f voor een prima BRIL 1
HOFSTEDE I
III. V. d. HIERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Bondspartij te Franeker.
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Stadsnieuws.
Wie niet hooren wil....
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Tandarts A. DE JONG
tot 28 Mei
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD if Telefoon No. 12
30— Jaargang
Woensdag 23 Mei 1934
No. 40
en
IF
Hijlaard, H. bij de Leij, Stiens en M.
Adve r te n ti en per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt Dinsdags-
Vrjjdagsavonds.
AFWEZIG
Speciale inrichting voor
helt stuurrad. Een middenweg is er niet!
Met propaganda voor het goede doel is
veel te bereiken, maar niet alles. De rest
moet komen van den rechter. Daarom
zullen wij het toejuichen indien de straf
maat, gesteld op het veroorzaken van
ongelukken in dronkenschap aanmerke
lijk wordt verzwaard. Ook hier geldt:
Wie niet hooren wil, moet voelen!
de kans door weer buiten te slaan (2-5).
Franeker is uitgespeeld en zonder veel
moeite weet St. Jacob mede door poe
dels van v. Koningsveld het ontbreken
de half spel te halen.
De uitslag is dus: le prijs St. Jacob
(evenals vorig jaar), 2e Franeker, 3e
Beetgum, 4e Arum, 5e, 6e en 7e resp.
Makkum, Bolsward en Witmarsum.
3.
6-6.
5.
4-6.
7. Jorwerd8. Rauwerd 3-5, 4-6.
9. Wierum/Nes10. St. Jac. Par.
1-5, 2-6.
11. Menaldum12 Zweins 5-1, 6-2.
Er moet een eind aan komen. In de
laatste twee weken had Haarlem twee
ernstige gevallen te boeken. Het eene
eindigde met drie patiënten in een zie
kenhuis, het andere met een onschuldig
slachtoffer, dat op de punten van ’n hek
werd geslingerd. In beide gevallen had
de bestuurder een café bezocht en zich
daar niet onbetuigd gelaten. Enkele da
gen geleden was het Maastricht, dat op
de verlieslijst met een soortgelijk geval
paradeerde: een slingerende auto op de
Maasbrug, een botsing met een brug
leuning het stuur om, te ver om, een
slag en een wielrijder moet met een
hersenschudding naar het ziekenhuis ge
bracht worden. De chauffeur verkeerde
onder den invloed van sterken drank.
Nogmaals, er moet een einde aan ko
men.
Het is al erg genoeg, dat het dagelijk-
sche leven ons noodzaakt dat wij ons
bloot stellen aan de gevaren van den
weg. Ieder wielrijder, ieder voetganger
en tenslotte iedere automobilist, verkeert
in voortdurend levensgevaar, omdat wij
ons verkeer gemechaniseerd hebben en
men van een machine nooit zeker is.
Ieder oogenblik dat een auto U passeert
gaat de dood voorbij, maar dat maakt
nu eenmaal geen indruk meer op ons,
omdat ervaring en ondervinding ons ge
leerd hebben, dat deze dood erger lijkt
dan hij is. Het is waar, zoo’n auto, die
daar met sneltreinvaart ‘op ons komt
aanstormen zou zelfs den méést onver
schrokken Noorman indertijd op de
vlucht gedreven hebben, maar wij, ont
aard nageslacht van de heldenfiguren
der sagen en mythen, knippen zelfs niét
met de oogleden als het monster, loeiend
met zijn brulstem op ons toeschiet. Rus
tig peddelen wij voort op de M. ruim
te, welke ons nog gelaten is en de! sen
satie van het voorbij suizen van het ge
vaarte ondergaan wij tientallen malen in
dezelfde gemoedsrust. Het is zelfs geen
sensatie meer voor ons, omdat wij heb
ben leeren vertrouwen op de betrouw
baarheid van de machine. Wij weten,
dat zoo’n auto hoe scherp de vaart ook
op ons gericht is, ons toch niet raken
zal. On enkele d.M. afstand passeert hij
ons, omdat het mechanisme, dat haar
drijft, bijna onfeilbaar is.
