I
Buitenlandsclie Revue.
DE
10 VOGELS
IN DE LOOPT
A.s. Donderdag 21 Maart
lil. 0. 1 IIIEIFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
Doopsgezinde
Gemeente
HOFSTEDE
Reparatie
B. TALSMA,
GROOTZAND SNEEK
Telef. 3115 Giro 43306
DE HUISHUREN.
IN DE PIJP.
'DE
MAAQ..
Buikcorsetgordel H
3K1£ Jaargang
Woensdag 20 Maart 1935
No. 23
I1IM
IH1IIIII1
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD tr Telefoon No. 12
en
Ingezonden Mededeelingen
Advert o n tl 6 n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagshummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Douwe Egbert! Echte Frtwche Heeren-Saat en
Baal -Tabak. Nederlands geurigste pijptabak-
Voor een prima
GROOTZAND18, SNEEK g
TELEF 3054
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
verdrag van Versailles, met andere
woorden, dit verdrag als niet meer be
staande beschouwt, dan is daarmee op
natuurlijke wijze ook dit verdrag als ’n
vodje papier bestempeld. Openlijk her
neemt het overwonnen Duitschland van
1918 zijn recht, steunende op eigen in
nerlijke kracht. Dat na 16 jaar door
Duitschland deze daad gesteld kan wor
den, ligt ook voor een groot gedeelte
aan de vroegere geallieerden, die zich
wat de ontwapening betrof, ook niet ge
houden hebben aan dit zoo langzamer
hand beruchte verdrag. Duitschland
stelt door deze nieuwe daad de wereld
weer eens voor de zooveelste maal voor
een feit. Laten we hopen, dat de andere
Statenbestuurders met een koel hoofd de
nieuwe toestand gaan overleggen.
Mr. JOEKES SPREEKT VOOR DE
VRIJZINNIG DEMOCRATEN.
Vrijdagavond hield de Vrijz. Dem.
Bond in de Wijnberg een openbare ver
gadering, waar als spreker optrad Mr. A
M. Joekes.
De voorzitter, de heer U. de Boer,
opent de bijeenkomst met een welkom
aan de aanwezigen en vooral aan het
federale bestuur en spreken.
Het 10-jarig bestaan zal niet feeste
lijk worden herdacht, vanwege de crisis.
In 1922 werden er 32 stemmen uitge
bracht, dit aantal steeg tot 244 in 1933.
Deze cijfers zijn bemoedigend en zouden
een feeststemming wel rechtvaardigen.
Hierna verkrijgt mr. Joekes het woord
over
Juist de verlaging der loonen in het
algemeen bracht ook deze verlaging van
de steunnormen mede. Zou devaluatie
verbetering kunnen brengen?
Het is volkomen juist, wat Colijn on
langs nog zei, dat devaluatie slechts
tijdelijk voor sommige groepen van be
lang zou kunnen zijn.
De groote eenvoudige oplossing lijkt
momenteel wel het Nat. Socialisme, als
men tenminste de leiding hoort en hun
propaganda.
Ook de Vrijz. Dem. hebben een sterk
gemeenschapsgevoel. Het wettige gezag
moeten wij gehoorzamen, ook voor tucht
zijn wij te vinden.
Maar wie verzet zich juist tegen die
dingen? Niemand anders dan de Nat.
Socialist. Ook zijn zij tegen de politieke
partijen, maar zij zijn toch zelf ook een
partij?
Ook het uniformverbod is juist ter
rechter tijd gekomen. De regeering moet
thans strenger toezien. Militaire scho
ling buiten de regeering om mag niet
worden toegestaan. Mussert beklaagt
zich over de B. V. L. Vroeger was spre
ker ook niet voor de B. V. L. Zijn in
zichten zijn thans gewijzigd, wij moeten
ons wel wachten met de afschaffing van
een dergelijke organisatie, nu Musserl
zelf een militaire organisatie in het leven
roept.
Duitschland is voor ons een prachtig
voorbeeld voor de daden en bedoelingen
van de N. S. B. Wij hebben hier in Ne
derland nog een vrijwat betere toestand
dan in Duitschland. Ook de groote wer
ken die daar geschieden worden gedeel
telijk gedaan met ons geld, want
Duitschland heeft doodeenvoudig gezegd
wij betalen niet meer.
