Lammertsma werd in zijn jeugd
opgeleid tot letterzetter aan de drukkerij
van ons blad, voorheen uitg. P. de Jong,
ging later over naar de drukkerij van
Cuperus.
Op 19-jarigen leeftijd vertrok hij naar
Kampen, deed admissie-examen en
slaagde voor ’t Kamper gymnasium. Na
het gymnasium me! vrucht te hebben
doorloopen, vervolgde hij zijn studie
eerst aan de Theologische school te
Kampen, later nog aan de Vrije Univer-
siteit te Amsterdam.
in October 1907 candidaat geworden,
aanvaardde hij 15 Dec. van dat jaar het
predikambt bij de Geref. kerk te Tholen,
diende vervolgens de kerk van Axel en
vertrok vandaar naar Appingedam, waar
hij nog werkzaam is.
10 December 1932.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie is aan Siebe Sijbren Heinsma,
dienstplichtige der lichting 1933 uit de
Gemeente Wonseradeel wonende te
Schettens, uitstel van opkomst voor eer
ste oefening verleend voor den tijd van
één jaar.
9 Decembe- 1932.
Met een 9-tal punten op de agenda
werd hedenavond een vergadering ge
houden in het café van J. Kuperus van
de afdeeling Witmarsum c.a. der V. P.
N. onder leiding van den voorzitter S.
Giliam van Pingjum.
Met een woord van welkom werd de
vergadering geopend en daarna volgde
verslag en enkele medédeelingen. Het
verslag van den secretaris werd zonder
op- of aanmerkingen vastgesteld.
De Voorzitter, die periodiek aftrad,
werd met algemeene stemmen herkozen
en accepteerde weder deze functie.
Hierop volgde een bespreking van het
verslag der Alg. Vergadering te Leeu
warden. Tot afgevaardigde werd be
noemd de heer E. van Zandbergen te
Witmarsum die vrij mandaat verkreeg.
De jaarlijksche contributie van leden
A f 1.50 werd verlaagd tot f 1.
Daar weinig van de rondvraag ge
bruik werd gemaakt, werd de bijeen
komst met een woord van dank alsmede
met een woord van opwekking, gesloten.
Ons Kantongerecht.
We hebben de kwestie van de ophef
fing van ons Kantongerecht tot nu toe
niet als een publieke zaak beschouwd
omdat we nog altijd een heel kleine
hoop hadden dat dit Kantongerecht van
Bolsward en omgeving behouden zou
blijven. De laatste besprekingen in de
Tweede Kamer hebben ons deze illusie
ontnomen, zoodat we gerust kunnen zeg
gen: de opheffing van dit kantongerecht
is zoo goed als zeker.
We kunnen dit ten zeerste betreuren,
omdat hiermede alweer een der officieele
instellingen in onze oude Hanzestad gaat
verdwijnen.
Het regeerings-bezuinigings-monster
grijpt al maar verder om zich heen, ten
koste van de kleine steden en het platte
land. Wat zal er gebeuren met de over
complete gebouwen? Voortvarende men-
schen weten U reeds een bestemming te
surrogeeren, maar we zullen in dezen
Derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald f 1.370.06
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 9.
Kwaliteit prima.
Ruim voorradig I
maar rustig afwachten, welVe bestem-
ming van regeeringswege a^C dit ge
bouw zal worden gegeven.
Hoe wordt nu de nieuwe rechterlijke
indeeling, speciaal wat voor onze pro
vincie betreft?
Als de nieuwe rechterlijke indeeling in
werking treedt zal het ressort van het
gerechtshof te Leeuwarden omvatten de
arrondissementen': Leeuwarden, Gronin
gen en Assen.
Het arrondissement Leeuwarden zal
omvatten de kantons Leeuwarden, Sneek
Heerenveen en Beetsterzwaag.
Het arrondissement Groningen zal om
vatten, de kantons Groningen, Zuidbroek,
en Winschoten.
Het arrondissement Assen zal omvat
ten de kantons Assen, Meppel en Em
men.
Het kanton Leeuwarden wordt ver
groot met de kantons Dokkum, Bergum
en Harlingen.
