Buitenlandsche Revue.
OPUOEDIHG ÏOÏ DEK WEDE.
P. A. TEN THIJE
W. U. d. WERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Jaargang
Woensdag 23 Juni 1937
No. 48
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdêelen
en Banden
Uit den Omtrek
Gemengd Nieuws.
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Telefoon No. 12
met zooveel
ze-
Met 1 Juli begint het nieuwe
halfjaar.
Stort Uw abonnementsgeld
op onze giro no. 87926 vóór
dien datum.
U krijgt dan geen incasso
kosten.
Het is gemakkelijk en voor-
deelig.
Administratie
De Jong’s Nieuwsblad
Advertcntiün per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
slechts
teleur-
het bijbrengen van de beide factoren
eener permanenten vrede: wil tot ver
zoenlijkheid en achting voor de persoon
van den medemensch, bereiken.
Ongetwijfeld ligt er een drang naar
strijd in de menschelijke natuur, maar
het is geenszins in te zien, waarom deze
niet evenals alle andere karaktertrekken
veredeld kan worden en zich dan in een
algemeen nuttige, den vooruitgang die
nende activiteit zou kunnen oplossen.
De zuivering in Rusland.
De Kerkstrijd in Duitschland.
Financieele moeilijkheden in Frankrijk.
Fascisme in België.
Volksvernietiging.
Na de terechtstelling in Rusland van
verschillende vooraanstaande legerlei
ders mocht men verwachten, dat een
korte rustperiode de gelegenheid zou
scheppen de verontruste bevolking tot
de hoognoodige kalmte te doen weer-
keeren. Dat Stalin zich tracht staande te
houden, door alles wat met hem gelijk
in macht en aanzien kan komen, eenvou
dig uit den weg te ruimen, werpt een
eigenaardig beeld op de innerlijke toe
stand in het Russische rijk.
De bekende agitator Trotsky verklaar
de nog dezer dagen: De politiek van Sta
lin voert naar een algeheelen ondergang,
zoowel in het binnen- als buitenland.
Het eenige heil is te vinden in een radi
cale hervorming tot een Sowjet-demo-
cratie, te beginnen bij een openbare her
ziening van de laatste processen. Maar
vooralsnog lijkt het meer op een dicta
tuur dan op gezonde democratie.
De vorige week heeft wederom een
zeer bekende en populaire figuur zelf
moord gepleegd. Het is Tsjerwiakov, die
zeventien jaar lang voorzitter was van
het centraal executief comité voor Wit
Rusland, een der organisatoren van het
roode leger. Vermeende sabotage-ge-
ruchten hebben dezen rasechten commu
nist in den dood gedreven.
De een of andere tijd zal deze uit
moording van vooraanstaande leiders in
Rusland leiden tot een debacle, die zich
dan wel eens kan richten tegen de
machthebbers van thans, voor wie een
menschenleven geen waarde meer heeft.
Wanneer eenmaal de massa in Rusland
in beweging komt voor een ander ideaal
zal het aan de tegenwoordige regeerders
strenge rekenschap van hun daden vra
gen. De geschiedenis is daar om ons te
bewijzen dat een macht, gebaseerd op
Speciale inrichting voor
Van Rusland stappen we even over
naar Duitschland, waar we een geheel
andere kwestie aanstippen, n.l. de kerk
strijd. In een onzer vorige overzichten
hebben we erop gewezen, dat de verhou
ding tusschen de R.-K. kerk en de Duit-
sche regeering zeer gespannen stond en
een afbreken van de diplomatieke be
trekkingen deze strijd in alle scherpte
zou doen ontbranden, maar het is niet
alleen de R.-K. kerk die met deze moei
lijkheid zit te worstelen. Ook de Evange
lische kerk zit met dezelfde moeilijkhe
den. Het krachtige verweer van de R.-K.
bisschoppen heeft ook de Evangelische
Kerk gesteund in haar strijd tegen de
regeering en vooral nu de kerkelijke ver
kiezingen op 27 Juni zullen worden ge
houden en vooraf alle leiders van de
Confessioneele kerk in arrest genomen
of verbannen zijn, krijgen deze verkie
zingen een wel wat eenzijdig karakter.
De studenten van de universiteit zijn be
dreigd met ontslag indien zij vergaderin
gen van de confessioneele kerk bijwonen
en inderdaad zijn reeds drie studenten
uit de Universiteit van Berlijn verwij
derd.
