II. U. d. WERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
H. L. STRAAT
I HOFSTEDE
30— Jaargang
Woensdag 22 Augustus 1934
No. 66
Telefoon No. 12
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Onttrooning van het
blanke ras.
,Sl
s
i.
WEER AANWEZIG
Stadsnieuws.
Gemengd Nieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Oosterlittens
Uit den Omtrek
en
if
Winsum
Workum
Kimswerd
van
1
rand.
‘g
Makkum
let.
NI
l
Handel.
Rien
i.
Baijum
i
i
r
t
Adve r t e n 11n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
arti-
idel.
Verschynt Dlnsdags-
Vrydagsavonds.
Speciale inrichting voor
6.
7.
’t Gaf heel wat drukte om de zware
auto weer op den weg te krijgen, het
geen tenslotte gelukte.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
13 Augustus 1934.
Heden slaagde voor de acte Fransch
L. O., waarvan de examens te Utrecht
worden gehouden, de heer T. Stavenga,
afkomstig van Baijum.
ALS DE JODEN UITRUKKEN.
Frankfort verarmt
Vroeger was de historische stad Frank
fort a.d. Main, de rijkste stad van het
Duitsche rijk. Thans verarmt ze hoe lan
ger hoe meer, daar talrijke Joden de
stad hebben verlaten.
Volgens de jongste statistiek zijn er in
Frankfort op een bevolking van 550.000
zielen nog slechts 35000 Joden. Sedert
eeuwen werd Frankfort beschouwd als
het centrum voor de beter gesitueerde
Joodsche families in Europa. Grafsteenen
op het Joodsche kerkhof wijzen uit dat
talrijke families hier al sedert de twaalf
de eeuw leven.
De anti-Joodsche actie der nationaal-
socialisten heeft evenwel tengevolge ge
had, dat een groot aantal Joden de stad
heeft verlaten. Ofschoon zij niet mishan
deld of openlijk gehoond worden, voelen
zij de boycot toch duidelijk.
Sedert het begin van dit jaar hebben
per maand gemiddeld 40 Joodsche zaken
moeten sluiten. In Juni werden zelfs meer
dan honderd Joodsche zaken gesloten en
hun eigenaars verlieten de stad. Talrijke
Joodsche banken hebben hun filialen in
Frankfort opgeheven.
Het onmiddellijke gevolg hiervan is,
dat de gemeente-financiën volkomen fci
de war zijn. Met het vertrek van de Jo
den is ook hun geld uit de stad gegaan.
13 Augustus 1934.
Benoemd tot kassier der Coöp. Boe
renleenbank te Winsum en omstreken, de
heer W. R. Reinalda alhier.
Aantal kiesger.
Uitgebr. stemm.
Gld. uitgebr. st
Ong. stemmen
JA-steimmen
NEjEN-stemmen
757.756
40.632.628
VOLKSVERMAKEN.
13 Augustus 1934.
De vereeniging voor volksvermaken
hield heden hare jaarvergadering bij
Smeding. Besloten werd evenals vorige
jaren weer twee dagen feest te vieren en
wel op Donderdag 30 en Vrijdag 31 Aug.
a.s. Op den eersten dag zal zoo mogelijk
een kaatswedstrijd van door elkaar loten
worden georganiseerd, terwijl des Vrij
dags kinderspelen en volksvermaken ge
houden worden.
De vergadering was niet druk bezocht.
Arum
AUTO DOOR EEN BRUG GEZAKT.
17 Augustus 1934.
Toen de heer D. Idzenga van Sexbie-
rum met zijn vrachtauto die beladen
was met briketten over een brugje
wilde rijden, dat bij de onderwijzers-
woning van de O. L. School ligt, zakte
de brug niet berekend voor* zoo’n
vrachtje gehe'el in elkaar, waarop de
auto boven het water bleef hangen.
Pingjum
PAARD OP HOL.
20 Augustus 1934.
Heden geraakte de 14-jarige F. K. al
hier mejt paard en wagen op hol. In
vliegende vaart ging het langs den weg,
totdat de jongen van den wagen geslin
gerd werd. Met gekneusden schouder en
een vleeschwond aan het lichaam werd
de knaap opgenomen en door Dr. Danes
behandeld, welke juist aanwezig was.
Het paard holde met een gedetelte van
den wagen naar de boerderij.
door Prof. Dr. RALPH SUMMERS,
Hoogleeraar aan de Universiteit
te Londen.
ct,
ot,
Ot,
1.
ct.
ot.
