Onze lawaaierige wereld.
Buitenlandsche Revue.
ien
SA
P.A. TEN THI JE, Oogarts
Donderdag geen spreekuur
te Sneek
Belastingzaken
J
I
Wl. U. d. UIERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
ElastieHen Kousen
HOFSTEDE
W" Attentie I
Stadsnieuws. z
7-pers. Auto aangeschaft
model 1935. Speciaal voor Rouw-»
Trouw- en Familieritten (prachtwagen)
Vriendelijk aanbevelend
No. 64
Woensdag 14 Augustus 1935
31212 Jaargang
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
P. B. VAN HAM
TANDARTS, SNEEK
is van 12 t/m 22 AUGUSTUS
niet te consulteeren.
DJ 017 Kant. SNEEK, Singel 58
DLuR BOLSWARD alle Donderd.
A. DIJKSTRA
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD tr Telefoon No. 12
er.
\G
3.
b.
Mannenkoor:
I
A dve r t e n 11 u por rogol:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
An
laria
c< b?
Dirk
Dirk
dena
eek)
1935,
)UWf
eken
>ukj(
de.
Speciale inrichting voor
POSTDUIVENNIEUWS.
Zondag j.l. had de wedvlucht plaats
voor Jonge Vogels vanaf Roermond, uit
geschreven door de P.V. „De Luchtpost”
alhier, afstand 210 K.M.
De vogels werden om 7 uur gelost
met zuiden wind en heldere lucht.
De eerste vogel bereikte haar hok om
10.11.41 en behaalde een snelheid van
1099 meter per minuut of wel bijna 64
K.M. per uur. Eigenaar was H. Foekema.
Heinze.
A. H. v. d. Ven.
dit buitengewoon
1935,
dina,
Stof-
zv
Bon-
I
ch o
>e- o
es
ia-
1, 73
isthu-
,eek).
)0 pd.
29.55
30.—
33.—
18.—
ik
15.
larina
Jette
4.
a.
b.
9a.
10.
a.
b.
f en
;s en
Jan
a.
dv
Aaria
epkje
n en
vViet-
eertje
Ger-l
•a en
rizen.
ra en
;erga.
F") reukbanden
Duikgordels
Steeds het nieuwste en het beste H
GROOTZAND SNEEK
mede daardoor opgeklommen tot een
der hoogste posten aan deze fabriek.
Hoewel de heer de Boer niet bijzon
der in het openbare leven op den voor
grond trad, was het kantoor van de
Hollandiafabriek dikwijls een vraagbaak
yoor velen. Sedert ongeveer 1921 was de
overledene Oasthuisvoogd, waarvan vele
jaren voorzitter.
Wanneer we ons goed herinneren is in»
dertijd op zijn advies en voorlichting hei
muziekkorps „Hollandia” opgericht.
De ouden van dagen in Bolsward ver
liezen in den heter
hier speciaal
tochten) een vrijgevige vriend.
IN MEMORIAM S. J. DE BOER.
Hedenmorgen is nog onverwacht over
leden de heer S. J. de Boer, in leven
Directeur van de Hollandiafabriek alhier.
Voor kort geleden had de heer de
Boer zijn functie aan de Hollandiafabriek
aan jongere krachten overgedaan om
zoo mogelijk nog enkele jaren een wel
verdiende rust te mogen genieten.
Dit heeft niet zoo mogen zijn.
De heer S. J. de Boer en de Hollandia
fabriek dat was in den loop der jaren
één geworden. We weten ons nog best
de tijd te herinneren, toen de eerste
plannen voor de Hollandiafabriek wer
den besproken en in die dagen door de
heeren Hummelinck c.s. in den eenvou
dig opgegroeide jongeman uit het greidr
boersbedrijf iets meer werd gezien. Zijn
groote werkkracht en goede koopmans-
blik heeft hij steeds in dienst van de
Maatschappij Hollandia gesteld en is
Mannenkoor:
Omhoog.
