Rationalisatie van steun.
1
n
UI. V. U. UIERFF
I
P. A. TEN THIJE
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
Autc-Verliuur
BOLSWARD - Tel. 86
Woensdag 5 April 1933
No. 27
29^5 Jaargang
e
Uit den Omtrek
Ill
OFFICIAL FORD DEALER
Wij geven II gaarne nadere inlichtingen.
Gemengd Nieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
Stadsnieuws.
en
I
’s Morgens 12 uur speelden C A. B. I-
I
Witmarsum
rt
Witfisum
g
t.
I.
Wons
A. M.SUSTRING
u DIPLOMA V.D. VER.>j
ZJ
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Benoeming.
Benoemd tot onderwijzer te Bussum
onze stadgenoot de heer J. Oord.
Aan de Ambachtschool te Harlingen
werden de leerlingen P. H. van Straten
en A. Jagersma alhier bevorderd van de
2e naar de 3e klasse, beide voor tim
meren.
3 April 1933.
Hedenavond hield het waterschap „de
5
Goed uitgeruste wagens
staan voortdurend
voor U gereed.
J.
:t.
:t
t.
Kimswerd
Bijgewoond door een flink aantal be
langstellenden werd in café van der Leij
een ouderavond van de O. L. school ge
houden.
De leider, de heer D. Douma, heette
de aanwezigen welkom, waarna door de
leerlingen der hoogste klassen een paai
liederen werden gezongen.
Na een kleine tractatie werden toen
de kinderen naar huis gezonden.
Nadat de heer R. Hoogeveen, die als
secretaris der oudercommissie fungeert
en aftredend was, bij acclamatie/ was
herbenoemd, werd door een viertal leden
der Muziekvereniging het nummer ten
beste gegeven, waarmee genoemd vier
tal op het j.l. te Leeuwarden gehouden
Kwartettenconcours zooveel succes be
haalde.
Hierop volgde de bezichtiging van hel
werk der leerlingen, en was men verder
nog eenigen tijd onder het genot van
enkele bijdragen en voordrachten gezel
lig bijeen.
adspiranten tegen C. A. B. II idem, door
Stand 7-1.
Verkooping.
3 April 1933.
Door notaris J. Jacobsma te Jorwerd
werd Zaterdag in café Faber te Ytens
in het openbaar verkocht de Zathe en
Landen, samen ter grootte van 9 H.A.,
66 A, 75 c.A., (ongeveer 26.3 pondemaat)
in eigen gebruik bij den heer J. K. van
Gosliga te Ytens.
Bij samenvoeging werd de greidplaats
gekocht door den heer H. Schukking te
Scharnegoutum voor den heer M. A.
Wiersma te Lutkewierum voor de som
van f20915.60, buiten de overname.
land dat met een zeer gemakkelijke goal
de leidin;
C. A.
en het is Auke H., die uit een voorzet van
W. H. de bal fijn in het doel kopt, een
mooie goal, 3-3.
Wel wordt er nog gewerkt aan beide
kanten voor de winnende goal, maar dat
gelukt niet, zoodat de eindstand gelijk
blijft. 3-3.
Wommels
Spaarbank HennaarderadeeL
3 April 1933.
In het laatst der vorige week werd al
hier een vergadering gehouden van be
stuur en commissarissen der Spaarbank
in HennaarderadeeL
Ober het boekjaar 1932 wees de balans
de volgende cijfers: Bezit der spaarbank
f281.868.15 en schuld f259.851.20, waar-
een batig saldo of reservefonds
werd verkregen van f 22016.95, wat het
vorig jaar f 13948.40 bedroeg. De rente
voor spaargelden bedraagt over het jaar
1933 3.6
OOGARTS, LEEUWARDEN
houdt DINSDAGS en
DONDERDAGS zitting
in het St. Anthonie-
Ziekenhuis te SNEEK
van 9 tot 11 uur.
Verschijnt Dinsdags-
Vrydagsavonds.
Onder dit opschrift plaatsten we reeds
eerder een artikel, waarin we aandron
gen op een doelmatiger steunverleening.
