Buitenlandsche Revue.
middensianiMiel en
kleine unrderlngen.
A. S. van de Moer
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Belastingzaken
nj flI7 Eiken DONDERDAG
n LI IK zitting te B0LSWARD
■■■■■■lil
HOFSTEDE
Woensdag 20 Mei 1936
No. 39
32gg Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
INGEZOMO -
/TUKKEN
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
en
H. HUISMAN.
en
DE
nu
MIDDENSTANDER.
die
Advertentiüxi per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Verschijnt Dinsdags-
Vrijdagsavonds.
Leesgeld fr. p. p. per hali jaar 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inning 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesgeld per looper 40 ct. p. kwartaal.
f het
be-
maar
K
dat de z.g. „voormalige rijkscursussen”
nog steeds f 180.kosten, waartegen
over slechts een inkomst van de leerlin
gen staat van f25.
Hierdoor wordt het budget van de
commissie uitermate zwaar belast en de
vraag komt op, of niet beter tot ophef
fing kon worden besloten.
Wat natuurlijk niet wegneemt, dat de
commissie voor haar vele, goede werk
de steun van de gehele burgerij ver
dient.
VROUWEN VREDESGANG.
Ach vrouwen van Bolsward.
Gij hadt het mee moeten maken,
lange, lange stoet van vrouwen (meer
dan 16000) die bewust de vrede willen;
het indrukwekkende van de stilte, die
voor het vertrek twee minuten gehand
haafd werd (’t verkeer werd stilgelegd)
en tijdens de geheele optocht volgehou
den.
Overal die ernstige en bewogen ge
zichten!
Allen die ons financieel gesteund heb
ben, onzen oprechten dank. Zij hebben
het mogelijk gemaakt dat er vanuil
Bolsward 25 vrouwen mee hebben kun
nen doen aan de Vrouwen Vredesgang
die aan duizenden vrouwen het geloof in
de zachte krachten en het eigen kunnen
heeft teruggegeven of versterkt.
Met dank voor de plaatsing,
DE DEELNEEMSTERS.
Arts voor inwendige ziekten
ZUIDERPLEIN 15 - LEEUWARDEN
is vanaf MAANDAG 18 MEI
tot nadere aankondiging
afwezig.
het bloemenplukken of spelen in zulke
perceelen gevaar kunnen loopen, wordt
aan ouders en belangstellenden ernstig
aangeraden met het bovenstaande reke
ning te houden.
Het hoofd der landbouwschool:
TJEBBE DE JONG.
WANDELSPORT.
De door de Wandelvereeniging „Na
tuur en Sport” georganiseerde Wandel-
dag op Hemelvaartsdag belooft zeer ze
ker te zullen slagen. Het aantal inschrij
vingen bedraagt reeds een vierhonderd
en komen zelfs binnen uit veraf gelegen
plaatsen. Een teeken dat Bolsward voor
de wandelaars vele aantrekkelijkheden
heeft.
De deelnemers aan de 35 K.M.-marsch
worden om 10.30 uur door het muziek
korps rechtstreeks uit de stad geleid; de
25 K.M.-tippelaars maken om 11.30 uur
een wandeling door de stad langs
Nieuwmarkt, Gr. Dijlakker, Snorkstraat,
Broerestraat, Jongemastraat, Markt
straat, Dijkstraat en vervolgens de
Blauwpoort uit.
De volgende plaatsen zullen, naar uit
de tot heden ontvangen inschrijvingen
blijkt, in groepsverband deelnemen:
Bolsward, Sneek, Leeuwarden, Harlin
gen (7-tal groepen), Franeker, Wom-
mels, Witmarjsum, Arum, Makkum en
Lemmer. Inschrijving zoowel van groe-.
pen als individueele deelnemers kan nog
geschieden. Voor inschrijvingen op den
startdag wordt de inleg met 10 cent ver
hoogd.
Tusschen 4 en half 6 kunnen de meests
deelnemers terug verwacht worden. Aan
belangstelling van de zijde der ingeze
tenen zal het hen zeker niet ontbreken.
