Buitenlandsche Revue.
GA
BRILLEN
Belastingzaken
UI. U. d. Ill Eli F F
De Bolswardsche Courant en Westergoo
II
1
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
KHOES EDE
11
Wat hoop geeft.
Uit den Omtrek
Stadsnieuws.
I
Woensdag 9 Januari 1935
31212 Jaargang
I
f
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
n
DT Eant SNEEK» SinseI 58
DLUlï BOLSWARD alle Donderd.
I
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD if Telefoon No. 12
No. 3
en
1F
S
F
^■LEEUWARDEN- 1
Makkum
ons
Elders geboren
Elders overl.
Verm. door overl.
34 40
74
206 255 461
Vertr. personen
98
28 70
ok,
x?
n!
dl
Advertentlön per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
Speciale inrichting voor
Alhier geboren
Elders behoorend
Tot.1 vermeerdering
Alhier overleden
Elders behoorend
4 Januari 1935.
In de consistorie der Ned. Herv. Kerk
werd hedenavond de jaarvergadering
gehouden van de Vrljz. Chr. Jongeren-
bond, onder leiding van den heen T.
Boersma.
Met een woord van welkom opende
hij deze laatste vergadering wegens zijn
a.s. vertrek en verzocht de secretaresse
mej. W. Menage, het jaarverslag uit te
brengen. Het nauwkeurig verslag werd
goedgekeurd en vastgesteld. Eerst werd
een bespreking gehouden van een pro-
paganda-avond en de jeugddag is be
paald op Zondag 26 Jan. a.s., en zal
worden gehouden ip de Doopsgezinde
240 295 535
212 225 437
werd
too-
130
6
60
14
5 Januari 1935.
Uitgaande van den Bond van Coöpe
ratieve Zuivelfabrieken in Friesland werd
ook evenals voorafgaande jaren weder
een diploma voor boter uitgereikt aan
de Coöperatieve zuivelfabriek alhier.
Hennaarderadeel
De bevolking bestond op 1 Januari
1934 uit 2317 m. en 2364 vr., totaal 4681.
E
tot.
131
1
ca
a»
Verschijnt Dinsdags-
Vrydagsavonds.
DRAISMA-vam-VALKEMBURG'S
e 4. "iLEVERTRAAti
EEN KOUD BAD.
Zondagmiddag viel een zoontje
ber 1933 3271 m. en
6883.
cent
cent
cent
cent
cent
cent
we-
ben
n
ins
■fl-
I
OPTICIÊN
GROOTZAND SNEEK
jn
A,
r.
et
Witmarsum
van
den heer Stienstra in de Kampen. Men
trachtte door ’t toesteken van een stok
de jongen weer op den wal te trekken,
wat niet gelukte. De heer Taco van der
Meer nam direct het meest resolute be
sluit door zich in het water te begeven
en de jongen veilig op den wal te bren
gen. Een woord van hulde voor dit kor
daat optreden.
Kerk alhier.
Daarna volgden eenige benoemingen.
De voorzitter werd opgevolgd door den
heer Alb. Bierma. De secretaresse en de
penningm.esse die periodiek aftraden,
mej. W. Menage en J. Bergsma werden
herkozen en accepteerden weder deze
functies, tevens werd hun dank gezegd
voor hunne administratie.
Tot G. B.-lid werd benoemd mej. J.
Bergsma, en tot afgevaardigde naar de
Alg. Vergadering, mej. Anneke Bosch.
De dames Lies Halma en Trijntje El-
zinga werden benoemd in de financieele
commissie.
De agendapunten waren hiermede af
gewerkt en mej. J. Bergsma sprak uit
naam van allen en dankte den scheiden
den voorzitter voor al hetgeen wat hij
voor de Vrijz. Chr. Jongerenbond had
gedaan en hoopte dat hij zich spoedig
thuis zal gevoelen in zijn nieuwe woon
plaats Tijnje.
De voorzitter dankte voor deze vrien
delijke en waardeerende woorden en
hoopte dat onder de nieuwe voorzitter
de afdeeling Witmarsum in bloei moge
toenemen en sloot hiermede de hoogst
gezellige en prettige avond.
Verm. door geboorte
Ingek. personen
Totale vermindering
Totale vermeerdering
LOOP VAN DE BEVOLKING DER
GEMEENTE BOLSWARD
OVER 1934.
