Buitenlandsche Revue. Kwaliteit De economische en indusirleele uoorbereldlng onzer landsuerdediglng. I III. V. d. IUERFF Belastingzaken De Bolswardsche Courant en Westergoo Reparatie aan alle merken Automobielen Stadsnieuws. 32glg Jaargang No. 84 Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD I I Groote voorraad Onderdeelen en Banden D.E BESTE SEDERT 1828 Woensdag 28 October 1936 DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 12 INGEZONDEN MEDEDEEL 1 N OEN pakking uit te drukken. BESBSSOTRI «28 Het smaakvolle uiterlijk voor den smakelijken inhoud, daar aan herkent gij: Dit no. bestaat uit 2 bladen. Porto Binnenland l*/2 ct. Buitenland 2^ ct. 1 Kilo bus 1.1.65 •/i Kilo bus 0.85 Kilo bus 045 1 ons zakje 0.16 Advertentifin per regel: Woensdagsnummer 10 cent. Zaterdagsnummer 12 cent. Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. zonder vorm van proces ter dood ge bracht. Als protest tegen de dictatuur stichtte Duitschland op de puinhoopen van het oude keizerrijk een nieuwe dicta tuur. Als protest.maar moeten we nog meer feiten memoreeren? De lucht in deze negentiende eeuw is volgepropt met dictatuur. Het voorbeeld van Mussolini die in 1921 met 100.000 volgelingen opmar- Speciale inrichting voor GOUDETIKET: pittig en krachtig BRUINETIKET: vol en zacht HET HERTENKAMP IN ONS JULIANAPARK. De voorbereidingen voor het herten kamp zijn reeds aangevangen. Men was hedenmorgen bezig de palen voor het nachtverblijf van deze dieren in de grond te slaan en het terrein daarvoor bestemd zooveel mogelijk te egaliseeren. Als attractie zal het zeker het bezoek aan het Park verhoogen, maar we be twijfelen of het mooie ruime uitzicht over den vijver niet in het gedrang zal komen. Onwillekeurig denken we aan de vele openluchtspelen in ons park gehouden, waarvoor eventueel in de toekomst nu ook een mooi afgerasterd geheel vrij komt. Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct. Voor het Buitenland f 7.- per jaar. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. OPRICHTING CHR. MUZIEKCORPS. Maandagavond werd op initiatief van de Chr. Oranjevereen. een vergadering belegd om de mogelijkheid te bespreken tot oprichting van een Christelijk muziek corps. Ongeveer 50 belangstellenden waren opgekomen. Na een algemeene bespre king werd besloten de voorbereidende stappen voor deze oprichting te doen. Uit de 25 leden die zich staande de ver gadering opgaven, werd een voorloopig bestuur gekozen, bestaande uit de hee- i NAT. HUWELIJKSGESCHENK PRINSES JULIANA en PRINS BERNHARD. Gisteravond is door den'heer Burge meester ten stadhuize een bespreking ge houden met eenige, daartoe door Z. E.A. uitgenoodigde ingezetenen, teneinde te komen tot oprichting van een plaatselijk comité, als onderdeel van de provinciale en het Algemeen Comité tot aanbieding van een nationaal huwelijksgeschenk aan Prinses Juliana en Prins Bernhard bij ge^ legenheid van hun a.s. huwelijk. Dit comité is als volgt samengesteld: S. J. Praamsma, voorzitter; U. de Boer; O. H. Boersma; D. B. Eerdmans; J. de Haan; H. Haitsma, secretaris; A. J. Het- tema; S. Hollander; H. R. Kingma, pen ningmeester; S. E. Lunter; P. Oord; A. J. Osinga; J. J. A. Roeiants; B. Veltman; S. Veltman; H. Wierema; U. v. d. Zee. Er is besloten in het begin der volgen de week een buscollecte langs de huizen te houden, waaromtrent in het Vrijdags- nummer van dit blad nog een opwekking aan de ingezetenen zal worden geplaatst. voorwaarde voor ons economisch leven in oorlogstijd. De Vereeniging van Nationale Veilig heid wijst er nu op, dat er van al deze voorbereidingen in Nederland nog zeer weinig is tot stand gebracht, wel is het bekend, dat aan verschillende instanties de behandeling van deze voor ons land zoo belangrijke aangelegenheid is opge dragen, maar zeer juist is de conclusie van de vereeniging, „dat zoo verschil lend samengestelden instanties geen waarborg kunnen bieden voor een juiste en snelle voorbereiding en dat dit uiterst gecompliceerde vraagstuk der economi sche verdedigingsvoorbereiding alleen tot een oplossing is te brengen door het spoedig herstellejn van één permanent centraal orgaan, dat onder onmiddellijke leiding der regeering zelve function- neert.” Moge de vereeniging bij de regeering een gunstig