Buitenlandsche Revue.
Ontbijtlakens
P. LUNTER
uuiiiwuiiiiuwuiiiiiiiiiiin
A
Tafellakens
lï
I.I.IIEIFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Belastingzaken
]-»fl IZ Eiken DONDERDAG
KI 11 K Zitting te BOLSWARD
U14U1L Schildwijk 33 bij de Markt
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
I
HET GROOTE AANTAL
WERKLOOZEN.
Jaargang
No- 92
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Uit den Omtrek.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Woensdag 25 November 1936
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
8.
9.
10.
11.
i.
en
5.
een
6.
7.
bruari-vergadering verslag uitbrengen.
Ook is een lid van deze afdeeling be
noemd in de commissie voor het ar
beidsvraagstuk. De agenda van de ver
gadering in Leeuwarden wordt gelezen
en de afgevaardigde vrij mandaat ver
leend.
Tot bestuurslid werd gekozen de heer
Y. Wiersma te Hartwerd.
De bekroningen van de laatste fokvee-
keuring werden uitgereikt. Daarna volg
de een gezellige bespreking over het
pachtvraagstuk en rondvraag.
2.
3.
4.
in gebloemde damast.
Vooral in de half-linnen
soorten brengen we iets
moois
Speciale inrichting voor
Een nuttig en altijd welkom
ST. NICOLAAS GESCHENK:
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
een zeer aparte collectie
de betere soorten met b(j-
passende Vingerdoekjes
Jitta, dat er thans na de vrijwel alge-
meene devaluatie en het verwijderen van
verschillende handelsbelemmeringen een
herstel van welvaart op een aanzienlijk
hooger peil, dan wij in het verleden ge
kend hebben, verwacht mag worden. In
dit verband wijst hij erop, dat er reeds
eenige verbetering te bespeuren valt en
dat er bijv, in Tilburg 60 van het
aantal werkloozen na het prijsgeven van
den gouden standaard aan het werk kon
den tijgen.
In afwachting en ter bevordering van
een spoedige verwezenlijking van die
toekomst is het intusschen noodzakelijk
het evenwicht in de maatschappij te her
stellen. En daartoe zullen zeer beslist
nog offers moeten worden gebracht en
geduld worden geoefend. Dit moet men
bedenken, indien men critiek op de
overheid ten aanzien van dit probleem'
wenscht uit te oefenen.
ten behoeve van bijzondere scho
len over 1933.
Alsvoren tot vermindering van de
aan besturen van bijzondere lagere
scholen toegekende vergoeding van
instandhoudingskosten over 1931
1932 en 1933 tot het bedrag van de
over dat tijdvak werkelijk gemaak
te kosten (driejaarlijkse verreke
ning ex artikel 101, 8e lid, der la
ger onderwijswet.
Alsvoren tot vaststelling van een
nieuwe verordening tot heffing van
opcenten op de hoofdsom der ge
meentefondsbelasting.
Behandeling van de gemeentebe
groting c.a. voor het dienstjaar ’37.
Begrotingswijziging.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland l'/a ct.
Buitenland 2^ ct.
en oorlogsdreiging. Het oog van ieder,
die de vrede lief heeft is thans gericht
op Engeland, als het eenigste land dat
in deze chaos nog eenige leiding zal
kunnen geven.
We willen ten slotte nog een geheel
ander onderwerp behandelen; iets van
meer vredelievenden aard.
Alfred Nobel, de beroemde uitvinder,
die bepaalde dat uit de middelen van
zijn groot vermogen, jaarlijksch vijf no-
belprijzen beschikbaar moesten worden
gesteld. Nobel was een afstammeling
uit een oude boerenfamilie in Zweden en
nadat hij in 1864 zijn eerste patent ver
worven had, heeft hij dit gedurende zijn
leven tot het respectabele aantal van 355
patenten weten op te voeren. Hij is in
zijn werkzaam leven een eenzaam man
gebleven, die evenwel steeds tot hulp
bereid was en een groot deel van zijn
vermogen aan liefdadige doeleinden be
steed heeft.
