Buitenlandsclie Revue.
I
SIR HERRV OETERDIUG AAR
HET WOORD.
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
De Bolswardsche Courant en Westergoo
III. II. d. UIEHFF
id
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
Woensdag 7 October 1936
32gig Jaargang
No. 78
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
2.
a
:n
ie
m
ACHLUM.
Advertentlën per regel:
Woensdagsnummcr 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
n.
gonnen, laten wij ons van die weg niet
meer afdringen, zelfs niet als de landen
wier houding ons op dezen weg heeft
gebracht, thans van koers zouden willen
veranderen.’’
Eerst wanneer Engeland naar ’t eigen
oordeel zoover gereed is, dat het met
vertrouwen de toekomst tegemoet kan
zien, zal men bereid zijn ernstig over het
beperken van bewapening te splreken.
Wat voor zin heeft het dan, zoo vragen
we ons af, de derde ontwapeningsconfe
rentie bijeen te roepen, er wordt immers
verder bewapend door allen zonder on
derscheid.
Speciale inrichting voor
3 October 1936.
Hedenavond vergaderde de afdeeling
Achlum-Hitzum van Volksonderwijs bij
G. Feenstra. De opkomst was zeer slecht.
Tot bestuurslid werd gekozen de heer J.
Ruiter, die eveneens tot afgevaardigde
OPBRENGST COLLECTE.
De collecte voor het cadeau voor Prin
ses Juliana heeft hier opgebracht de
somma van f 86.73.
WONSERADEEL.
5 October 1936.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie is aan Sijtze Couperus en Ulbe
van der Veen, ingeschrevenen voor de
dienstplicht, lichting 1937 uit deze ge
meente uitstel van de eerste oefening
verleend voor den tijd van één jaar en
aan Pieter Miedema van dezelfde lich
ting en ook uit deze gemeente met in
gang van 1 Oct. voor een jaar vrijstelling
van den dienstplicht wegens kostwinner
schap.
1—5
f-
m
ie
le
ot
k,
m
is
In
m
EER
en
alt
len
jd.
en
nis
ed.
U
m
ie
:d
P>
sr
w
r-
m
ie
ig
it
ie
ie
fe
st
De toestand in Spanje.
Japan en China.
Engeland en de ontwapening.
Wanneer we ons eens een oogenblik
losmaken van alle goud en devaluatie-
gedachten en we weer eenige belangstel
ling over hebben voor het groote wereld
gebeuren, dan valt het ons op, dat de
burgeroorlog in Spanje in een geheel
ander stadium is gekomen. Burgos, de
zetel van de Spaansche regeering is door
de opstandelingen ingenomen. Op plech
tige wijze is generaal Franco tot staats
hoofd uitgeroepen en direct daarop
heeft hij reeds een politiek program ont
wikkeld.
Zooals de toestand zich thans laat
aanzien, zullen de regeeringstroepen het
in midden-Spanje niet lang meer kunnen
uithouden. Na de val van Toledo is de
DE ST. MAARTEN OPTOCHT.
Het groote succes dat de Permanente
Feestcommissie het vorig jaar mocht
ondervinden met de organisatie van de
St. Maarten Optocht op 11 November,
deed haar besluiten ook dit jaar die re
geling weer op zich te nemen. De 11e
November valt dit jaar op een Woens
dag en is dus een zeer geschikte dag
voor de deelnemende schooljeugd.
Evenals het vorig jaar zullen ook nu
weer prijzen beschikbaar worden ge
steld voor de mooiste, leukste origineel
ste groep of enkeling. De reeds zoo dik
wijls in Bolsward tot uiting gekomen
vindingrijkheid wat betreft de kinder-
optocht zal ook dit jaar wel weer ver
schillende nieuwe gedachten in beeld
brengen. De Permanente feestcommis
sie geeft daarom reeds vroegtijdig ken
nis van deze St. Maarten optocht, ten
einde de moeders, tantes en zusters de
gelegenheid te geven nieuwe en leuke
ontwerpen klaar te kunnen maken.