Wat er van een Nat. Soc. bewind te
recht zal komen zien wij in alle opzich
ten aan Duitschland. Ook in Nederland
zal de geloofsvrijheid niet worden ge
waarborgd.
Als het Nederlandsche volk zich be
wust is van haar van ouds vrijheids
gevoel dan zal dit volk zeggen wij willen
van al die dingen niets weten.
Een viertal aanwezigen stelden vra
gen die de spreker uitvoerig en naar
genoegen beantwoordde, waarna de
voorzitter met een woord van dank aan
den spreker de bijeenkomst sloot
De opkomst was gering.
ÏAa»
iwe-
'ben
n 't
^uis
Algemeene dienstplicht In
Duitschland. Het verdrag
van Versailles begraven.
De opstand in Griekenland
bedwongen. Nog geen
definitieve opheldering in
Abessinië. De Volken
bond in het gedrang. De
smokkelhandel over de ge-
heele wereld.
Het lakonieke bericht in de Zondag-
ochtendbladen dat Duitschland de alge
meene dienstplicht invoert, is voor die
genen welke de buitenlandsche gebeur
tenissen in het laatste jaar met meer
dan gewone belangstelling gevolgd heb
ben, geen verrassing meer.
Onmiddellijk na de omwenteling in
1933 is er in Duitschland met ongekende
ijver gewerkt aan een versterking van
de weermacht. Het is nog maar kort
geleden, dat Duitschland een officieele
mededeeling gelanceerd heeft, betreffen
de de sterkte van zijn luchtmacht en
dat reeds zoo spoedig daarop de aan
neming van de algemeene dienstplicht
volgde, is wel het beste bewijs, dat
Duitschland een dikke streep gezet heeft
onder het verdrag van Versailes. Nu
behoeft men niet direct met angst en
vreezen de toekomst tegemoet te zien.
Ook het nieuwe Duitschland bezit nog
nuchter denkende mannen, die in een
nieuwe moderne oorlog weinig heil en
verbetering voor hun land zien. Men kan
deze geste ook zien als een poging tot
opheldering van een periode van ge
heimzinnigheid.
Een verkeerde kant van deze medaille
is, dat nu de andere mogendheden wij
zende op Duitschland hun oorlogsbe-
grootingen weer kunnen opvoeren.
Wanneer, zooals we terloopt aanstip
ten Duitschland een streep zet onder ’t
Het eerste kievitsei is nog
niet gevonden, maar wel de
2M ct. Sigaar
merk ROKO
oogst als 1914. Vraagt ze uw
winkelier. Voor engros bij t
Een andere! moeilijkheid om tot huur
verlaging te komen is vermindering van
de grondbelasting, die vooral in de
grootere gemeenten vrij zwaar op
het bebouwde eigendom rust. Alweer
dus een maatregel, die in deze tijden
van verminderde overheidsinkomsten de
begroetingen der openbare lichamen
nog verder zou ontwrichten.
Het is dus wel te verklaren, dat tot
nu toe op het gebied der huurprijsverla
ging weinig is bereikt. Groot enthousi
asme bestaat daarvoor in de financieele
regeeringskringen van staat en gemeen
ten niet. En dan ziet men ook zeer goed
in, dat het voorbeeld der overheid hier
zeer verstrekkende gevolgen dreigt te
hebben. Want zou een dergelijk voor
beeld werkelijk flinke huurverlaging
ook van particulieren tot gevolg hebben
dan loopt men de kans, dat verschillen
de particuliere huiseigenaars, die hun
huizenbezit grootendeels met hypothe
ken hebbe'n gefinancierd, niet meer in
staat zullen zijn aan hun verplichtingen
uit dien hoofde te voldoen. Een onver
mijdelijke consequentie van verminde
ring van rente en aflossing van particu
liere hypotheken zou zijn, dat ook de
rente en aflossing van particuliere hypo
theken. verlaagd moet worden. En
zou de overheid er toe overgaan
hetgeen destijds door de Commissie-
Vliegen is aanbevolen, om een deel van
de schuld der woningwetvoorschriften
te schrappen, dan zou een dergelijke
maatregel eveneens voor de hypotheek
schulden op huizen noodzakelijk zijn
Want ook daarbij zijn er meer dan ge
noeg, die in de dure jaren zijn gebouwd
en thans veel minder waard zijn dan de
daarop ruste’nde hypotheek bedraagt.
