JBuitenlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
III. V. O. UIEXFF
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
WERKELOOZE JEUGD.
Uit den Omtrek
H’
1
Stadsnieuws.
Woensdag 29 April 1936
32^2 Jaargang
No. 33
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
INCEZIMEt
/TUKKEN
Mik I -
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 12
en
A
3-3.
Advertentlön per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prys.
Verschijnt Dinsdags-
Vrydagsavonds.
aan
een
Speciale inrichting voor
23 April.
De collecte voor het Emmabloempje
heeft alhier f28.22 opgebracht.
Het bestuur v. d. afd. Bols-
ward van het Groene Kruis.
JONGE BOERENBOND.
In café Teerenstra werd Vrijdagavond
de laatste ledenvergadering van de afd.
Bolsward gehouden. De opkomst der le
den was goed.
22 April.
Verkooping van de boerenhuizinge
met weiland, eig. K. S. de Vries, door
notaris J. H. Faoer te Makkum.
Perceel I, kooper J. Hooghiemstra
alhier f 1001.
Perceel II, kooper A. J. Reitsma al
hier, f 728 per pondemaat.
WITMARSUM.
O.m. werd besloten dezen zomer en
kele excursies te organiseeren en zoo
mogelijk enkele kaatspartijen onder de
leden uit te schrijven.
EMMABLOEM-COLLECTE.
Donderdag 30 April zal in Bolsward
de Emmabloem-collecte worden gehou
den.
De baten van deze collecte komen ten
goede aan onze Nederlandsche tuber-
culose-lijders van alle gezindten, voor
75 pet. aan de eigen afdeeling, ’t Is dus
overbodig voor deze geldinzameling een
bijzondere aanbeveling af te geven. Wij
rekenen het ons tot een eereplicht om
voor dit mooie werk van naastenliefde
onzen steun te geven, onzen cijns te be
talen.
Wij tooien ons allen op 30 April met
de Emmabloem en helpen daarmee de
zon brengen in het leven van onze Ne
derlandsche T.B.C.-patrienten.
Spanning in Europia. De
toestand in Palestina. Gif
gas in Oost-Afrika.
In onze vorige weekrevue hebben we
onder den titel „het bankroet van den
Volkenbond” trachten uiteen te zetten,
de teleurstellingen die dit instituut aan
de vredesvrienden gebracht heeft. Een
Volkenbond, dat was het tooverwoord
waaraan we na 1918 hebben geloofd,
waarop we hebben gehoopt en ons ver
trouwen ingesteld. Helaas, hoe bitter is
deze illusie verstoord. Met koortsachtige
haast is elk land er op uit zijn bewape
ning op te voeren. Geheel Europa gelijkt
één groot arsenaal, schijnt bezield met
één gedachte: alle beschikbare en ook
niet-beschikbare gelden te stellen in
dienst van de oorlogsindustrie. In het
21 April.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie is aan Douwe Bakker, dienst
plichtige van de lichting 1930 uit de
Gem. Wonseradeel, wonende te Mak
kum, uitstel van opkomst voor herha
lingsoefeningen verleend tot een door
den Korpscommandant te bepalen da
tum in 1937.
geest en op dezelfde stille wijze, waarop
wij dat in 1934 en 1935 in Den Haag
hebben gedaan.
Vrouwen beseft uw vredestaak!”
Een zeer groote oplage van het biljet
waarop bovenstaande oproeping staat
afgedrukt, wordt deze weken over ge
heel Nederland verspreid.
Het C. C. ontvangt talrijke brieven
waaruit blijkt, dat algemeen wordt ge
voeld, dat een betooging als de Vrou
wen Vredesgang in dezen tijd nog groo-
ter recht van bestaan heeft gekregen.
