Buitenlandsche Revue.
III. U. d. UI ER F F
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
WIJZIGINGEN IN DE
STEUNREGELING.
Stadsnieuws.
Uit den Onttrek.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
INGEZOMO
/TUKKEN
Woensdag 23 September 1936
32^2 Jaargang
No. 74
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
1.
4.
ie niet te verkrijgen met eenige repetities
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland V/a ct.
Buitenland 2^4 ct.
Speciale inrichting voor
Advertentlën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
lie ORGELCONCERT.
De koraalbewerking van Ps. 84 2
(Zelfs vindt de musch een huis, o Heer)
bestond als compositie uit niet veel meer
dan het koraal, omlijst door vogelge-
tsjlp. Dit zou op zich zelf een zeer goed
effect kunnen sorteeren, ware er nu ook
maar iets van een thematisch tegenmo-
tief in te beluisteren geweest. Nu dit
evenwel ontbrak, bleef het „wildzang”
zonder muzikalen zin en klonk alzoo ’n
tikje dillettanterig.
- Bijzonder mooi daarentegen was het
„Wiegenlied”, dat door den heer Alt
zeer verzorgd en met suggestieve accen
ten werd voorgedragen. Het stuk voldeed
ons veel beter dan Bach’s veelgespeelde
Toccata und Fuga d moll, die we
schreven het reeds vroeger, n. o. m.
achterstaat bij de fonkelende pracht van
de Toccata und Fuga a moll, (Boek IX)
een werk dat we (behalve dan te Bols-
ward) tot onze verbazing nog nimmei
elders hebben hooren uitvoeren.
Het vrouwenkwartet van de dames J.
Vonk, S. v. d. Mei, Tj. Hoitsma-Mulder
en D. de Jong had het zich niet gemak
kelijk gemaakkt met Palestrina’s „Pueri
Hebraeorum”.
Een goede inval was het, om dit motet,
dat Jezus’ intocht op Palmzondag tot
onderwerp heeft, te laten voorafgaan
door de instrumentaal marsch van Han
del’s „Seht er kommt mit Preis gekrönt”.
Het moeilijke polyphone werk werd
door de vier dames knap gezongen,
evenals Schubert’s 23e Psalm, die tech
nisch wel niet zulke eischen stelt als het
andere nummer, maar hierin toch geens
zins onderschat mag worden. Het klonk
alles heel aardig, in aanmerking geno
men dat er in de geluidskleur van deze
4 stemmen niet de geringste verwant
schap aanwezig is. Vooral de beide bin
nenstemmen (2e en 3e) loopen in klank
te ver uiteen. Beter passen de buiten
stemmen (le en 4e) bij elkaar.
De dames zouden echter naar onze
meening hierin al veel kunnen bereiken,
als zij zich geregeld in kwartet bleven
oefenen. Immers, kwartetzang vereischi
voor een bepaalde gelegenheid, zooals
van zelf spreekt
We verheugen ons reeds op het con
cert van a.s. Maandag met medewerking
van de Orkestklasse uit Leeuwarden on
der Salv. Sterck.
2e prijs:
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
de miljoenennota.
Zelden is onze vreugde onvermengd.
Min of meer tragisch was het samentref
fen van de verslechtering van de steun
regeling voor de werkeloozen in de
groote centra voor het platteland be
vat de wijziging een verhooging van
steun en de feestvreugde wegens de
verloving van H. K. H. Prinses Juliana.
Dit samentreffen was vooruit niet te
voorzien en niet te ontgaan. De wijzi
ging van de steunregeling zou, als er
niet zulke overwegende bezwaren tegen
ingebracht waren, twee weken eertier
zijn ingegaan.
De Minister-president adviseerde haar
op te schorten, totdat Minister Slingen-
berg na terugkomst van vacantie de be
handeling van deze aangelegenheid zelf
weer ter hand zou kunnen nemen.
Middelerwijl werd de verloving open
baar gemaakt en volgde de jubelweek.
In die week kwam de Eerste Kamer bij
een om niet vóór de stemming, maar
daarna mededeeling te doen van het
voornemen van de Regeering om f2.50
als feestgave uit hoofde van de verloving
aan eiken werkelooze, vallende onder
de steunregeling of geplaatst bij de
werkverschaffing, uit te keeren.
Deze feestgave staat op zich zelf. Het
is een daad van zuivere menschelijkheid.
Wij hadden haar gaarne een gelukkig
gesternte gegund, wat thans niet het ge
val is. Niemand, die dit redelijkerwijs kon
verhinderen. Intusschen is ook een inter
pellatie over de wijziging van de steun
regeling in de Tweede Kamer aange
vraagd.