We betoogden, dat een algemeene lijn
ontbrak bij den opzet om noodlijdende
groepen van producenten te hulp te ko
men, terwijl we er mede op wezen, dat
het onpractisch was om ook toeslag te
geven op den prijs van het teveel gepro
duceerde. Overproductie immers doet
den prijs der producten dalen en steun
voor het teveel geproduceerde doet al
dus de behoefte aan vermeerderden toe
slag rijzen.
Na de publicatie van bedoeld artikel
verscheen in „De Telegraaf” een artikel
van den heer Westrik, burgemeester van
Barneveld, die mede op de; noodz<aak
wees om aan de steunverleening bepa
lingen te verbinden voor productiebe
perking. En thans heeft de regeering een
wetsontwerp van zulke strekking inge
diend.
We willen natuurlijk volstrekt niet be
weren, dat een en ander het gevolg is
geweest van ons schrijven, doch merken
slechts op, dat de fouten, welke we in ’i
huidige systeem van steunverleening
aanwezen, blijkbaar ook in andere krin
gen werden gevoeld en erkend.
Uit den aard der zaak zal men begrij-
pen, dat we met het nieuwe regeerings-
ontwerp zijn .ingenomen. De regeering
wil de steunverleening in nieuwe banen
leiden en ze is van plan om aan haai
hulp strenge voorwaarden te verbinden
van regelend en dwingend karakter. M.
a. w. ze zal noodlijdende bedrijven staan
de helpen houden, maar op 'derzelver
productie toezien. Dat is een algemeen
belang. Door productiebeperking word)
de marktprijs vanzelf reeds omhoog ge
voerd en zal de rijkssteun kunnen wor
den gereduceerd.
De consumenten hebben er .recht op,
dat bedrijfssteun zoo doelmatig mogelijk
wordt georganiseerd, want zij zijn het
tenslotte, die de hulpverleening moeten
financieren.
Men kan wel beweren, dat het het
zelfde blijft,, door welke middelen de
producten tot haar kostprijs of iets daar
boven worden opgedreven, omdat zulks
nu eenmaal het einddoel van elke steun-
actie zal moeten wezen, maar men ver-
gete niet, dat de consumenten tot heden
óók de kosten moesten dragen van hel
te veel geproduceerde, hetwelk in pak
of koelhuizen werd opgeslagen, meestal
zonder vooruitzicht dat er Ooit behoefte
zou ontstaan om het opgeslagene weer
te voorschijn te brengen.
Alleen reeds de landbouw wordt op
het oogenblik met ruim 180 millioen
gulden per jaar geholpen. Daarvan komt
rechtstreeks uit de schatkist: bijna 22
millioen gulden. De rest, 158 millioen,
wordt opgebracht door consumenten en
distribuanten. Als gevolg van de tarwe-
wet betalen we ongeveer 26 millioen bo
ven de wereldmarktprijs voor tarwe. De
Crisis-Zuivelwet doet de consumenten
80 millioen bijpassen op de marktprijs.
De Crisis-Varkenswet eischt 35 millioen
de contingenteering van den vleeschin-
voer 16 millioen.
We praten wel eens over de bevoor
rechte positie, van den arbeider, die als
hij zonder werk geraakt, zijn hand maai
zou hebben op te houden voor steun,
maar ook voor de plattelanders met eigen
bedrijven of bedrijfjes, wordt veel ge
daan. Van de 180 millioen per jaar, wel
ke hun toevloeien, zouden 180000 platte-
landsgezinnen ja'arlijks f 1000.kunnen
worden toebedeeld. Maar de plattelands
bedrijven zouden met zulke ondoelmatige
steunverleening worden vernietigd en
daarmee zou de bron van een zelfstan
dig bestaan dat toch nog wel voot
de keeper schitterend. Dan weer een
aanval van C. A. B. De F.-keeper stompt
de bal weg, maar niet ver genoeg en
Tjerk zorgt voor de goal, 2-2.
Het spel gaat nu vlug op en neer, beide
elftallen doen hun best. In deze periode
is Friesland overwegend sterker, hun
positiekiezen is best, ook het plaatsen
Van de bal, maar het schot is zoek. Een
penalty voor Friesland wordt in tegen
stelling met gebruik op een vriendschap
pelijke match getracht in een doelpunt
om te zetten, maar wordt door v. d. H-.
goed gehouden. Deze niet erg sportievt
daad van den Leeuwarder wordt dooi
het publiek afgekeurd.
