I
i
Bestaal er rechl op inenten?
AitcVertiuur
III. II. d. IIIERFF
r
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
BOLSWARD - Tel. 86
Uit den Onttrek
MERCURIUS
HAVERMOUT
25 cent per pondspak
i
Stadsnieuws.
29— Jaargang
Woensdag 1 November 1933
No, 86
5ï
Ill
OFFICIAL FORD DEALER
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
A
Ingezonden Mededeelingen
Arum
met het
de
er
ur
rd
V.
)s.
m.
ur
en
1
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prjjs.
m.
A.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
2
3
2
1
1
2
2
3
3
3
3
5
niet te veel acrobatische toeren, heeren,
daar maken we geen doelpunten mee.
Wanneer deze club zoo blijft door
spelen, zullen we onze meening over
deze club eens duchtig moeten herzien.
Er zitten individueel zeer goede spelers
in dit elftal.
De eindstand was 21 voor C. A.
B. III.
DRAISltlA-vAN-W.KEriBURG/S'*
e A mLEVÈRTRAATI
en
n.
zv
M.S.C.
De Kooy
Roodgeel
O A.B.
F.V.C.
Black-Boys
L.S.C.
Goed uitgeruste wagens
staan voortdurend
voor U gereed.
a-
an
>s.
m
g
'g
Witmarsum
f Zaterdagmiddag werd in De Doe-
le door het jeugdamusement een voor
stelling gegeven van het voor kinderen
geschreven tooneelwerkje „Gijsje Goo
chem”. Er was zeer veel belangstelling.
Het was een leuke opvoering.
Gijsje en z’n vriendje zijn een paar
oolijke snaken. Gijsje vooral is een
echte kwajongen die heel wat aandurft.
Dat de jeugd zich vermaakte spreekt
wel vanzelf.
Kimswerd
Onder voorzitterschap van den heer
W. K. Postma werd Zaterdagavond de
jaar’ijksche vergadering gehouden van
de Vereenlging voor Electrische Centra
le verlichting c.a. alhier.
BlHkens het jaarverslag bedroeg het
aantal ladtn 174, dat der gebruikers 17.
28 October 1933.
In de Vijz. Kerkelijke Kiesvereeniging
van de Ned. Herv. gemeente alhier werd
hedenavond in de gehouden vergadering
als bestuurslid herkozen de heer L
Boersma. Verder werden de volgende
candidaten gekozen voor Kerkvoogd de
heer J. A. Kooistra aftr. Voor Notabelen
S. Rijpma, H. Rouwé, beide aftr. Joh. v.
d. Meulen, J. Yntema en C. Bosch.
Voor het kiescollege Dr. A. Kroon, F.
Faikena en Tj. de Vries, aftr., en Tj.
Jellema.
Pingjum
Wij vestigen gaarne de aandacht op
fe in dit no. voorkomende advertentie
betreffende een te Witmarsum te houden
Schuimbrandblusch demonstratie door
den heer R. de Vries, alhier.
Wij twijfelen niet, of de belangstelling
zal zeer groot zijn, omreden de staltijd
voor het vee weer is aangebroken en
het nogal eens voorkomt, dat de arme
dieren soms met de gebouwen mee moe
ten verbranden.
Ook andere eigenaars van gebouwen
enz zullen zeer zeker deze demonstra
tie komen bijwonen.
ven. Enkele landen doen dit niet en ver
wijzen de werkloozen naar de publieke
weldadigheid. Het zijn voornamelijk de
landen, waar het begrip geld verstard is
tot een op zich zelf staand, afzonderlijk
begrip, dat met werken maar heel wei
nig heeft uit te staan.
In een gezonde samenleving behoort
er werk te zijn voor iedereen. Waar dit
helaas niet het geval is, mogen we dus
niet spreken van een gezonde samenle
ving Nu dit doen wij dan ook niet, maar
door van een zieke samenleving te spre
ken, komt men niet verder. Gelukkig
begint er hier en daar in de wereld ken
tering te komen, begint men in te zien,
dat een mensch recht op werken heeft,
een recht, dat te lang niet erkend werd,
en verdrongen werd door de zucht om
louter winst te maken, winst, die aan
de samenleving werd onttrokken.