Het huurprobleem is een vraagstuk,
dat diep in het economische leven in
grijpt, en welks oplossing niet met een
paar leuzen Is aan te geven.
OFF. FORD D.EALER
BOLSWARD - TELEF. 86
waarin opgenomen
„Regeeren in Crisistijd”.
Spreker wil eerst zijn blijdschap uit
spreken over het 10-jarig bestaan. Hij
gelooft, dat het goed is van de afd. Bols
ward om er geen feestvergadering van
te maken. In een tijd als deze is het
hoogst noodzakelijk het geestelijk leven
hoog te houden. Wij moeten bij alle
moeilijkheden de groote gedachte in het
oog houden, dat ons beginsel gaaf is.
Wij hebben nooit in het bijzonder ons
gericht op groepsbelange|n, maar wel
telkens begrepen, dat wij het gemeen
schapsleven moeten hoog houden.
De Vrijz. Dem. stellen zich op het
standpunt dat de godsdienst geen leiding
kan geven in het politieke leven.
Hierna behandelt spreker enkele
vraagstukken van tegenwoordig: De
oorzaak waarom wij zulk een moeilijke
tijd beleven. Hoe komt het dat land- en
tuinbouw, veeteelt, handel en industrie
zoo slecht gaan? De oorzaak is gelegen
in de algemeene internationale toestand.
In de oorlog zijn ontzettende verliezen
geleden. Nederland ondervindt de terug
slag. Door te trachten het onheil af te
wenden zijn wij ook in Nederland in de
klem gekomen door steeds meer goede
ren uit andere landen te weren. Wij we
ten voor onze uitvoer geen weg te vin
den. Enkele menschen vragen zich af,
waarom wij dan niet alle grenzen
sluiten. Wie zich evenwel van de ligging
van ons land en de producten die ons
land voortbrengt, zich goed rekenschap
geeft, zal bemerken dat wij noodwendig
moeten invoeren, als ijzer, hout, katoen
enz. Ook de ontwikkeling van onze in
dustrie en veeteelt bracht mee, dat wij
een afzetgebied zoeken in het buiten
land. Wij zijn er volgens spr. op aange
wezen om te blijven uitvoeren. Het
spreekt vanzelf dat de regeering niet
lijdelijk kan blijven toezien. De regeering
is zoo langzamerhand gedwongefn tot
in het leven roepen van de verschillen
de beschermingsmaatregelen. Ook de
landbouwstqunmaatregelen kwamen
daaruit voort. Op de voorgrond staat
dat die volstrekt rechtvaardig en noodig
zijn gebleken, om een groot gedeelte
van ons volk zijn bestaansmogelijkheid
te doen behouden.
Laten wij het goed begrijpen dat het
zoo moeilijk is om de juiste rechtvaar
dige maatregelen te nemen en niet de
groote taak van de overheid miskennen
wat een stemming is die ontwrichtend
werkt.
De uiting van de crisis is het werk
loosheidsvraagstuk. Ruim 420.000 werk-
loozen heeft ons land momenteel. Be
strijden van de werkloosheid is het voe
ren van een goede handelspolitiek.
Wat kunnen wij binnenslands doen?
Wij moeten allereerst trachten werkge
legenheid te scheppen. De regeering
heeft het vorig jaar 60 millioen daarvoor
aangevraagd, het z.g. werkfonds 1934.
Met betrekking tot dit zoo uiterst
noodzakelijke werkobject is het feitelijk
wel eenigszins treurig, dat zulks zoo
ontzettend langzaam ten uitvoer komt
’t Mag natuurlijk niet geforceerd wor
den maar eenige meerdere voortvarend
heid was hier wel op zijn plaats ge
weest.
De werkverschaffing is mede de op
lossing ter bestrijding der werkloosheid.
In de derde plaats komt dan de steun.
De steunnormen zijn vorig jaar ver
anderd. Hiervoor waren 2 redenen.
Ie. De regeering worstelt met een
tekort op de staatsbegrooting, die niet
tegenstaande verschillende bezuinigin
gen nog niet kloppend is kunnen maken.