Een goede kans voor C. wordt dan
Tegen-actle der Joden In België.
Reuter seint uit Antwerpen, dat groe
pen Joden zich ophouden bij de ingangen
der bioscopen waar Duitsche films wor
den vertoond en hun geloofsgenooten
Uitjouwen die de bioscopen binnengaan.
Sedert Vrijdag onthouden de Joden ei
zich naar men zegt in het algemeen van
deze bioscopen te bezoeken.
De onderhandelingen betreffende de
lersche spoorwegstaking afgebroken.
Het resultaat van de conferêntie te
Belfast betreffende de staking bij de
lersche spoorwegen, is een absolute af
breking der onderhandelingen.
Het geschil ging niet over de loons
verlaging, waarover het conflict was be
gonnen, maar over het weder in diensi
nemen van stakers. De vakvereenigings-
leiders hebben Belfast verlaten.
Tooneelwedstrijd.
Bij de op 2 April te Stiens gehouden
tooneelwedstrijd in het opvoeren van een
één-akter uitgaande van den Frieschen
Tooneelbond, behaalde het Kritetoaniel
met „Lech eris an” den 2den prijs, een
zilveren medaille.
De heer F. van der Spoel behaalde
de zilveren medaille voor den besten spe
ler in dezen wedstrijd.
Wij wenschen hen van harte geluk met
deze onderscheiding.
Eendracht” hare gewone jaarvergadering
bij mej. de wed. J. Wiersma.
Aanwezig waren 8 ingelanden met 32
stemmen. De rekening 1932-1933 werd
goedgekeurd met een saldo van f 108.40.
De begrooting 1933-’34 werd vastge
steld met als vermoedelijk saldo van
f 107.46.
De omslag blijft bepaald op f 4.-- per
H A. Op voorstel van de ingelanden Po
litiek en Heins is besloten met algemee
ne stemmen het salaris van den secreta-
ris-ontvanger op f 100.te brengen.
Nadat verschillende zaken betreffende
het waterschap nog worden besproken,
sloot de voorzitter de heer S. K. de Vries
te Witmarsum deze vergadering met dank
voor de belangstelling.
UITSLUITING BIJ CITROëN.
Techisch- en kantoorpersoneel
sluit zich er bij aan.
Blijkens een Reuter-bericht heeft het
technisch- en kantoorpersoneel der firma
Citroën besloten zich solidair te verkla
ren met de uitgesloten arbeiders, wier
aantal thans 20.000 bedraagt.
Kloppartij te München.
Het verbond van tegenstanders van het
communisme had Zondag een vergade
ring bijeengeroepen, waarbij 't tusschen
communisten, die de zaal poogden bin
nen te dringen en de politie tot vrij he
vige botsingen kwam.
Tien betoogers en drie politieagenten
werden gewond. Dertig personen werden
gearresteerd.
de toekomst zal zijn weggelegd zijn
droog gelegd.
Noch de schatkist echter, noch de con
sumenten kunnen, voor jaren achtereen
misschien een steunverleening blijven fi
nancieren, welke door ondoelmatigen
opzet te kostbaar werd. Naast steun
moet er regeling komen van de produc
tie. Het is niet noodig, dat de marktprij
zen zoo laag zijn als thans; elk artikel,
hetwelk wordt aangevoerd in een hoe
veelheid, waaraan behoefte is, zal haar
kostprijs kunnen opbrengen.
Om de productie naar behoefte te kun
nen regelen, daartoe moet de regeering
over ver-gaande volmachten kunnen be
schikken. En die heeft ze nu aan de
volksvertegenwoordiging gevraagd.
Vertegenwoordigers van sommige
landbouworganisaties hebben te kennen
gegeven, dat ze de gevraagde regee-
ringsvolmachten niet noodig vinden. Ze
begrijpen zelfs niet, hoe de regeering
er toe komt, want de organisaties zelve
hebben er volstrekt niet op aangedron
gen, dat de regeering zooveel bevoegd
heid zou krijgen!