>n
18
Ie
’s
e
e
I
18 Augustus 1934.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie is aan Alle de Jong, dienst
plichtige der lichting 1928 uit de ge
meente Wonseradeel, wonende te Arum
uitstel van opkomst voor herhalngs?
oefeningen veirleend tot 11 Februari 1935
Europa bleek dus niet in staat, de eigen
blanke zonen voor ondergang in Azië te
behoeden. Wat de kleurling hiervan
denkt, laat zich gemakkelijk raden!
Is dit alles zonneklaar, het nadeel, dat
de film aan het gezag der blanken heeft
gedaan, is niet zoo duidelijk te onder
scheiden, maar daarom toch evengoed
aanwezig. Ook vroeger zal de kleurling
wel zijn eigen meening hebben gehad
.over de moreele eigenschappen van den
Europeaan, die veielal de jonge, gekleur
de meisjes tot tijdelijke levensgezellin
neemt. Maar eerst de film heeft den Chi
nees, Arabier, Indiër geleerd, hoe het in
werkelijkheid eigenlijk gesteld is met de
zedelijkel reinheid van het blanke
ras. In eigen land blijkt de blanke ei
geen bezwaar tegen te hebben zich vol
komen te bedrinken, in automobielen
boevenstreken uit te halen, met blanke
vrouwen echtbreuk te plegen. Conclusie:
natuurlijk: eeln blanke in Europa is geen
haar beter dan een kleurling in Azië!
Moord is op de film een alledaagse!)
verschijnsel. Avonturiers worden op de
film als helden vereerd. Inbraak en dief
stal zijn op de film gewaardeerde staal
tjes van behendigheid en durf. Is het een
wonder, dat de Aziaat, den Europeaan
van het vroegeir door het blanke ras in
genomen voetstuk zag tuimelen?
Zoo namen de nationalistische stroo-
iningen onder de kleurlingen hand over
hand toe en zwollen deze aan tot een
soort zondvloed, die niet meer in bei-
dwang is te houden, wat het blanke ras
ook probeeren moge. Want hoe bekwa
me waterbouwkundigen het blanke ras
moge tellen, de bedijking van het natio
nalistische water is voor hen niet moge
lijk meer.
De Philippijnsche student, die te Ma
nilla de Amerikaansche Onafhankelijk
heidsverklaring bestudeert, de Indische
student die te Leiden kennis neemt van
de afzwering van Philips II, moeten tot
de overtuiging komen, dat hun geboorte
land op vrijheid en onafhankelijkheid
precies dezelfde aanspraken kan laten
gelden als Amerika en Nederland.
Op den duur zal de politieke en econo
mische beteekenis van het blanke ras in
de landen met een gekleurde bevolking
langzaam maar zeker verdwijnen.
Daaraan is geen ontkomen mogelijk!
naar en W. Brandenburg en L. Postema
en H. Tuil.
De afgevallen parturen kaatsten nog
om troostprijzen.
Koning werd K. Nieuwenhuis.
Door den heer J. van Dalen werden de
prijzen uitgereikt, die tevens allen harte
lijk dankte voor de medewerking om
deze kaatspartij te doen slagen in hel
bijzonder de inteekenaren op de lijst.
19 Augustus 1934.
Hedenmiddag omstreeks vier uur, ge
raakte door den harden wind en een
klein motordefect, een motorpleizier-
jacht, bemand met eeln heer en dame met
drie kinderen, tegen de vaste grond van
de Makkumer Waard en dus reeds on
geveer 200 M. binnen de buitenruggen.
Deze familie was afkomstig uit Vlaar-
dingen, waar de man een betrekking
vervulde aan de Hollandia-fabriek. Ze
waren van Wieringen van den Oever af
gevaren met de bedoeling Makkum bin
nen te gaan om bij de hardzeilerij te
Sneek tegenwoordig te zijn.
Daar genoemd jacht gestrand was tus
schen Cornwerderzand en het strandbad
Flevo, werd het opgemerkt door de
schippers J. Visser en A. Koornstra, wel
ke met hun motorschuit Won. 8 geregeld
badgasten van Makkum naar het strand
bad vervoeren. Zoo gauw mogelijk tuf
ten ze naar het gestrande jacht, alwaat
zij voor assistentie te verleenen, geer
welkom waren.