Binnenkort zal de Commissie nadere
gegevens publiceeren omtrent tijd en
plaats van aangifte en eventueele in
lichtingen.
VOETBAL.
Een kat en muis wedstrijd speelde
C. A. B. III Zondagmorgen tegen Oos-
terlittens 2. Met 180 werd deze club
naar huis gestuurd. Het derde elftal
heeft nu in de gespeelde wedstrijden 42
tegen 1 goal.
C. A. B. II speelde Zondagmiddag te
gen Friesland 3. Scheidsrechter W. van
Winden van Sneek. Met 31 was C. A.
B. in de meerderheid, toen de wedstrijd
enkele minuten voor het einde gestaakt
werd.
Over het algemeen een vrij forsch ge
speelde wedstrijd, waarbij de meeste
aanvallen toch wel van de C. A. B. ploeg
kwamen. De aanvalslinies zijn bij beide
partijen goed, maar de achterhoede met
de keeper waren bij C. A. B. stukken
beter. De eerste goal voor C.A.B. is een
goede combinatie van midvoor en links
binnen. Direct daarop een schitterende
kans voor C. A. B. gaat hoog over. Een
volgende aanval redt de Friesland-kee-
per op het nippertje. Dan een korte op
leving in de Friesland-ploeg, maar het
schot is te onzeker. Een tactisch door-
loopen van de midvoor geeft C. A. B.
de 2e goal. Bij de een gevaarlijke aan
val van Friesland redt de keeper zeer
goed. Verschillende goede kansen nog
voor C. A. B. die slecht worden afge
werkt en ook brengt de lat een keer
redding. Dan een corner voor Friesland,
uitstekend voorgezet en na een kleine
schermutseling met keeper en al over de
doellijn.
Na de rust hetzelfde spelbeeld. Fries
land iets meer in de aanval dan voor de
rust, maar backs en keeper zijn goed op
hun post. Toch weet C. A. B. in deze
periode de derde goal te maken. Een
handsgeval geeft aan Friesland een
strafschop, die precies tegen de keeper
aan geschoten wordt en nog kan worden
weggewerkt. Het spel wordt wel iets ru
wer en de scheidsrechter heeft alle
moeite de touwtjes strak te houden. Bij
een aanval op het middenveld, trapt de
Friesland speler Willemse over de bal,
valt en breekt z’n onderarm. De wed
strijd werd gestaakt. De patiënt werd
door Dr. v. Geuns voorloopig verbon
den, teneinde zich te Leeuwarden onder
behandeling van een specialist te stel
len.
Het eerste elftal van C. A. B. heeft nu
ook weer in Steenwij k verloren met
04. Dat gaat zoo niet goed, heeren.
In de komende wedstrijd zal nog eens
alles moeten worden gegeven om te
winnen, dat sterkt ook het moreel van
de troep.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
en men behoeft zich geen illusies te ma
ken over de uitslag van dezen strijd. Wat
is, zoo vraagt men zich onwillekeurig af,
de oorzaak dat de Spaansche regeering
hoewel nummeriek in de meerderheid,
toch deze strijd moet verliezen. Het is
met enkele woorden te zeggen. Gebrek
aan bekwaamheid en eenheid in de lei
ding. De militairen, dat zijn dan de op
standelingen, beschikten over geschoolde
leiders, die van oorlogvoeren verstand
hebben en de discipline in hun gelederen
onverzwakt kunnen handhaven.
Een sprekend voorbeeld hiervan geeft
de Spaansche vloot, die voor het groot
ste gedeelte de regeering wilde steunen,
maar toch niet in staat bleek, de bevoor
rading en versterking voor de opstande
lingen uit Marokko te beletten.
Juist dat gebrek aan leiding en ook
niet te vergeten het betere oorlogsmate
riaal dat de opstandelingen nog regel
matig wordt toegestuurd, zal uiteindelijk
deze burgerkrijg in het voordeel van de
opstandelingen doen beslissen.