Bijna! Want inderdaad weigert het
wel eens een enkele maal. Doch die ge
vallen komen zoo sporadisch voor, dat
wij daar geen rekening mee houden in
onzen geest, zoo min wij er rekening
mee houden, dat er wel eens een hevige
wervelstorm ove'r onze stad kan trek
ken of een overstrooming verwoestingen
aan kan richten.
Wij hebben vertrouwen in de machine,
een vertrouwen, gegrond op de erva
ring.
Maar nu komt, zooals zoo vaak, de
mensch ons vertrouwen schenden. Zoo
lang die mensch nuchter is en zijn ver
stand normaal functioneert, weet hij wel
wat hij doen moet achter het stuurrad
zittende en dan doet de machine gehoor
zaam de rest. Maar als die mensch be
neveld is en de contröle mist over zijn
eigen daden, dan mist hij ook de contröle
over de machine.
Dat leidt* tot ongelukken en onze bla
den staan dan ook vol met dergelijke
ongelukken, die feitelijk onder de ru
briek „misdaden” thuis behooren. Want
een misdaad is het om in benevelden
toestand een auto te besturen en voort
te jakkeren over onze wegen met 60 km.
vaart.
De straf, welkende rechter daarvoor
oplegt, hoe zwaar ook in bijzondere ge
vallen, is over het algemeen nog te
licht. Die straf moet zoo afschrikwekkend
zijn, dat iedere automobilist met angst
valligheid den alcohol mijdt, indien hij
rijden moet. Zelfs geen druppel mag er
over zijn lippen komen. Wie geen avond
in gepaste vreugde kan doorbrengen
zonder alcohol, moet kiezen of deelen:
of geen gezellige avond, of niet achter
13. Beetgum14, Baard 5-4, 6-2.
15. Mantgum16. Jelsum 3-5, 4-6.
17. Joure18 Oude Bildtzijl 5-4, 6-4.
19. Engelum20. Kimswerd 0-5,
4-6.
21. Wommels22. St. Anna Par. 5-2
6-4.
23. Oosterlittens24. Dokkum 3-5,
4- 6.
25. Midlum26. Schalsum 4-5, 4-6.
27. Wirdum28. Bolsward 0-5, 4-6.
29. Makkum30 Huins 5-2, 6-6.
31. Roordahuizum32. Stiens 5-0,
6-2.
33. Weidum34. Dongjum 5-3, 6-2.
35. Ternaard-36. Harlingen 1-5, 6-6.
37. Franeker38 Deinum 5-2, 6-4.
39. Minnertsga40. L. Vrouwen Par.
5- 1, 6-2.
41. Marssum42. Warga 3-5, 2-6.
43. Leeuwarden44. Dronrijpl-5,
4- 6.
45. Hitzum46. Arum 1-5, 2-6.
47. Achlum48 Hlizum 2-5, 6-6.
49. Berlikum50. Tzum 5-0, 6-2.
51. Peins52. Wijnaldum 1-5, 4-6.
53. Sneek-54. Sexb. Pietersb. 5-5,
6- 6.
2e Omloop.
1-3 gaf nofal wat krachtsverschil.
A’dam verloor tenslotte van Witmar
sum op 1-5, 6-6.
6-8. TzummarumRauwerd leverde
voor laatstgenoemde, waar v. d. Hem
prima opsloeg, geen moeilijkheden. Uit
slag 1-5, 0-6.
10. St. Jac. Par.11. Menaldum. No.
11 was een paar keer op 6-6 niet for
tuinlij k. 5-3, 6-2.
13. Beetgum16. Jelsum, won 13
gemakkelijk op 5-1, 6-6.
Joure, No. 17, verloor op 5-3, 6-2 van
20, Kimswerd.
21. Wommels wint van 24, Dokkum,
5- 4, 6-2.
26. Schalsum, verliest van 28, Bols
ward, op 2-5, 4-6.
No. 29, Makkum, wint van 31, Roor
dahuizum, 5-2, 6-0.
33. Weidum, verslaat het eens zoo
geduchtige Harlingen op 5-4, 6-4.
37. Franeker39. Minnertsga wint
no. 37 op 5-0, 6-2.
