nuiomobiiisten!
I
IV. 0. d. WERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
De Bolswardsche Courant en Westergoo
DE DOODSTRAF.
tegen de vorst:
1
Beschermt Uw wagen
Uit den Omtrek
Stadsnieuws.
3(M” Jaargang
Woensdag 24 Januari 1934
No. 7
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
1.
dezen
aan
Januari:
Y. “Rinia, kooper A
Joh. Salverda, koo-
Arum
Makkum
Baard
A dve r te n ti n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
2-1.
1-10.
VOETBAL.
22 Januari 1934.
Zaterdagnamiddag speelde „D. O. S.’*
van Harlingen tegen „Westergoo 11” al
hier. „Westergoo” bleef baas op eigen
terrein met den stand 4-1.
It,
WIELERSPORTVER. „D. O. S.”
We hebben reeds eerder vermeld, dat
deze Vereen, door het aanschaffen van
een paar home-trainers in het clubge
bouw tracht de Bolswardsche renners
ook gedurende de wintermaanden lenig
en in conditie te houden. Van deze ho
me trainers wordt dan ook een regel
matig gebruik gemaakt.
In Leeuwarden worden op dergelijké
home trainers wedstrijden gehouden
waaraan, naar we vernemen, binnenkort
ook een vijftal renners uit Bolsward zul
len deelnemen.
LOOP DER BEVOLKING OVER 1933.
Bevolking op 31 December 1933 6720
m. en 6480 vr. is 13200 zielen. Vermeer
derd door geboorte met 164 m. en 141
vr., door vestiging met 304 m. en 274
vr. In totaal vermeerderd met 468 m. en
415 vr., totaal 883 zielen.
Verminderd door overlijden met 77 m.
en 61 vr. Door vertrek met 528 m. en
483 vr., in totaal verminderd met 605 m.
en 544 vr., 1149 zielen.
De vermindering bedraagt derhalve
137 m. en 129 vr., totaal 266 zielen.
Bevolking op 31 December 1933, 6583
m. en 651 vr., totaal 12934 zielen.
Voltrokken huwelijken 88.
Ingeschreven echtscheidingen 3. Le
venloos aangegeven 11, n.l. 7 m. en 4 vr.
De afd. „M. en C.” zal zeer zeker met
aangename herinneringen
avond kunnen terug denken.
DE SIGARETTENBONS.
De nieuwei in werking tredende ta
bakswet behelst ook een artikel luiden
de:
Het bij of in verband met de afleve
ring van tabaksfabrikaten in eenigerlei
vorm verstrekken van geschenken is ver
boden.
Dit artikel treft dus in het bijzonder de
sigarettenverkoop. Bons voor geschenken
mogen niet meer worden bijgepakt. De
uiterste datum, waarop nog bonnen en
coupons kunnen worden ingewisseld is
door de fabrikanten gesteld op 3 Febr.
1934.
Na dien datum zijn alle bonnen waar
deloos.
Het betreft hier: Batco-coupons, Bris
tol geldbonnen, Cocktail-coupons, Kla-
zim Emin-coupons, Miss Blanche bonnen
en Turmac-coupons.
Verzamelaars van deze bonnen denk
aan de fatale datum van 3 Febr. a.s.
Nelle gratis thee worden geschonken. De
opbrengst daarvan komt dus in zijn ge
heel het Groene Kruis ten goede.
Door firma's hier ter stede wordt li
monade beschikbaar gesteld.
Goederen kunnen ten allen tijde aan
het Groene Kruisgebouw worden be
zorgd, alsmede 6 Febr. in „De Doele”.
land met enkele maanden gevangenis
straf zou moeten boeten.
Maar noch in Duitschland noch in
Rusland, noch waar of ook ter wereld
heeft men de menschen kunnen verbete
ren of een door hen aangehangen le
vensbeschouwing ongedaan maken dooi
met den dood te bedreigen. Zekere
'godsdienstige en politieke bewegingen
zijn juist groot geworden dank zij de
hun volgelingen uit
gesproken. De ter dood gebrachten wer
den de martelaren.
