Zullen uie een moeien
zomer Krijgen
'I
Buitenlandsclie Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
lil. 0. d. lilEüFF
1
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Dr. A. A. EECEN
Elastieken Kousen n
Bulkcorseis I
Gordels
HOFSTEDE f
Stadsnieuws.
Boekhoud
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
INGEZONKEN
/TUKKEN
is AFWEZIG
en Belastingzaken
dUUFt Middenstraat
□IVlIU MAKKUM -
312Ü2 Jaargang
Woensdag 15 Mei 1935
No. 39
en
A.
i-
A dve r t e n t i 6 n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prigs.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavunds.
Speciale inrichting voor
Jïtiet
:en
;o-
eb-
NATIONALE
RECLASSEERINGSDAG,
Zaterdag 18 Mei a.s.
36
et
iet
in
rdt
dezelfde verhouding af! In dezelfde ver
houding namelijk, waarin het aantal zon
nevlekken toeneemt. En als niet alle
voorteekenen bedriegen, zal heit aantal
zonnevlekken in de komende wekeni en
maanden nog veel grooter worden en
het droogtegevaar steeds verminderen.
Het is in wetenschappelijke kringen
een bekend fejit, dat de zonnevlekken in
vermeerdering en vermindering onder
worpen zijn aan een rythme van circa
11 jaarl Dikwijls is men daarom reeds
van meening geweest, dat en niet ge
heel ten onrechte na zoo’n 9_ tot 11-
jarige periode het heele klimaatbeleid
van die afgeloopen jaarserie zich nog
eens herhaaltI Daarom moet het thans
van belang zijri eens na te gaan, wat de
jaren 1835 en 1836 ons voor tempera-
tuursverschijnselen brachten. Die zomer
was (1836) zelfs over het algemeen vrij
koel. En de buren 1835 en 1837
want ook zij moeten geraadpleegd wor
den, daar dergelijke perioden nooit ge
heel mathematisch juist verloopen, waren
vrij evenwichtig in hun uiting. Als we
dat alles rekenen, is het gevaar voor een
nieuwe droogteperiode vrijwel verval
len!
En als men eens om zich heen kijkt,
dan blijkt, dat ook in andere landen geen
buitengewone klimatologische bijzonder
heden waar te nemen zijn, waaruit wij
zouden kunnen besluiten, dat we weer
een drogen tijd tegemoet gaan. Integen
deel, alles wijst op voldoende neerslag.
Wij zijn dus beslist verlost van de
droge periode. De overgan'g naar de vol
gende vochtige klimaattoestand heeft
weliswaar erin zekere tijdsduur noodig
hoogstwaarschijnlijk zal de zomer 1935
juist in die overgangsperiode vallen,
maar daarmede is de droogte toch ten
einde. Daarom hebben wij in den aan
staanden zomer nóch in zuiver-meteoro-
logisch opzicht, nóch in zuiver-meteoro-
opmerkelijk afwijken van de gewone
normen te verwachten; al zullen de va-
cantieweken niet zoo zonnig zijn, als in
1934, de keerzijde van dit is de waar
schijnlijkheid van een goeden oogst! En
dat is belangrijk genoeg voor ons om
niet te spreken van onzen landbouw
om alle persoonlijke nadeelen en onge-
rieven te vergeten I.
ve-
>en
't
ns
Er wordt met recht wel eens geklaagd
dat er door het houden van openbare in
zamelingen, bloempjesdagen, enz., wat
al te dikwijls een beroep wordt gedaan
op den liefdadigheidszin van de bewo
ners van ons larid. Pas heeft men vooi
een of ander goed doel iets geofferd
(buiten de geregelde bijdragen aan
plaatselijke vereenigingen, aan de diaco
nie, enz.) of men ziet alweer reclame
maken voor een andere inzameling, col
lecte, bloempjesverkoop of wat dan ook.
’t Is werkelijk altijd weer wat anders
en ik hoorde onlangs iemand op geprik-
kelden toon vragen: houdt dat gebedel
nooit eens op?