De bevolking bedroeg op 31 Decem-
3612 vr., totaal
70 60
2 4
26 34
8 6
des Abenlandes” het afstervingsproces
van de Europeesche cultuur en de Euro-
peesche beschaving. De oud-strijders en
de jongere generatie doen echter geloo-
ven aan de onjuistheid van deze som
bere theorie, doen hopen aan den terug
keer van de romantiek, van het idea
lisme. Is het geen verheugend teeken,
dat de Duitsche en de Fransche oud
strijders elkander de hand gaan reiken,
nu het brutale partij-egoïsme in Fank-
rijk hoe langer hoe meer de onderlinge
verhoudingen gaat vertroebelen! Is het
geen reden tot verheuging dat na de
schrikkelijke Fransche corruptie ’t oud-
strijders-idealisme wordt aangekweekt
en dat ook in Duitschland een nieuwe
era aan het doorbreken is?
Ja, wij nuchtere Hollanders, uit het
materieele tijdperk, kunnen dat nieuwe
niet begrijpen, wij zien slechts het niet
nakomen van geldelijke verplichtingen,
door de oudere generatie aangegaan,
maar wij missen nog het zintuig om
achter dat alles te zien: het verjongde
Europa, gelijk het kleine groene plantje
nog onder het verdorrende en rottende
loof verborgen niet door ons wojdt op
gemerkt.
Toch bestaat dit nieuwe leven, toch
bestaat deze onverwoestbare kiem-
kracht en niets zal kunnen beletten, dat
dit teere leven zal worden de groote en
sterke boom, waaonder de menschheid
verkwikking en schaduw zal kunnen
vinden.
KAMERMUZIEKAVOND.
Bovengenoemde muziekavond werd
Maandag 7 Jan. gegeven op de boven
zaal van Hotel de Wijnberg.
Een niet groot gezelschap gaf blijk
van belangstelling in dit werk van Bols-
wardsche dillettanten.
Het concert werd geopend met 2
zangnummers van mevr. Hettema-Hei-
ming, begeleid door den heer J. Faber.
Dit eerste openbaar optreden van
mevr. Hettema geeft ons aanleiding iets
uitvoeriger bij de geboden nummers
stil te staan.
Mevr. Hettema beschikt over een zeer
goed orgaan, vooral in de midden regis
ters is de stem vol en klankrijk. Het eer
ste nummer Die Mutter an der Wiege
van Carl Loewe werd met goede into
natie gezongen, beter dan no. 2 „Das
Erkenne” van dezelfde componist, waar
in de hoogere noten iets te scherp klin
ken.
Deze opmerking geldt voor alle num
mers, behalve de nummers van Eulen
burg, die meer in de middenstem ge
schreven zijn.
Van de Duitsche nummers en die
waren de hoofdschotel van dezen avond
voldoet ons het beste Jesuslied van
Hildach en Au die musik van Schubert.
De in de Nederlandsche taal gezongen
nummertjes is Goede nacht van Cath. V.
Rennes, het beste.
Het laatste nummer La Serenata van
Braga, waarbij de viool meewerkte was
een zeer goed slotnummer. Zooals ge
zegd een krachtige sopraan die bij een
betere opleiding in de jongere jaren heel
wat had kunnen presteeren. Nu is de
ademhalingstechniek veel te kort, waar
door het sterke uitstooten van de tonen
in de hoogere registers beinvloed wordt-
De heer J. Faber toonde zich een zeer
verdienstelijk accompagnateur.
De heer Hesmerg, viool, wordt zoo
langzamerhand een oude bekende op in
tieme kunstavonden, maar dan mogen
we gerust zeggen met een stijgende lijn.
Fijn van klank was de Romance F dur
van Beethoven, maar o.i. het hoofdnum
mer was het concerto en sol majeur van
Ch. de Bériot. Technisch ook zeer moei
lijk wist de heer Hesmerg dit nummer
met een buitengewone virtuositeit te
yertolken. M’n compliment. Ook hier
was de heer Faber een zeer correcte ac
compagnateur.
5 Januari 1935.
In een niet druk bezochte openbare
vergadering op de bovenzaal van „De
Zwaan” alhier, sprak de heer C. J.
Schalker, lid der Tweede Kamer heden
avond, namens het Districts-Bestuur van
de Communistische Partij Holland.
Spreker zette uiteen, hoe volgens zijn
meening de tegenwoordige crisis is ont
staan, waaraan wellicht op de tot nog
toe gevoerde bestrijding nimmer een
einde zou komen. Spreker zag de crisis
niet anders, dan te zijn ontstaan door
een kapitalistisch winstbejag. Men pro
duceerde maar steeds in de hoop met
kans op hooge winsten een afzetgebied
te vinden, doch daar dit nu niet meet
mogelijk schijnt te zijn, omdat met deze
in(dustrieele crisis ook de landbouwers
crisis samenvalt, wordt de koopkracht
der consumenten allerwege minder, zoo-
dat men met een te veel aan. voorradige
goederen zit, terwijl zij die aan deze
goederen wel behoefte hebben, ze niet
kunnen koopen.