De overheid heeft wel zeggingsschap
over de werkloozen, mag en moet wel
de ondersteuningsgelden uit de gemeen-
schapskassen opbrengen, zou deze over
heid dan niet het recht en de macht heb
ben inplaats van dat geld werk te geven,
werk in alle mogelijke branches. Nie
mand mag zich onttrekken aan de ver
plichting om belasting te betalen. Maai
is het ook geen plicht van den staats
burger, die daartoe in de gelegenheid
is, werk te verschaffen? Zeg niet, dat is
een zaak, waarmee de overheid niets te
maken heeft. Dezelfde overheid moet
voor elkeen die ontslagen wordt en geen
middelen van bestaan heeft, opkomen.
En u en ik, allen, die het voorrecht heb
ben wel te werken, moeten voor de
werkloozen betalen. Ja ook, hij die eens
werk verschafte, moet zijn deel bijdra
gen door opnieuw verhoogde belastin
gen.
Werken alleen verschaft rijkdom. Zoo
lang men deze waarheid niet terugvindt,
die thans onder woorden als crisis en
malaise bedolven is, zal de wereld ver
der verarmen. Zoodra men erkent, dat
alleen werken de wereld er weer boven
op kan brengen, dat er een recht op
werken bestaat, zal de toestand weet
gezond worden.
Het wordt tijd, dat men in de toe
komst dit recht op werken nauwkeurig
vastlegt. Naast een recht, is het ook
plicht, te werken. Niemand zal zich
daaraan mogen onttrekken. Misschien,
dat de menschheid juist in deze dagen
nu de nood het hoogst is weer tot bezin
ning komt en de teloorgegane normen
van een gezonde maatschappij weer te-
rugvindt.
doeling van het werk van den Neder-
landschen Blindenbond is erkenning te
verkrijgen voor de levenswaarde van
den blinde.
Er komt gelukkig verbetering. De
blinde behoeft niet meer op de hoeken
der straten medelijden op te wekken.
Vooral de laatste 50 jaar is er veel
Veranderd ook de blinden hebben
aanspraak op een zeker geluk.
Bij de blinde zelf is het besef ont
waakt dat ook hij geestelijk volwaar
dig is.
De blinde mist veel, maar het terrein
van de geest ligt ook voor hen open.
Met een opwekking tot daadwerke-
lijken steun aan de Ned. Blindenbond
besluit spreker zijn gloedvolle rede.
Hierna werden nog enkele zang- en
muzieknummers uitgevoerd en het
tweede gedeelte van de film bovenge
noemd, gegeven.
NED. BLINDENBOND.
Bovenstaande Bond hield Vrijdag j.l.
een propagande film- en Kunstavond
in De Doele. De zaal was vrij goed be
zet. Ds. Kosters opende de bijeenkomst
met een woord van dank voor de op
komst en spoort allen aan deze actie
niet alleen door het woord maar ook
metterdaad te steunen.
Het Hervormd Kerkkoor zong hierna
zeer verdienstelijk een ietwat verouder
de compostie van F. Molenaar en het
bekende Heer die Uw tent van Valerius;
daarna speelde de muziekvereen. Absit
Invidia twee muzieknummers, waarna
de eerste twee deelen van de film „Wat
wij willen” gedraaid werd. Deze film
geeft een zeer duidelijk en ook propa
gandistisch beeld van het nuttige en
noodzakelijke onderwijs aan blinden,
zoowel klein als groot.
De heer J. v. d. Berg, Bondspropa-
gandist hield vervolgens een rede.
In welgekozen woorden schetste deze
spreker die zelf vanaf zijn 17e jaar
blind is, ons het leven der blinden, maar
Vooral nun roep om gelijkstelling als
(verkend en denkend mensch. De be-
Dit is een vreemde vraag, zult u den
ken. Naar ons weten bestaat er in geen
enkel wetboek van geen enkel land een
bepaling, die het recht op werk uitdruk
kelijk bepaalt. Misschien heeft men ten
tijde, dat de wetten werden gemaakt,
niet de noodzaak of de wenschelijkheid
van een dergelijke wet gevoeld. Doch
hoeveel te sterker wordt de wenschelijk
heid van een dergelijke wet heden ten
dage door vele menschen gevoeld, door
menschen, die gaarne zouden willen
werken, doch die eenvoudig geen plaats
in het productieproces kunnen vinden of
veroveren.
Een massale werkloosheid teistert nu
reeds vele, vele jaren achter elkaar de
wereld. Er zijn slechts zeer weinig lan
den, die zich hieraan hebben weten te
onttrekken, voor zoover het in de macht
van een land ligt de werkloosheid in te
dammen. Wij willen ons thans niet be
zighouden met de oorzaken van de
werkloosheid, oorzaken waarover de
sociologen en economen het niet eens
zijn kunnen worden. Wij volstaan hier
slechts met het constateeren van het
feit.
