Buitenlandsche Revue.
Te dure buitenlandsche
artikelen.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Belastingzaken
1
Een gedistingeerd oeschenK?
A. J. OSINGA
0VCHEAI
I lITHAElNJg
31^12 Jaargang
Woensdag 27 November 1935
No. 94
I
I
Onze fraaie Ets
van het Stadhuis
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD ir Telefoon No. 12
en
Ingezonden Mededeelingen
Wat Mijnhardt maakt is goed
A dve r t e n 11 n por regel:
Weensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt binsdags-
Vrljdugsavurids.
Leesgeld fr. p, p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
25-JARIG BESTAAN „O. Z. B.”
Ons Zuivelbelang, vereeniging
van leerlingen der Rijks-Zui-
velschool alhier.
Zaterdagavond klokslag 8 uur opende
de voorzitter van deze vereeniging, de
heer Ph. Ingenhoes in de keurig versier
de Doelezaal de feestelijke bijeenkomst.
Spreker richtte een woord van welkom
tot de aanwezige leeraren en de leden
der Vereen, met hunne dames.
Hoewel de vereen, niet veel naar bui
ten werkt, is toch in al die jaren deze
vereeniging voor de studeerende jonge
lui een aanknoopingspunt, waar regel
matig de onderlinge belangen worden
besproken. Zij vormt een schakel, die
niet graag gemist zou worden en kweekt
een goede geest van saamhoorigheid.
De heer Leeuwerken biedt hierna met
eenige welgekozen woorden namens de
leden aan het bestuur een nieuwe vlag
aan en hoopt dat dit cadeau de goedkeu
ring van het bestuur kan wegdragen.
De Voorzitter antwoordt, dat dit blijk
van medeleven en waardeering hun ten
zeerste verheugt en spreekt den wensch
uit, dat dit nieuwe symbool ook het tee-
ken mag zijn van een nieuwe toekomst,
een opleving in de geheele Nederland-
sche zuivelindustrie.
Verschillende
toegezonden.
Gerrit Flameling.
Taeke Joma, Lonjé.
P. Bekema.
Rudolf Teerenstra.
Kaatje Gorter.
Harm Bleeker.
Sietsche Dijkstra.
Ids Nota.
M. Bosma.
VERGADERING
FRIESCH GRONDBEZIT.
Zaterdagmorgen vergaderde de afd.
Bolsward van de Vereen. Friesch Grond
bezit in den Hof van Holland.
Door ongesteldheid van den voorzit
ter opent de heer Joh. Bruinsma deze
vergadering met een woord van welkom
tot de aanwezige leden, inzonderheid tot
den spreker, den heer Douma van Har-
degarijp.
De notulen worden gelezen en goed
gekeurd, evenals het verslag van den
penningmeester, dat met een klein batig
saldo sluit. Verslag afgevaardigde werd
eveneens, wegens ziekte niet gelezen.
Tot bestuurslid werd met algemeené
stemmen herkozen de heer Y. J. Heeg.
Daarna hield de heer Douma een rede
over het onderwerp: „Wat zegt het nieu
we pachtontwerp?”
Spreker begint met een uiteenzetting
te geven van de plaats die het eigendom
in deze wereld inneemt en de worsteling
die door alle eeuwen heen rond dat
eigendom heeft plaats gehad. Steeds is
er een verbitterde kamp gestreden in alle
schakeeringen van de bevolking.
Mr. Mendels, een S. D. A. P.er, tee-
i
i
I
VOETBAL.
C. A. B.—M. S. C. 4—5.
De onverwachte regenbui een uur voor
den wedstrijd was niet geschikt het ter
rein in goede conditie te houden. Een
glad en glibberig veld is niet geschikt
yoor een goede balcontröle. Dat er niet-
maakt staat op deze
betiteling.
Een geschenk, dat door
ieder op h o ogen prijs
zal worden gesteld.
Alleen in Boekhandel
MARKTSTRAAT
ambitie door partijen is gespeeld, is een
bewijs van hoeveel waarde deze wed
strijd geacht werd. Trouwens de meer
dere uitslagen van de Zondagmiddag in
deze afdeeling wijzen er op, dat er nog
zeer veel verrassingen mogelijk zijn.
Het wordt voor onze C. A. B.ers op-
passen, en we achten het dringend noo-
dig dat er weer eens een gewonnen wed
strijd tusschen door komt. Wat ons in
deze wedstrijd opviel? Dat het samen
spel door M. S. C., de techniek van hef
voetballen betert baoefend wordt. Dat
aangeven en plaatsen was dikwijls zui
ver. Ook de verschillende corners van
AA S. C. waren buitengewoon gevaar-
kende enkele jaren geleden dit probleem
op origineele wijze.