Een eigenaardige mentaliteit houden
die Spanjaarden er op na. Wanneer we
de berichten moeten gelooven, dan is
’n menschenleven daar niets meer waard.
Deze geheele burgeroorlog lijkt een zelf
moordpoging van het Spaansche volk.
Maar ondanks die gruwelijke toestand
gaan de stierengevechten en voetbalwed
strijden onverminderd door. In de nog
altijd met bommen bestookte stad Bil
bao werd een wedstrijd gespeeld waar
bij 25000 toeschouwers gebruld en ge
jubeld hebben, wanneer een doelpunt ge
maakt werd. Ook dit feit is een teeken
van een ontstellende geestesverwildering
die nog alleen bevrediging kan vinden
in excessen. Over de van weerskanten
gepubliceerde verhalen van wreedheden
zullen we maar niet een bloemlezing
aanleggen. De feiten zijn al treurig ge
noeg.
Van de R.K. voetbalclub R. E. S. ont
vingen we de volgende uitslagen:
BlauwhuisR.E.S. adspiranten
Joure Friso IR.E.S. I
Joure Friso IIR.E.S. II
C. Ebbendorf.
D. van der Eems.
N. Ebbendorf.
K. Zoethout.
J. Knier.
B. de Jong.
R. van der Schaaf.
W. de Wit.
J. Zoethout.
KIMSWERD
Een koe van den landbouwer W. Bier-
ma alhier, bracht voor den eigenaar in
361 dagen het hoog getal van 409 K.G.
aan boter op.
ONTHOUDERS VISCHCLUB.
Begunstigd door fraai herfstweer
werd de 7e en laatste vischwedstrijd ge
houden en wel in de omtrek van Wons.
Deze laatste tocht ging per fiets. Dat
het een succes is geworden blijkt uit de
48 baarzen die gevangen zijn boven de
wettelijk maat. Aan het einde der wed
strijd bleek, dat niet alleen de eerste
prijs, maar tevens tot kampioen werd
uitgeroepen A. Nieuwenhuis. De eerste
prijs werd behaald met de grootste
baars van 31 /2 c.M. De kampioensme-
daille werd behaald met het meeste aan
tal punten over dit seizoen 397. Tevens
werd A. Nieuwenhuis bezitter van een
lauwertak voor de meest gevangen
maatsbaarzen over 1936 en wel 19
stuks. De wissel-medaille kwam in be
zit van G. D. v. d. Zee voor de grootste
baars 32 c.M. over ’t geheele seizoen;
Verder werden de prijzen als volgt ge
wonnen:
2e prijs: A. de Vries.
3e prijs: G. D. v. d. Zee.
4e prijs: P. de Jong.
5e prijs: K. Nieuwenhuis.
6e prijs: L. Noordbruis.
7e prijs: H. Dekker..
8e prijs: R. Nieuwenhuis.
LAATSTE ORGELCONCERT.
De serie der Orgelbespelingen van den
heer A. Alt, welke reeks met dit concert
helaas werd afgesloten, heeft ons een
seizoen gebracht van rijk en heerlijk
musiceeren. In vocale medewerking
hoorden we de dames Trude Wester-
onen van Meeteren, J. Vonk, Jelly Wier
sma, Nan Sijbenga Jeanne Tuyten, Doe
Haasdijk, P. Steensma een Dameskwar-
tet en het Vrijz. Kerkkoor, terwijl instru
mentale medewerking werd verleend
door de heeren H. J. Bakker (fluitist),
Piet Molenaar (cellist), Salvatore Sterck
(violist) en last not least de strijk-
orkestklasse eveneens onder Salv. Sterck.
De zéér groote belangstelling van het
publiek moge den heer Alt op overtui
gende wijze de voldoening schenken,
hoezeer men hem en zijn werk hier in
alle kringen der bevolking waardeert.