Dr. Niemöller, de leider van die con
fessioneele beweging, verklaarde vorige
week dat bij deze kerkelijke verkiezingen
alles afhangt van de omstandigheden,
waarin zij worden gehouden. Indien men
wenscht, dat de kerk in een politieke fi
guur wordt ondergebracht, kan er slechts
één antwoord zijn, n.l.: neen. De kerk
zou anders onder de leiding komen van
hen, van wie Christus heeft gezegd, dat
zij verkeerde schaapherders en huurlin
gen zijn.
In Frankrijk heeft de regeering Blum
met groote financieele moeilijkheden te
kampen.
In de laatste weken was door de Ka
mer aan de regeering uitgebreide vol
macht verleend met betrekking tot de
financieele toestand. Het feit n.f. dat spe
culatie, belastingontduiking, maar vooral
een kapitaalvlucht van naar schatting 50
tot 60 milliard francs, de regeering in
ernstige ongelegenheid bracht, heeft die
regeering genoodzaakt aan de Kamer
volmachten te vragen, die ook werden
toegestaan.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 15 graden.
BEROEPEN.
18 Juni 1937.
Beroepen bij de Ned. Herv. gemeente
alhier candidaat J. Hoogenkamp van
Utrecht.
COLLECTE.
19 Juni 1937.
De alhier gehouden collecte, waarvan
de baten bestemd waren voor de reclas-
seering voor alle gezindten heeft de som
van f 11.15 opgebracht.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
MAKKUM
De bazar, gehouden ten bate van de
muziekvereeniging „Apollo” alhier, heeft
een netto saldo van f 364.02 opgebracht.
De eerste prijs een ameublement viel
op no. 255; 2de prijs, rijwiel, op no. 374;
3de prijs, pendule, op no. 573; een sprei
op no. 94; een gitaar-mandoline op no.
75.
Men ziet alzoo, dat een bazar aan
veler wenschen kan voldoen.
WOMMELS.
GESLAAGD.
19 Juni 1937.
Geslaagd te Groningen voor het diplo
ma „zaakvoerder” de heer A. Bokma al
hier.
OOSTERLITTENS.
VERPLAATSING.
19 Juni 1937.
Naar we vernemen wordt de rijksveld-
WORKUM.
ZEILWEDSTRIJD.
Zaterdag werd de 2de onderlinge zeil
wedstrijd gehouden uitgeschreven door
de Zeilvereen. „Workum”. In de 16 M3.
klasse startten 8 deelnemers. Uitslag als
volgt:
le Njord van S. A. Visser te Workum;
2de Markol, van D. de Roos te Wor
kum.
3de, Reidhin, van C. H. Kuipers te
Heidenschap.
4de, Horzea, van W. Valk te Workum.
Gemengde klasse met handicap, 10
deelnemers.
le Andries, van S. Vlas te Workum.
2de Groens, van J. de Vries te Wor
kum.
3de van G. G. Groenendaal te
Workum.
4de, Slofke, van Joh. Dijkstra.
*1
KIMSWERD
EEN VORSTELIJKE GIFT.
Naar het Handelsblad meldt, heeft een
onbekende schenker aan den penning
meester van de Noord- en Zuid-Holland-
sche Redding Maatschappij te Amster
dam een bedrag van f15000 gezonden
voor de aanschaffing van een motor-
strandreddingboot.
Onmiddellijk heeft het bestuur van de
N. Z. H. R. M. opdracht gegeven aan
de firma Gebr. Taat te Katwijk aan Zee
tót den bouw van een motorstrandred-
dingboot voor de Noordkust van Ter
schelling.
It Frysk Parsburo skriuwt üs:
FRYSK UNDERWIS.
De haedbistjüren fen ’e Fryske selskip-
pen hawwe Minister Slotemaker de
Bruine in skriuwen tastjürd, dêr’t hja
him yn bitankje for syn wetsütstel ta fa-
kultatieve ynfiering fen it Frysk op ’e
legere skoalle en syn lokkige en succes
folie fordiegening derfen yn ’e Keamers
fen ’e Steaten-Generael.
wachter T. Hoekstra van hier met in
gang van 1 Juli a.s. overgeplaatst naar
St* Johannesga.
groote.
Albert
Oogarts, Nieuwestad 51, Leeuwarden
is wegens ziekte
NIET TE CONSULTEEREN
HINDELOOPEN.
ONGEVAL.