In de groote Doelezaal zal de uitreiking
der fraaie groeps- en herinneringsme-
dailles plaats vinden.
Men verzoekt ons in dit verband even
mede te deelen dat het aangekondigde
wandelbal los staat van deze wandeldag
en geheel voor rekening van en door den
heer Galama wordt georganiseerd.
Heden (Dinsdagavond) zal in boven
zaal van het Volskgebouw Kingma de
uitreiking plaats vinden van de insignes
en diploma’s van de yoor eenige weken
door „Natuur en Sport” georganiseerde
oefentochten. Aan meer dan 200 wan
delaars en wandelaarsters zal het insigne
en diploma uitgereikt kunnen worden.
De Muziekvereen. „Andante” zal deze
avond opluisteren en opvroolijken. Zeef
zeker wordt dit dus een hoogst gezellige
bijeenkomst en een waardig besluit van
deze geslaagde oefentochten.
ELFSTEDENRIJWIELTOCHT EN
VAARDIGHEIDSRIT OP
PINKSTER-MAANDAG.
Evenals vorige jaren begint er
weer wat schot te komen in de aangifte
ivoor deze rit. Tot nu toe is het .aantal
renners grooter dan de deelnemers aan
de tocht, maar wanneer we de ondervin
ding van vorige jaren toetsen, blijkt tel
kens weer dat men zoo lang mogelijk
uitstelt met zijn inschrijving. Eventueele
deelnemers dienen er evenwel aan te
denken, dat de commissie de vele aan
een dergelijke tocht verbonden voorbe
reidende werkzaamheden niet de laatste
dag kan doen. Herinneringsmedailles
moeten worden besteld, lijsten gedrukt
en verzonden aan de verschillende con
troleposten enz. enz.
Zend dus indien mogelijk, nog deze
week uw inschrijfformulier.
De commissie heeft dit jaar getracht
de kortste weg te moeten kiezen, waar
aan dus ook streng de hand zal worden
gehouden. We kunnen niet toestaan, dat
door het gebruik maken van een mis
schien wat korter^ landweg de veiligheid
van fietser en mogelijke wandelaars in
het gedrang komt.
Van Bolsward gaat dus de tocht over
Bozum, Weidum, Leeuwarden, Lekkum,
Oenkerk, Rinsumageest naar Dokkum,
1ste controlepost. Terug dezelfde weg
naar Leeuwarden, dan de hoofdweg
naar Franeker, Harlingen over Arum,
Witmarsum (en niet over Hichtum, wel
ke weg in bewerking is) naar Bolsward,
dan Sneek, Ylst en binnendoor over
Hommerts naar de Lemmerstraatweg,
dan Sloten en over Wijckel, Oude- en
Nijemirdum naar Stavoren, Hindeloopen,
Workum, Parrega, Bolsward.
Op )de te Verstrekken confrölekaarï
staat ook deze route aangegeven.
eveneens bij de regeering op aan hand
having en zoo mogelijk verscherping van
de sanctie-politiek tegen Italië.
Nu Mussolini voor Italië een streep
gezet heeft onder het koloniale vraag
stuk „we zijn voldaan en bevredigd”,
zegt de Duce gaan onze goedachten
onwillekeurig uit naar Duitschland, dat
ook speculeert op terugwinning van zijn
verloren koloniaal bezit. Duitsche Nazi’s
en Italiaansche fascisten, zij mogen dan
niet geheel doortrokken zijn van dezelf
de geest, eenige sympathie voor eikaars
levensopvatting bestaat er wel en men
mag gerust veronderstellen, dat Duitsch
land ihet nieuwe Keizerrijk onverwijld
zal erkennen. Een klein beetje bereke
ning zal hieraan wel tot grondslag lig
gen.
Heeft Mussolini niet sedert 1932 ver
kondigd, dat Italië de Duitsche koloniale
eischen niet actief en doeltreffend zal
kunnen ondersteunen, zoolang het kolo
niale onrecht in Italië niet is hersteld.