Elke beschaafde samenleving erkent
het recht van leven van zijn leden. Nie
mand zal aan den honger worden prijs
gegeven. Dit wordt terecht als een mis
daad beschouwd. Van honger omkomen
in den meest letterlijken zin van het
woord zal dus niet vaak voorkomen. En
mocht het al eens een keer gebeuren,
dan is dit een gevolg van onwetendheid
of onmacht. Als een land, dat door hon
gersnood geteisterd wordt, zijn in nood
verkeerende bevolking niet kan helpen,
dan springt de andere wereld meestal
bij. Wij hebben dit gezien bij den hon
gersnood in Rusland, in China, wij heb
ben het gezien toen Oostenrijk en
Duitschland zijn kinderen niet vermocht
te voeden. Men ziet dus dat er een in
ternationaal recht op leven bestaat. De
voorwaarde om in leven te blijven is in
de eerste en voornaamste plaats: eten.
Maar dit eten komt niet zoo maar uit de
lucht vallen. In de moderne samenleving
wordt dit eten verhandeld. In de prilste
oudheid en bij sommige onbeschaafde
volksstammen van tegenwoordig mis
schien ook nog was het eten van ieder
een, zooals tegenwoordig de lucht nog
van iedereen is. Immers iedereen mag
vrijelijk de lucht inademen, voor zoovel
deze niet in cylinders is samengeperst en
handelswaarde heeft gekregen. Maar in
de moderne, beschaafde samenleving
zijn die toestanden van eertijd^, voorbij
en kan men hoogstens in de herfstmaan
den beukenootjes zoeken en brdmen
plukken zonder er geld voor neer te tel
len. Eten kost geld en geld is geconden
seerde arbeid, is het resultaat van ar
beid. In het algemeen kan men slechts
geld maken door te werken, het logische
tegendeel is natuurlijk, dat wie niet
werkt, geld verslindt.
Het oude werkwoord „Wie niet werkt
zal niet eten’1, is ook tegenwoordig nog
van toepassing. In de dagen, dat dit
spreekwoord is ontstaan, was het dus
vanzelfsprekend dat men ook gelegen
heid had tot werken. Tegenwoordig is
het echter zoo gesteld, dat die gelegen
heid er niet of althans maar in zeer
beperkte mate is.
Wij zijn voorstanders van het „wie
niet werkt, zal niet eten”, maar wij zijn
van meening, dat er dan ook een recht
op werken moet zijn, dat iedere mensch
werk kan eischen. Zoo’n eisch heeft met
geen enkele politieke beschouwing iets
uit te staan. Het is een elementaire
levenseisch. Een mensch is van nature
bestemd tot werken. Zijn beenen zijn,
armen, zijn handen, ooren .en oogen en
niet in het minst zijn hersens zijn er alle
voor berekend om te werken. Een
mensch die niet werkt, verslapt, dege
nereert, wordt lichamelijk en zielkundig
ziek. Een groot gedeelte der zielszieken
van den tegenwoordigen tijd wordt ge-
recruteerd uit het groote leger werkloo
zen, en uit menschen, wien het Damo-
cleszwaard der werkloosheid boven het
hoofd hangt.
In de meeste beschaafde landen zorgt
de overheid wel voor ondersteuning der
werkloozen, erkent dus het recht op le-
IJSVEREEN. „BOLSWARD”.
Onze nieuwe Ijsver. Bolsward ver
gaderde gisterenavond bij H. v. d. Zee.
De voorzitter, de heer B. Faikena,
opende de vergadering met een woord
van welkom tot de niet talrijk aanwe
zigen en brengt een woord van dank
aan onze Burgemeester, die het Be
schermheerschap van de Ver. heeft wil
len aanvaarden.
De Secretaris leest de verslagen der
verschillende vergaderingen en zet in
den breede het ontstaan der nieuwe IJs-
vereeniging uiteen. Het Bestuur bestaai
thans uit 11 leden. Het dagelijksch be
stuur is in handen van de heeren
B. Faikena, Voorzitter,
J. Steensma, 2e Voorzitter.
J. v. d. Klei, Secretaris.
C. Osinga, 2e Secretaris.
O. Zijsling, penningm.
I. Wierdsma, 2e penningm.
De Koninklijke goedkeuring op
Statuten is reeds verkregen.
Uit het jaarverslag stippen we aan,
dat de bespreking met de Paarden-
sportver. tot beider genoegen is opge
lost. De obligatieleening is bijzonder
geslaagd waarvoor een woord van dank
aan de bestuursleden die zich hiervoor
veel moeite hebben getroost en vooral
aan de burgerij van Bolsward voor de
spontane wijze van deelneming ge
bracht wordt.