42, Warga, wint van 44, Dronrijp,
5-4, 6-0.
46. Arum bleef 48, Huizum de baas,
5- 3, 6-6, terwijl 49 Berlikum gemak
kelijk won van 52, Wijnaldum op 5-1,
6- 4. 53, Sneek, blijft staan.
3e Omloop.
3, Witmarsum, lijkt eerst vrij gemak
kelijk van 53, Sneek, te zullen winnen,
komt op 4-0, waarna Sneek inhaalt tot
4-2. Witmarsum komt op 5-2; Sneek
weet op 6-6 de stand 5-3 te maken;
weer wordt het 6-6, waarna v. d. Vliet
de kaats passeert.
8, Rauwerd had tegen 10, St. Jac.
Par. niet veel in te brengen en werd
DE ELFSTEDEN RIJWIELTOCHT
OP PINKSTERMAANDAG.
Het was reeds heel vroeg in de mor
gen merkbaar dat deze Pinkstermaandag
voor Bolsward een bijzondere dag zou
worden.
Tegen halfzes ’s morgens kwamen be
langstellenden bij de Elfstedentocht reeds
een kijkje nemen op het Schildwijk en
Nieuwmarkt. Ook arriveerden zoo lang
zamerhand verschillende deelnemers aan
de vaardigheidsrit. De commissie, geas
sisteerd door verschillende dames was
druk in de weer de rijders van banden
en contrêlekaarten te voorzien.
Langzaam aan groeide de belangstel
ling van de zijde van ’t publiek, ’t Werd
gezellig druk.
De verschillende werkzaamheden lie
pen vlot van stapel. Ongeveer 5 minuten
voor 6 was alles klaar. Klokslag 6 uui
ging de troep met de tromslager voorop
naar de Blauwpoort, waar even na de
brug door den voorzitter het startschot
werd gelost. In flink tempo gingen deze
deelnemers er van door. Onderwijl was
het op de Nieuwmarkt een druk beweeg
van deelnemers aan den tocht, maar ook
deze werkzaamheden liepen vlot van sta
pel en alles was vroegtijdig gereed. Ook
deze deelnemers werden in optocht bui
ten de Blauwpoort gebracht* en met een
hoeratje bij het afrijden begeleid. In on
geveer 43 minuten reden de deelnemers
aan de vaardigheidsrit de route naar
Harlingen, waar de contrölepost direct
heel wat te verwerken kreeg. Alles liep
echter zoowel hier als ook bij de andere
contröleposten vlot van stapel. Een spon
taan bewijs van de groote medewerking
der diverse posten.
Te ongeveer 10 uur en ook reeds eer
der gingen verschillende commissieleden
en medewerkers even poolshoogte nemen
bij de controleposten. Het bleek dat al
les goed functioneerde; persoonlijk heb
ben we op de Leeuwarder straatweg de
eerste rijders opgewacht en met een
spontaan applaus hun verder goede reis
toegewenscht. Bij de contrölepost in
Leeuwarden was het een druk beweeg
van binnenkomende en vertrekkende
fietsers. Echt gezellig was het er.
In Harlingen, Franeker, Dokkum, Leeu
warden, Sneek, Ijlst en Stavoren zijn ge
durende den tocht de contröleposten be
zocht. Omstreeks 1 uur hebben we onze
contrölepost in „De Doele” weer opge
zocht.
De berekening was, met heel gunstig
weer kunnen de rijders ongeveer half 2
terug zijn. Evenwel door de harde wind
werd deze tijd iets later, maar toch ar
riveerden om 2.03 uur de eerste 4 ren
ners bij de contröle. Het waren de hee-
ren Klaas de Vries, Workum, A. Feitsma,
In tegenstelling met vorige jaren trof
de N. K. B. het ditmaal niet met weer;
het grootste gedeelte van den dag viel
er een druilerige regen, doch als een
verheugend feit staat daar tegenover,
dat het vertoonde spel gedurende den
geheelen dag van prima kwaliteit was.