Nu lijkt het mij niet verstandig, zich
geprikkeld te gevoelen, als anderen zich
de moeite getroosten een goed doel te
munitiefabrieken die een groote bestel
ling nog willen en kunnen uitvoeren. Dat
zelfs bondgenooten van Italië wapens en
munitie zenden aan Abessinië is mis
schien in uw oog een eigenaardige toe
stand, maar strookt toch geheel met de
vaak gebruikte uitdrukking: van je vrien
den moet je het maar hebben.
Wat doet nu Abessinië tegen deze be
dreiging uit het beschaafde Europa? Het
heeft zich gewend tot den Volkenbond,
maar.dit instituut durft tegen de
groote broer Italië niets te ondernemen,
bijgevolg blijft er niets anders over dan
ook te mobiliseeren en te trachten zijn
huid zoo duur mogelijk te verkoopen.
Maar laten we nu even een ander on
derwerp nemen
De mededeelingen over de hoegroot
heid van de Duitsche luchtmacht hebben
bij de andere Europeesche mogendheden
een eenigszins nerveuze stemming te
weeg gebracht.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
heeft thans aan alle leveranciers van
vliegtuigen en vliegmotoren een brief
gezonden waarin het hen waarschuwt,
dat in verband met de versterking van
de Britsche luchtmacht groote bestellin
gen kunnen worden verwacht, terwijl
hun tevens wordt ve|rzocht de bestaande
bestellingen spoedig af te werke|n, ten
einde gereed te zijn voor de komende
nieuwe opdrachten. Uit dit bericht vali
met groote zekerheid op te maken, da»
de vliegtuigbouw in Engeland met
koortsachtige haast zal worden aange
vat.
Het regeeringsjubileum van den En-
gelschen Koning, waarover we in onze
vorige revue met enkele woorden ge
sproken hebben, is nu weer achter den
rug. Met ontzaggelijke geestdrift is dit
feest door het geheele Engelsche volk
gevierd. Natuurlijk was het middelpunt
van deze 'feestviering Londen en het
Buckingham Palace, de residentie van
den jubileerenden vorst.
J.l. Zaterdag was het een feestdag
voor de kinderen. Niet minder dan 70.000
schoolkinderen waren in de gelegenheid
gesteld een deel van de schitterende
stoet te zien. De terugtocht van; deze
stoet door de hoofdstraten van het West.
End, Oxford-Street, Piccadilly Circus,
enz., werd een zegetocht. Uit de vensters
van Selfridges werd me|t goudkleurige
confetten gestrooid.
Wanneer we dan ten slotte nog even
zien naar Duitschland dan trekt de nog
altijd fel oplaaiende kerkstrijd onze aan
dacht. Door de rijksbisschop Müller
was een manifest opgesteld tegen de
toeneming van 't heidendom in Duitsch
land.
Dit manifest is door de geheime staats
politie in beslag genomen. Het manifest
was in opmerkelijk krachtige bewoor
dingen vervat voor iemand, die zelf door
de kerkelijke! oppositie is gecritiseerd
wegens zijn ketterij. Dit feit werpt een
duidelijk beeld op de onderdrukking
die van regeeringswege op de godsdienst
wordt toegepast.
Betreffende de gespannen verhouding
tusschen Praag en Berlijn in verband
met de onrechtmatige arrestatie van een
Duitscher op Tsjechisch grondgebied, is
er nog niet veel nieuws te vermelden.
Tsjecho Slowakije staat er op, dat de
gearresteerde weer naar Boheemsch
grondgebied teruggevoerd zal worden
en bovendien bestraffing van de ontvoer
ders. Wordt door Duitschland niet aan
deze eisch voldaan, dan moet het
scheidsgerecht voor deze geschillen,
waarvan prof. Eysinga voorzitter is, in
actie komrin.
Laten we hopen, dat de onrust in
Europa niet nog meer verscherpt wordt.
CONCERT CRISISCOMITE.