Door het uitbrengen van ankers is
het gelukt ’s avonds 8 uur het jacht weer
van het strand en weer in diep water te
brengen, wat gelukkig is geweest, daar
men anders een kwade nacht was tege
moet gegaan met vrij zeker ongewehsch-
te gevolgen.
Het jacht was verzekerd, zoodat de
kosten voor de assistentie vermoedelijk
door de verzekering zullen kunnen wor
den betaald.
20 Augustus 1934.
Heden werd hier een kaatswedstrijd
gehouden. 27 parturen, door het lot sa
mengevoegd, namen er aan deel. Er
woei een stevige wind, die aan de op
slag eenige afbreuk deed. Overigens
werden de meeste partijen uitstekend
gespeeld, zoodat de wedstrijd als zeer
goed geslaagd kan worden beschouwd.
De uitslag was aldus:
1ste prijs: O. Vellinga, Franeker, W.
Mulder, Harlingen en A. J. de Haas te
Kimswerd.
2de prijs: J. van Dijk, Harlingen, F.
Wiersm^, Wommels en Y. Gainga te
Arum.
3de prijs: B. Postma, W. de Boer en
Bij volksstem
ming 1933.
45.673.634
43.529.710
42.399.278
872.296
38.362.760
4.294.654
20 Augustus 1934.
Gisternamiddag omstreeks 7 uur ge
raakte het 2-jarig zoontje van D. IJ. wo
nende alhier, in een onbewaakt oogen-
blik in het voor zijn woning loopende
vaarwater. Toen men het kindje miste
vreesde men het ergste aangezien een
paar klompjes in hét water dreven.
Na een uur dreggen werd het kind Ier
venloos opgehaald. Pogingen, door den
ontboden geneesheer aangewend, om de
levensgeesten op te wekken, mochten
niet baten.
Hedenmorgen gebeurde nog een tra
gisch ongeval.
Hét 10-jarig logeetje uit Leeuwarden,
bij P. Z. alhier, geraakte bij het kano-
varen te water. De in allerijl ontboden
geneesheer kon niet anders dan de dood
constateeren.
Spanjaardslaan 130, Leeuwarden
EEN ONGEVRAAGD PLEIDOOI VOOR
VERBETERING VAN DE MARKT
STRAAT.
Zaterdagmorgen reed een motorrijder
met duo-passagiere voorbij het Stadhuis
in de richting Blauwpoort. Ter hoogte
van de apotheek van den heer Hendriks,
steeds relchts houdende kwam de motor
in contact met de gezellige keien die) onze
hoofdstraat versieren.
Toen de man even naar links over de
rails wilde uitwijken slipte de motor,
waardoor het geheele gevalletje op de
straatsteenen terecht kwam. Door hulp
vaardige handen weid de duo-passa
giere bij Dr. Andela binnengebracht, de
berijder ward in bovengenoemde apo
theek verbonden.
Gelukkig had dit ongeval voor beide
personen geen verdere nadeelige gevol
gen.
Naar ons hedenmorgen bij informatie
blijkt, zal na de kermis een begin ge
maakt worden met de verbetering van
de Marktstraat.
9a. Capricioso
b.
JONGENS-KAATSPARTIJ.
Zaterdagmiddag hield de commissie
der Nieuwe Buurt in het Lange land een
jongenskaatspartij.
8 parturen namen deel. Na menig
spannende partij, waarbij alles aan de
hang was, werd de 1ste prijs gewonnen
door K. Nieuwenhuis en P. Kramer; de
2de prijs door S. Radelaar en Sj. Eekma.
De 3e en 4e prijs resp. door Br. Mole-
BENOEMD.
Tot Assistent-Directeur aan de zui
velfabriek te Gouda is benoemd de heer
W. Gelens, oud-leerling van de Rijks-
Zuivelschool alhier.
Uitvoering op a.s. Donderdagavond in ’t
Julianapark door de Zangvereen.
„Helje Op” van Wommels
Dir. J. Faber, Bolsward,
met medewerking van
Frans Hesmerg (viool)
Programma:
Bruiloftsmarsch.
Avondlied.
Ecce quomodo moritur
Kunstenaarsleven (wals)
Johann Strauss.
Ralf (viool).
Godard (viool).
4e ORGELBESPELING.
Terwijl overal elders de kerkconcerten
sukkelen met een minimaal bezoek, blij
ven hier te Bolsward de Orgelbespelin
gen zich verheugen in groote belang
stelling. Vooral de toeloop van vreemde
lingen is steeds bijzonder groot en neemt
nog eiken keer toe.