Door misdadigers te straffen tracht
men ze te verbeteren, ze opnieuw ge
schikt te maken voor de samenleving;
ze ervan te weerhouden nogmaals een
misdaad te begaan. Afgescheiden van de
vraag of deze verbetering met het hui
dige strafstelsel wordt bereikt, is bij een
doodvonnis deze verbetering ten eenen
male onmogelijk.
Als we tenslotte een korte samenvat
ting van onze opmerkingen over de
doodstraf mogen geven, dan deze: Door
de eeuwen heen hebben menschen an
dere menschen ter dood veroordeeld.
Men heeft het altijd, tot op den huidigen
dag, heel gewoon gevonden over het le
ven van anderen te beschikken, want de
doodstraf wórdt in vereweg de meeste
landen, welke ze huldigen, met een, zij
het soms geringe marteling, voltrokken.
Menschen van groote innerlijke be
schaving zullen nimmer voorstanders
zijn of worden van de doodstraf, omdat
zij weten, dat zij er de menschheid niet
mee zullen verbeteren.
DAMMEN.
19 Januari 1934.
De damclub ,,’n Lyts bigjin” hield he
den haar jaarlijkschen damwedstrijd,
waaraan 38 spelers deelnamen.
In de hoofdklasse was de uitslag, daf
om den eersten en tweeden prijs nog
moeten kampen de heeren S. Visser te
Sneek en J. Slesling te Tjerkwerd. De
troostprijs viel ten deel aan P. Palsma te
Oosterllttens en de premie aan Johs.
Hokwerda te Wlrdum.
In de 1ste klasse moeten nog om de
prijzen kampen de heeren J. Rienstra te
Scharnegoutum en R. van der Wal te
Bozum.
Om den Isten en 2den troostprijs zal
nog moeten worden gestreden tusschen
de heeren H. Schukken te Jorwerd en
M. Visser te Deersum.
De prljsen bestonden uit lauwerkran
sen en medailles.
DE SCHATTEN DER PHARAO’S.
Over bovenstaand onderwerp werd
gisteravond in de Doele voor de Room-
Sche Garde een interessante lezing ge
houden door den WelEerw. Pater de
Greeve. Het was jammer dat niet meer
deren van deze buitengewoon kunstzin
nige lezing met lichtbeelden geprofiteerd
hebben. De thuisblijvers hebben veel ge
mist
maakt zich vrij en in plaats van te schie
ten geeft hij door naar de rechtbinnen
die opnieuw geen fout maakt, en zuiver
wordt no. 2 in ’t doel geplaatst.
Hard wordt er nu gevochten om de
voorsprong, 3 minuten voor rust zet de
linksbuiten van H’veen hoog voor, we
meenen reeds, dat de bal over alles heen
gaat, doch de rechtsbuiten krijgt de bal
nog juist op de punt van de schoen, de
bal rolt eerst tegen de lat en verdwijnt
dan tergend in 't doel.
Rust 3-2 voor Heerenveen.
Na rust krijgen we een zeer interes
sant spel te zien, onze jongens zwoegen
dat het een lust is. Heerenveen daaren
tegen vecht om de voorsprong te ver-
grooten en zich daardoor veilig te stel
len, doch alle kansen worden door den
H’veen midvoor hopeloos verprutst. Een
half uur lang hebben onze achterspelers
het dikwijls hard te verantwoorden, doch
het terrein wordt steeds gezuiverd, de
doorbraken van C. A. B. echter brengen
steeds verwarring, zoo langzamerhand
beginnen de zenuwen zich bij de H’veen-
spelers parten te spelen en op een gege
ven moment weet een der achterspelers
zich geen raad meer en schopt de bal
noodgedwongen tot corner. De links
buiten plaatst hoog voor doel, de bal
scheert langs de lat, gaat over alles heen
en voor de derde maal heeft de kleine
man, die geheel vrij staat, succes 3-3.