Dat laatste kunnen we ons voorstellen
Organisaties in een bepaald bedrijf heb
ben alleen als belang, dat de regeering
hun leden aan den prijs helpt, welke hun
producten moeten opbrengen. Doet de
regeering dat, dan hebben die leden van
een productiebeperking geen enkel voor
deel.
Maar de regeering is er tenslotte voor
de heele gemeenschap en daarom heeft
ze er voor te waken, dat de consumen
ten niet te zwaar en onnoodig worden
belast.
g neemt, 3-2.
B. wordt dan weer iets sterkei
i.j viiv uil wii vvui&vi v exil
Brand in een kathedraal.
Men meldt uit Montreal dat in de St.
Jacobs kathedraal een begin van brand
ontstond. Er bestaat geen twijfel meer,
dat er hier kwaadwilligheid in het spel
is. Tengevolge van de reeks branden die
in de laatste maanden in de katholieke
kerken in Quebec gewoed hebben, be
waken politie en vrijwilligers alle ker
ken.
verwachten. Zij schuift elke regeerings-
verantwoordelijkheid van zich af. Het is
ook niet gemakkelijk voor een Regeering
te moeten bezuinigen, daarom is het voor
de S. D- A. P. voordeeliger in oppositie
te blijven.
Onze Rijksbegrooting vertoont een
treurig beeld, met heel veel moeite is hei
de Regeering gelukt dit jaar het tekort te
overbruggen. De toekomst lijkt echtei
donker. Geweldig groote bedragen moei
de openbare kas reserveeren voor werk-
loozen-ondersteuning. Het is daarom on
verantwoordelijk onder deze omstandig
heden met nieuwe eischen in een ver-
kiezingsprogram te komen, zoo als de
Chr. Dem. Unie. Van andere kant wordt
weer het staatspensioen gepropageerd, weer niet benut. Het is ten slotte Fries'-
Ook dit behoort gezien den toestand van
’s Lands financiën, voorloopig tot de on
mogelijkheden.
De Chr. Hist. Unie daarentegen heeft
gezorgd, dat ook die ouden, die vooi
1918 nog waren aangeslagen in de ver
mogensbelasting en nu door de tijdsom
standigheden hun kapitaaltje hebben
verloren, het ouderdomspensioen deel
achtig zijn geworden.
Ook met de eisch van nationale ont
wapening kan de Chr. Hist. Unie nier
meegaan. Wanneer men wijst op Dene
marken dan zeggen wij: de gezonde fi-
nancieele toestand van dat land is ge
fingeerd, omdat men daar de gouden
standaard heeft afgeschaft. Wanneer men
in ons land vraagt versterking van de
vloot, wordt uit zekere kringen moord
en brand geschreeuwd. De Chr. Hist.
Unie wil een zoo goed mogelijk leger om
ons land in tijd van oorlog te bescher
men. De Unie gaat deze verkiezing niet
in met allerlei beloften.
Wanneer door den strijd een kabinet
op parlementaire of nationale grondslag
moet worden gevormd, zal de Chr. Hist.
Unie zich daaraan niet onttrekken, maar
dan moet Nederland geregeerd worden
in Christelijke geest naar protestantsche
grondslag.
Een sterke parlementaire regeering in
ons land is alleen mogelijk, wanneer de
kleine partijtjes gaan verdwijnen, daar
om is het plicht van eiken kiezer te
stemmen op de lijsten der groote par
tijen.
Spreker zet hierna uitvoerig uiteen de
kwestie van de Kamer-ontbinding. Even
eens wordt het program Herv. Geref.
Staatspartij onder de loupe genomen.
Ten slotte wijst spreker op het groote
gebod der naastenliefde dat ons niet voe
ren zal tot een ontzetting der maatschap
pelijke orde, maar tot een broederschap
dér menschep tot een maatschappij,
waarin gewerkt zal worden in Christe-
lijken geest.
Vanuit de vergadering werden aan den
spreker eenige vragen gesteld, welke door
hem uitvoerig werden beantwoord.
De heer Ebens bracht hierna een dank
woord aan den spreker, waarna deze de
vergadering sloot met dankgebed.
Openbare vergadering.