Het kanton Sneek krijgt het geheele
kanton Bolsward en de gemeenten Gaas-
terland en Sloten van het kanton Lem
mer.
Het kanton Heerenveen wordt uitge
breid met de gemeenten Doniawerstal en
Lemsterland van het kanton Lemmer.
Het kanton Beetsterzwaag blijft on
gewijzigd.
Het kanton Groningen krijgt de kan
tons Zuidhorn, Onderdendam en Appin
gedam, alsmede de gemeenten Roden,
Peize en Eelde van het kanton Assen.
Beroepen bij de Ned. Herv. gemeente
Pingjum en Zurich, cand. S. Zeilstra te
Sneek.
9 December 1932.
Ned. Bond van Arbeiders in het
Landbouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf.
Hedenavond werd een vergadering ge
houden'in „het Dorpshuis” van leden
van bovengenoemden bond en belang
stellenden. De heet B. Eljzinga leidde
deze bijeenkomst
Als spreker zou optreden de heer Yt-
sma te Leeuwarden doch deze was in-
tusschen verhinderd over te komen. In
liens plaats trad nu als spreker op, de
heer Van der Wal uit Ried. De geachte
spreker sprak in hoofdzaak over Land
bouwsteun en loonsverlaging en vond
het erg tegenstrijdig, dat de landbouwers
voor vele producten steun van de fe-
geering ontvangen en nu de loonen der
arbeiders willen inkrimpen. Hij spoorde
alle aanwezigen en niet-aanwezige ar
beiders aan zich hier met hand en tand
tegen te verzetten. Het bekende spreukje
als hef de boer goed gaat, gaat het allen
goed noemde hij een grove leugen. Dat
had men in de oorlogsjaren kunnen zien
toen de boeren 5 A 30 mille per jaar ver
dienden.
Toen was het loon van menig arbeider
nog ver beneden peil. De spreker meent,
nu de regeering minstens 150200 mil-
lioen per jaar aan de land- en tuinbouw
uitkeert, dat de arbeider ook recht heeft
hiervan te profiteered
Thans maken de landbouwers in ver
schillende plaatsen zich op de loonen nog
meer te verlagen. Men durft in ’t Noor
den van Friesland.zelfs loonen aanbieden
van f 12 per week, hetgeen spreker een
hongerloon noemt. De spreker zegt, dat
geen één arbeider voor dergelijke loo
nen moet werken, maar dan liever te
staken ofschoon spreker liever overleg
met de werkgevers wil.
De Christelijke Boeren- en Tuinders-
bond in Friesland maakt een behoorlijke
samenspreking met onze vertegenwoor
digers onmogelijk, aldus spreker. Ook
heeft men niet veel heil te verwachten
van de Friesche Maatschappij van Land
bouw. Steun aan de landbouw, goed,
maar dan ook geen verslechtering van
de positie der landarbeiders.
Na het gesprokene van den heer Van
der Wal werd de volgende bekende mo
tie met algemeene stemmen aangeno
men, die luidt als volgt:
Constateerende, dat de landbouw met
i groote bedragen wordt gesteund; van
I oordeel, dat deze steun voor het bedrijf
is bedoeld en dus ook ten goede moet
komen aan de landarbeiders; constatee-
i rende, dat vele landbouwers elk redelijk
overleg over de arbeidsvoorwaarden
weigeren;
Aan onze Postabonné’s
die het Dinsdagsnum-
mer nog niet lezen.
Tot JANUARI as. zullen wij U
ter kennismaking ons Dinsdagsnum-
mer sturen.
Dit nummer bevat iedere week
zooals U zult zien
Een pittig Hoofdartikel.
Oude herinne ingen.
Weekpraatje
Kinderboekje
Vrouwen en Mode pagina
Spannend feuilleton
Gemengd nieuws, enz. enz. enz.
DE ADMINISTRATIE.
De ijssport
Het was reeds Zondag te verwachten,
dat' Thialf, de ijsgod, ons met een bezoek
zou vereeren. Een koude scherpe Noord
ooster ging zelfs door je winterjas heen.