Want inderdaad, voor hen die wel eens
de orgelconcerten in andere plaatsen be
zoeken, hetzij te Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam, Utrecht of te Leeuwarden,
Enkhuizen, Sneek voor de zulken is dit
talrijke bezoek te Bolsward niets minder
dan verbazend.
De orgelnummers op dit laatste pro
gramma waren, zooals steeds, met zorg
gekozen en van artistieke hoedanigheid.
Niettemin zouden wij en velen met
ons het toch zeer op prijs stellen,
wanneer wij bij leven en welzijn in
het volgend seizoen weer eens de groote
orgelwerken van Reger, Franck, Widor
en Guilmant mochten beluisteren.
De zang van het Vrijz. Kerkkoor, dat
heden zijn 10-jarig bestaan herdacht,
heeft ons zeer geboeid. Alt’s koraalbe-
werking van Psalm 65 met de in onze
dagen zoo treffende woorden ,,’t Rumoet
der volken als der baren Betoomt Gij
waar Gij ’t wilt”, maakte een diepen in
druk, waarbij wij in het bijzonder het
fraaie geluid der alten konden bewonde
ren. Prachtige trekken (nu van de
Sopraan) waren op te merken in ’t ver
re van gemakkelijk „Sanctus” van Pa
lestrina en in „Wachet auf” van Bach.
Daarentegen viel het fragment uit
Haydn’s „Schöpfung” dat (terecht) met
begeleiding werd gezongen, ons niet
mee; dat lag voornamelijk aan het kleine
overlijden van den dictator Stalin, doen
het vermoeden wettigen, dat er nog heel
wat aan de normale toestand ontbreekt.
De algemeene vervolging van Trotski is
hiervan een sprekend bewijs.
Ten slotte komen we via de Volken-
bondsbesprekingen over bewapening
enz. in Engeland. We nemen juist dit
land omdat Engeland in de afgeloopen
jaren, dat er geconfereerd en onderhan
deld is over ontwapening, zich steeds
op het standpunt gesteld heeft indien
mogelijk aan de ontwapening te kunnen
meedoen. Toen evenwel andere landen
zich ondanks de besprekingen krachtiger
gingen bewapenen, is ook Engeland er
toe overgegaan, zijn weermacht opnieuw
te versterken. Minister Hoare heeft nog
dezer dagen verklaard: Nu wij eenmaal
door de omstandigheden gedwongen,
weer met krachtige toerustingen zijn be- koor te beluisteren geeft, blijft een (zoo
mogelijk) nóg meer evenwichtige stem
menverhouding en ’n (óók zoo mogelijk)
meer veredelde uitspraak dus aanbevo
len.
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
onmachtige harmonium dat hierbij werd
gebruikt. Wellicht waren we nog onder
den indruk van het vorige concert, toen
het kerkkoor met begeleiding van orkest
zong. Toch vragen we ons af, waarom
dit nu niet op het groote orgel kon ge
schieden; de begeleidingsmuziek zou
vandaar heel wat imposanter hebben ge
klonken.
Het Vrijz. Kerkkoor beschikt over heel
mooi stemmenmateriaal, vooral bij de
Sopraan en Alt. De Tenor (die te zwak
bezet is) kan het bij de ff in hoog regis
ter niet altijd zonder eenigd ruwheid
stellen, terwijl de Bas (die daarentegen
zéér goed bezet is) te weinig toon ont
wikkelt. Het koor zou echter nog veel
kunnen winnen bij een meer verfijnden
uitspraak.
Bij het vele'goede dat het Vrijz. kerk-
De Chineesch-Japansche kwestie is er
in de afgeloopen week ook niet beter op
geworden. Telkens weer duiken er ge
ruchten op, dat Japan dreigt met geweld.
De vraag mag daarom wel eens gesteld:
is die oorlogsdreiging in het verre Oos
ten werkelijk zoo groot dat men zich
daarover in de andere werelddeelen
eenigszins ongerust over moet maken. In
de allereerste plaats zou de Pan Aziati
sche politiek van Japan er ’n groot nadeel
van ondervinden en de verhouding ten
opzichte van de andere mogendheden
die belangen in het Verre Oosten hebben
zouden er door beïnvloed kunnen wor
den.
