Buitenlandsche Revue.
De Mlleomleesien
III. 0.0. UIERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
DE LUCHT IN!
Woensdag 5 Augustus 1936
No. 60
32*£ Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
en
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
jtke-
k en
rei
12
116
jer,
3U-
inl
>4?
•en
80
es-
id.
00
G5..
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
iwen
laria
er.
:de
Speciale inrichting voor
ONTHOUDERSVISCHCLUB.
De 4de wedstrijd in dit seizoen werd
j.l. Zondag gehouden en wel in de Leeu-
wardervaart achter Burgwerd. De vangst
was niet best, maar toch bevredigend.
Er werden 23 baarzen boven de wette
lijke maat gevangen. Met een baars van
27 c.M. verwierf A. Nieuwenhuis de 1ste
prijs.
2de prijs: A. de Vries.
3de prijs: D. Kamstra.
4de prijs: K. Nieuwenhuis.
5de prijs: B. Wolthuizen.
6de prijs: P. de Jong.
7de prijs: A. van Routeren.
AANRIJDING.
Zondagavond fietste de heer de B-,
werkzaam bij de Gasfabriek alhier, vanaf
de Singel bij de Groene Weide de Dijk
op. Vanuit de stad komt een auto. Doof
een nog niet opgehelderde oorzaak werd
de B. aangereden en over de motorkap
heen op de straat geslingerd. Gelukkig
kon de dokter na onderzoek van den
patiënt constateeren, dat deze niets ge
broken had, zoodat dit ongeval waar
schijnlijk met eenige dagen rust weer in
orde kan komen.
AUTO-ONGELUK.
Heden voormiddag is een taxi-auto
van den heer L. op den Sneekerweg ver
moedelijk door de gladheid van den weg
geslipt en in de bermsloot gereden.
De bestuurder kwam er met enkele
lichte verwondingen af.
1936.
.nnes
936.
olijk
icob,
van
Jo-
Re-
i, zv
van
230
215
265
56
7
52
16
51
10
95
40
ït:
uk
140
60
me
kt.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 et.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 et. p. kwartaal.
BEKRONINGEN.
Op de tentoonstelling Stetento te
Steenwijk behaalde onze stadgenoot, de
heer L. Offinga met Friesche kruidkoek
een 2de prijs. Een diploma verwierf de
heer D. Harkema voor streepkoejk en
Friesche nagemaakte koek.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water Is he
den 16 graden.
80
40
fa
lan
GESLAAGD.
Onze stadgenooten de heeren M. Con
radl en Joh. Feenstra slaagden Zaterdag
j.l. te Utrecht voor het diploma „Gezel
Huisschilder” voor de vereenlging „Ver
edeling van het Ambacht”.
Beiden zijn oud-leerlingen der am-
bachtsteekenschool alhier en mede op
geleid door den heer Taco van der
Meer.
ZEILSPORT.
Bij het z.g. „Skütsje sllen” te Grouw
behaalde onze stadgenoot L. Foekema
met het 36 ton metende schip „Twee
Gebr.” een 4de prijs.
In de 2de klasse behaalde KI. Foekema
te Blauwhuis met „Nieuwe zorg”, 30 ton,
een eerste prijs.
KAATSEN.
De tweede prijs in de te Oosterlittens
gehouden jongenskaatspartij werd mede
gewonnen door B. Rijpma en P. van der
Molen alhier.
Bij de te Akkrum gehouden kaatspartij
werd de eerste prijs mede gewonnen
door M. Bijlsma alhier.
De 3de prijs door D. Ykema alhier.
TE WITMARSUM.
.32
.28
5
3
.30
8
.50
et.-
de’
fonds te stichten, waarvoor hij dadelijk
al een belangrijk bedrag schonk, dat ten
doel zal hebben, een zeer groot aantal
jongelui te vormen en piloten daaruit te
kweeken. Bij voorkeur zal men natuurlijk
die jongelui nemen, die de grondbeginse
len van het vliegen reeds kennen en een
zweefvliegbrevet A, B of C hebben (de
C-zweefvliegers hebben reeds een ther
mische vlucht gemaakt). Een duizend
tal piloten zullen in opleiding genomen
moeten worden. Maar daarvoor is, zoo-
als men begrijpen zal, aanvulling van
dit fonds hard van noode en zal er een
nationale daad moeten geschieden,
waardoor het geld bijeen komt! Aan de
noodige liefhebbers, evengoed als aan
het heilig vuur zal het niet ontbreken.
