W. U. d. HIERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
MOORD!
Uit den Omtrek
Gemengd Nieuws.
Stadsnieuws.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Makkum
30— Jaargang Woensdag 11 Juli 1934 No. 54
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD iF Telefoon No. 12
en
I
in
te
de
Witmarsum
Arum
Verschijnt Dinsdags-
VrtfdagBavonds.
Adver ten tf e n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
ten over te gaan zijn eenvoudig neerge
kogeld. Daarbij kwam ook een vrouw
om ’t leven, de echtgenoote n.l. van ge
neraal von Schleicher, die zich bescher
mend voor het lichaam van haar gemaal
had geplaatst.
Deze moordpartij is officieel door Hit
ler geleid!
Een „gezag”, hetwelk zjch op d ez e
wijze handhaaft, moet wel een zeer im-
moreele basis hebben en draagt het
verderf in zich, waaraan het eens zal ver
gaan.
Speciale inrichting voor
9 Juli 1934.
Ds. J. P. van Mullem te Amsterdam
heeft voor het beroep naar de Ned. Herv.
gemeente alhier, bedankt.
Ter-
den
van
VOETBAL.
Naar wij vernemen, komt P. E. C. in
Bolsward met het sterkste elftal, waar?
over ze beschikt en waarmede ze het
volgend seizoen in de competitie zal uit
komen. Zij moet daartoe zelfs een haret
spelers uit Oosterhout (N.B.) laten over
komen. Dit wijst er wel op, dat de voet-
balvertegenwoordigers uit afdeeling III
van de K. N. V. B. de zaak ernstig op
nemen en het zich een eer rekenen om
tegen R. C. H. als representant van het
Westelijk voetbal, flink partij te geven.
Hoewel de officieele opstelling van ’f
elftal éérst Woensdag zal plaats hebben,
zullen vermoedelijk de volgende spelers
uitkomen:
KAATSEN.
Op de de vorige week te Poppinga-
wier gehouden door elkaar loten kaats-
partij is de 1ste prijs mede gewonnen
door onzen stadgenoot S. Frijling.
J. V. O.
De J. V. O. maakte een fietstocht naar
Gaasterland; ’s morgens om 6 uur start
te een 18-tal jongelui van ’t „Schil”.
De reis ging over Bolsward, Koudum
naar Rijs, waar mem na 3 uren aankwam.
Eerst werd in het hotel Jans den inwen-
digen mensch versterkt, daarna wandel
de men door ’t Rijsterbosch naar zee,
waar druk „pootje gebaad” werd. In den
speeltuin werd ook veel vermaak gevon-
Wommels
CHR. KAATSVEREEN. OPGERICHT.
7 Juli 1934.
Ondanks het bestaan van de bloeien
de kaatsvereen. „Wommels”, welke in
een ruim 35-jarig tijdsbestek de mooie
kaatssport op zoo veelzijdige manier be
hartigde, meenden enkelen, dat een twee
de kaatsclub ter plaatse niet overbodig
en evenzeer reden van bestaan zou heb
ben, waarom dan ook een bijelenkomst
in de oude Chr. school werd gehouden.
Bepleit werd de mogelijkheid tot op
richting van een Christ. Kaatsclub, ter
wijl tevens besproken werd het verkrij
gen van een geschikt oefentrrein.
De Chr. kaatsvereen. weird derhalve
opgericht met aanvankelijk 15 leden, ter
wijl als voorloopig bestuur zitting na
men de h.h.G. Hiemstra, A. Reitsma en
F. v. d. Bos.
Over eenigen tijd zal nog een vergade
ring worden opgeroepen, waarbij dan
meer definitieve besluiten kunnen wor
den genomen.
AUTO-BOTSING.
Onder het gehucht Schelkensbeek on
der de Noord-Limburgsche gemeente
Reuver zijn Zaterdagavond twee auto’s
met elkaar in botsing gekomen, juist
daar waar een vrachtauto langs den weg
stond te tanken. De botsing was zoo he-
VOORZICHTIG.
Juli 1934.
Telkens kan men in de krant lezen
van onwaardige praktijkeln van kooplie
den aan de deur. Ook was het hier in
dit opzicht niet pluis.
Er waren 2 kooplieden die hun waren
voor spotprijzen aanboden, bijv, een
boezeroen voor 12*^ cent’, en dekens
voor een kwartjel Als men iets gekocht
had kwam de verkooper later terug om
het weer terug te vragen, hij moest het
noodzake(lijk ergens anders gebruiken,
maar zijn broer kwam direct met een
auto vol ander goed, zoo luidde het ver
haal.