Welnu, dat is thans in orde en dus mag
men met reden verwachten, dat Italië
deze Duitsche wenschen zal ondersteu
nen. Naast deze koloniale expansiezucht
van Duitschland trekt de laatste maan
den de buitengewone versterking van ’t
Rijnland de aandacht. Vestingwerken
worden met koortsachtige haast opge
bouwd, voorzien van de nieuwste hulp
middelen der techniek.
Wat wil Duitschland met dit alles?
We wagen het niet onze gedachte over
deze kwestie op papier te zetten.
In Frankrijk en Oostenrijk hebben zich
eenige politieke veranderingen voorge
daan, die weer een bevestiging brengen
van de politiek van onrust, waaronder
Europa gedurende de laatste jaren ge
bukt gaat. Een nieuwe regeering onder
leiding van Leon Blum heeft in Frankrijk
het schip van Staat in bezit genomen en
tracht nu door de rotsen en klippen van
het partijbelang heen te zeilen. We
hebben een herstel van solidariteit in
Europa noodig, aldus deze leider. Euro
pa moet georganiseerd worden en be
vrijd van de obcessie van een mogelijken
oorlog. Dit verlamt elke energie en po
ging tot economisch herstel.
We kunnen deze woorden allen volko
men onderstreepen en dan blijft er
slechts één wensch over, dat nu eindelijk
ook eens begonnen wordt met de daad
te stellen.
We noemden daar zoo juist naast
Frankrijk, Oostenrijk. Dit land is voor
ons nog grooter vraagteeken. Enkele ja
ren geleden is dit land door den Volken
bond opgekalefaterd. Men mocht dus
verwachten, dat ook de buitenlandsche
sympathie zich een beetje in Volken-
bondsrichting ontwikkeld had. Het
tegendeel is juist het geval en de erken
ning van de annexatie van Abessjnië
door Italië werpt wel een eigenaardig
licht op deze mentaliteit.
Trouwens er is meer in Oostenrijk wat
onze belangstelling vraagt. Het aftreden
van prins Starhenberg, de leider van het
Vaderlandsche front of Heimatschutz,
gepaard gaande met de opheffing van de
Heimatschutz, de verandering in de lei
ding door Bondskanselier Schuschnigg
zelve, wijzen er op dat zich in de bin-
nenlandsche zoowel als buitenlandsche
politiek van Oostenrijk veranderingen
voltrekken. Naar welke richting?
RECTIFICATIE.
In ons verslag van de eindles der
cursus vdn „de Hanze” alhier is een
kleine fout geslopen. Bij de bevordering
van de eerste naar de tweede klasse zijn
de letters v.w. per abuis geplaatst achter
de namen van M. Dijkstra, Wommels en
W. de Groes, Bolsward.
waarin opgenomen
van den steun, waarover de heer Koops
in zijn rede te Echt gesproken heeft.
Zeker, de middenstand MOET gehol
pen worden. Het middenstandscrediet is
daartoe niet voldoende.de borgstel-
lingsfondsen kunnen ook slechts inciden
teel helpen. Vragen aan de Regeering
heeft weinig nut, wanneer niet eerst zeil
de handen uit de mouwen wordt gesto
ken. Geld zal niet bij elkander kunnen
worden gebracht, maar wèl kan men een
begin maken door de kleine vorderingen
aan een speciaal daartoe op te richten
instantie te geven, die zich zoo veel mo
gelijk daartoe decentraliseert.
Het gaat hier niet om details. Die
kunnen worden uitgewerkt. Het gaat om
het principe en .om de behoefte. Alom
voelt de middenstand de behoefte aan
steun, in welken vorm dan ook.
Doch niet alleen de middenstand wordt
er door geholpen. Men wijst zoo menig
maal op de indirecte gevolgen, die de
crisismaatregelen hebben op den mid
denstander door de verhooging van
koopkracht, welke daardoor ontstaat.
