Wollen Stoffen
Buitenlandsche Revue.
29
I
I.UIEIFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Belastingzaken
n
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
P. LUNTER
p:1.30
1.55
Brand blusschen
met.... vuur.
Stadsnieuws.
Uit den Onttrek
II
III
--i
31— Jaargang
Woensdag 30 October 1935
No. 86
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
KOEKENPAN
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD if Telefoon No. 12
en
IF
I'
KIMSWERD.
TJERKWERD.
-(o)-
S.v.p. BON in
leveren.
A dve r t e n t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt binsdags-
Vrijdagsavonds.
AANRIJDING OP DEN HARLINGER-
WEG.
Gistermiddag fietste een slagersknecht
uit Schettens op den Harlingerweg. Bij
de overgang van de tramrails op den
weg wilde deze fietser dwars oversteken
teneinde het gevaar van slippen in de
tramrails te vermijden. Hij had evenwel
niet bemerkt, dat vlak achter hem een
auto volgde. Een aanrijding werd onver
mijdelijk. De bestuurder van de auto
trachtte door het stuur om te wenden
nog erger botsing te voorkomen en dit
gehikte ook, maar toen liep de auto
weer gevaar tegen de daar staande tele
foonpaal op te botsen.
Gedeeltelijk werd de paal echter ge
raakt waardoor het geheele dak van de
auto werd opgelicht en deze even verder
in de tramrails tot stilstand kwam.
Del fietser had zijn pols vrijwat bezeerd
en werd door Dr. de Bos Kuil verbon
den. Behoudens wat materieele schade
liep deze botsing dus vrij gunstig af.
De voorzitter sloot met een woord van
dank en sprak de hoop uit, dat de op
komst bij een volgende vergadering
weer zoo sterk toe mocht nemen, dan
thans plaats gevonden had.
Knip deze
BON uitl
Ze heeft groote
waarde.
Appelmarkt 5
BOLSWARD
BENOEMING.
Aan de Ned. Herv. School te 'Bever
wijk (N.-H.) is benoemd tot onderwij
zer onze vroegere plaatsgenoot de heer
J. H. Reinders, thans verbonden aan de
school voor Chr. Nat. onderwijs te Idse-
gahuizum.
DE SINT MAARTEN-OPTOCHT
OP 11 NOVEMBER A.S.
We komen onze jongens en meisjes
nogmaals herinneren aan de aangifte
voor de St Maarten-optocht die Woens-
inke
i i
WITMARSUM.
Speciale inrichting voor
chinerie van den Volkenbond zou zich
niet in beweging hebben gezet, als En
geland daartoe niet een krachtige stoot
had gegeven.
De vraag, die velen zich dan ook stel
len, is, of de actie van den Volkenbond
wei iets meer is dan een mom, waar
achter John Buil zijn vertoornd gezicht
verbergt. Het zou er dan op neerkomen,
dat dat deel van de wereld, hetwelk lid
is van den Bond, zich in het harnas laat
jagen tegen Italië, omdat Groot-Brittan-
nië hiervoor bepaalde redenen heeft, die
weinig te maken hebben met de ideëele
opvattingen, waarvoor de Volkenbond
heet op te komen.
De oorlogsdreiging, waaronder bijna
de geheele wereld op het oogenblik we
der gebukt gaat, is dan ook geen gevolg
van het bedreigde idealisme, maar van
de bedreigde politieke belangen van een
enkel land. Hoewel men dus afwijzend
kan staan tegenover de door Italië onder
nomen actie tegen Abessinië, neemt dit
toch niet weg, dat wij niet kunnen inzien
dat hiervoor de halve wereld in het ge
weer moet worden geroepen, om aan
randing van de particuliere belangen van
een niet direct bij het conflict betrokken
staat te beletten.
Wat ons een veeg teeken lijkt is ook,
dat al de pacifisten.te wapen loopen!
Het is alles behalve geruststellend, te
moeten constateeren, dat al het gerede
neer over pacifisme blijkbaar nog niets
aan den aard van den ouden Adam heeft
veranderd anders zou men nu toch
niet probeeren om vuur.met vuur te
blusschein.