Het lijdt geen twijfel of de Tweede Ka
mer zal eventueel het beleid van den
Minister van Sociale Zaken ten dezen
evenzeer afkeuren. Intusschen zuullen de
werkloozen ten plattelande de verhoo
ging van f0.50 per week reeds genieten
en het is niet aannemelijk, dat hun die
direct weer zal worden afgenomen.
Voorts zien wij er van komen, dat de
Minister van Sociale Zaken een verhoo
ging van steun voor de werkloozen in
de steden alsnog in ernstige overweging
zal moeten nemen. Indien niet, de positie
van het Kabinet zal er niet sterker op
worden, te minder nu het naar de ver
kiezingen gaat.
Het is voor de andere Ministers ont
zettend pijnlijk, nu reeds de kwade gees
ten te zien ronddwalen.
Wij denken hier in het bijzonder aan
den Minister van Financiën, wiens mil-
lioenennota den indruk maakt, van
kloekheid en verstandig beleid, speciaal
ten aanzien van de aangekondigde nieu
we banen voor de gemeentebesturen. Tal
van gemeenten zijn min of meer noodlij
dend. Tot op zekere hoogte door den
wetgever noodlijdend gemaakt, doordat
hun een deel van hunne belastingen af
handig zijn gemaakt, welke naar het
Werkloosheidssubsidiefonds zijn overge
heveld.
Uit dat fonds ontvangen de gemeenten
een normale bijdrage. Was die ontoerei
kend om de begrooting sluitend te ma
ken, dan volgde nog een bijzondere bij
drage. Konden de gemeenten er dan nog
niet komen, dan was er nog kans op een
belastingbijdrage en waren de eindjes
dan nog niet aan elkaar te knoopen, dan
volgde onderstand aan z.g.n. gesaneerde
gemeenten.
Hoe het precies met die onderstands-
bijdragen zat, was nooit helder. Naar
verluidde, was het een voorschot van
het Rijk, waarop jaarlijks 10 moet
worden afgelost. Natuurlijk werd de be
grooting weer met die 10 bezwaard
en moesten de noodlijdende gemeenten
ook voor de restitutie van die 10 on
derstand van het Rijk hebben.
Wij hebben ons wel eens laten vertel
len, dat die gesaneeerde gemeenten niet
zuiniger leefden dan de andere gemeen
ten; integendeel dat zij zich meer weelde
permitteerden. De sluitpost van de be
grooting was toch de onderstand van
het Rijk en het voorschot mocht jaarlijks
klimmen, welnu er zou een tijd komen
dat de Regeering eenmaal het verlossen
de woord van „vergeten en vergeven”
zou spreken.
Indien niet, die gemeenten zouden fi
nancieel erfelijk belast blijven, waardoor
zij bij andere gemeenten ten achter ston
den.
De Millioenennota van Minister Oud
heeft een wijziging in het beleid aange-
kondigd.
Heel duidelijk is de zaak nog niet.
maar dit lijkt wel zeker: de bijzondere te verkoopen. De schade die reeds thans aldaar ooit gevoeld is"
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
BLOEMPJESDAG
VOOR „HET HOOGELAND”.
Gaarne vestigen wij de aandacht op
de advertentie in dit nummer betreffende
den a.s. bloempjesdag voor de welbe
kende vereeniging „Het Hoogeland”.
In hare kolonies „Het Hoogeland” te
Beekbergen, „Filadelfia” te Vries en
„Wilhelminahoeve” te Op-ende worden
opgenomen ontslagen gevangenen, voor
waardelijk veroordeelden, voorwaardelijk
invrijheidgestelden, zwervers, bedelaars,
drankzuchtigen en ouden van dagen.
In hare tehuizen „Ons Thuis” en
„Klein Bouwzicht” te Beekbergen ver
blijven lichamelijk en geestelijk onvol-
waardigen en geheel alleenstaande per
sonen.
In hare kolonies en tehuizen worden
personen uit alle standen, van alle ge
zindten van ons volk en uit alle deelen
van ons land verpleegd.
Getracht wordt hen te reclasseerejn,
dat wil zeggen hen weer geschikt te ma
ken voor de maatschappij of, indien noo-
dig, hun een blijvende plaats onder hei
veilige dak der stichtingen te geven.
Over 1935 bedroeg 't aantal verpleeg-
dagen 63543. 329 personen van alle ge
zindten werden in de kolonies ver
pleegd. Het aantal nieuw opgenomenen
was 188. Buiten de kolonie-gevallen
werd aan 1025 doortrekkende personen
een warme maaltijd of brood met koffie
verstrekt. Aan 3z5 personen werd nacht-
logies met ontbijt verstrekt. Het aantal
aanvragen om opname in de kolonies,
dat helaas wegens plaats- en geldgebrek
moest worden afgewezen, bedroeg niet
minder dan 130.
