DE JEUGD EK WIJ OUDERED.
Buiteniandsche Revue.
Reparatie
De Bolswardsche Courant en Westergoo
UI. V. UJE3FF
32?!g Jaargang
Woensdag 9 September 1936
No. 70
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I
Uit den Omtrek.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
I
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Stadsnieuws.
in
12
i5
r.
Zanglust:
STORM.
dv
>er.
ak-
ird,
itje
te
te
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l1/, ct.
Buitenland 2^ ct.
en het is waar, dat de Overheid ten de
zen veel heeft gewrocht en bewaard,
heeft niet de oudere generatie daarvan
het meeste profijt gehad en staat de in
goed en kwaad veel belovende jongere
generatie dan niet te veel en te lang aan
den buitenkant?
Laten wij daarover eens nadenken, niet
alleen critisch maar ook opbouwend.
Onze oprechte belangstelling en onze
dadendrang alleen reeds, zou stimu-
leerend kunen werken.
Voor de overheid, want van Haar
moeten komen: het initiatief en de da
den; de toegangswegen en de midde
len.
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
Ruiter
Brandenburg
Huisman
Lin-
te
'de-
te
ine-
te
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
GESLAAGD.
Heden slaagde onze plaatsgenoot, de
heer P. Grunstra, voor het diploma: Wa
terbouwkundige.
PROGRAMMA PARKCONCERT 11 Sept,
te geven door het „Chr. Gemengd
Koor” te Bolsward en „Zang
lust’ te Exmorra.
Chr. Gemengd Koor:
Maannach’t.
O God, hoe moest ik dankbaar wezen.
Zanglust:
3C
21
70
60
10
75
15
22
12
10
40
:t.
:t.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
lum
:ske
ak
stra
Bondslied.
Wandellied.
Lenteboden.
Chr. Gemengd Koor:
Levensvernieuwing.
Op ’t KlokhÜs.
Zanglust:
O Jezus, mijn troost.
Klokkenboodschap.
Chr. Gemengd Koor:
O, weldoend avondduister.
Paaschhymne.
Zanglust:
Feest in ’t Woud.
Des zomers, als het regent.
Chr. Gemengd Koor:
’t Zwijgend orgel.
Herfstgoud.
worden. Daarom zoekt Japan meer toe
nadering tot Engeland. We zullen in dit
overzicht de burgeroorlog in Spanje (een
overigens dankbaar object ter bespre
king) eens niet memoreeren, maar even
dichter bij huis, n.l. Duitschland onder
de loupe nemen.
Wat is in het fascistisch Duitschland
momenteel het meest actueele punt?
Voor de een zal dat kunnen zijn de ver-
hooging van de weermacht, voor een an
der de Jodenvervolging, maar voor ons
gaat vandaag de interesse uit naar het
anti-bolsjewistisch front wat men bezig
is te vormen, en waarvoor zelfs belang
rijke concessies gedaan worden aan de
R.-K. partij.
Hitler heeft moeten ervaren, dat de
kerkelijke organisatie, zoowel sociaal als
geestelijk veel dieper in de volksziel wor
telt dan hij zich had gerealiseerd en dat
de tegenstand die hij snel dacht te bre
ken, veel taaier was nu de gezamenlijke
Duitsche bisschoppen hebben aangebo
den een vereenigd front te vormen tegen
het bolsjewisme, heeft Hitler zijn poging
tot onderwerping van de kerk moeten
opgeven.
In geheel midden-Europa is thans een
streven merkbaar een anti-bolsjewistisch
front in het leven te roepen.
Ten slotte nog iets over de Fransche
strafkolonie het bagna. Een wetsontwerp
is ingediend, deze gevangenis-kolonie in
Nieuw-Guyana op te heffen. Het was nog
uit den tijd van de geruchtmakende
Dreyfus-zaak dat het Duivelseiland aan
ernstige critiek was blootgesteld. Meer
malen werden voorstellen gedaan tot
opheffing. In 1931 is er ernstig sprake
geweest van opheffing, maar tot een be
sluit is men niet gekomen. Thans worden
wederom nieuwe voorstellen bij de Fran
sche kamer ingediend en het is zeer wel
mogelijk, -dat bij de tegenwoordige sa
menstelling van het Fransche Kabinet
er heel veel kans bestaat, dat deze voor
stellen zullen worden aangenomen.
verheid viel op te merken. Doch zeer
mooi vertolkte de solist het „Andante”
van Louis Sterck (vermoedelijk de va
der van den speler) een onbeschrijfelijke
charme ging er uit van deze fijngevoelde
teere muziek, en wij vonden het jammer
toen het uit was.
