monarchen en monarchen.
Buitenlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
D. U. d. IIEUFF
I
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
H. VOLBEDA
I i
II
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek
'i
Woensdag 29 Januari 1936
Nq. 8
32^ Jaargjang
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Telefoon No. 12
en
A
WITMARSUM.
KIMSWERD.
1.
A dve r t e n 11 e n per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prjjs.
VcrHcb^nt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Speciale inrichting voor
GEVESTIGD
Deurwaarder
Nieuwmarkt 22, BOLSWARD
Telefoon 164
dend, onbevreesd voor aanslagen! Zoo
wordt een koning populair. George van
Engeland en zijn familie: de prinses, de
prinsessen.véél onder het volk, zich
overal vertoonend, méér: steeds omge
ven door een hofstoet, door pracht en
pronk, steeds koninklijk gekleed.zoo-
als het volk verwacht van een symbool.
Zij wisten het: de monarchie moest er
zijn, het volk moest iets hebben om te
gen op te staren, om zich aan te verga
pen, om omhoog te kunnen steken en
zich rond te kunnen scharen. En dat
symbool moest mooi zijn, moest verguld
zijn, behoorde als een relikwie in een
gouden schrijn.
Misleiding zegt U? Misleidt men zich
zelf dan, wanneer men zich schaart ach
ter een vaandel, een vereenigingsbanier,
een clubvlag, een regimentsdoek? Is die
symbool óók misleiding? Is dan Alle sym
boliek misleiding? Misschien.mis
schien wel en toch is die misleiding
onmisbaar voor den mensch! Ont
neem een mensch zijn symbolen en ge
maakt hem tot een automaat. Ontneem
een volk haar symbool „het Koning
schap” en het vermolmt. Zie Frank
rijk, waar corruptie en schandalen aan
de orde van den dag zijn; zie Oostenrijk
waar met de grootste moeite het binnen-
landsch evenwicht in stand gehouden
wordt. Daar ontbreekt het Groote Sym
bool, waaromheen het volk zich scharen
kan en waaruit men sterkte kan put
ten.
Koning George is niet meer. Maar de
monarchie! in Engeland staat er nog. Dót,
daar in Engeland is de wAre monarchie!
TOONEELAVOND.
De afd. Makkum en Cornwerd der
Ned. Ver. t. a. v. Ale. Dr. gaf alhier op
de bovenzaal van „de Zwaan” haar jaar-
lijksche uitvoering onder leiding en ge
opend door den voorzitter, den heer T.
Toomstra.
Na de opening bracht het dameskoor
onder leiding van mej. Posthuma de
BoerDonkervoort eenige liederen ten
gehoore, welke zeer verdienstelijk wer
den uitgevoerd.
Hierna kreeg de heer W. Th. Zwart
van Leeuwarden gelegenheid een propa-
gandawoordje te spreken. Hij begon met
te zeggen, dat hij, om een nauwer con
tact met de aanwezigen te krijgen, zich
in plaats van de Hollandsche van de
Friesche taal zou bedienen.
Spreker wees op de gebiedende nood
zakelijkheid van den drankstrijd in deze
wereld van snelverkeer en gejaagdheid.
Mocht men vroeger in den drankstrijd
meest werken op het sentiment van dé
menschen, nu is deze strijd voorbij en is
er een nuchtere strijd begonnen, die met
beide voeten staat in de werkelijkheid.
De zware tijden die wij thans meemaken
eischen onverbiddelijk nuchterheid, wil
men den toestand helder en zuiver blij
ven overzien. Hij eindigt met een op
wekking aan allen, maar speciaal aan
de jongeren, om mee te strijden voor een
betere Maatschappij.
Hierna trad het bekende tooneelgezek
25 Januari 1936.
Hedenavond hield de afd. Witmarsum
van den Ned. Bond van Arbeiders in het
Land-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf haar
jaarvergadering in de bewaarschool.