27 October 1935.
Na een vacature van bijna 2i/2 jaar
mocht de Ned. Herv. gemeente van
Tjerkwerd en Dedgum zich verheugen
in het feit, dat zij weer een eigen herder
en leeraar ontving in cand. M. E. Groe-
newoud van Vriezenveen.
De Volkenbond is opgericht met het
doel om den vrede te bewaren en te be
vorderen; maar het klinkt wel para
doxaal het begint er veel van weg te
ESPERANTO-AVOND.
Zaterdagavond werd in het gebouw
Kingma een propagandales gehouden
voor Esperanto, door mej. Saxl uit Tsje-
cho Slowakije.
De opkomst van het publiek was zeer
goed en geeft het bewijs, dat er ook in
Bolsward belangstelling bestaat voor
deze wereldtaal. De voorstanders vlan
Esperanto zien in het gebruik van deze
taal een verbroedering van de volkeren
en ook voor het steeds toenemend inter
nationaal verkeer is één wereldtaal voor
alles een bijna onmisbare factor.
Mej. Saxl heeft er bijzonder slag van
de aanwezigen de juiste waarde van
deze wereldtaal bij te brengen. In dit
opzicht is deze demonstratieles dan ook
uitstekend geslaagd.
25 October 1935.
Onder voorzitterschap van den heer
W. K. Postma hield hedenavond de
Coöperatieve! Vereen, voor Electr. Cen
trale Verlichting C.A. te Kimswerd haar
jaarlijksche ledenvergadering. De notu-
leering van den Secretaris-Boekhouder,
de heer D. Douma alsmede het financi
eel rapport der Commissarisen werden
onveranderd vastgesteld.
De exploitatie-rekening sloot met een
voordeelig saldo van f 146.86. De perio
diek aftredende Bestuursleden de heeren
W. Ybema en R. Politiek werden herbe
noemd. Een voorstel voor tariefsherzie
ning werd voor verdere behandeling
overgelaten aan het Bestuur.
Van de rondvraag werd geen gebruik
gemaakt.
krijgen, dat wij ons door den Volken
bond hoe langer hoe verder van den
vrede verwijderen. Niet uit eigen vrijen
wil, natuurlijk, maar door den samen
loop van omstandigheden.
De Bond heeft besloten tot toepassing
van artikel 16, inhoudende de bepaling,
dat ten aanzien van een lid van den Vol
kenbond, dat door de andere leden een
stemmig schuldig is verklaard aan het
uitlokken van een oorlog, bepaalde
sancties moeten worden getroffen.
Uitstekend, zal men zeggen. Maar die
genen onder ons, die de zaak onbevoor
oordeeld bezien, zullen zeggen: Waarom
ditmaal wel tegen Italië, terwijl men er
zich in Genève niets van heeft aange
trokken, dat Japan zijn buurman China
te lijf ging, en ook geen pogingen in het
werk heeft gesteld om het geschil tus
schen Paraguay en Bolivia bij te leggen,
hettzij door arbitrage, hetzij door de toe
passing van sancties, die toch evengoed
tegenover bedoelde landen genomen
hadden kunnen en moeten worden?
Op deze vragen behoeft men uit Ge
nève geen antwoord te verwachten; ver
moedelijk, omdat het moeilijk zou blij
ken, daarop een bevredigend antwoord
te geven.
De verklaring ervan is evenwel heel
eenvoudig: geen enkele van de groote
mogendheden had er overwegend belang
bij, om zich in deze oorlogen te mengen.
Weliswaar hadden Engeland en Amerika
(welk laatste land echter, zooals men
zich herinneren zal, geen lid van den
Volkenbond is) vrij groote economische
en commercieele belangen in die deelen
van China, waar Japan „opereerde”,
doch zij gaven er de voorkeur aan om
een afwachtende houding aan te nemen.
Uit het bovenstaande volgt vanzelf de
verklaring, waarom men zich wel zoo
warm maakt voor het conflict tusschen
Italië en Abessinië. Directe belangen in
het land zelf heeft ook hier geen der
groote mogendheden. De redenen, waar
om een bepaalde mogendheid zich zoo
speciaal voor het geval is gaan interes-
seeren, dat de geheele! Volkenbond er
voor is gemobiliseerd, zijn slechts van
zijdelingschen aard.