Door de Christelijk Historische Unie
was Maandagavond een openbare ver
gadering belegd in „Ons Gebouw” met
als spreker de WelEd. Heer Krol.
De heer Ebens opende de bijeenkomst
met gebed en memoreerde in zijn ope
ningswoord de zeer slechte opkomst en
de weinige belangstelling die er bestaat
voor de politiek. Dit is verkeerd, vooral
in onzen tijd nu er heerscht een warre
ling des geestes. Juist nu is het dringend
noodig dat we koers weten te houden.
De heer Krol, hierna het woord ver
krijgende, zegt, dat we nog steeds leve.i
in een tijd van geestelijke en maatschap
pelijke crisis. De gevolgen van den we
reldoorlog zien we nog merkbaar. Wal
een leed heerscht er in onze dagen ondet
boeren en middenstanders, maar ook de
arbeiders gevoelen maar al te veel den
druk van dezen tijd. Het heeft er allt
schijn van of duizenden jonge menscheri
niet meer in het productieproces zullen
worden opgenomen. Er zijn in onzen tijd
ook wel menschen die meenen, dat dit
alles veranderd kan worden, dat zijn de
stuurlui aan den wal. Wanneer een re
geering maatregelen moet nemen dan ge
beurt dat ook niet altijd met zachte hand,
vooral niet in onzen tijd van gezagson
dermijning.
Spreker wijst in dit verband uitvoe
rig op de muiterij in Indië. Wie in onzen
tijd zijn oor te luisteren legt, hoort veel
over de gebreken van ons maatschappe
lijk leven. Meestal krijgt het kapitalisme
de schuld, vooral van de kant der S. D
A. P., maar ook deze kan niet een steL
sel geven waarbij de werkloosheid wordt
uitgeschakeld en de welvaart terugkeert.
Ook de socialisatie die door die partij
wordt voorgestaan, loopt op een misluk- Ons inziens had dit doelpunt kunnen
king uit. Zien we hiervoor maar eens worden voorkomen, de backs waren veel
naar Duitschland. Ook het Planwirth-
schaft is iets van S. D. A- P.sche kant,
maar ook dit is niet te verwezenlijken.
Verschillende uitlatingen van socialisti
sche voormannen bewijzen, dat ook on
der het kapitalistische selsel de arbeiders
veel voordeelen behaald hebben.
De grond-oorzaak van de tegenwoor
dige crisis is, dat we te groot geleefd
hebben, daarin moet dus allereerst ver
betering gekomen. Van de S. D. A. P. is
te dien opzichte geen medewerking te
1 April 1933.
De algemeene jaarvergadering der afJ
deeling Baarderadeel van den Vrijzinnig
Democratischen Bond mocht zich in een
flinke opkomst verheugen.
De kas van den penningmeester sloot
met een klein nadeelig saldo. Door den
voorzitter werd medegedeeld, dat in het
verloopen jaar een 20-tal nieuwe leden
waren toegetreden.
De aftredende bestuursleden F.
Schuurmans en P. Hiemstra werden met
de grootst mogelijke meerderheid her
kozen. Het punt „Bespreking raadsfrac
tie” lokte geen critiek uit, wel had men
alle waardeering voor het werken en
streven onzer raadsleden.
Nadat het komende verkiezingswerk
druk besproken was, sloot de voorzittei
de vergadering. t
VOETBAL.
Een groot aantal voetballiefhebbers
was Zondagmiddag aanwezig bij de
vriendschappelijke wedstrijd Friesland I-
C. A. B. I.
Deze Leeuwarder club speelt momen
teel nog in de eerste klasse. Direct na
de aftrap ontwikkelt zich een vlug spel,
reeds spoedig ontstaat een mooie kans
voor C. A. B., die niet benut wordt. We
krijgen den indruk dat C. A. B. in dil
gedeelte van den wedstrijd iets sterker
is. De bal zweeft herhaaldelijk bij het F.-
doel, dan een mooi doorgespeelde bal
van Huisman juist berekend, Tjerk is er
vlug bij en deponeert de bal onhoudbaar
in het net en C. A. B. leidt dus met 1-0.