Moge onze tradltioneele, Nederland-
sche gemeenschapszin zich hierbij krach
tig doen geiden.
zijn voor een nieuwe luchtlijn, Londen—
Lissabon en dat tot opening van deze lijn
reeds zes maanden geleden besloten is,
Dan is er ook nog de kwestie van de
Italiaansche vliegtuigen, waarvan één ’n
noodlanding heeft moeten maken te Sai-
dia. De Italiaansche regeering wijst heel
handig elke verantwoordelijkheid van
zich af en schuift deze op de particuliere
industrie.
Al die berichten versterken den indruk
dat er aan weerskanten in Spanje ge
brek begint te komen aan oorlogsmate
riaal
Men leest dit door de regels heen uit
verklaringen in de verschillende departe
menten van Europa. In het Engelsche
Lagerhuis en in de Fransche Kamer wor
den telkens weer vragen gesteld die op
diplomatieke wijze worden beantwoord.
Daardoor behoudt men de kans aan bei
de partijen wat te kunnen leveren en
houdt men de oorlogsindustrie aan het
werk. Hoe geweldig en snel zich op dit
gebied veranderingen voltrekken, be
wijst een door het Handelsblad uit het
tijdschrift Deutsche Wehr overgenomen
artikel, waarin het nieuwste wapen van
het Russische roode leger, de lucht-in-
fanterie, besproken wordt,
De mogelijkheid om spionnen, kleine
versnellings-detachementen achter hef
vijandelijk front te doen landen met pa
rachutes is door de Russische legerlei
ding tot een massale actie uitgebreid.
„Lichte luchttroepen” gaan aan het
gros van dat nieuwe wapen vooraf: in
grooten getale dalen daartoe parachute
springers omlaag. Voorop gaan als een
soort spits de verkenners van de wind
richtingen waarna de overigen volgen,
zonder het valscherm te openen, zoodat
zij de voorsten inhalen, waarna zij het
scherm openen en allen gelijktijdig kun
nen landen. Voor dekking wordt daarbij
gewerkt met kunstmatige nevels; voor
artillerie-bescherming zorgen de bom
bardementsvliegtuigen, terwijl zoo noo-
dig vijandelijke vliegers worden afge-
weerd door de eigen jachtvliegtuigen. Op
deze wijze werden bij de manoeuvres bij
Kiew 1200 man met karabijnen en lichte
mitrailleurs „aan den wal” gebracht, die
dadelijk na de landing de verbanden
herstelden om aanvallend te kunnen op
treden. Bij een andere manoeuvre was
dat eerste echelon zelfs 1800 man sterk.
De voortroep wordt gevolgd door het
gros der luchtinfanterle, op gelijke wijze
beschermd en gedekt als de voortroep.
Echter landen hierbij de transportvlieg
tuigen zelf op den reeds door de voor
troepen beschermden bodem, waartoe de
eskaders in snelle opvolging neerdalen,
hun vracht afladen om daarna plaats te
maken voor de volgende. Ieder vliegtuig
brengt daarbij 25 man met karabijnen en
lichte mitrailleurs op de landingsplaats.
Zware mitrailileurs (telkens zeven met
munitie) en zelfs kleine stukken geschut
worden afzonderlijk aangevoerd. Bij
Kiew was de sterkte van dit gros 2500
man. Bij de andere manoeuvre 5700,
zoodat daar mét de „lichte luchttroepen”
in het geheel 7500 man in den rug van
den vijand gebracht werden. Deze afdee-
lingen bleven daarna opereeren In sa
menwerking met de luchtmacht, met wel
ke zij draadloos in verbinding stonden.
De aanvoer van de benoodigde verzor-
gings -en munitievoorraden ging door de
lucht, waartoe de luchtmacht het over
wicht over de vijandelijke luchtstrijd
krachten moest zorgen te behouden.