Het algemeen streven na den wereld
oorlog is geweest het particuliere grond
eigendom in het hart te treffen en dik
wijls met succes.
Ook in ons land valt in de laatste
jaren een ontstellende beweging te con-
stateeren. Ook van sommige officieele
organen tegen de particuliere eigendom.
Heel wat maatregelen zijn dienaangaan
de genomen en dit is niets anders dan
een gecamoufleerde poging de particulie
re grondeigendom te vernietigen.
Dit algemeene streven is thans mef
succes bekroond door het ingediende
pachtwet-ontwerp dat de particuliere
grondeigendom vogelvrij verklaart. En
kele details van deze wet worden nu
door den spreker naar voren gebracht.
De vrijheid van den verpachter wordt
aan banden gelegd. Als de pachter de
pacht opzegt is alles goed, maar als de
verpachter dit wii doen, moet eerst de
Raad van beroep hierover beslissen. De
pachter kan ook vergoeding krijgen voor
aangebrachte verbeteringen. Ook dit ar
tikel heeft een zeer eigenaardige strek
king. Dan moeten alle contracten schrif
telijk worden aangegaan wat ook tof
veel moeilijkheden aanleiding kan geven.
Aan den rechter is de bevoegdheid deze
contracten te wijzigen of te vernietigen.
Deze rechterlijke toestemming is een ju
ridisch monster. Het gezag Van onze
rechterlijke macht zal worden geschaad.
Er is nog veel meer wat wijst op een
zijdige bevoorrechting van den pachter.
Ter motiveering leest spreker verschil
lende artikelen uit dit pachtwet-ontwerp.
De eenzijdigheid kenmerkt dit geheele
ontwerp. Deze nieuwe pachtwet is ook
wreed voor de oude zwoegers die door
zuinigheid en vlijt een boerderijtje heb
ben overgespaard. Eerst alles voor den
pachter en dan komt de rente voor den
verpachter. Dit geheele ontwerp is door
trokken van een Marxistische geest; dan
is er geen sprake meer van een zelfstan
dige ondernemer.
Prof. Diepenhorst heeft tegen dit ont
werp krachtig geprotesteerd en de taak
van de afd. van Friesch Grondbezit is:
te strijden voor een rechtvaardige behar
tiging van hun belangen. Zij moeten
trachten dit onheil van den landbouw-
stand af te wenden. Alleen een krachtige
organisatie kan hier helpen.
Deze rede werd met een hartelijk ap
plaus beloond. Een zeer geanimeerde be
spreking volgde.
De rondvraag bracht nog enkele alge
meene punten, waarna de Vice-Voorzit-
ter, de heer Hannema, een woord van
hartelijken dank bracht aan den heer
Douma voor zijn leerzame rede en aan
de aanwezigen voor hun belangstelling.
OP STAP.
Vrijdagavond ging in de Doele de film
met bovenstaande titel.
Het voorprogramma was, zooals we
dit van de fa. Miedema gewoon zijn, uit
stekend verzorgd. Naast 't gewone jour
naal een aardige film uit de oude doos
maar die door zijn bijzondere montee-
ring zoo echt voor een filmscène ge
schikt is, rustig, geestig en beschaafd.
Het teekenfilmpje deed het ook goed.
De hoofdfilm „Op Stap” is een pro
duct van Nederlandsch fabrikaat, met
Nederlandsche spelers en een Neder
landsch scenario. Louis en Henriette Da
vids, Jopie Koopman trachtten het te
kort aan inhoud door goed spel aan te
vullen, maar dit gelukt niet altijd. Nog
steeds wachten we op een echt Neder
landsche film, die beter is dan de inder
tijd gegeven Jantjes. De inhoud is in een
paar woorden weergegeven. Een be
jaarde Indië-gast, maakt een snoepreisje
naar Holland, wat tot heel wat compli
caties aanleiding geeft.
Deze film was tephnisch goed ver
zorgd. Het bezoek was bevredigend.
de leden van de jubileerende vereeniging
e enrevue opgevoerd. Deze revue, door
enkele leden in elkaar gezet, heeft veel
bijgedragen tot het succes van dezen
avond.
Vlotte leuke tooneeltjes, voor dilet
tanten somtijds uitstekend gespeeld, pit
tige coupletten, die door de aanwezigen
wat graag werden meegezongen en een
leuke costumeering met een goed ver
zorgd tooneel.
De ontwerpers van deze revue kunnen
met voldoening op hun werk terugzien.
