Buitenlandsche Revue.
I
ft
De Bolswardsche Courant en Westergoo*
III. V. WEU FF
Belastingzaken
D n f7 Eiken DONDERDAG
KI IIK Zitting te BOLSWARD
ULU11 Schildwijk 33 bij de Markt
i
Reparatie
DE OUDE WAARHEID.
I
j
het allerbeste
is goed genoeg
voor U
gebruiken wij
alléén de
allerbeste
grondstoffen
voor de be
reiding van
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
Woensdag 24 Februari 1937
No. 15
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
185
t
p
62
Advcrtcntlön per regel:
Wocnsdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
1
den |3^ Jaargang
1
Wei
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
tv" v - -7, «m?
13
INGEZONDEN MEDEDEEL1NOEN
shou-
jeveer
r.
heden
F
han-
:rs
5i-
>e,
ile
31,
ie
Ik
■«—if
VAN
'A
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland P/2 ct.
Buitenland ct.
e?
3P
ke
irs
dy
to
>at
de
der.
geheel
20
31
EEN WAARSCHUWING VOOR KINDE
REN EN OUDEREN BETREFFENDE
DE HERTEN IN ONS JULIANA-
PARK.
Sedert eenige jaren bezit de gemeente
Zeist een kamp met een aantal fraaie
herten. Vooral des zomers hebben deze
:er
de
1 stal
uur.
een
prij-
plan-
<ocht
lelijk
olgt:
stuk
240
190
37.
?aren
i.
lelijk
.35
.32
155
65
.60
24
20
1 een
deni
cent,
cent.
1. 254
voor
n
le
:n
>P
•uime
;oede
r.
er,
I
HOUTENS
CACAO
•esgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
juten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
)or het Buitenland f 7.- per jaar.
esg- P- looper 40 ct. p. kwartaal.
de Moskousche processen, een waar
schuwing zijn geweest, waaraan geluk
kig voldoende publiciteit is verschaft, om
als de meest pakkende propaganda voor
de vrijheid dienst te kunnen doen. De
zekerheid is ontstaan, dat daar, waar de
vrijheid geen basis is, niets valt te con-
stateeren, dat ten slotte niet tot ontaar
ding veroordeeld is.
HET ONVOORZICHTIG MEERIJDEN
OP VRACHTWAGENS.
Maandag had een jongetje van de heer
V. de onvoorzichtigheid op een sleepers
wagen van den heer D. te klimmen. Even
daarna viel het ventje er af en brak daar
bij een arm. Ook deze patiënt is naar het
ziekenhuis te Sneek vervoerd.
Moge dit een waarschuwend
DIEFSTAL OF VERDUISTERING.
De Burgemeester van Bolsward ver
zoekt opsporing van Ja, wanneer
een dergelijk bericht door de radio klinkt
spitst elke Bolswarder zijn ooren dat
is een gelukkig niet dikwijls voorkomend
S.O.S.-bericht. Het betrof hier de ont
vreemding van enkele polshorloges bij
een goudsmid hier ter stede. Vermoede
lijk is de persoon in kwestie wel spoedig
opgespoord maar of van de ontvreemde
f
f
f
1
f
f
1120
i 240
i 23ó
f 290
f
I
I
I
f
I
H25
40
Moge dit een waarschuwend voor
beeld zijn voor meerdere jongens die
zich aan deze gevaarlijke gewoonte
schuldig maken.
VERGADERING FRIESCHE MAAT
SCHAPPIJ VAN LANDBOUW,
AFD. BOLSWARD.
De opkomst der leden op deze jaar
vergadering die Zaterdagmorgen in ho
tel de Wijnberg werd gehouden, was
bevredigend. Voorzitter de Vries opent
met een kort woord van welkom. De
toestanden in het veehoudersbedrijf zijn
gedurende 1936 nog niet veel verbeterd
en speciaal wat betreft de melk is er nog
zeer weinig perspectief. Notulen worden
gelezen en goedgekeurd.
Uit het jaarverslag memoreeren we ’n
kleine vermeerdering van leden. De afd.
telt thans 80 gewone, 38 buitengewone
en 1 eerelid.