Kikkerwals.
De opbrengst van
parkconcert komt ten goede aan hef
comité voor de zomerpostzegels.
DE BLAUWPOORTSBRUG.
Met enkele advertenties in provinciale
en plaatselijke bladen heeft men getracht
de Bolswarders en niet-Bolswarders op
merkzaam te maken op de Blauwpoorts-
brug alhier die gedurende twee nachten
PARKCONCERT.
In aansluiting op ons bericht van Za
terdag laten wij hieronder nog volgen
het gedeelte van het programma door
het R.K. Mannen- en Jongenskoor uit te
voeren.
Mannenkoor: Domine, salvum fac.
Giesen.
Mannen- en Jongenskoor.
Homo quidam. Ant. Arts.
Laudate Dominum. S. H. Tychon.
Mannen- en Jongenskoor: Gloria,
Hub. Cuijpers.
O Jesu amor mi.
Giesen.
EEN AANRIJDING.
De vrachtrijder L. Y. uit Lollum kwam
gisteren vanaf de Franekerstraat de stad
binnenrijden. Op de vrachtauto lag een
lange ijzeren staaf, die aan de voorkant
ongeveer een meter vooruitstak. Zoolang
het rechte gedeelte van den weg gehou
den werd, gaat dit wel goed, maar wan
neer moet worden uitgeweken is hei
gevaar van botsing iets grooter.
Ter hoogte van de slagerij van den
heer Zijlstra en ten Brink op de Groote
Dijlakker gebeurde het, dat de auto, even
uitwijkende voor een andere wagen
eerst het zonnescherm van den heer Zijl
stra ramde en daarna het scherm van de
slagerij ten Brink in zijn geheel afrukte.
De ijzeren staaf werd alzoo voor den
vrachtrijder een duur vrachtje.
HOOIBLOK AFGEBRAND.
Hedennacht is een hooiblok eigen aan
den veehouder B. alhier, en staande aan
de Hichtumerweg even buiten onze ge
meente afgebrand.
Oorzaak is onbekend. Het hooi was
verzekerd.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Opgave betreffende het postkantoor te
Bolsward.
In den loop der maand Juli 1935 werd
aan bovengenoemd kantoor op spaar
bankboekjes ingeleid ƒ9684.14
en terugbetaald - 8466.33
ORGELCONCERT.
Het 4e orgelconcert verheugde: zich als
gewoonlijk weer in groote belangstelling.
Alleen jammer is het dat men niet beter
op tijd komt; dat de organist zijn koraal-
bewerking moet afbreken vanwege het
gestommel dergenen die hun stoelen
moesten omkeeren (waarom was dat
niet behoorlijk klaar gezet?) is iets wat
niet behoorde voor te komen.
'Van de orgelnummers was Bach’s
kleine C Moll ongetwijfeld het mooiste
werk. De sprong van Bach op Brahms
leek hierna wel wat groot; wellicht had
het terzett van Mendelssohn hier een
goede brug kunnen vormen. Deze beide
Brahms-strijkkwartetten eigenen zich
buitengewoon voor orgel, vooral het
Schlummerlied. Het slotstuk van Men-
delssohn’s 1ste klonk minder grootsch
dan anders; had het kerkgebouw mis
schien door de menigte menschen wat
van zijn accoustiek ingeboet?