De exploitatierekening gaan we
voor dit eerste jaar stilzwijgend voorbij
omdat dit voor deze nieuwe vereeni-
ging nog een slag in de lucht is.
Door den heer J. Reinders is aan de
vereeniging een wisselbeker geschon
ken, die in grooten dank is aanvaard.
De financieele Commissie stelt voor de
aflossing der geldleening te doen aan
vangen in 1935.
Het reglement wordt hierna voorge
lezen en met kleine wijziging goedge
keurd.
Het lidmaatschap der Ver. kost f 2.50
per jaar waarvoor eveneens een dames-
kaart die ook voor een der vrouwelijke
gezinsleden gebruikt kan worden. Ver
dere gezinsleden boven de 14 jaar be
talen f 1.per jaar; hiervoor heeft men
toegang ten allen tijde, ook ’s avonds.
Kinderen beneden 14 jaar zijn vrij.
De kaarten voor gezinsleden A f 1.
zijn niet persoonlijk en kunnen dus
door verschillende leden van het gezin
gebruikt worden.
Besloten wordt te houden de volgen
de wedstrijden:
1. Openingswedstrijd (vrouwen).
2. Ledenwedstrijd.
3. Jongens beneden 18 jaar.
Mannen.
Tot eereleden der Ver. worden be
noemd de heeren T. Popma, P. D. v. d.
Klei, D. J. Steensma, J. Koch, A. An-
driesma, S. v. d. Zee en J. Reinders.
De rondvraag bracht geen bijzondere
dingen naar voren, zoodat de Voorzitter
na een bijzonder dankwoord aan den
heer Reinders voor de geschonken be
ker de vergadering te ongeveer 10 uur
sloot.
29 October 1933.
Dat was Zondagavond van half elf
tot twaalf uur een heele toer, om een
paard van den landbouwer A. K. onmid
dellijk bij ons dorp, dat in de weide
fiep, uit een nauwe sloot met bijna geen
water, maar veel modder en slijk te ha
len.
Bijna twee uren hadden enkele man
nen, die op alle mogelijke wijze probeer
den het dier er uit te halen, geen succes.
Ten slot moest een ander paard worden
gehaald en met deze paardenkracht ge
lukte het eindelijk het dier uit zijn nete
lige positie te redden.
Voor de hulp die hier werd verleend
is een woord van dank op zijn plaats.
JONGENSVOETBAL.
Sparta-Friesland 12-0.
Zaterdagmiddag had in het Langeland
een wedstrijd plaats tusschen Sparta en
Friesland.
De voorhoede van Sparta was danig
op dreef, getuige bovengenoemde uit
slag.
VOETBAL.
C. A. B. I—F. V. C. I 1-7.
't Was Zondag een zeer mooie voet-
baldag, althans wat het weer betreft.
Over de wedstrijd kunnen we niet erg
tevreden zijn. De zeer talrijke C. A. B.-
supporters hebben een slap spelletje te
zien gekregen. De vorm is er bij C. A.
B. , na het succesvolle begin in de com
petitie thans wel een beetje uit. Voor
een zeer groot deel mogen we dit van
daag toeschrijven aan ’n zeer gehavend
elftal dat met vier invallers speelde.
Maar toch ook wel een klein beetje aan
de weinige balcontröle. Het had er deze
middag veel van dat de oude fout
een te kort spel, te lang treuzelen, slecht
plaatsen en vooral dat onnoodige ploe
teren over het geheele veld, weer was
ingeslopen. Wat vertoonde daartegen
over F. V. C. een rustig en goed slui
tend spel. Dit wil niet zeggen, dat we
de uitslag 7-1 de juiste verhouding
achten. Zoo nu en dan had C. A. B. wel
goede momenten en laten we eerlijk zijn
het geluk (een factor die bij voetbal al
tijd een klein woordje meespreekt), had
C. A. B. vandaag niet mee.
Een gedetailleerde beschrijving van
de wedstrijd willen we vandaag niet
geven. '7
Zooals C. A. B. de laatste twee wed
strijden gespeeld heeft, behoeft het niet.
Een beetje meer zelfvertrouwen hee
ren; daar moet weer terugkomen dat
kalme welbewuste spel, zooals b.v. te
gen L. S. C. en dit geldt vooral van de
eerstkomende wedstrijd tegen de voor-
loopige kampioenscandidaat Heeren-
veen I.