Er kan weinig twijfel aan bestaan, of
de Volkenbond zou het bij een min oi
meer platonisch protest hebben gelaten
tegenover Italië indien Engeland zich
niet zoo krachtdadig had verzet tegen
de Italiaansche plannen. De logge ma-
*er &6s*e
HAWEKO BAZAR -
OPBRENGST COLLECTE.
De collecte ten bate van de Nationale
Stichting „Tehuis voor alleenstaande
blinden” te Wolfhezen heeft f 76.07J^
opgebracht.
26 October 1935.
Hedenavond hield de Vrijzinnige Kies-
vereeniging haar jaarvergadering in de
Bewaarschool. Inplaats van den heer Joh.
v. d. Meulen, die zich niet herkiesbaar
stelde, werd tot bestuurslid gekozen de
heler E. Lienes. Als candidaat voor kerk
voogd werd de aftredende heer P. Meijer
aangewezen; voor notabelen de aftre
dende heeren Dr. A. J. Kroon, O. Hidma
en T. Rusticus; voor het Kiescollege de
heeren A. J. Timminga, S. Posthumus en
Jacob van der Eems.
De vergadering welke voor het eerst
in de bewaarschool was belegd, toonde
een warme belangstelling voor het vrij
zinnig kerkelijk leven. Door eenige da
mes was het zaaltje opgevroolijkt met
eenige bloemen, terwijl het schenken van
een kopje thee de gezelligheid ver
hoogde.
De vergadering werd door 100 meer
bijgewoond dan de laatste janen het ge
val was.
Nog steeds de Ethiopische
kwestie. De sancties tegen
Italië. Verdere onrust op
de wereld. De in den we
reldoorlog gesneuvelde Jo
den.
Veel nieuws van heft oorlogsfront is er
in de afgeloopen week niet gepubliceerd.
Vandaag wat succes voor de Italianen,
morgen voor de Abessiniërs. Van een
oorlogvoeren in groote stijl, we bedoe
len dat dan in verband met Mussolini’s
groote woorden: „de vijf werelddeelen
zullen sidderen voor de macht van het
fascisme” is nog niet veel te bemerken.
Voor zoover uit de berichten een ge
volgtrekking te maken‘is, zou heft deze
zijn, dat de opmarsch van de Italianen
in heel wat gematigder tempo gebeurt
dan dit oorspronkelijk in de bedoeling
lag.
De moeilijkheden die overwonnen moe
ten worden, schijnen heel wat grooter te
zijn dan men zich had voorgesteld, en.
wanneer men de bodemgesteldheid van
Abessinië bekijkt, behoeft dat niemand
te verwonderen. Bovendien moet de Ita
liaansche opmarsch op de voet gevolgd
worden door de voedsel- en watervoor-
zienning en dit onmisbare deel van een
militaire operatie in een dergelijk on
herbergzaam terrein, eischt van de Ita
lianen een buitengewone prestatie. Naast
deze moeilijkheden van technischen aard
komt nog het guerilla-systeem, dat door
de Abessiniërs wordt toegepast. Alles
met elkaar mogen we dus wel conclu-
deieren dat de Oost-Afrikaansche brand
nog zeer langen tijd kan voortwoekeren.
Ondertusschen lanceeren er verschil
lende hoopgevende berichten betreffen
de een vreedzame oplossing door de
pers. Italië moet vredesvoorstellen ge
daan hebben welke hierop neerkomen,
dat het thans veroverde gebied in han
den van Italië blijft en verschillende an
dere stukken onder protectoraat van
Italië komen.
Natuurlijk kunnen Engeland en ook
Frankrijk een zoo ver gaande concessie
niet aan Italië doen. Wat ons het mejest
stuitende in deze voorstellen aandoet, is,
dat deze mogendheden onder elkaar
zouden kunnen beslissen hoe men het
beste eens anders eigendom zou kunnen
verdeelen. Dat lijkt ons inziens niet veel
op de principes die als leiddraad van een
Volkenbondsgemeenschap belichaamd in
den Volkenbond, moesten dienen. Deze
Volkenbond tracht nog steeds de drei
ging van een uitbreiding van het Ethio-
pisch conflict te voorkomen en heeft
daarvoor verschillende sancties tegen
Italië ingesteld.