De Olympische spelen.
De Spaansche burgeroorlog.
Het vliegtuig in een moderne
oorlog.
Het hoogtepunt van de belangstelling
in het buitenlandsche nieuws gaat in de
laatste weken uit naar de Olympische
Spelen in Berlijn en de burgeroorlog In
Spanje, twee krachtmetingen op zeer
verschillend terrein. De een als symbool
van verbroedering der verschillende vol
keren en een propaganda voor lichaams
cultuur, de andere als de meest funeste
uiting van haat tusschen twee deelen van
hetzelfde volk.
Maar laten we die tegenstellingen niet
te breed uitmeten en ons liever bepalen
tot een zoo mogelijk objectieve bespre
king van deze in den aanhef genoemde
punten.
Nu reeds voor de 10e maal de Olym
pische Spelen gehouden worden, dus
over een tijdsverloop van veertig jaren,
is het zeer belangrijk eens na te gaan in
hoeverre de menschelijke prestaties zijn
vooruitgegaan, zwemmen, loopen, speer
werpen, hoog- en ver-springen, het gaat
nog telkens seconden vlugger. Wanneer
we even maar memoreeren, dat er van
de Olympische records uit 1932 te Los
Angelos gemaakt, waaronder elf nieuwe,
drie overeind zijn gebleven, bewijst dit
wel, dat het menschelljk kunnen nog niet
de uiterste grens bereikt heeft. De oor
sprong van deze Olympische Spelen
moeten we zoeken in Griekenland. Van
de belangrijke jaarlljksche spelen waren
die te Olympia het meest bekend. Zij
zijn ’t beste in de geschiedenis bewaard
gebleven. De legende verhaalt, dat in de
9de eeuw voor Christus de Olympische
Spelen op aanraden van het Delphisch
Orakel door Ephitos van de stad Elis in
vereeniging met Lycurgus ter eere
van Zeus opnieuw werden ingesteld
om aan de oorlogen, partijschappen en
epidemieën een einde te maken.
Olympia lag in een breed ruim dal
tusschen de Alpheios en de Kladeos in
het landschap Elis in het Westen van de
Peloponesus. Daar werden om de vier
jaar ten tijde van de volle maan spelen
gehouden, die van zulk een belang wer
den geacht, dat gedurende die tijd, de
godsvrede heerschte, die, behoudens en
kele uitzonderingen door de eeuwen heen
geëerbiedigd werd. Alle vijandelijkheden
en dat waren er toen reeds vele
werden dan gestaakt Jammer genoeg
heeft men deze goede gewoonte ook
voor onzen tijd niet gehandhaafd; we
hadden deze Godsvrede minstens zoo
hard noodig als in die goede oude tijd.
Deze verzuchting brengt ons op het
tweede onderwerp: de burgeroorlog in
Spanje. Veel nieuws valt hierover niet te
melden. We bedoelen daarmee, dat er
van groote vorderingen aan een van
beide fronten niet gesproken kan wor
den. Overigens gaat het nog erg genoeg
met deze burgeroorlog. Het aantal doo-
den stijgt onrustbarend, de haat tusschen
twee volksgroepen wordt met den dag
erger en de kans op ’n minnelijke schik
king is reeds geheel verloren.
Tot nu toe heeft de bestaande regee
ring de hoofdstad en enkele andere be
langrijke kruispunten bezet kunnen hou
den.
Algemeen verwacht men in de omge
ving van Madrid een beslissende slag. De
havenstad Valencia is tot nu toe nog in
handen van de regeeringstroepen, hoe
wel de toestand in de stad zelve zeer
verward fs. Het schijnt, dat In de kazer
nes te Valencia een opstandige beweging
is uitgebroken wat natuurlijk de kansen
voor de andere partij vergroot.
Allerlei moeilijk te controleeren berich
ten doen natuurlijk de ronde. Zoo zou
den er vier Engelsche Fokkervllegtuigen
op weg naar Lissabon te Bordeaux wor
den vastgehouden. De vliegers beweren
evenwel dat deze vliegtuigen bestemd
ude-
Vijt-
vard
i.