Ook vertelden ze dat zij bij winkeliers
hier ter plaatse wel voor f200 hadden
verkocht wat eeh groote leugen bleek te
zijn. De politie werd gewaarschuwd om
een nader onderzoek in te stellen.
Voorzichtigheid is dus hier de bood
schap.
GESLAAGD.
9 Juli 1934.
Voor het onderwijzersexamen slaag
den de heeren R. Turksma te Winsum
en Johannes Annema te Oosterlittens en
'voor de acte nuttige handwerken, mej.
T. Kuiken te Britswerd.
KAATSEN.
9 Juli 1934.
Heden had hier een ledenkaatspartij
op het sportterrein plaats om eenvou
dige luxe voorwerpen.
De prijzen vielen aan de volgende per
sonen ten deel:
1ste prijs: G. Kuipers, Cor van der Leij
en H. M. Hiemstra.
2de prijs: H. P. Kooijenga, H. de Boei
en O. Takema.
3de prijs: Tj. A. Kamstra, J. van der
Schel en J. Wilkeshuis.
Aan deze partij namen 11 parturen
deel; het was een genoegelijke kaats-
partij, uitgaande van de vereeniging
„Willem Westra”.
Welsrljp
VERKOOPING.
7 Juli 1934.
Het door notaris K. Gorter van Wom
mels alhier geveilde huis met schuur en
veestalling, is, na eenige malen te zijn
verhoogd, gekocht door den heer S. van
der Kuur alhier.
den. Del reis ging toen naar het badpa
viljoen „de Morra’’ te Koudum, alwaar
fijn werd gezwommen en de sport be
oefend. ’s Avonds om 9 uur kwam men
weer thuis; de dag had prachtig weet
gegeven. Zoodoende was er flink geno
ten en werden vele liedjes opgehaald.
Een beetje bandenpech was ér ook ge
weest en een kapot achterwiel, maar en
fin, dat is bijzaak! Dat de band det
vriendschap weer nauwer is aangehaald
is het mooiste van zulke reisjes.
paarden- en voetbalsport gaf eerst nogal
eenige moeite, maar gelukkig ook deze
afdeelingen kunnen nu gewoon door
gaan.
Voor de handicap-draverijen zijn on
geveer 50 paarden aangegeven en wan
neer we nu direct maar vaststellen, dat
enkelen hiervan niet aan de start zullen
verschijnen, dan blijft er nog een buiten
gewoon groot aantal over.
Onder de ingeschreven paarden tref
fen we de snelste Nederlandsche dravers
aan, o.a. „Daria” de kampioendraver.
Ook zullen op deze course uitkomen,
voor het eerst in Nederland, twee Ame-
rikaansche harddravers.
Wij twijfelen er niet aan of deze sport
dag zal een record aantal bezoekers
naar Bolsward trekken.
Gisteravond was ter voorbereiding dei
in de feestweek te houden motorraces de
Friesche Motorclub uit Leeuwarden met
een 15-tal motoren overgekomen om op
de nieuwe renbaan te trainen.
■Een buitengewoon gezicht w-as het die
'zware motoren in snelle vaart door de
bochten te zien jagen. Er was een ge
weldige belangstelling van het publiek
rondom de renbaan. We hebben ver
schillende rijders gevraagd naar de nieu
we baan, maar allen roemen de goede
ligging, vooral in de bochten.
Afgaande op de animo reeds gister
avond, belooft deze Zaterdagmiddag ook
een drukke dag te worden.
WONINGRAAD.
De afdeeling Friesland van bovenge
noemde vereeniging vergaderde op de
Raadzaal van ons Stadhuis.
De voorzitter, burgemeester Jansonius,
van Leeuwarderadéel heette een vijftig
tal bestuurders van woningbouwvereenb
gingen welkom en in het bijzonder den
secretaris van den woningraad, den heet
J. Bommer van Amsterdam.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren Jansonius, Muller en Jonker,
terwijl in de plaats van den secretaris-
penningm. den heer Nijdam, werd geko
zen de heer Van Hulzen, secretaris van
den R.K. woningbouw St. Jozef
Leeuwarden.
De voorzitter is dankbaar voor
hartelijke ontvangst te Bolsward.
Burgemeester S. J. Praamsma noodig-
de de heeren uit na afloop van de ver
gadering het stadhuis en verdere merk
waardigheden in de stad met hem te be
zichtigen.