18 Juni 1937.
Hedenmorgen zou de heer G. Wier
sma in zijn werkplaats met de benzine-
brandlamp een stukje ijzer krom buigen.
Toen de brandlamp goed en wel
brandde, vloog de schroef van het ben
zine-reservoir, dat al vol gepompt was
met lucht. Door de druk van de lucht
vloog de benzine genoemd persoon te
gen het lichaam en stond op slag in
brand. Door omstanders werden de
vlammen spoedig gedoofd, hoewel het
nogal aankwam. De inmiddels ontboden
geneesheer dr. Wiersma van Koudum,
was spoedig ter plaatse en constateerde
brandwonden aan rechterarm en hand,
terwijl zijn hals ernstig gebrand was.
Naar we thans vernamen, laat de toe
stand zich goed aanzien.
GESLAAGD.
Voor het examen Rijksklerk der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen,
de heer J. Wouters alhier.
Voor het dezer dagen te Leeuwarden
gehouden examen Vereen, van Leeraren
in het boekhouden, slaagde onze stadge
noot de heer H. van der Veen, opgeleid
door het accountantskantoor de Boer te
Franeker.
BEHAALDE PRIJZEN.
Bij de jubileum-draverijen te Drachten
behaalde de heer P. Kramer te Nijlan-
derzijl de volgende prijzen.
Heerrijdersprijs, plus beker, door Ren-
tinus.
Kampioensprijs Friesland.
le prijs plus lauwerkrans en schilde
rij, uitgeloofd door den schilder Kleij-
kamp, door Ijlbode, die daardoor kam
pioen van Friesland werd.
2de prijs door Fatima van J. Haan te
Wijdewormer.
Aan deze kampioensdraverij was een
prijsvraag verbonden voor het raden van
de juiste prijswinnaars. De namen van de
paarden Ijlbode en Fatima waren gera
den door R. van der Molen te Garmer-
wolde, B. Brandsma, Vollema te Win-
sum, J. Hettinga, H. Schoonfeld te Gro
ningen en A. Andriesma te Bolsward.
UITSTAPJE.
De traditie getrouw werd dezer dagen
wederom een uitstapje gemaakt door de
Geref. Vrouwenvereeniging ter plaatse.
Ditmaal had men op het program de
omgeving van Arnhem. In deze bosch-
rijke omgeving, geheel in tegenstelling
met onze greidhoek viel voor de dames
veel te bewonderen. Een keur van bloe
men, de mooie aanleg; een schitterend
dierenpark. Kortom heel wat beziens-
waardigs. Het was dan ook, ondanks het
minder gunstige weer een zeer gezellige
dag. Allen keerden dan ook hoogst vol
daan huiswaarts.
OOSTEREND.
WERVELWIND.
Tijdens een onweersbui j.I. Zaterdag
avond viel bij de Sibadevaart een onge
woon schouwspel waar te nemen. Een
rook hooi werd o.a. door een wervel
wind opgenomen en eenige honderden
meters verder nabij Hennaard weer neer
gezet. Ooggetuigen verzekerden, dat dit
een imposant gezicht opleverde.
Dergelijke financieele problemen laten
nu eenmaal niet toe, daarvoor vast om
lijnde voorstellen te maken. De Senaats
commissie is evenwel van meening, dat
die blanco volmacht aan de regeering te
ver gaat en heeft daartoe een motie inge
diend.
Uit de wijze waarop deze eischen in
de motie geformuleerd zijn, blijkt duide
lijk, dat er van vrije volmachten voor de
regeering niet veel overblijft en is men
dus weer hopeloos op het doode punt
aangeland. Neemt de regeering Blum de
motie niet over of wordt die motie door
de Kamer aanvaard, dan zal voor de
zooveelste maal een ander moeten pro-
beeren een ministerie samen te stellen en
ondertusschen duurt de onrust op finan
cieel gebied onverminderd voort.
De feiten hebben onze veronderstelling
achterhaald. Het kabinet Blum is reeds
afgetreden. Wil men in Frankrijk niet
verder financieel bergafwaarts gaan, dan
dient het roer radicaal gewend te wor
den. Reeds nu is de Fransche schuld on
der het bewind van Blum gestegen van
347 tot 369 milliard en nog steeds
stroomt het kapitaal het land uit.
