M0HSI0FFEI1
P. LUÜTER
Buit eniandsche Revue.
Belastingzaken
III. V. d. UIERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
NU DE AVONDEN
LANGER WORDEN.
10’lc korting
by contante betaling
33^ Jaargang
Woensdag 13 October 1937
No. 80
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
NAAR DE VERGADERING.
Ratiné
1.55
1.60
1.60
1.70
1.95
Mg.
Advertent!neper regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Door te veel vergaderen wordt de
opkomst der leden steeds minder en dat
wekt een depressie-stemming, waaraan
de vereeniging als zoodanig ten onder
gaat.
of bezorgen ons buikpijn al naar gelang
het uitkomt.
Kan het onbeschaamder en cynischer
gezegd? en wordt het niet hoog tijd, dat
dergelijke menschen eens op gevoelige
wijze worden afgestraft? Ze vormen een
blijvend gevaar voor den wereldvrede.
Onwillekeurig gaan onze gedachten
van Italië naar Japan, waar we dezelfde
mentaliteit aantreffen. De niet verklaar
de oorlog aan China is een strafexpe
ditie, zooals indertijd Italië met Abessi-
nië heeft gedaan. Het behoeft ons niet
te verwonderen, dat Mussolini de Japan-
sche actie in alle opzichten goedkeurt.
De Italiaansche ambassadeur te Tokio
heeft een bezoek gebracht aan den on-
der-minister van buitenlandsche zaken
teneinde hem te verzoeken het Japansche
volk mede te deelen, dat het Italiaansche
volk zich onder leiding van Mussolini
hecht aaneensluit om volledigen steun te
verleenen aan de Japansche actie in
China, die niets anders is dan de uit
oefening van het wettige recht op zelf
verdediging.
Dat recht van zelfverdediging is het
juist, waaruit alle oorlogen ontstaan zijn.
Er is immers altijd een der twee partijen
noodig voor een oorlog die zich op zelf
verdediging beroept; óf de aanvaller
zooals indertijd Italië en nu weer Japan,
óf de aangevallenen, zooals Abessinië en
China.
Dat is dan zeker ook het geheim van
de vele oorlogen waaraan de geschiede
nis zoo rijk is.
Speciale inrichting.voor
We brengen dit seizoen een
collectie JAPONSTOFFEN, die
alles overtreft.
De collectie effen Wol, om
vat o.a. i
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lecsgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Er zijn over het algemeen ook veel
te veel „feestelijke” bijeenkomsten. Men
grijpt deze als middel aan om „de band
tusschen de leden te versterken”. Ook
met deze bijeenkomsten moet men niet
overdrijven. Zet liever ééns in 'de paar
jaren iets goeds in elkaar, dat „klinkt
als een klok” niet wat het lawaai,
maar de welluidendheid betreft dan
herhaaldelijk de „gezellige avondjes” te
beleggen met een jammerhoutje als mu
ziek en het optreden van den schoenma
ker, die in zijn vrije avonduren humorist
poogt te zijn. Aan één goed ge
slaagd feest blijft de dankbare herin
nering meerdere jaren bewaard.
Ware het niet, dat ons land veel te
veel vereenigingen telt, dan zouden we
de oprichting willen voorstaan van een
Vereeniging tot Cultiveering van Veree-
nigings-Feesten.
Er is op dat gebied heel wat te doen.
Dat wordt o.m. ingezien door de leiders
van de S. D. A P. en de moderne vak
beweging, die dezer dagen alle instanties
hunner oganisaties hebben bijeengeroe
pen om over de middelen tot verhooging
van de feestcultuur te beraadslagen.
Koos Vorrink herinnerde er in die ver
gadering aan, dat het tijd werd, dat aan
de programma’s van feestelijke bijeen
komsten hoogere eischen worden gesteld
dan vroeger.
In de feestbijeenkomsten onzer bewe
ging bedrijft men dikwijls nog allerhan
de „Schund” zoo zei hij blijkens het
verslag in het „Volk”. In plaats van
propaganda maakt men daarmee contra-
propaganda. En wanneer men meent, dat
uit het „succes” van zulk speculeeren
op de lagere instincten van het publiek
zou moeten worden afgeleid, dat dit het
peil van ons publiek is, is men ernaast.
Spreker hekelde de artisten, die heele
en halve dubbelzinnigheden debiteeren,
maar nog verderfelijker achtte hij het
sentimenteele gedoe: „het stukje met den
lach en de traan”. Dergelijke rommel
verstikt het echte, eerlijke gevoel en de
zuivering van ons gevoelsleven is van
de grootste beteekenis. Hiermee wil Vor-
ring natuurlijk niet gezegd hebben, dat
hij den echten gezonden humor veroor
deelt, integendeel.