De veeprijzen zijn iets stijgende, ter
wijl veevoeder in belangrijke mate ge
stegen is. De fokveekeuring had een vlot
verloop. Het jaarverslag eindigt met de
beste wenschen voor de bloei der vereen.
Rapporten over vraagstukken worden
voorgelezen en onder dank aan de sa
menstellers aanvaard.
De financieele toestand van de ver-
eeniging is goed, de kas sluit precies
wet betreft inkomsten en uitgaven. De
penningmeester en secretaris wordt een
hartelijk woord van dank gebracht.
Agenda vergadering Leeuwarden
wordt onveranderd vastgesteld, en af
gevaardigden en plaatsvervangers be
noemd.
Hierna volgde een causerie van den
heer Blink uit Leeuwarden over: „Orde
ning in den Landbouw”.
Het is een moeilijke en teere kwestie
aldus spreker, voor de landbouw heeft
dit punt zeker beteekenis. Wat bedoelt
men met ordening. De tegenstelling met
de toestanden van vroeger toen elk in
eigen bedrijf naar eigen willekeur pro
ductie, arbeidsloon enz. kon vaststellen.
Men wil deze materie thans wettelijk re
gelen en dit zal zeer zeker tot moeilijk
heden leiden. De organisaties zullen hier
in een belangrijke rol moeten spelen, wil
men voorkomen, dat buitenstaanders
veel schade kunnen doen. Daarom is een
goede organisatie allereerst noodig.
Door ordening zal onwillekeurig een
zekere verstarring komen. De laatste ja
ren is de landbouw door de crisiswet
geving ook in zekeren zin met de orde
ning in aanraking gekomen. In dit op
zicht is ordening een wereldverschijnsei.
In Duitschland en Engeland zien we
deze verschijnselen.- De bezwaren voor
den landbouw zijn groot, men werkt daar
met levend materiaal wat aan zooveel
wisselvalligheid onderhevig is. De groep
producenten is ook belangrijk grooter
dan in elke andere industrie en daar
door zijn de moeilijkheden veel grooter.
Een teveel aan ordening zal op den duur
moeilijkheden brengen voor het over
schot dat telken jare vanuit het platte
land emplooi zoekt in de steden. Ver
schillende in den laatsten tijd aangeno
men wetten, gaan in de richting van die
algemeene ordening. Spreker noemt in
dit verband de bedrijfsradenwet, de ver_
bindingsverklaring op ondernemersover-
eenkomsten; voor de toepassing verwijst
spreker op de baksteenindustrie en de
bakkers.
In de derde plaats wijst spreker op de
vestigingswet voor de kleinwinkelbedrij
ven. De pachtwet kan ook eenigszins ’n
product van de ordeningsgedachte ge
noemd worden. In sommige gevallen
zullen ook de veehouders het niet zon
der een zekere ordening kunnen stellen,
daarom is het zaak, dat men dit zooveel
mogelijk in eigen huis gaat doen.
De moeilijkheden zijn voor den land
bouw grooter, maar kunnen niet geheel
worden weggecijferd. Voorzichtigheid
blijft dus geboden.
Na deze aandachtig beluisterde cau
serie werden enkele vragen gesteld en
door den spreker beantwoord.
Als gewoonlijk bracht de rondvraag
nog enkele besprekingen. De voorzitter
sloot deze zeer leerzame vergadering
met een hartelijk woord van dank aan
den heer Blink van Leeuwarden en de
aanwezigen.
uitvloeisel van de waanzin, waarin vele
volken schijnen onder te gaan. Vele vol
ken? Ja zeker, de bewapeningswedloop
strekt zich eigenlijk over de geheele
wereld uit.
De Engelsche oorlogsbegrooting, in
gediend onder die funeste leuze: die de
vrede wil dienen, bereide zich ten oorlog;
is hiervan een sprekend bewijs.
Ook de andere landen tot zelfs ons
kleine landje, worden meedoogenloos in
die bewapeningswedloop meegesleurd.