Hetzelfde echter kan de middenstand
ook zeggen. Want wanneer de midden
stand rechtstreeks gesteund wordt, dan
profiteeren ook de andere bevolkings
groepen ervan. De wisselwerking gaat
toch niet eenzijdig. Een gezonde mid
denstand bevordert de werkverruiming,
verhoogt de koopkracht en helpt daar
door den handel, de industrie en den
landbouw.
Laat men dit toch niet vergeten.
Het thema van ’t middenstandscrediet
is weer eens aangesneden op de Centra
le Voorjaarsvergadering van den R.-K.
Middenstandsbond, ditmaal te Echt ge
houden.
De bondsvoorzitter, de heer J. A.
Koops hield een openingsrede en daarin
zeide hij onder meer:
„Wij zitten in nood. Diep in nood. Wij
hebben gekregen ons crisis-crediet. En,
het is reeds door anderen bij andere ge
legenheden gezegd, dat crisiscrediet
heeft maar enkelen kunnen helpen. Het
is zuiver een crediet op zware conditie.
Er zijn ook crisis-credieten in Limburg
verleend. Ja, Limburg staat zelfjs met
het aantal verleende credieten in het
midden op de lijst der provincies. Voor
welk bedrag in Lumburg credieten ver
leend zijn, dat wenscht de minister niet
te openbaren. Wij zullen thans spoedig
de borgstellingsfondsen in werking zien.
Doch oook hiervan moet men niet alle
heil verwachten, want om voor crediet
van zoo’n fonds in aanmerking te komen,
moet het bedrijf nog zoo’n volwaardig
karakter hebben, dat velen onzer in
moeilijkheden geraakte middenstanders
er niet mee kunnen worden geholpen.
Met deze hulp zijn we er dus nog lang
niet, want waar moet het heen met die
groote groep middenstanders, die voor
een crisiscrediet door bemiddeling van
eên borgstellingsfonds niet meer in aan
merking komen? Steun trekken kunnen
zij niet, want zij hebben niet in loon
dienst gewerkt. Andere steun is er voor
hen niet, dan misschien een kleine mo
gelijkheid middels het Crisis-Comité of
Maatschappelijk Hulpbetoon.”
Dan vaat de voorzitter op dit thema
door. Hij wijst op het noodzakelijke, dat
de middenstand steun krijgt, een aan
vullende hulp, een bedrijfssteun voor die
bedrijven, die wel een zeker inkomen
opleveren, doch dat niet voldoende is
om van te leven.
Woorden, die juist zijn.
Doch wanneer wij aan dien steun aan
den middenstand denken, dan komen wij
vanzelf op die kleine vorderingen, die de
middenstanders zonder kapitaal naar den
afgrond drijven. Die kleine vorderingen
die men niet betaalt en die men uitstelt,
juist omdat ze zoo klein zijn. Maar heeft
een middenstander vijftig rekeningen
beneden de f 10.dan beteekent de
som daarvan meerdere honderden gul
dens, die hij zoo goed zou kunnen ge
bruiken. Want tegenover die talrijke
kleine rekeningen staan slechts enkele
grootere schulden. Maair die schulden
zouden gedelgd kunnen worden, indien
de kleine vorderingen binnen kwamen!
Ligt hier niet een basis voor een ge
zamenlijke actie. Zouden de midden
standers niet kunnen beginnen met een
centraal incasso- en trustkantoor? Een
centrale, waarbij de middenstanders hun
kleine onbetaalde rekeningen deponeeren
desnoods cedeeren en welke centrale
zich in verbinding zet met de crediteuren
van dien middenstander. Een dergelijke
centrale MOET niet alleen de sympathie
hebben van den middenstand zelf, maar
ook van de Regeering en van de credi
teuren. Die centrale zou, wanneer zij
werkelijk een centrale wordt van den
middenstand, ongeacht politiek en reli
gie, ook het centrum kunnen worden
De sancties en de positie der
Italianen. Koloniale wen
schen. Bewapening van
het Rijnland. Nieuwe
Fransche regeering. Oos
tenrijk en Italië.
Hoewel de Italianen definitief
Ethiopisch conflict als geëindigd
schouwen en dit Oostersche rijk i
vast in zijn geheel geannexeerd, de Ko-
ning van Italië tot Keizer uitgeroepen en
de legeraanvoerder Badoglio tot onder-
Koning uitgeroepen heeft, toch moeten
we ons niet ontveinzen, dat er voor Italië
niog heel wat (tegenstand overwonnen
moet worden voor aan een vreedzame
ontwikkeling van dit uitgestrekte gebiec
gedacht kan worden.
Zoo blijft voor ons bijv, de eerste
vraag: waar zitten momenteel die dui
zenden Abessijnen, die behoorden tot de
legermacht van den Negus en Ras Na-
siboe. Die enkele duizenden, waarvan de
Italiaa.nsche berichtgeving melding
maakt, die zich hebben onderworpen,
kunnen ook nog wel behooren tot de in
die streek achtergebleven bevolking.
Wat speelt zich in het westen van
Abessinië, in het nog niet door Italië
veroverde deel af? Betrouwbare berich
ten zullen er de eerste tijd wel niet bin
nenkomen, nu alles gaat over de sterke
Italiaansche censuur. Dat ook Italië zich
ejenigszins voorbereidt op eventueele
verrassingen uit die hoek, bewijst ons
inziens het feit, dat hoewel de oorlog
officieel geëindigd is, nog niets van het
geweldige militaire apparaat door Italië
wordt teruggenomen; eerder het tegen
deel. Nog steeds gaan nieuwe troepen
naar Oost-Afrika. Dat Italië dat niet uit
pure militaire liefhebberij, maar noodge
dwongen doet, kunnen we weer afleiden
uit de precaire toestand van de finan
ciën in dit land.
Gedeeltelijke opheffing en terugroe
ping van het leger uit de geannexeerde
staat zou een belangrijke besparing be-
teekenen, iets wat Italië dan ook hard
noodig heeft.
Een tweede voor Italië onaangename
kwestie is de invloed van de sancties.
We mogen over de waarde van deze
preventieve oorlogsbelemmering ver
schillend denken, dat mag ons evenwel
niet de oogen sluiten voor het niet te
weerspreken feit, dat de invoer en de
uitvoeren van Italië het laatste jaar ge
weldig gedaald zijn en daardoor de
grondreserve van dat land aanzienlijk is
geslonken. We hadden die sancties graag
scherper doorgevoerd gezien, vooral
wat betreft de petroleum, maar daarvooi
zaten er weer te veel lekken in dit Vol-
kenbondsvat. Toch gaan er de laatste
dagen stemmen op die alsnog pleiten
voor verscherping van de sancties. Spe
ciaal een blokkade aan den mond van
het Suezkanaal wordt thans meermalen
bepleit. Een dergelijk voorstel zou vol
gens een der Engelsche bladen, gesteund
worden door Frankrijk, Sovjet-Rusland,
de Balkan-entente, Zweden, Denemarken
en Finland. De houding van Nederland
en Noorwegen is volgens dit blad niet
bekend.
De Labourpartij in Engeland dringt er
MEER WERK.
De geesel van de werkloosheid die nu
reeds meerdere jaren het economisch
leven van ons land in zijn ijzeren greep
omkneld houdt, bekwame vakmenschen
de hand ziet ophouden voor een onder
steuning, nauwelijks toereikend voor da
eerst noodzakelijke levensbehoeften, die
vooral ook de jongeren onder ons tot
leegloopers, arbeidsschuwe steuntrek
kers maakt, die geesel in onze tegen
woordige samenleving moet, willen we
ooit weer tot betere economische toe
standen komen, met andere dan tot nu
toe gebruikte middelen worden bestre
den.
Voor elke plaats, groot of klein, is
dit probleem van zoo verstrekkende be-
teekenis, dat elke actie ten gunste van
de vermeerdering van werkzaamheden,
dankbaar moet worden aanvaard.