Ondanks het stormachtige weer met
striemende regenvlagen was het kerkge
bouw toch zeer goed bezet, al zullen de
fietsende bezoekers van buiten wel ont
broken hebben.
EDDY WALIS EN ZIJN ENSEMBLE.
De Doele zorgt voor het uitgaande pu
bliek in Bolsward voor afwisseling. Nu
Woensdagavond komt het gezelschap
Eddy Walis een uitvoering geven. Velen
zullen zich afvragen: Wat is dit? too-
neel, muziek, dans? en
Niet wanneer u een van deze drie din
gen afzonderlijk neemt, maar wel een
combinatie van muziek, tooneel.
Origineele Hongaarsche muziek naast
Chansqns met pianobegeleiding. Cym-
baal en viool-solo’s naast komische
schetsen. Russische muziek en Krontjong
liedjes.
Kortom een programma met een ver
scheidenheid die elke bezoeker kan be
vredigen. De plaatsbespreking voor deze
avond is reeds in volle gang en we ver
wachten dat velen naar de Doele zullen
trekken om een werkelijk leuke en pret
tige avond.
phonie, waarvan vooral het midden
stuk „Andante Cantabile” met zijn
droom van stil geluk, ten zeerste insloeg.
Het doet goed weer eens een groot
Fransch orgelstuk te hooren; het wekt
herinneringen aan voorheen, toen de
heer Alt alle symphoniën van Widor, alle
Sonaten van Guilmant, alle orgelwerken
van Franck langs de rij af deed hooren.
Hoevele honderden hebben zich toen
steeds weer opgemaakt om te luisteren.
Zou het publiek nu zoo veranderd zijn?
Veel genoegen deed ons de medewer
king van den Leeuwarder violist Salva
tore Sterck. Men hoort hem niet vaak als
violist en dat is te betreuren (welke re
den hij daarvoor ook hebben moge)
want zijn spel geeft veel voortreffelijks
te genieten.
Voor het eerste nummer (Tartini) ging
(ook bij ons) de aandacht eenigszins
verloren door het noodweer daarbuiten,
waarvan het felle weerlicht te zeer af
leidde. Pas in Beethoven’s „Liebesliei”
oefende de eminente voordracht en de
soepele toon van den violist zijn beko
ring uit. Ook in de „Meditation” van Ne-
merowsky was dit het geval, ofschoon
er in de kwintpositie’s een enkele onzui-
kant staande boom het te kwaad en nam
bij zijn buiging over het water een stuk
van den steenen walbeschoeiïng mee.
Het circus Strassburger dat Maandag
avond de eerste openingsvoorstelling te
Sneek zou geven, en waarvoor reeds alle
plaatsen waren uitverkocht, had een vrij
wat grootere strop. Doordat het groote
tentzeil door de stormwind gescheurd
was, kon de voorstelling niet doorgaan.
Het is te hopen dat de wind deze groote
inrichting de komende dagen wat gunsti
ger gezind is.
OPENB. LEESZAAL en BIBLIOTHEEK
„BOLSWARD en OMSTREKEN”.
Over de maanden Juli en Aug. (va-
cantiemaand) bedroeg het aantal uitge
leende boeken 806, t.w. 782 uit de eigen
bibliotheek en 24 uit die van Sneek; ter
wijl de| leeszaal over dat tijdsverloop
door 162 personen t.w. 23 dames en 139
heeren werd bezocht.
VOETBAL.
Met een vriendschappelijke wedstrijd
werd j.l. Zondag het voetbalseizoen
door C. A. B. geopend. Als gast fungeer
de Friesland I.
De opstelling van het C. A. B.-elftal is
als volgt:
Breidsje.
De spijskaart.
Chr. Gemengd Koor:
Spinliedje.
’t Geuzenvendel.
Ho_uben
Draaisma Huisman Vlagsma
de Jong, de Vries, Zijfstra, van Dalen
A. Hoekstra.
Wanneer we deze oefenwedstrijd als
een graadmeter voor de komende com
petitie mogen beschouwen, dan kunnen
we over veel in deze ploeg tevreden zijn.
Het bleek toch dat over het algemeen
C. A. B. veel sterker was dan Friesland
en het combineeren veel beter.
De telkens herhaalde aanvallen op de
Friesland doelverdediger waren prettig
te zien en het was alleen maar jammer,
dat in de voorhoede een goede schuttel
ontbreekt. Dat gemis schijnen ook de
buitenspelers te voelen, waardoor zij
trachtten vanaf de vleugels het doel te
vinden.