Iets later een gevaarlijk moment voor
het C. A. B.-doel. Keeper van der Heide
schopt de bal weg, maar niet ver genoeg,
maar de Friesland-speler schopt juist
naast. Na wat heen en weer getrap bij
de zijlijn een goed opgezette aanval van
C. A. B., de bal komt goed voor, maai
jammer genoeg loopt Tj. v. d. H. er over
heen. Direct daarop volgt een Friesland-
aanval, goed benut en ’t is 1-1.
Ons inziens had dit doelpunt kunnen
1 April 1933.
Heden had onder vrij goede belang
stelling de districtsstierenkeuring plaats.
De uitslag is als volgt:
Drie-jarige en oudere stieren. Johan
18283 van T. W. Anema te Kimswerd 80
6 pnt., E. en P. Klaas J. P. R. 18305
van R. D. de Jong en J. W. Luinenburg
te Witmarsum 75 pnt E. Chilo van C- L.
Blanksma te Pingjum 74 pnt Kees V van
J. J. Arendsz te Exmorra, 75 pnt. E.
Twenterstieren. Pret 19804 van R. A.
Kroondijk te Burgwerd, 70 pnt. Annies
Reinier van Y. B. C- de Haas te Schraard
73 pnt. Hiltjes Adema, van S. A. Knol te
Hartwerd 80 -j- 3 pnt E. en P. Elske’s
Nico van Tj. H. Pasma te Tjerkwerd, 78
pnt. E. en P. Ceres Adema van de wed
S. J. de Schiffart te Burgwerd 74 pnt.
Enterstieren. Afke’s Roland van Tj.
Anema en W. C. van Popta te Witmar
sum, 70 pnt. Johan II van T. W. Anema
te Kimswerd, 73 pnt- Adolf, van R. A.
Aukema te Burgwerd 68 pnt. Klaas, van
W. J. Bierma te Kimswerd 68 pnt. Ar
nold, van dezelfde eigenaar 70 pnt Leen-
dert, van R. D. de Boer te Arum 71 pnt.
Kaas van dezelfde eigenaar 72 pnt.
Blanksma’s Athleet, van I. H. Boersma
te Hartwerd, 73 pnt. Henk, van A. K.
Damstra te Bolsward 67 pnt. Bravo van
L. P. Hiemstra te Arum 73 pnt. Cornells
van L. S. Hilarides te Pingjum 74 pnt.
Theunis, van dezelfde eigenaar 76 pnt.
E. Adema CLXXIX, van B. S. Jansen te
Parrega 75 pnt. E. Dirk, van R. D. de
Jong en J. W. Luinenburg te Witmar
sum 70 pnt. Adolf, van dezelfde eigenaar
67 pnt. Sikkema XXXIV van S. A Knol
te Hartwerd, 75 pnt. E. Athleet’s Koltje,
van A. H. Kramer te Gaast, 73 pnt. Ath
leet’s Gelf, van M. F. Kramer te Olde-
klooster, o.d. Hartwerd 75 pnt. E. Roza’s
Athleet, van H. K. van de Krieke te
Tjerkwerd, 74 pnt. Zwartkop van J.
Meindertsma Jzn. te Lollum 69 pnt.
Arnold, van dezelfde eigenaar 72 pnt.
Nico’s Rooske II, van W. S- Terpstra te
Wons 67 pnt. Eduard, van Joh. A. Tul
lener te Lollum, 74 pnt. Nicoloas van K.
E. Westra te Kimswerd 70 pnt. Jan, van
R. R. Yetsinga te Arum 72 pnt.
De 7 Enterstieren met 74 punten en
hooger waren allen kleinzoons van
Athleet 15272, Pref. A.
te ver opgedrongen. De aanvallen volgen
elkaar geregeld op, maar zoowel bij
Friesland als C. A. B. worden deze voor
het doel niet voldoende benut.
Bij een aanval van Friesland rolf dt
bal onzen keeper uit de handen en mei
een kalm gangetje in het doel, 1-2 voor
Friesland. Met deze stand gaat de rust
in.
Na de rust zet Friesland er alles op
om de voorsprong te vergrooten, een
gevaarlijke situatie voor het C.-doel redt
SNEEK.
F
L
I
1
I
■H
s
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
GRÖOTZAHD