Het Concert der Strijkorkest-klassen
van de Sted. Muziekschool te Leeuwar
den, waarnaar hier in de kringen der
muziekliefhebbers met belangstelling
was uitgezien is een zeer mooie avond
geworden. Al waren de verwachtingen
(waar tevoren was gewezen op de in
derdaad bijzondere kwaliteiten van den
heer Sterck als lesgever) erop gespitst
iets goeds te zullen hooren niettemin
was dit samenspel van leerlingen toch
een volkomen verrassing. Zoowel in het
klassieke als in het lichtere genre kregen
wij een uitvoering te hooren van prima
gehalte, en zoo ooit dan heeft men thans
kunnen constateeren wat jeugdige ama
teurs onder degelijke, en vooral vak
kundige leiding kunnen bereiken. Het
ensemble, bestaande uit le en 2e violen,
alten, celli en contrabas (totaal 18 strij
kers) bezit een ongemeene frischheid van
tóón, vrij van onzuiverheden zelfs in de
hoogste rioten van het positiespel. ledei
die bijv, wel eens een aantal violen
„uninoso” de hoogste tonen op de kwint
heeft hooren aanstrijken weet wat dit
zeggen wil. De stokvoering (bedoeld is
hier het gelijkelijk op- en neergaan der
strijkstokken) deed aangenaam aan en
gaf een denkbeeld van de zorg en accu
ratesse aan dit onderwijs besteed. De
klankverhouding was vooral in het mij-
denregister volkomen in evenwicht; in
de hoogte kwamen de le violen iets te
scherp naar voren zoodat bij het spelen
INTREDE Ds. P. BOERMA.
Ds. P. Boerma werd Zondagochtend
iij de Broerekerk, als predikant bij de
Vereeniging voor Evangelisatie, alhier,
bevestigd door Ds. J. C. van Herwerden
van Groningen.
In de stampvolle kerk deed de nieuwe
predikant des avonds zijn intrede, voor
welke gelegenheid hij tot tekst had ge
kozen 2 Kor. 4:7: „Maar wij hebben
deze schat in aarden vaten.”
Naar aanleiding van deze tekst deed
hij uitkomen, dat de inhoud van zijn
prediking te Bolsward zal zijn: Schuld
vergeving door het bloed van Jezus
Christus.
Na de preek volgden de gebruikelijke
toespraken, waarbij ds. Boerma zich
richtte tot zijn bevestiger, de kerkvoog
dij en kerkeraad van de Ned. Herv. ge
meente, hun dankend voor de welwil
lendheid om doop- en belijdenisdiensten
te verleenen aap de Evangelisatie. Hij
hoopt ook verder op een prettige wijze
te kunnen samenweirken. Verder zegt
hij dank aan het bestuur van de Evan
gelisatie vereeniging voor de prettige
ontvangst en zijn collega’s voor hun
aanwezigheid, terwijl de organisten èn
hun helper, de koster, onderwijzend per
soneel niet werden vergeten.
Tot slot hoopt Ds. Boerma ook in zijn
nieuwe gemeente veel trouw en vriend
schap te mogen ondervinden evenals dat
in zijn vorige gemeente het geval was.
Uit de Krim was een autobus vol be
langstellenden overgekomen.
Daarna werd de nieuwe leeraar toe
gesproken door den heer P. Oord, voor
zitter van de Evangelisatie Vereeniging,
die daarna liet zingen Ps. 119 9: „Doe
bij Uw knecht weldadigheid, o Heer!”
Van de aanwezige collega’s ds. A.
Groot van Exmorra, ds. A. D. Wumkes
van Burgwerd, ds. A. A. van Ruler van
Cubaard en ds. H. C. van Deelen van
Oosterend sprak de laatste de nieuwe
collega toe, terwijl de heer E. Westerhof
OOR-, NEUS- en KEELARTS
LEEUWARDEN
Vrijdag 17 Mei tot en met Zondag 2 Juni
Dat de zomer van 1935 even warm zal
worden als die van zijn voorgangers, zal
na de kille inzet van de anders zoo zon
nige Meimaand welhaast niemand meer
gelooven; maar de vraag, of de zomer
van 1935 ook weer zoo droog zal zijn
als die van verleden jaar, dat is een
kwestie, die van grooter belang is!