De secretaris bracht verslag uit. Het
ledental was iets dalende in het begin
van 1935, thans is het verheugend ver
schijnsel dat er weer vooruitgang is.
Verslag penningmeester. Inkomsten
met inbegrip van het saldo 1934 de som
van f 1753.62, uitgaven f 1642.73. Op 1
Januari batig saldo van f 110.89.
Bij monde van den heer K. Steinfort,
lid der contróle commissie, deelde deze
mede dat de boeken en bescheiden in de
beste orde waren bevonden.
Bij periodieke aftreding van den
secretaris, penningmeester en 2de secre
taris, werden beide eerstgenoemden her
kozen. De 2de secretaris A. Reinsma, die
niet herkiesbaar was, werd vervangen
door den heer W. Louwsma. Tevens
werd besloten in Februari een filmavond
te houden. Hierbij zal een spreker wor
den uitgenoodigd.
Daarna sluiting.
25 Januari 1936.
Door Notaris Okkinga te Harlingen
werd hier hedenavond provisioneel ver
kocht:
1. Een woonhuis met schuur en erf
op Dijksterburen onder Kimswerd. Gebo
den f841.
2. Een perceel bouwland nabij den
weg KimswerdHarlingen aan de Kims-
werderlaan alhier, groot 6 pdm. Geveild
in 2 perceelen, waarop geboden: Perc.
A het westelijk gedeelte, f792.perc.
B. f 788.per pdm.
VERGADERING VAN DE RAAD, welke
zal gehouden worden op Dins
dag 28 Jan., ’s avonds 7 uur
ten Stadhuize.
Agenda:
Voortzetting behandeling gem.-be-
grooting, dienst 1936.
2. Benoeming lid van de gemeente
lijke commissie voor de lichamelijke op
voeding in verband met het bedanken
van den heer J. Th. Prins.
MAKKUM.
De afd. Makkum van den Chr. Nat.
Werkmansbond hield ’n feestelijke jaar
vergadering in „Ons Gebouw”, onder
leiding van haren voorzitter, den heer P.
de Groot.
Bij de opening werd gezongen Ps. 138
vers 1 en 4. De voorzitter ging voor in
gebed en riep daarna de aanwezigen een
hartelijk welkom toe. De voorzitter
meent uit het groot aantal aanwezigen
te mogen veronderstellen, dat men be-
26 Januari 1936.
Als een bijzonderheid kan worden ge
meld, dat bij den gardenier H. van de
Witte een koe drie kalveren ter wereld
heeft gebracht.
Moeder en kroost verkeeren in den
besten welstand.
Het Fransche Kabinet De
begrafenis van den Engel-
schen Koning. Het zigeu-
nergevaar weer opgeheven.
De val van het kabinet-Laval in Frank
rijk (’t zooveelste in de laatste jaren)
heeft <iiet alleen de binnenlandsche poli
tiek weer op losse schroeven gezet en
meer speciaal de kwestie van de munt
eenheid opnieuw in de belangstelling ge
plaatst. ook de buitenlandsche poli
tiek zou met een eventueele verandering
van het Kabinet-Laval wel eens een ge
heel andere richting uit kunnen gaan.
Het is bekend, dat Laval het vorige
jaar in verschillende conferenties met
Mussolini iets meer heeft toegegeven,
dan met den Volkenbondspolitiek van de
laatste maanden vereenigbaar bleef. Aan
alles wat bijv, (betreffende de sancties
tegen Italië) gepubliceerd werd, voelde
men de tweeslachtigheid, waarop de
houding van Frankrijk gebaseerd was.
Aan den eenen kant de verplichtingen
tegenover den Volkenbond en aan den
anderen kant de vriendschap met Italië.