In het Landelijk Comité van Aanbeve
ling namen de volgende dames zitting:
Mevr. Mr. B. Bakker-Nort, Den Haag;
Mevr. H. van Bierma-Hijmans, Den Haag
Mevr. F. de Boer-van Iterson, Laren
(N.-H.); Mevr. Chr. J. Cohen,Tervaert-
Koch, Óverveen; Mevr. M. v. d. Colk-
Schmidt, Haarlem; Mevr. N. Dyserinck-
van Gilse van der Pais, Aaerdenhout;
Mej. L. C. A. van Eeghen, Doorn; Mevr.
Suze Groeneweg, Barendrecht; Mevr. H.
C. Haman, Leger des Heils, Amsterdam;
P. Gravin van Heerdt tot Eversberg-
Quarles van Ufford, Den Haag; Mevr. B.
Langeveld-Hebbenaar, HaarlemMej.
Rosa Manus, Amsterdam; Mej. EL H.
Piepers, Bilthoven; Mevr. C. Ramondt-
Hirschman, Hilversum; Mevr. H. Roland
Holst-v. d. Schalk, Bloemendaal; Jonkvr.
J. Repelaar van Driel, Scheveningen;
Mevr. A. E. Talens-Ebbens, Apeldoorn;
Mevr. C. de Vlugt-Flentrop, Amsterdam;
Mevr. M. Wibaut-Berdenis van Berle-
kom, Amsterdam; Mevr. M. Wijnaendts
Francken-Dyserinck, Den Haag; Mej. E.
M. van Wijngaarden, Amersfoort; Mevr.
C. Wijsenbeek-Franken, Amsterdam.
Ieder begrijpt, dat aan voorbereidin
gen zeer belangrijke kosten verbonden
zijn. Allen die een bijdrage voor dit doel
willen afzonderen worden dan ook vrien
delijk verzocht deze te zenden aan:
Het Centraal Comité:
Mevr. E. J. MIOLéE-Riem Vis, presidente
Haarlem.
Mevr. E. W. GROOT, secr.esse
Stuverstr. 3, Haarlem.
Mej. Dr. M. A. THIEL, Haarlem.
Mevr. J. E. DE VRIES-Yperlaan,
Amsterdam.
Het plaatselijk comité:
Mevr. R. TEN CATE-Beekhuis.
Mevr. T. JORRITSMA-Steensma.
Mevr. VISSER-Rusticus.
Mevr. T. WIERSMA-Statema.
VOETBAL.
C. A. B. IIIRood Geel III
Nu de competitie afgewerkt is, krijgen
we de promotiewedstrijden. Rood Geel lil
kwam hier Zondag een dergelijke wed
strijd spelen tegen CAB III. Het is moei
lijk om van een dergelijke wedstrijd een
eenigszins objectief verslag weer te ge
ven, daarvoor is de voetbalkennis bij
heel wat spelers nog ver te zoeken. Het
schijnt dat men in de lagere elftallen
(enkele goede uitzonderingen daargela
ten) niet voldoende beseft dat voetbal
niet alleen is een schopprestatie. „Denk
na voordat ge doet en doende denk dan
nog”, is een spreuk die met groote let
ters rondom een voetbalterrein moest
staan.
De uitslag van deze wedstrijd, 3-3,
geeft ons inziens zuiver de krachtver-
houding weer, hoewel voor de rust CAB
meer aanvallend optrad. Het terrein was
door den regen nog vrij goed, maar voor
de goal was het verre van aangenaam.
Voormiddags speelde CAB IV tegen
Freno. Zoo langzamerhand traditioneel
werd verloren met 10-0.
Tink om >e opflering
W fen POSTBOS 4 troch it
Kritetoaniel op Woansdei 29 April
Yntré fO.3O, troud pear f0.50
I
WANDELSPORT.
Voor de 2de wandeltocht j.l. Zaterdag
en Zondag bestond groote animo.
Zaterdagmiddag 75 deelnemers, mooi
weer en een prettige stemming. De tocht
ging over Tjerkwerd, Blauwhuis, Wol-
sum, Nijland, tijd pl.m. 2\2 uur.