Het wordt er nu met Heerenveen niet
beter op, wel breken ze nog verschillen
de malen door, doch alles gaat ver over
en naast.
Nog vier minuten zijn te spelen, de
linksbinnen geeft mooi door naar de
midvoor, deze naar de rechtsbuiten, een
mooie voorzet, en weer weet Heerenveen
niets anders te doen dan corner te trap*
pen. Weer zweeft de bal mooi voor het
doel, opnieuw staat de rechtsbinnen ge
heel vrij en heeft slechts voor het in
trappen, doch deze kans wordt niet be
nut.
Met Heerenveen in den aanval komt
het einde en heeft C. A. B. Heerenveen
een kostbaar puntje cntfutseld en zich
zelf definitief in veiligheid gesteld.
Schitterend gewerkt, boys, Zondag
thuis evenzoo, dan kunnen we weer
genieten.
Over de spelers niets dan lof, allen
speelden een goede partij. Keeper, ach
terhoede, en middenlinie voldeden uit
stekend. De voorhoede liet dikwijls zeer
mooi voetbal zien.
De verdere uitslagen zijn:
Rood Geel IIC. A. B. II
C. A B. III—Akkrum
TENTOONSTELLING.
Zaterdagavond werd in „Ons Ge
bouw” een tentoonstelling gehouden van
de werkstukken vervaardigd door de
jeugdige werkloozen.
Verschillende mooie werkstukjes wa
ren er te zien. Over het algemeen ge
tuigde het tentoongestelde van een zeer
prijzenswaardige werklust.
We willen dan ook zeer gaarne onze
stadgenooten opwekken deze voor de
jongere werkloozen zeer nuttige tijdpas-
seering te blijven steunen.
Elke gift tot steun is hartelijk wel-
köm.
Uitslag der finale verkooping op 22
Januari:
Perceelen 1, 2, 3 terrein met wonin
gen van T. Rinia en "Joh. Adema. Kooper
W. Roode voor f 1018 (voorloopig 8 da-
19 Januari 1934.
Hedenavond werden we in de gelegen
heid gesteld een jubileum-uitvoerlng bij
te wonen, ter gelegenheid van het 30-
jarig bestaan der Afd. „Makkum en
Cornwerd” van de Ned. Ver. tot afsch.
van Alcoholhoudende Dranken.
Deze uitvoering werd gehouden op de groot,
bovenzaal van „De Zwaan”, welke flink
was bezet.
De heer T. Toornstra, voorzitter,
opende de vergadering met een woord
van welkom aan de aanwezigen, doch
inzonderheid aan de heeren J. van Oos-
trum van Leeuwarden en de spelleider
Ru Mulder van Hilversum, met zijn bel
de helpers. Daarna trad het dameszang-
koor op met eenige nummers, onder lei
ding van haar Directeur, den heer D.
Reitsma.
De heer von Oostrum sprak nu een
herdenkingsrede uit, waarin hij de nood
zakelijkheid der alcoholbestrijding uit
eenzette, telkens wijzende op het 30-
jarig jubileum der afdeeling.
Vervolgens werd een vijftal leden ge
huldigd, welke 25 jaar lid der geheelont-
houdersvereeniging waren geweest,
waarbij ze door den heer van Oostrum
met waardeerende woorden werden toe
gesproken, waarna aan hen een insigne
en diploma werden uitgereikt, voor be-
lofte-getrouwheid.
Anti-vriesmiddel
Radiateurhoezen
Verwarmingsiampenetc.
In voorraad:
Wonseradeel
OPENBARE VERGADERING van den
Raad der gemeente Wonsera
deel, op Donderdag 25 Jan
1934, 's namiddags 2 uur, tei.
gemeentehuize te Witmarsun.
