Buitenlandsche Revue.
Nederland en de sancties.
B
HMIIMZM - »DD8lm. 5, BOLSWARD
f3.50 tot flO.-
[32
P. LUIKER.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiinnnnnnniiii
Knip deze Bonnen nit ze hebben groote waarde.
HOFSTEDE
50
Haweko-Bazar
De Bolswardsche Courant en Westergoo
van 95
van 48
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
nu
voor
Zijden
Stadsnieuws.
BROODPIANK
met prima Solinger Broodmes
nu voor
Wollen
ZIE DE KOOPJES I
en
In de
Een groot gemak
Geheel reukloos
A dve r t e h t i n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent,
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Versch^nt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
In BONTKRAGEN ontvin
gen we vandaag weer iets
mooi’s. We zetten ze GRATIS
voor U op uw mantel.
IJSVEREENIGING „BOLSWARD”.
Maandagavond hield de IJsvereen.
GMOTZMW 18. lel. 3054. SHEER
heeft voorradig
KACHELREKJEl
Koopt in de
Deze week etaleren we
uitsluitend een
p r ij slaag van
Dat het benzine-uitvoerverbod zoo als
de klap op den vuurpijl was, is gebleken
een geheel toevallige omstandigheid te
zijn, los staande van de sancties en aller
minst speciaal tegen Italië bedoeld. Het
is immers gebleken, dat deze maatregel
genomen was door den Minister van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart in
overleg met den Minister van Defensie.
Het verbod werd gemotiveerd door de
ontstellende ontdekking, dat er voor den
militairen vtiegdienst hier te lande niet
meer benzine voorradig was, dan 1000
ton een feit, dat niet kan nalaten al-
gemeene verbazing te wekken.
Immers, wie zich er eenig denkbeeld
van weet te vormen, welke hoeveelheden
brandstof vliegmachines verslinden, zal
zich afvragen hoe het mogelijk is, dat
men den noodigen voorraad laat dalen
tot een zoo bedenkelijk minimum. Eten
vliegmachine zonder benzine is evenveel
waard voor de verdediging des lands als
een kanon zonder munitie.
DE ST. MAARTEN-OPTOCHT
OP 11 NOVEMBER.
Wanneer het weer een beetje mee
werkt, belooft de 11de November een
aardige attractie te geven. De aangifte
nadert nu met enkele laatkomers de 600.
Het zal een leuk gezicht geven, die 600
lampions in het avondduister door onze
stad.
De Commissie had gedacht reeds he
den eenige algemeene regels betreffende
deze optocht te kunnen geven.maar
doordat eerst hedenavond vergaderd
kon worden, zullen die mededeelingen
a.s. Vrijdag moeten geschieden. De op-
LAATSTE WEEK VAN DE OPRUIMING
OPENB. LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
„BOLSWARD en OMSTREKEN”.
Het aantal uitgeleende boeken over de
maand October bedroeg uit eigen biblio
theek 667, uit die van Sneek 34, in to
taal 701.
Het aantal bezoekers bedroeg 216,
t.w. 19 dames en 197 heeren.
Het wetsontwerp btereffende de sanc
ties, op Italië toe te passen in overeen
stemming met de te Genève genomen
besluiten, is met alleszins bekwamen
spoed door de Kamers behandeld. Don
derdag 24 October werd het aangenomen
door de Tweede Kamer, Zaterdag d.a.v.
door de Eerste Kamer.
Verschilende leden hebben gelegen
heid gehad, hun goed- of afkeuring uit
te spreken en opmerkingen te maken
welke laatste niet alle even steekhoudend
waren. De Minister van Buitenlandsche
Zaken, die ons land te Genève vertegen
woordigde, is door de eenen met lof
overladen, door den anderen aan critiek
onderworpen.