De dames J. Vonk, S. van der Mei en
D. de Jong leverden zeer mooi werk.
Wat is die polyphone bewerking van
„Ein feste Burg” een meesterstukje! Er
zijn ons helaas geen andere composities
van Mattheus Le Maistre bekend; dit
wondermooie stukje allelen is reeds een
aanwinst voor onze muziekliteratuur. De
drie dames gaven een heel mooie vertol
king; de 1ste stem die vroeger nog wel
eens te zeer domineerde effende zich nu
geheel in het ensemble,zoodat we nu een
geheel verkregen, waarvan het timbre
der drie stemmen al bijzonder goed har
monieerde. Het terzett van Mendelssohn
was nu en dan niet vlekkeloos zuiver; ’t
euvel zat in de middenstem. Doch ook
aan het slot, waar de le sopraan juist
dat „eeuwiglijk” zoo prachtig voordroeg
slaagde zij niet volkomen in het betrach
ten van de zuiverheid. Er is, dunkt ons,
van dit damestrio heel wat te maken;
tenminste het schijnt ons toe, dat voor
dracht, loonvorming en vooral de dictie
enorm Zijn vooruitgegaan sedert het
vorig seizoen.
EERSTE PLECHTIGE H. MIS.
Zondagmorgen 10 uur werd in de St.
Franciscuskerk de eerste H. Mis opge
dragen door een Bolswarder de Eórw.
Pater Hubertus Boersma O. E. S. A.
De leden van de jeugdvereen. hadden
op het kerkplein een eerewacht opge
steld, waar doorheen de jonge priester,
voorafgegaan door bruidjes de kerk
werd binnengeleid.
Het altaar in de kerk was eenvoudig,
doch smaakvol versierd.
De feestpredikatie is gehouden doot
een ordebroeder van den jeugdigen neo
mist, de Eerw. Pater Anema naar aan
leiding van de tekst: Eremplum dedi vo-
bis, ut et vos sic faciatis: „Ik heb U een
voorbeeld gegeven, opdat ook gij zoo
zoudt doen.”
Het kerkgebouw was geheel bezet.
Door het kerkkoor werd na afloop van
den dienst een toepasselijke cantate ge
zongen.
Wij zijn het er allen over eens, en de
medische wetenschap is het er met ons
over eens, dat wij leven in een wereld
die ongenietelijk wordt gemaakt door ’t
enorme lawaai, hetwelk er heerscht. La
ten wij ons nu voor het oogenblik eens
minder aantrekken van de rest van de
wereld, doch ons bepalen tot hetgeen
wij binnen onze eigen grenzen zien en
vooral: hooren!
Dat is al erg genoeg. Het onafgebro
ken leven, dat ons aan alle kanten om
ringt, vergt meer van onze zenuwen,
dan zij kunnen verdragen. Op een der-
gelijke herrie zijn zij niet berekend. Hei
hand over hand toenemende aantal ze
nuwzieken is er het beste bewijs van.
Niemand zal het zijn medemensch, die
den koning te rijk is, dat hij in een
Fordje zit, waarvan hij pas den eersten
termijn hóeft betaal!,, tdcwijl het hem
nog een raadsel is, hoe hij den volgen
den zal voldoen, dit twijfelachtige ge
noegen misgunnen. Doch het wordt een
andere kwestie, als die bezitters-vreug-
de zich uit in een meer dan overmatig
gebruik van claxon of hoorn.
Wij beginnen hier met de auto’s te
noemen, omdat zij en de motorrijwie
len ontegenzeggelijk behooren tot da
hinderlijkste categorie van lawaaima
kers. Voor een deel is dit lawaai natuur
lijk gemotiveerd en verklaarbaar, met ’i
oog op officieele voorschriften zelfs
noodzakelijk en als zoodanig aanvaar
den wij het dan ook. Doch wat matiging
zou zeker geen kwaad kunnen; inte
gendeel. Onze geplaagde zenuwen zou
den daarvoor zeer dankbaar zijn.
Wij kennen het bestaan van anti-la-
waai-bewegingen en waardeeren de
'door hen ondernomen actie; doch het
moet ons van het hart, dat de resultaten
niet in verhouding staan tot het beoog
de doel. Maar hoe zou ons dit kun
nen verwonderen? Van overheidswege
blijkt de belangstelling voor dit gebied
van de volksgezondheid slechts zeer
matig.
Gunstig steekt hier tegejn af het voor
beeld van sommige groote steden in het
buitenland, zooals Rome, en Parijs bijv.