De reservekeeper van C. A. B. is nog
wat bang en ook nog niet ingesteld op
dit genre wedstrijden. De voorsprong
van 2-0 in het eerste kwartier van den
wedstrijd was dan ook niet noodig ge
weest.
We noteerden in de eerste helft maar
even ’n 10-tal corners voor C.A.B. Ook in
de tweede helft is C. A. B. regelmatig in
den aanval, evenwel zonder resultaat.
Een mooi schot van den rechtsbuiten
juist tegen de lat, had beter verdiend.
Evenals voor de rust probeeren de
rechts- en linksbuiten het met verre
schoten. Hierin dient de ploeg zich te
verbeteren, een wat beter afwerken van
de aanvallen, wat meer productie van
het binnentrio en een betrouwbare kee-
De wereldconjunctuur.
Engeland en Palestina.
Japansche politiek.
Het Fransche bagno.
Wanneer we aan het begin van deze
revue een korte bespreking willen wijden
aan de algemeene wereldconjunctuur cn
de beteekenis daarvan voor ons land,
dan behandelen we daarmee niet een
speciaal buitenlandsch probleem. Niette
min is deze kwestie voor ons van over
wegend belang, omdat elke conjunctuur
verbetering in het buitenland vroeg ol
laat zijn terugslag in ons land zal doen
gevoelen.
De Voorzitter van het Verbond voot
Nederlandsche Werkgevers heeft in een
de vorige week gehouden vergadering
van genoemd verbond gewezen op en
kele lichtpunten.
De algemeene wereldconjunctuur ver
toont ontegenzeggelijk een verbetering
die uit verschillende gegevens is af te
leiden. Zoo is het indexcijfer van de in-
dustrieele wereldproductie weer op het
niveau van 1929 aangeland. Hierbij moet
men echter terdege in aanmerking nemen
de geweldige uitbreiding der bewape-
ningsindustrie in vele landen.
Verder zijn de prijzen van grondstof
fen, speciaal voor landbouwproducten,
geleidelijk gestegen, ofschoon .in vele
landen de "dispariteit tusschen de prijzen
van landbouwproducten en fabrikaten
nog lang niet verdwenen is. Ook is de
werkloosheid van die landen, die gege
vens verstrekken, in 1935 met 15 af
genomen, hetgeen een totale verminde
ring sedert 1932 beteekent van 37
Ten slotte zijn de valuta’s in het afge-
loopen jaar ook aan minder schommelin
gen onderhevig geweest dan gedurende
de vorige jaren. Merkwaardig is tevens,
dat het volume van den wereldhandel,
dat in 1932 vergeleken met 1929 op cir
ca 70 was gedaald, inmiddels weer tot
77 is gestegen, ondanks het feit, dat
de handelspolitieke maatregelen als con-
tingenteeringen en invoerrechten gedu
rende het afgeloopen jaar zeer zeker niet
zijn verminderd.
Hoewel in ons land enkele bedrijfs
takken misschien eenige teekenen van
verbetering yertoonen, kan van een al
gemeene opleving zeker niet gesproken
worden.
In Indië, waar men den lijdensweg der
aanpassing reeds goeddeels heeft afge
legd, is de toestand over het geheel ge
nomen veel beter.
De algemeene toestand in ons koloni
aal bezit kan dus zeer bevredigend ge
noemd worden in tegenstelling met an
dere landen die te dien opzichte met
groote moeilijkheden te kampen hebben.
We denken hier allereerst aan Enge
land en Palestina. Met de opstandige
Arabieren hebben de Engelschen handen
vol werk. Er is dan ook reeds besloten
een grootere Engelsche troepenmacht
naar Palestina te zenden, zoodat waar
schijnlijk het aantal Britsche troepen ge
bracht zal worden op 17000 man.
Voor het Engelsche prestige in Pales
tina is deze legermacht van overwegend
belajng om de binnenlandsche rust te
verzekeren, maar aan de andere kant zal
Engeland ook wel een oogje in het zeil
willen houden op de veroveringsplannen
van Japan. Of deze expansiezucht zich
alleen zal bepalen tot China, valt te be
twijfelen. Een blik op de eilandengroep
in de Stille Zee is voldoende om ons tot
nadenken te brengen. De geweldige mi
litaire macht van Japan vormt een
voortdurende bedreiging van de andere
koloniale mogendheden, maar z^al o.i.
ook noodwendig moeten leiden tot een
zekere tweespalt in het eigen land.
Wanneer alleen de marlnebegrooting
een bedrag van 770 tot 800 millioen
vraagt, dan kunnen we ons indenken,
dat er voor economische verbeteringen
niet veel geld beschikbaar blijft.