Zoolang het kabinet Laval nog bestond,
heeft de Italiaansche pers zich steeds
onthouden van scherpe critiek. Het op
treden van het nieuwe kabinet Sarraut
met Flandin voor binnenlandsche zaken
en Paul Boncour voor de meer speciale
Volkenbondskwestie.heeft onmid
dellijk een ander geluid gebracht De
ondertoon van al de Italiaansche be
schouwingen over dit nieuwe Fransche
kabinet is er een van bezorgdheid. Wat
zal de koers zijn? is de groote vraag en
direct daarop komt dan nu ook heftige
critiek los op de Engelsch-Fransche sa
menwerking in de Middellandsche Zee.
Wat heeft, zoo vraagt de Italiaansche
pers, Frankrijk er toe bewogen in sa
menwerking met Engeland oorlogssche
pen te zenden naar de Middellandsche
Zee? en men geeft onmiddellijk het ant
woord: de zekerheid van Ehgelsche hulp
bij een eventueele oorlog met Duitsch-
land. Die revanche gedachte is als een
nachtmerrie voor Frankrijk en beïnvloedt
de geheele binnen- -en buitenlandsche
politiek.
Hoe dikwijls hebben in den loop der
eeuwen deze volken elkaar kapot ge
maakt en dacht U heusch, dat we in de
twintigste eeuw ook maar iets wijzer
geworden zijn? Geen sprake van. Da!
oude gezegde: „die den vrede wil, berei
de zich ten oorlog” is nog steeds een ge
liefd stokpaardje voor hen die financieel
bij deze industrie geïnteresseerd zijn, of
door een overdreven nationalisme hun
beter ik tot zwijgen brengen. Gij zult
niet doodslaan is het groote gebod ons
gegeven en daar staat niet bij, dat dit
gebod opgeheven wordt, zoodra men ’n
militair pakje aangetrokken heeft. Het
is.maar opgepast ,revue-schrijver,
dit is een veel te gevaarlijk onderwerp,
daarover loopen de meeningen wel heel
erg uitelkaar.
Nemen we dus maar gauw een ander
neutraal onderwerp. Met een buitenge
wone voorbereiding zal Dinsdag de be
grafenis van Koning George plaats vin
den. Of beter gezegd, wanneer deze re
vue onder de oogen van onze lezers
komt, is dit grootsche schouwspel weer
voorbij. De weg, die de stoet door de
straten van Londen zal nemen, begint
zich reeds af te teekenen. Hooge masten
omhangen met rouwfloers, worden ge
plaatst, de lantaarns worden met zwarte
linten omhangen. Het is nu in Londen
een komen en gaan van personen, die
bij de begrafenis tegenwoordig zullen
zijn. Behalve vijf koningen en de verte
genwoordigers van bijna alle landen der
wereld zullen ook de officieren van hei
Engelsche leger, zoowel de zee- als de
landmacht aan deze begrafenis deelne
men. Her verkeer in Londen zal gedu
rende eenige uren worden stopgezet. Het
défilé langs de baar van den overleden
vorst, die in Westminster Hall is opge-
steld, is Vrijdagmiddag ingezet. Elk uur
golven er 16 duizend menschen voorbij
het overschot van dezen Koning. Ruim
100 duizend zijn er de eerste dag voorbij
getrokken, zwijgend een eerbiedige
groet brengend.
UITSLAG VERKOOPING.
Ten overstaan van notaris Alma werd
Vrijdag finaal verkocht het café van
Willem van der Meer aan het Hengste-
pad.
Kooper de heer D. Swart, slager al
hier voor f2206.
lang stelt in het doel en streven van den
Bond. Ook de aanwezige vrouwen wer
den met een welkom begroet en geluk
gewenscht met het voorrecht, te mogen
weten, dat hunne mannen lid zijn van
den Chr. Nat. Werkmansbond.
Sprekende over de slechte tijden, wijst
de voorzitter er op dat God nog machtig
is om Zijn schepselen van eten en drin
ken te voorzien, even zooaljp we dat
lezen in Genesis 14, maar op ons rust
de plicht elkander te helpen en te steu
nen. Spreker hoopt, dat God Zijn zegen
zal geven op het werk van den Bond
en ook op het werk van dezen avond.