Agenda:
Notulen der vergadering van 13
December 1933.
2. Voorstel van Burgemeester er.
Wethouders tot het instellen van beroer
tegen het besluit van Ged. Staten van
Friesland van 13 December 1933, no. 45
2de afdeeling W., betreffende de indee
ling van wegen in klassen, krachtens ar
tikel 36 van het Motor- en Rijwielregle-
ment en de gesloten-verklaring van we
gen krachtens artikel 47 van dat regle
ment
3. Behandeling der gemeentebegroo-
ting c.a. voor het dienstjaar 1934.
VOETBAL.
HEERENVEEN I—C. A B. I 3-3.
C. A B. het groote struikelblok
voor de leiders.
Eerst de Kooi] en AL S. C. het slachtoffer
Nu Heerenveen weer een punt
ontfutseld.
Zondagmorgen 12 uur vertrok een op
gewekt C. A B. naar Heerenveen, om
daar de strijd aan te binden tegen hei
sterke Heerenveen I.
Was de algemeente opinie, dat onze
jongens met een nederlaag huiswaarts
zouden keeren, de spelers zelf dachten
er anders over, stuk voor stuk was elke
speler van plan zich tot het uiterste te
geven, wat inderdaad ook terdege be
waarheid werd.
Als om 2 uur scheidsrechter van der
Sloot beginnen fluit, is C. A. B. als
volgt opgesteld:
K. van der Heide.
Schuurmans De Way.
Brandenburg Hulsman Draaisma.
W. Hoekstra A. Hoekstra v. Dalen
Kooiker van der Hauw.
Nauwelijks is het spel eenige minuten
oud, of Brandenburg zijn knie begeeft
zich weer en moet het veid verlaten.
Kooiker verhuist weer naar de linkshalf
plaats, A. Hoekstra gaat rechtsbinnen
spelen en Oosterkamp maakt op de
linksbinnen plaats het elftal weer vol
tallig.
Heerenveen zet er direct alles op, de
eerste 10 minuten zweeft de bal steeds
op de C. A. B. helft, doch langzamerhand
werkt C. A. B. zich los en worden eeni
ge gevaarlijke aanvallen ondernomen.
Wanneer er 15 minuten gespeeld is
krijgt de linksbuiten de bal toegespeeld,
zwenkt naar binnen, geeft zuiver door
naar de rechts binnen en C. A. B. leidt
met 1-0.
Direct hierop is Heerenveen weer aan
't woord en brengt reeds spoedig de
stand op 2-1, ondanks het stugge ver
dedigen van onze achterhoede.
Niet ontmoedigd spelen onze jongens
verder en opnieuw hebben we weer
succes, evenals met de eerste goal, krijgt
onze linksbuiten de bal weer te pakken,
GROENE KRUIS-BAZAR.
Nog 14 dagen scheiden ons van deze
bazar. Laten ze staan in het teeken van
de Groene Kruis-leus: Door allen, voor
allen.
De verkoop der loten vordert goed.
Wanneer het gelukt de loten voor die
tijd te verkoopen, zal de trekking plaats
heben bop de laatste avond van de ba
zar, dus 9 Febr.
Door bemiddeling van den heer F.
Mobach alhier, zal door de firma Van
De heer Ru Mulder hield nu een voor
dracht, getiteld: „Stand en Misstand”.
't Was een luimige voordracht, waar
bij de personen die er in voorkwamen^
zoo duidelijk werden getypeerd-, alsof ze
in eigen persoon op het podium ston
den. De bijvalsbetuigingen bewezen, dat
het werk van den heer M. goed in den
smaak viel.
Nu volgde de opvoering van het nog
wel nieuwe, maar toch reeds beroemde
tafereelenspel „De Dronk”.