De regen van Zondagmorgen was
even spelbreker. Besloten werd ’s mid
dags half vier te vertrekken. De opkomst
was buitengewoon. 150 deelnemers. Het
kostte eenige moeite wat orde in deze
groote groep te krijgen. Opmerkelijk is
het keurige loopen van de leden der
Wandelsportvereen. alhier, die aan het
hoofd van de stoet gingen. In de achter
ste gelederen wordt te weinig beseft dat
groepswandelen bepaalde eischen moet
en kan stellen. Wat meer orde en vooral
discipline dames en heeren wandelaars,
is beslist noodig.
Onder groote belangstelling kwam de
stoet om 6 uur binnen.
Aan dit mooie werk doen wij allen
meel!
DE NIEUWE WEG
HARKEZIJL—AFSLUITDIJK.
Een week of zeven is men nu bezig
met de eerste werkzaamheden aan deze
nieuwe weg. Ongeveer 70 menschen
werken nu aan de voorbereiding van de
aarden baan. Het graven van sloten is
een der eerste werkzaamheden geweest.
Even voorbij Harkezijl is men begon
nen. Het zand, dat binnenkort noodig
zal zijn voor het ophoogen van de weg,
zal door baggermolens uit de Makku-
mer waard worden gehaald en door de
Goijumervaart gevoerd tot bij de Haju-
mer tille, vanwaar het zand met kipkar-
ren over de weg gebracht zal worden.
Er komen ook, gelijk we reeds eerder
schreven, verschillende kunstwerken.
Vanaf de afsluitdijk een groot viaduct
zoodat de weg HarlingenMakkum in
tact kan blijven, dan komen er twee
bruggen, een over de Hajumertille, die
dus vervangen zal worden door een
breede betonbrug en een over de
Schraardervaart, zuidelijk de brug bij
Harkezijl, waar de weg dan weer op de
eerste scherpe bocht in de weg Harke
zijl-—Bolsward aansluit. Voor het las
tige wegkruisen heeft men een oplossing
gevonden door het aanleggen van pa
rallelwegen.
We hopen na eenigen tijd, wanneer
het werk iets meer gevorderd is, nog
eens een kijkje bij deze nieuwe weg te
nemen.
23 April.
Op het bedrijf van den landbouwer
Auke Kooistra alhier is dezer dagen een
ploeg in werking, die veel belangstel
ling trekt. Deze ploeg, de z.g. Klausing
wentelploeg, is afkomstig uit Duitsch-
land. Op verschillende plaatsen heeft
men al gedemonstreerd, o.a. Franekera-
deel, ’t Bildt en op zandgrond te Veen
huizen. Deze ploeg is tevens onder-
grondsploeg, waardoor het doel wordt
bereikt, dat de diepste laag der bouw-
voor wordt losgemaakt, doch niet naar
bovengebracht en wel doordat tusschen
de schaar en rister 10 c.M. ruimte is.
De bouwgrond die wordt gekeerd wordt
door het model der rister meer dan ge
woon verkruimeld. De beoordeeling
zoowel door practische landbouwers
als door landbouwdeskundigen is naar
DE CRISIS.
Iedereen zal het met ons eens zijn, dat
’t groote probleem van de werkloosheid
moet worden opgelost, wil het zich zelf
niet oplossen. De eenige uitweg hiervoor
zou zijn liquidatie der huidige crisis, die
nu reeds zes jaar duurt, en die, indien
wij haar als cyclische crisis mogen be
schouwen, tenslotte haar eigen liquidatie
in zich draagt. Dan zou er ook spoedig
weer een economische welvaart merk
baar zijn. Wij willen de zwartkijker^, die
meenen dat de crisis onoplosbaar is,
geen gelijk geven, maar evenmin kunnen
wij heulen met de enthousiasten, die
vreugdevol roepen, dat wij reeds het
dieptepunt gepasseerd zijn. Wel is voor
ons, evengoed als in andere landen (En
geland en Amerika) een kleine verbe
tering merkbaar, of te verwachten, zoo
dat misschien spoedig onze nationale
economie weer in staat zal zijn, op de
zelfde of vernieuwde basis eenige wel
vaart voor ons Nederlandsche volk te
doen geboren worden.