Hierna worden de notulen der laatst
gehouden vergadering door den secreta
ris, den heer D. Dijkstra, voorgelezen,
waarin met eerbied en met weemoed
werd herdacht het overleden lid Folbeda
Door den heer S. Zoodsma werd nu
een Bijbelinleiding gehouden over Gen.
12, waarin hij zijn gedachten uitsprak
over een stuk levensgeschiedenis van
den aartsvader Abraham.
Hierna werd gezamenlijk gezongen ’t
bekende lied: „Er ruischt langs de wol
ken” enz. Ter afwisseling werd een
voordracht gehouden door den heer R.
Bokma, waarna de secretaris verslag
uitbrengt, waarin werd medegedeeld,
dat er een avond was gehouden met een
spreker-propagandist. Dat er 34 leden
waren en dat er op onderscheidene wij
zen is getracht iets te bereiken in het
belang van den werkman, wat niet al
tijd even goed is gelukt. Er zijn ook
enkele leden, welke tevens lid zijn van
het fonds U. B. O. (Uitkeering bij Over
lijden) terwijl in de vergaderingen ook
steeds een busje aanwezig is voor het
fonds „Hulp in nood”.
Nu volgt een voordracht van den heer
S. Rinia en daarna het verslag van den
penningmeester, den heer Sj. de Boer.
De inkomsten hadden f 232.09 en de uit
gaven f210.53 bedragen, zoodat er een
saldo van f21.56 stond geboekt. De
heeren S. Soodsma en B. de Vries con-
troleeren het boek, enz., waarna bij
monde van laatstgenoemde werd mede
gedeeld, dat men alles in orde had be
vonden.
Na het zingen van Ps. 43 3 en 4,
werd door den heer C. Tijmstra ’n ver
slag uitgebracht van L. T. V. Z. (Land
bouw, Tuinbouw, Veen en Zuivelband)
er waren momenteel 18 leden. De Ink.
bedroegen f31.92 en de uitgaven f30.04.
De kasuitkeering f 1163.40 en de steun
gelden f2184.36. De controle werd uitge
voerd door de heeren J. van der Koolj en
J. Duiker, welke verklaarden dat er geen
fouten of aanmerkingen waren te maken.
Vervolgens deed de heer C. Tijmstra
een voordracht, waarna de secretaris ’n
vrij onderwerp behandelde over „Aan ’t
begin van den nieuwen weg”, en nog
een luimige voordracht hield.
Na een voordracht, gehouden door
den heer P. Jorritsma, bracht de heer
Dijkstra nog een verslagje uit over het
fonds „Hulp in nood”. De ontvangsten
waren f 43.86, de uitgaven f 12.94, saldo
f 30.92. Al de hier genoemde fondsen zijn
onderdeelen van den Chr. Nat. Werk
mansbond.
Nadat er nog enkele Psalmverzen
waren gezongen, bedankte de voorzitter
de aanwezigen voor de belangstelling en
ging Ds. Jansma voor in dankgebed. Uit
al het gehoorde bleek ons, dat de Bond
steeds zeer werkzaam is.
Waarlijk het koningschap begon
steeds minder te lijken op hetgeen wij in
onze sprookjesdroomen als kind ervan
maakten. Van oppermachtige heerschers
werden het welhaast ledepoppen, die
aan de touwtjes van hun volksvertegen
woordiging liepen. Toen daalden zij nog
dieper en het gevolg was: men wilde
hen niet meer. Zij waren nutteloos ge
worden. We willen hier niet rede
twisten over een staatsvorm. Alleen
willen we nagaan, hoe een en ander ont
staan is en hoe de kansen nu staan.
