Buitenlandsche Revue.
P. LUNTER
4
Mantel- en
Complêt-Stoffen
HOUTENS
CACAO1
De Bolswardsche Courant en Westergoo
M. WEERSMA
VAN 1
PRESTIGE.
Wollen Tweeds
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Cotelé’s
Bouclé’s
33^ Jaargang
No. 25
Woensdag 31 Maart 1937
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
en
er
iiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiimiiiiii
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllll
Stadsnieuws.
is goe
is
is geen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
dkoopere cacao
duurdere cacao, maar
betere dan
Uit den Omtrek.
I
er
KIMSWERD.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
35-JIERRICH BISTEAN FEN ’E KRITE
„BOALSERT”.
’n Folie Doeleseal op Peaske-Moandei
en ’n great part jonge minsken. Dat is it
byld det de Kritejoun yn ’e Doele üs
jowt.
De foarsitter, de hear Noordenbos, bi-
Ijochte yn syn ynliedend wird de op-
rjuchting fen de Krite „Boalsert” yn it
jier 1902. Twa nammen mei men dêrby
net forjitte, n.l. de hearen Piekema en
Van der Spoel. Hja binne fen de op-
rjuchting öf warbere bistjürsleden fen ’e
Krite west. Ek wol de foarsitter neame
de hearen Steensma, Statema en Tjerk
van Dijk. Wierne forhinne de hüshêld-
like gearkomsten fen ’e Krite in Öfspege.
ling fen it forieningslibben, yn de léste
jierren is det tige minder wirden.
Ho komt det? freget de foarsitter.
Hwerom komme de jonge ljue allinne om
it efterne idounsjen? en hwer bliuwe de
Boalserters mei hjar Ijeafde for de Frys-
ke tael? Det moat en kin yn de stêd fen
Gysbert-om better.
Nei it sjongen fen it Frysk Folkslief
wirdt dizze gearkomste Herders iepene
It Kritetoanel spilet hjirnei de satiryske
skets fen Schuitmaker: „As men seis
foarby giet.’n Fleurich stik mei, sa
as Schuitmaker det allinne kin, 'n djippe
biteikenis.
It is troch it Krite-toaniel wol faker
140 cM. breed 1.60. 1.75
27 Maart 1937.
Hiet Ziekenfonds „Nut en Voordeel”
alhier hield hedenavond haar jaarlijksche
ledenvergadering. De voorzitter de heer
K. Okkinga, sprak bij de opening zijn
teleurstelling uit over de slechte opkomst
Aanwezig waren 20 leden en 1 begunsti
ger.
De notulen en het jaarverslag werden
spile. Wy wolle op dizze feestjoun net
in krityske bisköging oer stik en spilers
jaen. Der is mei nocht lüstre ek en foar-
al ne iit neistikje „Pension nij frisia”, fen
Brolsma, det tige flot spile waerd.
Yn it skoft is troch inkele hearen in
lokwinsk oan de Krite Boalsert ütsprit-
sen. De hear Dijkstra, foarsitter fen it
Haedbistjür, fen it Frysk Selskip is mei
in frjeonlik hert op dizze joun kommen.
De aide stêd Boalsert Jükt. Der wirdt yn
dizze Gysbert-veste tige min frysk
praten, mar sprekker hopet det it wirk
fen ’e Fyske ünderwiisrie deryn fobette-
ring bringe kin. De Krite Boalsert hat
in Kritetoaniel det er wêze kirt. Det is
gjin wünder yn ’e stêd fen Gysbert Ja-
piks. Det jowt ek yn dizze tiid oan de
Boalserters de plicht de fryske biweging
foarut to bringen. Ut namme fen it haed.
bistjür jowt sprekker in moaije koer mei
blommen oan de jubilearende foriening.
De hear Ferwerda foarsitter fen it toa_
nielboun, ek sprekkende üt namme fen ’e
Krite Ljouwert, wiist op it moaije findel
fen ’e Krite „Boalsert”. It is in soeraed
for it toanielboun. Men kin de fryske
saek tsjinje troch it wird, mar ek troch it
lézen. Mei in birop op ’e fryske skriuwer
Noordenbos om syn pinne yn tsjinst fen
it frysk to stellen en op ’e jongeljue
dizze striid to stypjen, bislüt sprekker
syn krêftige taspraek. Hwer in greate
koer mei blommen.
De hear Steensma. tinkt oan al dy
minsken, dy’t yn it foarige hjar krêften
oan ’e Krite jown habbe. Hy wiist op ’e
stipe dy’t min de krite jaen kin troch it
lidmaetskip mar ek troch de propagande
De hear Statema fortolket ek ’n hert-
like lokwinsk oan bistjür en spilers fen
it Kritetoaniel.