Van Zondag op Maandagnacht had hei
flink gevroren, zoodat de meeste vaarten
met een ijskorst bedekt waren. Enkele
waaghalzen probeerden reeds de sterkte,
maar moesten deze onderzoekingstocht
met een paar natte voeten betalen.
Vol verwachting klopt ons hart, zon
gen we voor enkele weken, maar met
evenveel en misschien nog grootere am
bitie staat thans de jeugd vol verwach
ting de lucht en thermometer te bestu-
deeren. Vol verwachting dat toch dat
wisselende kwikballetje maar niet te
hoog zal stijgen. De ijssport, dat is een
mooie, zoo niet de mooiste sport.
Onze plaatselijke ijsvereenigingen
hebben gemeend (om nu eens een heel
ontoepasselijke beeldspraak te gebrui
ken) het ijzer te moeten smeden nu het
heet is en de ijsclub „Bolsward” schrijft
op Donderdag reeds een hardrijderij uil
voor mannen om geldprijzen, terwijl de
ijsclub „De Friesche Jeugd” op Vrijdag
een hardrijderij organiseert van meisjes
beneden de 18 jaar om gouden, zilveren
en nikkelen horloges.
Het is Dinsdagmorgen, dat we dit
schrijven en er is alweer niets ongeduri
ger dan de vorst.
De thermometer staat nog juist boven
het vriespunt en een grijze lucht voor
spelt sneeuw of water.
Misschien dat hedenmiddag nog even
van de ijsbaan kan worden geprofiteerd,
maar voor de aangekondigde hardrijde
rijen lijkt het niet gunstig.
Laten we hopen èn voor de ijsveree
nigingen èn voor de schaatsliefhebbers,
dat de vorst nog eenige dagen mag aan
houden.
opbergen. Ook is hierbij niet gedacht aan
wat bij particuliere banken meer ge
spaard werd.
Sparen is een prachtig ding.
We zullen er wel voor oppassen om
het sparen iemand te ontraden of het
af te keuren. Wie wat overlegt voor den
kwaden dag en voor de toekomst, wie
in staat is minder te verteren dan zijn
inkomen bedraagt, zoodat hij een kapi
taaltje kan vormen, waarmee hij zelf of
anderen aan wien het geld ter beschik
king gesteld wordt, in staat gesteld zijn
iets nieuws te beginnen of het te ge
bruiken voor credietgeving, handelt zeer
verstandig en opent voor de maatschap
pij nieuwe mogelijkheden. Maar wie
overmatig spaart handelt tegen het be
lang der gemeenschap. Vele millioenen,
die in deze crisistijden naar de spaar
banken gebracht werden, zijn aan de cir
culatie onttrokken, hebben on-econo-
misch gewerkt en de crisis nog ver
ergerd.
Zij, die in deze tijden te veel gespaard
hebben, die meer afzonderden dan noo
dig was, die hun levenswijze zooveel mo
gelijk ingekrompen hebben om zooveel
mogelijk aan den kant te leggen, heb
ben niet gehandeld in het belang der ge
meenschap.
Het feit, dat velen, door vrees voor
de toekomst bevangen en onder den
druk der onzekerheid van den tijd, aller
lei uitgaven hebben nagelaten, die zij
zich krachtens hun middelen zouden kun
nen veroorloven, heeft de maatschappij
nog erger in de penarie gebracht en be-
teekent een sTuk crisis op zich zelf.
Het feit, bijv., dat de Koningin het
jaarlijksche gastmaal op het paleis te
Amsterdam aflastte met het oog op de
noodzakelijk geachte versobering is, hoe
economisch het ook schijne, inderdaad
on-economisch. Wij hebben alle respect
voor het motief, dat hierbij voorzit en dat
meer van psychologischen aard was,
maar het zou voor de gemeenschap be
ter zijn geweest als dit gastmaal wel
doorgegaan ware, want het zou aan vele
menschen weer voor eenigen tijd arbeid
en brood verschaft hebben.