Wanit we hebben in de jaren 1933 en
1934 groote verliezen aan neerslag moe
ten constateeren, zoodat de grondwater
spiegel overal zeer sterk gedaald is; een
derde zomer met ontroereikende regenval
zou ongetwijfeld catastrophale gevolgen
hebben! Want dan zou de landbouw het
slachtoffer worden. Doch, om alle be
zorgdheid meteen maar weg te nemen:
de zomer van 1935 zal beslist niet te
droog uitvallen!
Wat geeft ons het recht deze voor
spelling te doen? In de eerste plaats wil
len we dan eraan he|rinneren, dat de cy
clonen boven den Atlantischen Oceaan,
die na een lange rustpauze in de na-
herfst van 1934 opeens weer begonnen
te spoken, gedurende den winter in aan
tal en hevigheid sterk zijn toegenomen,
zoodat de tweede winterhelft een groot
aantal stormdagen heeft gebracht. Wel
iswaar is ’t aantal cyclonen in de laatste
helft van April weer sterk verminderd,
maar is dat nog geen reden om daarin
een terugkeer te zien naar de toestand
van vorigen zomer, aangezien de vor
ming van temperatuursstoringen en kli-
maatwijzigingen juist in Mei haar jaar-
lijksch minimum pleegt te bereiken! Een
principieel verschil tusschen dit voor
jaar en dat van verleden jaar kan men
ook reeds zien in he|t feit, dat ditmaal
de van de oceaan uit komende storings-
zönes bijna ale over Nederland via
Middel-Europa naar Midden-Rusland
trekken en dat de tijdelijk verflauwende
werkzaamheid der cyclonen zijn oorzaak
vindt in de hooge luchtdruk aan de
Westkust van. Europa. In het jaar 1934
lag het luchtdrukgebied juist boven N.-
O.-Europa verankerd, dus in tegenover
gestelde richting! Op die manier be
houdt dus ook in tijden van geringere
werkzaamheid der cyclonen de Wes
telijke strooming in Europa de overhand
en daarmede ook de toevoer van voch
tige lucht.
Bovendien was het geheel en al in te
genspraak met de klimatologische erva
ringen in ons klimaatgebied, dat dezelf
de anomalie van het jaargetijde drie jaar
behouden zou blijven. Daar er nu reeds
twee zomers achtereen ’n droge warmte
heeft geheerscht, is het slechts weinig
waarschijnlijk, dat ook de derde, thans
voor de deur staande, van dezelfde soort
zou zijn.
Dat juist voor de weersomstandighe
den van een bepaald jaargetijde de werk
zaamheid der zonnevlekken van groot
gewicht is, mag als bekend veronder
steld worden! Hoe staat helt nu met deze
vlekken?.Nadat op de heele zonne
schijf verleden zomer een opmerkelijke
rust heeft geheerscht, begint het aantal
zonnevlekken weer stelrk toe te nemen!
