ALS DE MIDUR ODIUIAAKI.
P. LENTER
Buit enlandsche Revue.
IV. II. V. WE R FF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Voor een CADEAU
F
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
I
i
248
98
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Ook voor Borstelwerk, Houtwerk, Zinkwerk, Emaille, Huish. Artikelen
naar HAWEKO, Appelmarkt 5, Bolsward
I
j
33£*g Jaargang
Woensdag 28 April 1937
No. 33
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
2.75
3
2.75
305
3.80
4.50
naar
12 els
16 els
20 els
Advcrtcntlön per regel;
Woensdagsnummcr 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
van de schepping; en: de mensch slaapt,
sluit de oogen en gaat voorbij.
In deze dagen van ontwakend leven
moet allerwege weerklinken de kreet tot
ouden en jongen: ontwaakt, richt uw oog
op de natuur; zet de heerlijkheid van
bloem en blad, van veld en woud, van
zee en strand, van het heerlijke firma
ment, beluistert het veelstemmig voge-
leniied, beluistert de jubel die uit dit
alles opklinkt en versta dat de natuur
is openbaring, waarin de Schepper Zijn
heerlijkheid ten toon spreidt. De entree
is vrij. Het genot is kosteloos. Standen
en rangen zijn hier niet. Guido Gezelle
zong:
Mij spreekt de blomme een tale,
Mij is het kruid beleefd.
Het jubelt al te male,
Wat God geschapen heeft.
Midden Europeesch probleem.
De non-interventie.
Het Londensche vlootverdrag.
Gedurende meerdere eeuwen is in het
hartje van Europa een brandpunt van
strijd, naijver en belangenvertroebeling
geweest, did bijna altijd de vredle in
Europa bedreigd heeft.
Het Balkan-probleem is te bekend, dat
we hierover nog uitvoerig moeten spre
ken. Een zeer bijzondere rol heeft het
roerige Oostenrijk-Hongarije daarin ge
speeld, zelfs tot aan den wereldoorlog
een der machtigste stukken op dit Euro-
peesche schaakbord. Na den wereldoor
log toen dat land, figuurlijk gesproken,
aan mootjes werd gesneden, heeft het
overgebleven Oostenrijk eenige jaren on
der controle van den Volkenbond een
zeer bescheiden rol gespeeld.
Meer dan eens heeft men geprobeerd
de regeeringsvorm en de onbaatzuchtige
arbeid van noeste werkers op staatkun
dig gebied onmogelijk te maken. Het is
nu gelukt. Beroofd van verschillende le
vensaderen, verbrokkelt in zijn bezit, is
datzelfde Oostenrijk staande gebleven.
Toen kwam de groote nationaal socia
listische beweging uit Duitschland, de
droom van Hitler op een groot Duitsch
rijk, waartoe dan ook maar Oostenrijk
moest behooren en weer wordt de toe
stand critiek. Er is gestreden en gewon
nen en dank zij mannen als Dollfus en
Schuschnigg staat nog Oostenrijk vrij en
frank onder de Europeesche staten.
Niettemin de nabijheid van twee mach
tige fascistische landen Italië en
Duitschland kan het voor Oostenrijk
noodzakelijk maken, door middel van
Speciale inrichting voor
5.25
7.25
9.00
7.50
10.50
15.25
SCHILDERIJEN
zwart of
goudlijst J 95
ONTBIJTSERVIES
crème
6-persoons
modern
DAMESTASSCHEN
zeer modern
groote keuze
vanaf
re
en
12 els
1.65 2.40
Uitsluitend
het beter genre
verdragen zich een beveiliging, zoowel 1
aan de Noord- als Zuidgrens te verze
keren.
We geven oraniddellijk toe, dat de mo-
reele steun van Italië, dat niet graag de
Duitsche vrienden zoo dicht in de buurt
ziet, voor de zelfstandigheid van Oosten
rijk van zeer groot belang is geweest.
Nu is daarin den laatsten tijd in zoo
verre een kleine verandering gekomen
n.l. dat Mussolini in geestelijke samen
werking met Hitler een streep trok over
de Europeesche landkaart van Europa
met een as als middelpunt, waaromheen
de groote fastische machten zich zou
den wentelen.
Het middelpunt of beter gezegd, het
hart van die as was weer Oostenrijk.
Geen wonder dat de kanselier Schusch
nigg een speciale reis naar Venetië ge
maakt heeft om met den Duce te confe-
reeren over de waarborgen voor een
eventueele Oostenrijksche onafhankelijk-
heid. Mussolini heeft deze pleitbezorger
voor Oostenrijk echter met leege handen
naar huis gestuurd.