Nadat de jaarverslagen!'ongewijzigd
waren goedgekeurd kreeg de heer Bom
mer het woord, die achtereenvolgens be
sprak de huurverlaging der woningen,
gebouwd met Rijks- en Gemeentevoor-
schot, verlenging van de aflossingster-
mijn der leeningen, verdaging van de
rente der voorschotten. De Regeering
stelde een paar millioen gulden beschik
baar om de Rijksbijdragen te verhoogen
ook al een middel om huurve:rlaging mo
gelijk te maken.
Verder beschreef spreker de bestem
ming, die aan mogelijke overschotten
zal worden gegeven. Ook de fondsen
voor onderhoud, renten hiervan en mo
gelijke overschotten besprak hij. De nieu
we regeling van den Minister waarbij
de be’dragen voor onderhoud van wo
ningen veel lager werden vastgesteld,
noemde de spreker niet te verantwoor
den.
Voor de Bolswardsche woningbouw
verenigingen waren ter vergadering
aanwezig de heeren: K. Nawijn, Th. van
der Wal, B. Veldman eh J. van Dalen.
De eerste vroeg den spreker om inlich
tingen over de wijze waarop huurverla
ging zal worden verkregen.
Nadat de thee was gebruikt en de
spreker vele vragen had beantwoord,
sloot de voorzitter me1! dank aan den
spreker, den Burgemeester van Bolsward
en de aanwezigen de welgeslaagde ver
gadering.
JEUGDHERBERG OP TERSCHELLING.
Heit bouwen van een jeugdherberg vol
gens een geheel nieuw plan, voor reke
ning van de Maatschappij voor Jeugd
herbergen N.V. te Amsterdam op
schelling (West) is gegund aan
heer L. Hollander voor de som
f 17.985.
nement te wordein van den eersten rang,
een wedstrijd, waar iemand die ook maar
iets aan voetbal gedaan of er van ge
hoord heeft, niet mag ontbreken.
Over R. C. H.’s elftal spreken wij
ons, blad van a.s. Vrijdag.
We kunnen sle'chts verontwaardigd
zijn om de wijze, waarop de S.A.-leiders
zijn.... „berecht”! Maar medelijden
kunnen we niet gevoelen. Ze zijn geval
len door hetzelfde onrecht, waarmee ze
zoovele hoogstaande landgenooten heb
ben bejegend, het onrecht ook, waarmee
ze de wereld hebben getart.
Wat thans van hun persoonlijk leiven
wordt bekend gemaakt, zal ieder wel
denkend mensch met afkeer vervullen.
Het kan niet anders dan goed wezen, dat
deze ontaarde wezens aan het gezag
over en toezicht op duizenden maat
schappelijk onzelfstandigen zijn voltrok
ken.
Al zal de rechtgeaarde mensch dan
ook de verzuchting hebben geslaakt:
„Non tali auxilio” niet met zooda
nige hulp, heb ik het herstel van het
zedelijk volksbewustzijn gewild.
Het was ook niet, omdat ze zedelijk
zoo verdorven waren, dat deze S.A.-
leiders werden gedood, doch alleen om
dat ze tegen de huidige heerschers heb
ben samengespannen.
Of deze laatste beschuldiging boven
dien wel opgaat voor alle vermoorden?
Dat zal niet uit te maken wezen, omdat
de verdachten gevonnist zijn zonder
vorm van proces. Een daad van wreed
heid, welke nooit of te nimmer tegenover
wie ook begaan, is goed te praten.
Hoe de S.A. op al het gebeurde zal
reageéren? Het is niet te voorzien. Het
millioenen-leger van werkloozen, dat
Hitler-Goering-Goebbels aan de regee
ring bracht, is in elk geval tijdelijk als
machtfactor uitgeschakeld door het ge
dwongen verlof en de gedwongen ont
wapening.
Aan dit millioenen-Iege'r zijn de illuses
ontnomen alleen de honger en ellen
de is het gelaten.
En tóch zal Hitler zich door het be
gane gewelddadig onrecht voorloopig
een steviger positie kunnen verzekeren,
doordat velen, die zich slechts mokkend
konden voegen naar zijn dwingelandij,
met zekere voldoening de uitschakeling
hebben bezien van menschen, die de be
komen macht met zooveel cynischer wil
lekeur en op zoo ongebreidelde wijze,
zoo tergend en duldeloos, zoo uitdagend
hebben uitgeoefend.
Maar nóg zijn er twee, die tusschen
Hitler en de algemeene volkssympathie
staan: Goering en Goebbels.
Zal de Fuehrer zich ook van hen kun
nen ontdoen?