Het is een merkwaardig verschijnsel,
dat de drie tegenstemmers in de Tweede
Kamer tot partijen behoorden, welke he
melsbreed van elkaar verschillen. Van de
heeren van Dis, Westerman en Sneevliet
kan zeker worden gezegd: „bien étonnés
de se trouver ensemble” al is het dan
ook alleen bij deze speciale gelegenheid.
Er zijn in de Tweede zoowel als in de
Eerste Kamer, dingen gezegd, die onge
twijfeld verdienen te worden overdacht,
maar aan den anderen kant komt hef
ons voor, dat men zich bij het debat vaak
op zijwegen heeft begeven, die niets met
den hoofdweg, welken onze regeering
heeft bewandeld, te maken hadden.
Men heeft zich veel te veel laten ver
leiden door sympathieën en antipathieën.
Deze mag men, naar eigen inzicht, waar-
deeren of afkeuren, zooveel is zeker,
dat zij met de zaak op zich zelf niets
te maken hebben, niets te maken mógen
hebben. Het gaat hier immers niet vóór
of tegen Italië, noch voor of tegen Abes-
sinië; het gaat alleen om onze houding
en onze verplichtingen tegenover den
Volkenbond.
Nederland heeft niets anders gedaan,
dan het te doen had. Het kon onmoge
lijk anders handelen, zonder te kort te
doen aan zijn plicht als lid van den Vol
kenbond. Van zekere zijde heeft men het
willen voorstellen, alsof Nederland zich
gehaast had om „op te zitten en pootjes
te geven.” Niets is minder waar. Dit
dwaze verwijt zou men dan met evenveel
recht kunnen maken aan al de andere
staten, die aan de roepstem van Genève
gehoor hebben gegeven, omdat zij, even
als Nederland, hun handteekening onder
het Volkenbondpact niet wenschen te
verloochenen.
Dat Nederland zich daarbij niet op
sleeptouw wenscht te laten nemen door
een of andere groote mogendheid en
geen vooraanstaande plaats wil innemen
in het huidige conflict, blijkt wel het bes
te uit de weigering van Minister de
Graeff, die met klem heeft bedankt voor
het vereerende verzoek op te treden als
voorzitter van de coördinatie-commissie
alsmede van de commissie van acht. O.i.
zeer terecht. Dat Nederland als lid van
den Volkenbond, zich neerlegt bij de be
sluiten van dien Bond, is volkomen cor
rect; het behoeft evenwel zijn houding
niet als het ware te accentueeren tegen
over Italië, waartegen het in geen enkel
opzicht eenige rancune heeft, door een
vooraanstaande! plaats in te nemen bij de
besprekingen betreffende de tegen
laatstgenoemd land genomen of nog te
nemen dwangmaatregelen.
Nog eens; het is onbegrijpelijk, dat
niet iedereen er van doordrongen is, dat
Nederland niets meer, maar dan ook niets
minder heeft gedaan dan zijn plicht te
genover den Volkenbond, door zich te
schikken naar de door dezen voorge
schreven sancties. Er bestond geen an
dere weg.
U zult ervan versteld
staan wat U voor zo’n
prijsje bjj ons kunt kopen.
ST. MAARTEN GEBAKSOORTEN.
In een bekend boekwerk van J. H.
Nanningh „Over brood en gebakvormen
en hunne beteekenis in de Folklore” le
zen we omtrent St. Maartengebak het
volgende:
Bij de gemeenschappelijke smulpar
tijen op het feest van St. Maarten (11
November) vormde de gebraden gans
doorgaans de hoofdschotel. Het leven
van Martinus, die reeds als krijgsman
zijn mantel ridderlijk deelde met een van
koude verstijfde bedelaar en die later tot
bisschop van Tours gekozen, op nog
ruimere schaal de Christelijke weldadig
heid beoefende, werkte op de volksver
beelding, toen het gekerstende volk de
Mythen zijner vroegere góden op de
Christelijke heiligen overbracht.