Wat ligt, zoo zullen velen zich afvra
gen, nu voor belangrijks in dit afwijzen
van het Oostenrijksch verzoek door Ita
lië? In de eerste plaats dit: Mussolini
geeft hiermee uitdrukkelijk te kennen, dat
de vriendschap met Duitschland hem
meer waard is dan de persoonlijke be
langen van Oostenrijk.
Bovendien wordt Oostenrijk door het
verbod van toenadering tot Tsjecho-Slo-
wakije geheel geïsoleerd. De toestand in
dit Donaubekken is thans zoo, dat Joego
Slavië reeds geheel onder de invloed van
Italië leeft, dat Roemenië hard op weg is
dienzelfden weg op te gaan, dat aan de
anderen kant Tsjecho Slowakije iets
meer belangstelling heeft voor Rusland,
maar dat Duitschland gretig wacht op ’n
gelegenheid dit land tot het groote
Duitschland te annexeeren.
Weet ge waar al die verdragen en be-
langenbespreking op uitloopen? Alweer
op diezelfde tegenstelling, die we reeds
zoo dikwijls in one buitenlandsche
vue gesignaleerd hebben, fascisme
communisme.
Dat is ook de inzet van de
Spaansche burgeroorlog,
die nog maar steeds sleepende wordt
gehouden. Zal, nu de non-interventie-
commissie eindelijk het controlestelsel
toepast, aan deze menschenslachting
spoedig een einde worden gemaakt?
Het is moeilijk daarop een antwoord
te geven, temeer nu de non-interventie-
regeling ook nog wel enkele bezwaren
meebrengt.
We lazen deze week in een artikel
over deze contróle de volgende opmer
king: „de waarde van het controlestelsel
is van moreelen aard en ligt in de bona
fide nakoming van de vrijwillig aange
gane verplichting, die de landen op zich
hebben genomen, om zich voortaan van
daadwerkelijke inmenging in de Spaan
sche burgeroorlog te onthouden. Het
land dat thans de non-interventieover-
eenkomst moedwillig zou saboteeren met
de bedoeling den loop van zaken in
Spanje in de een of andere richting te
doen keeren, zou daarmee een buiten
gewone verantwoordelijkheid op zich
nemen. In dit opzicht is het een goed
teeken, dat de onderlinge verdachtma
kingen zoowel in Italiaansche als Fran-
sche bladen deze week plotseling is op
gehouden.
Er valt natuurlijk nog weinig positiefs
te zeggen, welke invloed deze non-inter
ventie op de uitslag van de strijdende
partijen zal hebben, maar zeker is in
ieder geval, dat de strijd gelocaliseerd
is en een overslaan van dezen brand op
INGEZONDEN
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
WREED.
Vergun mij, geachte redactie, een wei
nig plaatsruimte naar aanleiding van ’t
verwijt, door „Een Hindelooper eierzoe-
ker” gericht tot „It Fryske Gea”.
Hier wordt niets meer of minder be
weerd, dan dat deze vereniging de vo
gelstand eer benadeelt dan bevordert en
dat het uithalen der eieren op laaggele
gen plaatsen tot voordeel der vogelstand
zou zijn, „omdat dan de vogels naar
hoger gelegen gronden worden verdre
ven”. Alsof ze daar niet vervolgd zou
den worden.
Inplaats van het initiatief van „It Frys
ke Gea” toe te juichen, nu hiermede
wordt bereikt, dat o.a. een zeldzame
broedvogel als de kluut een domein rijker
wiordit, kwalificeert men het als „ejen
dom stukje”.
In het bijzonder viel echter mijn oog
op het „medelijden met die arme vogels”
wanneer er eigen profijt achter zit, en
dan „de ontzettende wreedheid van de
natuur, als het oplopende water de
broedplaatsen bedreigt.
Dit moge „wreed” zijn in onze ogen,
maar leggen wij dan de natuur niet een
heel verkeerde maatstaf aan? Is een kat,
die met een muis speelt alvorens hem te
doden, is een slang, die een kikvors le
vend inslikt, is een havik, die zijn leven
de prooi de klauwen in het lichaam zet,
wreed? In onze ogen misschien wel,
maar wat weet zo’n beest van wreed
heid? 't Is de natuur die hem drijft. Zo
treedt ook de natuur overal en in alles
regelend op, en slechts als de mens haar
evenwicht dreigt te verstoren, moeten
natuurvrienden ingrijpen, om*de natuur
een handje te helpen.
Een mens echter, die de eieren der
weidevogels uit het nest neemt, in de
plaats daarvan een aardappel legt en zo
de vogel uitmergelt, dikwijls tot den
dood toe, is wreed. Een mens, die bij
nacht de nesten der eenden leeghaalt, of
schoon hij weet, dat de eenden ’t stads
of dorpsbeeld zo aardig verlevendigen,
is wreed! Een mens, die lachend toeziet
wanneer de jeugd zich vermaakt(l) met
het gooien van stenen naar vogels, die in
de haven rondzwemmen, is wreed!