Ok-
dske
sga.
nnd.
a 77
t te
GROOTE KAATSPARTIJ.
Op Zondag 2 Augustus vond alhier
de groote kaatspartij plaats op het feest
terrein „de Hertekamp”, gehouden ter
gelegenheid van het 50-jarig jubileum
van de kaatsvereen. „Witmarsum”.
Op het feestterrein zien we vele at
tracties, zooals Cakewalk, draai- en
zweefmolen, oefeningsspelen en diverse
kramen.
Voor de wedstrijd waren de volgende
36 kaatsers uitgenoodigd:
1. K. Koldijk te Jorwerd, A. van der
Meulen te Berlikum en IJ. Kuperus te
Wijnaldum.
2. K. Kuiken te St. Jacob, P. Helfrich
te Harlingen en J. van der Leij te Berli
kum.
3. R. Terpstra te Beetgum, J. Tanja
te Oostrum en F. van der Vliet te Wit
marsum.
4. H. Knol en S. Helfrich te Harlingen
en S. Lemstra te Witmarsum.
5. K. Falkena te Bolsward, A. Braam
te Sexbierum en W. Bosma te Bols
ward.
6. T. Zijlstra te Witmarsum, K. Hib-
ma te Peins en A. Pascal te Harlingen.
7. E. Zijlstra en W. Reitsma te Wit
marsum en A. Koster te Harlingen.
8. R. Yetsinga te Arum, H. Boogaard
en K. de jager te Harlingen.
9. G. Jellema te Weidum, M. v. d.
Molen te Makkum en F. Hiddinga te
Weidum.
10. M. v. d. Hem te Rauwerd, L.
Seerden te Franeker en J. van Dijk te
Harlingen.
11. G. Zaagmans te Witmarsum, C~
de Way te Bolsward en Sj. Helfrich te
Wijnaldum.
12. IJ. Bouma te Harlingen, M. Bijl
sma te Bolsward en C. Langerak te Fra
neker.
In twee perken werd er gespeeld.
No. 1 gaf een goede indruk, had in de
eerste helft een spel voorsprong, waar
na Helfrich op 6 gelijk de kaats niet
passeerde. Tot 1 y2 spel werd goed partij
gegeven. Op 6 gelijk nam Helfrich de
leiding. Met 2 spel verloor no. 1.
No. 3 was vrij sterk, liep uit tot 2>/2
om 1 spel. In het laatste halve spel
plaatsen v. d. Vliet en Tanja ieder een
bovenslag en wonnen alzoo.
No. 5 won, hoewel eenigen tijd de kans
voor no. 6 gunstig was, in korten tijd.
Evenzoo verging het no. 7, hetwelk
verloor met \/2 spel tegen no. 8.
No. 9 had spoedig ’n spel voorsprong,
maar dit ging weder verloren. Van Dijk
nam op 6 gelijk de leiding door het pas-
seeren van een kaats. Daarop maakte 10
2 spel. Seerden zorgde verder voor de
overwinning.
No. 11 en 12 gaf weinig spanning.
Zonder veel moeite werd door no. 11 ge
wonnen.
Na afloop der eerste omloop werd
In de groote feesttent, plaats biedende
aan 1000 personen, van den heer K. de
Boer te Bergen (N.H.) pachter der buf
fetten, de receptie gehouden ter gelegen
heid van dit jubileum. Op de bestuurs
tafel zien we vele bouquetten bloemen
en op het podium ontelbaar vele medail
les, sportbekers, en wandelballen. Tot
eerelid van de kaatsvereeniglng werd
benoemd de heer Auke Kooistra.
Na de receptie werd het kaatsen
voortgezet.
De tweede lijst bevatte de nos. 2-3, 5-8
en 10-11.
zeldzaamheid heeten en dat is zeer jam
mer. Nergens toch werd na Bach
schooner en boeiender orgelmuziek ge
schreven, dan in Frankrijk, en wel komt
op de Ntederlandsche programma’s het
Fransche oeuvre veelvuldig voor, doch
er waren (en zijn) in ons land maar heel
weinig organisten, die ons van deze wer
ken iets meer laten hooren dan de no
ten. Zoodat we ons verheugen, dat de
heer Alt zijn keus weer eens heeft laten
vallen op Fransche werken.