Zij waren er zelf schuldig aan, dat zij
het onderspit moesten delven. Slapheid,
hoofdzakelijk slapheid, maakte hen tot
die marionetten, die wij de laatste jaren
zagen verdwijnen. Er bleven maar wei
nig koningen over: Wilhelmina, onz-j
vorstin, stond onaangetast boven aan die
lijst. Koning George was er voorts en
Koning Victor Emanuel van Italië, Leo
pold van België, had zijn troon nog be
houden, Roemenië, Boelgarije, Joego
slavië, en Albanië hadden nog gekroon
de hoofden.
En daarvan waren werkelijk populair:
behalve onze Koningin, de Engelsche
Koning, Leopold van België, Boris van
Boelgarije en de man-op-den-achter-
grond Victor Emanuel van Italië, geheel
overschaduwd door zijn markanten pre
mier Mqssolini, die in populariteit met
eiken Koning zou kunnen wedijveren.
Daarbij bleef het.en het werd niet
erger! Een schrale, en bescheiden troost.
Thans schijnt er weer een „hausse”
in monarchen staat ontstaan te zijn.
Griekenland riep zijn koning terug.
Spanje vertoont den laatsten tijd ook
weer sterke monarchistische neigingen.
Oostenrijk reikhalst nog steeds naar Ot
to von Habsburg en ook in Duitschland
kan men zoo nu en dan een vlaag van
verlangen naar het oude keizerschap
constateeren.Koningen gaan weer
opgeld doen. De Grieksche heerscher
kwam zoo overhaast terug, dat men nog
geen paleis voor hem ontruimd had. Al-
fons draait om zijn land heen, maakt ’i
zich vlak buiten de grenzen gemakkelijk,
wacht slechts op de wenk: Kom! Otto
von Habsburg heeft zijn heele opvoe
ding gebaseerd op de verwachting, later
nog eens een land te moeten regeeren.
En zij, die nog stonden, waren in po
pulariteit niet erop vooruitgegaan. Doch
nu de „hausse” is ingetreden, straalt de
luister daarvan ook op hen af. Koningen
zijn weer „die grosse Mode”.
Ze zijn noodzakelijk, koningen en ko
ninginnen. In ieder mensch schuilt een
vleug romantiek. Iedereen holt om de
gouden koets te zien, iedereen vergast
zich aan een parade..We zien graag
de dingen, die zoo ver van ons en ons
dagelijks leven afstaan! We streelen ons
graag aan het exotische.
We hebben een symbool noodig. Als
het vaandel van ’t regiment. Dat vaan
del symboliseert de Eenheid in het korps
De koning symboliseert de Eenheid van
het volk. Het volk is in hem belichaamd!
- Dat hebben verschillende van die mo
narchen, welke stand gehouden hebben,
goed begrepen. Albert, de Belgische
„soldatenkoning”, Leopold, zijn zoon, die
na de kroning vrijwel zonder gevolg, te
paard ’n rit door zijn residentie maakt,
nauwd (straatjes en steegjes niet mij-
VERGADERING VAN DE RAAD der
gemeente Wonseradeel op Vrij
dag 31 Jan. 1936, des namid
dags 2.15 uur, ten stadhuize te
Witmarsum.
Agenda:
1. Notulen van de vergadering van
19 December 1935.
2. Ingekomen stukken.
Weer is er een monarch bezweken.
Zoo krijgt ieder land zijn beurt. Eerst de
droeve dood van Koning Albert van Bel
gië, daarna kort na elkaar onze Ko-
ningin-Moeder en onze Prins der Neder
landen, toen het vreeselijke: Koningin
Astrid verongelukt. Nu is het Koning
George V van Engeland, die ontsliep.
In die dagen staan de kranten vol van
mooie zinnen.over „het heele land,
dat in diepen rouw gedompeld, zijn ge
liefden vorst betreurt,” enz. .Frases zijn
het.en de een ontroert het sterker
dan de ander. Ach, ontroering bij den
dood voelen we allemaal, Koningsver-
eerders of koningshaters. Want tenslotte
zij die haten, haten alleen het ambt, de
tooi.maar de Mensch, die sterft,
dwingt toch ons aller eerbied en droefe
nis af.