Wie zal hierin redding kunnen bren
gen? De Volkenbond? Geen sprake van,
diens macht en invloed zijn in de laatste
jaren gereduceerd tot bijna nul.
Het gezond verstand? Och, dat is bij
de leidende staatslieden dikwijls zoo ver
te zoeken. De nuchtere kijk op de din
gen van den dag wordt zoo vaak bene
veld door allerlei bijkomstigheden. Het
gewone volk dan, de groote massa? We
zijn werkelijk huiverig hierop een con
creet antwoord te geven.
Een der groote Italiaansche bladen de
Corriere della Serra definieert als volgt:
De drie groote democratieën wapenen
zich om den vrede te waarborgen tot een
punt, waarop zij den oorlog bijna onver
mijdelijk maken.
De puriteinsche huichelachtigheid en
de democratische droomerij hebben nim
mer een gevaarlijker aspect voor de be
schaving gehad dan nu. Deze bewape-
ningskoorts maakt geen indruk op ons.
Bescheiden zullen wij ons best doen om
niet ten achter te blijven.
De j^jTlibuna’" jis van meening, dat
deze bewapening der mogendheden, wel
ke getrouw aan den Volkenbond zijn, in
tegenspraak is met de principes van den
Bond. Het blad verklaart, dat Engeland
den Bond en de collectieve veiligheid
vaarwel zegt. De politiek van herbewa
pening is onvereenigbaar met de Vol-
kenbondspolitiek.
Juist over de buitengewoon groote
uitgave die Engeland zich ten opzichte
van zijn bewapening getroost, is in de
laatste weken heel wat te doen ge
weest. Met vlag en wimpel is evenwel
de leening van 3800 millioen gulden voor
bewapening goedgekeurd. Men zegt al
gemeen, dat deze kolossale weermacht
bedoeld is als macht tot behoud van den
vrede, maar niemand zal het ons euvel
duiden, wanneer we direct daaraan de
opmerking vastknoopen dat meer op
den voorgrond staat de beveiliging van
Engelands groote bezittingen over de ge
heele wereld en dan beteekent dit een
halt toe te roepen aan de expansiezucht
van Duitschland, Italië en Japan. Zoo
beschouwd, is er in dit geheele bewape-
ningsplan geen greintje idealisme op
hooger vredesgevoel. De collectieve vei-
ligheidsgedachte van tegenwoordig gaat
uit van deze stelling, dat één kracht zoo
overweldigend groot moet zijn, dat geen
enkele aanvaller de strijd zal kunnen
aanbinden.
dieren een groote aantrekkelijkheid voor
de jeugd gevormd en hun liefde voor de
dieren uitte zich dan ook in het mee
brengen van lekkere hapjes, die hen
werden voorgehouden en met graagte
werden genuttigd. Onder deze versna
peringen schijnen vooral de pinda’s een
ruime plaats in te nemen, ook omdat de
herten ze met smaak oppeuzelen. Een
groot bezwaar is het echter, dat de
nootjes worden opgegeten met de dro
ge, wellicht onverteerbare bast er bij.
Des zomers als er volop gras, dus nat
voeder is, schijnt dit bezwaar niet zoo
ernstig te zijn als in den winter, wan
neer men de dieren hooi en graan, dus
droog voeder, geeft. Als daar nu nog de
droge doppen van pinda’s bijkomen,
dan is dit van funeste invloed op de
spijsvertering en dus ook op de gezond
heid van de dieren, die er ernstig onder
lijdt.’
Reeds zijn drie herten, telkens op een
Maandag, door den verzorger dezer die
ren, den heer Breevaart, dood in de wei
gevonden, waarschijnlijk gestorven
door een teveel aan droge doppen van
pinda’s, die de kinderen aan de herten
voeren.
Het lijkt ons niet overbodig de oude
ren te wijzen op het gevaar, dat deze
versnapering, die maar al te graag door
de kinderen wordt meegenomen ook
voor de herten in ons Julianapark met
zich meebrengt.
Wellicht dat met hun medewerking
we ons hertenkamp in Bolsward voor
een dergelijke debiele kunnen bewaren.