Zoo heeft elk land zijn eigenaardige
kwestie. Nemen we b.v. België, dat ove
rigens in het internationaal gebeuren
niet bijzonder opvalt. Toch brengt daar
momenteel de wijze waarop de partij van
Degrelle op korten termijn is afgebroken,
veel pennen in beweging. Het schijnt,
dat net zoomin als in Nederland de Bel
gen gediend zijn van een dictator al
wordt die dan voor België opgediend
met een altijd durende glimlach. Een
dergelijk stelsel past niet op Nederland-
sche volksaard, maar zeker niet bij de
gemoedelijke Zuidelijker bevolking.
Met een zekere arrogatie, onafscheide
lijk aan dergelijke stroomingen verbon
den, schreef Degrelle dezer dagen in zijn
lijfblad „Paijs Rëel”: Ik ben aan niemand
gebonden. Ik kan me morgen van ieder
een ontdoen als van een oude hoed of
kapotte schoenen. Volgens de „Soir” zul
len de Rexistische Kamerleden weigeren
zich aan de bevelen van Degrelle te on
derwerpen en wordt hij nog slechts ge
steund door eenige medewerkers die hem
blindelings volgen.
Van het Spaansche strijdtooneel is be
halve wat er gebeurt rondom Bilbao niet
veel nieuws en ook rond deze stad die
langzamerhand wel tot één groote puin
hoop zal worden geschoten, is het een
loopgraven- en stellingoorlog geworden
met weinig kans op een spoedige oplos
sing. Wel is de stad gisteren door Fran
co’s troepen bezet, maar ook dit brengt
voorloopig weinig verandering in den
toestand. De verwoesting van Spanje
gaat dagelijks verder, een volk ruïneert
zich wordt uitgemoord en niemand
bekommert er zich om.
De non-interventie
ophef aangekondigd is een groot fias
co.
Engeland knijpt de oogen dicht, wan
neer Duitsche vliegtuigen aan de opstan
delingen geleverd worden en Italië komt
er nu openlijk voor uit, dat geregelde Ita-
liaansche troepen onder Italiaansche lei
ding aan dezen z.g. burgerkrijg deelne
men. In de Italiaansche pers verschijnen
regelmatig communigué’s over de krijgs
verrichtingen van de Italianen in Spanje.
Kan het onbeschaamder? Circa negen
maanden duurt in onze beschaafde tijd
deze massamoord. Men heeft berekend,
dat beide partijen dagelijks 100 millioen
peseta’s uitgeven, de totale kosten be
dragen nu reeds 600 milliard.
De veeteelt is geheel vernietigd, de
metaalindustrie geheel lam geslagen,
mijnbouwindustrie, uitvoer van koper,
kwikzilver, lood, ruw ijzer bestaat alleen
voor de levering van oorlogsmateriaal.
Dat is de vernietiging van een land met
21 millioen zielen en voor dit diep tra
gische gebeuren hebben we geen be
langstelling. Het gaat ons voorbij zonder
interesse.
Is dit, zoo vragen we ons met een
kere bezorgdheid af, de innerlijke waar
de van onze zoo hoog geroemde be
schaving?
BEROEPEN.
Ds. C. A. Paap, predikant bij de Ned.
Herv. Kerk alhier, ontving een beroep
naar Paramaribo.
20 Juni 1937.
Door eenige jongens uit de plaats werd
hier heden een onderlinge kaatspartij ge
houden in 2 klassen, waarvan de uitslag
was als volgt:
Oudsten:
1ste prijs: J. Tacoma, W. Weidema en
J. Dijkstra.
2de prijs: J. van der Zee, R. van der
Berg en K. van der Leij.
Jongeren:
1ste prijs: D. v. d. Meer, M. v. Straten.
2de prijs: C. D. Helfrich, Tj, v. d. Berg.
3de prijs: K. Westra, J. S. Dijkstra.
De „Basler National Zeitung” heeft
dezer dagen een vraag gesteld, welke
zeer zeker een antwoord waard is!
„Beste menschen, wat beteekent het
woord vrede? Geen daden, geen opwin
ding, geen spanning, geen moed; hoe zal
het mogelijk zijn, het verschrikkelijke
misverstand op te helderen U de laf
heid van den oorlog en den heldenmoed
van den vrede te bewijzen? Na zooveel
moed tot sterven, den moed tot leven
aan te kweeken?”
Deze vraag is schokkend. En, eenmaal
uitgesproken, kan men er zich niet ge
makkelijk van afmaken, ook niet met het
gebruikelijke verwijs naar den grooten
leermeester tijd, want deze heeft slechts
een enkele onderwijsmethode: ervaring.