Een lichtbaken in de gespannen atmos
feer is de erkenning van Japan, dat het
tot nu toe gevoerde buiteniandsche iso
lement een al te zware last begint te
7 Sept.
De hevige stormwind welke hier he
denmiddag heerschte, berokkende nog
al vrij wat schade aan verschillende
panden.
Bij een ingezetene waaide het ge-
heele zink van een platdak af, plus een
schoorsteen met bord. Bij een ander
moest de schoorsteen het ook ontgelden
en eveneens de dakpannen en een bo-
zum. Voorts sneuvelden nog vele pan
nen van andere woningen. Ook werden
ruiten ingedrukt door de felle wind.
STORMWEER.
We hopen niet, dat de September
maand met het weer zoo blijft doorgaan
als de laatste dagen. We zitten dan wel
heel vroeg midden in den herfst. De bui
tengewone regenval die eigenlijk alleen
"■oor de hooger gelegen landerijen wel
kom was, is daarentegen voor de bouw
bedrijven erg lastig.
Ook hebben verschillende festiviteiten
door dit minder gunstige weer een strop.
Het bezoek wordt er onmiddellijk door
beïnvloed. Wanneer men dan bovendien
te kampen heeft met een stormwind,
zooals we die de afgeloopen dagen ge
had hebben, wordt er aan uitgaan niet
gedacht, maar blijft men zooveel moge
lijk thuis.
Die stormwind brengt telken jare nog
al wat schade teweeg. Dakpannen en
schoorsteenborden voor zoover ze nog
als versiering op de oudere huizen staan
moeten het ontgelden. Ergens op de
Kade woei een schoorsteen om en na
tuurlijk gedeeltelijk door het dak. Op hei
Grootzand kreeg een daar aan de wal-
Vergissen wij ons niet, dan luidde voor
eenige jaren ongeveer aldus, een der on
derwerpen voor het eindexamen aan het
gymnasium, waarover de candidaten een
opstel moesten maken.
Het is niet onze bedoeling verschillen
de schema’s van opstellen over dat on
derwerp ten beste te geven, maar wel
om eenige opmerkingen te maken mei
betrekking tot maatschappelijke positie
en verhouding.
In een politiek weekblad lazen wij on
langs van een jongen man een ingezon
den stuk, waarin hij wees op het beden
kelijk verschijnsel, dat er tal van jeug
dige personen wegens misdrijven in de
gevangenis zitten; zóóveel, dat er ern
stig over nagedacht wordt deze jeugdige
misdadigers in een concentratiekamp op
te sluiten en aan den arbeid te zetten.
Gebrek aan werk heeft de gevallen
van misdrijven bedenkelijk doen toene
men. Verschaffing van geschikte en pas
sende arbeid in bedoelde kampen zou
het geestelijk evenwicht weer kunnen
herstellen of liever de remmen, welke
verantwoordelijkheidbewuste menschen
b.v. bezitten, weer kunnen doen werken.
Inderdaad zou dat heel goed mogelijk
zijn, indien dat soort arbeid zou kunnen
worden opgelegd, welke beloften zou
hebben voor het leven in de vrije maat
schappij, waarin de misdadigers na vol
brachten straftijd eenmaal moeten terug-
keeren. Wij bedoelen deze belofte, dat
zij door gezondheid en levenskracht,
door kennis en bedrevenheid, in de vrije
maatschappij weer arbeid zullen beko
men en daarmede hun dagelijksch brood
weer zullen kunnen verdienen.
Het gevang zal wel nooit de beste
plaats zijn voor het bekomen van ge
zondheid en levenskracht en voor het
verwerven van kennis van en bedreven
heid in productieven arbeid.
Deze arbeidstherapie moge voor de
menschen in de gevangenis gewenscht
zijn en mogelijk eenig resultaat kunnen
hebben, er zou meer kans op succes zijn,
indien de markt van vraag en aanbod
voor allen, maar in het bijzonder voot
onze jonge menschen gunstiger ware.
Die markt is voor de jongeren dermate
ongunstig, de werkloosheid onder hen
zóó groot, dat wij ons met angst moe
ten afvragen, wat zal hiervan het einde
zijn?
Toeneming van het getal mislukte le
vens? van het getal misdaden? van ra
deloosheid? van verzet tegen de bestaan
de orde? van gewelddaden? van onzede
lijkheid?
Wij vreezen met groote vreeze, want
de boog kan niet steeds gespannen blij
ven. Er moet onder de jongeren ontspan
ning komen, t.w. minder spanning voor
de toekomst en meer hoop op het be
reiken van een staat, van leven, waarin
zij zich als mensch kunnen ontplooien.