Wij hebben in ons vorig overzicht er
terloops op gewezen, dat door de niet al-
gemeene toepassing van de sancties het
voor Italië mogelijk zal zijn de benoo-
digde goederen uit die niet tot de over
eenkomst toegetreden landen te betrek
ken, maar ook voor die landen, welke
met den Volkenbond willen samenwer
ken, kunnen zich eigenaardige moeilijk
heden voordoen. Een sprekend voorbeeld
geeft o.a. Polen. Er staat op een Itali
aansche werf een schip op stapel voor
Polen. Dit schip zou worden betaald met
kolenleveranties door Polen.
Een lastig probl'ejem wanneer Polen
wil voldoen aan de verplichtingen waar
toe het zich met de overige landen te
Genève heeft verbonden. Bovendien zijn
er de omringende landen van Italië, die
groote schade zullen ondervinden van ’n
verbreking der handelsbetrekkingen.
Roemenië met zijn olieleveranties, Zwit
serland met het intensieve transitover-
keer, Joego-Slavië melt de houtuitvoer.
We staan trouwens een beetje scep
tisch tegenover de uitwerking van deze
sancties, wanneer we bijv, lezen dat
Italië in Amerika heeft aangekocht een
half millioen vaten ruwe olie, die door
Italiaansche tankschepen zal worden ver
voerd. Daar is zoo geweldig veel tegen
strijdigs in die belangengemeenschap.
Ook op hte|t verdere deel van onze
wereldbol is het verre van rustig. De
strijd in de Gran Chaco, duidelijker ge
zegd, de indertijd gesloten wapenstil
stand tusschen Bolivia en Paraguay is
nog nooit definitief opgelost. Het nu ont
worpen vredesverdrag is door geen der
partijen onderteekend. Bolivia wil eerst
de kwestie der krijgsgevangenen gere
geld zien. Ongeveer 15000 Bolivianen,
door Paraguay krijgsgevangen gemaakt,
werken nu tên voordeele van Paraguay.
Bovendien acht Bolivia de wijziging van
de grenslijn onaanvaardbaar.
Oiok in Mexico is een gedurige strijd
tegen de rebellen de oorzaak, dat van
een vreedzame ontwikkeling van dit
land nog weinig terecht komt en dan is
er de toestand in het Verre Oosten, Ja
pan-China.
Er schijnt van Chineiesche kant niet
veel lust te bestaan tot een nauwere sa
menwerking met de veroveraars van N.-
China en nu heeft Janan maar een al
scheidingsbeweging in Noord-China op
touw gezet, teneinde die niet gewilde
toenadering een beetje te bespoedigen.
en Japan heeft momenteel etyi beetje
de vrije hand nu Europa druk bezet is
met eigen interne kweisties.
Griekenland b.v. vraagt zeer bijzonder
de aandacht. De te herstellen monarchie
heeft op Kreta, het eiland van de be
kende Agitator Venizelos weer een op
stand uitgelokt. Naar de berichten melden
nemen 80.000 gewapende republikeinen
aan dezen opstand deel. Men vreest dat
deze opstand naar Griekenland zal over
slaan, temeer nu de troepen, die naar
Kreta werden gezonden, eenigszins on
willig waren. Daar kan in dat broeinest
van samenzwering nog heel wat gebeu
ren.
Ten slotte willen we het in de laatste
dagen ciculeierende bericht uit Duitsch-
land, dat n.l. de namen van de circa
12000 in den wereldoorlog gevallen
Duitsche Joden, uit de diverse monumen
ten moeten worden gebeiteld tegenspre
ken en gelukkig maar, dat een dergelijke
haat tegen de dooden niet ten uitvoer
wordt gebracht. Het Duitsche propagan-
da-ministerie heeft dit bericht, dat ook
in enkele Duitsche! bladen was opgeno
men ten stelligste ontkend. Het is nooit
de bedoeling geweest van de Duitsche
regeering tot dergelijke maatregelen
over te gaan.
dagmiddag a.s. 30 October van 2 tot 5
uur gehouden wordt aan het Secretariaat
P. F. C., Jongemastraat 6.
Voor het vlotte verloop van deze aan
gifte is helt wel gewenscht dat de kin
deren, die de kaartjes komen afhalen,
gepast geld meenemen. Elk kaartje kost
5 cent en voor de goede regeling van de
optocht zonder kaartje geen toegang bij
den optocht.
