DE KOLONIALE KWESTIE.
Buitenlandsclie Revue.
EEN
HOFSTEDE
IV. U. UIERFF
L
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
n
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
DE FORD V 8.
Uitgever A0. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
AdvcrtcntiUn per regel:
Wocnsdagsnummcr 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Speciale inrichting voor
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar F 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
is een VERTROUWENSZAAK
Daarom hiervoor naar *tvan
ouds bekende adres
1
K.M. en een breedte van 7 K.M. onder-
geloopen. Op sommige plaatsen staat ’t
water 2 M. hoog boven de akkers. Het
winterkoren is hier vernield.en dan
nog een bericht uit Rusland. Het Dnjepr-
gebied is overstroomd. In de stad Meli
topol staat het water 2 meter hoog. Meer
dan 200 huizen zijn overstroomd. Troe
pen zijn uitgezonden om hulp te verlee-
nen.
GROOTZAND 18 SNEER
DE ZAAK voor Optiek, Bandages,
Staalwaren en Verplegings^Artikelen
I
EEN A. N. W. B.-AVOND.
Wanneer men van den Toeristenbond
spreekt of hoort spreken, dan verbindt
men daaraan onwillekeurig de gedachte
Een eigenaardige kwestie houdt de
gemoederen in Midden-Europa en met
name in Oostenrijk en Hongarije bezig.
Zooals men waarschijnlijk weet, heeft de
reis van von Neurath (de Duitsche mi
nister en vertegenwoordiger van Hitler)
niet die resultaten gehad, die men er in
Duitschland van verwacht had.
aan een der meest volkomen organisaties
in het land, een vereeniging waarvoor
propaganda te maken niet meer noodig
zou zijn, omdat het werk van dien Bond
zóó uitentreuren in alle toonaarden en
overal bezongen is, dat iedereen nu zoo
langzamerhand wel weten zal hoe en
hoe goed die Kon. Ned. Toeristenbond
A. N. W. B. werkt.
Er kunnen geen maatregelen, op welk
toeristisch gebied ook, worden overwo
gen, of de Bond heeft er de hand mee in.
Een halve eeuw geleden opgericht als
wiefrijdersvereeniging is de A. N. W. B.
thans een nationale instelling op ieder
gebied van verkeer en toerisme, een of
ficieel erkende instelling van algemeen
nut, de vraagbaak en beschermer van
iedereen, die het toerisme beoefent het
zij per auto, fiets, motor, trein, boot, ski,
te voet of te water, te paard of in de
lucht, van iedereen ook, die deelneemt
aan het verkeer op den weg, een Bond
van bijna honderdduizend leden, in groot
aanzien bij de autoriteiten) bovendien
geëerd en gezien in het buitenland, waar
men de organisatie van den A. N. W. B.
al heel dikwijls tot voorbeeld heeft ge
steld.
De wegwijzers, de richtingsborden, de
plaatsnaamborden, de waarschuwings
borden, de paddenstoelen de reisgidsen
en kaarten, de actie voor verbetering van
wegen, voor bruggen, voor opheffing van
tollen en verkeersbelemmeringen, voor
wijziging van hinderlijke verkeersvoor-
schriften, voor natuurbescherming, voor
verkeersveiligheid, enz. enz. dat alles be
hoort tot het A. N. W. B. werk en is
voor alle weggebruikers en alle toeristen
van evenveel beteekenis.
En toch is er nog meer propaganda
noodig. Want nog lang niet overal is men
in Nederland volkomen op de hoogte van
het doen en laten en van het vele werk
van den A. N.‘W. B. t
Daarom worden overal in den lande
lezingen gehouden met filmvertooningen
betrekking hebbende op de onderschei
dene Bondsdiensten en tentoonstellingen
der verschillende Bondsuitgaven.
Zooals uit de advertentie in dit num
mer blijkt, zal een dergelijke tentoonstel
ling, lezing en filmvertooning gehouden
worden op 5 Maart in hotel „de Doele”,
Nieuwmarkt 3 te Bolsward.
60 —.85
De vraag is ongetwijfeld door velen
de vorige week gesteld. Wat moet dat
nu weer beteekenen 6085? en de op
lossing bracht Vrijdagavond de radio.
Nu eens niet via de A. V. R. O., K. R. O.
of de V. A. R. A., maar over de zender
Luxemburg.