Zijn talrijke uitvindingen leverden hem
een vermogen op van 31 millioen
Zweedsche kronen. Hij bepaalde in zijn
testament, dat uit die middelen, waar
van hij in 1895 een fonds gesticht had,
jaarlijksch een rente van 500.000 kronen
voor vijf prijzen beschikbaar zouden
worden gesteld, n.l. 1 voor natuurkunde;
1 voor scheikunde; 1 voor geneeskunde
of psy^iologie; 1 voor letterkunde en
voor den vrede, welke laatste prijs moest
worden uitbetaald aan diegenen die b.v.
door werken ter bevordering van den
wereldvrede de vredesgedachte onder de
menschen wisten te doen groeien.
Een prijs kan ook in tweeën worden
gedeeld. Behalve het bedrag ontvangt de
bekroonde ook nog een gouden medail
le en een diploma. Degene, dien een
Nobelprijs is toegekend, is verplicht een
lezing over zijn arbeid te houden, welke
lezing moet plaats vinden te Stockholm
of in Oslo.
Ook in Nederland zijn verschillende
geleerden vereerd met de toekenning van
een Nobelprijs.
De 10e December zal het juist 40 jaar
geleden zijn, dat Alfred Nobel te San
Remo in Zweden overleed. In Zweden
en ook in het buitenland zal dit feit op
toepasselijke wijze herdacht worden.
DE ST. NICOLAAS-ACTIE.
Ongeveer 60 winkeliers doen mee aan
de St. Nicolaas-actie, die speciaal be
oogt de dorpsgenooten uit onze omge
ving naar Bolsward te trekken.
Dat onze Bolswardsche zakenmen-
schen tot deze daad van saamhoorigheid
kunnen komen is een verheugend feit en
zal misschien in de toekomst kunnen lei
den tot een meerdere activiteit wat be
treft de algemeene winkeliers-belangen.
We hopen van harte dat deze actie
aan al de winkeliers die resultaten mag
opleveren, welke men ervan verwacht.
Niet alleen in de St. Nicolaasweken,
maar ook op andere momenten in het
jaar kan het oude spreekwoord: „Een
dracht maakt macht” voordeel opleve
ren.
FILMVOORSTELLING.
In de groote zaal naast de Geref. Kerk
werd gisteravond een zeer goed bezoch
te filmavond gegeven.
De hoofdschotel was de Palestina-film
en verder enkele humoristische en na
tuurfilms. Een zeer goed geslaagde
avond, die door de aanwezigen ten zeer
ste gewaardeerd werd.
HET HERTENKAMP IN HET
JULIANA PARK.
Het heeft mogelijk voor enkele bezoe
kers een teleurstelling gebracht, dat het
park enkele dagen gesloten is.
We kunnen mededeelen, dat tof
Woensdagmdidag de sluiting nog gef-
handhaafd blijft. Dat is hoofdzakelijk ge
beurd om de herten, die uit een natuur
reservaat naar hier zijn overgebracht, ’n
weinig aan de omgeving te doen wennen
Woensdagmiddag is het park weder
geopend.
Eerst Vrijdagavond 6 uur zijn de die
ren aangekomen, doordat met het van
gen veel meer tijd dan verwacht werd,
verloren ging. Er zijn thans 3 stuks, 2
twee-jarige en 1 één-jarige, de andere
één-jarige is bij het vangen gewond en
moest ter plaatse worden afgemaakt.
Zoo spoedig mogelijk zal nu ook no.
4 arriveeren.
Bij ons bezoek hedenmorgen consta
teerden we dat de ergste schuwheid
reeds begint te wijken. In het voor de
dieren afgesloten grasperk is men nu
bezig een groote zandheuvel op te rich
ten, waarin ze door den dag kunnen ra
votten.
Men verzoekt ons er speciaal op te
wijzen, dat er geen honden in het park
mogen worden toegelaten, ook niet aan
een lijn.
Advertentlën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Herstel van evenwicht primair.
De Rijksbemiddelaar Prof. A. C. José-1
phus Jitta heeft dezer dagen een be
schouwing gehouden over ’t onderwerp
„werkloosheid”, waarin hij eenige stel
lingen ontwikkelde, die zeker niet van
belang ontbloot zijn.