In deze laatste stad was het automobi
listen reeds verboden, geluidssignalen te
geven van 10 uur ’s avonds tot 7 uur
’s morgens; thans heeft de prefect van
politie bepaald, dat dit verbod nog twee
uur langer zal duren, n.l. van 9 uur ’s
avonds tot 8 uur ’s morgens. Dat de
veiligheid hierdoor niet in het minst in
het gedrang komt, blijkt o.i. voldoende
uit het feit, dat wij nog nergens hebben
gelezen, dat er thans te Parijs zooveel
meer auto-ongevallen gebeuren dan
vroeger.
Het is dus zeer goed gebleken, het
lawaai in verschillende opzichten althans
aanmerkelijk te beperken, wanneer de
overheid hiertoe de helpende hand wil
bieden.
Er zijn nu eenmaal van die menschen,
die bij alles wat zij doen, liefst zooveel
mogelijk herrie veroorzaken. Hiertoe re
kenen wij de motorrijders, die niet ge
lukkig schijnen te zijn, als zij niet naar
hartelust hun knalpot kunnen laten wer
ken, waar hiertegen bepalingen bestaan.
Een beroep op medewerking van dezul
ken, om de zenuwen van hun medemen-
het feit, dat de godsdienst in algemeenen
zin in Duitschland een moeilijke tijd
meemaakt. Tot die algemeene gods
dienstzin mogen we dan ook nog wel de
Duitsche Joden noemen die niet minder
dan de andere groepen vervolgd worden.
Een sprekend voorbeeld daarvan is het
gebeurde in de badplaats Tölz, waar de
burgemeester alle Joodsche badgasten
heeft verdreven. Door die maatregel
werd ook een groot hotel, waarvan de
eigenaar een Jood is, ontvolkt. De man
heeft toen in arren moede de zaak maar
gesloten, waardoor 50 man Arisch per
soneel werkloos werden.
In helt eerst van de ”orige week heeft
een conflict tusschen Dantzig en Polen
een oogenblik de gemoederen bezig ge
houden. Het geschil liep over verschil
lende handelsprivileges die door een
nieuwe verordening bedreigd werden.
Polen had reeds zijn vloot opdracht ge
geven uit te varen en aan den kant van
Dantzig was men ook reeds bezig voor
bereidende maatregelen te treffen. Ge
lukkig is deze zaak in der minne geschikt
kunnen worden. Een nieuw door beide
partijen onderteekend protocol heeft de
gewenschte ontspanning gebracht.
In Zuid-Afrika is een nieuw goudveld
ontdekt. Een dergelijk bericht doet altijd
nog de noodige spanning onder de
gouddelvers ontstaan. Er zullen weer
heel wat gelukzoekers op weg gaan.
We kunnen nu we toch even in Z.-
Afrïka zijn aangeland meteen even
zien hoe de toestand in Abessinia zich
ontwikkelt. Toestand onveranderd, is
zeer kort geschetst de situatie.
Italië stuurt regelmatig troepen naar
Ethiopië. Abessinië wapent zich zoo
goed mogelijk. De Volkenbond praat en
praat, vergeet te handelen, misschien tot
aan begin September, wanneer Italië de
beste tijd voor oorlogvoeren gekomen
acht. Vredes-enthousiasten door dik en
dun beweren dan soms nog wel, dat dit
geschil in der minne moet worden ge
schikt en om het gevaar voor een veel
grooteren oorlog en om de Volkenbond
een tweede groote fiasco te besparen.
Geloove wie het wil, de geweldige
troepenzendingen die nog van Italiaan-
sche kant regelmatig via het Suezkanaal
naar Ethiopië worden gedirigeerd laten
absoluut geen twijfel oveir aan de uit
eindelijke plannen van de Duce. Ook dit
conflict heeft zeer verstrekkende betee-
kenis.