Niets is absoluut slecht, in al het
sjechte steekt ook iets goeds. Zoo blijkt
ftans langzamerhand dat een afschuwe
lijke gebeurtenis als het proces tegen de
Trotzkisten te Moskou toch ook wel een
goede uitwerking kan hebben. Het kan
niet worden ontkend, dat het proces velé
gillioenen menschen tot nadenken heeft
gebracht, men heeft in zekeren zin een
'onderzoek naar zich zelf ingesteld, ide
ologieën werden nog eens aan ’n nauw
keurig onderzoek onderworpen en het
resultaat van dit alles blijkt een licht te
zijn, dat op veel, wat donker was, een
jiieuw schijnsel werpt aarzelend nog,
beginnen begrippen, die reeds dood en
pegraven schenen, weer tot nieuw leven
te komen.
j Ja, het is waar, woorden als vrijheid
en recht, hebben voor velen juist tenge
volge van de Moskousche les, weer een
nieuwen klank gekregen. Ook van de
genen, die niet als fascist of communist
beschouwd kunnen worden, had zich in
de laatste jaren een zekere twijfel mees
ter gemaakt. De economische opleving
van Sovjet-Rusland, de politieke succes
sen van de fascistische staten dit al
les in de onvrijheid bereikt hadden deze
leden van hun oude geloof vervreemd,
zonder dat zij dit zelf nog bekennen
wilden.
j Het proces te Moskou, men kan het
duidelijk waarnemen, heeft hierin een
gelukkige ommekeer gebracht. Want dit
proces laat slechts een conclusie toe. Dit
zijn dus de vruchten van de dictatuur.
In deze conclusie kan geen verandering
gébracht worden, hoe men ook over de
processen denkt. Zij zijn vervalscht de
beschuldigingen uit den duim gezogen,
de bekentenissen trucs dan getuigen zij
op gruwelijke wijze tegen een systeem,
waarin de mensch weerloos moet lijden.
Zijn zij echt, zijn er werkelijk duizenden
in dezen staat verraders, moordenaars,
spionnen en saboteurs geworden, dan
getuigt dit tegen een systeem, dat dit al
les gebaard heeft, nog vernietigender.
Men heeft dus geen andere keuze, dan
de dictatuur verantwoordelijk te maken.
Het proces is een product van de dicta
tuur, onmogelijk in vrije landen, in een
democratie niet denkbaar en dat is
de overtuigende les, die het Moskousche
proces aan al degenen geeft, die niet
meer wisten of nooit geweten hebben,
wat er op het oogenblik nog met be
grippen als democratie aan te vangen
zou zijn.
Er kan thans welhaast geen twijfel
meer aan bestaan, dat iedere dictatuur,
ponder onderscheid, veroordeeld is, in
iverschijnselen van dezen aard onder te
gaan. Wat in Sovjet-Rusland gekomen
is, moest komen en het zal steeds weer
komen, indien de vrijheid, uit welke
overwegingen en met welke doeleinden
ook, het doet er niet toe door wien, van
haar natuurlijk recht en haat taak ont
heven wordt. De fataliteit van deze ont
wikkeling is het indrukwekkendst; zij is
het, die in dit jaar 1937 aan al degenen,
die waren gaan twijfelen, ’t zelfbewust
zijn kan teruggeven het zelfbewust
zijn dat zij noodig hebben, om het schip
hunner wenschen en idealen weer recht
streeks in den koers der vrijheid te stu
ren, zonder zich door dictatoriale ka
pers uit dezen koers te laten slaan.
Er zijn oneindig veel vormen van vrij
heid, en niet minder lang is de rij van
wan-toestanden, die uit haar kunnen
«voortspruiten. Nooit kan hier het zuiver
goede gevonden, nimmer ook kan daar
het zuiver slechte gebracht worden.
