GEUItllGO BPIlffllSfflf.
Buitenlandsché Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
III. V. O. WERFF
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
JACOB II. HEEIÏISKERCK
J
Woensdag 14 October 1936
No. 80
32g*g Jaargang
Uitgever A. J. OSINöA, Marktstraat, BOLSWARD
Stadsnieuws.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
4
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
J
.1
4
0-4.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland V/a ct.
Buitenland 2^ ct.
Rusland en Duitschland.
Wat gebeurt er in Oostenrijk?
Vliegers van thans en voor 35
jaar terug.
Wanneer we bij de aanhef van deze
revue twee groote wereldmachten Rus
land en Duitschland in één adem noemen
dan leggen we daarbij ook direct de na
druk op twee wereldstroomingen, die de
oorzaak kunnen worden van de nieuwe
wereldoorlog die algemeen gevreesd
wordt. Wanneer we in dit opzicht even
onze gedachten bepalen bij de gebeurte
nissen in Spanje, dan beginnen we zoo
langzamerhand te beseffen, dat daar niet
gestreden wordt een burgeroorlog tus
schen twee deelen van hetzelfde volk,
maar dat de inzet van die strijd is: voor
of tegen het fascisme voor of tegen
het communisme.
Wie hieraan nog mocht twijfelen, heeft
geen open oog voor de feiten van den
dag. Reeds weken geleden heeft Sovjet
Rusland in Barcelona een consulaat-ge-
neraal gevestigd met het uitsluitende
doel oorlogsmateriaal te leveren aan de
regeeringstroepen. Men weet, nietwaar,
dat door verschillende mogendheden een
z.g. non-interventie overéénkomst was
gesloten. Dit beteekent een niet inmen
ging in den burgeroorlog, maar onder
de hand leverden Duitschland en Italië
en ook andere landen oorlogsmateriaal
aan de opstandige groepen, de z.g. fas
cisten en zorgden Rusland en Frankrijk
voor hulp aan de regeeringstroepen, die
we de communisten kunnen noemen.
Zie, dat is met weinig woorden de
situatie in Spanje, zuiver geteekend.
Nu protesteert Rusland tegen de wa-
penleveringen door Duitschland en idem
dit land tegen Rusland. De openlijke
sympathie van de Duitschers voor de op
standelingen staat precies tegen diezelf
de mentaliteit in Rusland voor de regee
ringstroepen. Logisch geredeneerd zal
dus een overwinning van een van beide
partijen een zekere ontstemming teweeg
brengen en dit juist achten we het groo
te gevaar voor den wereldvrede.
Bovendien moeten we niet vergeten,
dat ook Italië met raad en daad de op
standelingen steunt. Het is een heksen
ketel daar in Spanje en de meest opti
mistische kijk op dit wereldgebeuren is
niet in staat een enkel lichtpuntje aan
te wijzen.
Speciale inrichting voor
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
vattende kwestie nader uiteen te zetten,
daar de oplossing niet slechts op econo
misch, maar misschien meer nog op po
litiek terrein gezocht moet worden. Ge
noeg zij te zeggen, dat hiertoe noodig
is, dat het inzicht van de wereld, waar
aan in de laatste jaren nogal iets schijnt
te mankeeren, weer helder wordt. Er
zijn reeds teekenen, die er op wijzen,
dat dit min of meer het geval is.
Frankrijk, Zwitserland, Italië en Ne
derland zijn overgegaan tot de afschaf
fing van eenige contingenteeringsmaat-
regelen, terwijl onze regeering bovendien
nog een verlaging van invoerrechten in
het vooruitzicht heeft gesteld. Maar dit
is eerst een kleine stap in de goede rich
ting, ondernomen door nog slechts wei
nige naties. In haar geheel kan de kwes
tie slechts worden opgelost door een in
ternationale economische en monetaire
conferentie, waar goede wil gepaard zal
gaan met een helder inzicht. Tot zoo
lang en niets wijst er op dat dit bin
nenkort het geval zal zijn mag men
optimistisch zijn, maar dan slechts in ge
matigden vorm. De prijsstijging, die men
spoedig aan den lijve zal ondervinden,
zal daar intusschen wel het hare toe bij
dragen.