Voorop kwam Vincent d’Indy (leer
ling van César Franck) met z’n verruk
kelijke „Prelude et Canon”, een helaas
te kort stuk, waar voor ons gevoel best
nog zulk een meester-canon als derde
bewerking bij had gekund. De Mallly-
stukken vertegenwoordigden meer het
stemmingsgenre, waarvan de ernstige
„Meditation” al zéér mooi getroffen
werd, met eenige van die wonderschoone
echt Fransche register-combinaties, die
op het Martiniorgel blijkbaar maar voor
het grijpen liggen. De „Pastorale” met
haar ietwat banaal aanvangswijsje geeft
in het midden aardige fluit-echo’s te
hooren, die echter pas intressant werden
door de prachtige fluitregisters en de na
tuurgetrouwe vertolking, maar die we
qua compositie toch beschouwen als
technische kunstenmakerij, waaraan
geestelijke diepte te zeer ontbreekt
Die laatste hoedanigheid vonden we
echter weer terug in de stramme, afge
meten „Marche solennelle”, waar het
tempo ons evenwel wat te snel gekozen
scheen voor een „plechtige marsch”.
Het orgelprogram sloot met de „Toc
cata” van Paradies, een dankbaar en
vlot gespeeld slotnummetrje, dat we ech
ter gaarne cadeau hadden gegeven voor
nog éénmaal een herhaling van d’Indy’s
heerlijke Canon.
Nan Sijbenga hadden we ook al eens
te Leeuwarden gehoord. Wij vonden
haar geluid toen lief en sympathiek,
meenden, dat het nog aan warmte kon
winnen. Thans was dit veel beter. Of
het aan de accoustiek der Bolswarder
kerk ligt, of aan ’t orgel, zouden we niet
kunnen zeggen, maar haar zang klonk
thans overtuigender en haar voordracht
meer gerijpt. Het best beviel zij ons in
„Pie Jesu” van Gabriel Fauré en in
„Maria Wiegenlied” van Max Reger.
Minder in de beide Bachliederen waar
aan vooralsnog ontbrak die geest van
opbeuring, bemoediging, welke van de
sterke woorden des geloofs in het dicht
werk dient uit te gaan.
In hoog register klonk daarbij de stem
ietwat onzeker, wat wellicht op reke
ning van nervositeit, of gebrek aan zelf
vertrouwen kon worden geboekt. Doch
zooals gezegd: in „Pie Jesu” en „Maria
Wiegenlied” wist zij ons te treffen door
haar stemgeluid en dictie.
We zeggen gaame: tot wederhoorens.
Nederland, het land van de wereld
vermaarde K. L. M., land van Parmentier
en andere beroemdheden, winnaar van
de Londen-Melboume-race, land van
Fokker.heeftgebrek aan vlie
gers!
De reserve aan vliegtuigbestuurders is
in ons vaderland veel te gering. De be
hoeften van de civiele luchtvaart kunnen
bij lange na niet gedekt worden, hetgeen
voornamelijk catastrophaal zou kunnen
worden, in geval de wereldbrand eens
zou ontbranden en de gevleugelde strijd
rossen stonden te wachten op ruiters, idie
hen sturen konden.
Men moet dit euvel niet onderschatten.
Het kan een ernstige sta-in-den-weg
vormen bij de uitbreiding van onze bur
gerluchtvaart. Bij elke uitbreiding.ge
brek aan vliegers, aan Nederland
se h e vliegers. Want nu reeds is er een
nijpend tekort aan verkeersvliegers, nu
reeds werken er in dienst van onze na
tionale luchtvaartmaatschappij, de K. L.
M. buitenlandsche piloten, daar onze er
varen verkeersvliegers toch op tijd moe
ten worden afgelost, wil men door af
mattend overwerk geen ongelukken ver
oorzaken en alzoo ’t beroemde K. L. M.-
devies „Safety first” verloochenen.