Wreed en laf!
En zolang dergelijke wandaden nog
bedreven en toegelaten worden, moest
men verenigingen als „It Fryske Gea”
dankbaar zijn, omdat zij de natuur hel
pen beschermen tegen hun ergsten vij
and, de mens. Dit is beter dan te spreken
over „wreedheid en domheid”.
U, geachte Redactie, dankend voor de
verleende plaatsruimte,
BART C. ELSKAMP,
Hoofd der O. ,L. School
Hindeloopen.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
De dagen lengen. De natuur schudt
’t winterkleed af. Een lentezonnetje ver
kwikt weer mensch en dier en profe
teert van zonnewarmte en zomerweelde.
De vogels zingen hun lentelied. Alles
ontwaakt. Jong frisch leven doortintelt
alles en allen. De natuur jubelt. De
mensch zingt mee.
Is dit inderdaad zoo? Zingt de mensch
mee? Of gaat heel die ontwakende na
tuur met haar beelden van frischheid
en schoonheid, met haar klanken van
vreugde en vrijheid aan hem voorbij,
zonder dat hij het opmerkt en dit ver
heffend op hem inwerkt? Helaas, wie
zich de moeite getroost na te gaan hoe
de overgroote meerderheid der menschen
op de aanschouwing van de ontwaken
de natuur, op het hooren van het veel
stemmig vogelenlied reageert, die con
stateert dat ze het zien en niet opmer
ken, hooren en niet beluisteren, dat het
hun niet uit dentredmolen van de dage-
lijksche beslommeringen trekt en dat de
verheffende invloed daarvan aan hen
voorbij gaat.
De historie verhaalt, dat eeuwen ge
leden monniken een klooster midden in
een der heerlijkste lustwaranden der na
tuur bouwden. Het trotsche bouwwerk
verrees als een steenklomp in een para
dijs. Geen enkel venster bood uitzicht
op de natuurweelde rondom. Alle ramen
zagen uit op de binnenplaats. En de
kloosterling, die de belofte aflegde hier
zijn leven te zullen doorbrengen, wist bij
het binnentreden van de kloosterpoort,
dat hij nooit weer Gods schepping zou
aanschouwen zooals die zich in volle
pracht in de onmiddellijke nabijheid
openbaarde.
Voor beide groepen menschen is de
wereld ook zulk een klooster. Ze leven
te midden van de scheppingsheerlijkhe-
den, zonder dat ze er oog voor hebben.
Was het doel van de middeleeuwsche
monniken wereldmijding teneinde de
zonde te ontvluchten en door de wijding
van de bidcel levensvolmaking te zoeken,
de moderne mensch van dezen tijd mist
die stemming en miskent dit doel. Het is
bij hem veelal zóó, dat juist de zonde,
dat zondige begeerten, dat zondige be
zorgdheid hem beletten zijn belangstel
ling te richten op wat hem kan verkwik
ken, verheffen en sterken ook tot het
dragen van het levenskruis dat zijn deel
is.
We hoorden dezer dagen een predi
kant verklaren: de drie voor den mensch
begeerlijkste zaken zijn kosteloos ver
krijgbaar en zelfs nimmer voor geld te
koop. Het zijn: bewondering van de
schepping, liefde en vriendschap van
medemenschen, genade Gods.
Wie daarmee vergelijkt waarop de
groote meerderheid der menschen haar
zinnen zet, waarvoor ze belangstelling
heeft, waarnaar ze jaagt, die constateert
hoever de gemiddelde mensch van het
toch echt menschelijke standpunt afstaat
zich te verlustigen in de heerlijkheid der
natuur. De mensch begeert kleeding en
dat niet alleen om zich te dekken, maar
voor alles om door schoone kleeding uit
te blinken. Wie vele woningen binnen
treedt, constateert soms een overvloed
van meubelen, die enkel dienen om het
gezicht te streelen en evengoed bij de
ongewenschte prullaria konden worden
ingedeeld.
Bellamy stelt in zijn fantastisch werk
over „Het jaar 2000” den toestand, dat
de kinderen alleen diamanten dragen en
gouden versierselen. Zoo spoedig de
volwassen leeftijd nadert, verdwijnt de
belangstelling voor en de begeerte naar
die niets beteekenende prullen. In het
midden latend of ooit de mensch zich
tot dat standpunt zal kunnen opwerken,
kan als juist worden aangemerkt, dat
ook de mensch van dezen tijd heel wat
gelukkiger zou zijn indiën hij minder
aan vertoon en schijn offerde en aan
dacht schonk aan wat waarlijk schcon
is en zich in zijn onmiddellijke nabijheid
als direct grijpbaar bevindt. Velen zoe
ken ontspanning en vervulling van le
vensbehoeften in het bezoeken van bios
copen. Men zoekt het beeld. Men wijdt
een traan aan nooit geleden leed. Men
komt in spanning door fantastische ver
halen, gespeend aan werkelijkheid. Men
prikkelt soms ook de laagste hartstoch
ten door zedekwetsende voorstellingen
en keert onbevredigd terug, meer dan
eens besmet met voorstellingen en ide
alen die het leven drukken en doen ver
ongelukken.