Binnenkort zal 'dus weer een bezuini
gingsvoorstel noodig blijken te zijn. On
der die omstandigheden hebben wij vo
rig jaar zoo ongeveer 125 millioen aan
steun uitgegeven. Wij moeten er reke
ning mede houden dat deze uitgaven de
eerstvolgende jaren niet verminderd
zullen worden.
De tweede reden is de noodzakelijk
heid dat er een verschil bestaat tusschen
de steun en de loonen. Dat element kan
de overheid niet over het hoofd zien.
DE 2e CONFERENTIE IN DE
ST. FRANCISCUSKERK.
door den WelEerw. Pater Sluys.
Als onderwerp stond voor dezen
avond op het programma „de rots
beukt”.
De inleiding wees naar ’s menschen
verlangen meer te weten over God; ’s
menschen verhouding tot God, bijgevolg
ook over de beteekenis in en de inrich
ting van het menschelijk leven op aarde.
De Godsgedachte is als een heimwee
naar een ongekend geloof, zij omvat in
het menschenhart dat kluwen van onbe
paalde verlangens.
De dikke mist en duistere nevelen,
waarachter velen gevangen zitten, wor-
Nu de daling van de inkomsten, loo
nen en salarissen gestadig voortgaat,
begint het vraagstuk van de verlaging
der huishuren met den dag meer te drin
gen. Wel heeft dit vraagstuk de aan
dacht der Regeering, doch veel resultaat
van die aandacht valt er nog niet te con-
stateeren.
Wat trouwens geen wonder isl Im
mers de kwestie der huurverlaging hangt
samen met tal van andere en wel met:
grondprijs, prijzen dér bouwmaterialen,
loonen der bouwvakarbeiders, hypo
theekrente, rente van leeningen, 'grond
belasting, enz. Hierbij zijn factoren, die
een verlaging op het oogenblik zouden»
rechtvaardigen, doch andere werken dii
weer krachtig tegen.
En toch zal dit vraagstuk onder de
oogen gezien moeten worden. Want de
huishuren gaan een steeds grooter deel
van het inkomen der lager betaalde
volksklassen opeischen.
Zeer duidelijk is dit gebleken bij een
onderzoek in Den Haag naar de beste
ding van het inkomen van werklooze
gezinnen. Wanneer dit lot een persoon
treft, die voordien ’n behoorlijk inkomen
genoot en daarnaar zijn leven heeft
ingericht, gaat de betrokkene niet ter
stond verhuizen, omdat hij natuurlijk
hoopt weer werk te vinden, en tracht
zich door de moeilijke omstandigheden
heen te slaan. Het gevolg is echter, dat
vaak meer dan een derde van de steun
gelden aan huishuur moeten worden
afgedragen.
Nu zou men zeggen, dat de nieuw
gebouwde woningen tegen lagere prij
zen verhuurd kunnen worden omdat de
kosten van bouwmaterialen en de loo-
rren in de bouwvakken de laatste jaren
belangrijk zijn gedaald. Maar daartegen
over staat het feit dat ten eerste de
bouwvoorschriften der overheidsorganen
zijn verscherpt en dat daarnaast nok de
eischen der bevolking met betrekking
tot de woning lijn verhoogd.
Dientengevolge worden alleen de wo
ningen voor lagere beambten en voor
beter gesitueerde arbeiders goedkooper,
de gewone arbeiderswoningen echter in
zeer geringe mate'. Dit laatste wordt
mede veroorzaakt door het feit, dat het
overgroote deel der bestaande arbeiders
woningen nog niet a^n de verhoogde
eischen voldoet en dus voor de betere
arbeiderswoningen ook hoogere prijzen
gevraagd kunnen worden.
Het schijnt, dat een algemeene flinke
huurverlaging op buitengewoon groote
moeilijkheden stuit. Deze zijn mede het
gevolg van de in vroegere jaren met
Rijkssteun volgens de Woningwet ge
bouwde woningen. Deze zijn goeddeels
in de jaren van hooge materiaalprijzen
en loonen tot stand gekomen; de voor
schotten volgens de woningwet bedra
gen meer dan een milliard gulden. Zou
de overheid zelve het voorbeeld van
huurverlaging geven, dan zal de exploi
tatie van deze tienduizenden woningen
verlies opleveren en ontvangt het Rijk,
dat in laatste Instantie deze bedragen
geleend heeft, lang niet terug, wat hef
zelf aan zijn geldschieters moet betalen.