Vijf zesde deel van de wereld lijdt
thans onder deze crisis, terwijl in één
zesde deel (genoemd wordt hier Sovjet
Rusland) men van de crisis niets merkt,
doch integendeel vooruitgang en opbloei
op allerlei gebied kan waarnemen. Hoe
komt dat? Heel gewoon, omdat in Rus
land de arbeiders en de boeren de lei
ding in handen"hebben genomen en nu
gemeenschappelijk werken voor de ge
meenschap. Over het vijf zesde deel van
de wereld willen of durven de millioe-
nen arbeiders deze consequentie nog niet
aanvaarden en tot zoolang dit niet ge
schiedt, blijft de crisis voortduren en zal
nog verergeren of ten slotte weer uit-
loopen op een oorlog onder de Europee
sche volkeren, wat door het kapitalisme
voor hen, als de eenige uitkomst, gaar
ne in de hand wordt gewerkt. Koloniën,
waar men een afzetgebied voor de ge
produceerde goederen zou kunnen vin
den, zijn niet meer bereikbaar, doch
door een oorlog bestaat voor de sterk
ste nog steeds de kans, om de bezittin
gen van de minder sterke te bemachti
gen, maar al weer niet anders dan ten
koste van wellicht millioenen menschen-
levens.
Allerlei beschouwingen over de crisis
en de mogelijkheden om de crisis te
overwinnen, werden door den spreker
naar voren gebracht, waarbij hij steeds
wees op de groote veranderingen welke
in Sovjet Rusland hadden plaats gegre
pen. Om niet te uitvoerig te zijn geven
we slechts zeer beknopt de uitgesproken
rede terug, doch uit deze rede bleek dui
delijk, dat de spreker op de noodzake
lijkheid aandrong, dat men over het be
doelde vijf zesde gedeelte van de wereld
dezelfde maatregelen zou moeten nemen
om uit deze crisis vandaan te komen,
welke men In Rusland volgens zeggen
van den spreker, met goed succes ziet
beloond.
Na de rede werd ieder die meerdere
inlichtingen wenschte, verzocht even zit
ten te blijven, doch wij geloovn niet, dat
er van het oprichten van een afdeeling
van de C. P. H. iets Is gekomen, wat
toch de bedoeling is geweest.
Den laatsten tijd valt er een opmer
kelijk verschijnsel waar te nemen: er
woiden telkens weer pogingen gedaan
om Frankrijk en Duitschland meer tot
elkaar te brengen en deze pogingen
gaan uit van.de vroegere frontstrij
ders.
Zij, die eenmaal in de modderpoelen
van Vlaanderen, in het Argonne-woud,
bij den Chemin des Dames, Verdun en
elders in Europa, tegenover elkaar heb
ben gelegen, loeren om elkaar te doo-
den, zij die elkaar met kanon, handgra
naat, vlammenwerper en gifgas hebben
bestreden, zijn thans degenen, die el
kander de vriendschapshand toereiken.
Dat lijkt vreemd, maar is het niet.
De weredloorlog is een tijd van ken
tering geweest, niet alleen in materi
eele machtsverhouding, maar ook in
geestelijk opzicht.
De jongelingschap ging naar het slag
veld, naarmate de verliezen grooter
werden, moesten de ouderen volgen, ter
wijl zij, die in de jaren 1914-1918 den
dienstplichtigen leeftijd bereikten, varn
zelfsprekend de wapenen moesten gaa^i
dragen. De mannen aan het front leden
ontbering; de soldij was karig, het was
de ijzeren plicht, die hen dwong deze
gtoote offers te brengen en practisch
te blijven zweven tusschen leven en
dood. Is het niet te verwonderen, dat de
strijders andere menschen werden, an
dere denkbeelden erop na gingen hou
den en verbitterd moesten worden op
hen, die in de steden achtelQ blij^en^
groote winsten maakten, doorgingen
met het materialisme, waarin allen vooi
dien tijd leefden (met uitzondering na
tuurlijk van hen, die nimmer in staat
waren „bezitters” te worden) en de
plaats gingen innemen van hen, die aan
het front hun zwaren plicht deden?