En ziet, de natuur opent haar schoon-
heidszalen. De boomen botten uit, de
bloemen ontluiken, frissche kleuren en
geuren vragen allerwege aandacht, de
lentezon zendt haar verkwikkende stra
len uit, de vogelen zingen hun lied; alles
getuigt van de schier ongerepte pracht
H.HARTBEELDEN
pracht model
thans 325
BLOEMPOTTEN
zeer modern
diverse «q
kleuren Du
ROOKTAFEL
modern, chroom
rookstel 650
VOGELKOOI
chroom
diverse maten nr-
275-198-1 ^0
andere gewesten niet zoo gevaarlijk
meer is.
De
algemeene wereldbewapening
is een onderwerp, dat we nogal eens in
bespreking nemen, maar dat we vandaag
niet rechtstreeks willen bespreken, maar
in verband willen brengen met de ont
wikkeling van de verhouding in het Verre
Oosten, speciaal wat betreft Japan.
Het is den lezer misschien bekend, dat
Japan geweigerd heeft zich aan te slui
ten bij het Londensche vlootverdrag van
1936 en geen gegevens meer publiceert
over zijn vlootbouw. Daardoor dreigt het
maritieme evenwicht in het Verre Oosten
verstoord te zullen worden. Speciaal
voor Engeland staan hier buitengewone
belangen op het spel. Wanneer we eens
even de wereldkaart voor ons nemen,
dan zien we de Engelsche bezitting in
Indië als een reusachtig rijk aangegeven.
Zeer belangrijke zeehavens vormen een
verzamelpunt van de machtige Engel
sche vloot. Van een speciale beteekenis
is wel de zeehaven Singapore aan de
uiterste punt van de provincie Malakka,
door de zeestraat van dienzelfden naam
gescheiden van Sumatra.
Ten ^opzichte van Japan heeft deze
vlootbasis een zeer bijzondere beteeke
nis. De geweldige maritieme ontwikke
ling van Japan (welke blijkt uit de bui
tengewoon hooge marinebegrooting)
maakt het voor Engeland noodig bijzon
dere aandacht aan de vlootbasis van
Singapore te schenken. Vermoedelijk
zullen dan ook met Singapore en Hong
kong als basis een 90-tal schepen het
Aziatisch eskader van de Engelsche vloot
uitmaken.
Een dergelijke vlootsterkte zou een
goede waarborg bieden voor het behoud
van de vrede in het Verre Oosten en ze
ker een preventieve werking uitoefenen
op eventueele expansieplannen van Ja
pan naar Zuidelijke streken.
In dit verband wordt ons Nederlandsch
Indië nogal eens genoemd en zou dus
een versterking van de Engelsche vloot
tevens een beveiliging worden voor het
koloniaal bezit van kleine landen als Ne
derland. Zooiets is dunkt me, een fijn
kistje sigaren van onze Regeering aan
den leider van de buitenlandsche Engel
sche politiek waard.
U KOOPT DE EMMABLOEM! 1
U koopt de Emmabloem omdat U mee
wilt werken, altijd, maar vooral in dezen
zwaren tijd aan de bestrijding van de
tuberculose.
Steeds heeft deze gevreesde ziekte
vele slachtoffers gemaakt onder ons
volk, doch wanneer wij niet paraat zijn
om in dezen tijd onze bestrijding op peil
te houden, zullen de gevolgen onzer na
latigheid, zeker noodlottig worden voor
velen.
Wij blijven actief in de bestrijding
wanneer Nederland ons helpt.
U koopt de Emmabloem. Deze bloem
siert Nederland en de Nederlanders.
Afd. Bolsward
van het Groene Kruis.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
De prima TWISTED-MATTEN zonder naad
3.90
6.25
8.25
Japan Matjes35 en 50 cent
Gevloerde Matten 90 1.15 1.35
Prima Ruige Matten 1.45, 2.40, 3.00
Prima Cocosloper vanaf 52 cent
20 els
2.95 3.15
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
16 els
1.95 2.20
WASCHSTEL
5-deelig
nieuw 248
THEESERVIES
porcelein
12 persoons nyc
nieuw u/u
WATERSTEL
mat bewerkt
zwart 17R
plateau I D
-<O>-
HAWEKO
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