Nei öfrin fen it twadde stikje brocht
de foarsitter hertlik tank oan de heat
Galama foar de nommele frjeonskip
twisken de Doele en de Krite en tanket
for it moaije blomstik en den as men
oan ’e Krite tinkt, den tinkt men oan
van der Spoel, ’n warbere striider for it,
frysk.
De Krite „Boalsert” is in stik fen v. d.
Spoel syn libben. Van der Spoel syn
wirk for de Krite bliuwt fen greate wear-
de. Nammens it Krite bistjür biedt de
^oarsjtter Ihim ’n rooktafel ban as in
bliuwend oantinken for dit wirk.
V. d. Spoel bitanket mei inkele wir
den for dit moaije presintsje en wiist er
op, det de jongeren it wirk fen ’e ülderen
oernimme moatte.
De foarsiter brocht hjirnei tank oan
allegearre dy’t ta it wolslagjen fen diz
ze joun meiwirke hawwe.
Fen it efternei dounsjen is fensels tige
gebrük makke.
140 cM. breed 2.35, 2.75
140 cM. breed 2.90, 3.25
In zwart en marine brengen we
een zeer aparte collectie.
Voor half geld
KNIPPATRONEN van
Ida de Leeuwvan Rees.
ZENUWARTS
LEEUWARDEN
heeft de praktijk hervat
Een zeldzaam mooie
collectie en zeldzaam
scherpe prijzen
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten Je provincie f2.-; inn. 15 et.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
brieken verlaten. De directie heeft be
loofd het werk in de ontruimde fabrie
ken tijdens de duur der onderhandelin-
gen niet te doen hervatten.
Ook bij de Dodge-fabrieken is een
dergelijke wapenstilstand verkregen; dit
bedrijf omvat 2000 arbeiders. Zoo lang
zamerhand is het systeem van de „sit
down”-stakingen een ware epidemie ge
worden en dit schijnt op president Roo
sevelt toch wel zooveel indruk gemaakt
te hebben, dat deze overweegt, derge
lijke daden onwettig te verklaren. Ovei
het algemeen hebben deze stakingen wel
succes gehad eenige verhooging van
loon en verbetering van arbeidsvoor
waarden is het gevolg geweest. Men
heeft wel eens de vraag opgeworpen:
Welke grondgedachte ligt toch in die
herhaalde stakingen opgesloten? Hierop
is niet in een paar zinnen antwoord te
geven. Niet alle economische maar ook
politieke situaties spelen daarbij een rol.
Bovendien heerscht in Amerika nog al
tijd de meening onder de werkgevers, dat
ieder de gemeenschap het beste dient,
indien hij in zijn eigen belang handelt.
Medewerking aan een nationale econo
mische politiek was in de laatste jaren
niet denkbaar. Deze theorie die reeds in
1929 getoond heeft op een débacle uit
te loopen, kan slechts zeer langzaam
vernietigd worden en toch zal het op den
duur van de samenwerking tusschen re-
geering en werknemers afhangen of de
conjunctuur blijvend verbeterd kan wor
den.
Ten slotte mogen we niet vergeten te
vermelden, dat in de spanning genoemd
in de aanhef van onze revue nog vlak
voor de Paschen een gunstige wending
was gekomen. Italië en Duitschland
schijnen de ernst van den toestand in te
zien.
UITVOERING CHR. MUZIEKKORPSEN
Maandagavond werd, na een pittige
marsch door de stad door het Chr. mu
ziekkorps uit Heeg, een uitvoering in
„Ons Gebouw” gegeven door de kort
geleden opgerichte muziekvereeniging
„Oranje” alhier en het Chr. Muziekcorps
„Crescendo” uit Heeg.
De zaal van „Ons Gebouw” was ge
heel bezet.
De heer Bos opende deze bijeenkomst
op de gebruikelijke wijze, waarna door
beide corpsen, zoowel voor als na de
pauze verschillende muzieknummers ten
gehoore werden gebracht.
Het nieuw opgerichte korps „Oranje”
blijkt in den korten tijd van haar bestaan
goede vorderingen gemaakt te hebben
en we vertrouwen, dat deze vereen, on
der bekwame leiding van den heer Kas
persma uit Heeg op den duur een goe
de plaats onder de Friesche Christelijke
corpsen zal innemen.
Het muziekkorps uit Heeg heeft reeds
een goeden naam, wat direct reeds merk
baar was bij de marsch door de stad.