Wie het volmaakte zoekt, moet beslui
pen, het buiten de aarde te zoeken. Maar
er zijn principes, die in zichzelf reeds
!een maximum aan kwaad uitsluiten. Dat
jZijn de elementaire principes van de vrij
heid de principes, die waarborgen, dat
de mensch niet onschuldig ingekerkerd
en om het leven gebracht kan worden,
die een ieder onder contröle stellen, die
een ieder dwingen rekening en verant
woording van zijn daden af te leggen,
die een ieder het recht geven, zijn mee
hing vrij uit te spreken en een ieder voor
den dwang bewaren, medewerking te
moeten verleenen aan de allergevaarlijk
ste euvels, zooals het militairisme, het
byzantinlsme en de verafgoding. Nu
feeds, nadat de gebeurtenis slechts en-
r iele weken achter den rug ligt blijkt dat
All n
-in
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
Alleen
daarom
De strijd in Spanje.
De wereldbewapening.
Bij het lezen van de vele berichten
over de burgeroorlog in Spanje komt on
willekeurig de vraag boven: hoe lang
zal dit onnoodig bloedvergieten nog
moeten duren? Waar vecht men eigen
lijk voor? Communisme tegen Fascisme
zegt de eene groep. Geloof tegen onge-
loof, meent de andere groep. Ons inziens
ligt de oorzaak in hetzelfde euvel dat we
bij elke grootere of kleinere oorlog kun
nen constateeren, n.l. de haat.
Begonnen is met een verdediging van
de democratie aan den eenen kant en
een behoud van verworven privileges aan
den anderen kant.
Spoedig na het eerste treffen begon
nen de gruwelverhalen los te komen; er
wordt gewerkt op de fantasie van beide
partijen, op persoonlijke wraakneming
volgt massa-moord, massa-suggestie,
massahaat. Dat is de sfeer, waarin de
oorlog in Spanje gestreden wordt.
Zooals we de vorige week reeds schre
ven, komt hierbij nog de belangstelling
voor het ongure handwerk, dat we als
oorlog bestempelen. Het beest in den
mensch wil zich maar al te graag uit
leven en vindt hier de gelegenheid. Hoe
staat het momenteel met die burger
krijg? Naar onze bescheiden meening is
de toestand voor de regeeringstroepen,
sedert de verovering van de havenplaats
Malaga er niet beter op geworden. Wel
wordt de verdediging van Madrid krach
tig georganiseerd, maar het blijft juist
een open vraag of die verdedigers niet
zullen moeten capituleeren voor een an
dere bondgenoot van de opstandelingen,
n.l. de honger.
Verschillende berichten wijzen er op,
dat reeds nu de voedselvoorziening van
de burgerbevolking zeer moeilijk wordt
en wanneer nu uit het pas bezette gebied
de drommen vluchtelingen naar de
hoofdstad optrekken wordt dit probleem
dubbel moeilijk. Het zou niet de eerste
keer 'zijn Jn de geschiedenis dat een
krachtige verdediging hierdoor gedwon
gen werd te verliezen. We denken hier
bij aan de laatste wereldoorlog, toen ook
de binnenlandsche toestand in Duitsch
land dit land noodzaakte in allerijl vrede
te sluiten.
Daar zitten we eigenlijk ook direct in
een ander onderwerp.
Van de vernederende bepalingen
waarmee indertijd het overwonnen
Duitschland genoegen moest nemen, is
niet veel overgebleven-
Vertrouwende op eigen kracht en spe
culerende op de verdeeldheid en de on
macht van de andere Europeesche mo
gendheden, heeft Duitschland stuk voor
stuk de verdragen geschonden, zijn
weermacht tot onzinnige hoogte opge
voerd, zelfs ten koste van de eerste
noodige levenskrachten van het volk.
Het mag nu zoo langzamerhand wel als
een vaststaand feit worden aangenomen,
dat de voedselvoorziening van het
Duitsche volk de laatste jaren veel te
wenschen overliet. We weten dit uit het
geen zich rondom het plan Deterding
heeft afgespeeld.
Dat men ondanks deze ervaring rustig
doorgaat de voor deze doeleinden zoo
nuttige gelden te besteden aan steeds
meer en beter oorlogsmateriaal Is een