Het artikel wat onder deze geheel
nieuwe wijze onder de aandacht werd
gebracht, was niets meer of minder dan
een auto en dan natuurlijk een Ford, de
nieuwe V-8.
Een fraai gestroomlijnde wagen, weer
beter, weer mooier en ook weer zuini
ger dan de bestaande V-8. We behoef
den ons niet af te vragen of deze recla
me geslaagd was. In de ruime en voor
deze gelegenheid aardig aangekleede
garage van onzen Ford-Dealer, den heer
Van der Werff alhier, was het Vrijdag
avond omstreeks 9 uur druk met belang
stellenden. De muziek gaf een gezellige
sfeer en het rookverbod was voor dezen
avond opgeheven.
Via radio Luxemburg werd de nieuwe
Ford V-8 geïntroduceerd. Een zeer origi-
neele en inslaande reclame voor alle
Ford-Dealers in Nederland gelijktijdig.
Het groote Ford-nieuws van dit jaar!
De verbeterde 85 rem-pk motor geeft
de groote en snelle acceleratie, waardoor
De burgeroorlog in Spanje, nog altijd
een dankbaar object voor bespreking,
dreigt langzamerhand in een loopgraven-
strijd vast te loopen. Dezelfde strijd-
methodes, zooals we die uit het laatste
jaar van den wereldoorlog ons herinne
ren, worden toegepast. Men graaft van
uit een loopgraaf een meter of tien verder
onder den grond, een mijn wordt ge
plaatst, tot ontploffing gebracht en in
de ontstane krater neemt de aanvallende
partij stelling. Het legerbericht luidt 'dan:
onze troepen zijn eenige meters in het
vijandelijk gebied opgerukt, i
„Oorlogsverdwazing” en dat dit on
zinnig bedrijf dan ook nog gesteund
moet worden door de Europeesche Sta
ten, die elk voor zich schermen met hun
buitengewone vredeswil. Waarschijnlijk
denkt U hierbij aan het bijna tot stand
gekomen nietinmengingspact, dit betee-
kent geachte lezer, dat geen enkele mo
gendheid zich meer met die Spaansche
kwestie wil bemoeien en dus de Span
jaarden aan hun lot overlaat. De eenig-
ste manier om aan deze burgerkrijg een
einde te maken. De contröle op deze niet-
inmenging is verre van gemakkelijk. Men
vertrouwt elkaar zoo slecht. 'Italië,
Duitschland, Rusland en Frankrijk zien
elkaar angstvallig op de vingers en het
moeilijke probleem: hoe passen we het
béste op elkaar, zonder zelf ruzie te
krijgen, is niet zoomaar opgelost.
Óver de stroom van vrijwilligers naar
Spanje gedurende de maand Februari
zijn nog geen cijfers bekend, maar daar
tegenover staan die over Januari als een
sprekend bewijs van de belangelooze?
medewerking van verschillende Europee
sche staten.
Enkele cijfers zullen we noemen. Ze
zijn ontleend aan de Manchester Guar
dian. Op 7 Januari vertrokken 800 man
uit Napels, op 14 Januari 4500 man met
3 secties aanvalswagens, op 22 Januari
6000 man. De onderzeeërs Piëtro, Micca,
Narvalo en Delfino wprden onkenbaar
gemaakt en naar Spanje gezonden. Op
26 Januari vertrokken drie groote sche
pen met honderd ton kanonnen en muni
tie.
Uit een andere havpn werden 20.000
vrijwilligers ontscheept, tegelijk met af
weergeschut. De voor de haven van Bil
bao opgevischte mijnen blijken van
Duitsche afkomst te zijn en door een
Duitsch schip gelegd. De Baskische re-
geering zal binnenkort aan de pers ge
documenteerde inlichtingen verstrekken,
die aantoonen, dat Duitsche schepen aan
den oorlog deelnemen. Om dit nu in het
vervolg te voorkomen is een niet-inmen-
gingsverdrag noodzakelijk.