Het conflict Starenbergh-Feij in Oos
tenrijk vraagt ook even onze bijzondere
aandacht. We moeten even duidelijker
worden en U eerst vertellen wie Sta-
renbergh en Feij zijn en welke positie
zij in Oostenrijk innemen.
Beiden zijn ze commandant en leiders
van de burgerwacht en Heimwehr, die
ontstaan zijn na de wapenstilstand van
1918. Beiden ook bezield met de idee de
eigen organisatie zoo groot en breed
mogelijk uit te werken, waardoor na
tuurlijk telkens conflicten ontstonden.
Voor het jonge Oostenrijk waren deze
conflicten een belemmering voor een
rustige uitbouw van het regeeringspro-
granj en heeft ten slotte Schuschnigg, de
bondskanselier handig gebruik makende
van de ruzie tusschen deze twee heeren
de knoop radicaal doorgehakt, dóór ont
binding zoowel van Heimwehr als bur
gerwacht.
De Ministers, die bij de ontbonden
para-militaire formaties zijn aangesloten,
blijven allen in functie. In het Kabinet
wordt derhalve geen enkele wijziging
HAVANA’S 10 in kistjes 60 en 80 ct.
LOODVERPAKKING 6 en 8 ct.
ROOKERS VAN „IETS APARTS",
WORDEN DEZE MERKEN TEN
ZEERSTE AANBEVOLEN.
VOOR WEDERVERKOOPERS HET ADRES:
CORNEL’S SIGARENRANDEL
water gereden auto’s te bevrijden. Met
de meeste nadruk waarschuwt spreker
de nog veel te dikwijls voorkomende
methode van een onder water geraakte
auto de kap open te snijden; dit is ab
soluut verkeerd. Verschillende proeven
hebben aangetoond, dat onder water de
hoeveelheid lucht in de auto zeker 5 tot
7 minuten beschikbaar blijft en dat even
eens de portieren onder water zijn te
openen wanneer de evenwichtstoestand
in druk na enkele minuten is ingetreden.
Met verschillende zeer duidelijke licht
beelden werd dit feit aangetoond. Een
interessante lezing, die hoogst gewaar
deerd werd.
In de pauze werd aan den heer Bang-
ma, die het vorig jaar een jongetje, die
door het ijs gezakt was, van den ver
drinkingsdood redde, namens den bond
een diploma overhandigd.
Ook spreekt de heer Burgemeester en
kele woorden van dank aan den spreker
en aan de Bolswardsche reddingsbrigade
voor haar menschlievend werk.
Hierna gaf de heer Smit een serie aar
dige films, die duidelijk het groote en
goede werk van de diverse reddingsbri
gades aantoonden. Met zeer groote aan
dacht werden deze films en explicatie
van den heer Smit gevolgd.
Over het geheel genomen een uitste
kend geslaagde propaganda-avond.
gebracht. Bepaald is trouwens, dat de
leden van het kabinet door geen enkele
andere verplichting gebonden zijn dan
door hun grondwettigen eed. Hierover
wordt nog nader gemeld, dat Schusch
nigg zou hebben besloten, dat de leden
van het kabinet de eed van trouw aan
zijn persoon moeten afleggen. Daarmee
is dan ook de Oostenrijksche bondspre
sident dictator van Oostenrijk geworden
met onbeperkte bevoegdheid.
Dat is dus dictator no. 3 en daarmee
stappen we van onze ruzie makende pla
neet af om eens in wat rustiger en hoo-
ger sferen te vertoeven.
U begrijpt zeker wel dat we enkele
woorden willen wijden aan de luchtrace
om de wereld.
Na de mislukte wedvlucht naar Johan
nesburg, waarbij weer heel wat onge
lukken zijn gebeurd, staat deze luchtrace
in het middelpunt der belangstelling. De
inzet van deze luchtreis door een drietal
Amerikaansche journalisten is, wie het
vlugste de aardbodem rond kan reizen.