Ook Maandagavond, ofschoon het
weder niet gunstig kon worden genoemd
(harden wind met kans op regen) waren
er bijna 500 përsonen aanwezig. Een
mooi succes voor den Concertgever en
zijn begaafde medewerkster, mejuffrouw
J. Vonk.
MUZIEKCONCOURS.
Op het te Goor (Overijsel) gehouden
concours behaalde het muziekcorps
„Hollandia” alhier een tweede prijs in dé
afd. Uitmuntendheid.
In de rubriek „zuiverheid” het hoogste
aantal punten.
Een mooi succes voor Directeur en
Corps.
L i
Langen tijd is men overtuigd geweest
dat het blanke ras voorbeschikt was de
weireld te overheerschen en dat de door
het blanke ras geschapen beschouwing
langzamerhand de rest van de wereld
zou veroveren.
Lord Irwin, die vijf jaren onder-koning
van Engelsch’-lndië is geweest en op
wiens kennis van de verhoudingen in het
Oosten men kan vertrouwen, erkent ech
ter onomwonden, dat de nimbus van den
blanke, waardoor hij zoo’n macht had
over de kleurlingen van allerlei schakee-
ring, onherroepelijk is verloren gegaan.
Lord Irwin noemt als de eigenlijke oor
zaken daarvan: de voor Rusland nadee
lige uitslag van den Russisch-Japanschen
oorlog; het gebruik van gekleurde troe
pen in den wereldoorlog; de verbreiding
van de film, ook in het Nabije en Verre
Oosten.
De Aziaat zag tijdens den Russisch-
Japansehen oorlog, dat blanke legers
door gele legers grondig waren te ver
slaan, dat met blanke matrozen beman
de vloten door met geld matrozen be
mande vloten volkomen in den grond
werden geboord. In dezen oorlog op
groote schaal zegevierde voor het eerst
op beslissende wijze geeft tegenover
blank. Japan bazuinde zijn overwinning
over het door andere gekleurde volken
bewoonde land, zooals China en Indië,
vervolgens) ontwikkelde het Engela|nd-
van-het-verre-Oosten zich tot elen groo
te mogendheid van den allereersten rang,
tot een industrieel rijk van groote be
teekenis. Geheel Europa en Amerika
resttel niets dan Japan als een land met
dezelfde rechten als Engeland en Frank
rijk te erkennen.
Dit alles bewees, niet alleen den Ja
panners, doch allen gekleurden (geel?
bruin of zwart), dat ze met kans op
succes tegen het blanke ras zouden kun
nen opstaan, wanneer de tijd daartoe
rijp zou wezen. De nationalistische bes
wegingen overal in Azië nog sluimerend,
werden daardoor helder wakker ge
maakt en de leuze „Azië voor den Azi
aat” deed daardoor allerwegen tusschen
Smyrna en Peking, tusschen Tokio en
Calcutta, opgang.
Dat was het begin van de ondermij
ning van het gezag der blanke overheer-
schers in Azië. De wereldoorlog met de
daarop volgende reusachtige wijzigingen
in alle mogelijkei verhoudingen, die men
vroeger voor onaantastbaar had gehou
den, zou het gezag der blanken in het
Oosten nog dieper ondergraven.
De Engelsche en Fransche legeraan
voerders brachten Arabische, Indische,
Afrikaansche troepen tegen de Centrale
Mogendheden in het vuur. Gelvolg daar
van moest wel zijn, dat al deze kleur
lingen leerden, dat de blanken onderling
niet in staat zijn op vredelievende wijze
hun geschillen te regelen, evenmin als
elkaar beoorlogende Indische of Afri
kaansche vorsten. En vrede was juist het
woord, dat de blanke steeds in de door
kleurlingen bevolkte landen had gepre
dikt.
De Europeesche mogendheden van den
Entente moesten aan de gekleurde
troepen tijdens den wereldoorlog belof
ten doen, wilden de blanken zich de
voortdurende trouw der bevolking van
de koloniën en bezittingen in andere
werelddeelen verzekeren. Die beloften
zijn na den werelldoorlog niet stipt na
gekomen en de kleurlingen kregen van
de betrouwbaarheid van het blanke ras
geen al te hoogen dunk.