Een eigenaardige kwestie deed zich
dezer dagen voor in verband met de
Kroningsplechtigheden in Engeland. Of
ficieel is tot deze plechtigheid ook uit-
genoodigd de Negus van Abessinië. Na
tuurlijk was de geheele Italiaansche pers
vuur en vlam. De onttroonde heerscher
van een bende slavenhandelaars, aldus
de grondgedachte in deze pers, behoort
niet te worden genoodigd in gezelschap
van beschaafde menschen, zooals de ver
tegenwoordigers van de andere landen.
De Engelsche pers is zoo verstandig
geweest geen commentaar op deze hef
tige Italiaansche uitval te leveren en dat
is maar goed ook. We roepen even in
ons geheugen terug, de bekende boeren
krijg in Zuid-Afrika, een waardige te
genhanger van het Italiaansche avontuur
in Abessinië. Herinneren we ons goed,
dan viel in die tijd juist de kroning van
de laatste Russische Tzaar. De oude pre
sident Paul Kruger werd hierbij uitge-
noodigd, wat een hevig protest utilokte
van de Engelsche regeering. De Rus hield
echter voet bij stuk en op de dag van
de plechtigheid liet de Engelsche gezant
zich wegens een plotseling sterfgeval
verontschuldigen. Dezelfde situatie heb
ben we nu voor Italië. Wil de Italiaan
sche gezant het gezelschap van Ras Kas
sa en Dr. Martin vermijden, dan is een
ziekteverlof de eenigste oplossing.
Het wassende water.
De strijd in Spanje.
De geschiedenis herhaalt zich.
Het niet-inmengingsverdrag.
Midden-Europeesche problemen
Niet alleen in ons land is het hooge
water in de verschillende rivieren en ka
nalen een telkens in het voorjaar terug-
keerend probleem. Ook in het buitenland
heeft men in meer of mindere mate met
deze jaarlijksche schadepost rekening te
houden. Ov,er het algemeen zijn de na-
deelen veel grooter dan de voordeelen.
Dat klinkt misschien iets vreemd, dat
er aan een overstrooming ook voordeelen
verbonden zijn en toch is dit het geval,
wanneer die overstrooming zich in be
perkte mate voordoet. Nemen we maar
eens als een voorbeeld onze rivieren,
zooals de Rijn, de Maas, enz. De toevoer
van het water geschiedt vanuit de hooge
bergtoppen in Zwitserland en Z.-Duitsch-
land. Het snelstroomende water schuurt
langs grond van zeer verschillende hoe
danigheid, neemt daarvan stoffen mee die
uitermate geschikt zijn als bemestings-
producten voor weer andere soort grond.
Men noemt dit het slib der rivieren. Bij
een zeer beperkte overstrooming wordt
het land met deze sliblaag overdekt en
wanneer dan het water weer spoedig
zakt, blijft een waardevolle voedingsstof
voor eventueele vruchten over.
Al die voordeelen verdwijnen evenwel
wanneer, zooals thans, de watermassa’s
te groot worden en het land te lang on
der water blijft staan.
Wanneer we b.v. lezen dat de Seine
bij Parijs 30 M. boven het alarmpeil is
Het voorstel van Von Neurath om de
tienduizend jeugdige Nazi’s, die tijdens
den terreuroorlog tegen Dollfuss uit Oos
tenrijk moesten vluchten, weer amnestie
te verleenen, is door de Oostenrijksche
regeering direct afgewezen. Men voelde
niet veel voor een dergelijke ^versterking
van het nationaal socialisme in Oosten
rijk en de verwezenlijking van de droom
van Hitler van een „Gau Oostenreich”.
Naast deze moeilijkheid heeft men ook
nog altijd de kwestie van de restauratie
van de Habsburgers. Gedurende de laat
ste jaren is meer dan eens beweerd, dat
Mussolini die restauratieplannen zou
steunen. Dezer dagen is evenwel een
officieel geïnspireerde mededeeling ver
schenen, dat voorloopig althans Italië
deze restauratie niet wenscht.
Daarmede is de terugkeer van Otto v.
Habsburg, die zijn aanhangers reeds
aanstaande achtten, weer voor onbepaal-
den tijd uitgesteld.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
gestegen, dan volgt daar automatisch
uit, dat geheele gebieden rondom Parijs
weer als verdronken land beschouwd
moeten worden. De kelders der dicht bij
de Seine gelegen woningen zijn onderge-
loopen. In enkele plaatsjes bij Parijs
hebben de bewoners hun huizen moeten
ontruimen. Ook het terrein van de we
reldtentoonstelling heeft last van het
hooge water. De bouwterreinen van drie
paviljoens staan onder water. Te hopen
is het, dat spoedig een algemeene daling
van het water de geïsoleerde gebieden
uit hun moeilijke en ook schadelijke toe
stand verlost.