Tot nu toe heeft de heer Ekins de leiding
Deze voorsprong heeft de heer Ekins,
naar hij zelf verklaart, te danken aan de
voortreffelijke dienst van de K. L. M.
Deze en de K. N. I. L. M. hebben een
buitengewoon aandeel gehad in de snelle
verbinding rondom de aardbol. Dat de
Amerikanen dit erkennen is een groote
propaganda voor onze luchtvaart. Er is,
aldus genoemde journalist, in de Vereen.
Staten geen enkele luchtvaartmaatschap
pij, welke met de K. L. M. in efficiency
en service kan wedijveren.
Wanneer de laatste etappe van deze
reis met de China Clipper vanaf Manilla
volbracht kan worden heeft deze reis om
de aardbol in totaal 19 dagen geduurd,
waarbij deze journalist nog vijf dagen
heeft kunnen uitrusten op het strand van
Manilla.
Onwillekeurig denkt men bij een der
gelijke snelheidsprestatie terug aan de
pioniers van de luchtvaart, waaronder
zeker de Franschman Dumont niet ver
geten mag worden. Het wordt nu 19 Oc
tober 35 jaar geleden, dat Santos Du
mont met een bestuurbaar luchtschip
rond de Eifeltoren vloog. Het heeft heel
wat moeite en doorzettingsvermogen ge
kost voordat Santos Dumont er in slaag
de de tocht rond de Eifeltoren te vol
brengen. Niet minder dan zes maal is ei
een nieuwe ballon gebouwd.
De eerste brak bij de landing in
tweeën. De tweede kwam in de boomen
terecht. De derde bleek niet voldoende
bestuurbaar, eveneens mislukte nummer
5. De zesde doet het beter en hiermee
maakt Dumont verschillende gjoed ge
slaagde vluchten. Pas echter met de ze
vende die weer van een zwaardere motor
voorzien was, gelukte het vanaf Sant
Cloud rond de Eifeltoren binnen het half
uur weer aan het uitgangspunt te arri-
veeren. De prijs, die Santos Dumont hier
voor ontving, een bedrag van 120000
franc, heeft hij in zijn geheel wegge
schonken. Een groot gedeelte aan zijn
meccano’s en de werklieden, die de bal
lon gebouwd hadden en de rest aan de
armen van Parijs.
Na dien tijd heeft Santos Dumont zich
bezig gehouden met het systeem zwaar
der dan de lucht en is ook hierdoor een
der pioniers op het gebied van de lucht
vaart geworden.
wil hij kunnen blijven concurreeren, zijn
prijzen onmogelijk met 25 in Neder-
landsch geld gaan verhoogen. En zoo is
het ook met vele andere goederen. Maar
dat er in ieder geval een zekere prijs-
verhooging komt, is vast. Papier, ijzer
waren, stoffen enz. zijn reeds in prijs
verhoogd, of zullen in prijs verhoogd
worden, zoodra de oude voorraden uit
geput zijn, tenzij.alle handelsbelem-
meringen worden afgebroken, want eerst
in dit geval zullen alle bevolkingsgroe
pen internationaal gezien de vruch
ten van de aanpassing van gulden, franc
enz. aan dollar en pond kunnen plukken.
Het zou te ver voeren, deze veelom-
uiterst chique zaken.
Maar ook Bolsward heeft deze week
haar modeshow gehad. Op de vriende
lijke uitnoodiging van den heer B. J.
Zantman hebben ook wij even een kijkje
genomen op de door het Bolswardsche
MODESHOW.
Als men dit woord hoort dan denkt
men al spoedig aan groove steden met
Confectiehuis georganiseerde modeshow.
De belangstelling hiervoor, ook van
buiten de stad, bleek zoo groot te zijn,
dat men nauwelijks kans zag alle dames
een behoorlijke plaats te geven, doch
met wat schikking ging het toch.