In zijn uitvoerige studie over Martinus
van Tours verhaalt Dr. C. H. van Rijn,
dat deze vooral in de Rijnstreek met
productiever te gebruiken, dat tot nog
toe en daardoor de productie belang
rijk te verhoogen. Ook in andere takken
van industrie heeft deze methode ingang
gevonden, zooals in het spoorwegbedrijf
en de textielindustrie. Een groot struikel
blok voor deze nieuwe richting is de
mentaliteit van de Russische arbeider die
van een opdrijving van een arbeidscapa
citeit niets moet hebben en zich dan ook
hardnekkig verzet tegen elke poging om
de beginselen van het eerste vijfjaren
plan weer terug te krijgen.
Een zelfde groot vraagteeken kunnen
we zetten achter het onderwerp China
Japan. De moordaanslag op den Chinee-
schen minister-president plaatst het rijk
van de rijzende zon weer eens in het
middelpunt der belangstelling. Een ver
klaring voor deze aanslag zou men kun
nen vinden in het feit, dat men in be
paalde Chineesche kringen een einde wil
maken aan de te slappe houding van de
regeering tegen de steeds meer eischen-
de Japansche politiek. Het is wel een
eigenaardige samenloop van omstandig
heden dat nu Europa de handen vol heeft
met de Ethiopische kwestie vanuit Japan
nieuwe eischen gesteld zijn in verband
met de gebeurtenissen in Noord-China.
De doeleinden die Japan in deze nieuwe
eischen nastreeft, kunnen ais volgt wor
den geschetst.
1. De toenemende invloed van Wang
Tsjing Wei vernietigen;
2. Een autonome regeering vestigen
in de vijf provincies van Noord-China,
welke de douane van Tientsin zou be-
heeren en waarvan de opbrengst vol
doende zou zijn om de autonome regee
ring van middelen te voorzien zonder
nieuwe financieele lasten voor Japan.
3. China dwingen tot een samenwer
king tegen den invloed van Sovjet-Rus-
land.
Het is een zeer moeilijke positie waarin
China verkeert. Wang Tsjing Wei, die
nu reeds 20 jaar de leiding der Chinee
sche onafhankelijkheidsbeweging leidt,
heeft steeds getracht de eenheid in het
land te herstellen ten einde een nationaal
leger te kunnen opbouwen. Eerst dan zou
aan een daadwerkelijk verzet tegen een
militair machtige staat als Japan gedacht
kunnen worden. Zoolang die eenheid
van wil niet bereikt wordt, staat China
hoe ook de ontevredenheid tegen de
Japansche overheersching moge groeien
machteloos tegenover de Japansche
voogdij.
„Bolsward” haar jaarvergadering in de
Groene Weide.
De opkomst der leden was bevredi
gend.
Voorzitter Falkena opent met een
woord van welkom tot de eereleden en
leden de vergadering. Hij memoreert, dat
de afgeloopen ijslooze winter de finan
ciën der vereeniging zeer ten goede zijn
gekomen. Het tekort op de oprichtings
kosten ten bedrage van 1400 gulden, is
bijna weggewerkt.
Een kleine verandering heeft er plaats
in het bestuur. De functie van secretaris
zal dit jaar worden waargenomen door
den heer C. Osinga.
De notulen werden gelezen en on
veranderd goedgekeurd. Het jaarverslag
geeft niet veel bijzondere feiten, mede
doordat er geen ijs is geweest.
Het ledental is iets terug geloopen,
maar dat is een zeer gewoon verschijn
sel.
De rekening van den penningmeester
wijst een totaal uitgaaf en inkomsten aan
van f 1346.15; het tekort op de exploi
tatie bedraagt thans nog f 168.41, maar
hiertegenover staat nog een vordering
van 100 gulden.
De begrooting is opgemaakt tot een
bedrag van f 1170.
De periodiek aftredende bestuursleden
de heeren Blauw en Wierdsma, werden
herkozen.
De voorzitter van de financieele com*
missie, de heer H. R. Kingma, is vol lol
over het financieele beheer; alles is in
orde en hij stelt voor den penningmees
ter te dechargeeren.