Engeland en Franrijk met hun Afri-
kaansche bezittingen in Somaliland vol
gen met meer dan gewone belangstelling
het verloop van deze ruzie. De bemidde
lingspogingen van deze twee landen zijn
tot nu toe op niets uitgeloopen.
Laten we hopen, dat verdere toenade
ringspogingen meer succes mogen heb
ben.
igen in Bolsward ver-
ae Boer (we denken
aan de gehouden auto-
Verechljnt DlnedagB- en
VrtfdagBavonds.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
KAATSPARTIJ TE MENALDÜM.
Bij de j.l. Zondag te Menaldum gehou
den kaatspartij werd de eerste prijs me
de behaald door onze stadgenoot W.
Bosma. Van de 13 bovenslagen in de
eindstrijd plaatste Bosma er 9 stuks.
Ondergeteekende heeft naast zijn
4 en 8 cyl. Auto’s een nieuwe
groote luxe
TELEFOON 90 - BOLSWARD
De Fransche strijd tegen de
werkloosheid. Burger
oorlog in Toulon. De
Kerkstrijd in Duitschland.
Polen en Dantzig. De toe
stand in Zuid-Afrika.
Het werkloosheidsprobleem is in de
laatste jaren voor elk land een object
van buitengewone beteekenis geworden.
Bijna elk land tracht met de voor dat
land meest geëigende middelen dit pro
bleem op te lossen, maar stuit daarbij
telkens weer eenerzijds op internationa
len aard van deze kwestie, anderzijds
op de tegenstand in eigen land. De laat
ste week zijn in Frankrijk door de regee-
ring Laval een aantal noodverordeningen
gepubliceerd, die heel wat tegenstand
onder de door die verordeningen eenigs-
zins gedupeerde arbeiders hebben ver
oorzaakt.
Deze in totaal 83 noodverordeningen,
waarvan er nu 41 zijn gepubliceerd,
hebben ten doel het economisch leven te
verbeteren en de kosten van levenson
derhoud omlaag te drukken. Op die wijze
zal een tegenwicht worden geschapen
voor de van de bevolking verlangde of
fers.
Bovendien heeft de Fransche regee-
ring hiermee het evenwicht in de be
groeting willen herstellen en de valuta
willen beschermen tegen verdere aanval
len. In enkele plaatsen in Frankrijk is
het nogal wat rumoerig toegegaan,
vooral in Toulon waar de arbeiders van
de arsenalen een proteststaking hadden
gepubliceerd. De nacht van Donderdag
op Vrijdag moet er nogal hevig gevoch
ten zijn.
Volgens de laatste berichten is de rust
nu vrijwel teruggekeerd. Twee burgers
zijn gedood, drie zwaar gewond en een
groot aantal lichtgewonden. In totaal zijn
68 arrestaties verricht.
De straten van Toulon vertoonden
Vrijdag en Zaterdag het beeld van een
complete burgeroorlog. De grond is be
dekt met puin en scherven van de groote
spiegelruiten. Het kantoor, de drukkerij
en de tij’dingzaal van het blad „Petit
Var” zijn geplunderd. Een wapenwinkel
werd eveneens leeggeplunderd.
Van een geheel ander karakter is de
strijd die momenteel in Duitschland ge-
i voerd wordt. We bedoelen de Kerkstrijd.
Vooral de laatste dagen komt dit pro-
bleem weer in scherperen vorm naar vo-
ren, door de arrestaties van verschillen-
i de geestelijken. We noemen slechts de
directeur van de organisatie der Ka-
i tholieke jonge mannen, Dr. Muller, die
destijds zoo geijverd heeft voor de terug
keer van het Saargebied naar Duitsch
land.