Het materialisme heeft de cultuur
verdrongen,; het zijn de frontstrijders,
die het materialisme groötendeels heb
ben afgezwioren en tot h'pt cultureele
zijn teruggekeerd. De kloof is tusschen
hen verwijd, hetgeen zeer duidelijk in
Flfamkrijk is te befmerken, maar welk
feit tenslotte in elk land bestaat, dat
deelgenomen heeft aan den wereldoor
log.
Hierbij komt de geheele jonge garde.
De kinderen, die geleidelijk aan de fase
bereikt hebben om in het productie
proces te worden opgenomen, zien de
maatschappij voor hen gesloten. Er is
voor hen geen werk; de materialisti
sche generatie kampt den strijd op le
ven en dood tusschen 't materieele «zelf-
beroud en de hen ontslippende materie,
zij heeft geen oog voor de toekomst, zij
voelt slechts het sterk, tegen hun mate
rieele belang in, evolutionneerende he
den. Is het dan te verwonderen, dat de
jongeren en de oud-strijders elkaar
gaan virtden in het streven naar cultuur,
naar innerlijke geestelijke volmaking? Is
het te verwonderen, dat de aandacht
niet zoo sterk meer gevestigd wordt op
het winstbejag als primair doel, maar
dat men dit winstbejag wil achterstellen
bij het algemeen cultureel belang?
Het is niet voor niets, dat men terug
wil nlaar religie, ethiek, kunst en we
tenschap. De cultuur Is doel en kern van
den mensch, beschaving het middel om
z daartoe te kunnen geraken. Wanneer
beschaving geen middel meer is, maar
doel, zoodat de cultuur zoo goed als
uitgeschakeld wordt, dan gaat de wereld
op zijn kop staan, dan moet er even
wichtsherstel of ondergang komen.
Spengler predikte in zijn „Unter-gang
I
OFF. FORD DEjALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Verschil
De bevolking op 31 Dec. 1934 bedroeg
3243 m., 3542 vr., tot. 6785.
In 1934 werden 39 huwelijken vol
trokken; 3 echtscheidingen ingeschreven
terwijl 2 kinderen als levenloos geboren
werden aangegeven.
Gespecificeerd naar de kerkgenoot
schappen: N. H. 2120 (2176); Rem. 2
(2); D.G. 157 (162); E. L. 1 (1); G. K.
962 (978); R.K. 2332 (2323); V. E.
(1); L. des H. (2); Andere 4 (4);
Geen 1207 (1234).
Een korte terugblik. De
stemming in het Saar
gebied. Beleefdheids-
visites van staatslieden.
Het proces Hauptman in
Amerika.
Wanneer we in deze eerste buiten
landsche beschouwing in) het jaar 1935
even een terugblik werpen op het ach
ter ons liggende jaar, dan zullen we
moeten erkennen, dat heel wat moeilijke
situaties ontstaan en opgelost zijn, maar
dat ook, hoe duister de toestand zich
somwijlen laat aanzien, het uiteindelijk
altijd een beetje meevalt en we ons vaak
veel te vlug bezorgd maken. We denken
bijv, aan de Oostersche kwestie, Japan,
China, Rusland, aan de nog steeds slui
merende revanche idee van Duitschland
tegenover Frankrijk, aan de kritieke pe
riode in de Balkan Staten, aan den Ko
ningsmoord te Marseille om dan van de
vele en niet minder ernstige binnen-
landsche toestanden voor elk land nog
maar te zwijgen. Al deze kwesties had
den ons stuk voor stuk wanneer we
nog bezield waren met dezelfde menta?
liteit als voor 1914 zeer zeker een
oorlog op de hals gehaald en we mogen
dan ook zeker met groote tevredenheid
in dit opzicht op het afgeloopen jaar te
rugzien.
De geheime diplomatie heeft iets van
zijn beteekenis verloren. De Volkenbond
heeft vooral dit laatste jaar aan betee
kenis gewonnen en we mogen met veel
moed en vertrouwen dit nieuwe jaar,
voor wat betreft de internationale toe
stand, Ingaan.
Daarmee willen we volstrekt niet
zeggen, dat nu in 1935 alles van een
leien dakje zal loopen. Och dat weet
zelf wel, daarvoor blijft het hier op dit
ondermaansche „menschenwerk”. Maar
wat er vast en zeker bij de verschillende
volken en regeeringen leeft is de gedach
te, dat door gemeenschappelijk overleg
heel vaak een gunstige oplossing ver
kregen kan worden.
Dat is ook de gedachte die tot richt
snoer ligt aan het instituut de Volken
bond en ’t mag als een groote verdien
ste het jaar 1934 worden aangerekend,
dit besef te hebben bevorderd.