Met Steeds groeiende interesse werden
de tallooze snufjes uit Parijs en andere
modegebieden bekeken. Wij hadden niet
kunnen denken, dat op dit gebied zoo
veel in Bolsward gedemonstreerd kon
worden. Vooral na de pauze, waarin een
kopje thee gepresenteerd werd, werden beste methode om passagiers uit in hel
veel elegante avond- en baljaponnen ge
demonstreerd.
Aan de dames, welke aan de uitnoo
diging gevolg hadden gegeven, was het
te merken, dat zij geen spijt hadden deze
show te hebben bezocht. De groote
winkelruimte, geheel leeg gemaakt voor
deze show, leent zich mede door haar
warme bekleeding, heel goed voor dit
doel.
Deze eerste modeshow in het Bols
wardsche Confectiehuis mag gerust als
geslaagd genoemd worden.
waarin opgenomen
VOETBAL.
C. A. B. IAlcides
Onder groote belangstelling heeft
C. A. B. Zondagmiddag haar tweede
BEVESTIGING EN INTREDE
Ds. G. KOSTERS.
De beroepen Doopsgezinde predikant
te Wdsi-Tërschelljing, Ds. G. Koster^,
werd Zondag door zijn vader, Ds. M.
Kosters van Bolsward, bevestigd.
Als tekst was gekozen Efeze 4 12:
„En hij heeft anderen tot evangelisten,
herders en leeraars aangesteld, om de
heiligen volkomen geschikt te maken
voor hun dienstbetoon, tot opbouwing
van Christus’ lichaam”.
Den nieuwen predikant werd gewezen
op het hooge, het heilige en de verplich
tingen van zijn gekozen ambt; de ge
meente op haar houding tegenover den
nieuwen leeraar en op diens toekomstig
herderlijk leven, waarna de officieele be
vestiging volgde.
Vervolgens sprak de nieuwe leeraar
naar Mare. 5:17 „De gezonden behoe
ven geen geneesheer, maar de zieken; Ik
ben niet gekomen om rechtschapenen,
maar om zondaren te roepen.”
Die ziek zijn, dat zijn zij, die, hoewel
ze zich van hun kracht bewust zijn, klein
weten tel zijn tegenover den Meester,
die ons de weg wijst naar het Licht.
Daarom is de opdracht aan ons „ge
meente en leeraar” te gelooven in Jezus
Christus als de Weg, de Waarheid, hef
Licht en het Leven. Jezus wijst ons de
weg tot God. Ik wil trachten in uw mid
den te getuigen van dien God, doch ik
voel tevens ook den Medicijnmeester van
noode te hebben.
Daarna werd de nieuwe leeraar toe
gesproken door de heeren D. van der
Werf, Hallum, namens de F. D. S. en als
vriend ds. Broer, Harlingen, namens den
ring Bolsward en de zustergemeente
Harlingen, ds. Fleischer, Balk, als vriend,
ds. Hoekema, Hallum, namens de gem.
Hallum (geboorteplaats van den nieu
wen predikant) en fam. Wartena, Sikma,
Gouda namens de Kampvrienden; v.
Drooge, namens het studentengenoot
schap,; v. d. Meulen, Bolsward, namens
de zustergem. Bolsward; M. Jensma, na
mens de gemeente St. Anna Par.; ds.
Hazeloop, Ned. Herv. pred. op Terschel
ling namens de collega’s van het eiland.
De kerk was geheel bezet.
thuiswedstrijd gespeeld en weer is het
een nederlaag voor de roodwitten ge
worden.
We willen voor vandaag onze nabe
schouwing niet beginnen met een op
somming van de op en neergaande aan
vallen en de vele mislukkingen, maar
trachten uit deze wedstrijd de oorzaken
van het nu telkens falen van onze C. A.