oor vinden! |N ZOON \!t De groote tegenstelling. Kritieke toestand in België. Wat wil de Sovjet-republiek? Reeds meermalen hebben wij in onze revue erop gewezen dat Europa vooral in het laatste jaar worstelt met een pro bleem zoo groot en van zoo vérstrek kende beteekenis dat eigenlijk alle an dere onderwerpen die niet dit probleem raken, van mindere orde genoemd kun nen worden. Geestelijk, cultureel en eco nomisch beheerscht dit probleem ons gansch Europa en van de oplossing van dit probleem hangt de opbouw of onder gang van meer dan een deel van de we reld af. Laten we met twee woorden dit onder werp inleiden. Fascisme en Communis me. Wat is de oorzaak van de wereldcri sis? Wat de mislukking van den Volken bond? Wat de broedermoord in Spanje? Wat de aldoor op de spits gedreven be wapening? Het vindt alles zijn grondge dachte in die groote tegenstelling van onzen tijd: Fascisme en Communimse. Als een looden last beheerscht dit pro bleem onze samenleving. Wilt ge bewij zen? Zie naar Rusland, Duitschland, Ita lië, Frankrijk, Engeland, België, enz. enz. Het anders zoo ingetogen Engeland heeft nog kort geleden zijn fascistische betooging gehad, aangevoerd door Os wald Mosley; een tegenbetooging door de communisten bleef niet uit. Frankrijk zucht nog onder de economische dwaas heden van een communistische Kamer meerderheid. Ook daar een tegenbewe ging onder leiding van kolonel de La Roque en zelfs heel dicht onder onze grenzen kraakt en rammelt het. Degrelle, de Belgische Rexistenleider (het fascisme onder een nieuwe naam) tracht een greep te doen naar de macht. Moeilijke dagen voor het Belgische Mi nisterie, onder leiding van den Minister president van Zeeland. Binnen een week is België uit een betrekkelijke rust overgegaan in een ge weldige spanning. Leon Degrelle, de 30- jarige leider van het Belgische fascisme, heeft zijn 200.000 volgelingen opgeroe pen tot een marsch naar de hoofdstad om de regeering weg te vagen als protest tegen de dictatuur. We huiveren wan neer we dezen zin neerschrijven. Als protest tegen de dictatuur heeft het Rus tinken ynspirearje hat ta „Fryske Tsjer- ne” it greatste en moaiste brillofsfers det 'r skreaun is. Gysbert’s glans scil net ün_ dergean; hy forskynt üs ho langer ho klearder en greater. Gysbert-om, hege master, dy’t üs foargong mei taei gedild en greate krêft, dy yn ’n heale ieu meat tor üs sprake dien hat as hwa ek. Wy steane hjir foar jo, fol earbied, mar ek fol earmoed en wy meije den ek, nou’t wy hjir as pylgers foar jo steane, seis wol ris nei binnen sjen en ta ynkear kom- me en üs öffreechje: Dogge wy wol ge- nöch? Dr. Q. A. Wumkes, de twadde sprek- ker andert det de Boalserter St. Marten swier is fen oantinken oan de dichter Gysbert Japixc, de dichter fen üs nasjo- nale ienheid. Syn bernelibben, syn feinte- jlerren, syn houlik en syn grêf. Ek op it stik fen ’e psalmen is syn wirk tige great wést. It himelsk harplüd det foar 300 jier lien ek troch dizze tsjerke rüsde, scil ek dizze dei wer klinke. It baenbrekkend wirk fen Gysbert Ja pixc is fen Ünskatbre wearde for de Fryske tael. Allyk it gêrs so binne üs minskedeagen, Allyk it bloeiblomt stjert troch twirre- fleagen, Allyk is blom koart, foartfleande, is minske tiid; Komt mar oer him stjür Qnwaers grime stribjen, Dy bliest de kerse üt„ Jeugds fjür glênzgje en libje, Sadet syn pleats him, ja syn tins, wirdt kwyt. Mei dit en it 9e fers fen Psalm 103 bi- slüt Ds. Wumkes. As tredde sprekker de hear D. Rai ma, dy’t Gysbert Japixc biljochte as de kinstner. De krÉnse dy’t hjoed lein is, is 'n symboal. Wy bitinke mear as ’n ta- fallige libbens-omstannichheid. Wy sjug- ge nei hwet yn syn libben de foarmjende krêft west hat. Wy sette de minske net op ’e troane, wy earje it wirk en yn if wirk de kinstner en hwet him krêft en rykdom joech. De Maeitiid fen dit boask is for Frys- lan bliuwende maeitiid wirden. De hear Alt bispile it oargel en it tsjerkkoar song tige moai. It tankwird fen ’e foarsitter wier op syn plak. Yn ’e Doele wier dernei it wird oan it kritetoaniel det nei foarren brocht „Sjolle Kreamer en Tetke, de Fryske Tsjerne en Ofskie en de wisse knoop fen üs stêdsgenoat de hear Noordenbos. It wier in moaie middei. DE ST. MAARTEN-OPTOCHT. Reeds enkele keeren hebben