Dat zijn uitspraken, waarmee men ook
bij de organisatie van niet-socialistische
vereenigingsfeesten rekening kan hou
den.
Nu het winterseizoen is begonnen,
wenschen we onzen lezers véél gezellige
huiselijkheid. Laat deze echter niemand
weerhouden om de plichten te vervullen,
welke zijn beginsels hem opleggen. Be
zoekt zooveel mogelijk de vergaderingen
en feesten, welke noodig, gewenscht, al
thans te apprecieeren zijn.
Laat de besturen echter matiging be
trachten bij het „verzamelen blazen”. Als
dit sein te vaak en te onnoodig klinkt,
zullen steeds minder menschen er naar
luisteren.
Actie naar buiten kan soms noodig
zijn, maar ze geschiedt ten slotte om de
welvaart naar binnen. Een der voor
naamste voorwaarden voor onze geeste
lijke en maatschappelijke welvaart, is ’n
gaaf en intens gezinsleven.
130 cM. breed 1.40
Perletta een extrA zware kwal.
130 cM. breed
Velours-Rayé
130 cM. breed
Frisette-Rayé
130 cM. breed
Georgette-Cloqué
130 cM. breed
Goudcrêpe-Curré
130 cM. breed
uitnoodiging van Engeland en Frankrijk
af, omdat zij bespreking der non-inter-
ventie vraagstukken op een drie-mo-
gendheden-conferentie nutteloos acht
zonder Duitschland, zegt Mussolini).
De vraag boven gesteld is nu des te
actueeler. Staat de mobilisatie van Italië
in verband met de weigering aan bedoel
de conferentie deel te nemen? Wil Italië,
nu de toestand in Spanje zoowat een
evenwichtsstadium inneemt, dit forcee-
ren door meer troepen en materiaal?
Zoo ja, wat zullen Engeland en Frank
rijk in dat geval doen? Allemaal vragen
waarop men maar niet zonder meer een
antwoord kan geven. Hoogstens mogen
we veronderstellen, dat Frankrijk en En
geland hun neutraliteit ten opzichte van
Spanje zullen opheffen en de Fransch-
Spaansche grens openstellen voor vrij
willigers en materiaal of wilt u het con
creter gezegd, voor Franscha en Engel-
sche soldaten en materiaal? Dan begint
pas de strijd voorgoed, want de inzet is
dan niet de een of andere partij in
Spanje, maar de strijd van democratie
tegen fascisme.
Het is hoog spel dat momenteel door
Mussolini gespeeld wordt, tenminste
voor ons, die met een nuchtere kijk op
het wereldgebeuren de toestand overzien.
Menschen met een mentaliteit zooals
Mussolini, zien de zaak anders; de brute
kracht is de hoogste wet, het tijdperk
van het oude heidendom herleeft. Weet
ge wat Mussolini zegt over het door de
geheele beschaafde wereld verafschuwde
feit van de door Japansche vliegtuigen
vermoorde bevolking van niet versterkte
Chineesche steden? Het geroep van ver-
HET GEHALTE VAN FEESTELIJKE
BIJEENKOMSTEN.
Ieder mensch met een beetje sociaal
gevoel en een weinig temperament heeft
een tijd meegemaakt in zijn leven, dat
„de beweging” hem te pakken had. Dan
ijverde hij in vurigen ijver en gedreven
door een heilige overtuiging voor de ver
heffing van zijn volk en zijn klasse of
voor onderscheidene andere schoone
doeleinden, als: geheelonthouding, die
renbescherming, het zwakke kind, be
houd van landschapsschoon, esperanto,
be- of ontwapening, enz. enz.
Beroepshalve heb ik aaneengesloten
reeksen van avonden vergaderingen, de
monstraties en be|toogingen verslagen,
waarop ik veelal dezelfde gezichten zag.
Het zijn dikwijls dezelfde menschen, die
ijveren vóór hoogere loonen, tegen den
alcohol, vóór een wereldhulptaal, tegen
dit en vóór dat alles tesamen om de
positie van den mensch te verbeteren en
meer geluk te brengen in de gezinnen.
Avond aan avond staan zij op de bres
voor de goede zaak, slaan zich op de
mannenborst en gispen in felle bewoor
dingen de thuisblijvers, die stiekem aan
de kachel zijn blijven zitten en anderen
de kastanjes uit het vuur laten halen.