Geen wonder ook in een land, waar de
oude vechtgeneraal Ludendorff opeinlijk
durft neer te schrijven: Er is een verblij
dende toename van het aantal afvalligen
van de Chr. Kerken in het Derde Rijk; of
dit stijlbloempje: Uw eerste plicht is uw
kinderen te vrijwaren voor de Christe
lijke invloeden die slechts goed zijn voor
de Joden en de priesters en die ons ras
en ons volk vernietigen. Een verdienste
heeft dit goddeloos geschrijf, n.l. het is
duidelijk, men weet precies waar men
tegenover staat.
Maar dat neemt natuurlijk niet weg
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Maandag en Dinsdag vanaf 10 uur voor
alle verkeer gesloten is.
Een viertal auto’s die na 10 uur vooi
de gesloten brug kwamen, hebben een
omweg over Blauwhuis of Witmarsum
moeten maken. Het andere verkeer werd
onderhouden doot enkele pramen. De
oorzaak van deze verkeersstagnatie is ’n
dringend- noodige Jhtjrstelling aan den
onderbouw van de brug.
In den nacht van Maandag op Dins
dag zijn er een viertal zware palen inga-
heid en nu deze nacht zal het verdere
werk verricht worden.
Hedenmorgen ongeveer half elf wilde
de groote vrachtboot van Kaspersma van
Sneek de brug passeeren teneinde aan
de Hollandiafabriek een paar duizend
kisten te laden. Halfweg bleef de boot in
de brugopening zitten wat een geweldi
ge stagnatie in het verkeer daar ter
plaatse tengevolge had. Aan beide kan
ten van de bru»g stond een lange file
auto’s en allerhande vervoermiddelen.
Gelukkig was binnen het kwartièr de
boot uit de vriendelijke greep van de
doorvaartruimte bevrijd en kon het ver7
keer zijn gewone vorm hernemen.
Door de wachtenden werden natuur
lijk allerlei goede wenken in verband
met de verkeersmisère op de Blauw»
poortsbrug ten beste gegeven. De een
wil een viaduct, een ander een tunnel en
een delrde algeheele omlegging van de
vaart, enz. enz.
Het zal voor de verantwoordelijke
autoriteiten wel niet zoo gemakkelijk
zijn hier de juiste afdoende weg te vin
den, temeer waar hier verschillende be
langhebbende groepen hun wenschen
hebben.
36.—
29.15
36.70
28.80
29.—
Derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald 1217.81
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 9.
schen wat te ontzien, helpt niet. Zij zijn
alleen te treffen door het in het leven
roepen van, of verscherpen van bestaan
de bepalingen, die hen in hun financieele
zijde tasten, want daarvoor zijn de
meesten het gevoeligste.
Hier heerscht de brutale macht van ’t
kabaal, zoowel overdag als des nachts.
Wij kunnen ons toch niet gaan opsluiten
in huizen, waarvan alle muren bekleed
zijn met geluidwerend materiaal?
Lawaai is ontegenzeggelijk een mee-
doogenlooze vijand van ons levensgeluk
en van onze levenskracht, die wij in
deze moeilijke tijden meer dan ooit noo-
dig hebben. Wetenschappelijke onder
zoekers hebben de herrie, die ons aan
alle kanten omringt, gedetermineerd en
gemeten. De uitwerking van overmatig
leven is een onderwerp van grondige
studie geworden; en zij, die zich daar
mede bezig houden, hebben physiolo-
gisch zoowel als psychologisch vastge
steld dat het afmattend en zenuwsloo-
pend werkt, dat het tot de grens van
het moordende kan gaan. Lawaai, ver
klaren zij, moet verantwoordelijk worden
gesteld voor tal van zenuwstoornissen
van meer of minder ernstigen aard; het
leidt tot verlies van arbeids- en concen
tratievermogen.
Is het dan niet, meer dan tijd, dat van
overheidswege wat meer belangstelling
wordt getoond voor dit vraagstuk, waar
bij wij allen in meerdere of mindere
mate zijn betrokken?
f
tsma
ia te
1 jr.,
istra,
chtg.
1935.
Evert
tje o
z.v.
■ietje
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