Voor Japan zou de oorlog mobilisa
tie en het gebruik van groote marine- en
legerstrijdkrachten beteekenen. Deze
zouden de voornaamste Chineesche kust
plaatsen kunnen bezeten en de voor
naamste plaatsen aan de rivieren. Het
eerste resultaat van wapengeweld zou
echter het stopzetten van den handel
tusschen de beide landen beteekenen. De
Japansche fabrieken in China zouden dan
niet kunnen werken en het Japansche
zakenleven in China zou stil komen te
liggen, zooals in 1932 ook al ife gebeurd.
Het ergste gevolg zou echter zijn, dat
de anti-Japansche stemming in China
sterk aangewakkerd zou worden, waar
door elke bezetting door Japan van Chi-
neesch grondgebied vrijwel waardeloos
zou worden.
Het industrieele Japan zal daarom niet
bereid zijn een oorlog met zijn beste
klant te beginnen. Onwillekeurig denken
we bij de bespreking van de Japansche
toestand aan Rusland dat aan de grens
van Mandsjoekwo met zijn roode leger
de wacht houdt en niet zonder meer een
verdere expansie van Japan in China zou
dulden. Ook de toestand in het eigen
Russische land is, afgaande op de spaar
zaam binnenkomende berichten niet ge
heel zuiver. De geruchten, die er langs
omwegen verspreid worden over het
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Hij complimenteert onze re-
feering.
Gunstiger toekomst voor ons
land.
Zooals men weet behoorde Sir Henry
Deterding, de directeur-generaal van de
Koninklijke Shellgroep, sedert Septem
ber 1931 tot de voorstanders van deva
luatie van den Nederlandschen gulden en
aanpassing van den gulden bij het En-
gelsche pond sterling, waardoor Neder
land gelijk Zweden, Noorwegen en, Dene
marken, deel zou hebben uitgemaakt van
het Sterling-bloc.
Wij vroegen Dinsdagmorgen belet bij1 omsingeling van Madrid bijna volkomen
den heer Deterding, belovend niet over
de valuatie of devalutie te spreken, doch
alleen zijn oordeel te geven over de toe
komst van Nederland, die hem zoo ter
harte gaat. Dat kan al dadelijk verklaard
worden, dat de heer Deterding vol be
wondering is voor de forschheid van dé
beslissing, waarmede de Nederlandsche
regeerig het goud heeft laten schieten,
toen dit nog mogelijk was, nadat Frank
rijk eerst, Zwitserland later, het voor
beeld hadden gegeven. Zonder dat de in
ternationale speculatie kans gegeven
werd zich op den gulden te werpen, is in
den historischen nacht van Zaterdag op
Zondag, 27 September 1936, het roer
omgegooid en is Nederland nog juist bij
tijds gaan zeilen in het kielzog van het
Sterling-bloc.
Dat de beslissing aan Colijn en de
andere ministers moeite heeft gekost,
besefte de heer Deterding volkomen,
doch er was geen andere uitweg moge
lijk, omdat Nederland, als eenig tot op
het laatste oogenblik overgebleven land
van het oude goudbloc nooit anders dan
ten prooi had kunnen vallen aan de rest
van de wereld, waardoor de goudvoor
raad van de Nederlandsche Bank wel
dra zou zijn uitgeput geweest.
Nu kon Nederland, met een kleine 700
millioen gulden goud, opgeslagen te
Amsterdam, nog op het nippertje rechts-
omkeerd maken, terwijl een vertraging
van één of twee dagen voor ons land de
meest funeste gevolgen zou hebben ge
had.