B. ploeg op te sporen. De opmerking,
die men zoo langs de lijn hoort: „Ze
kunnen niet meer voetballen” is er vier
kant naast”. Elke onbevooroordeelde
toeschouwer heeft Zondagmiddag kun
nen constateeren dat voor de rust de
C. A. B.-ploeg sterker was dan het Al-
cides-elfstal. De aanvallen waren goed
opgezet en waren dikwijls veel gevaar
lijker dan die van de tegenpartij. Het
laatste moment echter mist telkens die
correcte afwerking, noodig om goals te
maken. Dat is natuurlijk geen compli
mentje aan de voorhoede. Meerdere
malen staan de spelers bij een goede
voorzet verkeerd opgesteld en hoewel
het geluk een beetje mee kan spreken,
dient men hierop niet te veel te vertrou
wen. Men zal ons misschien toevoegen,
wat dient er dan in deze voorhoede ver
anderd te worden? Dat is natuurlijk het
terrein van de elftalcommissie, die zeer
zeker de fouten gezien heeft, maar wat
wel als algemeene indruk mag worden
vastgelegd is, dat deze voorhoede veel
meer op het doel moet schieten en voor
al het binnentrio eens een kansje moet
wagen met door te loopen. De midden-
linie is voor wat de twee kantspelers be
treft zeer goed, minder kunnen wij te
vreden zijn over onze backs. Dat nood
gedwongen experimenteeren met telkens
nieuwe spelers is natuurlijk niet bevor
derlijk voor goed samenspel. De nieuwe
keeper begint zich aardig in te spelen,
is in hoogere ballen wat onzeker, maar
had bij deze elkaar niet altijd even goed
begrijpende backs geen gemakkelijke
taak.
Staat ons eerste elftal er in deze com
petitie, afgaande op reeds gespeelde
wedstrijden zoo slecht voor, is een
vraag, die we ons gesteld hebben. Geen
kwestie van; de eerste helft van de
Zondag gespeelde wedstrijd heeft ge
toond, dat C. A. B. gelijkwaardig is aan
die andere ploegen. Daarom heeren, on
danks enkele tekortkomingen, ondanks
ook wat veel pech, de moed er in hou
den. De volgende wedstrijd nog eens
met hetzelfde elftal ten strijde getrok
ken. Het kan nog en het moet.
C. A. B. II speelde tegen Arestides
met een gelijk spel 11.
De adspiranten verloren van Sneek
met 0—3.
Hoe denkt het Nederlandsche volk in
doorsnee over de devaluatie van den gul-
den? Beter dan onmiddellijk na de deva
luatie, is het thans mogelijk, op deze
vraag een antwoord te geven. Indien
men zijn oor eens te luisteren legt en
verschillende uitlatingen van bekende
persoonlijkheden in de dagbladen er op
naslaat, komt men tot deze conclusie,
de geldontwaarding is aanleiding ge
weest tot een golf van optimisme, die
weldadig aandoet in deze nog altijd som
bere tijden. Maar is dit optimisme ook
in alle opzichten gerechtvaardigd?
Laat ons op den voorgrond stellen, dat
het begrijpelijk is; indien een man als
Dr. Deterding, sinds 1931 voorstander
van devaluatie, zich in enthousiaste be
woordingen over de toekomstmogelijk
heden welke zich thans bieden, uit,i indien
men leest, dat de Nederlandsche aandeel
houders op de beurs 600 millioen gulden
„verdiend” hebben en indien men dan
ten slotte in verschillende couranten-ar-
tikelen de voordeelen van den nieuwen
toestand voor scheepvaart, landbouw en
industrie ziet opgesomd, is het geen
wonder, dat ook hij (of zij) die zoo van
economische dingen geen weet heeft, de
toekomst zonder meer rooskleurig gaat
inzien en zich hoogstens afvraagt, waar
om men ’n maatregel, die zooveel goeds
brengt, dan toch niet eerder heeft geno
men.