Ervaring echter kan hier geen nut bren
gen. Wij zien immers met eigen oogen,
hoe belachelijk snel de wereldoorlog zijn
afschrikwekkende werking heeft verlo
ren, hoe men hem eergisteren in het oos
ten, gisteren in het zuiden en vandaag
in het westen vergeten schijnt te hebben
en hoe de schooljeugd hem al even his
torisch opvat, als b.v. den Tachtigjari-
gen Oorlog. En deze zelfde schooljeugd
zal in betrekkelijk korten tijd de plaat
sen hebben ingenomen van al degenen,
die door de ervaring hebben geleerd,
„welk een lafheid er in den oorlog en
welk een heldenmoed er in den vrede
ligt”, zij zal het toekomstige lot van de moord en doodslag zich nooit lang kan
wereld besturen en zij zal opnieuw handhaven,
naar de wapens grijpen!
Het kreunen en rochelen der gewon
den en de angstschreeuwen der gevalle
nen zijn nog nauwelijks verstomd, en
toch zouden zelfs de in de kokende lava
van den oorlog geborenen in den vrede
niets anders dan zwakheid en slechts in
den oorlog heldendom en mannelijken
moed zien? Is dat waarheid of
het pessimisme van onzen aan
stellingen zoo rijken tijd?
Baldwin zeide in zijn laatste
rede voor de Britsche jeugd in
Hall:
„In vele kringen wordt de vrede een
ijdelen droom genoemd en de oorlog als
het ideaal voor verstandige menschen
geprezen. Zoolang het Britsche rijk be
staat, zullen wij onze stem tegen deze
valsche profeten verheffen.”
Ook de kort geleden gevierde „Good-
will-day”, die bij de jeugd van bijna de
geheele wereld instemming gevonden
heeft, wijst er op, dat wij nog geenszins
zoo pessimistisch behoeven te oordeelen
dat er reeds actieve krachten aan het
werk zijn, om ook aan de kinderen van
die kringen, voor welke „strijd” en „he
roïsme” nog synoniem schijnen te zijn,
de noodige opheldering te geven.
Maar anderzijds mag het gevaar niet
onderschat worden, dat gelegen is in de
absoluut verwaarloosde opvoeding van
de jeugd tot den vrede. Er mag niet wer
keloos toegezien worden, hoe onze kin
deren op hetzelfde onheil afsturen, dat
onze vaders en broeders zoo zwaar ge
troffen heeft, eenerzijds door een eenzij
dige voorstelling van de historie welke
het heldendom van den oorlog slechts
van de heroïsche zijde belicht en over
de schaduwzijden onbegrijpelijkerwijs
nauwelijks spreekt en anderzijds door de
handelingen van vele kringen, die zelfs
nog niet schoolgaande kinderen in uni
formen steken en ideologieën bijbrengen,
welke er waarlijk niet geschikt toe zijn,
in den vrede en het vervullen van de
plichten van het alledaagsche leven den
waren heldenmoed te zien.
Opvoeding tot den vrede wordt door
de menschelijkheid geboden en laat zich
negatief door vermijding der bovenge
noemde wantoestanden en positief door
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
IVe GREAT-FRYSKE LANGEANNE
YN WEST-FRYSLAN
29, 30, 31 July 1937.
Sprekkers:
Dr. O. KARSTEN, De Westfriese taal
voorheen en thans.
Oberbaurat KROGER, Küstensenkung
an der Nordseeküste.
Perf. Dr. C. BORCHLING, Die friesi-
sche Sprache in Ostfriesland.
Dr. A. E. VAN GIFFEN, Het systema
tisch terpenonderzoek.
Perf. Dr. W. A. GRAIGIE, Anglo-Fri
sian contacts and contrasts.
Perf. Dr. G. GOSSES, Gysbert, de
psalmbirimer; aspekten fen syn trom
mens.
Plak Lêngeanne: Redbadstins, Medem-
blik.
Middeis wirdt gelegenheid jown mei-
inoar ütstapkes to meitsjen. Jouns, yn
Hoarn, sang, foardrachten, toaniel.
Yn programma, det dielnimmers for-
gees stastjürd krije, ien en oar neijer
biskreaun.
Oanfreegjen fen programma by mefr.
D. Rienks-Wallinga, Marssumerdyk 69,
Ljouwert.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