Dit kwam eerst recht uit in den strijd
om de prijzen, toen het spel beter te
volgen was. In tegenstelling met de
voorspelling van den heer Werkhoven
wist Bolsward het slechts tot den 6en
prijs te brengen, voornamelijk daar Fal-
kena in de partij tegen Beetgum nogal
wat last scheen te hebben van planken
koorts en’ zijn opslag nogal eens de
kans bedierf.
In aanmerking genomen de weers-
omstandgheden was den geheelen dag
een flink aantal toeschouwers aanwe
zig, die met stijgend enthousiasme de
partijen volgden.
Van de 54 parturen kaatsen de eerste
28 No’s, op het Sternse Slotland, de rest
op de Bleek de eerste 2 jonden.
De resultaten van den eersten omloop
waren:
1. Wier2. Amsterdam 3-5, 2-6.
Witmarsum4. Oude Leije 5-4,
.^[1^
GROOTZAND SNEEK
van ouds het
aangewezen adres
Dijkstra, Hijlaard.
Om 2.30 uur arriveerden de heeren:
Corn. Kleinhuis, Grouw, E. Bruinsma,
Dronrijp, Fokke Negenman, Bolsward,
B. Volbeda, Tjerkwerd en H. Dijkstra,
Dronrijp.
Langzamerhand kwamen nu meerdere
rijders binnen. Van de 46 deelnemers
aan de vaardigheidsrit hebben 10 de
eindcontröle te Bolsward niet gepas
seerd.
Het wachten werd nu op de deelne
mers aan de tocht. Reeds om 3.25 uur
kwam de eerste tochtgenoot binnen, ’t
Was de heer H. Kroontje uit Bolsward
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
16.15
16.15
16.15
16.15
met blanco telegraaf verslagen, na een
bovenslag van De Bildt. Stand 0-5, 0-6.
Nog minder moeite had 13, Beetgum
met 20, Kimswerd. Laatstgenoemde
partuur verloor op 5-0, 6-0.
21, Wommels gaf aan 28, Bolsward,
goed partij en wist door Bolsward’s on-
vasten opslag eerst nog bij te blijven
doch door sterk perkspeï wist Bolsward
te winnen. Stand 3-5, 2-6.
Een felle partij was 29, Makkum33
Weidum. Qe stand was telkens gelijk
tot 4-4. Door 3 poedels van Jellema
kreeg 29 5 eersten, doch op 6-2 maakte
Weidum gelijk. Op 6-0 en een groote
kaats slaat Jellema buiten, zoodat Mak
kum wint op 5-4, 6-0.
37, Franeker42. Warga. Tot 3-3
ging het gelijk op; toen kon Warga het
niet meer bolwerken en wist Franeker
de partij in de wacht te sleepen op 5-3,
6-2.
46, Arum49, Berlikum, gaf een ge
regelde meerderheid van Yetsinga c.s.,
die dan ook wonnen op 5-4, 6-4, toen
Yetsinga de kaats fraai voorbijsloeg.
4e Omloop.
Op de prijzen komen nu:
3. Witmarsum: G. Zaagmans, F. v.
d. Vliet, W. Reitsma.
10. St. Jacob: K. Kuiken, D. de Bildt,
Sj. Helfrich.
13. Beetgum: R. Terpstra, Tj. Bak
ker, S. Zijlstra.
28. Bolsward: K. Falkena, C. de
Way, W. Bosma.
29. Makkum; M. v. d. Molen, R. Hib-
ma, R. Brandsma.
37. Franeker: A. v. Koningsveld, O.
Vellinga, L. Seerden.
46. Arum. R. Yetsinga, Y. de Jong,
C. Kamminga.
Witmarsum heeft geen schijn van
kans en verliest op 1-5, 6-6.
Een füle partij spelen dan 13 en 28.
Bolsward loopt spoedig uit tot 3-1,
maar dan keert de kans en weet Beet
gum 3 eersten achtereen te halen, voor
namelijk door prima opslag van Terp
stra en zwakke opslag van Falkena.
Wel wordt op 6-6 foor een niet ver
werkten bal van Falkena de stand 2
spel gelijk, dan nee«d Beetgum weer
de leiding en als ten slotte op 6-2 Fal
kena 3 maal buitenslaat, is Bolsward’s
lot bezegeld.