Een enkel voorbeeld willen we nog
noemen. Het geheele Donaubekken van
Straubing is over een lengte van 30
zou een aanzienlijke ontspanning kunnen
intreden.”
Ook in Duitschland redeneert men nu
zoo: Hitler zeide op 30 Januari woorde
lijk: „De koloniën zouden geen werke
lijke waarde bezitten. Wanneer dit het
geval is, dan geldt deze waardeloosheid
ook voor andere staten en is het moei
lijk in te zien, waarom deze ons des
ondanks onthouden worden.”
En van dit oogenblik trad er nu een
verandering in. Openlijk wordt thans in
Engeland gezegd, wat de kern van de
zaak is. Eenige dagen geleden kwam de
parlementaire commissie van de „Indu-
strie-Vereeniging van het Empire” tot de
volgende resultaten:
De parlementaire commissie van de
„Empire Industries Association”, welke
kennis genomen heeft van de rede van
den heer Hitler, bevestigt opnieuw de
reeds door haar uitgesproken meening,
dat een afstand van gebieden, die onder
Britsche vlag staan, onmogelijk is. Zij
herinnert de verantwoordelijke ministers
aan de plechtige verplichtingen, die zij
op zich genomen hebben. Alle sindsdien
nog bekend geworden feiten hebben
haar er nog meer van overtuigd, dat een
dergelijke gebiedsafstand, zonder
Duitschland in economisch opzicht ver
lichting te brengen, de strategische si
tuatie van het Britsche Rijk aan groote
gevaren zou bloot stellen en zijn homo
geniteit ongunstig zou beinvloeden,
vooral in Afrika.”
Dit is intusschen niet slechts de mee
ning van deze parlementaire commissie,
maar ook van het overgroote deel der
Engelschen en in de Unie van Zuid-Afri-
ka denkt een man als Generaal Smuts
er evenzoo over. Wat men vreest, is dat
Duitschland, weer in het bezit van zijn
oude Afrikaansche kolonies, daar legers
naar Europeesch voorbeeld zou vormen.
Het eenige wat men daar tegenover zou
kunnen stellen, ware een militariseering
van Afrika, dus de verandering van dit
werelddeel in een vulkaan. En dat is
het, wat men in Engeland onder alle
omstandigheden wenscht te voorkomen.
Kan Berlijn voldoende garantie geven,
dat Duitschland nimmer aanleiding tot
een dergelijken vrees zal geven, dan valt
er misschien met Engeland te praten.
Maar voor het zoover is, zal er zeker
nog wel een flinke tijd verstrijken.
de Ford-automobiel terecht beroemd is
geworden, gepaard met een zeer laag
benzine-verbruik.
De nieuwe 60 rem-pk motor, die in 5
verschillende carrosserie-typen leverbaar
is, heeft het mogelijk gemaakt een lich-
teren automobiel te leveren, die lager in
prijs is en waarvan de bedrijfskosten
eveneens lager zijn. Deze motor waar
borgt V-8 rust en souplesse zelfs bij
snelheden boven de 100 K.M. per uur
terwijl het aantal kilometers, dat met de
zen motor per liter benzine kan worden
afgelegd, zóó groot is dat hij een nieu
wen zuinigheidsstandaard vormt voor
moderne automobiel-exploitatie.
Het uiterlijk.
De Ford V-8, die thans haar intrede
in Nederland doet, is nog fraaier dan
haar voorgangsters. Het nieuwe stroom.
lijnontwerp van radiateurscherm, motor
kap, spatschermen en van de geheele
carrosserie geeft den wagen een forschen
en gedistingeerden indruk. Het geheel
stalen dak loopt in één ononderbroken
lijn van voor naar achteren. De koplam
pen zijn in de fraai gebogen spatscher
men ingelaten. De V-vormige voorruit
kan bij alle gesloten modellen worden
geopend.