In de niet al te groote zaal van „Ons
Gebouw” klinkt dit zeer goed bezette
corps te sterk, waardoor de indruk ge
vestigd kan worden van een zekere ruw
heid. We wijten dit evenwel hoofdzake
lijk aan de te beperkte ruimte.
Er werd met groote ambitie en vol
doende zuiverheid gespeeld. Over het
geheel een uitstekend geslaagde avond.
Ter afwisseling werden enkele samen
spraken gehouden, die bijzonder in den
smaak vielen.
Eenige maanden geleden sprak de mi
nister-president van een kleineren staat
in Europa met buitenlandsche vrienden
over de positie van zijn land. Hij ver
klaarde hen, waarop hij zekere verdra
gen met zekere huurlieden had geslo
ten. Hij eindigde zijn uiteenzetting on
geveer als volgt: „Overigens tot wien
had ik mij anders moeten wenden? En
geland kan en wil zich niet laten gel
den. En Frankrijk: hoe lang zal dat nog
bestaan? Dat bestaat op het oogenblik
immers al niet meerl”
Thans, nadat Engeland zijn enorm be-
wapfeningsprogramma had bekend ge
maakt en de Fransche defensieleening
zulk een groot succes heeft gehad, zou
bedoelde staatsman anders spreken.
Maar dat is weer een ander hoofdstuk,
zooals Kipling placht te zeggen. Waai
wij op willen wijzen, is het feit, van
welk belang prestige In deze wereld is.
Natuurlijk waren Engeland en Frankrijk
eenige maanden geleden niet minder
sterk, dan op het oogenblik het geval
is. Maar kracht moet op de een of ander?
wijze getoond worden, wil men, dat an
deren er vertrouwen in stellen. Een land,
het moge potentieel nog zoo sterk zijn,
wordt in het Europa van heden onmid
dellijk een quantité négligeable, zoodra
het er niet voor zorgt, zijn prestige te
bewaren.
Nederland is juist in de laatste weken
in dit opzicht op de proef gesteld en zoo
als door allen, die nog in de innerlijke
kracht van ons volk gelooven, verwacht
hadden, heeft het deze vuurproef glans
rijk doorstaan.
Het Spanje van Franco maakte en
maakt een beroep van de zeerooverij;
koopvaardijschepen van staten, welke
zich op geen enkele wijze in den Spaan-
schen strijd hebben gemengd, zooals ons
land, Noordwegen en Zweden, werden en
worden zonder meer door de zeestrijd-
machten van Franco gekaperd en naai
een haven in Spaansch-Marokko opge
bracht. Nadat de schepen hun lading,
of deze nu bestaat uit sinaasappelen, ko
len of andere goederen te hebben afge
staan, mogen zij weer ongehinderd ver
trekken. In dit opzicht onderscheiden de
zeeroovers van de twintigste eeuw zich
gunstig van die uit vroeger eeuwen.
Nederland heeft thans aan deze situ
atie, voor zoover onze koopvaardijsche
pen daarmede gemoeid waren, een eind
gemaakt. Onze voorvaders uit de zeven
tiende eeuw schroomden niet admiraal
de Ruyter met zijn vloot het zeeroovers-
nest aan de Noord-Afrikaansche kust te
laten uitroeien. Welnu, de schepen zijn
veranderd, maar de geest is dezelfde ge
bleven. Geen oogenblik heeft onze re-
geering geaarzeld een ultimatum te stel
len en aan dit ultimatum kracht bij te
zetten door een daad: het zenden van
eenige oorlogbodems. Sinds dien tijd zijn
onze koopvaardijschepen voor de aan
vallen van zeeroovers gevrijwaard ge
bleven; speciaal onze nieuwe, schitteren
de duikboot de „O 16” die zoo juist in
de Spaansche wateren is verschenen,
maakte op vriend en vijand indruk.
Prestige! Nog betrekkelijk kort gele
den was er een tijd, waarin velen om dit
begrip lachten, en nog op het oogenblik
is er een prestige-politiek van leegheid,
van bluf en misdaad. Onder hetzelfde
woord verbergt zich niet steeds hetzelf
de begrip! Maar meer dan vroeger heb
ben wij leeren begrijpen, dat echte pres
tige, verdiende achting, een waarde van
den eersten rang is, niet te vervangen
voor volken, niet voor groepen en niet
voor het individu. Vriendschappen han
gen er van af, en tenslotte zelfs de eigen
wil, het eigen uithoudingsvermogen en
het eigen zelfvertrouwen. Prestige van
de kracht, prestige van de paraatheid,
prestige van de moraal, prestige van het
doelbewuste: geen goede zaak is met
succes te verwezenlijken, indien men
daarvoor geen achting van derden weet
te verwerven. Dat in de laatste weken
gebleken is, dat ons prestige in de we
reld nog geenszins verloren is gegaan,
zooals men van bepaalde zijden wel eens
tracht voor te stellen, is een eminente
winst voor iedereen, die het waarlijk
•goed met ons vaderland meent.
De oorlogsdreiging in Europa. I
De Kerkstrijd in Duitschland.
De staking in Amerika. j
Voor wie het niet inmengingsverdrag
der Europeesche mogendheden in de
Spaansche kwestie de illusie gewekt zou
hebben, dat de vrede nu wel zeer spoe- 1
dig zou zijn aangebroken, is datgene
wat zich in de laatste dagen op het we-
reldtooneel heeft afgespeeld wel ’n zeer
groote ontnuchtering geworden. Zooals
men weet, is deze niet-inmenging het re
sultaat van onderling overleg der ver-
schillende mogendheden en bepaalt on-
der meer, het niet zenden van eenheden
of vrijwilligers naar het Spaansche oor-
logstooneel.
Uit de vele (uit Spanje gelanceerde) 1
berichten is dit wel als absoluut zeker
aan te nemen, dat evenveel, zoo niet
meer, buitenlanders aan deze oorlog
deelnemen dan eigen Spanjaarden.
Deze toestand heeft voor Europa
groote gevaren meegebracht en het ini
tiatief van Frankrijk tot een niet-inmen-
gingsverdrag heeft allerwege sympathie
gewekt. Ook Italië, dat bijzonder veel
belangstelling toont voor deze Spaan
sche burgeroorlog was „op papier” be
reid hieraan mede te werken, maar in
werkelijkheid?
De Italiaansche ambassadeur te Lon
den, graaf Grandi heeft dezer dagen ge
zegd, dat Italië geen vrijwilligers zal te
rugroepen, zoolang de burgeroorlog
duurt.
Het spreekt vanzelf, dat deze verkla
ring een Jtorm Vin Verontwaardiging
heeft doen losbarsten. De vraag werd
natuurlijk direct gesteld: Is deze meening
ook die van den Italiaanschen dictatoi
Mussolini? Het antwoord is weinig ge
ruststellend.
Dezer dagen is de 18e verjaardag van
het fascisme gevierd en bij die gelegen
heid heeft Mussolini een rede gehouden
die blijk geeft van groote onverzoenlijk
heid. Wanneer we de algemeene indruk
uit de groote bladen samenvatten, dan
kunnen we zeggen: Italië speelt met
vuur. Wat dat kan beteekenen in een
wereld, die propvol ontplofbare stoffen
zit, laten we graag aan de fantasie van
onze lezers over. Wil dan Italië met alle
mogelijke middelen een oorlog in Europa
forceeren? Neen, zoover is het nog niet,
maar we moeten niet vergeten, dat de
Italiaansche mentaliteit (althans van z’n
machthebbers) sedert het Abessijnsche
conflict gaat in de richting van de ge
pantserde vuist. Kracht en geweld zijn
de eenige middelen die indruk maken op
dictators. Natuurlijk zou Italië graag
zien, dat in Spanje een fascistisch be
wind zou komen, evenals daartegenover
Rusland er graag een Sovjet-filiaal van
maakt, maar de Europeesche vrede is
niet gediend met een filiaal van een van
beiden en het is daarom dat vooral Enge
land de langzaam zich wijzigende ver
houdingen in de Middellandsche Zee
(een der koloniale verkeersaderen van
het machtige Albion) met bijzonder veel
belangstelling volgt. De buitengewone
en koortsachtige bewapening van Enge
land zal dan ook wel hoofdzakelijk ge
richt zijn op behoud van Engeland’s
suprematie ter zee en tevens te zijner
tijd aan Mossolini’s brutaliteit een halt
toe te roepen. Er is nog veel meer over
deze kwestie te schrijven, maar we moe
ten ons beperken, teneinde nog een an
der zeer belangrijk punt te bespreken,
n.l. de Kerkstrijd in Duitschland.
De jongste encycliek van de Paus, die
de vorige week Zondag in alle R.K. ker
ken is voorgelezen, heeft de godsdienst,
kwestie in Duitschland wel zeer duidelijk
gesteld. Dat is niet alleen van groot be
lang voor de Katholieken, maar ook het
geloovig Protestantsche volksdeel volgt
deze strijd met veel belangstelling. De
vrijheid van opvoeding der jeugd op po
sitief Christelijke grondslag kwam het
vorig jaar danig in het gedrang, het vrije
vereenigingsrecht, het godsdienstonder
wijs op de scholen, koftom al die zaken
die als het levensfundament van de Ka
tholieken, maar ook Christelijke Staat
beschouwd kunnen worden, werden on
der Staatscontrole gesteld.
De indertijd aangegane bepalingen
van het concordaat werden niet meer
nageleefd en dan behoeft het niemand te
verwonderen, dat het hooge Kerkelijke
Gezag ee scherp protest laat hooren. Dat
dit de Duitsche machthebbers niet aan
genaam in de ooren klinkt, kunnen we
ons begrijpen.
De staking in de automobielfabrieken
in Amerika is nog niet beëindigd. De be.
zetting van de fabrieken is evenwel op
geheven. De 6000 werklieden die de
Chryslei-fabrieken bezet hielden hebben
een wapenstilstand gesloten en de fa-
I
VOETBAL
C. A. B. i—De Kooi I 3-1.
In een spannende en fraaie wedstrijd
is het C. A. B. mogen gelukken opnieuw
op eigen terrein te winnen.
De voorhoede wist, goed gesteund
door de middenlinie geregeld goede aan
vallen te ondernemen.
Het begin van de wedstrijd, die door
een zeer talrijk publiek werd bijgewoond
is direct reeds spannend, tot tweemaal
toe brengt de linksbuiten de bal mooi
voor, het doel en met moeite weet de
keeper der gasten de kopballen uit het
doel te houden.
De wedstrijd is nog geen kwartier
oud, of de rechtsbinnen van C. A. B.
weet met een prachtige kopbal te doel
punten 1-0.
Eenige pittige aanvallen van de gas
ten is hierop het antwoord, doch de ach
terhoede weet het gevaar af te wenden,
zonder dat de keeper moeliijk werk
krijgt te verrichten.
C. A. B. blijft steeds in de meerder
heid en de achterhoede van De Kooi
moet alle zeilqn bijzétten om verdere
doelpunten te voorkomen.
Een serie corners op het Jouster doel
brengt de roodbroeken geen verder suc
ces en met 1-0 wordt gerust.
Na de thee komen de gasten verwoed
opzetten en na tien minuten weet d<
rechtsbinnen een mooi doelpunt te ma
ken. 1-1.
Luid aangemoedigd onderneemt C. A.
B. thans eenige aanvallen en gaat thans
het spel weer gelijk op.
De spanning neemt meer en meer toe
en als de rechtsbuiten van C. A. B. een
kwartier voor het einde uit een goed
aangegeven bal weet te doelpunten,
breekt er een ware orkaan van vreugd'
los.
De thuisclub is thans geregeld in dei
aanval en wordt de achterhoede van De
Kooi zwaar op de proef gesteld.
Even voor het einde weet de center-
voor van C. A. B. met een keihard schot
de derde goal te maken, waarmede het
einde komt.
De overwinning is volkomen verdiend,
wij hebben de roodbroeken dit seizoen
nog niet met zoo’n élan zien spelen. De
achterhoede was goed op dreef. Keeper
Visser heeft het niet moeilijk gehad. De
beide backs waren zeer goed, hun op
stellen was zeer tactisch.
De middenlinie kunnen wij gerust het
beste deel van het elftal noemen, zoo
wel het voeden van de voorhoede als de
verdediging was af. Ook de voorhoede
spelers kunnen wij complimenteeren met
hun snelle passes, herhaaldelijk brach
ten zij de tegenstanders in het nauw.
Vooral de training niet vergeten, hee-
ren.
De club van Slof hebben wij wel eens
beter gezien, vooral de voorhoede speel
de te veel in de breedte, waardoor de
achterhoede van C. A. B. steeds gemak
kelijk kon ingrijpen.
Scheidsrechter Karsten leidde zeer
terecht.
ARUM.
DIPLOMA’S en BEVORDERINGEN.
28 Maart 1937.
Onderstaande dorpsgenooten ver
wierven diploma’s en werden bevorderd
naar een hoogere klasse van de Am
bachtsschool te Harlingen.
Timmeren. Van klasse II naar III: J.
Hoitinga. Smeden. Diploma’s aan S.
Broersma en H. M. Kooijenga. Schilde
ren Diploma aan T. Jagersma.
Aan de avondschool v. handwerkslie
den werd bevorderd (afd. Timmeren)
Tj. Epema. Een verklaring van de voort
gezette cursus (smeden-bankwerken)
werd voor timmeren overgeplaatst van
INGEZONDEN MEDEDEEL1NOEN
4
1 i
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