Punten:
13: 6-8-4-0-8-8-8-6-8-8 64.
28. 8-2-8-8-2-4-2-8-2-6 50.
29 en 37 geven elkaar ook geen duim
breed toe. Wel neemt Franeker met 3-1
de leiding, doch Makkum is taai en
weet op 6-4 door kwaad terugslaan van
Seerden gelijk te maken. Makkum
neemt de leiding als op 6-6 v. Konings
veld buiten slaat. Als' Hibma op 2-6
buiten slaat en hij in het volgend eerst
den bal op 4-6 laat zitten, leidt Frane
ker. Weer maakt Makkum gelijk, doch
dan slaat op 4-6 Brandsma kwaad en
wint Franeker als volgt:
29. 6-4-8-4-8-8-8-2-4-8-4 64.
37. 8-8-6-8-2-4-6-8-8-4-8 70.
5e Omloop.
Arum heeft tegen St Jacób al spoedig
/2 spel, doch raakt dan 1-4 achter. Op
6-6 weet Yetsinga de kaats te passee-
ren 2-4, waarna Arum nog meer in
loopt. De spanning komt er nu eerst
recht in en als op 6-0 Sjouke kwaad te-
terug slaat, is de stand gelijk. Hij maakt
het echter weer goed door op 2-4 boven
te slaan en door een zitbal leidt St. Ja
cob weer, komt dan op schoone 6; op
6-2 als Sj. Helfrich de kaats niet pas
seert en als vervolgens Arum dit even
eens niet doet, wint St. Jacob als volgt:
46. 8-2-4-2-2-8-8-8-2-2 46.
10. 0-8-8-8-8-6-0-6-8-8 60.
De voorlaatste partij gaat nu tus
schen Beetgum en Franeker, welk laat
ste partuur al spoedig een 2-0 voor
sprong heeft en op 6-6 door niet pas-
seeren der kaats 3-0 wordt, krijgt dan
2 spel als op 2-6 Seerden voor de kaats
keert. Beetgum komt nu verwoed op
zetten en in een minimum van tijd is de
stand 4-4. Weer leidt Franeker als 2-6
een prima opslagbal van v. Konings
veld niet verwerkt wordt. Dan wordt de
stand 6-6 met een kaats van 10 c.M.
buiten het perk, welke Vellinga pas
seert en wint Franeker aldus:
13. 4-2-6-2-8-8-8-8-2-6 54.
37. 8-8-8-8-4-0-2-2-8-8 56.
De finale gaat tusschen Franeker en
St. Jacob. Al spoedige heeft St. Jacob
de leiding met 2-0 en het lijkt of de
Franekers de vorige partijen wat te veel
van hun krachten gevergd hebben. Als
St. Jicob 3 eersten heeft, bezit Frane
ker nog maar 4 punten. Weer krijgt St.
Jacob op 6-0 het eerst. Op 4-6 slaat
Kuiken daarna buiten, zoodat Franeker
een eerst krijgt, vervolgens een spel, als
Vellinga op 4-6 boven slaat. Ondanks
3 poedels van v. Koningsveld wordt het
6 gelijk, doch v. Koningsveld bederft
Winsum6. Tzummarum 4-5,
en vervolgens kwamen met kortere of
langere tusschenpoozen de rijders zich
bij de contröle melden.
De eerste 13 aankomenden van de
tocht waren vervolgens:
H. Bekius, Harlingen,
W. de Vries, Harlingen,
J. de Bruin, Leeuwarden,
Tj. Haasdijk, Leeuwarden,
E T. Sminia, Franeker,
T. Turkstra, Leeuwarden,
V. ten Brink, Bolsward,
A. Westbroek, Bolsward,
J. Wouda, Workum,
G. Wouda, Workum,
J. Sikkes, Workum,
D. v. d. Meer, Workum,
S. Rodenburg, Parrega,
Om 5.32 kwam de eerste dame binnen,
’t Was weer een Bolswardsche, mej. Jo
Kramer, met een gemiddelde snelheid
van 20 K.M. per uur, die met een bloem
stuk werd gehuldigd.
Dat het langs de weg, die de fietsers
in de stad tot aan „De Doele” moesten
volgen druk was, behoeven we natuur
lijk niet te vertellen.