In een artikel als dit, zijn theoretische
beschouwingen, dienaangaande niet
doenlijk. Deze geweldige na-oorlogsche
crisis is, zooals alle in de historie terug-
keerende crisis, in hoofdzaak onderhe
vig aan de volgende factoren, waarover
wij hier niet in details willen treden:
overproductie, onplanmatige productie
en distribueering aan de consumenten,
kartel- en trustvorming, opeenhooping
van kapitaalbelangen, monopoliseering
van groot-kapitaal, enz.
De na-oorlogsche periode hield in zich
inflatie en deflatie. Een nieuwe wereld-
indeeling ontstond. Mechanisatie der in
dustrieën werd steeds hooger opge
voerd, een concurrentiestrijd ontpopte
zich, waarbij de winst in kwaliteit of
kwantiteit moest worden gezocht, m. a.
w. er kwam een vermindering van di
rect benoodigde menschelijke arbeids
krachten, die naast de P.K.’s van de ma
chine meegeholpen heeft ,in het wereld
productie- en wereld distributie-systeem
een bijna algeheele ontwrichting teweeg
te brengen.
Groenten, visch, vleesch, kortom alle
levensmiddelen werden in het eene land
verdelgd, terwijl er in het andere land
vraag of tekort was. De overproductie
in de wereld leidde al ras tot een onder-
distributie. Het is in dit bestek niet mo
gelijk ons oor te luister te leggen aan
den hartslag van het economische we
reldstelsel, om verder hieruit het verloop
van de crisis af te leiden.
Stellig evenwel zijn de voornaamste
oorzaken van de werkloosheid in het al
gemeen en in het bijzonder van die der
nu voor het productieproces rijp zijnde
jongeren, de in bovenstaande regels ge
noemde ingrijpende veranderingen in de
economische vehoudingen. Zeker is het,
dat, waar geen welvaart heerscht, het
gebruik door de consumenten tot een
minimum beperkt wordt. Men schaft zich
alleen de eerste en allernoodzakelijkste
levensbehoeften aan en zelfs deze zijn
over de geheele wereld voor een groot
gedeelte van de bevolkingsgroep niet
eens meer te bemachtigen. De vermin
derde koopkracht en kooplust heeft een
groot deel van de producenten afhanke
lijk gemaakt van ondersteuning. De
ouderen, die langzaam aan uit het pro
ductieproces gelicht worden, verliezen ’t
geloof en zijn niet in staat de jeugd,
waarvan het grootste deel bij deze on
planmatige productie buitengesloten
wordt, een stimulans te geven.
Niettegenstaande dit alles hebben wij
vertrouwen in de noodzakelijkheid van
ons bestaan en weten wij, dat ook deze
jeugdige krachten wederom aan de beurt
zullen komen, om mede te kunnen hel
pen aan de groei en bloei van volk en
natie.
waarin opgenomen
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
afgeloopen jaar zijn er in Europa maar
eventjes twee millioen mannen onder de
wapenen gekomen. 400.000 Duitschers,
800.000 Italianen, 200.000 Franschen be
nevens een half millioen Engelschen,
Polen, Oostenrijkers en leden van klei
nere landen, die ook maar al te gemak
kelijk aan die wedloop willen meedoen,
’t Is als een koorts, die alle deelen van
het organisme verslapt, maar ook een
mentaliteit, die het geheel economische
leven in een ijzeren greep omkneld
houdt.
We durven zonder de kans op te
genspraak beweren, dat eerst de drei
ging van een nieuwe oorlog moet op
houden, voordat ons economisch leven
een kans kan krijgen zich te ontplooien.
Is er dan, zoo wordt er misschien ge
vraagd, van den Volkenbond niets ten
goede te verwachten?