Wanneer we ons een oogenblik gaan
indenken de groote bedragen die bijv,
in onze stad aan ondersteuning voor
werkloozen worden uitgegeven, dan
komt onwillekeurig de vraag naar boven
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Beleefd opname verzocht voor onder
staande, waarvoor bij voorbaat vriende
lijk dank.
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
De plaatselijke commissie voor de
lichamelijke opvoeding vraagt in haar
ingezonden stuk belangstelling voor haai
werk. Zij wijst op financieele moeilijk
heden en wekt de burgerij op om door
een donatie van f 1.haar arbeid voor
de lichamelijke opvoeding van de jeugd
te steunen.
Een oproep, waaraan hopenlijk door
velen wordt voldaan.
De commissie geeft echter een reden
aan voor de slechte financiële positie en
wijst daarbij op de aanleg van het sport
terrein aan de Sneekerweg.
Door hierop te wijzen speelt de com
missie geen fair play.
Het moge dan waar zijn, dat in de
beginjaren uitgaven zijn gedaan, waar
voor geen dekking was, al redelijk gauw
is de gehele exploitatie overgedragen
aan de plaatselijke voetbalvereen. CAB,
die op lofwaardige wijze zich van haat
moeilijke taak kweet.
Dan was het ridderlijker te zeggen,
bestaat er nu toegenaamd geen kans, dat
hierin op de een of andere manier ver
betering gebracht wordt? Het is toch ook
een middenstandsbelang van de eerste
orde.
Onze persoonlijke meening in dezen
is dat door het uitvoeren van grootere
werkobjecten, die zooals dat in meer
dere plaatsen gebeurt, met steun uit het
Werkfonds worden uitgevoerd, reeds
heel wat verlichting in die drukkende
werkloosheid gebracht kon worden.
Afgezien van de vraag of de groote
weg via de Afsluitdijk OM of DOOR
de stad zal komen (reeds heel wat voor
standers van het verkeer door de stad
zijn door 't toenemend verkeer bekeerd)
eischt de toestand aan de Blauwpoort
dringend verbetering.
Afsnijding van de voor de scheepvaart
lastige bocht in het grootscheepsvaar-
water, een nieuwe brug geschikt voor ’t
moderne verkeer, verbetering van het
travers door de stad, enz. enz., het zijn
werkobjecten waarvan de grootste zeker
in samenwerking tusschen Rijk, Provin
cie en Gemeente uitvoerbaar zullen zijn.
Maar er is meer, Amsterdam gaf de
vorige week het voorbeeld.
„Meer werk actie”. Hier moet de ge
heele burgerij worden ingeschakeld.
Hoeveel kleinere werkzaamheden blijven
in onzen tijd achterwege onder dat ge
vleugelde woord: ,,’t is crisis”. Werk
zaamheden die toch de een of andere
dag moeten gebeuren wil men niet bin
nenkort voor nog grootere uitgaven ko
men te staan.
Is hier in Bolsward voor een speciale
(niet te groote) commissie ook nuttig
werk te verrichten? Zeer waarschijnlijk
wil de Uitgever van dit blad wel eenige
plaatsruimte voor de ontwikkeling van
deze idee afstaan.
Met dank voor de verleende plaats
ruimte,
J GLAZEN BRILLEN
bLAZ/Ln DKll/LEn
S LEESGLAZEN - KIJKERS
BAROMETERS
Een ruime keuze vindt U bij
Grootzand 18 - SNEEK
HET VERTROUWDE ADRES, jy
EMELTENPLAAG.
In de onmiddellijke omgeving der
stad worden vele landerijen geteisterd
door de emeltenplaag. Ter bestrijding
daarvan zijn of worden deze stukken
land bestrooid met Parijs’ groen. Dit is
een zwaar maagvergift. Met het oog op
de kinderen, die misschien toevallig bij
ULJVll. schiidwijk 33 bij de Markt
DE JONG s NIEUWSBLAD
TF
gs