Hoeveel te meer zin krijgen die frases,
hoe dieper is onze ontroering, hoe wel-
gemeender onze droefenis, wanneer die
vorst zoo populair was als koning Geor
ge V in Albion.
Onder den titel „het zigeunergevaar
weer opgeheven”, heeft de vorige week
een berichtje in de bladen gecirculeerd,
waarin ons verteld wordt, dat de ver
scherpte grensbewaking weer is opge
heven. Beseft ge wel eens, geachte lezer
wat een geweldige tragedie achter deze
eenvoudige berichtgeving verborgen is?
Ongewenschte gasten, opgejaagd van ’t
eene land tot het andere, bijna nergens
een rustpoos (om maar niet eens van
een vaderland te spreken) kunnende
vinden. Reeds eeuwen aaneen trekken
deze opgejaagde menschen door Europa.
Waarvan leven deze menschen? Eerlijke
handel is hun vreemd, handenarbeid is
niet de meest geliefde bezigheid, mu
ziek maken, ja, en dikwijls met groote
virtuositeit. Paardenhandelaars zijn het
ook en wat ze dan ten slotte niet op de
gewone manier kunnen krijgen, nu, dat
nemen ze, een mensch moet toch leven.
In den laatsten tijd gaan er stemmen
op die pleiten voor een afdoende rege
ling van de zigeunerkwestie, liefst on
der auspiciën van den Volkenbond. Het
lijkt ook een goede gedachte, maar zal
alleen tot uitvoering kunnen komen,
wanneer de Volkenbond eerst wat tijd
vrij kan maken en niet door sancties en
oorlog dermate in beslag genomen wordt
dat er voor dit hoogst nuttige werk geen
tijd beschikbaar blijft.
waarin opgenomen
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
3. Mededelingen.
4. Benoeming van een hoofd der
openbare lagere school te Burgwerd.
5. Idem van een lid van de commissie
van plaatselijk toezicht op het lager on
derwijs.
6. Opmaking van een voordracht voor
de benoeming van een lid van de raad
van beheer der N.V. Intercommunale
Waterleiding, gebied Leeuwarden.
7. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het verlenen van een
subsidie aan het bestuur van het water
schap „De Makkumer- en Parregaster-
meerpolders” in de kosten wegens ar-1
beidslonen enz., verbonden aan het ver
beteren van de oeverbescherming langs
het Van Panhuyskanaal en het zoge
naamde Bolswardergat in werkverschaf
fing.
8. Idem tot vaststelling van het plan
tot verbetering van de weg Bolsward
HichtumSjungadijkPaaldijk met sub
sidie uit het wegenfonds en van de pro
vincie.
9. Idem tot verlaging van de huut
van de gemeentewoning, plaatselijk ge
merkt Pingjum, no. 241 d, bewoond doot
J. J. Reitsma.
10. Idem tot het nemen van de nog
vereiste besluiten inzake vaststelling van
een nieuwe bouwverordening.
11. Idem tot wijziging van de veror-
dening regelende de jaarwedden der
ambtenaren ter secretariè.
12. Idem tot wijziging van de veror
dening tot heffing van keurloon ingevol
ge de vleeskeuringswet,
13. Idem tot wijziging van de ver
ordening op de heffing van leges ter
secretarie en van rechten wegens ver
richtingen van de ambtenaren van dé
burgerlijke stand.
14. Voorstel van de commissie, belast
met het onderzoek van de gemeentere-
kening c.a. over 1934, tot voorlopige
vaststelling van de rekening van het ge
meentelijk woningbedrijf over 1934.
15. Alsvoren van de gemeentereke-
ning over 1934, met antwoord van B.
en W.
16. Behandeling van de gemeentebe
groting c.a. voor het dienstjaar 1936.
17. Begrotingswijziging.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
DE JONG s NIEUWSBLAD