Het minimumaantal is ruimschoots ge
passeerd. En daar juist dat vlekken-mi-
nimum altijd samen gevallen is met de
perioden van de minste neerslag, in ieder
geval voor wat betreft de breedtegraad,
waarop Nederland ook voorkomt, nelemt
het gevaar, dat de zomer van 1935 even
droog als die van 1934 zal worden, in
op de kwint eenige tempering daar aan
het ensemble ten goede zal komen. Van
Hdndel’s 5e Concerto Grosso voldeden
de beide Allegro’s het best; het Largo
kon een nog weeker toon produceeren,
terwijl in ’t Menuet, dat ietwat te zwaar
werd betoond alsnog de deinende, wie
gende cadans werd gemist. Het beroem
de Largo van Handel, ongetwijfeld aan
allen het best bekende, was echter niet
het best vertolkte nummer; niets toch is
schooner dan deze plechtige melodie zich
te hooren uitzingen in warmen toon en
devote exprrissie; want houdt men hier
den toon te strak dan ontstaat er iets van
houterigheid dat nog wordt geaccentu
eerd door de permanente begeleidings
figuur der onderstemmen die dan tot
„zagen” dreigt te vervallen. Mozart’S
„Kleine Nachtmusik” daarentegen kwam
al heel goed voor den dag; zeer mooi
vooral klonk de mysterieuze begelei
ding van de 2e violen en alten in het
middengedeelte der Romanze (trouwens
de alten trokken meermalen de aandacht
door hun mooi geluid). Voor het Menuet
gelden hier dezelfde bezwaren als bij
dat in Hdndel’s Concerto; het weird te
zwaar betoond, niet aleen bij de violen,
maar ook bij de bassen, die het sterke
maatdeel te zeer aandikten inplaats van
dit luchtig aan te stippen. Het tempo
was zeer juist gekozen.; immers het Me
nuet van Mozart’s dagen was langzamer
en driftiger van beweging dan onze he-
dendaagsche Concert-Menuetten, maar
daarbij kan de vertolking met soepele
acctenten beelden oproepen der gepoe
derde pruiken en sierlijk révérences uit
den Rococo-tijd. Van de belide Ameri-
kaansche volksliederen muntte het laat
ste (gespeeld „con sordini”) uit door een
geluidspracht welke het ensemble nog in
geen ander stuk bereikte. Een heerlijk
boeiende klankenweelde omruischte de
mooie bekende volksmelodie en schonk
daaraan een omlijsting van sublieme
poëzie.
Met dat al deed de heer Salvato
re Sterck zich kennen als een hoogst be
kwaam dirigent, rustig in zijn beweging,
duidelijk en scherp bij zijn aangeven,
suggestief van gebaar.
Als solist gaf de leerling Leenderi
Glimmerveen in Dancla’s Rêverie een
proeve van knap en goed onderlegd
vioolspel, dat vooral uitkwam in de ca
dens me|t de lastige dubbelgrepen. Ove
rigens had het orkest bij het begeleiden
gerust nog wat meer kunnen inbinden.
Als vocaal-soliste zong Nel Schaaf-
Rodenhuis met haar vol en klankrijk or
gaan een viertal liederen.
De heer D. Steensma, voorzitter van
het Crisis-Comité, bedankte in welgeko
zen bewoordingen Orkest-klasse en
Leeraar voor dezen prachtigen avond en
was daarbij volstrekt de tolk van alle
aanwezigen.
waarin opgenomen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD if Telefoon No. 12
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
naar
W GROOTZAND SNEEK B
Italië en Abessinië. De
Europeesche wapenindustrie.
Engelsche vliegtuigbouw.
Het jubileum van den
Engelschen Koning. De
Duitsche kerkstrijd. De
Duitsche menschenroof.
Het meest actueele buitenlandsche
nieuws van de laatste dagen is wel de
ontwikkeling van de gespannen verhou
ding tusschen Italië en Abessinië.
In de binnenlanden van Afrika woont
ergens een zwart volk, waarvoor het
brave Italië veel belangstelling koestert.
Die menschen, zoo redeneert men in
Italië, zijn achterlijk en barbaarsch. Dat
volk moet de veredelende invloed van
de Europeesche beschaving ondergaan
en nu wil Italië zich geheel vrijblijvend
met die moeilijke en ondankbare be
schavingsarbeid belasten. Dat deze
hoog geroemde Europeesche beschaving
door Italië zal worden ingevoerd met de
hulp van honderdduizenden bajonetten,
past natuurlijk juist in dat beschavings-
systeem.