Een goed verzorgde Jasz hield in de
pauzes en na afloop van de revue de
goede stemming er in.
bloemstukken waren
Na dit officieele gedeelte werd door tegenstaande deze handicap met groote
De sancties tegen Italië.
De vredesgedachte. De
Volkenbond. Japan en
China.
Het is nu ongeveer een week geleden
dat de sanctiemaatregelen tegen Italië
in werking gezet zijn en in die week
heeft men kunnen constateeren, dat dit
economische wapen van den Volkenbond
toch wel iets te beteekenen heeft. Geheel
Italië tracht zich door een beperking van
de tot nu toe steeds ingevoerde artikelen
en grondstoffen te verweren. Maar dit
gaat natuurlijk zeer moeilijk. Wanneer
men geen benzine meer heeft, kan men
autobussen niet laten loopen en de nog
beschikbare vooraad is allereerst noodig
voor de behoefte van het leger in Oost-
Afrika.
Geen wonder, dat de geruchten, als
zou de Volkenbond tegen het einde van
deze maand overwegen of de lijst der
artikelen, waarvan uitvoer naar Italië
verboden is, zal worden aangevuld met
steenkool en petroleum, in Italië met
groote verontwaardiging zijn ontvan
gen. De artikelen in de pers zijn scherp
en dreigend. Wanneer Italië deze pro
ductie niet meer zal ontvangen, zal het
land genoodzaakt zijn, zich desnoods met
de wapenen te verdedigen. We kunnen
ons indenken, dat hierbij een zekere be
zorgdheid een groote rol speelt, een be
zorgdheid, die men onder hooge woor
den wil camoufleeren. Zonder steenkool,
petroleum en vooral benzine, kan Italië
zijn actie In Oost-Afrika niet doorzetten.
Men tracht thans in Italië zooveel moge
lijk te bezuinigen. Te Rome en andere
groote steden is de straat- en winkel-
verlichting veel verminderd. In de nieu
we huizenblokken die centrale verwar
ming hebben, wordt momenteel niet ge
stookt. Het gebrek of tekort aan metaal
tracht men op te heffen door elkeen
ook kinderen zooveel mogelijk meta
len voorwerpen te laten inleveren.
’t Is toch eigenlijk treurig, dat die
kleine kleuters hun speelgoed moeten of
feren op het altaar van het Vaderland.
dat hunne reine en ontvankelijke kinder
zielen moeten worden opgevoed tot een
zekere haat tegenover de kinderen van
andere landen. Immers de boycot van de
andere volken vraagt van hen het offer
van hun speelgoed.
We hebben het reeds eerder betoogd,
dat de verbroederingsgedachte onder de
beschaafde bevolking kort na de wereld
oorlog is verdwenen en we van het vre-
desideaal meer dan ooit verwijderd zijn.
Daar zijn van die tegenstrijdige dingen
in de wereld, om eens een enkel voor
beeld te noemen. Het doel van den Vol
kenbond met het instellen van de sanc
ties tegen Italië is, de oorlog in Oost-
Afrika zoo spoedig mogelijk wegens ge
brek aan bepaalde grondstoffen te be
ëindigen. Ook Nederland doet aan de
sancties mee. Hoe kon het ook anders,
het land van de Carnegie-stichting, hei
vredespaleis, moest met andere landen
elke gelegenheid aangrijpen de vredes
gedachte te dienen.
Weet ge wat ons zoo inconsequent
voorkomt?
Volgens geruchten in enkele bladen
heeft Abessinië in Nederland voor 10.000
pond sterling mitrailleurs besteld
Och, dit onderwerp geeft stof genoeg
om onze geheele revue te vullen, maar
we moeten ons beperken en ook eens
even onze aandacht vestigen op een an
der punt van onze wereldbol, n.l. China
en dan meer speciaal Noord-China.
In den laatsten tijd is daar onder lei
ding van Japan een beweging ontstaan
om Noord-China van het groote rijk al
te scheiden en onder een autonoom be
stuur te brengen. Dat dit mogelijk ge
acht wordt vindt zijn oorzaak in de
eigenaardige manier, waarop het Hemel-
sche rijk verdeeld is. Een samenstel van
provincies met aan het hoofd ’n gouver
neur die in zijn gebied zoowat koning
is. Dit brengt natuurlijk een regelmatige
belangenbotsing teweeg, waarvan Japan,
die als altijd achter de schermen ope
reert, handig gebruik weet te maken.