Het wedstrijdschema van het vorig
jaar is weer in zijn geheel overgenomen.
De verloting van een paar schaatsen
had tot resultaat dat deze gewonnen
werden door den heer I. Wierdsma.
Bij de rondvraag werd het idee geop
perd voor de schoonrijders de bestuurs-
baan beschikbaar te stellen. Het bestuur
gaat hiermee accoord en nog meerdere
vragen, betreffende de ijssport, werden
gesteld en beantwoord, waarna de voor
zitter deze geanimeerde vergadering met
dank aan allen sluit.
ZIJN DUIM AFGEHAKT.
De vorige week is alhier gearresteerd
M. B., die zich in 1931 een duim heeft
laten afhakken, teneinde een verzeke
ringspremie machtig te worden.
Bij de verzekering Mij. „Ocean” te
Zürich had B. zich verzekerd vooi
f 100.000 en bij de Verzekerings Mij. „de
Philanthroop” alhier voor nog niet be
kend bedrag. Hoewel er in 1931 reeds
direct verdenking tegen B. werd gekoes
terd, kon men toen niet bewijzen, dat er
opzettelijk letsel wat toegebracht.
De Zwitsersche verzekering heeft toen
aan B. een bedrag groot f 18000 moe
ten uitbetalen, terwijl bovendien de ver
zekerings Mij. „de Philanthroop” 1000
gulden betaald heeft.
Den laatsten tijd liepen meermalen ge
ruchten dat hier van een opzettelijke
mishandeling sprake was. De politie al
hier is ten slotte tot arrestatie van B.
overgegaan, die daarna een volledige
bekentenis heeft afgelegd en j.l. Zater
dag naar Leeuwarden is overgebracht.
Deze bekentenis bracht het vermoeden
dat een tweede persoon bij deze zaak
betrokken was.
POSTERIJEN.
De heer L. Nijdam besteller bij de
Posterijen alhier, is met ingang van 1
November overgeplaatst naar Weidum
bij Leeuwarden.
ZILVEREN JUBILEUM.
Onder vele blijken van belangstelling
vierden de heer en mejuffrouw R. van
der Schaaf Vrijdag j.l. hun zilveren jubi
leum als schoolschoonmakers in dienst
van de gemeente.
De Burgemeester kwam de jubilarissen
persoonlijk gelukwenschen en overhan
digde hen een enveloppe met inhoud. De
kinderen van de school aan de Withee-
renstraat werden getracteerd, waarna
deze een deputatie afvaardigden, die ’n
bloem in pot aanbood met gelukwen
schen.
Het personeel van de school bood een
tweetal cadeaux aan en een bouquet.
De oudercommissie deed haar gelukwen
schen vergezeld gaan van een prachtige
bloemenmand. Het ontbrak het echtpaar
van der Schaaf op dezen dag niet aan
blijken van waardeering en belangstel
ling.
Nog steeds oorlog. Rus
land blijft een groot vraag
teeken. China en Japan.
Het wordt wel wat eentonig, elke week
als eerste en voornaamste punt in het
algemeen wereldgebeuren: de oorlog in
Oost-Afrika te moeten noemen, temeer
nu ’t nieuws van het oorlogsterrein zoo
buitengewoon schaars en onbetrouwbaar
is.
De berichten zoowel van Italiaansche
als Abessinische kant spreken elkaar
voortdurend tegen en hierdoor is de be
langstelling van de groote massa voor dit
Italiaansche experiment zoo langzamer
hand beneden nul gedaald.
Over de oorlogsberichten willen we
dan ook niet spreken, maar wel over de
sancties tegen Italië, die met ingang van
18 November zoo goed mogelijk zullen
worden toegepast.