Wat is er eigenlijk in al die jaren na
den wereldoorlog nog bitter wriinig ver
anderd in onze menschelijke samenle
ving. Ook nu weer trekken duizenden
Italiaansche jongelieden met bruisende
geestdrift uit naar de Afrikaansche woes
tijn om met de kreet: „leve Italië!” te
strijden of zoo noodig te sterven.
Onwillekeurig stelt men zich de vraag:
met wat recht Italië zich deze taak op
de schouders legt. Deze vraag kan men
met een zeer bekend feit uit den laatsten
tijd beantwoorden, n.l. met wat recht
annexeert Japan Mandsjoerije? Expanl-
siezucht natuurlijk. De lokkende bodem
schatten van dit Afrikaansche rijk wer
ken prikkelend op den Italiaanschen
landhonger. Er moet eert motief gevon
den worden, waarop voor het oog van
de wereld een ingrijpen van Italië ge
rechtvaardigd is en dat motief is precies
hetzelfde, wat Japan gebruikte tegen
Mantsjoerije.
De Europeesche beschaving kan vol
gens het Italiaansche blad „de Giomalë
d’Italia” (de spreekbuis van Mussolini)
niet toestaan, dat de toestand van anar
chie! en slavernij in Abessinië nog lan
gen tijd voortduurt. Italië met zijn ge
heel gemoderniseerde oorlogsindustrie;
stuurt nu reeds maanden achtereen oor
logsmateriaal naar Oost-Afrika. Abessi
nië daarentegen moet zijn wapenen en
minutie betrekken uit andere landen.
Geen nood. Er zijn genoeg Europeesche
bevorderen en wie eens even nadenkt
over het groote zegenrijke werk, dat
verricht kan worden met de kleine bij
dragen van U en mij en van zeer velen,
zal zijn geprikkelde steimming zien over
gaan in een gevoel van dankbaarheid,
dat anderen er hun tijd en hun hart!
aan geven, om door vele kleintjes een
monument van naastenliefde te stichten.
Zaterdag a.s. komt er wéér wat an
ders. Reclasseeringsdag. Een vreemd
woord. Nooit vam gehoord. Nooit eerder
aan gegeven. Ik doe er niet aan!
Nu schrijf ik dit stukje in De Jong’s
Nieuwsblad om U in allen ernst voor te
houden: daar moet ge wél aan doen.
Hier is naastenliefde te geven van de
hoogste soort. De reclasseering wil men
schen redden van ondergang en zedelij-
ken dood. De reclasseering richt zich tot
de diep gezonkenen, die in de gevangenis
boeten voor misslagen en vergrijpen en
die, uit de gevangenis komende, dreigen
nog verder af te glijden, tot schade en
schande vart zich zelf en onze geheele
maatschappij.
De Reclasseering steekt de reddende
hand toe aan de ongelukkigen, die in de
samenleving slechts koele oogen en kou
de harten ontmoeten. Zij maakt dat er
hoop komt in de harten der warfhopen-
den. Het is ntiert in enkele regels te zeg
gen, welk een onschatbaar werk van op
heffing, in het belang van de geheele
samenleving dagelijks wordt verricht,
ook vooral door gevangenisstraffen
langs den weg der voorwaardelijke ver-
oordeeling te voorkomen.
Hier werken alle gezindten mede
voor heltzelfde hooge en mooie doel. He
laas moest de Regeering haar steun be
duidend inkrimpen.
Toen aan een reclasseeringsambte-
naar gevraagd werd, waarom hij zonder
vergoeding zich zoo voor zijn werk in
spande, was zijn korte antwoord: Om
de liefde Gods.
Aan dit eenvoudige, maar klare ant
woord behoef ik niets toe te voegen. Het
is om diezelfde liefde Gods dat ik mijn
medeburgers te Bolsward opwek, om
a.s. Zaterdag niet voorbij te gaan aan
het werk van menschenredding.
H. EISMA.
Bolsward, 13 Mei 1935.
DE JONG s NIEUWSBLAD
i
Leesgeld fr. p p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f2-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct p. kwartaal.
■j-
.14
)!-