Waardeerende, dat dr. H. Colijn,
staande in een hoogst verantwoordelijke
positie, op het allerlaatste daartoe ge-
eigende oogenblik nog tot devaluatie van
den Nederlandschen gulden wist te be
sluiten, bleek de heer Deterding van
oordeel, dat voor Nederland in de meer
nabije toekomst gunstiger economische
verhoudingen voor verschillende takken
van het vaderlandsche bedrijfsleven zul
len aanbreken.
Met name verwaht de heer Deterding
een opleving van beteekenis voor den
Nederlandschen handel, de Nederland
sche nijverheid, de Nederlandsche
scheepvaart, die alle weer „konkurren-
zfShig” zullen zijn. Doch ook vooral de
vaderlandsche landbouw, de'tuinbouw,
de teelt van fijne zaden en granen, de
teelt van bloemen, bloembollen, heesters,
die alle met lamheid waren geslagen,
zullen de gunstige gevolgen van de de
valuatie van den Nederlandschen gulden
ondervinden. Immers, al die grootere en
kleinere land- en tuinbouwondernemin
gen konden door de hooge goudwaarde
van den gulden vrijwel niets meer naat
het buitenland exporteeren. Die moge
lijkheid staat thans weer open. Men ver-
gete niet, dat ons land veel meer land
bouwproducten produceert dan het zelf
kan consumeeren, terwijl het ook in an
der opzicht groote industrieën heeft,
(o.m. Philips-producten, kunstzijde- en
scheepvaartbelangen) die voor meer dan
de helft moeten bestaan van de buiten
landsche markten.
Natuurlijk zullen nog tal van moeilijk
heden blijven te overwinnen, maar nu
de eerste groote stap gezet is, komt Ne
derland die bezwaren van seccndairen
aard wel vanzelf te boven.
De blijdere toekomst, die Nederland
tegemoet zal gaan, heeft weliswaar heel
lang op zich laten wachten, doch het is
beter een dergelijk hoopvolstemmend
vooruitzicht te hebben, dan uiteindelijk
bij een stapel goud in de kelders van de
Nederlandsche Bank, een langzamen
economischen hongerdood tegemoet te
moeten gaan, zonder dat er nog ergens
’n greintje uitkomst uit de allerbenardste
omstandigheden valt te bespeuren.
Kortweg samengevat: „Het daghet in
het Oosten!”
Aldus het waardevolle oordeel van de
zen grooten Nederlander met wereldre-
putatie.
VISCHCLUB „ONS GENOEGEN”.
De 6de wedstrijd van bovengenoemde
vischclub, welke Zondag j.l. werd ge
houden, is in alle opzichten goed ge
slaagd. Wederom ging men op de fiets
naar Gaast en de vangst was wel de
grootste van het geheele seizoen. Niet
minder dan 49 baarzen boven de wette
lijke maat, waarvan de grootste (29 cm.)
werd gevangen door D. Adema, waar
mee hij de 1ste prijs behaalde.
De verdere uitslag is als volgt:
2e prijs: G. de Jong.
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
He
ARUM.
AUTO IN BRAND.
4 October 1936.
Hedenmiddag moest de auto-verhuur-
der A. Elgejrsma eenige personen per
auto naar Achlum brengen.
Toen hij bezig was om de auto aan
te slaan in zijn garage, ontstond plot
seling brand in de carburator. Door een
paar passeerende wandelaars werd on
middellijk hulp verleend. Nadat men de
brandende auto gezamenlijk uit de ga
rage had gereden, trachtte men de brand
te blusschen door er een deken over te
gooien. Toen dat niet lukte, begon men
het met emmers water te probeeren. Na
eenigen tijd was men het vuur meester.
Vermoedelijk is de brand ontstaan doof
kortsluiting. Het is voor de betrokkenen
te hopen, dat verzekering de schade
dekt. De passagiers zijn met een andere
auto naar de plaats hunner bestemming
vervoerd.
DE JONG s NIEUWSBLAD
JÏG
1
Dit no bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l'/j ct.
Buitenland 2^ ct.
Q.
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
la
ï-
1-
1-
5-
n
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