Wij vertrouwen, dat deze mooie en
noodzakelijke arbeid, welke in dezen tijd
vele financieele offers vraagt, graag door
allen zal worden gesteund.
Dringend wekken wij allen op om hef
mooie metalen bloempje van „Het Hoo
geland” te koopen op Donderdag 24
September a.s.
De collectantes reiken aan allen, die
een bloempje koopen een volledig jaar
overzicht uit van den arbeid der Vereeni
ging over 1935, dat men rustig kan lezen.
Daaruit ziet men, waairvoor men zijn
bijdrage geeft.
Het plaatselijk Comité.
bijdrage en de belastingbijdrage gaan
naar beneden, dientengevolge de onder-
standsbijdrage naar boven tenzij er
extra bezuinigd kan worden en deze
onderstandsbijdrage wordt bij wijze van
leening tegen 3 rente beschikbaar ge
steld.
Dus de druk wegens de 10 aflos
sing wordt met 3 rente vermeerderd
en deze uitgaven zullen de onderstands
bijdrage van het Rijk weer stimuleeren.
De geschiedenis van de sneeuwbal dus.
Ook zegt de Minister van Financiën, dat
hij voor 1937 niet meer dan f3.500.000
aan onderstandsbijdrage aan noodlijden
de gemeenten kan uittrekken, d.i. onge
veer de helft van hetgeen over 1936 noo-
dig was.
Gesteld dat hetdubbele van het bedrag
van f3.500.000 noodig is, zullen de ge
meenten dan particulier moeten leenen
en hebben de uitgaven werkelijk betrek
king op leeningsobjecten?
Het behoeft nauwelijks betoog, dat ’t
leeaen van geld van particulieren, door
dat het duurder is en terug betaald moet
worden, meer benauwt, dan het leenen
bij het Rijk.
Dat het dien weg op moet, stond voor
de laatste jaren vast. De steun van
Rijkswege had funeste gevolgen. Het
gevoel van eigen verantwoordelijkheid
verslapte niet weinig. Men ergerde zich
over de inmenging door de Regeering in
zaken, waarover de gemeenteraden vroe
ger het recht van zelfbeschikking hadden
maar had er geen notie van, dat dit een
gevolg was van den kennelijken staat
van onvermogen, waarin de gemeente
verkeerde.
Men spreekt wel eens van medicinee-
ren tegen de oorzaak en niet tegen de
gevolgen der kwaal.
Welnu, Minister Oud is geen kwakzal
ver.
Wij zullen spoedig weer van dezen
specialist hooren.
Alleen, het is jammer, dat diens recep
ten zoo laat komen. Evenals verleden
jaar, zullen tal van gemeentbesturen
hunne begrooting voor het volgende
jaar moeten omwerken.
door deze bloedige burgeroorlog in
Spanje geleden is, valt moeilijk te schat
ten en vooral het verlies aan kunstschat
ten is nooit weer te herstellen.
Zooals de toestand zich momenteel
laat aanzien nemen de witten (dit zijn de
opstandelingen) op alle fronten het ini
tiatief tot den aanval. Vooral aan het
noordelijk front kunnen de witten succes
boeken. Het bekende Alcazar, de on
noemlijk sterke vesting bij Toledo, is nu
reeds gedurende het geheele verloop van
deze opstand het tooneel van een ver
woeden strijd. De bezetting van deze
oude burcht met vrouwen en kinderen,
in totaal een 1800 menschen hebben heel
wat moeilijke tijden meegemaakt.
Dezer dagen hebben echter de regee-
ringstroepen hun bedreiging om deze
oude vesting in de lucht te laten vliegen,
uitgevoerd, door de eerste der drie mij
nen die waren aangebracht tot ontplof
fing te brengen. De uitwerking moet ver
schrikkelijk geweest zijn, maar ondanks
deze barbaarsche wijze van oorlogvoe
ren, blijft de bezetting in de ruïne van
deze burcht stand houden. Een droevig
beeld van de verbittering waarmee het
Spaansche volk bezig is zich uit te moor
den
Naast de burgeroorlog in Spanje trekt
momenteel de aandacht van de wereld
ook naar Rusland, Duitschland en Frank
rijk. We herinneren ons de brallende re
devoering van Hitler, die sprak over het
nieuwe Duitsche leger dat gereed staat
tegen de stormloopen van het bolsjewis
me. Bovendien strekt Hitler begeerig z’n
handen uit naar een andermans bezit,
met de woorden: Met de opbrengst van
de Oekraine en andere rijke Russische
gebieden zou het Duitsche volk zich in
overvloed kunnen baden.