Dat tot nu toe Europa bewaard geble
ven is voor een nieuwe wereldramp mo
gen we eerlijkheidshalve ook voor een
deel toeschrijven aan het werk van den
Volkenbond, maar.de groote vraag
blijft of bij het voortduren van de span
ningen en de steeds scherper wordende
tegenstellingen onder de leidende staats
lieden de volkenbondsgedachte niet
wordt weggevaagd door het brute eigen
belang.
Spanning in Europa? Ja zeker en
vooral niet in mindere mate dan voor
gaande jaren. Let eens op Oostenrijk.
Van twee kanten bedreigd, aan de eene
zijde de Italiaansche bajonetten en aan
den andere kant het nationaal Socialis
tische Duitschland. Hoe langer hoe meer
gaat de sympathie van Oostenrijk naar
de Duitsche Nazi’s, maar Italië ligt op
de loer. Ziet eens naar Tsjecho Slowa
kije, waar vlak bij de Duitsche grens drie
millioen georiënteerde Tsjechen of Slo-
waken wonen. Polen vraagt ook onze
aandacht en dan: wat voert Engeland
in het schild tegen Italië?
Die Engelsche vloot in de Middelland-
sche Zee vormt een accuut gevaar voor
den vrede. En weet ge wat dan de situ
atie zoo uiterst gevaarlijk maakt? Dat
zijn die zoogenaamde bondgenootschap
pen. Wanneer Oostenrijk zich óf naar
Italië óf naar Duitschland oriënteert,
vormt dit voor een van beide landen een
voordeel of een bedreiging. Wanneer in
Tsjecho Slowakije de daar wonende Na
zi’s de drom van Hitler willen steunen,
dat alle Duitsch sprekende volken weer
één zullen worden, dan is het gevaar
voor een conflict tusschen Berlijn en
Parijs en Moskou zeer groot.
Wanneer Engeland ten slotte de ver
waandheid van den Duce te erg wordt
en besluit Mussolini een flinke afstraffing
te geven, voorloopig nog maar met ver
scherping der sancties, is ook hier het
gevaar voor een gewapend conflict zeer
groot. En dan spreken we nog niet eens
over Japan, dat hoewel niet direct be
trokken bij de Europeesche verwikke
lingen, door den toestand in Mongolië ’t
met Rusland aan den stok kan krijgen,
waarbij dan in Europa alweer Polen
voor moeilijke situaties komt te staan.
Spanning in Europa? de lucht is er vol
van. Geve God wijsheid en kracht
de leidende staatslieden ons voor
nieuwe wereldoorlog te behoeden.
In het oude Palestina heeft het de
vorige week geducht gekraakt. De oude
tegenstelling tusschen Joden en Arabie
ren is weer eens in daden omgezet. Na
tuurlijk hebben de communisten gretig
gebruik gemaakt van deze agitatie om
het smeulend vuurtje nieuwe brandstol
in den vorm van een algemeene staking
bij te brengen. Na een week van hoog
spanning is de toestand thans heel wat
overzichtelijker. De kalmte keert terug
en de staking begint neiging te vertoo-
nen te verloopen. Zoo bijv, de haven
arbeiders in Haifa (meest Arabieren)
hebben het werk niet gestaakt, zij besef
ten zeer terecht, dat hun baantje door
Joodsche werklieden die er voldoende
beschikbaar zijn, zou worden overgeno
men.
Het is deze factor van de Joodsche
concurrentie, die de staking voor de
Arabieren zoo moeilijk vol te houden
maakt.
Nog een bericht uit Egypte vraagt
onze aandacht. Koning Foead is ernstig
ziek. Zooals het met berichten over vor
stelijke personen gaat, worden de meest
tegenstrijdige berichten de wereld inge
zonden. Toestand ernstig. Rustige nacht
gehad. Regentschapsraad ingesteld, enz.
Ondertusschen is de troonopvolger
nog in Engeland, waar hij zich voorbe
reidt op toelating tot de militaire acade
mie te Woolwich. De prins, die zich tele
fonisch in verbinding had gesteld met
het paleis te Cairo, ontving bericht, dat
de toestand van den patiënt lichtelijk
verbeterd is, doch dat de krachten afne
men.