In 10 tafereelen werden verschillende
beeldengroepen vertoond, waarvoor, in
dien we over ieder afzonderlijk iets zou
den melden, te veel plaatsruimte zou
noodig zijn. Het geheel kwam echter
hierop neer, dat de mensch, na de zonde
val van Adam en Eva steeds meer tot
kwaad en gruweldaden is vervallen,
waarvan dronkenschap, oorlog en onze
delijkheid, duidelijke kenteekenen zijn.
Bij alles waartoe een mensch kan
worden verlaagd, speelt de drank een
groote rol.
Het tiende beeld was daarom ook een
propaganda voor geheel-onthouding.
Doodstil was het tijdens de opvoering
In de zaal, doch daarna kwam er aan
het applaus bijna geen einde. De mede-
'pelers hadden alles er op gezet dit stuk
le doen slagen, terwijl de heer Mulder
dooloopend vertellende, de bedoeling
van het vertoonde verklaarde. De ge
kleurde verlichting wierp op alles een
mooi effect.
Na de pauze werd nog opgevoerd het
bU’spel „Artikel 214", uitgevoerd door 2
dames en 3 heeren. In dit stuk kwam aan
het licht, hoe de mannen soms geheime
omgang hebben met andere vrouwen.
Door de samenloop van omstandigheden
kwamen deze twee dames ook achter de
geheimen van hunne mannen, wat na
tuurlijk zeer onaangename gevolgen ver
oorzaakte, maai; ten slotte weer werd
bijgelegd, daar de liefde het nog won en
haat en jalouzie deed wegnemen.
Ook deze opvoering kwam goed tot
zijn recht, zoodat de spelers(sters) door
daverend handgeklap werden beloond.
De Voorzitter dankte na dit alles allen
die hadden meegewerkt tot het welsla
gen van deze vergadering.
waarin opgenomen
De executie van Marinus van der Lub
be, den onevenwichtigen, ove;r geen nor
male geestvermogens beschikkenden
Leidschen metselaar, tegen wien, we
gens het in brand steken van het Duit-
sche Rijksdaggebouw de doodstraf werd
geëischt, een eisch, die door het vonnis
bekrachtigd werd en niet door gratie te doodstraffen over
niet gewaan werd, heeft het probleem
van de doodstraf weer midden in de
belangstelling gebracht. Marinus van
der Lubbe heeft zijn hoofd onder den
valbijl gelaten, nA den dood door den
kogel in Duitschland de meest humane
executiemethode.
Wij willen ons op deze plaats niet be
zighouden met het bespreken van deze
executie, welke tot een ernstig protest
van de Nederlandsche regeering aanlei
ding heeft gegeven. Wat wij willen doen
is ons bezighouden met het probleem van
de doodstraf zelf.
In vele landen, waar gedurende langen
tijd de doodstraf was afgeschaft is men
weer tot het invoeren van deze straf
overgegaan. Het weer aangrijpen van
een methode, die reeds in de vroegste
oudheid op de meest uiteenloopende mis
drijven werd gezet en toen ook heel
dikwijls werd toegepast om politieke te
genstanders onschadelijk te maken, wijst
o.i. niet op een voortschrijden van de
beschaving, eerder op het tegendeel. Het
geweld wordt tegenwoordig weer aan-
gebedden en geldt hooger dan de geest.
De wederinvoering van de doodstraf in
verschillende landen berust hoofdzake
lijk op politieke, niet op rechts-overwe-
gingen.
Zijn het niet juist de landen, waar de
dictatuur heerscht iïi meer of minder
openlijken vorm, waar de doodstraf het
meest wordt toegepast? Kort geleden is
Oostenrijk weer gevolgd in de rij van
landen, die de doodstraf kennen en toe
passen. De terechtgestelden van den
laatsten tijd zijn niet veel anders dan
zoenoffers op het altaar van een chao-
tischen tijd. Het zijn de nieuwe prikkels
welke sommige volken schijnen noodig
te hebben om zekere nationale gevoe
lens aan te wakkeren en financieele el
lende te verdoezelen.