Dat is niets meer of minder als spelen
met vuur in een zwaar met ontplofbare
stof geladen atmosfeer. Wat antwoord
geeft Rusland hierop? Bij monde van de
Volkscommissaris van oorlog, Worosji-
loff, aldus: Als ooit een vijand zou trach
ten Rusland of de Oekraine binnen te
vallen, dan zal hij ons roode leger ge
reed vinden niet alleen om zijn aanval af
te slaan, maar ook om de strijd naar zijn
eigen gebied over te brengen. Wij zijn
een volk van 170 miUIoen dat de vrede
liefheeft maar niet bereid is voor het ge
ringste dreigement op zij te gaan.
Ook de Fransche eerste minister, Leon
Blum, heeft op de schampere rede van
Hitler (speciaal voor Frankrijk zoo min
achtend door de manier waarop gespro
ken werd over de democratie) geant
woord met een verdediging van die de
mocratie. Zonder de burgerlijke vrijheid,
welke de Fransche revolutie heeft uitge
roepen, zouden de Europeesche macht-
staten op dit oogenblik geen mannen aan
het hoofd hebben, die gesproten zijn uit
het volk en die in deze afkomst een re
den vinden tot trots. Frankrijk wil de
wederzijdsche bijstand organiseeren, hei
wil de wedloop in bewapening tegen
houden en het wil telkens zijn beroep op
de wereld hernieuwen totdat het aller
wegen verstaan is. Groote tegenstel
lingen dus die overbrugd moeten wor
den voordat Europa internationaal weer
een beeld van inwendige vrede kan ver-
toonen.
Voor wie een oogenblik gedacht mocht
hebben dat de stakingen in Frankrijk tot
ernstige binnenlandsche botsingen zou
den uitgroeien is het laatste bericht ge
ruststellend, n.l. dat de textielstaking te
Rijssel is geëindigd. Een loonsverlaging
van 6 procent is toegestaan en de bezet
ting van de fabrieken is onmiddellijk in
getrokken en zal in de toekomst ook niet
meer kunnen plaats hebben. Aan weers
kanten, zoowel van werkgevers als werk
nemers zijde is instemming betuigd mei
het bereikte resultaat. Beter kan het al
niet. Wel lijkt ons het spreekwoord, be
ter te voorkomen dan te genezen, hier op
z’n plaats.
Laten we tenslotte U nog iets vertel
len (na al die politieke of economische
stormen) over een echte storm gepaard
met aardschokken waarmee de kust van
Noord- en Zuid Amerika en een groot
gedeelte van Malakka en Sumatra be
zocht is. De orkaan langs de Atlantische
kust was van een ongekende hevigheid.
Langs de geheele kust is de oogst ver
nield. Te New York zijn tal van schoor
steenen omgewaaid en wordt het aantal
dooden geschat op 46. Een visschersboot
is vergaan waarbij 42 leden van de be
manning zijn omgekomen.
Op Sumatra is een hevige aardschok
gevoeld. Sterke bevingen worden gemeld
van Medan, Padang, Singapore enz. Na
bij de krater van de Sibajak heeft een
aardschuiving plaats gehad. Gelukkig
zijn bij deze natuurramp geen dooden te
betreuren, alleen materieele schade. Vol-
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
VOETBAL
Onder zeer groote belangstelling
speelde C. A. B. I haar eerste thuiswed
strijd tegen F. V. C.
De opstelling van het C. A. B.-elftal
hebben we in ons Zaterdagnummer
reeds gegeven.
Direct na de aftrap ontwikkelt C. A.
B. een enthousiast spel. Goed combinee-
rend wordt de bal opgebracht, maar in
de voorhoede lukt het niet al te best.
Wel is C. A. B. voortdurend in den aan
val en weet F. V. C. hiertegen weinig
spel te ontplooien, maar tot doelpunten
komt men niet. De kans voor 1 of 2
doelpunten is er voor de rust zeker ge
weest. De eene keer een pracht kans
die juist naast geschoten wordt en de
tweede keer uit een vrije schop die door
den F. V. C. keeper schitterend gestopt
wordt. Even later een mooi gericht
schot van v. Dalen juist tegen de lat.
Dan neemt F. V. C. het spel een wei
nig over en zien we verschillende cor
ners op het C. A. B.-doel. Uit een
scrimmage als gevolg van een corner
maakt F. V. C. de eerste goal. Het is en
blijft voor de rust verder 'n aantrekke
lijke wedstrijd met aan weerskanten een
hoog tempo.