Ons land telt ongeveer 400.000 werk
loozen, wat dus wil zeggen, dat 5
van het Nederlandsche volk zonder werk
is. Dit cijfer toont reeds aan, dat men
hier met een zeer ernstig vraagstuk te
doen heeft en het is dan ook begrijpelijk
dat van vele zijden een oplossing van
dit nog altijd brandende probleem ge
zocht is. Overigens is het probleem niet
specifiek Nederlandsch, maar zuiver in
ternationaal. Desondanks is het onjuist,
onze toestanden met die uit het buiten
land te vergelijken, omdat die vaak ge
heel verschillend zijn. Toch wordt dit
maar al te dikwijls gedaan en meestal
valt de vergelijking dan in het nadeel
van ons volk uit. Vooral Zweden is het,
dat ons dikwijls ten voorbeeld gehouden
wordt; vergeten wordt daarbij, dat Zwe
den twee producten exporteert (ijzer en
hout), waar op het oqgenblik een groote
vraag naar bestaat, niet in de laatste
plaats in verband met den huidigen be-
wapeningswedstrijd. Bovendien heeft
Zweden, hoewel veel grooter dan Neder
land, slechts zes millioen inwoners en
deze bevolking neemt slechts met 20.000
zielen per jaar toe. De bevolkingstoena
me bedraagt echter in ons land onge
veer 100.000 zielen, tegenover slechts
30.000 in België met een bijna even
groote bevolking. Men ziet het, de om
standigheden zijn niet overal dezelfde.
Bovendien is nog een feit, dat men
bij het werkloozenvraagstuk niet uit hei
oog mag verliezen. Een economische
toestand zonder werkloozen is onbe
staanbaar. Wil men een voldoend aan
tal eerste rangs arbeidskrachten verkrij
gen, dan is het zaak, meer personen op
te leiden dan noodig is. Een werkloo-
zenaantal van 100.000 behoeft in ons
land dan ook geenszins onrustbarend te
zijn.
Hoe kan men nu de werkloosheid
doelmatig bestrijden? Sommigen willen
dit doen door kunstmatige middelen,
zooals b.v. een crediet-expansie, waar
van nog Dr. Colijn dezer dagen tegen
over een correspondent van de „Times”
moest getuigen, dat daarmede zeer ze
ker het werkloozencijfer omlaag gedrukt
zou kunnen worden. Maar al evenmin
als onze Minister-president blijft Pro
fessor Josephus Jitta een liefhebber te
zijn van dergelijke middelen, waarvooi
later toch weer de onaangename reke
ning zou worden gepresenteerd. Het
„Plan van den Arbeid” kan dan ook in
de oogen van dezen hooggeleerden heer
geen genade vinden, nog afgezien daar
van, dat hij de kosten daarvan eerder op
300 millioen dan op 200 millioen taxeert.
Wil men de werkloosheid opheffen,
zoo meent prof. Josephus Jitta, dan moe!
men de oorzaken wegnemen. Welke zijn
nu de oorzaken van de werkloosheid?
Eerstens een belemmering van het vrije
handelsverkeer en tweedens diverse
structueele veranderingen in het be
drijfsleven. Men zou het ook anders
kunnen zeggen: de werkloosheid is een
gevolg van de slechte organisatie van
de maatschappij, waarin wij leven.
Tot het wegnemen van de oorzaken
van de werkloosheid kunnen overheids
maatregelen helaas slechts betrekkelijk
weinig bijdragen. Deze maatregelen
hebben in den regel meestal een negatief
karakter.
Zij komen volgens Prof. Josephus Jitta
neer op beperken en verbieden. Slechts
zelden hebben zij tot strekking, de pro
ductie positief te bevorderen. Men kan
dan ook niet de oplossing van het werk
loozenvraagstuk bevorderen, zonder zich
rekenschap te geven van de meest ge-
wenschte economische politiek, handels
politiek, sociale politiek, financieele
politiek, muntpolitiek en zelfs militaire
politiek. Bovendien is het steeds noodig,
te overwegen, of de noodzakelijke maat
regelen tot leniging van den nood, niet
de oorzaken van het euvel zelf verster
ken.
Intusschen meent Professor Josephus
De Spaansche burgeroorlog.
China en Japan.
De Nobelprijzen.
Ontegenzeggelijk vormt de ontwikke
ling van 't Spaansche conflict het meest
belangrijke nieuws, dat we uit de vele
buitenlandsche berichten kunnen opdie
pen. Niet zoozeer om de vorderingen,
die de troepen der opstandelingen de
vorige week gemaakt hebben, maar wel
de consequenties die we moeten trekken
uit de daden der mogendheden, die met
dit conflict ten nauwste verbonden zijn.