We blijven nu tot slot ook maar even
daar in de buurt.
Abessinië ligt niet zoo ver en vanuit
Egypte is Addis Abeba waarschijnlijk
vlugger te bereiken dan vanuit de zee
kant. Wanneer we de vraag zouden
moeten beantwoorden, hoe staat het met
den oorlog? dan geven ons de vele te
genstrijdige berichten weinig houvast.
De bedoeling der Italianen om op 21
April in de Abessinische hoofdstad thee
te drinken, is een klein beetje mislukt.
Het blijkt dat de Abessijnen met alle
macht trachten de Italianen tegen te
houden en dat hun dit gedeeltelijk ge
lukt, bewijzen de schaarsche berichten
uit italiaansche bron. Hoe dit primitieve
volk van Oost-Afrika het nog zoo lang
tegen de gemoderniseerde en gemotori
seerde Italianen heeft kunnen uithouden
is ons eens raadsel, waarbij Italië zich
dan ook nog veroorlooft gifgas te ge
bruiken.
Dat is de gruwel van den modernen
oorlog. De eerste proef in 1914 slaagde
immers uitstekend, 90 van de aange
tasten stierven met blauwe gezwollen
gezichten, met bloedig schuim voor
mond en neus. En toch, in 1925 hebben
38 staten elkander plechtig beloofd, dat
tot een dergelijk vreeselijk wapen men
nimmermeer zijn toevlucht zou nemen.
Ook Italië behoorde tot deze groep, ook
Engeland, Frankrijk en Nederland, waar
toe dan die vervaardiging van gasmas
kers bij zoo buitengewoon groote hoe
veelheid?
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
VROUWEN VREDESGANG.
Het Centraal Comité dat den Vrouwen
Vredesgang, te houden op 18 Mei 1936
(Volkenbondsdag) te Amsterdam, orga
niseert deelt ons mede, dat dank zij en
kele maanden van grondige voorberei
ding in geheel het land plaatselijke co-
mité’s en werkgroepen zijn opgericht, die
nog intensiever dan vorige jaren voor
de voornoemde stille betooging propa
ganda maken.
Het Centraal Comité staat in voortdu
rend contact met het buitenland en ont
ving uit Tsjecho Slowakije o.a. reeds
bericht, dat aldaar den Vrouwen Vre
desgang per radio zal worden herdacht.
Veelzijdig is de medewerking, zooals
die van het Gemeentebestuur en de po
litie te Amsterdam, van de Ned. Spoor
wegen, bloemenwinkeliers e. a. die Vre-
desetalages zullen inrichten enz. enz.
Door het Centraal Comité wordt met
medewerking van velen de volgende op
roeping tot de Nederlandsche Vrouw
gericht:
„Aan alle Vrouwen en Moeders!
Diep doordrongen van het besef harer
mede verantwoordelijkheid voor de gees
tesgesteldheid der volken, groeit bij de
vrouwen over de geheele wereld het be
wustzijn, dat juist zij, waar het den
Vrede betreft, een taak hebben te ver
vullen. Toch gaan nog al te velen daar
aan achteloos voorbij.
Wij allen zijn noodig voor het kwee-
ken van een geest van verdraagzaamheid
en liefde, waarop een betere wereld zal
moeten worden gebouwd, e|en wereld
waarin rechtspraak en bemiddeling het
geweld en den oorlog zullen vervangen!
Het is daarom, dat wij alle vrouwen en
Moeders, zonder onderscheid, oproepen
om op den 18den Mei, den dag van
„Goeden Wil” in grooten getale te Am
sterdam samen te komen teneinde op in
drukwekkende wijze te getuigen van
haren wil tot vrede.
Wij zullen dit doen in denzelfden
DE JONG s NIEUWSBLAD
Leesgeld Ir. p. p. per half jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