Klaploopersl
Inmiddels vergeten de vuurvreters dat
ze zelf een gezin hebben, aan hetwelk
ze het geluk van de aanwezigheid en
bemoeiing van den vader onthouden. Ze
strijden voor den eigen haard, maar ko
men alleen thuis om te maffen.
LAATSTE ORGELCONCERT.
Dit concert was geheel gewijd aan
Mendelssohn. Diens 6e Orgelsonate met
de beroemde variaties op de strophen
van het „Vater unser” (iedere variatie
op zich zelf is al een prachtig koraal-
voorspel op het „Gebed des Heeren”)
dan de Fuga en het melodieus-zingende
Andante, het zijn eigenlijk allemaal
liederen, die Mendelssohn zoo maar uit
de pen schenen te vloeien.
de groote belangen die Engeland heeft
bij een rustige doorgang door de Mid-
dellandsche Zee, eischt van dit land een
meer dan gewone activiteit, maar maakt
daarenboven de positie zoo uiterst moei
lijk. Juist daarom is de Spaansche bur
geroorlog niet een gewone strijd tus
schen twee deelen van eenzelfde bevol
king, maar een voorproefje van de inter
nationale krachtmeeting, die hoe langer
hoe meer nabij komt.
Kenschetsend is het woord, dat Presi
dent Roosevelt de vorige week sprak en
waarin hij zoowel Engeland als Frankrijk
waarschuwt voor het fascistische gevaar
dat Europa bedreigt. Wanneer een man
als Roosevelt spreekt van een gevaar,
dan moet ons dit voorzoover we nog
sympathiek staan tegenover het fascisme
toch tot eenig nadenken stemmen. Zeer
scherp heeft Roosevelt stelling genomen
tegen de verwildering van het rechtsge
voel. Het is noodzakelijk, aldus lezen we
in die boodschap, dat aan de wereld het
vertrouwen in het eens gegeven woord
en de heiligheid der verdragen terug ge
geven wordt.
In het laatst der vorige week heeft
eveneens de Engelsche minister-president
Chamberlain een rede gehouden waarin
hij o.m. verklaarde, dat het een zware
misdaad tegenóver de menschheid is
naar het geweld te grijpen in strijd met
plechtig aangegane verdragen en zon
der zelfs te pogen de geschillen door
vreedzame besprekingen bij te leggen.
Chamberlain beschouwt de rede van
Roosevelt als een klaroenstoot. Onze
wensch is (aldus Chamberlain verder)
nog steeds het herstel van den vrede. Is
die vredelievende sfeer ook bij de an
deren mogendheden speciaal bij Duitsch
land en Italië merkbaar? Geen sprake
van; het is U waarschijnlijk reeds uit de
buitenlandsche berichten in de bladen
bekend, dat Italië in het geheim een be
duidende troepenmacht mobiliseert. Ook
weten we uit verschillende redevoeringen
van Mussolini, dat er tienduizenden Ita
lianen strijden aan Franco’s kant. Dit
spelletje wordt nu Engeland en Frankrijk
een beetje te bar en daarom is tot Italië
het verzoek gericht deel te nemen aan
een drie mogendheden conferentie ter
behandeling der vrijwilligerskwestie in
Spanje. Men begrijpt, dat de kwestie niet
gaat over de enkele werkelijke vrijwilli
gers, die in de Spaansche oorlog dienen,
maar dat die bespreking zal moeten loe
pen over de georganiseerde troepen
macht door Italië tot Franco’s steun ge
zonden.
Welke mogelijkheden bestaan er nu,
wanneer Mussolini niet van zins is aan
die conferentie deel te nemen? (De laat
ste berichten brengen reeds zekerheid
betreffende deze vraag: Italië slaat de
De strijd In Spanje en de be
teekenis voor de geheele
wereld.
Het is niet zoozeer over de werkelijke
krijgsverrichtingen in Spanje, dat we
willen spreken, maar wel over de betee
kenis die dit conflict voor de internatio
nale politiek met zich meebrengt. Uit
gaande van de stelling dat de oorlog in
Spanje gefinancierd en gesteund wordt
door andere dan Spaansche krachten
(een stelling, die door niemand tegenge
sproken zal worden) gaat natuurlijk de
meeste belangstelling uit naar die mo
gendheden, die niet officieel als de in-
standhouders van dit conflict beschouwd
mogen worden.