We hebben reeds eerder betoogd, dat
de burgeroorlog in Spanje niet alleen is
de strijd tusschen burgers van eenzelfde
land, maar dat over deze strijd hangt de
sfeer van het Communisme en Fascis
me.
Door dc erkenning van de regeering-
Franco door de fascistische staten Italië
en Duitschland, waarbij we waarschijn
lijk deze week ook nog Japan kunnen
voegen, is het non-interventie-probleem
dat is de niet inmenging van de Euro-
peesche staten in deze burgerkrijg, op
nieuw in de belangstelling geplaatst.
Deze niet inmenging was trouwens de
laatste tijd een paskwil geworden, nu
Rusland in het geheim de regeerings-
troepen in Spanje van munitie, tanks en
ander oorlogstuig, voorzag.
Zal nu, zoo vragen velen zich met be
zorgdheid af, de erkenning van de re-
geering Franco de inleiding vormen voor
een meer openlijke hulp aan deze op
standelingen? Werkelijk, we moeten het
oordeel over de gebeurtenissen in en om
Spanje geheel anders bezien dan uit een
zuiver rechtvaardigheids oordeel.
Volgens ons gevoel gebeurt hier het
schreeuwendste onrecht, maar daarnaast
komt direct oe practische vraag: welke
der twee wereldbeschouwingen, die mo
menteel in Spanje tegenover elkaar
staan, zal uiteindelijk aan onze samen
leving de zoo hoog noodige eendracht
en vrede geven?
Aan beide systemen ontdekken we
groote gebreken, maar.een verder
oordeel mogen we ons in deze revue
niet veroorloven.
We zullen het er allen over eens zijn,
dat de oorlogsdreiging voor Europa
weer naderbij komt. Stel het geval, dat
generaal Franco de haven van Barce
lona bombardeert om daarmee te belet
ten, dat Russisch oorlogsmateriaal in
Spanje gesmokkeld wordt.dat de
Duitsche zendingen tanks, enz. niet meer
in het geheim, maar openlijk naar
Spanje gedirigeerd worden, zullen dan
Frankrijk en Engeland lijdelijk kunnen
toezien? Het is een beangstigende vraag
■die we ons stellen en waarop we maar
liever het antwoord voorloopig schuldig
blijven.
De Chineesch-Japansche verwikkelin
gen vragen ook nog telkens onze be
langstelling. De Chineesche regeering is
Vastbesloten de onschendbaarheid van
Binnen-Mongolië te handhaven. De in
vasie van Japansche troepen in Bin
nen-Mongolië is een toestand, die door
China onmogelijk geduld kan worden.
Een zeer moderne luchtmacht wordt
door China in gereedheid gebracht ten
einde de Japansche hulptroepen uit de
provincie Soei-joean te verjagen. Daar
tegenover staat een telegram uit Japan
sche bron, dat Japan de onafhankelijk
heid van Binnen-Mongolië heeft gepro
clameerd. Ook in deze kwestie hebben
we steeds gezien de strijd. Fascisme en
Communisme. Het Fascistische Japan
dat nu reeds openlijk door de eventueele
erkenning van de Spaansche opstande
lingen tegelijk met Duitschland en Italië
partij trekt voor het Fascisme en het
Communistische Rusland, dat in China
tracht de gedachte van een wereldrevo
lutie ingang te doen vinden en steunt op
het machtige roode leger. Overal onrust
I'
23 November 1936.
Het comité van voorbereiding voor
Nationale feestdagen organiseerde he-
VERGADERING
FRIESCHE MIJ. VAN LANDBOUW.
Maandagmorgen werd in café de
Groene Weide een vergadering gehou
den van de Friesche Mij. van Landbouw
afd. Bolsward.
Voorzitter A. L. de Vries opende deze
bijeenkomst met een woord van welkom
en memoreert in zijn openingswoord ’n
tweetal zeer bijzondere kwesties die zich
den laatsten tijd hebben voorgedaan.
Allereerst de val van den gulden, dit
zal voor de landbouwbedrijven geen
verbetering brengen nu de regeering de
prijzen van levensmiddelen niet wil ver-
hoogen. De boerenstand zal ook in dit
geval wel weer het loodje leggen.