De nimbus van het blanke ras ver
dween voorgoed, toen nog later Euro
peesche werkloozen als vagebonden in
de inlandsche wijken van de groote ste>-
den van het Oosten terecht kwamen.
DE VERKIEZINGEN IN
DUITSCHLAND.
Zondag is in Duitschland de volkse
stemming gehouden over de vraag of het
Duitsche volk er in toestemt dat Hitler
opvolger van von Hindenburg wordt en
de functies van rijksp-esident en rijks-
kanselier worden vereenigd.
Er werd zeer druk gestemd. Ongeveer
90 der kiezers brachten hun stem uit.
Het voorloopig officieelle resultaat is
aldus:
G. J. Dijkstra te Kimswerd.
4de prijs: A. van der Meulen, Berlikum
G. Engler, Harlingen en Tj. Westra,
Kimswerd.
FABRIEKSBRAND TE NIJMEGEN.
Zaterdag half acht is door het breken
van een olieleiding brand ontstaan in de
fabriek van ijzerwaren Nejpeha aan de
Voorstadslaan te Nijmegen. Door de ge
broken leiding stroomende olie kwam in
aanraking met een brandenden oven en
de vlammen deelden zich weldra mede
aan een oliereservoir, zoodat in een
oogwenk de brand groote afmetingen
aannam en de vlammen boven het dak
en een glazen luchtkoker sloegen.
Een brandweerman, die aan de over
zijde bij zijn barbier zat, was met as
sistentie van eenige burgers spoedig
met een slangenwagen ter plaatse. In
middels had de directeur de brandweer
gewaarschuwd, die in korten tijd met een
motorspuit en een manschappenwagen
ter plaatse ve|rscheen.
Met eenige stralen op de waterleiding
werd de brand aangetast en binnen een
half uur was men nu het vuur meester.
De rechterzijde van het dak en de
glazen luchtkoker waren weggebrand, in
de voorste afdeeling van de fabriek waa
vooral aan de machines groote schade
aangericht. Deze schade wordt door ver
zekering gedekt.
Het is de delrde maal in betrekkelijk
korten tijd, dat deze fabriek door brand
geteisterd wordt.
18 Augustus 1934.
Aan de alhier gehouden jongens-
kaatswedstrijd werd door 23 parturen
van 3 deelgenomen.
De 1ste prijs werd gewonnen door T.
IJkema van Huizum, G. Koster te Fra
neker en A. Schaafsma te Rauwerd.
De 2de prijs viel ten deel aan P. Bu-
renga te Gauw, J. Nijp te Leeuwarden en
B. Bokma te Marssum.
De 3de prijs was voor E. Elgersma te
Sexbierum, S. de Haan te Franeker en
J. Rodenhuis te Huins.
B Scharen, Tafel-,
Dessert-, Zak
en Scheermesjes
U Uitsluitend prima kwaliteit
s GROOTZAND SNEEK
5a. Cavaline
b. Berceuse.
Pauze:
Woudruischen
Serenade van een landsknecht,
Orlando Lasso.
Rozen uit het Zuiden (wals)
Strauss.
F. Ries (viool).
F. Ries (viool).
10. Aan den schoonen blauwen Donau
(wals) Strauss.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 18 graden.
Witmarsum
VISCHCLUB O. V. C.”
Bovengenoemde club hield Zondag j.l.
haar 4de vischwedstrijd in dit seizoen.
De vangst was niet bevredigend; er
wërden sechts 2 baarzen boven de wet
telijke maat gevangen, door de 19 aan
wezige leden.
De prijzen werden gewonnen als
volgt:
1ste prijs: J. de Wit, met 2 baarzen
1 van 24 c.M. en 1 van 19 c.M.
2de prijs: S. Wiersma, met 2 baarzen,
1 van 24 c.M. en 1 van 18 c.M.
3de prijs: B. Wolthuizen, met 2 baar
zen, 1 van 24 en 1 van 18 c-M.
4de prijs: J. Molenaar, met 1 baars van
19 c.M.
5de prijs: A. van Kouteren met 1 baars
van 19 c.M.
6e! prijs: D. Kamstra, met 1 baars van
18 c.M.
7e prijs: P. de Jong met 1 baars van
18 c.M.
8e prijs: L. van Dijk met 1 baars
18 c.M.
De laatste drie na loting.
1
43.491.575
8.
i
1
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
2.101.191
2.
3.
4.
I ct,
)U
in
/e
al
:n
al
CHIRURG
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