Onze totaal-indruk over de eerste
helft is: twee geheel gelijkwaardige
ploegen. Bij C. A. B. is de rechtsbuiten
i niet zoo goed als we dit van deze speler
gewoon zijn. De keeper, die niet zwaar
werk heeft, is goed, vooral het uitschop-
pen is tactisch. Aan beide kanten ont-
breekt het aan de goede schutters. De
rust gaat in met 10 voor F. V. C.
Na de rust een kort moment op en
neer gaand spel, maar dan neemt vrij
I spoedig F. V. C. de leiding. Een schit-
terende omhaal uit een corner wordt de
2e goal. Nu is F. V. C. veel sterker ea
I weet dan ook nog 2 goals te maken.
Het verband in onze voorhoede is totaal
I zoek. Het spel na de rust van onze C.
A. B.-ers is wel een klasse minder dan
i er voor en toch lijkt ons dit elftal niet
zoo zwak als deze twee nu verloren
wedstrijden doet vermoeden. Nog een
schepje enthousiasme er bovenop, hee-
ren en vooral niet kankeren wanneer het
soms wat tegenloopt.
C. A. B. II speelde in Harlingen en
moest ook met een 26 nederlaag naar
huistoe.
C. A. B. Ill deed het thuis heel wat
beter en maakte L. S. C. V in met even
tjes 120. Er zitten heel goede voet
ballers onder dit derde elftal van C.A.B.
De adspiranten speelden tegen Harlin
gen en verloren met 30.
De R.-K. voetbalver. D.E.S. hield on
derlinge wedstrijden teneinde definitief
de eerste en tweede elftallen vast te stel
len.
De burgeroorlog in Spanje.
Het Europeesche drieman
schap. Het verloop der
stakingen in Frankrijk.
Storm aan de kust van
Amerika.
In tegenstelling met andere weken, wan
neer we het nieuws over de burgeroor
log in Spanje maar onder de gemengde
berichten plaatsen, meenen we voor deze
keer over dit punt een korte beschouwing
in onze buitenlandsche revue te mogen
wijden. Het lijkt ons toe dat er een zekei
keerpunt komt in den strijd. De tegen
stand van de regeeringstroepen is op
enkele plaatsen gebroken en men kan
zeer spoedig een aanval op Madrid ver
wachten. Langs twee wegen rukken de
opstandelingen op en reeds hebben ze
zich meester gemaakt van de groote re
servoirs van de stad. De watervoorzie
ning komt hierdoor in de knel, wat na
tuurlijk een strop voor de verdedigers
kan worden.
Stel eens het geval dat de opstandelin
gen er in zouden slagen Madrid te ver
overen, is dan de burgeroorlog geëin
digd, zult ge misschien vragen? Verre
van dat groote provincies als Bar
celona en Valencia bevinden zich nog
steeds in handen van de regeering. Aan
oorlogsmateriaal is tot nog toe geen ge
brek, de geheele beschaafde? wereld zit
vol oorlogsmateriaal en elk land tracht
een extraatje te verdienen door aan een
der beide partijen wat moordwerktuigen gens outsiders is dit de ergste beving die welhaast een volmaakte dispositie en die
VISCHCLUB „ONS GENOEGEN”.
De 5de wedstrijd van bovengenoemde
vischclub, welke Zondag j.l. werd ge
houden is in alle opzichten goed ge
slaagd. Voor ditmaal ging men eens op
de fiets en wel naar Gaast. De vangst
was goed, n.l. 25 baarzen boven de wet
telijke maat, waarvan de grootste baars
29 c.M. werd gevangen door C. Ebben-
dorf, waarmede deze de eerste prijs
won.
De verdere uitslag was als volgt:
W. de Wit.
D. Adema.
B. de Jong.
Sj. Koopmans.
K. Zoethout.
F. Walstra.
P. Brakels.
H. Nauta.
G. de Jong.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
ZWEMSCHOOL
De temperatuur van het water is he
den 17 graden.
WONSERADEEL.
VERGADERING van den raad der gem.
Wonseradeel op Maandag 28
September 1936, nam. 30 uur
off. tijd ten gemeentehuize te
Witmarsum.
Agenda:
Notulen van de vergaderingen van
24 Juni en 11 Juli 1936.
2. Ingekomen stukken-
3. Mededeelingen.
Benoeming van raadscommissies
voor het zittingsjaar 1936-1937.
5. Verdeeling van den raad in afdee-
lingen volgens artikel 22 van het regie-
I
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