Wel is een zekere verlaging van de op
brengsten der woningen mogeliik. nu de
rente op staatsleningen door conversie
Is verminderd, maar een verlaging, die
overeen zou komen met de drastische
vermindering van loonen en salarissen
zou ’t Rijk ongetwijfeld jaarlijks op vele
millioenen verlies komen te staan.
het
ten
<o-
eb-
De Grieksche opstand is thans weer
geheel bedwongen en heeft gelukkig
niet al te veel menschenlevens gekost.
In Athene is de overwkming van de re-
geeringsgetrouwe troepen met veel
geestdrift gevierd en onderwijl is de
oude revolutiemaker Venizelos op een
der onder Italiaansch protectoriaat
staande eilanden'geïnterneerd. Dit zal
wel het roemloos einde worden van een
man die aan de politieke hemel van
Griekenland nogal eens geschitterd
heeft.
Tusschen Italië en Abessinië is de
toestand nog niet veel verhelderd. De
keizer van Abessfijnië heeft thans aan
den Volkenbond gevraagd de regeling
van het geschil met Italië aanhangig te
maken. Dat is ook geheel in overeen
stemming met de verdragen van 1928
over de regeling van internationale ge
schillen. Die verdragen werden door 22
Staten onderteekend, waaronder ook
Italië. Wanneer nu ook Italië dit verdrag
als een vodje papier gaat beschouwen is
het met het prestige van den Volken
bond ook glad mis. Zoo langzamerhand
zullen er wel meerdere onder onze le
zers gevonden worden die zich afvragen
maar waardoor is dit conflict tusschen
Italië en Abbessinië ontstaan?
In korte trekken komt dit hierop neer.
Een Engelsche commissie die in niet
precies vastgestelde zöne in Abessinië
aan het opmeten waren, werden daarin
door Italiaaifsche soldaten gehinderd.
Sedert dien hebben de Engelschen de
opmetingén in die buurt gestaakt. De
Italiaanschë troepen groeven zich al
lengs verder in en toen ten slotte de
Abessinische troepen dit wilden beletten
en de Italianen bestookten, eischten
deze schadevergoeding en eerbetoon
aan hun vlag. Wat nu bijzonder in deze
kwestie opvalt is de houding van Enge
land, dat Abessinië heeft afgeraden zich
tot den Volkenbond te wenden. Waar
blijft nu de groote liefde van Engeland
voor den Volkenbond? In het Gran Chaco
conflict, de oorlog tusschen Bolivia en
Paraguay krijgt misschien de Volken
bond ook nog ëen kans.
Volgens de laatste berichten zal er
20 Mei een buitengewone Volkenbonds
vergadering gewijd worden aan den
oorlog tusschen deze beide landen.
Slaagt deze bijeenkomst niet in het vin
den van een vredelievende oplossing,
dan vreezen we dat het prestige van den
Volkenbond nogmaals een gevoelige
knak krijgt. We gelooven niet, dat deze
Volkenbond tot het nemen van sancties
in staat is.
Een eigenaardige mentaliteit die je
onder menschen van zeer verschillende
nationaliteit terug vindt, is de smokkel-
geest. Aan onze grenzen weet men hier
van te vertellen en door deze volks
zonde worden duizenden guldens aan ’s
Rijks schatkist onthouden..- Dit verschijn
sel openbaart zich in alle landen, ook in
de nieuwe wereld. De vorige week is
in geheel Amerika een razzia gehouden
onder smokkelaars van allerlei richting.
Speciaal de verdoovende middelen heb
ben de bijzondere voorliefde van deze
wetsovertreders. Voor duizenden guldens
aan opium is er achterhaald en in het
geheel voor me'er dan een millioen dol
lar aan narcotica in beslag genomen.
Behalve dit werden ook zijden stoffen,
tapijten en loterijbriefjes in beslag ge
nomen.
I
DEJONG® NIEUWSBLAD
E4O
I
Leesgeld fr. p. p. per hall jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
Wiiitrttiii
naar aa