Het is niet ’n vraagstuk voor onze jonge
mannen alleen; het is ook een vraagstuk
voor onze jonge meisjes. En daarom is
het zulk een geweldig en gewichtig
vraagstuk.
Als wij denken aan onze jonge meisjes
aan hunne eigenschappen krachtens God
delijke scheppingsordinantie, als wij ons
indenken welk een geestelijk, zedelijk en
maatschappelijk kapitaal verloren gaat,
doordat velen hunner hunne bestemming
niet kunnen bereiken, dan wordt het ons
droef te moede.
Het is geen zaak van leed alleen, maar
ook een zaak van zorg voor de toe
komst.
Al deze jonge menschen, jonge man
nen en jonge dochters, bekomen straks
het stembiljet, waarmede zij de richting
en orde in staat en maatschapppij mede
zullen aangeven.
Er wordt gesproken over het gevaar
van een generatiestrijd. Begrijpen wij
de beteekenis van dat woord goed, dan
beteekent het dat die jonge menschen
tegenover de oudere menschen meer hun
natuurrecht willen doen gelden; dat er
spanning en strijd zal komen tusschen
de jongere en de oudere generatie.
Het zou ons niet verwonderen.
Theoretiseeren en moraliseeren kan
den drang naar daden, naar veranderin
gen, naar ingrijpende veranderingen, niet
voortdurend tegenhouden.
De overheid mag het zich voor gezegd
houden, omdat de overheid moet leiden
steunen en sterken ten goede.
Voor de oudere generatie heeft de
overheid reeds veel gedaan. Men roemt
de veelszins betere toestanden op maat
schappelijk gebied ten onzent, indien men
ze vergelijkt met die in andere landen.
Toegegeven, méér, indien het waar is,
waarin opgenomen
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
9e ORGELCONCERT.
Na het koraal: „Ruwe stormen” en
de teere polyfonische bewerking van
Bach over dezelfde melodie, kwam het
„Largo” van Handel als verzoeknummer.
Nu kunnen verzoeknummers, al zijn
ze ook nog zoo mooi, een programma
terdege in de war te sturen. Wat zegt
men bijv, van een Héndel ingedrukt
tusschen de vioolnummers van een
evel het stuk deed het weer goed en
dit is toch de hoofdzaak. Doch in één
woord prachtig was Widor’s 4e Sym- per, dan kan C. A. B. met gerustheid
de competitie in dezen winter tegemoet
zien.
ZWEMDEMONSTRATIE.
De Vereen. Zwemschool Bolsward or
ganiseerde j.l. Zaterdag de jaarlijksche
zwemwedstrijden.
De uitslag is als volgt:
Jongens tot 12 jaar: le prijs: Jitse
Kramer; 2e Theo Laagland. Jongens
van 12 tot 14 jaar: le prijs Douwe Lau-
tenbach, 2e Jacob Galerna.
Meisjes tot 12 jaar: le prijs Wietske
Hoitsma; 2e Greta van der Weide; 3e
Feikje de Jong.
Meisjes van 12 tot 14 jaar: le prijs:
Uilkje Stellingwerf; 2e Ali Gosliga en 3e
Ali Hazenberg.
Wedstrijden in hardzwemmen over 100
meter om den wisselbeker. Dames: eerst-
aankomende was mej. Hillie Haagsma in
1 minuut 30 sec.; 2e mej. Jeltje de Wit
in 1 min. 34 sec.; 3e was mej. Jannie
Frijling in 1 min. 36.9 sec.
Winnaar van den wisselbeker voor
heeren werd Bokke Nijdam in 1 min. 20
sec.; 2e was Jan Idzinga in 1 min. 25
sec., 3e was Hidde Bijlsma in 1 min.
33.2 sec.
Op de wedstrijden volgde een demon
stratie in het redden van drenkelingen,
uitgevoerd door leden van de Bolsward
sche Reddingsbrigade.
ARUM.
MOTORONGELUK.
4 Sept.
Gisterenavond om pl.m. 12 uur pas
seerde hier een motor die uit de richting
Bolsward kwam. Op genoemde motor
zaten drie personen plus een hond, die
in een houten bak medegevoerd werd.
Toen men in de buurt de rails overstak
slipte de motor en kwamen allen on
zacht op de straat terecht. Gelukkig
kwamen de reizigers van deze val er
nog goed af. De motor was eenigszins
defect, maar was spoedig weer klaar en
konden zij de reis weer voortzetten naar
Harlingen, waar de de motorrijders
woonachtig zijn.
DE JONG s NIEUWSBLAD
ei
i
i.