Bovendien heeft Japan momenteel niet
veel te duchten van Europa of Amerika,
die meer dan genoeg werk hebben aan
eigen Europeesche misstanden. Het
hoofddoel van Japan is wel, zonder veel
opzien te trachten een soort militaire
bufferstaat te vormen tusschen Mand-
sjoekwo en de Chineesche republiek. Oi
hierin voor den Volkenbond geen aan
leiding bestond eens wat scherper op te
treden, is een vraag, die niet gemakke
lijk te beantwoorden is.
Immers, wat doet Sovjet-Rusland, die
toch ook lid van den Volkenbond is, met
Chineesch Turkestan? Dit wordt toch ook
met eenzelfde handigheid, als Mand-
WANDELSPORT.
De pas opgerichte wandelsportveree-
niging alhier hield Vrijdag j.l. haar eer
ste ledenvergadering.
Aanwezig waren 35 leden, die zich ’1
volgende bestuur kozen: F. v. d. Veen,
voorz.; R. S. Haitsma, seer.; W. Ykema,
2e (seen; tnej. G. Pietringa, plenn. en
mej. B. Bouma, 2e penn.
De contributie werd vastgesteld op 15
cent per maand, entreegeld 25 ct.
Donateurs minimum 50 cent per jaar.
Del wandeltochten zullen zoowel op
Zondagen als op werkdagen worden ge
houden.
De leden moeten den leeftijd van 16
jaar bereikt hebben. Het ligt in de be
doeling van het bestuur ook ouderen op
te wekken lid van de vereeniging te wor
den. De zoo bij uitstek gezonde wandel
sport kan door personen van elke leef
tijd beoefend worden, daar bij deze
sport het wedstrijd-idee geheel wordt
uitgeschakeld.
Besloten werd de vereeniging te doen
aansluiten bij het Friesche wandelver-
band.
Het was reeds laat toen de voorzitter
de vergadering sloot.
Zondagmorgen vond reeds de eerste
wandeltocht plaats. 23 deelnemers kwa
men aan de start. In prettige, opgewekte
stemming werd het pl.m. 15 K.M. lange
parcours over Harkezijl, Schraard en
Exmorra afgelegd.
Men schijnt in het buitenland nog
maar al te vaak te meenen, dat wij in
ons land geen last hebben van de crisis,
dat Nederland het rijke land is gebleven
waarvoor het vroeger doorging en dat
iedereen in deze gebenedijde contreien
het geld maar voor het weggooien heeft.
Dit laatste doen wij dan ook nog in
vele opzichten bijvoorbeeld door dure
buitenlandsche producten te koopen, die
men ons nog Immer abnormaal hoog
laat betalen. Aan de prijzen van de
meeste buitenlandsche producten kan
men niet bemerken, dat er in het land
van herkomst devaluatie heeft plaats ge
had. De prijzen zijn op hetzelfde niveau
gebleven als vroeger.
Wij willen hier nu niet onderzoeken,
wie daar in de eerste plaats van profi-
teeren: de fabrikanten of de Nederland
sche importeurs. Wij constateeren alleen
het feit.
Wanneer wij zoo dom zijn, om te vee)
geld te betalen voor talrijke uit het bui
tenland afkomstige goederen, is dat onze
eigen schuld. Wij hebben toch immers
het boycotmiddel tot onze beschikking?
Als wij eens begonnen met al die dure
dingen te boycotten, zou er spoedig ver
andering in den toestand komen. Maar
daartoe is samenwerking noodig, en
juist deze schijnt in ons land moeilijk te
bereiken te zijn.
Nog veel beter zou evenwel zijn, het
buitenlandsche goed zooveel mogelijk in
den ban te doen en Nederlandsch fabri
kaat te koopen. Want het is een vast
staand feit, dat de meeste buitenland
sche waren, waarvoor wij zwaar geld
betalen, in minstens even goede kwali
teit hier te lande worden, of kunnen wor
den gefabriceerd.
Vooral op pharmaceutisch gebied is
dit het geval; en dat is juist ook een ge
bied, waarop het meeste overvraagd
wordt. Tallooze buitenlandsche specia
lités, welker intrinsieke waarde in het
minst niet in verhouding staat tot den
prijs, dien men er ons voor laat betalen,
worden reeds in ons land gefabriceerd.
Doch velen onzer verkeeren nog in den
waan, dat alles wat uit het buitenland
komt, beter is dan het inlandsche pro
duct. Het wordt meer dan tijd, dat wij
dit waandenkbeeld laten varen.