Het plebesciet de volksstemming in
het Saargebied staat met enkele da
gen midden in ’t brandpunt der publieke
belangstelling. Nadat eerst neutrale
politietroepen (Italië, Engeland, Zweden
en Nederland) in dit gebied zijn aange
komen tot handhaving niet alleen van de
zoo hoog noodige rust, maar ook om een
onpartijdige stemming mogelijk te ma
ken zijn deze week ooITuit ons land
een honderd vijftig personen naar het
Saargebied vertrokken om te fungeeren
als voorzitters van de diverse stembu
reaux.
Natuurlijk treft men in deze dagen in
Duitsche zoowel als Fransche bladen be
schouwingen aan over de vermoedelijke
uitslag van deze volksstemming. Van
zelfsprekend zouden we haast zeggen,
rekenen de Duitsche bladen reeds voor
90 op een aansluiting bij Duitschland.
Men schijnt daar echter een kardinaal
punt te vergeten. De bevolking van het
Saargebied is voor 70 Katholiek en
men kan moeilijk van deze groep ver-
wnarln opgenomen
PROPAGANDA-AVOND.
De R.K. Drankbestrijding alhier orga
niseerde als slot van de drankbestrij
ding Zondag een propaganda-avond in
de Doele.
Pater de Hart sprak in een gloedvolle
rede over de offergeest in de R.K. drank
bestrijding.
Door een damestooneelclub
zeer verdienstelijk opgevoerd het
neelstuk „Tilly”.
De Doelezaal was goed bezet.
wachten dat zij de Kerkvervolging onder
het Hitlerregiem zullen vergeten en nu
spontaan zich onder der Haken-knoet
neerleggen.
De rassentheorie van Hitler heeft het
geloovige volk diep gegriefd. Met in
tense belangstelling slaat geheel Europa
de ontwikkeling van deze gebeurtenis
gade.
De laatste weken zijn verschillende
staatslieden bezig behalve beleefdheids-
visites, ook te trachten de belangen die
verschillende landen onder elkaar heb
ben te bespreken en daaruit zoo moge
lijk de voor elk land meest voordeelige
situatie te scheppen. Zoo kunnen we be
schouwen de reis van den Oostenrijk-
schen kanselier naar Mussolini, idem die
van Hitler van Duitschland aan Laval
voor Frankrijk.
Voor wat dit laatste bezoek betreft is
de bedoeling ietwat dieper. Men wil een
consultatief accoord treffen tusschen
Frankrijk en Italië, krachtens hetwelk
beide landen elkaar zullen raadplegen in
geval van inmenging in de onafhanke
lijkheid van Oostenrijk. Tevens bevat ’t
een aanbeveling dat het pact van non-
interventie door alle aan Oostenrijk
grenzende landen Duitschland, Polen en
Roemenië inbegrepen, zal worden ge-
teekend.
De Engelsche Minister van buiten
landsche zaken Sir John Simon is van
oordeel, dat het accoord dat men even
tueel zal afsluiten een gelukkige inlei
ding zal kunnen vormen voor een uit-
gebreider Europeesch accoord.
Wanneer we thans nog even in onze
gedachten de oceaan oversteken naar
Amerika, dan bemerken we, dat het
proces tegen Hauptman, beschuldigd
van de ontvoering van het kind van
Lindbergh.U weet wel, die Ameri-
kaansche vlieger die enkele jaren gele
den geheel alleen in een één-motorig
vliegtuig de oceaan is overgestoken.
Dit proces wordt gehouden in het
plaatsje Flemington, wat door dit sen-
sationeele proces direct midden in de
algemeene belangstelling komt te staan.
Alle hotels zijn propvol en er zijn heel
wat particulieren die een deel van hun
huis hebben verhuurd aan nieuwsgieri
gen die liefst geen woord van deze zaak
willen missen. Lindbergh zelve gelooft
vast, dat Hauptman de schuldige is,
maar ook even vast tracht diens verde
diger te bewijzen, dat niet zijn cliënt,
maar onder het personeel van Lindbergh
de schuldige gezocht moet worden.
Voor de op sensatie beluste Amerika
nen een kolfje naar hun hand.
212 225 437
27 34 61
1 1
72 64 136
140 161 301
m. vr.
71 60
1
DE JONG s NIEUWSBLAD
ve!
ich
1W
I
den
ürd
E5
KI
s
OS
ca.
cc»
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
irdt
in
de
- in
i it
hte
op-
ger
ürd
net
dy
ge.
to
|int
;jes
oer
ien
ïns
jen
fhet
ten
ko-
eb-
I CZi
i
I