Of zijn zij het juist geweest, die den
Leider in zijn jongste krachtige, maar
onmenschelijke actie hebben geleid?
We vreezen van: ja!
DE FEESTWEEK TE BOLSWARD.
We hebben met onze Feestweek ge
dwongen vacantie. Alles was zoowat
voor elkaar toen het plotseling overlij
den van Z. K. H. Prins Hendrik ons
noodzaakte onze felestweek 8 dagen uit
te stellen. Er is heel wat getelefoneerd
de vorige week om de verschillende
sporttdembnsttaties ook op de) nieuwe
datums van 17 tot 21 Juli te kunnen
houden.
De Kaatspartij, de wieler- en de mo
torsport was vrij spoedig voorelkaar. De
GEVONDEN VOORWERPEN
over de maanden Mei en Juni 1934.
Een nikkelen dameshorloge, een brui
ne beurs met inhoud, een reservewiel
van een auto, een kistje, inh. koperen
ringen, een zilveren oorbel, waaraan 2
steentjes, een zilveren doekspeld met
veer, een rijwiel beJasKngplaatje, een
rozenkrans, een vulpen zonder dop, een
bruin lederen kaatshandschoen, een kop
van een gieter, een gebreiden taschje
met inhoud, een vulpen, een paar dames
handschoenen, een grijze pullover, een
rozenkrans, een rljwielbelastingplaatje,
een parapluie, een groote schroeven
draaier.
Inlichtingen omtrent deze voorwerpen
zijn dagelijksch te bekomen aan het bu
reau van politie te Bolsward.
DE VOORNAAMSTE PIJLER
VAN DE DICTATUUR.
Het gaat er niet om, dat we Hitler
niet zouden stellen boven Röhm.
Het gaat er ook niet om, of de zelden-
schandalen, door de regeering Hijtlerj-
Goering blootgelegd, ,on^ niet hebben
doen huiveren van afschuw.
Het gaat er evenmin om, of het Duit-
sche regime zich nu niet van een aan
trekkelijke zijde zal gaan openbaren, nu
Hitler zich van een aantal zijner booze
geesten heeft ontdaan.
Het gaat om den moord, om de
m o q r d e n, welke de regeering van
Duitschland blijkbaar behoeft om haar
positie gefundeerd te houden.
De moord is de o n r e c h t-b a s i s,
waarop dwingelandij moet, ja slechts
kan steunen.
De doodschrik op de lijven der tegen
standers en de kogel in de lijven van
gevaarlijke medestanders, vervangen on
der dictariaal bestuur den gezagseerbied
en het gevoelen van gemeenschapsplicht
in den geordenden vrijheidsstaat.
Wèt is het tenslotte geweest, hetwelk
zich de vorige week in Duitschland heeft
afgespeeld?
Hitler is aan de regeering gekomen
door de macht van het S. A.-leger
Duitschland heeft behalve van de crisis
ook van de naweeën van den oorlog te
lijden gehad. Een leger van 6 millioen
werkloozen liep tenslottemorrend en
hongerend rond in lediggang, wanho
pend, dat de omstandigheden een zooda-
nigen keer zouden nemen, dat ook de
6 millioen verworpenen weer te arbeiden
en te eten zouden krijgen. Deze lieden
werden door Hitler gemakkelijk gevan
gen in den ban zijner fascineerende
leuze. Den hongerenden werd een heil
staat voorspeld, waarin ze een behoorlijk
bestaan zouden genieten en bovendien
een heldenrol kregen toegewezen. „Heil”
riepen de armen en wanhopigen tot de
zen messias.
Hitler en de S.A. kwamen aan de
macht. Eenigen tijd kon het groote S.A.
leger teren op de glorie van de over
winning, maar tenslotte werd het jeuken
van de maag toch weer voelbaar) en
naarmate de bezinning kwam, groeide
het verlangen, strekte zich de eisch, dat
de eens gegeven beloften zouden worden
ingelost. De beloofde welvaart moest
eindelijk eens komen.
In het machtige, millioenen-groote
SA.-leger werd gemord. De S.A.-leiders
vrienden en begunstigers van Hitler, kon
den de kwade geesten niet langer be
zweren. Ze stonden voor de keuze om
den Fuehrer trouw te blijven en met de
gebalde vuisten tegenover de S.A.-legers
te gaan staan, of met deze laatsten te
complotteeren.