we in deze kolommen de gewaardeerde mede werking van den uitgever mogen onder vinden met betrekking tot onze St Maartens optocht op 11 November. Ongetwijfeld is de belangstelling voor deze lichtstoet niet minder groot dan vorig jaar en zullen weer heel wat rappe handen bezig zijn een of ander leuk idee te ontwerpen. Voor vandaag hebben we een belang rijke mededeeling en wel speciaal voor de kinderenjjie aan dezen optocht wen- schen mee te doen. A.s. Zaterdagmiddag tusschen 2 en 4 uur is de aangifte voor deze optocht voor dit jaar bij den heer Osinga, boek handel, Marktstraat. Goed opgelet dus meisjes en jongens, Zaterdag tusschen 2 en 4 uur. Elk deelnemend kind krijgt een num mer tegen betaling van 5 cent. Twee en meer kinderen uit een gezin betalen 10 cent. De kaartjes met nummer moeten zichtbaar worden gedragen, bewaar deze dus goed. Volgende week zoo noodig nadere bijzonderheden. Het is een verheugend verschijnsel, dat het Nederlandsche volk in toenemende mate belangstelling gaat toonen in het geen noodig is voor de landsverdediging en de handhaving van onze zelfstandig heid in tijden van gevaar. De internatio nale situatie is er nu eenmaal niet naar, dat het nog langer verantwoord is zich warm te maken voor een abstract paci fisme, dat in geval van een Europeeschen oorlog ons land zou maken tot een ge makkelijke buit voor een ieder, die er de hand naar wil uitstrekken. Op alle eventualiteiten moeten wij voorbereid zijn dat is de overtuiging, die op het oogenblik meer en meer veld wint; dat wij daarnaast voor zoover dit aan een klein land, dat er alle belang bij heeft zich steeds neutraal te gedragen, moge lijk is moeten blijven voortgaan, te streven, naar een internationale beper king van de bewapening, behoeft geen betoog. Maar zoolang er nog niets is, dat op een dergelijke ontwikkeling wijst, is het in de allereerste plaats noodzakelijk in de tekortkomingen van onze wel wat al te veel verwaarloosde defensie te voorzien. Het is de regeering, die hierin zelf voorgaat, door deze tekortkomingen in ons defensiewezen in het licht te stel len en maatregelen te overwegen, die met het oog op den gespannen toestand in zoo kort mogelijken tijd de gevechts- waarde van leger, vloot en luchtvloot kunnen verhoogetn. Vele moëjlijkhed^n moeten daaarbij worden overwonnen, wijl een achterstand van jaren niet in eens kan worden ingehaald. Met deze hoognoodige versterking van onze strijdkrachten is men er intusschen nog niet. Het is de Vereeniging voor Nationale Veiligheid in wier bestuur ’n aantal vooraanstaande Nederlanders zit ting hebben, die er in een adres aan den Raad van Ministers de aandacht op heeft gevestigd, dat het naast het verhoogen van de gevechtskracht der militaire de- fensie-organen, ook van dringende nood zaak is, het economisch weerstandsver mogen van geheel ons volk te organi- seeren. Terecht wijst deze vereeniging er op, dat er een gevoel van groeiende on rust is ontstaan door den zeer grooten achterstand van de economische en in- dustrieele verdedigingsvoorbereiding. Om het bestuur van de vereeniging zelf aan het woord te laten: „Zich herinnerend, hetgeen wij gedu rende den wereldoorlog hebben onder vonden, is men er zich van bewust, dat deze voorbereiding evengoed noodzake lijk is voor het geval wij onze neutrali- tit zullen kunnen blijven handhaven als wanneer wij zelf in het conflict worden betrokken en men is er van overtuigd, dat ook in het eerste geval de moeilijk heden zeer veel grooter zullen zijn en veel eerder hun intrede zullen doen, dan gedurende den wereldoorlog.” In het verder verloop van het adres wijst de vereenigipg er op, dat tal van voorbereidende maatregelen in vredes tijd niets of slechts zeer weinig behoeven te kosten. Gedacht wordt hier aan het „aanhouden van voldoende voorraden door het afsluiten van uitgestelde i,nu koopcontracten in de meest uiteenloo- pende takken van handel, landbouw en industrie; het voorbereiden van uitvoer verboden in tijd van oorlogsgevaar; wet telijke maatregelen tegen prijsopdrijving der eerste levensbehoeften, voorts inza ke het civielrecht, het bank-'en crediet- wezen, om een zwaren vertrouwensschok te kunnen opvangen, benevens maatre gelen tegen het maken van oorlogs winsten.” Intusschen verheelt