Dollar en pond sterling zijn enorm in
waa;rde gedaald, maar wie nu deinkt,
dat deze daling ook te bemerken is aan
den prijs, dien wij tegenwoordig voor
Engelsche en Amerikaansche producten
betalen, vergist zich zeer. Die worden
ons nog altijd berekend 'of er geen
sprake was van devaluatie.
Dat het anders kén, daarvan zien wij
dagelijks de bewijzen in winkels* die
zich niet storen aan de voorgeschreven
prijzen en dergelijke artikelen verkoopen
voor 30 40 minder. Deze zaken wor
den dan natuurlijk op de zwarte lijst
van prossiers en importeurs geplaatst,
doch dit neemt niet weg, dat zij het be
wijs hebben geleverd, dat het zeer wel
mogelijk is om rekening te houden met
de lage buitenlandsche valuta en toch
nog geld te verdienen. Zij zullen de on
baatzuchtigheid niet zoo ver drijven, dat
zij met verlies gaan werken.
Hoeveel men ons te veel laat betalen,
kan wel hieruit blijken, dat er een be
paald artikel is, waarvoor wij hier f 9.
moeten betalen. Voor ditzelfde artikel
betaalt men in België f 6.50, in Spanje
slechts f5.
Er is een onreëele handel ontstaan-.
Het gaat er niet meer om, goederen te
verkoopen met een normale winst-norm,
doch om er zooveel mogelijk aan te ver
dienen. In den regel behoeft men daai
den winkelier niet op aan te zien, want
die verdient er niet het meeste aan. Zij,
die met de woekerwinsten gaan schui
ven, zijn de importeurs en grossiers.
Daaraan is niet anders een einde te
maken, dan door Nederlandsche produc
ten te koopen, waardoor althans één
categorie van ongeoorloofde winstne-
mers wordt uitgeschakeld. Het ligt voor
een groot deel aan ons zelf, om aan den
bestaanden toestand een eind te maken.
Waarom zouden wij, in dezen tijd van
crisis en malaise, te veel betalen voor
buitenlandsche merkartikelen en daar
door onze eigen industrie te kort doen?
Wij herhalen: koopen van Nederlandsch
fabrikaat strekt ten voordeele zoowel
van den kooper, als van den fabrikant.
-(o>-
sjoekwo door Japan, door Rusland opge
slokt.
Eir valt dus nog heel wat aan het
menschdom te verbeteren, voor die alge
meene verbroedering voldoende onder de
volken beleefd wordt.
Bij de honderdste herdenking van den
grooten vredesapostel Carnegie, wiens
vredespaleis als een oase in de woestenij
van zelfzucht en eigenbelang moest
staan. Op ‘deze herdenkingsdag herinne
ren we ons met weemoed hoeveel beter
onze tegenwoordige wereld had kunnen
zijn, wanneer dat vredesprobleem eens
werkelijk door alle bestudeerd geworden
was en ’t brute egoïsme plaats gemaakt
had voor de geest van verbroedering.
Misschien dat thans aan de donkere kim
men het licht van een nieuwe dageraad
begint te rijzen.
De Engelsche staatsman Eden ver
klaarde nog deze week, sprekende over
de sancties tegen Italië:
„De wereld heeft nooit tevoren een
dergelijke manifestatie gezien en de
eensgezindheid, waarmede zij werd uit
gevoerd beteekent iets nieuws in de an
nalen der internationale betrekkingen.”
Een later geschiedschrijver zal wellicht
de laatste maanden als de beslissende
dagen in het totstandkoming van het
Volkenbondsgezag kenmerken.
Laten we hopen dat die eenheid in
handelen ook op elk ander terrein van
het internationale economische leven tot
stand komt.
TECHOPLATEN-WEDSTRIJD.
Zooals men zich zal herinneren, had
de heer D. Harkema aan de door de
Permanente Feestcommissie op St. Maar-
tensdag uitgereikte Techo bouwplaten
een wedstrijd verbonden, waarvoor een
tiental prijzen beschikbaar gesteld wer
den.
De uitslag hiervan is als volgt:
le prijs: Siebren Westbroek.
2e - - -
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
Goed zóó,
maak „los” die verkoudheid
T|T Eiken DONDERDAG
K 11 K Zitting te BOLSWARD
Schildwljk 33 bjj de Markt
1
ff
ff
ff
ff
i
i
i
3
1
1
l
v^v^vowvxi, kVUUl CCX1 gUCUU VdlUVll 11U1C, L>dL Cl 111CL-
Dampodampan diep Inademen; neus,
keel en borst 's-morgen* en 's-avonds
flink^ diep inwrijven met dampo-bal-
sem. Maakt elke verkoudheid „los”.
Doos 30 cent - Pot 50 cent
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