De S.A.-mannen waren ontevreden,
omdat de nieuwe regeering het kapita
lisme en de werkgevers niet aanpakte op
de manier, zooals dat vroeger beloofd
was. Er werd gemeesmuild, dat een
voortzetting van de revolutie benoodigd
was om deze te voleinden; het Vierde
Rijk zou moeten worden gesticht, waar
het nationaal-b o 1 s j e w i s m e den
staatsvorm zou bepalen. De S.A.-leiding
deed de gemakkelijkste keuze voor zich;
ze koos de massa en het lokkende pers
pectief van oppermacht.
Het morrende S.A.-leger dat steeds
dreigender optrad en méér invloed ging
laten gelden op het bedrijfsleven, wekte
gelijkertijd ook een rechtsche reactie.
Von Papen en Von Schleicher, de groot
industrieel en de adellijke rijksweergene-
raal, waren de verpersoonlijking dezer
rechtsche reactie.
De toestand werd dreigend voor Hitler
en zijn mede-bestuurders. Wilden ze zich
handhaven, dan moesten ze de groeien
de reactie van haar leiding berooven.
Zorgvuldig werd de coup voorbereid.
Röhm, stafchef van de S.A., werd dui
delijk gemaakt, dat een maand verloi
goed voor hem zou zijn en eenzelfde
maand verlof zou goed wezen voor de
zoo zwaar overwerkte S.A. in het alge
méén. De maand Juli werd er voor aan
gewezen voor die maand werd ook
een uniformverbod afgekondigd.
SOLISTENCONCOURS.
Op het solisten-concours te Utrecht,
uitgaande van de Utreechtsche Sted.
Muziekvereen. behaalden onze otadge-
nooten de volgende prijzen:
L. Slippens, B.-bas 1ste prijs in de
1ste afdeeling;
J. Negenman, B.-clar. 2de prijs in de
afd. Uitmuntendheid.
De Haan, Bügel, 2de prijs in de Iste
afdeeling.
Allen zijn leden van ons Stedelijk
Muziekkorps.
POSTDUIF.
7 Juli 1934.
Meer dan eens gebeurt helt, dat post
duiven na een lange reis te hebben afge
legd door vermoeienis overmand ergens
aanlanden, voordat de plaats van be
stemming bereikt wordt.
Dezer dagen nog kwam een postduif
in het dorp aanvliegen, met zijn ringetje
om den linkerpoot gemerkt *13$ 12248
Na enkele dagen alhier te zijn verble
ven, bleek het diertje zeker weer vol
doende te zijn uitgerust en is weer uit
gevlogen.
Winsum
JONGENSPARTIJ.
8 Juli 1934.
Aan de alhier gehouden jongenskaats-
partij werd door 39 parturen van drie
deelgenomen.
De uitslag was als volgt:
De eerste prijs (3 polshorloges), weird
gewonnen door de kaatsers H. Schriemer
te Sneek, S. de Groot te Weidum en L.
Bonnema te Franeker.
De tweede prijs (3 portefeuilles) viel
ten deel aan de spelers G. Koster te Fra
neker, D. Hilarides te Menaldum en M.
Schuurmans te Menaldum.
De deirde prijs (lepel en vork in étui)
werd behaald door de kaatsers J. Bruni?
te Arum, W. Kloosterman te Franeker
en H. Andela te Wommels.
Tot koning van het winnehd partuur
werd aangewezen S. de Groot te Wei
dum, wien een fraaie medaille werd ver
eerd. De wedstrijd slaagde In alle op
zichten uitstekend.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Aan den vooravond van de verlof-
maand sloeg de regeering zijn slag.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
werden de voornaamste samenspannen
de S.A.-10iders gevangen genomen en
zonder vorm van procés neer
geschoten.
Merkwaardig voor den „christelijken
geest” van de Duitsche regeering is, dat
men de gearresteerden uitgenoodigd
schijnt te hebben om zelfmoord te ple
gen; degenen, die daartoe niet welnsch-
De heer F. W. Brouwer, gymnastiek-
leeraar te Leeuwarden, was vanaf de op
richting van de Chr. Gymn. vereeniging
„G. I. O. S.” alhier de leider, doch heeft
als zoodanig eervol ontslag aangevraagd
ingaande op 1 Aug- 1934.
Dit is voor de vereeniging vrij zeker
een teleurstelling, daar men aan de lei
ding van den heer Bröuwer al zoo ge
woon was geraakt.
de Bont
de Groot Doorn eweerdt,
v. d. Bend Kuyer v. Brummen
Kliphuis, Maalsté, Koreman, Heetjans,
Manni.
Het belooft inderdaad een sporteve-
S’
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