Voor het fascistische deel van Spanje
zijn dit Italië en Duitschland, voor het
andere deel Rusland en Frankrijk. Daar
blijven over enkele kleinere neutrale sta
ten, die voor de eene helft zullen trach
ten neutraal te blijven en voor de andere
helft meedraaien met de meest begun
stigden in dit conflict. Blijven per slot
van rekening over twee oogenschijnlijk
neutrale Staten Amerika en Engeland.
Die neutraliteit is evenwel maar schijn,
VERPLAATSING VERZEKERINGS-MIJ.
„DE PHILANTHROOP”.
Hoewel ons van de zijde der Directie
van deze Maatschappij de vorige Vrijdag
geen enkele bevestiging kon worden ge
geven, nemen de bekende geruchten over
verplaatsing een dermate vasten vorm
aan, dat we van een niet-officieele ze
kerheid mogen spreken.
Het geheele bedrijf zal worden over
geplaatst naar Rotterdam, waarmede
tevens het geheele personeel uit onze
stad vertrekt, in totaal een 8-tal gezin
nen. Hiermede zal ruw geschat minstens
een jaarlijksch loonbedrag van 25.000
gulden uit onze stad worden overgehe
veld naar elders.
Ik zou het nut van vereenigingen en
vergaderingen niet graag betwisten; ze
zijn de beste uitingen van gemeenschaps
zin en heel wat goeds hebben we te
danken aan organisatorisch ijveren.
Maar er zijn ten dezen grenzen, welke
gemakkelijk worden overschreden. Dik
wijls verliezen we het doel uit het oog,
doordat het middel beslag op ons legt.
Alles wat we ondernemen dient ter ver
hooging van het menschelijk geluk in zijn
diepste beteekenis. Van dat menschelijk
geluk is een harmonisch gezinsleven de
basis.
Nu we den wintertijd ingaan, denken
we onwillekeurig aan de „gezellige lange
avonden”, welke de huiselijkheid bevor
deren. Buiten is het vaak koud en guur
en dus worden de verschillende gezins
leden onwillekeurig gedreven naar den
huiselijken haard, waar men elkaar treft
om het knappende vuur en onder de lich
tende lamp. De winteravonden vormen
het hoogtij van he familieleven.
Is het nu wel goed en juist, als de
leden van het gezin vader in het bij
zonder herhaaldelijk worden wegge
lokt door convocaties, welke aankondi
gingen inhouden van wéér nieuwe ver
gaderingen en bijeenkomsten?
Van tijd tot tijd vergaderen is nóódig,
maar vergaderen we over het algemeen
niet veel te veel? Als ik tien vergade
ringen heb bijgewoond, weet ik achteraf
van minstens negen niet te zeggen, waar
om ze eigenlijk werden belegd. „Opening,
notulen, mededealingen, en ingekomen
stukkeh, verslag van den penningmees
ter, bestuursverkiezing wegens periodie
ke aftreding, rondvraag en sluiting. Ik
gaap, als ik aan het monotone verloop
van al die bijeenkomsten denk. Als het
bestuur in plaats van de convocatie een
berichtje aan de leden had gezonden,
dat de zaken der vereenigingen nog ge
zond waren en de penningmeester nog
niet met de kas op den loop was gegaan
dan zouden de leden even wijs zijn ge
weest als na het bezoeken van zoo’n
vergadering.
De besturen gaan te veel uit van de
gedachten, dat ze hun activiteit moeten
betoonen met het beleggen van verga
deringen. Dat is volkomen onjuist. Eén
jaarvergadering is over het algemeen
voldoende en daarbuiten behooren de le
den slechts te worden bijeengeroepen
als er werkelijk iets b ij z o n de r s aan
de hand is, waarover ze moeten worden
geraadpleegd. De activiteit van ’t bestuur
moet zich demonstreeren in de beharti
ging der vereenigingsbelangen, zoolals
deze in statuten en reglement zijn om
schreven.
nI A17 Eiken DONDERDAG
Hl lik Zitting te BOLSWARD
U Ij Uil Schildwijk 33 bij de Markt
Bij aankoop van minstens f4.00
GRATIS een knippatroon
van IDA DE LEEUWvan Rees
bovendien
Vraagt onze Stalen-collecties
Zoo is het ook met zijn cantate „Lauda
Sion”. Alles melodie. En daardoor reeds
geen kerkstijl, die trouwens lang niet
altijd te bewonderen is. Van de fragmen
ten welke het Vrijz. Kerkkoor ten ge-
hoore bracht, is Coro I met zijn gecom
pliceerde fugatische bewerking ontegen
zeggelijk het zwaarst, en werd technisch
opmerkelijk goed uitgevoerd, een enkel
onvermijdelijk vlekje daargelaten.