Ongeveer 8 uur werd in de bovenza
len van „De Doele” een prijsuitdeeling
gehouden.
De voorzitter van de Perm. Feiest Com
missie opende te ruim 8 uur deze bijeen
komst.
Het is nu 25 jaar geleden, aldus de
Voorzitter, dat te Leeuwarden werd op
gericht de Vereeniging De Friesche Elf
steden, ten doel hebbende de bekende
elfstedentocht per schaats te organisee-
ren. En het is nu 22 jaar geleden dat in
den winter van 1911 op ’12 een gezel
schap Bolswarders achter in den tuin
van De Doele de Bolswardsche con
tröle hielden van dien tocht. Het ging
er op die controlepost zoo amicaal,
sportief en joviaal toe, dat men daar
het plan opvatte om iets dergelijks te
doen en men kwam tot de Eerste Frie
sche Elfsteden Rijwieltocht op Pink
stermaandag van 1912 onder de rege-
lingscommissie van: de heeren H. Beek
huis, D. Terhenne, H. J. Hommes, J. C.
Cuperus, S. J. T. Plantings, A. Bouma,
J. Schuurmans, L. Kingma, S. Terpstra,
J. H. Kingma.
Van deze Commissie zijn eenige over
leden, meerderen naar elders vertrokken
doch te midden van ons Bolswarders
zijn nog de Heeren Beekhuis, L. King
ma en Plantinga. Als blijk van waar-
deering voor het pionierswerk van deze
heeren, heeft onze commissie hen be
noemd tot leden van het Eere-comité
van onze vandaag gehouden tocht.
(Applaus).
De eerste tocht slaagde, al was het
weer nog aanmerkelijk slechter dafl
vandaag. Een zeer groot aantal vol
bracht den tocht, en menige veteraan
heb ik reeds van morgen vroeg en later
gezien. Vol trots zag men ze vandaag
het voor 22 jaar met hard ploeteren ver
overde, schijnbaar onaanzienlijke, maar
toch inderdaad zoo gewaardeerde eere-
metaal dragen. Anderen vertoonden
vandaag met trots hun oude contröle-
kHHrt
In 1913, 1914 en 1916 zijn die toch
ten herhaald.
In December van ’t vorige jaar, toen
de Elfsteden tocht per schaats zoo
schitterend slaagde, vroeg de Perma
nente Feestcommissie zich af, waarom
is die elfstedentocht er toch niet meer,
waarom zouden wij dat niet ter hand
nemen?
De Wielersport wordt met den dag
meer populair? Laten we dat eens an-
derzoeken. Contact werd gezocht met
D.O.S. Met het bestuur van deze jonge
vereeniging bleek het dat we allerpret
tigst konden samenwerken. Mijn com
pliment voor deze heeren. Van de eerst-
aangekomenen in 1912, de heer De
Vries uit de Klanderij, kregen we ech
ter een zeer teleurstellende mededeeling.
Het gaat niet, de Overheid laat zoo iets
niet toe, anders deden wij het te Leeu
warden wel. Om niet dadelijk alle moed
te verliezen ging een verzoek tot den
Hoogedelgestrengen Heer Commissaris
der Koningin in Friesland, waarop als
antwoord kwam, voor jullie plannen heb
je geen toestemming noodig, gaat dus
je gang maar.
Welnu, dit was aan geen doove ge
zegd.
Aanstonds werden alle elf steden be
zocht en contröleposten gevormd.
De reclame ging in zee en als gevolg
U vanmorgen om 6 uur en half 7
de poort uit en bezocht U alle 11 steden
binnen de gestelde tijd per rijwiel. Een
eeresaluut breng ik U toe, dat gij aan
onze oproep hebt gehoor gegeven en
naar hier hebt willen komen, vroeg op
hebt willen staan. Koude en regen hebt
willen verdragen, ook wel eens met de
tanden op elkaar, om te willen slagen.
Zonder U was al onze moeite op niets
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
ff
>9
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
tijd 15.26 uur
15.50
15.53
15.53
15.58
16.07
16.15
16.24
16.24
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