Maar toch, toch zal men goed doen,
zijn optimisme eenigszins te matigen. Ze
ker, de devaluatie is voor de gelukkige
bezitters van een paket aandeelen een
niet te onderschatten voordeeltje geweest
ook stelt zij landbouw en industrie weer
ten deele in staat, op de wereldmarkt
met het buitenland in concurrentie te
treden en wellicht het exportkwantum te
verhoogen, en ten slotte kan zij verlich
ting brengen in den slechten toestand
waarin onze scheepvaart verkeerde
ook al mag men zulks naar de heer Zaal
berg, directeur van de Mij. tot Beharti
ging van de Nationale Scheepvaart-Be-
langen, dezer dagen in de Telegraaf uit
eenzette, niet overschatten maar an
derzijds blijft er een groote groep Ne
derlanders over, die voorhands slechts
de lasten en niet de lusten van een klein
vast inkomen dat zeker voorloopig niet
zal worden verhoogd en ook niet kan
worden verhoogd, omdat anders alle ge-
noémde’ voordeelen van de devaluatie
weer voor een groot deel teniet zouden
worden gedaan. Wat echter wel zal stij
gen, men kan bijna zeggen onontkoom
baar, dat zijn de prijzen. Niet zoozeer
die van zuivere Nederlandsche producten
als groente, fruit, zuivelproducten, enz.,
ook al zullen deze zich ten slotte meer
naar de algemeene tendenz richten, maar
wel de prijzen van de goederen, die uit
het buitenland, voor zoover dit thans
niet gedevalueerd heeft (Engeland, Ame
rika, enz.) zijn geïmporteerd, of goede
ren, waarin buitenlandsche grondstoffen
zijn verwerkt en dat zijn er vele. Het ge
volg daarvan is dat de trekker van een
vast inkomen, dat niet stijgt, reeds bin
nen korten tijd minder zal kunnen koo-
pen, dan voorheen het geval was. Van
deze vaststelling behoeft men ook nu al
weer niet te veel te schrikken. Naar alle
waarschijnlijkheid zal het percentage der
prijsstijging aanzienlijk minder zijn, dan
dat van de devaluatie van den gulden.
Om dit aan de hand van een eenigs
zins „luxe’’ voorbeeld toe te lichten. De
valueert de gulden ten slotte 25 dan
zou de prijs van een Engelsche, Duitsche
of Amerikaansche automobiel, die voor
heen 1000 gulden kostte, 1250 gulden
moeten gaan bedragen, indien de tus-
schenhandelaar zijn winstmarge niet
drukt. In de praktijk zal dit evenwel niet
gebeuren, want wagens van Fransch en
Italiaansch fabrikaat (landen die nu ook
hebben gedevalueerd) zullen in prijs on
geveer hetzelfde blijven en dus kan de
Amerikaansche of Engelsche fabrikant,
jare zoovele ongelukken voor. Het
zwemmen leeren is niets anders dan het
zich veilig stellen tegen verdrinking. In
de Ned. reddingsbrigades staan 15000
mannen en vrouwen gereed bij eventu-
eele gevallen hulp te bieden.
De laatste jaren is er een nieuw ge
vaar bijgekomen en wel het auto-ongeval
te water. In 1934 reden er 85 auto’s te
water, gered werden 246 personen, ver
dronken 43. Op verschillende manieren
is men aan het zoeken gegaan naar de
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
FILMAVOND
BOLSWARDSCHE REDDINGSBRIGADE
Voor een goed bezette zaal hield de
Reddingsbrigade, afd. Bolsward een zeer
geslaagde demonstratie-avond in hotel
Boermans.
De heer Van der Pol opende deze bij
eenkomst met een woord van welkom
tot de aanwezigen, inzonderheid de heer
Burgemeester en Secretaris en het corps
marechaussee en politie.
De heer Meijering, propagandist van
den Bond, leest een brief voor van Dr.
Beekhuis met de beste wenschen voor
de Bolswardsche reddingsbrigade.
Daarna hield deze spreker een cause
rie met lichtbeelden verduidelijkt over ’t
redden van drenkelingen. Nederland, al
dus deze spreker, is een waterland.
van ons volk leeft en werkt aan het wa
ter en daardoor komen er ook telken
DE JONG s NIEU
BLAD
f
I
1
WIJ ETALEEREN DEZE WEEK
DE SIGAAR MET DE VOLGEURIGE
HAVANA EN BRAZIELMELANGE
4-5-6-8-10-12 cent
ALLEENVERKOOP BJJ ONS
GOOLMY BAAR’s
SNEEKERPOORT