het bestuur van de vereeniging zich niet, dat er andere noo- dige maatregelen genomen moeten wor den, die meer geld zullen kosten, zooals bijv, de noodzakelijke voorbereiding van de omzetting, die bij het intreden van den oorlogstoestand in tal van bedrijfs takken zal moeten plaats grijpen. Voorts is ons volk voor zijn grond stoffen voedselvoorziening sterk af hankelijk van het buitenland en onze overzeesche gewesten. Instandhouding van de scheepsvaartverbindingen in tijd van oorlog is dus een onafwijsbare cheerde naar Röme in naam van het volk, maar in dezen van de dictatuur, vindt telkens nieuwe bewonderaars. Zal de Belgische regeering, die ver klaard heeft zich nooit door het geweld van de straat te laten verdringen, zich kunnen handhaven? Om een bevredigend antwoord op deze vraag te kunnen geven dient men de diepere oorzaak van deze Rex-beweging op te sporen, zijn oorzaak en gevolg. Dat ligt jammer genoeg niet in het kader van deze revue, die meer beoogt enkele korte flitsen over het meest actu- eele wereldgebeuren weer te geven. We willen evenwel met volle instem ming onderstreepen de woorden van den Minister-president, die verklaarde, dat nooit of te nimmer België een regeering van de straat kan aanvaarden. De vrij heid van opinie in al haar vormen zal in België blijven bestaan. Zoo behoort hef in een geordende samenleving. Past |ge deze maatstaf ook toö op Spanje? zoo hooren we vragen. Zeker, wanneer de wettige regeering in Spanje ook de zekerheid gaf van een geordende samenleving, dan moeten we de opstan delingen zien als rebellen, die strijd voe ren tegen het wettig gezag, maar op die onderstreepte clausule komt het juist aan. Hierover willen we echter voor van daag geen polemiek opzetten. Er is in het internationaal gebeuren een andere kwestie met betrekking tot Spanje, die onze aandacht levendig houdt. We be doelen de non-interventie kwestie door Rusland vrij scherp gesteld. Buitenge woon gevaarlijk spel speelt de Sovjet- regeering. We moeten ter wille van onze lezers, die niet regelmatig de buitenland sche berichten volgen, weer iets duide lijker zijn. Zooals U denkelijk wel bekend is, wor den de Spanjaarden aan den eenen kant gesteund door Duitschland en Italië en aan den anderen kant door Rusland en Frankrijk. De Sovjetregeering is nu van meening, dat die clandestiene zending van oorlogsmateriaal nu maar eens om gezet moet worden in een vrije en open lijke hulp en daarom wenscht Rusland het non-interventie, de niet-inmenging in de Spaansche burgerkrijg, radicaal op te zeggen. Dit is een hoogst gevaarlijk standpunt. Naar de Fransche bladen mel den liggen 28 Russische schepen met oorlogsmateriaal klaar om verscheept te worden naar Barcelona of Alicante. i Denkt U eens een oogenblik aan de gevaarlijke situatie voor geheel Europa, wanneer slechts één van deze schepen i door een Duitsche of Italiaansche oor- i logsbodem in den grond geboord wordt. Een groot, wellicht onherstelbaar inter- nationaal conflict Is dan in het leven geroepen. 1 OFF. FORD DEALER BOLSWARD - TELEF. 86 IT OANTINKEN OAN GYSBERT JAPIXC TROUDEI. It wier Snjeontomiddei in ienfaldige, mar dertroch net minder tapasselike plechtichheid, do’t twa fryske fammen, folgej tnoch in great part Friezen fen utens, ’n moaie kranse brochten by it boarstbyld fen Gysbert Japixc yn ’e Greate Tsjerke. Do’t de bilangstellenden hjar plak yn ’e tsjerke ynnomd hawwe, hÊldde de sische communisme honderd duizenden foarsitter fen it Seiskip, de hear J. W. Dykstra, ’n rede, der’t wy it folgjende oer opskreaun hawwe. Mei in tankwird oan ’t bistjür fen ’e tsjerke gong dizze sprekker inkelde jier- tallen nei, hweryn Boalsert syn Gysbert Japixc feestelik earje hat. Hwerom wy him juist op dizze dei earje, hat syn re den. We sjugge hjir de master 33 jier aid op ’e lokkichste dei fen syn libben. Syn boask mei Sijke Salves det him nei alle flï7 Eiken DONDERDAG K Ll I K Zitting te BOLSWARD Schild wijk 33 bjj de Markt is altijd het kenmerk van onze cacao geweest. Deze is door jarenlange veredeling tot zulk een hoog peil opgevoerd, dat zij thans onovertroffen mag heeten. Het bleek wenschelijk, dit ook door een nieuwe ver- 5 fil I j I 1 I r"

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1936 | | pagina 1