Van verschillende winkeliers werden
reeds aardige cadeaux ontvangen, om
eventueel aan de aardigste groep, het
mooiste costuumpje of de leukste ballon
te geven.
De Nieuwe Bazar gaf een prachtige
baby-pop en ’n groote auto; de firma
Osinga stelt eenige mooie kinderboeken
besdhikbaar; de firma D. Jorna geeft
enkele cadeaux in zilver; Drogisterij „de
Salamander” gaf een aardig voetbalspel
en andere leuke prijsjes.
De firma Van der Plaats heeft, zooals
gemeld, reeds toezegging gedaan voor
een aardige verrassing voor elk kind, dat
aan de optocht detelneemt. Ongetwijfeld
zullen meerdere winkeliers of particulie
ren een prijsje voor dit aardige doel
willen afstaan. Wacht hiermee niet te
lang, dames en heeren, dat maakt het
werk voor de commissie veel gemakke-
lijker.
FRYSK SELSKIP.
26 Oktober 1935.
It Frysk Sellskip „Arum” hSlde op ’e
lytse seal fen de hear D. Lukkes hjar jier-
gearkomste.
Neidet de foarsitter de hear M. Hidma
de byienkomst iepene hie en de anteike-
ningen foarlêzen wieme, waerden de yn-
kommen stikken bispritsen. De skathAl-
der, de hear P. Park, joech forslach fen
’t finansjeele diel. De ynkomsten bidroe-
chen f 136.30, de ütjeften f 129.17, sadet
f7.13 yn kas en it neidielich saldo fen’t
foarig jier wer fen ’e baen is.
De f50.op ’e spaerbank binne lok-
kich noch net oanspritsen. De hearen M.
R. Hiemstra en O. Takema seagen de
rekkens nei en seinen det de skathdlder
alles yn *e es hie.
Do wier oan bar bistjflrsforkiezing. De
foarsittelr gong öf. Mei op ien nei alle üt-
brochte stimmen waerd hij wer op nij
bineamd. De winterjounenocht waerd do
bispritsen. Bisletten waerd om mei eigen
krêften (wer hjar 15 foar oanjoechen)
op ’e 2de Krystdei in ütfiering to jaen.
Hwet er spyle wirde scil waerd oan it
bistjür oerlitten. Ek ef ’t er allinne in
foarstik ef ek in neistikje by jown wirde
scil. Fen ’e rounfrage makken in pear
brfikme.
De foarsitter slute de gearkomste mei
in koart wird.
ARUM.
DORPSHUISWERK.
25 October 1935.
Het Bestuur van het Dorpshuis alhier
kwam met hare! leiders en leidsters bij
een in het Dorpshuis om het winterwerk
te bespreken. l
Besloten werd om eenige kinderclubs
te houden en verder een timmerclub voor
de grooteren. Natuurlijk gaat de vrou
wenclub haar wekelijksche avonden ook
weer houden. Getracht zal worden een
schaakclub te organiseeren. In Januari
zal er en leidstercursus geopend worden,
waar verschillende dingen zullen worden
aangeleerd. Dus kan er fiit winterseizoen
weer volop gebeuren. Na een gezellige
bijeenkomst sloot de voorzitter, de heer
J. Wilkeshuis met een kort woord.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
We ontvingen deze week een
paar nieuwe Serie’s in de
de moderne kleuren
FRISETTE
met cloqué streep .4
130 cM. breed
CLOQUÉ
de grote mode
130 cM. breed
2 buitengewone aanbiedingen.
Op deze prijzen 10°/o korting
bij contante betaling.
Bovendien bij aankoop voor
f 2.50 een Astrid-knippatroon
voor half geld.
ASTRID-KNIPPATRONEN ook
los verkrijgbaar, prijs per stuk
60 cent.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
!S-
de
^g
if-
de
dt.
jel
je-
an
jal
de
de
*g>
ht
de
er,
aar
de
ge
in
jld,
ian
aen
CENT
1
II11
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
TJT f|lT Eiken DO'NDERDAO
H I 11 K Zitting te BOLSWARD
Sehildwljk 33 btf de Markt