Het tweede belangrijke punt is de
pachtwet, waarover nu de spreker van
dezen morgen. Ir. Zijlstra, niet aanwezig
kan zijn, door den Voorzitter een inlei
ding zal worden gehouden.
Notulen worden gelezen en goedge
keurd.
De landbouwcursus is weer goed be
zocht met 17 leden. De secretaris de heer
N. P. de Boer wordt een hartelijk woord
van dank gebracht voor het vele werk
in dezen.
Binnenkort zullen verschillende lezin
gen worden gehouden door den bond
van Coöperatieve zuivelfabrieken. De
Voorzitter wekt allen op aan dezen cur
sus deel te nemen.
Commissies voor de vraagstukken
worden genoemd, deze zullen in de Fe-
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
VERGADERING van de raad der
gemeente Wonseradeel op Don
derdag 26 November 1936, des
nam. 2.15 uur, ten gemeente-
huize te Witmarsum.
Agenda:
Notulen van de vergadering van
29 October 1936.
Ingekomen stukken.
Mededelingen.
Voorstel van Burgemeester
Wethouders tot het nemen van een
besluit, waarbij wordt verklaard,
dat de vaststelling van een plan van
uitbreiding voor een gedeelte van
het dorp Makkum en voor stroken
grond langs de weg Afsluitdijk
Bolsward en de weg Bolsward-
Workum, beide voorzover in Won
seradeel gelegen, wordt voorbe
reid.
Alsvoren tot vaststelling van
„capitulantenverordening voor de
gemeente Wonseradeel 1936”.
Alsvojren tot vpriagihg van dig
vergoeding voor het schoonhouden
van het gebouw der openbare
school voor gewoon lager en uit
gebreid lager onderwijs te Witmar
sum en voor de bediening der in
stallatie voor centrale verwarming
in dat gebouw.
Alsvoren tot vaststelling van de
vergoeding van instandhoudings
kosten en voor gegeven vakonder
wijs, bedoeld in artikel 101, le en
9e lid, der lager onderwijswet 1920
23 November 1936.
Tot kerkvoogd der Ned. Herv. gem.
alhier werd benoemd de heer J. A. Kooi-
stra (aftr.). Tot notabelen de heeren J.
van der Meulen, Tj. Jellema en H. v. d.
Witte.
WITMARSUM.
21 November 1936.
De ijsclub „Witmarsum” hield een al
gemeene vergadering onder voorzitter
schap van den heer P. Hibma op de bo
venzaal van den heer J. Hardenbe^g,
Aanwezig 19 leden.
Het verslag van den secretaris werd
goedgekeurd. De penningmeester boek
te aan ontvangsten f306.81, uitgaven
f46.45, batig saldo f260.36.
Op verzoek werden de bescheiden
nagezien door de heeren E. Hoekstra en
R. Rienstra. Laatstgenoemde bracht een
gunstig rapport uit.
De voorzitter, die periodiek aftrad,
werd bij acclamatie herkozen. Verder
werd het bestuur met twee commissaris
sen aangevuld n.l. de heeren Anne Bier-
ma en Jac. de Groot.
Verkiezing keurmeesters. Voor den
heer Jac. de Groot werd gekozen de heer
Klaas de Vries, de heer J. Reitsma werd
bij acclamatie herkozen, de heer H. Reit
sma, die bedankte, werd vervangen door
den heer Sije Bos. Bespreking hardrijde
rijen. Dit werd aan het bestuur overge
laten.
Een kistje sigaren, aangeboden door
den heer J. Hardenberg, werd gewonnen
door den heer Jac. de Groot en een paar
schaatsen, aangeboden door het bestuur,
van de ijsclub, de heer J. Reitsma.
22 November 1936.
Te Amsterdam werd bevorderd tot
Doctor in de Godgeleerdheid Ds. Alb.
Vis, Doopsgez. predikant te Texel, op
een in het Engelsch geschreven proef
schrift over de Chr. Testimonia in het
Oude Testament, speciaal in de Psalmen
Messianic Psalm-Quotations in the New-
Testament, A Critical study on the Chris
tian Testimonies in the Old Testament.
Doctor Vis diende de Doopsgezinde
gemeente Witmarsum-Pingjum van 1
November 1919 tot 14 November 1922.
DEJONG® NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