Ook in Nederland gaan er zoo nu en
dan stemmen op tot wederinvoering van
de doodstraf. De argumentatie luidt dan
meestal, dat men eindelijk eens paal en
perk moet stellen aan een verhoogde
criminaliteit. Is deze argumentatie ge
rechtvaardigd, is ons volk dé laatste
jaren misdadiger geworden, dan het
voorheen was, komen er meer moorden
en roofmoorden voor dan vroeger? Wij
meenen dit alles ontkennend te kunnen
beantwoorden: de misdadigheid neemt
in ons land zeker niet toe, ook al moge
het er zoo nu en dan de schijn van heb
ben, omdat de kranten in hun bericht
geving dikwijls den nadruk leggen op
deze gebeurtenissen.
De voorstanders van den doodstraf
denken door de wederinvoering hiervan
de criminaliteit te doen afnemen. Het
mag echter als een vaststaand feit wor
den aanvaard, dat geen enkele misdadi
ger bij het ten uitvoer brengen van een
misdaad ooit is afgeschrikt door de
hoogte van de straf, welke er op is ge
steld.
Het voornaamste en grootste bezwaar
dat men tegen de doodstraf kan aan-
Voeren is, dat men na de voltrekking
ervan niet meer in de gelegenheid is een
eventueel gemaakte fout te herstellen.
Is een naderhand gebleken onschuldige
geëxecuteerd, dan is geen rechtsherstel
meer mogelijk.
Wil men een misdadiger onschadelijk
maken voor de samenleving, dan kan dit
op andere wijzen geschieden, door Ie-1
venslange opsluiting in een gevangenis
bijv. Zoo’n gevangenisstraf spreekt wel
iswaar niet zoo duidelijk tot de primi
tieve rechtsromantiek van ’t volk, waar
in het oog om oog en tand om tand
nog altijd niet is gestorven, ondanks vele
eeuwen beschaving, maar is minstens
even doeltreffend, zoo niet doeltreffen
der dan de doodstraf.
De doodstraf draagt in vele gevallen
de kiem in zich van wraak, van bloed
wraak. Dit komt vooral sterk tot uiting
as de doodstraf wordt uitgesproken je
gens een opstandige tegen de overheid,
tegen de staat. Laten we eens een voor
beeld nemen. In Duitschland worden op
het oogenblik tientallen communisten
geëxecuteerd wegens hoogverraad, of
politieke aanslagen. In Rusland daaren
tegen, waar de communisten de baas
zijn, gaan menschen van een gezindheid
als die de Duitsche overheid huldigt, bij
het minste geringste tegen den muur. In
Rusland is men niet zuinig met de dood
straf. Daar worden zelfs doodstraffen
uitgesproken in zaken, die men in ons
Welsrijp
VERDRONKEN.
19 Januari 1934.
Het 10-jarig dochtertje van het echt
paar Hoekstra was gisteren op bezoek
gegaan naar een der buren. Een broer
tje werd gezonden of het meisje af te
halen. Hem werd gezegd, dat Trijntje
terstond wel thuis zou komen. Even la
ter besloot men het kind evenwel toch
maar te halen. Tot hun grooten schrik
hoorden de ouders toen, dat Trijntje
reeds was vertrokken.
Men vreesde het ergste en spoedig
werd het meisje levenloos in de sloot
bij den dam aangetroffen.
De verslagenheid in ons dorpje is
gen ingehouden).
Perc. 4. Huis van
Bergsma voor f375.
Perc. 5. Huis van B. Kuiper, kooper D.
Visser voor f440.
Perc. 6. Huis van
per A. Jorritsma voor f 655.
Perc. 7. Steenen bergplaats tegenover
perc. 6, kooper D. Visser voor f206.
Perc. 8. Steenen hok bij P. Huisman,
bod f 121, Ingehouden.
t
e
-I
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
0,
DE JONG s NIEUWSBLAD