Dat! voorbeeld zou over de geheele
wereld met millioenen te vermenigvuldi
gen zijn. Geld beteekent in den maat-
Schappelijken zin van het woord niets,
tenzij het omgezet kan worden in ar
beidsmogelijkheden, in nieuwe wel
vaartsbronnen. Ontzaglijke kapitalen, die
zich onder den invloed der algemeen
heerschende onzekerheid opgehooot
hebben, zijn in den economischen zin van
het woord doode kapitalen geworden,
die pas weer tot leven zullen geraken,
als zij in werkelijke circulatie komen en
weer aan het maatschappelijk verkeer
gaan deelnemen. Indien deze zelfde ka
pitalen niet zoo angstvallig gereserveerd
waren, indien bijv, degenen, die gezorgd
hebben voor het genoemde saldo van 54
millioen op de Rijksspaarbank, daarvan
27 millioen niet naar de spaarbank ge
bracht zouden hebben, doch naar den
slager, den kruidenier, den meubelhan-
delaar, naar de verkoopers van auto’s,
fietsen, kachels, radio’s, kortom, indieri
zij deze 27 millioen in het verkeer ge
bracht zouden hebben, het geld hadden
laten rollen inplaats van het te kluiste
ren en werkloos te maken, zou er minder
werkloosheid en meer welvaart zijn ge
weest.
Daarom is er geen reden om ons te
verheugen over dat mooie surplus van
54 millioen, op de Rijksspaarbank.
Leve de spaarder. Maar in deze tijden
roepen wij nog veel harder: leve hij, die
het geld durft laten rollen, zij het met
verstand en mate. Want hij is nog nut
tiger voor de maatschappij dan de spaar
der.
VOETBAL.
C. A. B. IIAkkrum 7:1.
In tegenstelling met de vorige Zondag
toen we mochten schrijven over ideaal
voetbalweer, was het vandaag vinnig
koud. Een ijzige wind joeg over het kale
veld dat zeer gevaarlijk bespeelbaar was.
Nog ruim een paar honderd liefhebbers
hadden koude en wind getrotseerd en
stonden dicht opeen gepakt langs de lij
nen.
(Onder leiding van scheidsrechter de
Jong stellen beide elftallen zich op. C.
A. B. speelt met de wind mee. In ’t eerste
begin zet Akkrum flink op voor zoover
dit op het harde gladde terrein mogelijk
is.
Langzamerhand komt C. A. B. er iets
beter in en verschillende corners zijn het
gevolg. Voor de goal wil het nog niet al
te best, zoodat doelpunten uitblijven, oi
kwam het misschien door de poppelijs
die midden in het doel bengelde? Na
eenig op en neer gaand spel wordt ten
slotte het werken der C. A. B.ers be
loond met een goed gerichte bal, 1-0. De
midvoor kon niet nalaten het aapje in
de touwen hartelijk geluk te wenschen.
.0
10
eindstand is dus 7-1.
C. A. B. III speelde ’s morgens 12 uur
tegen Freno II. De puntjes werden
vriendschappelijk gedeeld, 2-2.
oen was, terwijl het in 1928 2.9 millioen
bedoeg. Maar 1931 overtrof alles, want
toen wies het saldo tot... bijna 54 mil
lioen.
Als dat bijv, tien jaar geleden ge
beurd was, zou er aan het gejuich van
de spaar-enthousiasten geen einde ge
komen zijn. Het zou geprezen zijn als
een schoon voorbeeld van den spaarzin
van ons volk, als een prachtige econo
mische prestatie, die de bron zou wor
men van nieuwen maatschappelijken
rijkdom, terwijl het voor de spaarders
zelf een heerlijk appeltje voor den dorst
beteekende.
Maar men denkt er nu een beetje an
ders over. De 54 millioen meer in de
brandkasten van de Rijksspaarbank,
waar ze zoo veilig zijn als maar mogelijk
is, verwekken geen vreugde, maar zorg.
Want ze vertellen zoo duidelijk, dat hef
met ons economisch leven misgeloopen
is. En dan is hierbij nog niet eens ge
dacht aan die tallooze menschen, vooral
op het platteland, die hun geld wel ter
zijde gelegd, doch niet naar de spaar
bank gebracht hebben, omdat zij tegen
woordig zelfs de Rijkspostspaarbank niet
meer vertrouwen, maar het geld liever
op ouderwetsche wijze overal in huis
VERGADERING VAN DEN RAAD, die
gehouden zal worden op Don
derdag 15 December a.s., ’s av.