Maar treffender nog, al is dit gedeelte
minder moeielijk, vonden wij „Sit laus
plena” waar de herhaling door het koor
van elke phrase der sopraansoliste tel
kens een prachtig effect sorteerde. Het
orgaan van mej. J. Vonk eigent zich
voor Mendelssohn zeer goed, wat vooral
bleek in de sopraansolo „Caro cibus”.
Haar stemgeluid, begeleid door een
harmonium past al heel goed in deze
lieflijke muziek, die eigenlijk niet juist
den geest der tekstwoorden vertolkt. Im
mers hier gaat het over het H. Sacrament
des Avondmaals en dat wel in de zeer
nadrukkelijke accentueering van de op
vatting, voor welke Thomas van Aquino
in zijn dagen ijverde (transsubstantiatie)
We hadden dus van Mendelssohn eer
der een melodie van geestdriftige apodic-
tie mogen verwachten dan deze (hoe
mooi ook) hierbij toch wel wat zoetelijk
aandoende muziek.
Bijzonder voldeed ons het kwartet
„Bone Pastor”. De stemmen Vonk, de
Jong, Brandenburg, Vormeer vormen we
zenlijk een goed geheel, dat men moest
trachten te behouden; bij veelvuldiger
samenwerking ware er heel wat mee te
bereiken. Zeer mooi was hier het slot
„Amen” van het koor. Alzoo kan de
wijfde kereltjes en de preeken van aarts- Vereeniging met voldoening op deze uit-
bisschoppen maken ons aan het lachen voering terugzien. Toch achten wij het
niet aan te bevelen dat zij zich op Ora-
toriumterrein gaat begeven. Dit immers
is een a capelle-koor en dus voor een
werk als het onderhavige te klein. Ora-
toriumzang vereischt een bezetting, die
minstens dubbel zoo talrijk is. Voorts is
de begeleiding geschreven voor orgel
en orkest, welke laatste vooral een ge
makkelijke steun pleegt te bieden aan
de zangers. Die steun ontbrak nu geheel.
Want dit werk te zingen met alleen een
orgel (en nog wel boven het hoofd) is
uiterst moeilijk; alreeds bij een gewoon
vierstemmig koraalkoor, laat staan dan
bij fugatisch-contrapuntische stemvoerin
gen. Daarbij het gebrekkige spiegelcon-
tact tusschen dirigent en organist (die
steeds een ondeelbaar oogenblik voor
moet wezen om op tijd te klinken) en
we schromen niet deze goedgeslaagde
uitvoering een krachttoer te noemen, die
bij minder bekwame leiding kans op mis-
lukken zou hebben geloopen. Want Alt
is een geboren koorleider, dat is voor in
siders terstond aan allerlei kleinigheden
te bemerken. Hij is van alles wat koor
zang aanbelangt voortreffelijk op de
hoogte, getuige zijn rapporten in den
Frieschen Bond. Zoo ook heeft hij van
dit koor, waarvan als gewoonlijk de
meesten geen muziekkennis zullen bezit
ten, een gaaf en hoogst beschaafd en
semble weten te maken, dat reeds menig
een oogenblikken van verheffende
schoonheid heeft geschonken.
In een oratorium als „Lauda Sion” met
orgelbegeleiding kunnen deze kwaliteiten
niet tot hun recht komen. Hier kan geen
sprake zijn van een artistieke voor
dracht als bij a capellazang, die behalve
de noten ook pleegt te openbaren wat
er tusschen de noten staat. Hier geen
pp’s van ontroerende pracht, geen teede-
re accenten in voordracht en dictie, die
we anders bij dit koor beluisteren.
In „Lauda Sion” had ieder z’n partij
te zingen en niet meer. De vondst van
den heer Alt om de begeleiding van soli
en kwartet door harmonium te doen ge
schieden, was uitmuntend, maar minder
goed was het, dit zelf te doen. Want dit
staat niet. Een dirigent behoort daarvoor
zijn menschen te hebben. Er ware te
Bolsward (gehoord de verdienstelijke
begeleiding van den heer I. Ettema aan
het groote orgel) toch nog wel iemand
te vinden geweest, die deze harmonium
partij spelen kon?
Crêpe Figureux
90 cM. breed 85 ct.
Crêpe Barbe
130 cM. breed 1.30
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