33g£ Jaargang Woensdag 3 Maart 1937 No. 17
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Na Hitler’s rede van 30 Januari en de
vele besprekingen, die de Duitsche am
bassadeur te Londen, Von Ribbentrop
in den loop van deze maand met den En
gelschen Lord-zegelbewaarder, lord Ha
lifax, heeft gehad, wordt het koloniale
probleem meer en meer tot den spil,
waar de Europeesche politiek in de
eerstvolgende maanden om zal doen
draaien.
Aangezien ook ons land een koloniale
mogendheid is, is het derhalve van be
lang, eens na te gaan, wat er nu eigen
lijk aan deze kwestie vastzit en hoe de
zaken op het oogenblik staan. Van eenig
commentaar zullen wij ons daarbij ont
houden.
De koloniale kwestie, zooals wij die
bedoelen, bestaat reeds vele maanden,
lang voordat Hitler den eisch tot terug
gave van het oude Duitsche koloniale
gebied op 30 Januari min of meer offi
cieel stelde. Maar wel heeft dit vraag
stuk na den 30sten Januari klaarblijkelijk
een andere kern gekregen. Voordien be
streed men elkaar met uitsluitend eco
nomische argumenten, thans echter ko
men militaire en strategische factoren
op den voorgrond te staan.
Men kent oe economische controverse:
„Waarom willen wij onze koloniën terug
hebben?” zeide men in Belijn? Eerstens
wijl wij voor ons bevolkingsoverschot
koloniën noodig hebben; tweedens wijl
wij voor onze industrie grondstoffen
noodig hebben; derdens wijl onze han
del afzetgebied noodig heeft.” Waarop
van Engelsche zijde geantwoord werd,
dat dit alles slechts een droom zou zijn.
Nieuwe ruimte voor het bevolkings
overschot: Vlak voor den oorlog woon
den in het Duitsche koloniale rijk, d.w.z.
nadat het reeds 30 jaren in Duitsch be
zit was, met inbegrip van ambtenaren en
troepen slechts 20.000 Duitschers. Slechts
één op de 600 Duitsche emigranten ging
voor den oorlog naar de koloniën. Dit
zelfde kan men ook elders zien gebeu
ren: in den enormen Belgischen Congo
wonen op ’t oogenblik nauwelijks 10000
Belgen en in Italiaansch Erythrea had
den zich tot kort voor den Abessijnschen
oorlog slechts 400 Italianen gevestigd,
ondanks een stevige propaganda en het
feit, dat het land reeds 50 jaren in het
bezit van Italië was. En ook België en
Italië zijn overbevolkte landen.
De grondstoffen: In 1913 betrok
Duitschland slechts een half procent van
zijn grondstoffen uit zijn koloniën. Iets
meer zou men er intusschen thans wel
kunnen vandaan halen. Het is verkeerd
te gelooven, dat koloniën over het alge
meen zoo rijk aan grondstoffen zouden
zijn, 90 hiervan wordt door de sou-
vereine staten en de dominions geprodu
ceerd. Speciaal in de koloniën, die men
Duitschland zou kunnen teruggeven, ko
men slechts weinige grondstoffen voor.
Om Duitschland economisch onafhanke
lijk maken, zou men dus een geheel as
sortiment van koloniën moeten geven.
Het afzetgebied: Voor den oorlog ging
slechts 0.6 van den Duitschen export
naar de koloniën. Op het hoogtepunt van
den conjunctuur van na den oorlog, dus
in 1929, importeerden de vroegere Duit
sche koloniën goederen .ter waarde van
ongeveer 120 millioen gulden. Zelfs in
dien Duitschland al zijn goederen gele
verd had kunnen hebben wat natuur
lijk onmogelijk is zou dit den Duit
schen export van dat jaar met slechts
twee procent verbeterd hebben. Ook de
these van het afzetgebied is dus niet
juist.
De Engelsche meening komt dus hier-
op neer, dat de vroegere Duitsche kolo-
niën weinig waarde hebben en voor Ber
lijn dus van geen belang zijn.
Men zou tegenover déze opvatting het
volgende kunnen stellen: „Nu goed, in
dien deze gebieden werkelijk geen waar
de hebben, waarom geeft men deze dan
niet aan Duitschland terug. Men zou er
dan zelf toch ook geen verlies door lij
den, het Derke Rijk ware tevreden ge-
steld en in de buitenlandsche politiek
lil
BRIL
i
I
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