Alle leden van den Volkenbond, be
halve Albanië, Hongarije en Oostenrijk,
hebben thans schriftelijk hun bereidwil
ligheid toegezegd. De sancties zullen
omvatten: het verbod van uitvoer van
wapenen en oorlogsmateriaal naar Italië,
de opheffing van het embargo op wapen-
leveringen naar Abessinië; de financieele
boycot tegen Italië, het verbod van in
voer van de Italiaansche waren en het
verbod van uitvoer van bepaalde grond
stoffen en producten naar Italië. Langs
deze weg tracht nu de Volkenbond de
onwil van Italië om een redelijke schik
king tot stand te brengen, te breken. Dat
men in Italië gevoelt dat het met deze
sancties wel eens niet zoo gemakkelijk
kan loopen, bewijzen de laatste berich
ten, die melding maken van een ware
kruistocht tegen buitenlandsche goede
ren en zelfs vreemde woorden. Het offi-
cieele orgaan van den Fascistischen
Bond van kooplieden wil zelfs fabrikan
ten en zakenlieden verplichten alleen Ita
liaansche fabrieksmerken en namen te
gebruiken.
Te Rome hebben de meeste winkeliers
na de betoogingen der studenten allq
Engelsche opschriften van de winkelra
men verwijderd. Te Genua zijn aan de
gevels van zaken, die buitenlandsche
goederen verkoopen, waarschuwingsbil-
jetten aangebracht. De Italiaansche
Staatscourant publiceert een regeerings-
discreet, waarbij bepaald wordt dat uit
bezuinigingsoverwegingen alle tot nu toe
verschijnende officieele statistieken be
treffende het financieele en bedrijfsleven
voorloopig niet meer gepubliceerd zullen
worden. De Staatsspoorwegen hebben
besloten met ingang van 6 November 47
treinen niet meer te laten loopen en de
bureau-uren te vervroegen om licht en
warmte-onkosten uit te sparen. Door het
stijgen der benzineprijzen zijn de taxi’s
veel duurder geworden. Zoo ziet men dat
in Italië de vaste wil leeft de uit de
sancties voortkomende moeilijkheden het
hoofd te bieden.
Een geheel ander onderwerp nemen
we waneer we de industrieele worste
ling van het Russische rijk een oogenblik
gaan beschouwen. Het eerste vijfjaren
plan van de revolutie was gebaseerd op
een zoo hoog mogelijk opvoeren van de
quantiteit der producten. Dit moest
noodzakelijk leiden tot een vermindering
van de kwaliteit. De consequentie, die
daaruit getrokken moest worden is na
die vijf jaar door de Russische leiders
aanvaard en begonnen werd met in het
twee|def vijfjarig tijdvak, de verkregen
resultaten te consolideeren. In de laatste
maanden evenwel komt er in Rusland
weer een streven naar voren, tot meer
productie. Men noemt dit de arbeids-
methode-Stachanov, genoemd naar een
arbeider uit het Donetsbekken. Deze
werkman heeft zijn mede-arbeiders doen
zien, dat het mogelijk is, de machine veel
stelling van de optocht is op de Nieuw-
markt, die daarvoor zal worden gereser
veerd. Alleen kinderen voorzien van een
nummerkaartje met stempel van de P.
F. C. zullen worden toegelaten. Een bal
lon voorzien van een brandend kaarsje
is eveneens verplichtend. Verdere bij
zonderheden in het nummer van Vrij
dag a.s.
Sedert de laatste opgave van ingeko
men cadeaux heeft de Commissie nog
ontvangen:
Van den heer H. R, Kingma een mooi
leesboek;
van de fa. Damsma, eenige boterlet
ters;
van de fa. Falkena een aantal kinder
boeken;
van de fa. M. van den Oever een 20-
tal puzzleboeken;
de fa. Brandsma stelt voor kinderen
van werkloozen een ballon gratis be
schikbaar.
31= Jaargang Woensdag 6 November 1935 No. 88
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD V Telefoon No. 12
Japonnen
50ct
32ct
l
I
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
MISBAAR STEVIG REKJE3DEEUU
en
LCENT
k CENT
.■■zr
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