Om in de leemte te voorzien, moest
men buitenlandsche piloten te werk
stellen. Buitenlandsche piloten in het
land van Anthonie Fokker.alleen
omdat er te weinig ervaren Nederland-
sche verkeerspiloten zijn.
Doch tevens een begrijpelijk iets, wan
neer men nagaat, hoeveel geldelijke of
fers er gevergd worden van Iemand, wil
hij leeren vliegen. En dan is men nog
slechts vlieger, doch nog lang geen ver
keersvlieger van beteekenis en zou geen
luchtvaartmaatschappij zoo’n beginneling
het leven van ettelijke passagiers toe
vertrouwen. Hoeveel tientallen guldens
er wel niet per lesuur en per vlieguur
gevraagd worden, is niet te beschrijven.
Wel beijvert de Nationale Luchtvaart-
school met haar bekwame leeraar-pilo-
ten zich, om een en ander goedkooper
te maken, doch „populair” zijn die prij
zen nog geenszins, zelfs niet eens bereik
baar voor een gegoede middenstanders-
portemonnaie. Men kan de Luchtvaart-
school daarvan geenszins een verwijt
maken. Immers: hoeveel kost niet het
materiaal, hoeveel kost niet de verzeke
ring van het leven van den leeraar-plloot
hoeveel kost niet de eventueele breuk?
Dat alles kan men niet in guldens of in
kwartjes berekenen, dat loopt in het pa
piergeld! Les kan men alleen krijgen
als men tevoren een som stort voor even
tueele „kraakjes” en die som is niet
malsch in den tegenwoordigen tijd!
Geld is dus een factor, die zoovele
droomen van Hollandsche jongens in
rook doet vervliegen, die zooveel hoop
tot luchtkasteelen reduceert.Want
waarlijk de belangstelling van de Ne-
derlandsche jeugd voor de luchtvaart is
niet minder dan in andere landen! Neem
maar de steeds groeiende belangstelling
van de „spes patriae” voor het zweef
vliegen, die prachtige sport. En daarbij
kost het jaarlijksch lidmaatschap van
zoo’n zweefvlieg-club toch minstens ook
nog f25.—. Dat is toch ook een som
gelds, die waarlijk niet iedere jongen
zich heden ten dage kan veroorlooven.
Het zweefvliegen is echter een uitstekend
aanloopje voor den loopbaan van piloot;
het thermische vliegen, gebruikmaken
van opwind en wolken, kan voor den
piloot van groot belang zijn. In het mo-
torlooze vliegtuig leert men deze lucht-
stroomingen kennen en leert men, hoe
men daarvan gebruik kan maken.in
het motorvliegtuig weet men, wat zoo’n
opwind, zoo’n valwind, zoo’n rukwind
beduidt en dan kan men er rekening
mede houden, al heeft een en ander min
der vat op het toestel, dan dat in een
zweeftoestel het geval is.Deze jon
gelui, die leden van zweefvliegclubs zijn,
vormen een prachtig materiaal voor de
opleiding tot piloot, tot verkeersvlieger
en oorlogsvlieger. Maar.daartoe is
geld noodig! Geld, dat de jongens zelf
niet bezitten!
Fokker heeft zich onlangs over het
gebrek aan een piloten-reserve uitgela
ten en voorzag catastrophale gevolgen,
wanneer niet tijdig maatregelen werden
genomen. Stel, dat ons vaderland ge
dwongen zou worden zich tegen buiten
landsche invallen te verdedigen, waaf
zijn dan de noodige vliegers, die de ge
vallenen zouden kunnen vervangen, die
een uitbreiding van het luchtwapen mo
gelijk zouden maken?.Men ziet, welk
een ongewenschte, om niet te zeggen
hachelijke situatie zou kunnen ontstaan!
Teneinde daarin nu te kunnen voorzien
heeft de heer Fokker de goede en bij uit
stek nationale gedachte gehad om een
HET 4e ORGELCONCERT.
Gelukkig weer eens een Fransch orgel-
programa. Zonderen we Bach uit, dan
gelooven we niet, dat er eenig genre mu
ziek bestaat, dat zoowel ons orgel, als
onzen organist zoo goed „ligt”, als het
Fransche. Hier te; lande mag dit een
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
au-
0j
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen