P. LU HIER
Buitenlandsche Revue.
om den economischen me
sland van üederland.
«0^
De Bolswardsche Courant en Westergoo
DE BESTE
«'«J
h
J
Stadsnieuws.
f
STEEDS
VOORRADIG
ALLE MODELLEN
j
VAN HOUTEN’S
K L NU R E E P E N
r J
ZES SMAKEN -
ÉÉN KWALITEIT:
33^ Jaargang
Woensdag 7 April 1937
No. 27
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
INGEZONDEN MEDEDEELINOEN
I
Totaal
Totaal
Samen
w
r
I
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Joego-Slavië is de eene pool, Rusland—
Frankrijk die het oog gericht houden op
Roemenië als bondgenoot de andere
pool. Natuurlijk zijn er nog meer vertak
kingen mogelijk, maar de groote vraag
blijft: hoe zal op den duur de ontlading
van deze twee polen kunnen geschieden
zonder dat die electrische vonken op
dichtbij gelegen ontplofbare voorraden
kunnen overslaan?
Vooralsnog is hierbij geen afdoend
antwoord te geven.
JAARVERGADERING
„HET GROENE KRUIS”.
73
4670
949
26
5756
61
79
1902
156
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
TEGENSTELLINGEN.
We zullen heel wat jaren in de ge
schiedenis terug moeten bladeren om 'n
tijdperk te vinden zoo rijk aan tegenstel
lingen als wij in onze tijd beleven. Na
de lange crisistijd die de geheele econo
mische veerkracht van meerdere volken
heeft aangetast kwam dan eindelijk het
vorig jaar de zoo langverwachte ople
ving. Speciaal uit Amerika kwamen
hoopvolle berichten die ook de oude we
reld weer moed en vertrouwen in een
betere toekomst bijbrachten. We droom
den reeds weer van hersteld zakenleven,
het verdwijnen van de werkloosheid en
daardoor verbetering van de koopkracht,
maar en dit is wel typisch juist
nu krijgen we de eerste en niet verwach
te tegenstelling van een gedwongen
werkloosheid gaat men nu in een vrij
willige werkloosheid over. De lezer be
grijpt reeds waarop we doelen, n.l. de
stakingen. Het is niet alleen in Amerika
maar vrijwel door de geheele nieuwe en
oude wereld gaat deze besmettelijke ba_
cil rond. De strijd in Amerika begon in
de staal- en auto industrie. Een nieuw
element in deze staking was de bezet
ting van de fabrieken. Men vraagt zich
onwillekeurig af, is de oorzaak van deze
staking een loonconflict? Het antwoord
is onomwonden: neen. De president van
de „General Motors” verklaart, dat deze
staking haar oorzaak niet vond in om
standigheden welke de welvaart der ar
beiders betrof. Veeleer is het doel van
de staking geweest erkenning van het
C. I. O. als eenige vertegenwoordiger der
arbeiders bij collectieve loononderhande
lingen. Het C. I. O. wilde hierdoor mach,
tiger worden en zoo mogelijk alle arbei
ders in de staalindustrie onder contröle
krijgen. Gedurende de periode van deze
staking bij de General Motors is een be-
in een woning werd een verbetering aan
gebracht ten behoeve van de patiënt,
terwijl aan 8 gezinnen huurtoeslag wordt
gegeven.
Uitleening verplegingsartikelen: In ’36
werden 823 artikelen uit het magazijn
aan de leden verstrekt.
Consultatiebureau voor zuigelingen:
’t Aantal zittingen bedroeg 49, met ’n
totaal aantal van 833 consulten. Er wer
den nieuw ingeschreven 74 baby’s, ter
wijl er 79 werden afgeschreven. De zus
ters legden bovendien nog 386 bezoeken
af.
Bijzonderheden; Zuster G. Th. Schip
per moest deze zomer een operatie on
dergaan, zoodat in het tijdvak van 9 Mei
tot 22 Juni door het dagel. bestuur als
plaatsvervangster was benoemd zuster
Plantinga van Parrega. Deze heeft tot
volle tevredenheid van het bestuur haar
taak vervuld.
Zooals de dagen in den laten Herfst
wegglijden in den onmetelijken kolk der
eeuwen, zoo onopvallend stil zijn ook in
1936 de daden van menschenmin in ge
meenschapszin geplaatst door hen, die
Groene Kruis-werk volbrachten onder
ons.
Allen, die daaraan deelnamen, ieder
op zijn plaats en op de hem eigene wij
ze, hun zij warme dank gebracht voor
stil volbrachten arbeid.
In sombere tijden, nu het menschdom
ronddoolt in een ontredderde samenle
ving en de volkeren de meest schrijnen
de daden van elkander „niet begrijpen”
stellen, daden, welke moeten leiden tot
onnoembaar leed van menschen, bidden
wij God, dat Hij ons de kracht wil schen-
Alleenverkoop voor Bolsward
19.75, 22.50, 24.50
29.75, 32.50
Niets nu is minder waar. Ook al levert
het werk van dergelijke missies nu geen
directe concrete resultaten op, het voor
deel, dat wij ons daarmede verschaffen,
mag toch niet onderschat worden. Want
indien het al niet mogelijk is, onmid
dellijk bestellingen in ons land te doen,
de mogelijkheid is geenszins uitgesloten
dat dit wat later wel het geval zal zijn.
En de taak van deze missies is dan ook
voor een groot deel gelegen in het ver
schaffen van bekendheid aan ons land en
zijn voortbrengselen. Onbekend maakt
onbemind en bij den onbeminde koopt
men niet.
Van het werk van de commissie-Van
Karnebeek mag men dan ook veel goeds
verwachten, zooal niet direct, dan toch
in de toekomst. Een A. N. P. correspon
dent berichtte dezer dagen uit Sao Paulo
op welk een uitstekende wijze de han-
delsmissie zich van haar taak kwijt en
met welk een groote tegemoetkomend
heid zij overal in Brazilië wordt ontvan
gen. Door middel van lezingen en films
maakt men de Brazilianen bekend met
de schitterende hoedanigheden van ons
stamboekvee en vele andere Nederland-
sche producten. Bovendien is het de
commissie gelukt om van Brazilië langs
den doornigen weg der handelsaccoor-
den een regeling te verkrijgen, die gun
stiger is dan een ander land heeft kun
nen bereiken. Brazilië is nog een betrek.
kelijk jong land met een groote toe
komst. Goede handelsbetrekkingen met
een dergelijk land zijn van groot voor
deel. Daarom moet het werk van onze
handelsmissie toegejuicht worden.
Uit de cijfers, die het Centraal Bureau
voor de Statistiek heeft zoo juist gepu
bliceerd, blijkt, dat er in Nederland aan
het einde van de maand Februari 1937
minder geregistreerde werkloozen waren
dan aan het eind van de desbetreffende
maand in 1936. Waren er aan het einde
van Februari 1936 465.463 werkloozen
ingeschreven, eind Februari 1937 bedroeg
dit aantal 439.533. Zooals men ziet, is
de daling niet zoo heel groot, n.l. 26.689
maar des ondanks moet zij begroet wor
den als een symptoom van algemeene
opleving, zulks temeer, daar ook tegen
over de maand Januari 1937 de werk
loosheid gedaald is en wel in bijna alle
beroepsklassen. Ziet men af van kleine
stijgingen in het drukkersbedrijf, in de
papierindustrie, in den mijnbouw, in de
visscherij en in den handel, dan beweegt
de daling zich over de geheele lijn. Daar
de daling in de metaalnijverheid.hier te
lande niet noemenswaard is, kan er niet,
zooals in vele andere staten, gesproken
worden van een „oorlogsconjunctuur” en
dit is een verblijdend verschijnsel. Want
slechts een algemeene opleving is ge
zond, niet een hoogconjunctuur in een
bepaalde industrie, die, het dient gezegd,
zeer wel stimuleerend op andere bedrij
ven kan werken. Maar vallen de oorza
ken, die tot een groote bedrijvigheid in
een bepaalde industrie geleid hebben
(b.v. legeropdrachten) weg, dan is het
met de opleving snel gedaan.
Men zal opmerken, dat op een aantal
van 465.463 werkloozen een daling van
26.689 niet zoo heel veel te beteekenen
heeft. Dit is natuurlijk juist en er kan
meteen aan toegevoegd worden, dat er
op een flinke daling van het aantal werk
loozen in ons land weinig kans bestaat,
zoolang er aan den interationalen han
del nog veel te veel moeilijkheden in den
weg worden gelegd. Het is hier niet de
plaats om uiteen te zetten, waarom dit
zoo is. Genoeg zij, te zeggen, dat onze
regeering zich daarvan volkomen be
wust is en derhalve tracht, op alle mo
gelijke wijzen verbetering in dezen toe
stand te brengen. In dit verband is het
laatste initiatief van onzen Minister, pre
sident tot afbraak van de handelsbelem-
meringen van zooveel belang. Het is
waar, dat dit intiatief nog niet tot con
crete resultaten heeft geleid. Maar de
ongeduldigen onder ons moeten daarbij
bedenken, dat de nieuwe economische
organisatie van de wereld, of zelfs maar
van een gedeelte daarvan, geen werk is
van een paar dagen. Ernstige studies en
vele besprekingen zijn noodig, alvorens
men de basis voor een dergelijke nieuwe
organisatie kan leggen. In ieder geval
is het verheugend, dat het plan-Colijn in
Europa en speciaal in het democratische
deel van Europa, steeds meer aan aan
hang wint.
Zoo hield de heer Anders Ome, de di-
recteur-generaal van de Zweedsche pos
terijen, dezer dagen te Stockholm een
rede voor de buitenlandsche persvereeni-
ging, waarin hij een uiteenzetting gaf
over de conventie van Oslo en het stre
ven van de daarbij aangesloten staten
om tot een verbetering van de handels
betrekkingen te komen. Nadat hij had
uiteengezet, waarom de conventie van
1933 tot eind 1936 feitelijk had geslui
merd, verklaarde hij, dat zij thans door
het initiatief van Dr. Colijn is gewekt en
opnieuw tot levende werkelijkheid is ge
worden. Verder verklaarde de heer Ome
dat Frankijk, Engeland en de Vereenigde
Staten in hun hart niet ongeneigd wa
ren, zich aan de sluiten bij de handels
politieke entente van Oslo. Wellicht
steunt deze verklaring op de mededee-
ling van den Zweedschen Minister van
Buitenlandsche Zaken, Sandler, die im
mers kort geleden een bezoek aan Lon
den en Parijs heeft gebracht.
Zeker is wel, dat Dr. Colijn voor zijn
initiatief een gunstig tijdstip heeft uit
gekozen, want overal wenscht men het
nieuwe streven thans met kracht voort
te zetten en dit is noodig ook, want bij
een eb van de bewapeningsconjunctuur
zal de werkloosheid weer snel toenemen
en de kans voor een actie tot verbetering
van den internationalen handel veel min
der gunstig zijn.
Overigens zoekt onze regeering het
niet slechts in het groote, maar ook in
het kleine. Wij bedoelen daarmede de
pogingen, om verbetering in den handel
tusschen ons land en bepaalde staten te
brengen. Zoo vertoeft onze handelsmissie
onder kundige leiding van Jhr. Van Kar
nebeek nog steeds in Zuid-Amerika. Er
zijn lieden, die beweren, dat dergelijke
opdernemingen slechts op touw gezet
worden, om de leden van zoo’n missie
een aangenaam reisje te verschaffen.
drag van 10 millioen pond aan loon niet
uitbetaald.
Bij de Ford fabrieken te Kansas City
zijn nu weer 600 man in staking gegaan,
die eerst de fabrieken hadden bezet,
maar een dag nadien zich bepaalde tot
talrijke stakingsposten, teneinde te ver
hinderen dat iemand de fabriek binnen
gaat of verlaat.
In Wellington staken de chauffeurs
der vrachtauto’s, waarbij zich nu de
bouwvakarbeiders hebben aangesloten.
Bij de Chevrolet fabrieken te Michigan
hebben 12000 werklieden de fabriek ver
laten. Het aantal stakers in de auto-in-
dustrie bedraagt nu ongeveer 120.000.
De vorige week Vrijdag hebben 400.000
mijnwerkers in de bruinkoolmijnen op
bevel van John. Lewis het werk niet her
vat. Deze John Lewis is de leider van ’t
C. 1. O. Maar niet alleen in Amerika
heeft men momenteel te kampen met
deze stakingsgolf.
In Japan staken de havenwerkers in
de haven van Nagoya. Bovendien staakt
het personeel van de electrische trams
en autobussen tusschen Tokio en Yoko
hama. Hier is het wel een loonconflict.
De stakers eischen een loonsverhooging
van 25 procent in verband met de hooge
levensstandaard. In Engeland eveneens
staking. Schotsche metaalbewerkers te
Beardmore hebben het werk neergelegd.
Ook hier een loonconflict. De berichten
over een mogelijke staking van het Lon-
densche autobus personeel zijn nog vaag
en tegenstrijdig. In Finland breidt de
staking onder de metaalbewerkers zich
regelmatig uit en in Frankrijk is de toe
stand eveneens gespannen.
Zelfs in de vreemde koloniën is de
stakings besmetting doorgedrongen. Uit
Singapore wordt gemeld dat op Malak-
ka 25.000 stakers zijn. Deze staking om
vat ongeveer 44 rubberplatages en komt
zeer ongelegen nu men op de onderne
mingen alle krachten in het werk moet
stellen om aan de verhoogde vraag naar
rubber te voldoen. Dit is trouwens niet
de eerste staking op Malakka. Maar wel
is de nu uitgebroken staking van een
heftiger karakter.
Op een tweede tegenstelling in onze
wereld mogen we zeker wijzen. Dit is de
tegenstelling tusschen theorie en prac-
tijk in de bewapening en het gebruik
daarvan. Vóór de Spaansche oorlog heb
ben we steeds geleefd in de overtuiging
dat de moderne oorlogsindustrie zoo ge.
perfectionneerd was, dat in enkele dagen
door middel van zware artillerie, gas
bommen enz. steden, dorpen en burger
bevolking‘van de aarde verdwenen wa
ren, dat dan enkele stoomwalsen het ter
rein verder egaliseerden en bij gebrek
aan een tegenstander de oorlog beëin
digd was. Wat leert echter de practijk?
Dat in Madrid de kinderen rustig spelen
in de kraters door het bombardement
ontstaan dat na een half jaar lang
onafgebroken bombardement er nog heel
wat in Madrid is blijven staan dat de
tanks uit Duitschland en de Italiaansche
vliegtuigen betrekkelijk weinig schade
doen dat per slot van rekening ook
in de moderne oorlog de manoeuvreering
van het mensch-materiaal de strategie
dus en het élan waarmee men ten
strijde trekt de doorslag geeft.
De suggestie van een Duitsche bewa
pening die alles zou kunnen verpletteren
is door de Spaansche oorlog geweken.
Ook de suggestieve kracht van het fas
cisme heeft in deze Spaansche krijg een
gevoelige knak gekregen. De groote ne
derlaag van het Italiaansche contingent
in Spanje is hiervoor een bewijs. De ijze
ren tucht in het fascistische leger blijkt
toch niet zoo buitengewoon groot te zijn.
De derde tegenstelling meenen we te
mogen zoeken in de politiek die geduren
de de laatste maanden in Centraal Euro
pa wordt gevoerd. We bedoelen hierbij
de Balkanstaten die zoo vaak als een
splijtvlam de Europeesche politiek beïn
vloed hebben. Er is een tijd geweest dat
deze kleinere Balkanstaten met ontzag
hebben opgezien naar een groote Vol
kenbond die ook voor de belangen van
de kleine staten zou optreden. Maar,
toen Frankrijk onder de leiding van La
val door een onderhandsche overeen
komst tot het spel van Italië in Abessynië
de hand heeft geleend, heeft het vertrou
wen van de Volkenbond een gevoelige
knak gekregen. Bovendien hebben sta
ten als Joego-Slavië de sanctie’s tegen
Italië nauwgezet gehandhaafd, wat van
de groote broers niet precies gezegd
kan worden. Dat thans Joego-Slavië zijn
steun zoekt bij Italië is wederom een
slechte noot op rekening van de Volken
bond.
Wanneer we deze situatie eens wat
dieper bekijken, komen we weer tot de
reeds meermalen besproken tegenstel
ling fascismecommunisme. De toena
dering BerlijnRome, nu versterkt door
2 April.
De jaarvergadering van de vereen.
„Het Groene Kruis” afd. Bolsward was
zeer matig bezocht. De voorzitter Dr. M.
ten Cate duidde op het nut van een jaar
vergadering, dat bestaat in het openba
ren van het vele nuttige werk, dat door
de diensten van het Groene Kruis wordt
verricht om het lijden der menschen te
verlichten. Sociaal hygiënisch werd er
veel ten nutte van de maatschappij ver
richt. De beteugeling van tuberculose en
zuigelingensterfte valt zelfs leeken op en
daartoe hebben vereenigingen als Het
Groene Kruis het hare bijgedragen.
Ook op de toestand van de afdeeling
heeft de crisis invloed uitgeoefend en de
voorzitter wekt de leden op den penning
meester te steunen. Bij kennis van het
vele wat door het Groene Kruis is ge-
dadn zouden velen, die het nog kunnen
betalen, hun contributie niet hebben ver
laagd. In de naaste toekomst zal een be
roep moeten worden gedaan bij een po
ging om de inkomsten op te voeren tot
het oude peil.
Nadat de notulen van de vorige jaar
vergadering waren goedgekeurd, las de
secretaresse mevr. M. van der ZeeDe
Vroede het jaarverslag van de afdeeling
over 1936:
Daar is in de laatste maanden van
1936 in de Nederlandsche pers buiten
gewoon veel aandacht gewijd aan „de
grijze wagen”, welke in passende snel
heid werd voortbewogen langs de goed
gebaande wegen van ons dierbaar va
derland. Terwijl de belangstelling uit
ging naar den man aan ’t stuurrad,
sprong op de cadans van wentelende
toeren eener moderne machine telkens
een nieuw cijfer op de afstandsmeter van
de car.
Een simpel feit van oogenschijnlijk ge
ringe beteekenis.
Als deze prins zoo snelt het mensch
dom in de moderne race-car van het
bonte leven langs de heirbaan van den
tijd. Weer sprong een ander cijfer vooi
de afstandsmeter: de 6 werd 7. Simpel
feit, voor velen oogenschijnlijk gering in
beteekenis. Van groote waarde voor hen,
die de wentelende tijd in ’t menschelijk
leven juist weten te plaatsen in de hiëra-
chie der waarden.
Het nieuwe cijfer op de teller van de
levenscar geeft mij als secretaresse van
„Het Groene Kruis” een taak U de ge
schiedenis onzer afdeeling te registree-
ren over de afgemeten tijdsruimte uitge
drukt in het cijfer 1936.
1936 was voor onze afdeeling een jaar
met weinig hoogten en diepten en ’t or
ganisch gebeuren van onze afdeeling ligt
als 't vlakke landschap van de Friesche
greiden.
Leden: Het aantal leden bedroeg op
31 Dec. 1936 1417.
Bestuur: Op de algemeene ledenver
gadering werd in de drie vacatures voor
zien door de verkiezing van de heeren
ds. P. Boerma, dr. L. L. van Geuns en
J. J. A. Roelants als bestuursleden, ter
wijl door het bestuur dr. J. de Bos Kuyl
werd verzocht als adviseerend bestuurs- ken om in en door ons Groene Kruis
lid toe te treden.
Vergaderingen: Het Groene Kruis hield
in 1936 één leden en twee bestuursver
gaderingen.
Financieele toestand: Deze is alleszins
bemoedigend te noemen, indien de leden
hun plicht kennen en de contributie be
talen, welke zij volgens het huishoude
lijk reglement verplicht zijn te betalen.
In art. 4 staat n.l. dat werklieden min
stens f 1.betalen, anderen minstens
f 1.50. Van verschillende familie’s mocht
het bestuur ook in 1936 grootere en klei
nere giften ontvangen, hiervoor onzen
dank en hulde.
Wijkverpleging: De zusters hebben in
131 gezinnen 6432 bezoeken afgelegd.
T. B. C.-bestrijding: Voor de afdee
ling T.B.C.-bestrijding bedroeg dit aan
tal 743. Hier stonden op 31 Dec. 1936
ingeschreven 31 gezinnen met 35 patiën
ten.
Eén patiënt is overleden, 2 verbleven
in een sanatorium, 2 kuurden in tenten.
Ingeschreven werden 4 nieuwe patiën
ten; 2 keer werden goederen ontsmet en
werk de liefde te beoefenen van mensch
tot mensch met de hoogste intentie.
Mogen allen, op wie ook in 1937 een
beroep zal worden gedaan voor Groene
Kruis-werk in welken vorm dan ook,
zich spontaan geroepen voelen tot het
stellen van de daad:
de zwakken tot steun,
de sterken tot eer.
Jaarverslag van het Volksbadhuls.
In 1936 werden genomen:
16 kuipbaden A 50 cent
A 40 cent
A 25 cent
van 6 abonnem.
2153 kuipbaden.
38 stortbaden A 25 cent
A 20 cent
A 10 cent
A 5 cent
van 1 abonnem
stortbaden.
(gratis) van de
wekel. collectantjes.
5817 stortbaden
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
o
<4-'
ff
ff
ff
ff
ff
1 .4
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
WEATHERPROOF