7 uur ten stadhuize.
Agenda:
Beëediging nieuw benoemde leden
van den Raad, de heeren D. J. Steensma
en J. Th. Prins.
Adressen van huurders van lande
rijen en grasgewas om huurreductie over
1932 met advies van Burgemeester en
Wethouders.
3. Adres van den heer W. van det
Werff alhier om vergunning tot dem
ping van een gedeelte sloot enz., met ad
vies van Burgemeester en Wethouders.
4. Benoemingen.
a. Lid van het Bestuur der Stads
spaarkas (vac. F. J. Bruinsma).
Aanbevolen worden:
1. F. J. Bruinsma.
2. Arjen Andriesma.
b. Voogd Algemeen Stadsarmenhuis
(vacature J. T. Wiersma).
Aanbevolen worden:
1. J. T. Wiersma.
2. G H. Boersma.
c. Lid der Commissie voor de Lan
derijen (vacature W. M. Brandenburg).
d. Lid der Commissie voor de Straf
verordeningen (vacature D. Algra).
5. Behandeling Armhuisbegrooting,
gemeente- en bedrijfsbegrootingen voor
1933.
Een kort oogenblikje daarna weer eer
doorbraak der C. A. B.ers het U 2-0,
spoedig gevolgd door de 3e, 3-0. Zelfs
werd het voor de rust door een misver
stand bij de Akkrum-spelers 4-0.
Na de rust weer hetzelfde spelbeeld.
C. A. B. overwegend sterker. Verschil
lende goede kansen kunnen door het
gladde veld niest benut worden, maar
toch wordt het 5 en later 6-0. Uit een
penalty maalkt Akkrum zijn eerste en
eenigste doelpunt, waarna C. A. B. nog
een mooie goal aan de 6 toevoegt, dé
De crisis is niet uitsluitend een schade
post. Zij heeft ons ook veel geleerd. Zij
heeft ons bijv, ook geleerd, dat alle spa
ren geen voordeel is. Wij waren gewoon
steeds uitbundiger het loflied van het
sparen te zingen. De man, die spaarde,
zoo heette het volgens vele economen,
was niet alleen een wijs man voor zich
ielf, maar hij was ook een veel nuttiger
wezen voor de maatschappij dan de man
die zijn geld liet rollen. Want die spaar
der zorgde voor nieuwe kapitaalkracht,
hij hielp nieuwe credieten vormen, die
gereed lagen om nieuwe werken te on
dernemen, dus nieuwen arbeid te geven,
dus nieuw kapitaal te vormen. Hij was
derhalve een zeer economisch wezen,
want hij zorgde voor nieuwe rijkdom
men en hij hielp de maatschappij voor
uit, in tegenstelling met den man, die
dat geld uitgegeven had en dus niet al
leen niets had voor den kwaden dag,
doch ook de zoo noodzakelijk nieuwe
kapitaalvorming en kapitaalsvermeerde-
ring tegenwerkte.
De spaarder werd dus geprezen en de
uitgever verguisd. De laatste was de op
maker, de zorgelooze, en kon het in
maatschappelijk nut niet halen bij den
spaarder.
Toen kwam de crisis, die al zooveel
opschudding heeft gebracht in de grijze
wereld der grauwe theorieën en die ook
hier een kleinen ommekeer in de waar-
deering der dingen teweegbracht. Weg
is het uitbundig enthousiasme voor dien
braven spaarder. Zijn maatschappelijk
nut wordt tegenwoordig eenigszins in
twijfel getrokken.
De spaarbanken geven over het alge
meen een buitengewone toename te zien
in de beleggingen bij vorige jaren verge
leken. Een merkwaardig voorbeeld daar
van levert de Rijkspostspaarbank. Zij be
reikte in 1931 een overschot van inleg-
gingen als nooit te voren in haar geschie
denis. In 1930 was het al abnormaal.
Toen werd ruim 15 millioen gulden meer
ingelegd dan terugbetaald, vergeleken
bij 1929 toen het saldo slechts 2.1 milli-