De stand is nu als volgt:
Heerenveen 7
7
6
7
6
7
7
7
t.
1 11 21—11
9 22—14
8 11—7
7 12—9
6 15-22
6 13—14
5 13—19
2 11—24
27 October 1933.
Hedenavond sprak in het met 160 be
zoekers geheel gevulde Dorpshuis Paul
Kiès van Amsterdam voor de S. D. A. P.
en Vakverbond.
De voorzitter opent met te zeggen,
dat het Socialisme in zijn ontwikkelings
gang steeds perioden heeft gekend van
gemakkenjken bloei en van moeizaam
werken. Zoo’n laatste tijdperk maken
we thans wederom door; ’twelk komt
door den grooten weerstand, die we
thans ondervinden. Deze weerstand te
□verwinnen vraagt verdieping van in
zichten en vernieuwde strijdbaarheid.
Hiervoor worden overal in den lande
z g. Mobilisatie-vergaderingen belegd,
waarvan deze er één is en geeft hiermee
het woord aan den spreker, die begint
met te zeggen, dat deze bijeenkomst dus
uiteraard een eenigszins ander karakter
heeft dan gewoonlijk, er moet meer ge
legenheid zijn voor gedachtenwisseling
en wat dan alzoo vanuit de vergadering
naar voren komt moet door spreker aan
de partijleiding gerapporteerd worden,
zoodat deze zich vanuit al deze bijeen
komsten een beeld kan vormen van wat
er in de massa leeft.
Na een inleiding van een uur spreken
werd gelegenheid gegeven van gedach
ten te wisselen.
Een Gereformeerd man vroeg waarom
de roode fractie tegen de Landbouw-
steunwetten had gestemd; waarop werd
geantwoord dat er door de fractie voor
12 van de 14 steun wetten gestemd was
en tegen 2 en wel die der tarwe- en sui
kerbietenwet. En hier is het door en door
valsch getuigenis gegeven, waaraan het
Friesch Dagblad zich zoo grovelijk
schuldig maakt; omdat men niet tegen
de steun was, maar tegen de manier van
steunverleening.
De regeering wilde het noodige geld
vinden door het brood en de suiker duur
te maken, waardoor dus practisch een
werkloos arbeider evenveel moest bij
dragen dan een millionair. Onze men
schen wilden het door de schatkist laten
dragen, zoodat een ieder naar inkomen
dus naar draagkracht wordt belast.
Verder werd gevraagd wat er gedaan
diende te worden tegen een hier opko
mend fascisme; in welke positie de
Weensche socialisten verkeeren; wat de
beteekenis was van de Russisch-Ameri-
kaansche toenadering; of indien de Fas
cisten ten uitvoer brachten wat ze be
loofden ’n teruggang van honderd jaar
beteekende; of het niet goed zou zijn
onze voormannen meer vrij te maken
voor de propaganda in den lande.
Uitvoerig en ten genoege werden allen
beantwoord en de voorzitter sloot dan
ook met de constateering, dat deze bij
eenkomst zeker volledig aan zijn doel
had beantwoord.
5
4
4
3
3
2
1
0
We zien hieruit dat de plaats van C.
A. B. nog niet zoo bar slecht is, maar
toch moeten de nog komende wedstrij
den een beter spelbeeld geven.
We hebben te dien opzichte de moed
nog niet verloren.
Om half twaalf speelde C. A. B. III te
gen Lemmer III.
Reeds direct na de aftrap gelukt het
Lemmer een goal te maken. C. A. B
speelde dan nog met 10 man. We vree-
zen weer het ergste, maar gelukkig de
club herstelt zich en komt langzamer
hand in de meerderheid.
Vooral het vleugelspel is goed, er
wordt een open spel gespeeld met goede
kansen die jammer genoeg nog al eens
door de middenspelers verknoeid wor
den. Dit geldt in bijzondere mate voor
de midvoor, rechts- en linksbinnen en
T' LEEUWARDEN-
ti
>s.
A.
e-
in
V.
>s.
ir
is.
>S-
)s.
1
H.
4.
lV.
30
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l*/2 ct.
Buitenland 2^ ct.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
ur
e-
)e
30
de
dl.
st.
d.
je
30
30
os
V.
ke
g.
te
en
A.
ig
•s.
st.
in
St
in.
Is-
a.
er
iv.
n-
I).
IS.
D.
ïg
k-
I).
m.
e-
as
,v.
en
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Gesp. Gew. Gel. verl.pnt. v.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
..--g-.
